This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52024IR0028
Opinion of the European Committee of the Regions – Enhancing the European Administrative Space (ComPAct) (own-initiative opinion)
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών — Ενίσχυση του ευρωπαϊκού διοικητικού χώρου (ComPAct) (γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών — Ενίσχυση του ευρωπαϊκού διοικητικού χώρου (ComPAct) (γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)
COR 2024/00028
ΕΕ C, C/2024/5369, 17.9.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/5369/oj (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
Επίσημη Εφημερίδα |
EL Σειρά C |
C/2024/5369 |
17.9.2024 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών — Ενίσχυση του ευρωπαϊκού διοικητικού χώρου (ComPAct)
(γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)
(C/2024/5369)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),
1. |
Επικροτεί την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτή εκφράζεται στην ανακοίνωσή της για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού διοικητικού χώρου (ComPAct), να ενισχύσει τη συνεργασία και τον πολιτικό διάλογο, καθώς και να συμβάλει στη βελτίωση των ικανοτήτων και της ποιότητας των υπηρεσιών των δημόσιων διοικήσεων σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στην Ευρώπη. |
2. |
Τονίζει ότι οι δημόσιες διοικήσεις διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και ότι ο δημόσιος τομέας, ο οποίος απασχολεί περίπου το 21 % του εργατικού δυναμικού της ΕΕ, διαχειρίζεται μια αγορά δημόσιων έργων και προμηθειών αξίας περίπου 650 δισ. ευρώ. |
3. |
Υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες διοικήσεις εκτελούν άμεσα περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ, κυρίως μέσω των ταμείων της πολιτικής συνοχής και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), και ότι το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση του 34 % του συνόλου των δημόσιων δαπανών και του 56 % του συνόλου των δημόσιων επενδύσεων. |
4. |
Εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την παλαιότερη γνωμοδότηση της ΕτΠ (1) επί του συγκεκριμένου θέματος και ότι ορισμένες ιδέες από τη γνωμοδότησή της έχουν συμπεριληφθεί στην εν λόγω ανακοίνωση. |
5. |
Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς και τις δημόσιες αρχές να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επαναξιολόγηση και τη μείωση του διοικητικού φόρτου που δημιουργείται, ιδίως για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές· υπογραμμίζει ότι ο κανονιστικός υπερθεματισμός θα πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού σύμφωνα με τις αρχές της βελτίωσης της νομοθεσίας. |
6. |
Σημειώνει ότι απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί ένας πραγματικός ευρωπαϊκός διοικητικός χώρος. Τονίζει ότι, ακόμη και μετά από 30 χρόνια, εξακολουθούν να υφίστανται εμπόδια στην εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς και ότι οι εθνικιστικές προσεγγίσεις παρεμποδίζουν την υπέρβασή τους. |
7. |
Επισημαίνει ότι, παρόλο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την ανακοίνωσή της σχετικά με έναν ευρωπαϊκό διοικητικό χώρο, δεν υφίσταται ακόμη ένας πραγματικός ευρωπαϊκός διοικητικός χώρος και ούτε μπορεί να δημιουργηθεί (στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς) χωρίς μια ευρωπαϊκή θεώρηση που να καλύπτει όλα τα εθνικά συμφέροντα και συνεκτικούς και αποτελεσματικούς κανόνες και δομές με βάση την κοινή συναίνεση με σαφή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Αναγνωρίζει εν προκειμένω τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι περιφέρειες και οι δημόσιες αρχές τους, οι οποίες συχνά υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα. |
8. |
Επικροτεί την ισχυρή υποστήριξη της ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας για την επίτευξη μεγαλύτερου αντικτύπου που εκφράζεται στην έκθεση του Enrico Letta με τίτλο «Much more than a Market» (Πολύ περισσότερο από μια απλή αγορά). Επισημαίνει ειδικότερα την ανάλυση ότι οι δημοσιονομικοί περιορισμοί έχουν παρεμποδίσει σημαντικά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού των δημόσιων διοικήσεων και την ικανότητά τους να προσλαμβάνουν και να διατηρούν ειδικευμένο προσωπικό μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση την περίοδο 2007-2008, γεγονός που οδήγησε σε άνιση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ελλιπή εφαρμογή νομοθετικών πράξεων της ΕΕ σε ολόκληρη την ΕΕ. Χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρόταση για δημιουργία ενός νέου μηχανισμού για ένα σύμφωνο για την ενίσχυση της συνεργασίας και της εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα των ευρωπαϊκών διοικήσεων (PEACE), ο οποίος θα μπορούσε να τονώσει τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις των δημόσιων διοικήσεων και να παρέχει στήριξη σε άτομα ή σε ομάδες δημόσιων διοικήσεων με παρόμοια ζητήματα ή παρόμοιες φιλοδοξίες. Επαναλαμβάνει την έκκληση του Enrico Letta ο μηχανισμός να διαθέτει επαρκή προϋπολογισμό που να επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέχει εμπειρογνωμοσύνη, ειδικά για τη βελτίωση της λειτουργίας των δημόσιων διοικήσεων. |
