61983J0241

Σύμβαση για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων — Περιπτώσεις αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας — Διαφορές σε « υποθέσεις μισθώσεων ακινήτων » — Έννοια — Βραχυχρόνια μίσθωση εξοχικής κατοικίας — Εμπίπτει στην έννοια — Υποχρεώσεις των συμβαλλομένων που απορρέουν από τη σύμβαση μισθώσεως — Υποχρεώσεις που εμπίπτουν στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία

( Σύμβαση της 27ης Σεπτεμβρίου 1968 , άρθρο 16 , σημείο 1 )

1 . Το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης της 27ης Σεπτεμβρίου 1968 εφαρμόζεται σε όλες τις συμβάσεις μισθώσεως ακινήτου έστω και αν συνάπτονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα και αφορούν μόνο την παραχώρηση της χρήσης εξοχικής κατοικίας .

2 . Υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , την οποία προβλέπει το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης , όλες οι διαφορές που αφορούν τις αμοιβαίες υποχρεώσεις του εκμισθωτή και του μισθωτή που απορρέουν από τη σύμ βαση μισθώσεως , και ειδικότερα οι διαφορές που αφορούν την ύπαρξη ή την ερμηνεία της συμβάσεως μισθώσεως , τη διάρκειά της , την απόδοση του ακινήτου στον εκμισθωτή , την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο μισθωτής ή την είσπραξη του μισθώματος και των άλλων παρεπόμενων εξόδων που υποχρεούται να καταβάλει ο μισθωτής , όπως οι δαπάνες για την κατανάλωση νερού , φωταερίου και ηλεκτρικού ρεύματος . Αντίθετα , οι διαφορές που έχουν έμμεση μόνο σχέση με τη χρήση του μισθίου , όπως αυτές που αφορούν τη στέρηση της απόλαυσης των διακοπών και τα έξοδα ταξιδιού , δεν υπάγονται στην αποκλειστική αυτή διεθνή δικαιοδοσία .

Στην υπόθεση 241/83

που έχει ως αντικείμενο αίτηση του Bundesgerichtshof προς το Δικαστήριο σχετικά με την ερμηνεία από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , κατ’ εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της 3ης Ιουνίου 1971 , της Σύμβασης της 27ης Σεπτεμβρίου 1968 , για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις , με την οποία ζητείται , στο πλαίσιο της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του παραπέμποντος δικαστηρίου μεταξύ

Erich Roesler , κατοίκου Βερολίνου ,

και

Horst Rottwinkel , κατοίκου Bielefeld ,

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως προς την ερμηνεία του άρθρου 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης της 27ης Σεπτεμβρίου 1968 , για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις , όσον αφορά την αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία , σε υποθέσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων και μισθώσεων ακινήτων , των δικαστηρίων του συμβαλλόμενου κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου ,

1 Με Διάταξη της 5ης Οκτωβρίου 1983 , που περιήλθε στο Δικαστήριο στις 24 Οκτω- βρίου του ίδιου έτους , το Bundesgerichtshof υπέβαλε , δυνάμει του Πρωτοκόλλου της 3ης Ιουνίου 1971 για την ερμηνεία από το Δικαστήριο της Σύμβασης της 27ης Σεπτεμβρίου 1968 , για τη διεθνή δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις ( στο εξής : η Σύμβαση ), δύο προδικαστικά ερωτήματα ως προς την ερμηνεία του άρθρου 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης αυτής .

2 Με σύμβαση που καταρτίστηκε εγγράφως στις 19 Ιανουαρίου 1980 , ο Horst Rottwinkel , ενάγων στην κύρια δίκη , εκμίσθωσε στον Erich Roesler , εναγόμενο στην κύρια δίκη , για την περίοδο από 12 Ιουλίου μέχρι 2 Αυγούστου 1980 , ένα διαμέρισμα της εξοχικής του κατοικίας στο Cannobio της Ιταλίας , το δε μίσθωμα , για τέσσερα άτομα , καθορίστηκε σε 2 625 γερμανικά μάρκα ( DM ). H σύμβαση δεν επέτρεπε τη διανυκτέρευση επισκεπτών . Τα έξοδα που βαρύνουν το μισθωτή για το ηλεκτρικό ρεύμα , το νερό και το φωταέριο θα υπολογίζονταν ανάλογα με την κατανάλωση . H τελική καθαριότητα θα πληρωνόταν επίσης επιπλέον . Οι συμβαλλόμενοι συμφώνησαν επίσης ότι η σύμβαση θα διεπόταν από το γερμανικό δίκαιο και ότι αρμόδια θα ήταν τα δικαστήρια του Bielefeld , το οποίο όρισαν και ως τόπο εκτελέσεως της συμβάσεως .

