52022DC0641

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 15.11.2022

COM(2022) 641 final

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Έκθεση του 2022 σχετικά με την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης για το 2020

1.Εισαγωγή και επισκόπηση

Η οδηγία 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση (στο εξής: ΟΕΑ) και η οδηγία 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (στο εξής: ΟΕΑΚ), που τροποποιήθηκαν αντίστοιχα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/2002 και την οδηγία (ΕΕ) 2018/844, αποτελούν βασικό τμήμα της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για το κλίμα και την ενέργεια, θέτοντας τους στόχους ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ και τα θεμέλια για τη λήψη μέτρων με σκοπό την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού ενεργειακής απόδοσης της οικονομίας της ΕΕ.

Η ΟΕΑ καλεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να εφαρμόσουν μέτρα πολιτικής για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε όλα τα στάδια της ενεργειακής αλυσίδας, από την παραγωγή έως την τελική κατανάλωση. Οι προσπάθειες αυτές έχουν καίρια σημασία για την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ και συμβάλλουν ουσιαστικά στην απανθρακοποίηση της οικονομίας της ΕΕ έως το 2050. Ο στόχος ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ για το 2020 (άρθρο 3 της ΟΕΑ) αντιστοιχεί σε μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς και τελικής ενέργειας της ΕΕ κατά 20 % έως το 2020 σε σύγκριση με την κατανάλωση ενέργειας που προβλέπεται στο σενάριο PRIMES του 2007 για το 2020. Όσον αφορά την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, ο στόχος αυτός έχει ως αποτέλεσμα επίπεδο κατανάλωσης 1 312 εκατ. ΤΙΠ, και όσον αφορά την τελική κατανάλωση ενέργειας 959 εκατ. ΤΙΠ.

Η ΟΕΑΚ περιλαμβάνει ευρύ φάσμα πολιτικών και υποστηρικτικών μέτρων με στόχο την αύξηση των σημερινών χαμηλών ποσοστών ανακαίνισης του υφιστάμενου κτιριακού δυναμικού. Ειδικότερα, το άρθρο 2α της ΟΕΑΚ επιβάλλει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν ολοκληρωμένες μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης με στόχο την κινητοποίηση επενδύσεων για την απανθρακοποίηση του εθνικού κτιριακού δυναμικού έως το 2050 (με ενδεικτικά ορόσημα για το 2030, το 2040 και το 2050)· και να στηρίζουν τον μετασχηματισμό προς ένα απανθρακοποιημένο κτιριακό δυναμικό υψηλής απόδοσης έως το 2050. Το άρθρο 5 απαιτεί από τα κράτη μέλη να καθορίσουν βέλτιστες από πλευράς κόστους ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση νέων κτιρίων και υφιστάμενων κτιρίων που υποβάλλονται σε ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας. Το άρθρο 9 ορίζει ότι όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 (και μετά την 31η Δεκεμβρίου 2018 όσον αφορά όλα τα νέα δημόσια κτίρια).

Το άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα (στο εξής: κανονισμός για τη διακυβέρνηση) επιβάλλει στα κράτη μέλη να υποβάλουν στην Επιτροπή, έως τις 30 Απριλίου 2022, τις πληροφορίες που ορίζονται στο παράρτημα IX μέρος 2 του εν λόγω κανονισμού. Όσον αφορά την ΟΕΑ, αυτό περιλαμβάνει την πρόοδο προς την κατεύθυνση του άρθρου 3 σχετικά με τους στόχους ενεργειακής απόδοσης, του άρθρου 5 σχετικά με τον υποδειγματικό ρόλο κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς, του άρθρου 7 σχετικά με την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας και του άρθρου 8 σχετικά με τους ενεργειακούς ελέγχους. Επιπλέον, όσον αφορά την ΟΕΑΚ, απαιτείται η υποβολή εκθέσεων βάσει του άρθρου 9 σχετικά με τα νέα και ανακαινισμένα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Επιπλέον, το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 απαιτεί οι ενοποιημένες εκθέσεις προόδου των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) να περιλαμβάνουν τα ενδεικτικά ορόσημα της μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανακαίνισης και να προσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ, καθώς και τις σχετικές πολιτικές και τα μέτρα που παρουσιάζονται στις μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης. Απαιτούνται πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα βέλτιστου κόστους των απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης που απορρέουν από εθνικούς υπολογισμούς, σύμφωνα με το παράρτημα Ι τμήμα Β του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, και τον αριθμό και το εμβαδόν δαπέδου των νέων και ανακαινισμένων κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, σύμφωνα με το παράρτημα IX του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

Η παρούσα έκθεση αναλύει τις πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη στις εκθέσεις τους και τις συμπληρώνει με στοιχεία της Eurostat. Επιπλέον, αναλύει την αξιολόγηση των εθνικών μακροπρόθεσμων στρατηγικών ανακαίνισης και τις εκθέσεις για τα επίπεδα βέλτιστου κόστους που υποβάλλουν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή. Όσον αφορά την υποχρέωση υποβολής εκθέσεων για το 2022, και τα 27 κράτη μέλη υπέβαλαν τις εκθέσεις τους. Ωστόσο, η έκθεση της Ουγγαρίας δεν περιέχει πληροφορίες σχετικά με την ενεργειακή απόδοση και οι εκθέσεις της Κροατίας και της Ρουμανίας θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ελλιπείς.