9. |
Υπογραμμίζει ότι ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιγράφει τις ευρείες ιδέες της για έναν ευρωπαϊκό διοικητικό χώρο, στην ανακοίνωσή της δεν εκθέτει το σαφές όραμά της σχετικά με το τι θα περιλαμβάνει ένας τέτοιος διασυνοριακός ευρωπαϊκός διοικητικός χώρος. |
10. |
Επικροτεί το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) ως το βασικό πρόγραμμα της ΕΕ για την παροχή στήριξης στις δημόσιες διοικήσεις, μεταξύ άλλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι πολλές δημόσιες διοικήσεις, ιδίως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, δεν γνωρίζουν όλες τις δυνατότητες που προσφέρει το TSI. Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει τις επικοινωνιακές της προσπάθειες και τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης. |
11. |
Αναγνωρίζει ότι στα κράτη μέλη υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα κυβερνητικών δομών και ότι η εκάστοτε νομοθεσία πρέπει να προσαρμοστεί σε όλες τις δομές. Υποστηρίζει τις προσπάθειες αποκέντρωσης και τις προσπάθειες των κρατών μελών να συμπεριλάβουν τα χαμηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της νομοθεσίας. Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η επιτυχής εφαρμογή απαιτεί να εκχωρηθούν στο ανάλογο επίπεδο όχι μόνο δράσεις αλλά και χρηματοδότηση. |
12. |
Τονίζει ότι η πρωτοβουλία ComPAct αποσκοπεί στην προώθηση της διοικητικής συνεργασίας με βάση την ανάπτυξη της ικανότητας του εργατικού δυναμικού μέσω ενός θεματολογίου δεξιοτήτων, στην ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού και στην καθοδήγηση της οικολογικής μετάβασης. Εντούτοις, πολλές δημόσιες διοικήσεις αντιμετωπίζουν μια επείγουσα πρόσθετη πρόσκληση: τη δημογραφική συρρίκνωση, τη διαρροή εγκεφάλων, τη γήρανση του εργατικού δυναμικού και την ικανότητά τους να προσελκύσουν νέους, καθώς και τις μελλοντικές ελλείψεις δεξιοτήτων σε ολόκληρη την αγορά εργασίας και την αύξηση του ανταγωνισμού για το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό. |
13. |
Τονίζει την ανάγκη για εδαφική διαφοροποίηση όσον αφορά τον εντοπισμό των προκλήσεων που υφίστανται στις εθνικές, τις περιφερειακές και τις τοπικές δημόσιες διοικήσεις, δεδομένης της ποικιλομορφίας των δομών, των παραδόσεων, των πόρων και των ικανοτήτων. Θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι ο ευρωπαϊκός διοικητικός χώρος προσφέρει ευκαιρίες, αλλά οι τοπικές και οι περιφερειακές διαφορές ενδέχεται να παραμείνουν κατά την εφαρμογή. |
14. |
Υπογραμμίζει ότι πολλές αγροτικές περιοχές και μειονεκτούσες περιφέρειες, αλλά και πολλά άτομα (τα οποία για διάφορους λόγους δεν έχουν πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία), αντιμετωπίζουν προβλήματα προσβασιμότητας, λόγω έλλειψης υποδομών, διαδικτύου υψηλής ταχύτητας ή ικανοτήτων. Τονίζει ότι, ακόμη και σε μια πλήρως ψηφιοποιημένη δημόσια υπηρεσία, οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν με σιγουριά ότι θα τους παρέχεται υποστήριξη στην τοπική τους αρχή ως υπηρεσία δημόσιου συμφέροντος. |
15. |
Ζητεί μια πιο φιλόδοξη στρατηγική, η οποία θα στηρίζεται στη δήλωση του Στρασβούργου σχετικά με τις κοινές αξίες και προκλήσεις των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων, στην οποία τα κράτη μέλη δήλωσαν σαφώς ότι είναι πρόθυμα να μετασχηματίσουν τις δημόσιες διοικήσεις τους, να προαγάγουν την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους. |
16. |
Συνιστά η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού διοικητικού χώρου να υπερβαίνει την απλή συνεργασία μεταξύ των εθνικών διοικήσεων· μια ανανεωμένη δήλωση του Στρασβούργου θα πρέπει να επικεντρωθεί ιδίως στις δημόσιες διοικήσεις σε υποεθνικό επίπεδο. |
17. |
Εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σταθερή συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ομότιμες διοικήσεις μέσω συμπληρωματικών δικτύων, όπως η ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη δημόσια διοίκηση και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημόσιας Διοίκησης. Ζητεί να ενισχυθεί η ενεργός συμμετοχή των δημόσιων διοικήσεων όλων των επιπέδων, με βάση τις ανάγκες. |