3 O ενάγων στην κύρια δίκη πέρασε τις διακοπές του στην εξοχική κατοικία την ίδια εποχή με τον εναγόμενο .

4 Στις 7 Ιανουαρίου 1981 , ο ενάγων άσκησε αγωγή ενώπιον του Landgericht του Βερολίνου , με την οποία ζητεί από τον εναγόμενο να του καταβάλει αποζημίωση και το υπόλοιπο των εξόδων που βαρύνουν το μισθωτή . O ενάγων ισχυρίζεται ότι , καθ’ όλη τη διάρκεια των διακοπών , ο εναγόμενος φιλοξένησε στο διαμέρισμα περισσότερα από τέσσερα άτομα . Λόγω του υπεραρίθμου των ενοίκων ο βόθρος ήταν συνεχώς υπερχειλισμένος , πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα ανυπόφορη δυσοσμία . Το υπεράριθμο αυτό προκάλεσε επίσης σημαντική ενόχληση από το θόρυβο .

5 H αναψυχή του ενάγοντος και της οικογένειάς του διαταράχθηκε επομένως σε μεγάλο βαθμό . Επειδή στερήθηκε την απόλαυση των διακοπών του , ο ενάγων ζητεί από τον εναγόμενο να του καταβάλει χρηματική αποζημίωση λόγω παραβάσεως της συμβάσεως μισθώσεως , καθώς και τα έξοδα του ταξιδιού μέχρι τον τόπο των διακοπών . Επιπλέον , ο ενάγων ζητεί , σύμφωνα με τη σύμβαση μισθώσεως , την καταβολή των εξόδων που βαρύνουν το μισθωτή για το νερό , το ηλεκτρικό ρεύμα , το φωταέριο , καθώς και για την τελική καθαριότητα .

6 Το Landgericht του Βερολίνου απέρριψε την αγωγή ως απαράδεκτη . Έκρινε ότι , δυνάμει του άρθρου 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης , για τις προβαλλόμενες χρηματικές απαιτήσεις αρμόδια είναι αποκλειστικά και μόνο τα δικαστήρια του συμβαλλόμενου κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , δηλαδή της Ιταλίας . Το Kammergericht του Βερολίνου εξαφάνισε την απόφαση του Landgericht και ανέπεμψε την υπόθεση στο ίδιο δικαστήριο για νέα εκδίκαση και έκδοση νέας αποφάσεως .

7 O εναγόμενος άσκησε κατά της απόφασης του Kammergericht Revision ενώπιον του Bundesgerichtshof .

8 Κρίνοντας ότι η διαφορά εγείρει ζητήματα ερμηνείας της Σύμβασης , το Bundesgerichtshof , με Διάταξη της 5ης Οκτωβρίου 1983 , ανέβαλε την έκδοση οριστικής αποφάσεως και υπέβαλε στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα :

« 1 ) Έχει το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης εφαρμογή , όταν η σύμβαση μισθώσεως που συνήψαν κάτοικοι της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας αφορά τη για μικρό μόνο χρονικό διάστημα παραχώρηση της χρήσης εξοχικής κατοικίας που βρίσκεται στην Ιταλία και οι συμβαλλόμενοι έχουν συμφωνήσει την εφαρμογή του γερμανικού δικαίου ;

2 ) Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως : Ισχύει το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης και για τις αγωγές που αφορούν απαιτήσεις αποζημιώσεως λόγω παραβάσεως της συμβάσεως μισθώσεως , ιδίως δε απαιτήσεις αποζημιώσεως για τη στέρηση της απόλαυσης των διακοπών , καθώς και αξιώσεις σχετικά με την καταβολή των εξόδων που βαρύνουν το μισθωτή βάσει της συμβάσεως μισθώσεως ; »