2.Πρόοδος που σημειώθηκε προς την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης για το 2020 — άρθρο 3 της ΟΕΑ

Κατά την περίοδο από το 2005 έως το 2020 η κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ ακολούθησε γενική πτωτική τάση, όπως φαίνεται στο διάγραμμα 1. Η εν λόγω μείωση της κατανάλωσης ενέργειας συνοδεύτηκε από συνολική μείωση της ενεργειακής έντασης και της κατά κεφαλήν κατανάλωσης ενέργειας. Το 2020 υπερκαλύφθηκαν οι στόχοι της ΕΕ για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και την τελική κατανάλωση ενέργειας, και ανήλθαν σε 1 236 εκατ. ΤΙΠ και 907 εκατ. ΤΙΠ, αντίστοιχα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τιμές για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και την τελική κατανάλωση ενέργειας του 2020 επηρεάστηκαν σημαντικά από την κρίση λόγω της νόσου COVID-19 και τα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας που επιβλήθηκαν από τις εθνικές αρχές, τα οποία περιόρισαν σημαντικά τη συνολική δραστηριότητα και, κατά συνέπεια, μείωσαν τη ζήτηση ενέργειας 1 . Ωστόσο, οι τιμές του 2019 (δηλαδή πριν από τον αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 στην ΕΕ) υποδείκνυαν ήδη πτωτική τάση στην κατανάλωση ενέργειας, παρότι οι τιμές για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και την τελική κατανάλωση ενέργειας του 2019 υπερέβαιναν τον στόχο για το 2020, με 1 354 εκατ. ΤΙΠ και 986 εκατ. ΤΙΠ, αντίστοιχα.

Διάγραμμα 1: Τάσεις τελικής κατανάλωσης και κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ των 27 (η γραμμή αντιπροσωπεύει την πορεία μεταξύ της κατανάλωσης του 2005 και της κατανάλωσης του 2020 και οι κουκκίδες αντιπροσωπεύουν τους στόχους για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και την τελική κατανάλωση ενέργειας για το 2020)

Πηγή: Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) με βάση τα στοιχεία της Eurostat, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022. 2

Στο διάγραμμα 2 προσδιορίζονται οι παράγοντες που επέτρεψαν τη συμμόρφωση με τον στόχο για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του 2020 μέσω προσθετικής αποσύνθεσης των μεταβολών της περιόδου 2014-2020 στην ΕΕ των 27. Έπειτα από μια περίοδο ελαφράς ανάκαμψης της κατανάλωσης ενέργειας την περίοδο 2014-2017, η ένταση πρωτογενούς ενέργειας άρχισε να αντισταθμίζει την οικονομική ανάπτυξη το 2018. Ωστόσο, η κατανάλωση μειώθηκε κάτω από τα αριθμητικά στοιχεία του 2013 μόλις το 2020 —λόγω του συνδυασμένου αντικτύπου της ύφεσης της οικονομίας (6 %) που προκλήθηκε από την κρίση της πανδημίας και της συνεχούς βελτίωσης της έντασης πρωτογενούς ενέργειας (3 %), γεγονός που αντικατοπτρίζει τις επιπτώσεις των πολιτικών και της νομοθεσίας της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα.

Διάγραμμα 2: Συμβολή των διαφόρων επιπτώσεων στη διακύμανση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ των 27 κατά την περίοδο 2014-2020

Πηγή: JRC με βάση τα στοιχεία της Eurostat, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022.

Η κρίση της πανδημίας προκάλεσε μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας και της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε κάθε κράτος μέλος το 2020. Οι μειώσεις στην κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας κυμαίνονταν από 15 % (Μάλτα) έως 1 % (Λιθουανία). Στο διάγραμμα 3 παρουσιάζεται η συμβολή των διαφόρων επιπτώσεων στη διακύμανση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ των 27 και στα κράτη μέλη από το 2019 έως το 2020. Κατά την περίοδο αυτήν, η εξαιρετική ύφεση της οικονομίας ήταν καθοριστικός παράγοντας για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε όλα τα κράτη μέλη εκτός από δύο, την Ιρλανδία και τη Λιθουανία.

Οι βελτιώσεις στην ένταση τελικής ενέργειας 3 συνέβαλαν επίσης στη μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας κατά περίπου 2 % στην ΕΕ των 27 συλλογικά και στα περισσότερα κράτη μέλη. Στην Ιρλανδία και τη Μάλτα, οι βελτιώσεις στην ένταση τελικής ενέργειας συνέβαλαν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 15 %. Ωστόσο, υπήρξαν εξαιρέσεις στη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Κροατία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Σουηδία, στις οποίες η κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκε έως και κατά 3 %. Ο θερμότερος χειμώνας του 2020 σε σύγκριση με το 2019 μείωσε επίσης ελαφρώς τη ζήτηση.

