Ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Αξιοποίηση ταλέντων στις περιφέρειες της Ευρώπης»

(2023/C 188/01)

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ (ΕτΠ),

έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα «Αξιοποίηση ταλέντων στις περιφέρειες της Ευρώπης»·

Γενικές παρατηρήσεις

1.

επικροτεί την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα «Αξιοποίηση ταλέντων στις περιφέρειες της Ευρώπης» και υποστηρίζει τους συνολικούς στόχους της πρότασης, ιδίως όσον αφορά την πρόληψη των ανισοτήτων και τη γεφύρωση του γεωγραφικού χάσματος μεταξύ περιφερειών και πόλεων λόγω του μεγέθους και των δεξιοτήτων του πληθυσμού τους σε ηλικία εργασίας·

2.

επισημαίνει τον σοβαρό κίνδυνο αποτελμάτωσης των ταλέντων σε ορισμένες περιφέρειες (επί του παρόντος αφορά 82 περιφέρειες σε 16 κράτη μέλη στις οποίες αντιστοιχεί σχεδόν το 30 % του πληθυσμού της ΕΕ) που πλήττονται σοβαρά από τη μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, το χαμηλό ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την αποδημία του πληθυσμού τους ηλικίας 15 έως 39 ετών·

3.

εκφράζει την εκτίμησή της για τον μηχανισμό ενίσχυσης ταλέντων και επισημαίνει τις προσδοκίες της για την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή των οκτώ προτεινόμενων πυλώνων του σε ευρωπαϊκό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

4.

αναγνωρίζει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες απαιτείται να αξιοποιήσουν ταχέως τις δυνατότητες των συγκεκριμένων στρατηγικών για τη δημιουργία εξατομικευμένων, διαλειτουργικών και τοποκεντρικών οικοσυστημάτων προσέλκυσης ταλέντων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις περιφέρειες που οδηγούνται σε τέλμα ανάπτυξης ταλέντων και πλήττονται ιδιαίτερα από υπογεννητικότητα, μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, χαμηλό ποσοστό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αποδημία επιστημόνων·

5.

τονίζει ότι η δημογραφική αλλαγή, οι πολύπλευρες συνέπειές της και ο αντίκτυπός σε κάθε τόπο εξετάστηκαν σε διάφορες συστάσεις της διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης (CoFoE), στις οποίες θα δοθεί συνέχεια από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ (ιδίως όσον αφορά την πρόταση αριθ. 47.7). Οι πολίτες ζήτησαν συγκεκριμένες πολιτικές για την αποφυγή της αποδημίας επιστημόνων από ορισμένες περιφέρειες και χώρες της ΕΕ, σε συνδυασμό με την πρόληψη της αποδημίας ευρωπαϊκών ταλέντων και εργατικού δυναμικού σε τρίτες χώρες (πρόταση αριθ. 47.7), καθώς και για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης και της δημογραφικής ανθεκτικότητας των περιφερειών που υστερούν (πρόταση αριθ. 15.9)·

6.

εκτιμά ότι οι περιφέρειες που επηρεάζονται ιδιαιτέρως από την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, όπως οι περιφέρειες υψηλής έντασης άνθρακα και ανθρακούχων εκπομπών, καθώς και οι περιφέρειες με αυτοκινητοβιομηχανίες, είναι πρώτης τάξεως υποψήφιες για τον μηχανισμό ενίσχυσης ταλέντων, λόγω του σημαντικού αριθμού εργαζομένων τους που αναμένεται να χρειαστούν αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους και επανειδίκευση·

7.