9 O ενάγων θεωρεί ότι το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης δεν έχει εφαρμογή στην προκειμένη περίπτωση . Κατά την άποψή του πρόκειται για βραχυχρόνια μίσθωση εξοχικής κατοικίας , η οποία μοιάζει περισσότερο , από οικονομική άποψη , με σύμβαση παροχής στέγης παρά με σύμβαση μισθώσεως κατά κυριολεξία . Οι προβαλλόμενες απαιτήσεις συνίστανται , πρώτον , σε απαιτήσεις αποζημιώσεως για τη ζημία που υπέστη ο ενάγων λόγω του ότι στερήθηκε την απόλαυση των διακοπών του και λόγω φθοράς ή απώλειας κινητών πραγμάτων . Τόπος εκτελέσεως της συμβάσεως , εξάλλου , είναι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας . Πράγματι , η σύμβαση προέβλεπε ότι η καταβολή , μεταξύ άλλων και του μισθώματος , όπως και η παράδοση των κλειδιών , θα γινόταν στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας . H διεξαγωγή αυτοψίας δεν θα χρησίμευε για την εξεύρεση λύσεως στη διαφορά .

10 H Κυβέρνηση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας θεωρεί ότι το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης δεν πρέπει , σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα του , να εφαρμόζεται σε απαιτήσεις που απορρέουν από βραχυχρόνιες συμβάσεις μισθώσεως . Υπενθυμίζει σχετικά ότι το Δικαστήριο , με την απόφασή του της 14ης Δεκεμβρίου 1977 ( Sanders κατά van der Putte , υπόθεση 73/77 , Slg . σ . 2383 ), έκρινε ότι στην ίδια αυτή διάταξη δεν πρέπει να αποδίδεται έννοια ευρύτερη από εκείνη που επιβάλλει ο σκοπός της . H ratio legis του άρθρου 16 , σημείο 1 , συνίσταται κυρίως στο γεγονός ότι στις μισθώσεις ακινήτων , συγκεκριμένα δε στις συμβάσεις μισθώσεως κατοικιών , εφαρμόζονται διατάξεις που είναι κατά κανόνα πολύπλοκες και διαπνέονται από κοινωνικές σκοπιμότητες , και τις οποίες είναι σε θέση να εφαρμόσουν καλύτερα τα δικαστήρια του κράτους στο οποίο ισχύουν . Τέτοιο θέμα , όμως , δεν υπάρχει στην περίπτωση συμβάσεων μισθώσεως που αφορούν προσωρινή μόνο παραχώρηση της χρήσης εξοχικής κατοικίας στο εξωτερικό . Στην περίπτωση αυτή , τα εμπλεκόμενα συμφέροντα δεν επιβάλλουν την εφαρμογή των κοινωνικού χαρακτήρα διατάξεων περί μισθώσεων . Στο γερμανικό δίκαιο , παραδείγματος χάρη , αποκλείεται ρητά η εφαρμογή των κοινωνικού χαρακτήρα διατάξεων περί μισθώσεως στην προσωρινή παραχώρηση της χρήσης κατοικίας , στην οποία υπάγεται και η μίσθωση εξοχικής κατοικίας .

11 Σύμφωνα πάντοτε με την άποψη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας , η μη εφαρμογή του άρθρου 16 , σημείο 1 , στις συμβάσεις μισθώσεως εξοχικών κατοικιών επιβάλλεται ιδιαίτερα όταν οι διάδικοι έχουν συμφωνήσει , όπως εν προκειμένω , ότι οι συμβατικές τους σχέσεις θα υπάγονται αποκλειστικά στα γερμανικά δικαστήρια και θα διέπονται αποκλειστικά από το γερμανικό δίκαιο . Στην προκειμένη περίπτωση , απουσιάζει ο σκοπός που επιδιώκεται με την ανάθεση της εκδίκασης της διαφοράς στο δικαστήριο της τοποθεσίας του ακινήτου , δηλαδή η διευκόλυνση της εφαρμογής των αναγκαστικών διατάξεων του δικαίου της τοποθεσίας του ακινήτου , λόγω συμπτώσεως δωσιδικίας και εφαρμοστέου δικαίου , και η απλοποίηση τελικά της διαδικασίας .

12 Ένας άλλος σκοπός που επιδιώκεται με το άρθρο 16 , σημείο 1 , είναι η προστασία του μισθωτή της κατοικίας , κοινωνικά ασθενέστερου κατά κανόνα , ώστε η θέση του να μην καθίσταται δυσμενέστερη λόγω του γεγονότος ότι η υπόθεση πρέπει να εκδικαστεί από δικαστήριο που βρίσκεται μακριά από τον τόπο της κατοικίας του . Κατά τη Γερμανική Κυβέρνηση όμως , ούτε ο σκοπός αυτός ισχύει για τις συμβάσεις μισθώσεως εξοχικών κατοικιών , επειδή ο μισθωτής δεν έχει συνήθως την κατοικία του στον τόπο που βρίσκεται η εξοχική κατοικία και δεν χρειάζεται να προστατευτεί ιδιαίτερα από κοινωνική άποψη .