Διάγραμμα 3: Συμβολή των διαφόρων επιπτώσεων στη διακύμανση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ των 27 και στα επιμέρους κράτη μέλη κατά την περίοδο 2019-2020

Πηγή: JRC με βάση τα στοιχεία της Eurostat, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022. 4

Όσον αφορά την τελική κατανάλωση ενέργειας, οι διακυμάνσεις των τάσεων εκτιμώνται ανά τομέα. Συνολικά, η τελική κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε κατά 8,0 % μεταξύ 2019 και 2020, μετά τη σταθερή αύξηση κατά την περίοδο 2014-2018. Το 2020, όλα τα κράτη μέλη παρουσίασαν μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον τομέα των μεταφορών και σταθερή (μεταβολή εντός του εύρους ± 1 %) ή καθοδική τελική κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των υπηρεσιών. Όπως φαίνεται στον πίνακα 1, η δομή της τελικής κατανάλωσης ενέργειας για τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά διέφερε μεταξύ των κρατών μελών.

Πίνακας 1: Τάσεις κατανάλωσης σε βασικούς τομείς σε εθνικό επίπεδο κατά την περίοδο 2019-2020

ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ	Τελική ενέργεια
	Σύνολο	Βιομηχανία	Μεταφορές	Νοικοκυριά	Υπηρεσίες
BE	↘	↘	↘	→	↘
BG	↘	↘	↘	↗	↘
CZ	↘	→	↘	↗	↘
DK	↘	↗	↘	↘	↘
DE	↘	↘	↘	→	↘
EST	↘	↘	↘	→	→
IE	↘	↘	↘	↗	→
EL	↘	↘	↘	→	↘
ES	↘	↘	↘	→	↘
FR	↘	↘	↘	↘	↘
HR	↘	→	↘	↗	↘
IT	↘	↘	↘	↘	↘
CY	↘	↗	↘	→	↘
LV	↘	↗	↘	↘	↘
LT	↘	↘	↘	→	↘
LU	↘	↘	↘	↗	↘
HU	↘	→	↘	↗	↘
MT	↘	↗	↘	↗	↘
NL	↘	→	↘	↘	↘
AT	↘	↘	↘	→	↘
PL	↘	↘	↘	→	↘
PT	↘	↘	↘	↗	↘
RO	↘	→	↘	↗	↘
SI	↘	↘	↘	↗	↘
SK	↘	↘	↘	↗	↘
FI	↘	↘	↘	↘	↘
SE	↘	↗	↘	↘	→
EU	↘	↘	↘	→	↘

Πηγή: JRC με βάση τα στοιχεία της Eurostat, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022. 5

Όσον αφορά τον οικιστικό τομέα, η έκτακτη κατάσταση της κρίσης της πανδημίας οδήγησε σε ελαφρά αύξηση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, λόγω της τηλεργασίας και των περιορισμών της κυκλοφορίας. Το διάγραμμα 4 δείχνει ότι ο συνδυασμένος αντίκτυπος των επιδράσεων των καιρικών συνθηκών και του πλούτου 6 αντιστάθμισε τις συνολικές επιδράσεις του θετικού πληθυσμού και της έντασης σε επίπεδο ΕΕ στον οικιστικό τομέα. Οι θερμότερες καιρικές συνθήκες τον χειμώνα του 2020 (σε σύγκριση με το 2019) περιόρισαν την κατανάλωση σε όλα τα κράτη μέλη, με εξαίρεση τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Κροατία, την Ουγγαρία, την Αυστρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία. Η επίδραση του πλούτου που συνδέεται με την αύξηση του κατά κεφαλήν εμβαδού δαπέδου και του διαθέσιμου εισοδήματος άσκησαν αντίθετες πιέσεις στα μισά κράτη μέλη, αυξάνοντας την κατανάλωση στο Βέλγιο, την Τσεχία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Η αύξηση της έντασης 7 αύξησε την κατανάλωση σε όλα τα κράτη μέλη, με εξαίρεση την Τσεχία, τη Λετονία, την Αυστρία, την Πολωνία και τη Σλοβακία.

Διάγραμμα 4: Συμβολή των διαφόρων επιπτώσεων στη διακύμανση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον οικιστικό τομέα κατά την περίοδο 2019-2020

Πηγή: Eurostat, JRC και Odyssee-Mure, 2022. 8

Η αύξηση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον οικιστικό τομέα αντισταθμίστηκε σημαντικά από τη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον τομέα των μεταφορών. Όσον αφορά τον τομέα των μεταφορών, η μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας οφειλόταν στην επίδραση των δραστηριοτήτων, κυρίως λόγω των περιορισμών στις μεταφορές λόγω της πανδημίας, οι οποίοι μείωσαν σημαντικά τον όγκο των επιβατικών μεταφορών.

