Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52023XX0720(01)

    Σύνοψη της γνωμοδότησης του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των καταθέσεων, τη διασυνοριακή συνεργασία και τη διαφάνεια 2023/C 255/04 (Το πλήρες κείμενο της παρούσας γνωμοδότησης είναι διαθέσιμο στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα στον διαδικτυακό τόπο του ΕΕΠΔ https://edps.europa.eu)

    ΕΕ C 255 της 20.7.2023, p. 4–6 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    20.7.2023   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 255/4


    Σύνοψη της γνωμοδότησης του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των καταθέσεων, τη διασυνοριακή συνεργασία και τη διαφάνεια

    (2023/C 255/04)

    (Το πλήρες κείμενο της παρούσας γνωμοδότησης είναι διαθέσιμο στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα στον διαδικτυακό τόπο του ΕΕΠΔ https://edps.europa.eu)

    Στις 18 Απριλίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/49/ΕΕ όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της προστασίας των καταθέσεων, τη χρήση των κεφαλαίων των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων, τη διασυνοριακή συνεργασία και τη διαφάνεια.

    Η πρόταση αποσκοπεί στη βελτίωση της προστασίας των καταθετών σε περιπτώσεις πτώχευσης τραπεζών στην Ένωση, προστατεύοντας παράλληλα σημαντικά οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών της.

    Η πρόταση αποσκοπεί στην επίτευξη των εν λόγω στόχων παρέχοντας στους καταθέτες ισχυρό επίπεδο προστασίας, αυξάνοντας τη σύγκλιση των πρακτικών των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (ΣΕΚ) και βελτιώνοντας την εθνική διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των ΣΕΚ, καθώς και μεταξύ των ΣΕΚ και των πιστωτικών ιδρυμάτων των κρατών μελών και των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ). Αυτό συνεπάγεται την εναρμόνιση της οδηγίας 2014/49/ΕΕ με τους υφιστάμενους και επερχόμενους κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Η παρούσα γνωμοδότηση του ΕΕΠΔ εκδίδεται κατόπιν αιτήματος διαβούλευσης που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 19 Απριλίου 2023, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού 2018/1725 (EUDPR). Ο ΕΕΠΔ συνιστά να προστεθεί αναφορά σε αυτή τη διαβούλευση στις αιτιολογικές σκέψεις της πρότασης.

    Η πρόταση θα έχει ως αποτέλεσμα την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καταθετών ή άλλων προσώπων που σχετίζονται με υπόνοιες αδικημάτων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μεταξύ των ΜΧΠ, των ορισθεισών αρχών και των ΣΕΚ. Η παρούσα γνώμη λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των υποκειμένων των δεδομένων που θα μπορούσαν να προκύψουν από αυτές τις ανταλλαγές δεδομένων και διατυπώνει συστάσεις σε σχέση με τα διάφορα σενάρια ανταλλαγής δεδομένων σύμφωνα με την πρόταση. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΕΕΠΔ διατυπώνει μια σειρά συστάσεων.

    Ειδικότερα, ο ΕΕΠΔ συστήνει να ορίζονται οι κατηγορίες δεδομένων που υπόκεινται σε επεξεργασία, τα ενδιαφερόμενα υποκείμενα των δεδομένων, καθώς και να καθορίζονται με σαφήνεια ο σκοπός ή οι σκοποί της επεξεργασίας.

    Ο ΕΕΠΔ επιθυμεί επίσης να επιστήσει την προσοχή της Επιτροπής στην ανάγκη διαβούλευσης με τον ΕΕΠΔ πριν από την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων για την επικύρωση των σχεδίων ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που καταρτίζονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) και τα οποία θα συνεπάγονται την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

    1.   ΕΙΣΑΓΩΓΗ

    1.

    Στις 18 Απριλίου 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/49/ΕΕ όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της προστασίας των καταθέσεων, τη χρήση των κεφαλαίων των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων, τη διασυνοριακή συνεργασία και τη διαφάνεια (1) («η πρόταση»).

    2.