καλεί τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να επωφεληθούν από το ευρωπαϊκό έτος Δεξιοτήτων κατά την εφαρμογή της στρατηγικής τους για την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων στην περιοχή δικαιοδοσίας τους. Μέσω του ευρωπαϊκού έτους Δεξιοτήτων προωθούνται πολιτικές για τις δεξιότητες και κοινωνικές επενδύσεις με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και, κατ’ επέκταση, να δημιουργηθεί ένα ευπροσάρμοστο και πιο καταρτισμένο εργατικό δυναμικό στο μέλλον. Οι οργανώσεις νεολαίας, συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων νεολαίας των πολιτικών κομμάτων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει επίσης να έχουν ενεργό συμμετοχή στο πνεύμα της ενσωμάτωσης της διάστασης της νεολαίας και της παρακαταθήκης του ευρωπαϊκού έτους Νεολαίας·

8.

εν προκειμένω, εξαίρει τη σημασία της τεκμηριωμένης χάραξης πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης ανάληψης δραστηριοτήτων στρατηγικής ανάλυσης προοπτικών στο κατάλληλο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και της χρήσης της καθιερωμένης μεθοδολογίας ανάλυσης προοπτικών, με σκοπό να διαμορφωθούν τοποκεντρικές υποθέσεις εργασίας και να προετοιμαστούν διαφορετικές μελλοντικές καταστάσεις με γνώμονα την αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων μακροπρόθεσμων τάσεων και παραγόντων·

9.

υπογραμμίζει τη σημασία της πραγματοποίησης ειδικών επενδύσεων σε πρωτοβουλίες εξισορρόπησης της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής και ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να ανταλλάσσουν γνώσεις σχετικά με παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια·

Αξιοποίηση της ανάπτυξης ταλέντων με την υποστήριξη τοποκεντρικών πολιτικών

10.

επισημαίνει ότι απαιτείται να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες των προγραμμάτων καθοδήγησης και να προαχθούν οι συμπράξεις περιοχών (πόλεων, αγροτικών περιοχών ή και ολόκληρων περιφερειών), με την ενσωμάτωσή των αρχών της συνεργασίας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για τη στήριξη του ζωτικού ρόλου των μικρών πόλεων και των χωριών στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του κάθε τόπου·

11.

συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για την άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων με την υποστήριξη τοποκεντρικών πολιτικών μέσω μιας ενισχυμένης πολιτικής συνοχής για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της αξιοποίησης ταλέντων σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ, παρέχοντας σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ σοβαρές πιθανότητες αποκόμισης των ωφελημάτων της ενιαίας αγοράς, με συνακόλουθη θετική επίδραση στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ·

12.

τάσσεται υπέρ της μετατροπής των εκτιμήσεων εδαφικού αντικτύπου και της αγροτικής θωράκισης σε αποτελεσματικά μέσα για την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης βλάβης στη συνοχή», την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισήγαγε στην 8η έκθεσή της για τη συνοχή (1) ορίζοντας ότι «καμία δράση δεν θα πρέπει να παρακωλύει τη διαδικασία σύγκλισης ή να συμβάλλει στις περιφερειακές ανισότητες»·

13.

συνιστά την εμβάθυνση της ανάλυσης σχετικά με τις περιφέρειες οι οποίες είτε βρίσκονται ήδη είτε κινδυνεύουν να βρεθούν σε τέλμα ως προς την εξέλιξη των ταλέντων των κατοίκων τους, έτσι ώστε να έρθουν στο φως οι υφιστάμενες διαφορές, προκλήσεις και ευκαιρίες εντός των περιφερειών. Η πολιτική απόκριση θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο σύνολο μέτρων, τα οποία θα θεσπίζονται και θα εφαρμόζονται μέσω ειδικά προσαρμοσμένων προσεγγίσεων, θα καθοδηγούνται από την πολιτική συνοχής και θα συμπληρώνονται από τομεακές στρατηγικές·

14.

επαναλαμβάνει ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο —με μεγαλύτερη εστίαση στην εταιρική σχέση και την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση— θα πρέπει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, ιδίως στην αγορά εργασίας και στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη ταλέντων·

15.