18. |
Προτείνει οι δημόσιοι υπάλληλοι να συμμετέχουν στο πλαίσιο της κατάρτισής τους σε προγράμματα πρακτικής άσκησης ή προσωρινής εργασίας σε διαφορετικό δημόσιο οργανισμό από αυτόν της πρόσληψής τους στο ίδιο κράτος μέλος ή ακόμη και σε άλλη χώρα. Αναγνωρίζει τους γλωσσικούς φραγμούς που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την επίτευξη αυτού του στόχου, και συνιστά τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και των μεταφραστικών τεχνολογιών για την παράκαμψη των εν λόγω φραγμών στο μέτρο του δυνατού. Προτείνει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά τα προγράμματα ανταλλαγών ως το πρώτο βήμα προς την αδελφοποίηση πόλεων και επισημαίνει τις προκλήσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν για τις μειονεκτούσες και απομακρυσμένες περιφέρειες. |
19. |
Επισημαίνει τα θετικά αποτελέσματα της νέας πράξης για τη διαλειτουργική Ευρώπη η οποία θα καταστήσει την ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση πιο αποδοτική ως προς το κόστος, δεδομένου ότι θα επιτρέψει τη σύνδεση των διαφόρων διοικητικών επιπέδων ακόμη και σε διασυνοριακό επίπεδο και θα καταστήσει δυνατή την ανάπτυξη πραγματικών χώρων μάθησης με ψηφιακές τεχνολογίες. Ζητεί να αποσαφηνιστεί η σύνδεση μεταξύ της πρωτοβουλίας ComPAct και του κανονισμού για τη διαλειτουργικότητα, καθώς και άλλων σχετικών διατάξεων και χώρων δεδομένων, δεδομένου ότι ορισμένα εργαλεία, όπως η δημιουργία κέντρων υποστήριξης της διαλειτουργικής Ευρώπης, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για αυτόν τον χώρο δεδομένων. |
20. |
Εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν ζητήθηκε επίσημα η γνώμη των τοπικών και των περιφερειακών κυβερνήσεων και των κοινωνικών εταίρων της ΕΕ κατά τη σύνταξη της ανακοίνωσης για τον ComPAct. Υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό, στο πλαίσιο του θεματολογίου για τη βελτίωση της νομοθεσίας, να συμπεριληφθούν οι απόψεις του υποεθνικού επιπέδου μέσω του δικτύου περιφερειακών κόμβων της ΕτΠ, των εργαλείων αγροτικής θωράκισης ή των αξιολογήσεων εδαφικού αντικτύπου. |
21. |
Επισημαίνει τη σημασία να καταστεί διαθέσιμο το 100 % των βασικών δημόσιων υπηρεσιών στο διαδίκτυο έως το 2030 για την επίτευξη του στόχου της ψηφιακής δεκαετίας, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της προσβασιμότητας σε αυτές τις υπηρεσίες, και επικροτεί τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταστήσει το ζήτημα αυτό βασικό μέλημα του ευρωπαϊκού διοικητικού χώρου. Τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι κάθε πολίτης διαθέτει επικαιροποιημένες ψηφιακές δεξιότητες και έχει πρόσβαση σε σύγχρονες ψηφιακές υποδομές και ότι διοργανώνονται στοχευμένα σεμινάρια κατάρτισης για τα άτομα με περιορισμένες ψηφιακές ικανότητες· επισημαίνει, ωστόσο, τις προκλήσεις κατά την εφαρμογή του ComPAct, που προκύπτουν από το χρονοδιάγραμμα για τα στάδια λήψης αποφάσεων και τις προσαρμογές για την κάλυψη των μελλοντικών απαιτήσεων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. |
22. |
Επισημαίνει ότι η Ένωση βρίσκεται απέναντι στη σημαντικότερη επέκτασή της με την αύξηση του αριθμού των υποψήφιων προς ένταξη χωρών. Η ΕτΠ επικροτεί τον στόχο της πρωτοβουλίας ComPAct για καλύτερη και συχνότερη συμπερίληψη των υποψήφιων χωρών στις ανταλλαγές πρακτικών με κράτη μέλη της ΕΕ. Υπογραμμίζει ότι αυτό συνάδει με την προώθηση της χρηστής, επαγγελματικής και αμερόληπτης διοίκησης, η οποία αποτελεί μέρος των κριτηρίων διεύρυνσης της ΕΕ. |
23. |
Καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις όσον αφορά τη διοικητική ικανότητα σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης στο πλαίσιο των μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών διαρθρωτικών σχεδίων τους που θα υποβάλουν τον Σεπτέμβριο του 2024 σύμφωνα με το μεταρρυθμισμένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. |
Βρυξέλλες, 20 Ιουνίου 2024.
Ο Πρόεδρος
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Vasco ALVES CORDEIRO
(1) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Βελτίωση της διοικητικής ικανότητας των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την ενίσχυση των επενδύσεων και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων κατά την περίοδο 2021-2027» (ΕΕ C 79 της 10.3.2020, σ. 25).
ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/5369/oj
ISSN 1977-0901 (electronic edition)