    Σύμφωνα με την εκτίμηση επιπτώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (στο εξής: εκτίμηση επιπτώσεων), η οδηγία για τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων (στο εξής: η οδηγία DGSD) (2) υπήρξε σε γενικές γραμμές αποτελεσματική για τη βελτίωση του επιπέδου προστασίας των καταθετών σε ολόκληρη την ΕΕ, που αποτελεί σημαντικό στόχο της Τραπεζικής Ένωσης. Ωστόσο, η εκτίμηση επιπτώσεων αποκαλύπτει ότι η εφαρμογή των διασφαλίσεων της οδηγίας DGSD παραμένει άνιση μεταξύ των εθνικών ΣΕΚ, τονίζοντας τόσο την ανάγκη για εναρμονισμένους κανόνες προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αποκλίσεις που έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στους καταθέτες, όσο και την ανάγκη να διευκρινιστεί η κάλυψη για ορισμένες κατηγορίες καταθετών (3). Ως εκ τούτου, η πρόταση αποσκοπεί να βελτιώσει το πλαίσιο προστασίας των καταθετών, ώστε να διασφαλιστεί η συνεκτική εφαρμογή των κανόνων και η επικράτηση καλύτερων όρων ανταγωνισμού, προστατεύοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των καταθετών. Αυτό απαιτεί την αποσαφήνιση του πεδίου εφαρμογής της προστασίας των καταθετών, τη διευθέτηση των διαφορετικών ερμηνειών των όρων χρήσης των κεφαλαίων των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (ΣΕΚ) στην Ένωση και τη βελτίωση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας, της διασυνοριακής συνεργασίας και της αποδοτικότητας του τρόπου λειτουργίας των ΣΕΚ (4).

    3.

    Για την επίτευξη αυτών των στόχων, και για τον περαιτέρω προσδιορισμό των απαιτήσεων που προβλέπονται στο πλαίσιο της DGSD (5), η πρόταση περιλαμβάνει διατάξεις που θα απαιτούν από τα πιστωτικά ιδρύματα, τα ΣΕΚ και τις ορισθείσες αρχές (6) να επεξεργάζονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν καταθέτες οι οποίοι είναι φυσικά πρόσωπα ή ενδέχεται να είναι εκπρόσωποι καταθετών οι οποίοι είναι νομικά πρόσωπα. Ειδικότερα:

    α)

    Τα πιστωτικά ιδρύματα ενδέχεται να μην γνωρίζουν τους πελάτες που δικαιούνται αποζημίωση για τις καταθέσεις που τηρούνται στους λογαριασμούς πελατών ή να μην είναι σε θέση να ελέγχουν και να καταγράφουν τα ατομικά δεδομένα των εν λόγω πελατών (7). Ως εκ τούτου, το νέο άρθρο 8β που εισάγεται με την πρόταση θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα να αξιολογούν κατά πόσον οι καταθέσεις κεφαλαίων πελατών καλύπτονται από τα ΣΕΚ, επιτρέποντας στα εν λόγω ιδρύματα να συλλέγουν ορισμένα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με τους πελάτες τους. Οι κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία για τον σκοπό αυτό θα προσδιορίζονται σε σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που θα καταρτίζονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) και στα οποία θα περιγράφονται οι τεχνικές λεπτομέρειες που σχετίζονται με την ταυτοποίηση των πελατών για την καταβολή της αποζημίωσης σύμφωνα με το άρθρο 8 της DSGD.