τονίζει ότι η αγορά εργασίας της ΕΕ επηρεάζεται επί του παρόντος, ποιοτικά και αριθμητικά, από την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση που απαιτούν ριζική μεταστροφή όσον αφορά τις δεξιότητες. Η σημασία της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης των εργαζομένων ενόψει της προετοιμασίας τους για νέες θέσεις εργασίας ή νέα καθήκοντα στην ήδη υφιστάμενη εργασία τους —σε συνδυασμό με τους νέους τρόπους εργασίας και την ευελιξία των εταιρειών να προσαρμόζονται στις νέες πραγματικές συνθήκες και στις κοινωνικές απαιτήσεις— αποτελούν στρατηγικούς στόχους προς αντιμετώπιση και υποστήριξη από τις δημόσιες αρχές σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

16.

υπογραμμίζει ότι απαιτείται η συνέχιση της λειτουργίας του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και ο σχεδιασμός ενός μελλοντικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ 2.0), ως μέσου βιώσιμης μετάβασης, με βάση την τοπική και την περιφερειακή προοπτική, καθώς και την πείρα που αποκτήθηκε από την κατάρτιση και την υλοποίηση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης. Θα απαιτηθούν ενδελεχείς αναλύσεις για τον προσδιορισμό των περιφερειών και των τομέων που πλήττονται περισσότερο, καθώς και των σχετικών αλυσίδων εφοδιασμού και του εργατικού δυναμικού τους·

17.

θεωρεί αναγκαία τη θέσπιση ενός συνόλου πολιτικών για τις αγροτικές περιοχές, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πληθυσμιακή συρρίκνωση που επιφέρει απώλεια ταλέντων, ιδίως για τις περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή και για τις περιοχές με σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι εξόχως απόκεντρες περιοχές, τα νησιά και οι πιο απομακρυσμένες και απομονωμένες περιοχές όπου η πρόσβαση στους πόρους είναι συχνά πιο περιορισμένη. Η ΕτΠ επαναλαμβάνει ότι το μέλλον των περιοχών αυτών εξαρτάται από τη διατήρηση και την προσέλκυση νέων ταλέντων για την επιδίωξη των στόχων ζωής τους, καθώς και από την πλήρη συμμετοχή των νέων στην αναζήτηση λύσεων στις τοπικές προκλήσεις·

18.

ζητεί να καταστούν η εκπαίδευση και η κατάρτιση προσβάσιμες σε όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές ομάδες, τόσο επιτόπου όσο και μέσω πρόσβασης εξ αποστάσεως, να προαχθεί η ανταλλαγή γνώσεων σχετικών με καινοτόμες προσεγγίσεις των διαδικασιών απόκτησης δεξιοτήτων και να δημιουργηθούν κοινοτικά κέντρα με μια σειρά υπηρεσιών από βιβλιοθήκες έως κοινωνική εργασία· συμφωνεί επίσης ότι είναι σημαντική τόσο η διεύρυνση της προσφοράς ευκαιριών εργασίας και κατάρτισης όσο και η ενθάρρυνση λήψης μέτρων για την προώθηση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής·

19.

θεωρεί ζωτικής σημασίας την ενίσχυση των δημόσιων πολιτικών που προωθούν τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή, και ενθαρρύνουν την επαγγελματική ένταξη των νέων στον γεωργικό κλάδο, με στόχο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα ανανέωσης των γενεών σε αυτούς τους κλάδους. Προς τον σκοπό αυτόν, η δυνατότητα συμμετοχής σε προγράμματα κοινωνικής ένταξης και ένταξης στην αγορά εργασίας, στην εκπαίδευση, στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και στην επανειδίκευση που προσφέρονται σε τοπική κλίμακα, καθώς και σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες, χρειάζεται να επανεξεταστεί και να υποστηριχθεί·

20.