13 Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα , η Κυβέρνηση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας υπενθυμίζει ότι το Δικαστήριο , με την προαναφερθείσα απόφασή του της 14ης Δεκεμβρίου 1977 , είχε προβεί στη διαπίστωση ότι ιδιαίτεροι λόγοι , σχετικοί με τις μισθώσεις ακινήτων , υπαγορεύουν την αναγνώριση της αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας των δικαστηρίων της χώρας στην οποία βρίσκεται το ακίνητο σε θέματα που αφορούν αυτές καθαυτές τις μισθώσεις ακινήτων , δηλαδή κυρίως διαφορές ως προς την ύπαρξη ή την ερμηνεία της συμβάσεως μισθώσεως ή ως προς την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο μισθωτής και την εκκένωση του μισθίου . Κατά τον εισηγητή της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τη Σύμβαση ( ABl . 1979 , C 59 , σ . 1 ), ο κανόνας της αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας δεν ισχύει για τις αγωγές με τις οποίες ζητείται μόνο η πληρωμή του μισθώματος , επειδή οι αγωγές αυτές μπορούν να θεωρηθούν ότι δεν έχουν σχέση με το μίσθιο . Επομένως , αυτό θα πρέπει να ισχύει πολύ περισσότερο για τις αγωγές με τις οποίες ζητείται η αποκατάσταση της έμμεσης ζημίας η οποία προκαλείται από την παράβαση της σύμβασης εκ μέρους του ενός από τους συμβαλλόμενους και δεν έχει σχέση με το ίδιο το μίσθιο . Άρα οι απαιτήσεις αποζημιώσεως που προβάλλει ο ενάγων για το ότι στερήθηκε την απόλαυση των διακοπών του και για τα έξοδα ταξιδίου στα οποία υποβλήθηκε άδικα δεν εμπίπτουν στο άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης . Ούτε μπορεί να υπάρξει αποκλειστική διεθνής δικαιοδοσία για τις απαιτήσεις πληρωμής των εξόδων που βαρύνουν το μισθωτή και τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του συνολικού μισθώματος .

14 H Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου θεωρεί ότι το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 16 , σημείο 1 , πρέπει να προσδιοριστεί μάλλον βάσει του είδους των διαφορών που αφορούν το ακίνητο παρά βάσει της φύσεως της συμβάσεως μισθώσεως ή των άλλων συμφερόντων επί του ακινήτου αυτού . Στην υπό κρίση υπόθεση , ο ενάγων δεν ζητεί την καταβολή του μισθώματος , αλλά αποζημίωση για παραβάσεις της σύμβασης και για τη ζημία που υπέστη σχετικά . Οι απαιτήσεις του ενάγοντος δεν ανήκουν στην κατηγορία των διαφορών που μνημονεύει το Δικαστήριο στην υπόθεση Sanders κατά van der Putte . Για την ορθή απονομή της δικαιοσύνης δεν απαιτείται οι αγωγές , οι οποίες , όπως η προκειμένη , αφορούν την παράβαση των όρων συμβάσεως μισθώσεως ή τη σχετική ζημία , να υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου . Παρόμοια επιχειρήματα ισχύουν και για την απαίτηση καταβολής των εξόδων που βαρύνουν το μισθωτή , ιδίως των εξόδων για την κατανάλωση φωταερίου , ηλεκτρικού ρεύματος και νερού , καθώς και για την καθαριότητα . Οι απαιτήσεις σχετικά με την απώλεια ή τη φθορά των αντικειμένων που απαριθμούνται στην απογραφή δεν αφορούν το μίσθιο ακίνητο και δεν πρέπει να θεωρηθούν ως διαφορές που έχουν ως αντικείμενο μίσθωση ακινήτου κατά την έννοια του άρθρου 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης . Για να εφαρμοστεί η διάταξη αυτή , η διαφορά πρέπει να έχει ως αντικείμενο τον καθορισμό , την άσκηση ή την πραγμάτωση του δικαιώματος κατοχής ή την απόσβεσή του .