Όπως απεικονίζεται στο διάγραμμα 5, για τους τομείς της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, η επίδραση της απασχόλησης και ο αριθμός των δεδουλευμένων ωρών οδήγησαν στη μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας για την ΕΕ το 2020, με την επίδραση της απασχόλησης να είναι ο σημαντικότερος παράγοντας της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας των κρατών μελών. Αντιθέτως, ο συντελεστής έντασης συνέβαλε στην αύξηση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στους παραγωγικούς τομείς. Τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να αποδοθούν στις εξαιρετικές περιστάσεις της πανδημίας COVID-19. Ακόμα και αν τα κράτη μέλη αντιμετώπισαν την κρίση λόγω της νόσου COVID-19 με σχετικά διαφορετικούς τρόπους, εξακολουθεί να είναι πιθανό τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας να οδήγησαν σε δραστική μείωση του ωραρίου εργασίας, καθώς και σε αύξηση της ανεργίας, έστω και προσωρινά. Τα αποτελέσματα των διαρθρωτικών επιπτώσεων αναδεικνύουν τη μετάβαση από υποτομείς υψηλότερης ενεργειακής έντασης σε υποτομείς χαμηλότερης έντασης σε οκτώ κράτη μέλη, τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Εσθονία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Κύπρο, το Λουξεμβούργο και τη Σλοβακία. Τέλος, η επίδραση της έντασης ανέκοψε την τελική κατανάλωση ενέργειας για εννέα κράτη μέλη, το Βέλγιο, τη Δανία, την Εσθονία, την Ελλάδα, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Φινλανδία. Αντιθέτως, στα υπόλοιπα κράτη μέλη σημειώθηκε αύξηση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας ανά προστιθέμενη αξία σε νομισματικούς όρους.

Διάγραμμα 5: Συμβολή των διαφόρων επιπτώσεων στη διακύμανση των παραγωγικών τομέων κατά την περίοδο 2019-2020

Πηγή: Eurostat, JRC, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022. 9

3.Πρόοδος που σημειώθηκε προς την κατεύθυνση των στόχων ενεργειακής απόδοσης για το 2030

Κατά την ανάλυση της προόδου προς την κατεύθυνση των στόχων για το 2030, η τελική κατανάλωση ενέργειας και η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ το 2020 ήταν κατά 7,2 % και 9,6 % υψηλότερες από τα επίπεδα των στόχων του 2030, αντίστοιχα. Το επίπεδο-στόχος για το 2030 αντιπροσωπεύει μείωση κατά 32,5 % σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς του 2007. Το 2020, ο ρυθμός μείωσης προς την κατεύθυνση των στόχων για το 2030 φάνηκε επαρκής τόσο για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας όσο και για την τελική κατανάλωση ενέργειας, κυρίως λόγω της έκτακτης κατάστασης που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19. Απαιτούνται πολύ περισσότερες προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί διαρθρωτική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και να αποφευχθεί το αντίρροπο αποτέλεσμα μετά τη σταδιακή εξάλειψη των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στις εθνικές οικονομίες.

Όπως φαίνεται στο διάγραμμα 6, η Επιτροπή πρότεινε ως στόχο της ΕΕ τη μείωση κατά 9 % έως το 2030, σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς του 2020, στο πλαίσιο της πρότασής της τον Ιούλιο του 2021 για αναδιατύπωση της ΟΕΑ 10 . Αυτό ισοδυναμεί με μείωση κατά 36 % για την τελική κατανάλωση ενέργειας και κατά 39 % για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς του 2007, και αυτό με τη σειρά του ισοδυναμεί με 1 023 εκατ. ΤΙΠ για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και με 787 εκατ. ΤΙΠ για την τελική κατανάλωση ενέργειας. Ο στόχος αυτός αυξήθηκε περαιτέρω σε 13 % με τη δέσμη REPowerEU, που εγκρίθηκε τον Μάιο του 2022, το οποίο αντιστοιχεί σε μέγιστη κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ ύψους 980 εκατ. ΤΙΠ για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και 750 εκατ. ΤΙΠ για την τελική κατανάλωση ενέργειας.

Διάγραμμα 6: Μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας και της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε σύγκριση με τις προβλέψεις του σεναρίου αναφοράς του 2007

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, 2022.

4.Επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης ανά κράτος μέλος για το 2020

Ο πίνακας 2 παρέχει επισκόπηση των στόχων για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και για την τελική κατανάλωση ενέργειας. Από τα 27 κράτη μέλη, τα 24 πέτυχαν τον στόχο τους για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας για το 2020, ενώ τα 21 πέτυχαν τον στόχο τους για το 2020 όσον αφορά την τελική κατανάλωση ενέργειας. Το μέγεθος των χαμηλών επιδόσεων ήταν γενικά περιορισμένο. Μόνον το Βέλγιο και η Βουλγαρία δεν πέτυχαν τους στόχους για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ή την τελική κατανάλωση ενέργειας. Με εξαίρεση τη Λιθουανία, η οποία είχε κατά 19 % χαμηλότερη επίδοση ως προς την τελική κατανάλωση ενέργειας, η πτώση των επιδόσεων κάτω από το επίπεδο των στόχων κυμάνθηκε κατά μέσο όρο στο 0,9 % όσον αφορά τη μη επίτευξη του στόχου κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας και στο 6,7 % όσον αφορά την τελική κατανάλωση ενέργειας.