    β)

    Κατά την αποζημίωση των καταθετών, τα ΣΕΚ ενδέχεται να αντιμετωπίζουν περιπτώσεις που εγείρουν ανησυχίες περί νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει συνεπώς να παρακρατούν τα ΣΕΚ την αποζημίωση του καταθέτη όταν ειδοποιούνται ότι μια μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ) έχει αναστείλει μια συναλλαγή, έναν τραπεζικό λογαριασμό ή έναν λογαριασμό πληρωμών σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (8). Το νέο άρθρο 8γ παράγραφος 1 δυνάμει της πρότασης θα υποχρεώνει τις αρχές που ορίζονται σε επίπεδο κράτους μέλους ως διαχειριστές ΣΕΚ να ενημερώνουν το ΣΕΚ σχετικά με τις απολύτως αναγκαίες πληροφορίες που λαμβάνουν από τις αρχές χρηματοπιστωτικής εποπτείας σχετικά με το αποτέλεσμα των μέτρων δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη που εφαρμόζονται σύμφωνα με το καθεστώς καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επιπλέον, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, οι ΜΧΠ θα ενημερώνουν τα ΣΕΚ σχετικά με την απόφασή τους να λάβουν μέτρα κατά καταθέτη σύμφωνα με τους κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, όπως τροποποιήθηκαν με την πρόταση νέας οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες («πρόταση AMLD 6») (9). Σε περίπτωση που τα ΣΕΚ ειδοποιηθούν σχετικά, το άρθρο 8γ παράγραφος 3 της πρότασης θα τα υποχρεώνει να αναστείλουν την καταβολή αποζημίωσης στον καταθέτη για όσο διάστημα εφαρμόζεται το μέτρο που επέβαλε η ΜΧΠ.

    γ)

    Το νέο άρθρο 16α που προτάσσεται θα αντικαταστήσει το άρθρο 4 παράγραφος 8 και το άρθρο 14 παράγραφος 4 της DSGD που ισχύουν επί του παρόντος και παρέχουν τη δυνατότητα στα ΣΕΚ να λαμβάνουν από τα πιστωτικά ιδρύματα που είναι μέλη τους, κατόπιν αιτήματος, όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την καταβολή της αποζημίωσης στους καταθέτες, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «επισημάνσεων», καθώς και να ανταλλάσσουν τις πληροφορίες αυτές με ΣΕΚ σε άλλα κράτη μέλη (10).

    4.

    Η παρούσα γνωμοδότηση του ΕΕΠΔ εκδίδεται κατόπιν αιτήματος διαβούλευσης που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 19 Απριλίου 2023, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού EUDPR. Ο ΕΕΠΔ συνιστά να προστεθεί αναφορά στην εν λόγω διαβούλευση στις αιτιολογικές σκέψεις της πρότασης.

    6.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

    27.

    Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, ο ΕΕΠΔ διατυπώνει τις ακόλουθες συστάσεις:

    (1)

    να συμπεριλαμβάνεται αναφορά, σε κατάλληλη αιτιολογική σκέψη, στο γεγονός ότι οι οντότητες που καλύπτονται από την πρόταση θα πρέπει να συμμορφώνονται με τον ΓΚΠΔ - και, κατά περίπτωση, με τον EUDPR και την οδηγία για την προστασία των δεδομένων στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου (LED) - κατά την εφαρμογή των υποχρεώσεών τους βάσει της πρότασης,

    (2)

    να συμπεριλαμβάνεται αιτιολογική σκέψη που αναφέρει τη διαβούλευση με τον ΕΕΠΔ, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού EUDPR, και την παρούσα γνώμη,

    (3)

    να προβλέπεται διαβούλευση με τον ΕΕΠΔ πριν από την έκδοση κατ’ εξουσιοδότηση πράξης η οποία επικυρώνει τα σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων της ΕΑΤ για τον καθορισμό των κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τα ΣΕΚ έχουν το νόμιμο δικαίωμα να επεξεργάζονται στο πλαίσιο της ταυτοποίησης των πελατών για τους σκοπούς της αποζημίωσης καταθέσεων, σύμφωνα με το άρθρο 8β της πρότασης·

    (4)

    να αξιολογείται κατά πόσον είναι ορθή η αναφορά, στο άρθρο 8γ παράγραφος 1, στη συμμόρφωση με την οδηγία 96/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 1996, σχετικά με τη νομική προστασία των βάσεων δεδομένων (11) («οδηγία για τις βάσεις δεδομένων»)·

    (5)