15 H Κυβέρνηση της Ιταλικής Δημοκρατίας θεωρεί ότι η αιτιολογία που παραθέτει το εθνικό δικαστήριο , δηλαδή ότι από λόγους σκοπιμότητας δεν θα έπρεπε να εφαρμόζεται το άρθρο 16 , σημείο 1 , σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η σύμβαση μισθώσεως δεν αφορά παρά την προσωρινή παραχώρηση της χρήσης εξοχικής κατοικίας , εφόσον και τα δύο μέρη είναι κάτοικοι χώρας διαφορετικής από τη χώρα της τοποθεσίας του ακινήτου και έχουν συμφωνήσει να εφαρμόσουν το ουσιαστικό δίκαιο του κράτους της κατοικίας τους , δεν είναι ικανή να αποκλείσει την εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως . O κανόνας του άρθρου 16 , σημείο 1 , δεν διακρίνει μεταξύ μακράς και σύντομης περιόδου μισθώσεως , ούτε μεταξύ των διαφόρων χρήσεων του ακινήτου : επαγγελματική , εμπορική , αγροτική , για κατοικία , για διακοπές κλπ . Το γεγονός ότι και οι δύο συμβαλλόμενοι δεν κατοικούν στο κράτος της τοποθεσίας του ακινήτου δεν έχει σημασία . Το επιχείρημα που βασίζεται στη ρήτρα περί εφαρμογής του δικαίου κράτους μέλους διαφορετικού από το κράτος της τοποθεσίας του ακινήτου δεν μπορεί να γίνει δεκτό . Σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις ( πχ . αν σκοπός της ρήτρας αυτής ήταν να αποκλείσει την εφαρμογή της ιταλικής ρύθμισης περί δίκαιου μισθώματος ), η ρήτρα αυτή είναι οπωσδήποτε άκυρη . Αν γίνει δεκτό ότι μια τέτοια συμφωνία , που ενσωματώνεται στη σύμβαση με μια ρήτρα περί παρεκτάσεως της διεθνούς δικαιοδοσίας , είναι ικανή ακόμα και να αποκλείσει τη διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , δημιουργείται η δυνατότητα να αποφευχθεί η εφαρμογή των κανόνων αναγκαστικού δικαίου του κράτους αυτού .

16 Όσον αφορά την καταβολή των παρεπόμενων εξόδων , δεν υπάρχει αμφιβολία , κατά την άποψη της Κυβέρνησης της Ιταλικής Δημοκρατίας , ότι τα έξοδα αυτά συνδέονται με την ίδια τη σύμβαση μισθώσεως , αφού αποτελούν συμβατική υποχρέωση που βαρύνει το μισθωτή . H ύπαρξη αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας βάσει του άρθρου 16 , σημείο 1 , είναι προφανής σε περίπτωση διαφοράς σχετικής με τα έξοδα αυτά . Αν οι συμβαλλόμενοι είχαν τη δυνατότητα να εξαιρέσουν τις διαφορές αυτές από τη διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , θα μπορούσαν να περιγράψουν , με επιτήδειες συμφωνίες , κανόνες αναγκαστικού δικαίου .

17 H Επιτροπή εκθέτει ότι σε ορισμένα συμβαλλόμενα κράτη τα επιπλωμένα οικήματα γενικά , και ειδικότερα οι επιπλωμένες κατοικίες για διακοπές , δεν εμπίπτουν , ρητά ή σιωπηρά , στο καθ’ ύλη πεδίο εφαρμογής των ειδικών ρυθμίσεων που αποβλέπουν στην προστασία των μισθωτών . Για το λόγο αυτό , η Επιτροπή θεωρεί ότι η έναντι ανταλλάγματος παραχώρηση της χρήσης κατοικίας , ιδίως δε επιπλωμένης κατοικίας για διακοπές , δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 16 , σημείο 1 .

18 Το άρθρο 16 της Σύμβασης ορίζει :

« Αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία , χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η κατοικία , έχουν :

1 ) σε υποθέσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων και μισθώσεων ακινήτων , τα δικαστήρια του συμβαλλόμενου κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου·

... »

19 O λόγος για τον οποίο το άρθρο 16 , σημείο 1 , προβλέπει την αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του συμβαλλόμενου κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , είναι η στενή σχέση των μισθώσεων με το νομικό καθεστώς της κυριότητας επί ακινήτων και με τις διατάξεις , κατά κανόνα αναγκαστικού δικαίου , που διέπουν την άσκησή της , όπως οι νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τον έλεγχο του ύψους των ενοικίων και την προστασία των δικαιωμάτων των ενοικιαστών και των μισθωτών αγροτικού κτήματος .