Πίνακας 2: Επίτευξη των στόχων για την τελική κατανάλωση ενέργειας και την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ανά κράτος μέλος

ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ	Κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας	Στόχος κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας	% επίτευξης της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας	Τελική κατανάλωση ενέργειας	Στόχος τελικής κατανάλωσης ενέργειας	% επίτευξης της τελικής κατανάλωσης ενέργειας
BE	43,9	43,7	99,6 %	33,3	32,5	97,6 %
BG	17,2	16,9	98,1 %	9,5	8,6	90,6 %
CZ	37,5	44,3	118,2 %	24,5	25,3	103,4 %
DK	15,3	17,5	114,3 %	13,1	15,2	115,4 %
DE	262,3	276,6	105,4 %	201,7	194,3	96,4 %
EST	4,3	5,5	127,5 %	2,8	2,9	105,4 %
IE	13,4	13,9	103,5 %	11,2	11,7	104,7 %
EL	19,2	24,7	128,4 %	14,5	18,4	127,3 %
ES	105,0	123,4	117,5 %	73,8	86,3	117,0 %
FR	208,4	226,40	108,6 %	130,1	137,9	106,0 %
HR	7,8	10,7	137,9 %	6,5	7,0	107,6 %
IT	132,3	158,0	119,4 %	102,7	124,0	120,7 %
CY	2,2	2,2	101,6 %	1,6	1,9	121,8 %
LV	4,3	5,4	126,0 %	3,9	4,5	115,9 %
LT	6,2	6,5	104,4 %	5,3	4,3	81,0 %
LU	3,9	4,5	113,9 %	3,8	4,2	111,2 %
HU	23,9	26,6	111,4 %	18,0	18,2	101,1 %
MT	0,7	0,8	111,1 %	0,5	0,6	116,4 %
NL	58,4	60,7	103,9 %	45,5	52,2	114,7 %
AT	29,7	31,5	106,1 %	26,1	25,1	96,2 %
PL	96,9	96,4	99,5 %	71,1	71,6	100,6 %
PT	19,5	22,5	115,1 %	15,0	17,4	115,8 %
RO	30,9	43,0	139,1 %	23,5	30,3	128,9 %
SI	6,1	7,1	115,8 %	4,4	5,1	116,6 %
SK	15,2	16,4	108,0 %	10,4	10,4	100,2 %
FI	29,9	35,9	120,0 %	23,3	26,7	114,5 %
SE	41,7	43,4	104,1 %	30,9	30,3	97,8 %

Πηγή: JRC με βάση τις εκθέσεις των κρατών μελών, Eurostat, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022 11 .

5.Υποδειγματικός ρόλος κτιρίων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς — άρθρο 5 της ΟΕΑ

Το άρθρο 5 παράγραφος 1 της ΟΕΑ επιβάλλει στα κράτη μέλη να μεριμνούν ώστε, από την 1η Ιανουαρίου 2014, να ανακαινίζεται κάθε χρόνο το 3 % του συνολικού εμβαδού δαπέδου θερμαινόμενων και/ή ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από την κεντρική δημόσια διοίκησή τους και δεν συμμορφώνονται με τις ελάχιστες ενεργειακές απαιτήσεις. Στόχος είναι τα κράτη μέλη να εκπληρώνουν τουλάχιστον τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που ορίζονται στο άρθρο 4 της ΟΕΑΚ. Εναλλακτικά, τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν εναλλακτική προσέγγιση (βάσει του άρθρου 5 παράγραφος 6 της ΟΕΑ) και να επιτύχουν έως το 2020 εξοικονόμηση ενέργειας ισοδύναμη ή μεγαλύτερη από την απαιτούμενη στο άρθρο 5 παράγραφος 1 για το ίδιο κτιριακό δυναμικό. Οι πίνακες 3 και 4 παρέχουν σύνοψη της πλέον πρόσφατης προόδου που σημείωσαν τα κράτη μέλη σε σχέση με το άρθρο 5 παράγραφος 1, όσον αφορά την προκαθορισμένη και την εναλλακτική προσέγγιση, αντίστοιχα.

Κράτος μέλος	Κτίρια της κεντρικής δημόσιας διοίκησης με εμβαδόν δαπέδου > 250 m2 την 1η Ιανουαρίου 2021	Άρθρο 5, ετήσια απαίτηση	Άρθρο 5, πρόοδος το 2020
	Όλα [m2]	Μη συμμόρφωση με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης [m2]	Υποχρέωση ανακαίνισης εμβαδού δαπέδου [m2]	Ανακαινισμένο εμβαδόν δαπέδου [m2]	Ετήσια υποχρέωση που επιτεύχθηκε το 2020 όσον αφορά το εμβαδόν δαπέδου [%]	Άθροισμα εξοικονομήσεων κατά την περίοδο 2014-2020	Συνολικό ανακαινισμένο εμβαδόν δαπέδου κατά την περίοδο 2014-2020	Ετήσια υποχρέωση που επιτεύχθηκε την περίοδο 2014-2020 όσον αφορά το εμβαδόν δαπέδου [%]
BG	2 571 112	1 761 062	54 903	91 796	167,2 %	ά.α.	480 595	59,3 %
EST	1 386 400	853 951	26 600	9 471	35,6 %	ά.α.	209 041	105,4 %
EL	212 725	200 725	6 030	0	0,0 %	0,25	12 000	27,7 %
ES	11 273 677	9 198 323	279 902	304 763	108,9 %	ά.α.	1 930 977	95,7 %
HU	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.
IT	16 485 850	13 401 778	404 023	89 180	22,1 %	ά.α.	3 107 612	99,6 %
LT	ά.α.	1 996 799	62 541	2 720	4,3 %	ά.α.	504 249	113,8 %
LU	126 253	61 050	1 832	0	0,0 %	ά.α.	23 013	148,9 %
LV	1 862 320	1 862 320	53 550	98 102	183,2 %	ά.α.	409 659	91,9 %
PT	4 478 805	849 415	24 967	3 107	12,4 %	ά.α.	28 034	27,2 %
RO	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.	ά.α.
SI	957 014	890 992	24 822	2 528	10,2 %	0,33	59 717	ά.α.