επισημαίνει ότι τα έξυπνα χωριά δημιουργούν νέες ευκαιρίες μιας πολυσυλλεκτικής αγροτικής οικονομίας και πρόσβασης στην αγορά εργασίας και ζητεί την εντατική υποστήριξη των αγροτικών περιοχών για την εκπλήρωση του προγράμματος πολιτικής με ορίζοντα το 2030, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και της εκπαίδευσης, των ασφαλών και βιώσιμων ψηφιακών υποδομών, του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων και της ψηφιοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών· επικροτεί δε τη συμπερίληψη των αγροτικών περιοχών στην Ευρωπαϊκή διακήρυξη σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές για την ψηφιακή δεκαετία·

21.

αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι γυναίκες σε περιοχές που διατρέχουν κίνδυνο πληθυσμιακής συρρίκνωσης και, συνεπώς, προωθεί και στηρίζει μέτρα για τη δημιουργία ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες σε καινοτόμες, βιώσιμες και δημιουργικές θέσεις εργασίας και υπηρεσίες·

22.

υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να προσφέρουν αποφασιστική στήριξη στις πολιτικές που ευνοούν τη συμμετοχή των κοριτσιών και των γυναικών στην εκπαίδευση στους κλάδους STEAM (τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας και λοιπή τεχνολογία, μηχανική, τέχνες, μαθηματικά και λοιπές θετικές επιστήμες) και να παρέχουν κίνητρα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε τομείς στους οποίους οι γνώσεις τους μπορούν να αξιοποιηθούν·

23.

τονίζει ότι η ενίσχυση της ψηφιακής μετάβασης των περιφερειών όπου η ανάπτυξη ταλέντων έχει αποτελματωθεί είναι ζωτικής σημασίας και επίσης προς όφελος μιας ισχυρής οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Η ΕτΠ προτείνει να προαχθεί η ψηφιακή συνοχή ως στόχος της ΕΕ προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημιουργία κατάλληλων ψηφιακών υποδομών και η τηλεργασία, οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες και η ψηφιακή εκπαίδευση να καταστούν προσβάσιμες σε όλους. Ιδιαίτερη δε προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί στη δυνατότητα των μειονεκτουσών και των ευπαθών ομάδων να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά μέσα·

24.

σημειώνει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στις παραμεθόριες περιοχές της Ευρώπης αντιμετωπίζουν πολυάριθμα νομικά και διοικητικά εμπόδια που παρακωλύουν την οικονομική ανάπτυξη και τη διασυνοριακή συνεργασία· τονίζει επίσης ότι απαιτείται ένας χώρος Σένγκεν χωρίς σύνορα για όλα τα κράτη μέλη, με στόχο να διευκολυνθεί η κινητικότητα των σπουδαστών, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, ιδίως στις παραμεθόριες περιοχές·

25.

εξαίρει τόσο τον ρόλο της κοινωνικής καινοτομίας στην ανάπτυξη νέων ιδεών, υπηρεσιών και μοντέλων για την καλύτερη αντιμετώπιση των κοινωνικών ζητημάτων, ιδίως στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων και της κοινωνικής ένταξης, όσο και την προστιθέμενη αξία της για την κοινοτική ανάπτυξη και τη βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών επιτόπου. Προς τούτο, η ΕτΠ επισημαίνει τις δυνατότητες της κοινωνικής οικονομίας στα της επαγγελματικής κατάρτισης, των πανεπιστημίων και όλων των επιπέδων εκπαίδευσης, καθώς και στις ενεργές πολιτικές απασχόλησης και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και προσόντων·

26.

προκρίνει την αξιοποίηση της χρηματοδότησης του ΕΚΤ για την κοινωνική καινοτομία+ με στόχο να ενισχυθεί η ικανότητα καινοτομίας και να διευκολυνθούν η διάδοση και η αναβάθμιση καινοτόμων λύσεων·

Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και ανταπόκριση στις ανάγκες της αγοράς εργασίας

27.