20 Επιπλέον , το άρθρο 16 , σημείο 1 , επιδιώκει να εξασφαλίσει την ορθολογική κατανομή των αρμοδιοτήτων , προκρίνοντας ως αρμόδιο το δικαστήριο που βρίσκεται κοντά στην τοποθεσία του ακινήτου , επειδή το δικαστήριο αυτό είναι σε θέση να έχει αμεσότερη γνώση των πραγματικών καταστάσεων που συνδέονται με τη σύναψη και την εκτέλεση των συμβάσεων μισθώσεως του ακινήτου .

21 Το Bundesgerichtshof , με το ερώτημα που υπέβαλε , ζητεί να μάθει αν μπορεί να υπάρξει απόκλιση από το γενικό κανόνα του άρθρου 16 — μολονότι το κείμενο της διάταξης αυτής δεν παρέχει καμία ένδειξη σχετικά — λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα ορισμένων μισθώσεων , όπως η βραχυχρόνια μίσθωση εξοχικής κατοικίας .

22 Υπογραμμίζεται σχετικά ότι , όπως εύλογα παρατηρεί και η Ιταλική Κυβέρνηση , οποιαδήποτε απόκλιση από το γενικό κανόνα του άρθρου 16 , σημείο 1 , περικλείει τον κίνδυνο επεκτάσεων ικανών να θίξουν την εφαρμογή των εθνικών νομοθεσιών που διέπουν την άσκηση της κυριότητας επί ακινήτων .

23 Εξάλλου , πρέπει να ληφθεί υπόψη η αβεβαιότητα που θα μπορούσε να δημιουργηθεί , αν τα δικαστήρια δέχονταν αποκλίσεις από το γενικό κανόνα του άρθρου 16 , σημείο 1 , ο οποίος έχει το πλεονέκτημα ότι καθορίζει τη διεθνή δικαιοδοσία σε όλες τις περιπτώσεις κατά τρόπο σαφή και μη επιδεχόμενο αμφιβολία , εξυπηρετώντας έτσι το σκοπό της Σύμβασης , που συνίσταται στον καθορισμό της διεθνούς δικαιοδοσίας κατά τρόπο βέβαιο και δυνάμενο να προβλεφθεί .

24 Από τις παραπάνω σκέψεις έπεται ότι η εν λόγω διάταξη εφαρμόζεται σε όλες τις συμβάσεις μισθώσεως ακινήτων , ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους .

25 Επομένως στο πρώτο ερώτημα προσήκει η απάντηση ότι το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης εφαρμόζεται σε όλες τις συμβάσεις μισθώσεως ακινήτου , έστω και αν συνάπτονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα και αφορούν μόνο την παραχώρηση της χρήσης εξοχικής κατοικίας .

26 Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα , πρέπει να παρατηρηθεί ότι η Σύμβαση απονέμει αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία σε « υποθέσεις μισθώσεων ακινήτων » . Το Δικαστήριο , με την προαναφερθείσα απόφασή του της 14ης Δεκεμβρίου 1977 , έκρινε ότι η διατύπωση αυτή καλύπτει μεταξύ άλλων και τις διαφορές μεταξύ εκμισθωτών και μισθωτών σχετικά με την ύπαρξη ή την ερμηνεία της συμβάσεως ή την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο μισθωτής . Πρέπει να σημειωθεί ότι η απαρίθμηση αυτή δεν είναι περιοριστική . Δικαίως η Ιταλική Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι διαφορές σχετικά με την καταβολή του μισθώματος υπάγονται στην αποκλειστική αυτή διεθνή δικαιοδοσία . Πράγματι , θα ήταν αντίθετο με έναν από τους σκοπούς της εν λόγω διατάξεως , δηλαδή την ορθή εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας περί μισθώσεων , αν από την αποκλειστική αυτή δικαιοδοσία εξαιρούνταν οι διαφορές οι οποίες , τουλάχιστον σε ορισμένα κράτη μέλη , διέπονται από ειδικές νομοθετικές διατάξεις , όπως οι διατάξεις περί δίκαιου μισθώματος στην Ιταλία .