Πίνακας 3: Κατάσταση εφαρμογής του άρθρου 5 της ΟΕΑ από τα κράτη μέλη που επέλεξαν την προκαθορισμένη προσέγγιση 12 13 14 15 16

Πηγή: JRC με βάση τις εκθέσεις των κρατών μελών, Eurostat, σύνολο δεδομένων Απριλίου 2022. 17

Πίνακας 4: Κατάσταση εφαρμογής του άρθρου 5 της ΟΕΑ από τα κράτη μέλη που επέλεξαν την εναλλακτική προσέγγιση 18 19 20 21 22 23

Κράτος μέλος	Κτίρια της κεντρικής δημόσιας διοίκησης με εμβαδόν δαπέδου > 250 m2 την 1η Ιανουαρίου 2021		Άρθρο 5, ετήσια απαίτηση	Άρθρο 5, πρόοδος το 2020
	Όλα [m2]	Μη συμμόρφωση με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης [m2]	Υποχρέωση ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας [χΤΙΠ]	Εξοικονόμηση που επιτεύχθηκε [χΤΙΠ]	Ετήσια υποχρέωση που επιτεύχθηκε το 2020 όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας [%]	Άθροισμα εξοικονομήσεων κατά την περίοδο 2014-2020	Συνολικό ανακαινισμένο εμβαδόν δαπέδου κατά την περίοδο 2014-2020	Ετήσια υποχρέωση που επιτεύχθηκε την περίοδο 2014-2020 όσον αφορά το εμβαδόν δαπέδου [%]
AT	ά.α.	750 000	0,15	0,89	593,3 %	4,90	ά.α.	478,9 %
BE	ά.α.	ά.α.	0,11	1,13	1054,8 %	8,42	ά.α.	1119,2 %
CY	ά.α.	ά.α.	0,11	0,17	153,3 %	1,78	ά.α.	97,8 %
CZ	2 405 077	1 599 209	0,49	0,60	121,4 %	7,60	ά.α.	219,6 %
DE	2 900 000 (2019)	ά.α.	0,61 (2019)	5,58 (2019)	909 % (2019)	83,996 (2014-2019)	ά.α.	2128 % (2014-2019)
DK	ά.α.	988 782	0,38	0,80	210,5 %	4,20	ά.α.	157,9 %
FI	ά.α.	2 195 943	0,09	0,14	156,4 %	1,55	ά.α.	206,1 %
FR	ά.α.	22 200 000	35,55	98,02	275,7 %	764,40	ά.α.	307,2 %
HR	ά.α.	ά.α.	0,12	0,00	0,0 %	4,07	ά.α.	497,9 %
IE	ά.α.	335 954	0,16	0,77	478,8 %	4,24	ά.α.	378,2 %
MT	167 166	49 715	ά.α.	0,02	ά.α.	0,04	ά.α.	ά.α.
NL	ά.α.	ά.α.	4,18	1,87	44,7 %	185,90	ά.α.	635,4 %
PL	ά.α.	ά.α.	0,37	0,58	155,3 %	3,22	ά.α.	123,2 %
SE	ά.α.	86 871	0,24	-3,71	0,0 %	1,57	ά.α.	83,7 %
SK	ά.α.	1 339 616,22	4,49	10,63	236,9 %	43,22	ά.α.	160,6 %

Πηγή: JRC με βάση τις εκθέσεις των κρατών μελών, 2022 24

6.Υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας — άρθρο 7 της ΟΕΑ

Το άρθρο 7 της ΟΕΑ αναφέρεται στην υποχρέωση των κρατών μελών να παρέχουν, μεταξύ άλλων, τη σωρευτική ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας που επιτεύχθηκε το 2019 και το 2020, προκειμένου να αξιολογηθεί αν εκπληρώθηκε η υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας για την περίοδο 2014-2020.

Όπως φαίνεται στον πίνακα 5, η σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την περίοδο 2014-2020 σε 24 κράτη μέλη 25 ανήλθε σε 197,4 εκατ. ΤΙΠ —δηλαδή στο 103 % του αθροίσματος των υποχρεώσεων σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση για την περίοδο 2014-2020 (191,7 εκατ. ΤΙΠ) για τα εν λόγω 24 κράτη μέλη. Αυτό ισοδυναμεί με το 97,5 % του αθροίσματος των σωρευτικών υποχρεώσεων εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση για την περίοδο 2014-2020 (202,5 εκατ. ΤΙΠ) για τα 27 κράτη μέλη. Ανάλογα με τα τελικά στοιχεία των υπόλοιπων τριών κρατών μελών, θα μπορούσε συνολικά να έχει επιτευχθεί ο σωρευτικός στόχος εξοικονόμησης ενέργειας που απαιτείται για τα 27 κράτη μέλη 26 .