σημειώνει ότι, αν και η κατάσταση ποικίλλει σημαντικά ανά την ΕΕ, μία από τις μείζονες προκλήσεις κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή νέων προτύπων και πρακτικών για την εκπαίδευση και την κατάρτιση είναι ο βαθμός στον οποίο ανταποκρίνονται με επιτυχία στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Τα κενά και οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων επιτείνουν τις κατά τόπους ανισότητες και τούτο χρήζει διόρθωσης μέσω άρτια σχεδιασμένων, τοποκεντρικών και επαρκώς χρηματοδοτούμενων πολιτικών·

28.

παρατηρεί ότι οι ταχείες αλλαγές που συντελούνται στην αγορά εργασίας απειλούν αυξανόμενο αριθμό ατόμων με απώλεια των θέσεων εργασίας τους λόγω είτε παρωχημένων δεξιοτήτων είτε έλλειψης δεξιοτήτων. Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η πρόσβαση στη διά βίου μάθηση είναι πιο σημαντικές από ποτέ, ιδίως υπό το πρίσμα της αυξανόμενης επίδρασης της τεχνητής νοημοσύνης στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας λόγω της ευρείας κλίμακας αυτοματοποίησης των υφιστάμενων θέσεων εργασίας. Πρέπει, συνεπώς, να ακολουθηθεί μια συνολική και μακρόπνοη προσέγγιση της ανάπτυξης των ταλέντων ατόμων με διαφορετικό εκπαιδευτικό και επαγγελματικό υπόβαθρο·

29.

θεωρεί ζωτικής σημασίας να κατανοήσουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές τη σημασία των πανεπιστημίων και των παρόχων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για την τόνωση δυναμικών οικοσυστημάτων καινοτομίας με τη βοήθεια στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης, καθώς και μέσω της τεχνολογικής και κοινωνικής καινοτομίας. Τα τοπικά πανεπιστήμια και πολυτεχνεία μπορούν να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τα ταλέντα, να αναπτύξουν συνεργατικούς σχηματισμούς γνώσης και να προσελκύσουν επιχειρήσεις στην περιοχή τους, συνεργαζόμενα μαζί τους για προγράμματα επιμόρφωσης των εργαζομένων στις νέες δεξιότητες που απαιτούνται στη συγκεκριμένη περιοχή. Με το ίδιο σκεπτικό, οι δημόσιες αρχές οφείλουν να αναπτύξουν εταιρικές σχέσεις με τα πανεπιστήμια και να συνειδητοποιήσουν επίσης την ανάγκη συνδρομής των πανεπιστημίων, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων σε τοπικές υποδομές — συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών·

30.

υπογραμμίζει την ανάγκη επιπλέον δημιουργίας των κατάλληλων προϋποθέσεων για να καταστούν οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις μέρος των οικοσυστημάτων καινοτομίας, με στόχο τη βελτιστοποίηση των περιορισμένων δημοσιονομικών και ανθρώπινων πόρων τους. Προς τον σκοπό αυτόν, η ΕτΠ συμμερίζεται την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την οποία οι ΜΜΕ μπορούν να επωφεληθούν από την υποστήριξη του Κόμβου ψηφιακής καινοτομίας για την καινοτομία και την ψηφιοποίηση·

Στοχευμένη βελτίωση της προσέλκυσης, της διατήρησης και της κινητικότητας ταλέντων

31.

σημειώνει ότι η αποδημία επιστημόνων και τα συναφή φαινόμενα πρέπει να κατανοηθούν και να αξιολογηθούν στην ΕΕ βάσει της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Εν προκειμένω, εφιστά την προσοχή στον κίνδυνο αποδημίας επιστημόνων που ενέχει η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, ιδίως όταν διευρύνονται οι ανισότητες μεταξύ των περιφερειών προέλευσης και υποδοχής· συνιστά οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να συμπήξουν τοπικές συμμαχίες, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών (δημόσιων αρχών, επιχειρήσεων, πανεπιστημίων, ΜΚΟ κ.λπ.), συμβάλλοντας έτσι στη χάραξη και στην άσκηση τοπικών πολιτικών που βοηθούν στον μετριασμό της αποδημίας επιστημόνων, και να ενθαρρύνουν τους κοινωνικούς εταίρους να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη ταλέντων·

32.