    να τροποποιηθεί το άρθρο 8γ παράγραφος 1 της πρότασης προκειμένου να διασφαλιστεί περαιτέρω ότι η ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ των αρχών χρηματοπιστωτικής εποπτείας και των ορισθεισών αρχών, και στη συνέχεια μεταξύ των τελευταίων και των ΣΕΚ, περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο ώστε να μπορούν τα ΣΕΚ να αποφασίσουν αν θα πρέπει να αναστείλουν την αποζημίωση των καταθέσεων σε περίπτωση ανησυχιών σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας·

    (6)

    να συμπεριληφθούν στο άρθρο 8γ παράγραφος 2 της πρότασης κατάλληλες εγγυήσεις για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των υποκειμένων των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένου του ορισμού των κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πρέπει να κοινοποιούνται ή να αποκτώνται από τα ΣΕΚ, των πηγών από τις οποίες πρέπει να αποκτώνται τα εν λόγω δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, των κατάλληλων υποχρεώσεων περιορισμού του σκοπού και της κατάλληλης περιόδου αποθήκευσης των δεδομένων,

    (7)

    να προσδιοριστούν οι κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και τα υποκείμενα των δεδομένων που αφορούν οι κοινοποιήσεις από τις ΜΧΠ προς τα ΣΕΚ σύμφωνα με το άρθρο 8γ παράγραφος 3 της πρότασης, και να ορίζεται ότι οι εν λόγω κοινοποιήσεις θα πραγματοποιούνται μόνο σε περίπτωση πτώχευσης του πιστωτικού ιδρύματος του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου και θα πρέπει να καλύπτουν μόνο τα μέτρα που λαμβάνονται κατά των καταθετών στον βαθμό που η συναφής ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι αναγκαία και αναλογική προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, να αποφευχθεί η αποζημίωση των καταθετών κατά των οποίων έλαβαν μέτρα οι ΜΧΠ δυνάμει της πρότασης AMLD 6·

    (8)

    η Επιτροπή θα πρέπει να ζητήσει τη γνώμη του ΕΕΠΔ πριν από την έκδοση της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης που θα επικυρώνει τα τεχνικά πρότυπα της ΕΑΤ για τον καθορισμό των κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τα πιστωτικά ιδρύματα θα υποχρεούνται να ανταλλάσσουν με τα ΣΕΚ για τους σκοπούς που απαριθμούνται στο άρθρο 16α της πρότασης.

    Βρυξέλλες, 12 Ιουνίου 2023.

    Wojciech Rafał WIEWIÓROWSKI


    (1)  COM(2023) 228 final.

    (2)  Οδηγία 2014/49/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 149).

    (3)  SWD(2023) 226 final.

    (4)  Βλέπε αιτιολογική έκθεση, σελίδες 1 και 3.

    (5)  Βλέπε γνωμοδότηση του ΕΕΠΔ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων, που εκδόθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2010, παράγραφος 7.

    (6)  Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 18 της οδηγίας ΣΕΚ, ως «ορισθείσα αρχή» νοείται ο φορέας που διοικεί ένα ΣΕΚ σύμφωνα με την παρούσα οδηγία ή, όταν τη λειτουργία του ΣΕΚ διοικεί ιδιωτική οντότητα, μια δημόσια αρχή που ορίζει το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος για την εποπτεία του συστήματος αυτού σύμφωνα με την παρούσα οδηγία.

    (7)  Αιτιολογική σκέψη (14) της πρότασης, η οποία διευκρινίζει το άρθρο 8β.

    (8)  Αιτιολογική σκέψη (15) της πρότασης, η οποία διευκρινίζει το άρθρο 8γ.

    (9)  Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους μηχανισμούς που πρέπει να συγκροτήσουν τα κράτη μέλη για την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τους σκοπούς της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και για την κατάργηση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849, COM(2021) 423 final.

    (10)  Γνώμη σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (αναδιατύπωση), της 9ης Σεπτεμβρίου 2010, παρ. 9.

    (11)  ΕΕ L 77 της 27.3.1996, σ. 20.


    Top