Από τα 24 κράτη μέλη που υπέβαλαν στοιχεία 27 σχετικά με το τελικό τους επίτευγμα, τα 14 κράτη μέλη εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους για εξοικονόμηση ενέργειας. Επτά κράτη μέλη —η Δανία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία και η Φινλανδία— υπερκάλυψαν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά 20 % και πλέον, ενώ η Δανία η Αυστρία και η Φινλανδία υπερκάλυψαν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά 50 % και πλέον. Έξι κράτη μέλη —η Γαλλία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Σλοβακία και η Σουηδία— υπερκάλυψαν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά 5 έως 18 %. Το Βέλγιο εκπλήρωσε την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας με περιθώριο 1 % περίπου.

Δέκα κράτη μέλη αθέτησαν την υποχρέωσή τους για εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ τέσσερα κράτη μέλη, η Βουλγαρία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Σλοβενία, αθέτησαν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά λιγότερο από 10 %. Η Γερμανία αθέτησε την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά 12 % περίπου. Τέσσερα κράτη μέλη —η Τσεχική Δημοκρατία, η Ελλάδα, η Πολωνία και η Πορτογαλία— αθέτησαν την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά 25 έως 30 %. Το Λουξεμβούργο αθέτησε την υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας κατά 48 % περίπου.

Πίνακας 5: Σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την περίοδο 2014-2020 που αναφέρθηκε από τα κράτη μέλη —σε σύγκριση με την ποσότητα σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας που απαιτείται για την περίοδο 2014-2020 βάσει του άρθρου 7 της ΟΕΑ (σε χΤΙΠ)

	ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΗ σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την περίοδο 2014-2020	ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την περίοδο 2014‑2020	% επίτευξης
Αυστρία	10 309	5 200	198 %
Βέλγιο	6 815	6 759	101 %
Βουλγαρία	1 785	1 942	92 %
Κροατία		1 296
Κύπρος	325	242	134 %
Τσεχική Δημοκρατία	3 459	4 882	71 %
Δανία	5 821	3 841	151 %
Εσθονία	790	610	130 %
Φινλανδία	7 831	4 213	186 %
Γαλλία	35 757	31 384	114 %
Γερμανία	36 812	41 989	88 %
Ελλάδα	2 450	3 333	73 %
Ουγγαρία		4 001
Ιρλανδία	2 627	2 164	121 %
Ιταλία	23 239	25 502	91 %
Λετονία	898	851	106 %
Λιθουανία	1 115	1 004	111 %
Λουξεμβούργο	267	515	52 %
Μάλτα	78	67	116 %
Κάτω Χώρες	16 043	11 512	139 %
Πολωνία	10 473	14 818	71 %
Πορτογαλία	1 885	2 532	74 %
Ρουμανία		5 511
Σλοβακία	2 550	2 284	112 %
Σλοβενία	913	945	97 %
Ισπανία	15 207	15 979	95 %
Σουηδία	9 940	9 114	109 %
ΣΥΝΟΛΟ	197 389*	202 489	97,5 %*

* Σύνολο για 24 κράτη μέλη

Πηγή: πληροφορίες που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη και συμπληρώθηκαν με τους υπολογισμούς και τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, όπου απαιτούνταν. 28

Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης συνεισφέρουν περίπου το 33 % της εξοικονόμησης ενέργειας που επιτυγχάνεται από κάθε είδος μέτρου πολιτικής που εφαρμόζεται, ενώ τα καθεστώτα χρηματοδότησης συνεισφέρουν περίπου το 14 %. Οι φόροι επί της ενέργειας και του CO2 αντιπροσωπεύουν το 17 % της συνολικής εξοικονόμησης ενέργειας που επιτεύχθηκε (βλ. διάγραμμα 7 κατωτέρω).

Διάγραμμα 7: Μερίδιο της αναφερόμενης σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας ανά είδος μέτρου πολιτικής (αριστερά) και κατανομή του αριθμού των μέτρων πολιτικής ανά είδος μέτρου πολιτικής (δεξιά) σε επίπεδο ΕΕ

Πηγή: Υπολογισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Ενέργειας) με βάση τα στοιχεία που υπέβαλαν τα κράτη μέλη το 2022 σχετικά με τα μέτρα πολιτικής που αναφέρθηκαν βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ για την περίοδο 2014-2020 και τη σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας που αναφέρθηκε για την περίοδο 2014-2020 (διαθέσιμα στοιχεία για 24 κράτη μέλη).

Όσον αφορά τους τομείς στους οποίους στοχεύουν τα εφαρμοζόμενα μέτρα πολιτικής βάσει του άρθρου 7 της ΟΕΑ, το μεγαλύτερο μερίδιο εξοικονόμησης ενέργειας που ανέφεραν τα κράτη μέλη προκύπτει από οριζόντια μέτρα, τα οποία δεν μπορούν να αποδοθούν σε έναν και μόνο τομέα, όπως παρατηρείται στο διάγραμμα 9. Τα περισσότερα μέτρα πολιτικής, με βάση τα μέτρα πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ, στοχεύουν τους τομείς των υπηρεσιών και της βιομηχανίας (που καλύπτουν τις περισσότερες εταιρείες, εκτός από τις εταιρείες μεταφορών) και τον δημόσιο τομέα (εκτός από τις κατοικίες που ανήκουν σε δημόσιους φορείς, οι οποίες περιλαμβάνονται στον τομέα των ιδιωτικών νοικοκυριών).