27 H σύμβαση μισθώσεως περιέχει , κατά γενικό κανόνα , διατάξεις που αφορούν την παραχώρηση του μισθίου ακινήτου στο μισθωτή , τη χρήση του , τις αμοιβαίες υποχρεώσεις του εκμισθωτή και του μισθωτή ως προς τη συντήρηση του μισθίου , τη διάρκεια της μίσθωσης και την απόδοση του ακινήτου στον εκμισθωτή , το μίσθωμα και τα άλλα παρεπόμενα έξοδα που υποχρεούται να καταβάλει ο μισθωτής , όπως τα έξοδα για την κατανάλωση νερού , φωταερίου και ηλεκτρικού ρεύματος .

28 Οι διαφορές που αφορούν τις αμοιβαίες υποχρεώσεις εκμισθωτή και μισθωτή που απορρέουν από τη σύμβαση μισθώσεως εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης — στις « υποθέσεις μισθώσεων ακινήτων » . Αντίθετα , οι διαφορές που έχουν έμμεση μόνο σχέση με τη χρήση του μισθίου , όπως αυτές που αφορούν τη στέρηση της απόλαυσης των διακοπών και τα έξοδα ταξιδιού , δεν υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία που αναφέρεται στο άρθρο αυτό .

29 Επομένως , στο δεύτερο ερώτημα προσήκει η απάντηση ότι υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , την οποία προβλέπει το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης , όλες οι διαφορές που αφορούν την ύπαρξη ή την ερμηνεία της συμβάσεως μισθώσεως , τη διάρκειά της , την απόδοση του ακινήτου στον εκμισθωτή , την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο μισθωτής ή την είσπραξη του μισθώματος και των άλλων παρεπόμενων εξόδων που υποχρεούται να καταβάλει ο μισθωτής , όπως οι δαπάνες για την κατανάλωση νερού , φωταερίου και ηλεκτρικού ρεύματος . Οι διαφορές που αφορούν τις αμοιβαίες υποχρεώσεις του εκμισθωτή και του μισθωτή που απορρέουν από τη σύμβαση μισθώσεως υπάγονται στην αποκλειστική αυτή διεθνή δικαιοδοσία . Αντίθετα , οι διαφορές που έχουν έμμεση μόνο σχέση με τη χρήση του μισθίου , όπως αυτές που αφορούν τη στέρηση της απόλαυσης των διακοπών και τα έξοδα ταξιδιού , δεν υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία που προβλέπεται από το άρθρο αυτό .

Επί των δικαστικών εξόδων

30 Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν οι κυβερνήσεις της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας , της Ιταλικής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου , καθώς και η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , οι οποίες υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο , δεν αποδίδονται . Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης το χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου , σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων .

Για τους λόγους αυτούς

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ( τέταρτο τμήμα ),

κρίνοντας επί των ερωτημάτων που του υπέβαλε με Διάταξη της 3ης Οκτωβρίου 1983 το Bundesgerichtshof , αποφαίνεται :

1 ) Το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης εφαρμόζεται σε όλες τις συμβάσεις μισθώσεως ακινήτου , έστω και αν συνάπτονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα και αφορούν μόνο την παραχώρηση της χρήσης εξοχικής κατοικίας .

2 ) Υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του κράτους της τοποθεσίας του ακινήτου , την οποία προβλέπει το άρθρο 16 , σημείο 1 , της Σύμβασης , όλες οι διαφορές που αφορούν τις αμοιβαίες υποχρεώσεις του εκμισθωτή και του μισθωτή που απορρέουν από τη σύμβαση μισθώσεως , και ειδικότερα οι διαφορές που αφορούν την ύπαρξη ή την ερμηνεία της συμβάσεως μισθώσεως , τη διάρκειά της , την απόδοση του ακινήτου στον εκμισθωτή , την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο μισθωτής ή την είσπραξη του μισθώματος και των άλλων παρεπόμενων εξόδων που υποχρεούται να καταβάλει ο μισθωτής , όπως οι δαπάνες για την κατανάλωση νερού , φωταερίου και ηλεκτρικού ρεύματος . Αντίθετα , οι διαφορές που έχουν έμμεση μόνο σχέση με τη χρήση του μισθίου , όπως αυτές που αφορούν τη στέρηση της απόλαυσης των διακοπών και τα έξοδα ταξιδιού , δεν υπάγονται στην αποκλειστική διεθνή δικαιοδοσία που αναφέρεται στο άρθρο αυτό .