υπό το πρίσμα των αυξανόμενων ευκαιριών που προσφέρει η τηλεργασία, ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να διεξαγάγουν στοχευμένες ενημερωτικές εκστρατείες με μέλημα την προώθηση της ζωής μακριά από πυκνοκατοικημένες πόλεις, εστιάζοντας στα ποικίλα ελκυστικά χαρακτηριστικά των περιφερειών·

33.

επισημαίνει ότι, λόγω των δημογραφικών τάσεων, πολλές περιφέρειες της Ευρώπης μπορούν να καλύψουν τα κενά στις αγορές εργασίας τους μόνο μέσω της μη αντικανονικής μετανάστευσης· τονίζει ότι οι καινοτόμες επιχειρήσεις πλήττονται ιδιαίτερα από αυξανόμενη έλλειψη εργατικού δυναμικού· ζητεί την ενίσχυση του διαλόγου επί του θέματος μεταξύ των περιφερειακών αρχών, των επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων και των ΜΚΟ, ιδίως στις παραμεθόριες περιοχές· προκρίνει διαφανή και δίκαια συστήματα μετανάστευσης, δυνάμενα να καλύψουν επίσης τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

34.

τονίζει ότι η φυγή των νέων ανθρώπων από περιφέρειες με μεταναστευτικές εκροές και φθίνοντα ποσοστά γεννήσεων προκαλεί τεράστιο μειονέκτημα στους μικρότερους δήμους όσον αφορά τη διατήρηση βασικών δημοσίων υπηρεσιών και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, στοιχεία ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση και προσέλκυση ταλέντων στην περιοχή τους·

35.

ζητεί την εφαρμογή μιας στρατηγικής προσέγγισης για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών στην ΕΕ ως δυνητικής κινητήριας δύναμης της τοπικής ανάπτυξης. Η ΕτΠ επικροτεί τα μέτρα που προβλέπονται στη δέσμη μέτρων για τις δεξιότητες και τα ταλέντα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η ενεργοποίηση ενός νέου διαδικτυακού μέσου αναζήτησης εργασίας, της πιλοτικής πρωτοβουλίας «Δεξαμενή ταλέντων της ΕΕ», ειδικά για τα άτομα που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, και το σχέδιο επέκτασής της σε ειδικευμένους εργαζομένους από τρίτες χώρες που εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους να μεταναστεύσουν στην ΕΕ· κατ’ αυτόν τον τρόπο προλειαίνεται το έδαφος για μια πιο βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού και των λύσεων τρίτων χωρών·

36.

επισημαίνει τις συστάσεις των πολιτών που διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης να ενθαρρύνει η ΕΕ τα κράτη μέλη να απλουστεύσουν τη διαδικασία υποδοχής και ένταξης των νόμιμων μεταναστών και την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας της ΕΕ και να μεριμνήσουν για καλύτερη διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαφόρων αρμοδίων διοικητικών υπηρεσιών, καλύτερη επικοινωνία, ευκολότερη αναγνώριση των προσόντων και αποτελεσματικότερα εργαλεία, όπως η διαδικτυακή αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης δεξιοτήτων·

37.

ζητεί να έχουν οι υπήκοοι τρίτων χωρών δυνατότητα μεταφοράς του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος στην ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική κινητικότητά τους εντός της ΕΕ. Τούτο μπορεί να βελτιώσει τις προοπτικές τους να καταστούν πολύτιμο στοιχείο της ευρωπαϊκής κοινωνίας, να τους δώσει τη δυνατότητα να αποφεύγουν την επισφαλή εργασία και, αντ’ αυτού, να καλύπτουν θέσεις εργασίας όπου υπάρχουν ανάγκες, συμβάλλοντας έτσι στην αντιστάθμιση των περιφερειακών ανισοτήτων·

38.

αναθέτει στον πρόεδρό της να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη σουηδική και την ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

---

(1)  COM(2022) 34 final.