Διάγραμμα 8: Μερίδιο αναφερόμενης σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας ανά τομέα σε επίπεδο ΕΕ (στοιχεία για 24 κράτη μέλη)

Πηγή: Υπολογισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Ενέργειας) με βάση τα στοιχεία που υπέβαλαν τα κράτη μέλη το 2022 σχετικά με τη σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας που αναφέρθηκε για την περίοδο 2014-2020 (διαθέσιμα στοιχεία για 24 κράτη μέλη).

Στον πίνακα 6 παρατίθεται ο κατάλογος των 3 σημαντικότερων μέτρων ανά κράτος μέλος, όπου παρουσιάζονται τα μέτρα πολιτικής που οδήγησαν στα μεγαλύτερα μερίδια σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας για κάθε κράτος μέλος. Στις εκθέσεις τους, τα κράτη μέλη υπέβαλαν επικαιροποιημένους καταλόγους των μέτρων πολιτικής που ανέφεραν βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΟΕΑ για την περίοδο 2014-2020. Συνολικά, αναφέρθηκαν 498 μέτρα 29 , εκ των οποίων 40 αναφέρθηκαν για πρώτη φορά 30 . Αξίζει να αναφερθεί ότι δεν αναφέρθηκαν νέα καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης, μολονότι ορισμένα έχουν προγραμματιστεί για την περίοδο 2021-2030.

Πίνακας 6: Επισκόπηση των τριών σημαντικότερων μέτρων ανά κράτος μέλος (με βάση τη σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την περίοδο 2014-2020 που αναφέρθηκε για κάθε μέτρο πολιτικής) 31

Κράτος μέλος*	3 σημαντικότερα μέτρα πολιτικής ανά κράτος μέλος (ανά φθίνουσα σειρά σωρευτικής εξοικονόμησης)	Σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας για την περίοδο 2014-2020	% της σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας του κράτους μέλους
Αυστρία	Φορολόγηση της ενέργειας	3 809	37 %
	Καθεστώς επιβολής υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης σε προμηθευτές ενέργειας	3 068	30 %
	Στήριξη επαρχιών για την κατασκευή κατοικιών, την ενεργειακή στήριξη και την περιβαλλοντική στήριξη, καθώς και κουπόνια ανακαίνισης για τον ιδιωτικό τομέα	1 440	14 %
Βέλγιο	Φλάνδρα: Συμφωνίες ενεργειακής πολιτικής με επιχειρήσεις	2 950	43 %
	Φλάνδρα: Υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας για ορθολογική χρήση της ενέργειας που επιβάλλονται σε φορείς εκμετάλλευσης δικτύων (REG)	1 184	17 %
	Βαλονία: Κλαδικές συμφωνίες 2 (AdB)	1 116	16 %
Βουλγαρία	Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης κατά παρέκκλιση από το άρθρο 7 παράγραφος 8 της ΟΕΑ — παλαιότερο καθεστώς επιβολής υποχρεώσεων κατά την περίοδο 2011-2013	780	44 %
	Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης	451	25 %
	Εθνικό πρόγραμμα ενεργειακής απόδοσης σε συγκροτήματα κατοικιών (2016-2020)	271	15 %
Κύπρος	Φορολογία καυσίμων κίνησης	278	85 %
	Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια πριν από τη μεταφορά της οδηγίας 2010/31/ΕΕ στο εθνικό δίκαιο.	19	6 %
	Καθεστώς επιχορηγήσεων «Εξοικονόμηση ενέργειας — Αναβάθμιση νοικοκυριών».	13	4 %
Τσεχική Δημοκρατία	Στρατηγικό πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη — Βελτίωση των τεχνολογικών διαδικασιών	1 371	40 %
	Νέο πρόγραμμα πράσινης εξοικονόμησης για την περίοδο 2014-2020 (MoE)	320	9 %
	Επιχειρησιακό πρόγραμμα για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία την περίοδο 2007-2013 (MIT)	298	9 %
Δανία	Καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης	5 821	100 %
Εσθονία	Ειδικός φόρος κατανάλωσης και φόρος προστιθέμενης αξίας για το πετρέλαιο κίνησης και το ελαφρύ μαζούτ	169	21 %
	Τέλος ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές	94	12 %
	Ειδικός φόρος κατανάλωσης και φόρος προστιθέμενης αξίας για τη βενζίνη	86	11 %
Φινλανδία	Συμφωνίες ενεργειακής απόδοσης	2 868	37 %
	Φορολογία καυσίμων κίνησης/κυκλοφορίας αυτοκινήτων	1 761	22 %
	Αντλίες θερμότητας για μονοκατοικίες και μεζονέτες	923	12 %
Γαλλία	Καθεστώς λευκών πιστοποιητικών (CEE)	35 757	100 %
Γερμανία	Φόρος ενέργειας και ηλεκτρικής ενέργειας	12 205	33 %
	Διάταγμα για την εξοικονόμηση ενέργειας (υφιστάμενα κτίρια)	7 543	20 %
	Προγράμματα στήριξης της KfW για ενεργειακά αποδοτικές κατασκευές και ανακαινίσεις	4 140	11 %
Ελλάδα	Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης	578	24 %
	Ειδικός φόρος κατανάλωσης προϊόντων πετρελαίου	536	22 %
	Αντικατάσταση παλαιών επιβατηγών οχημάτων ιδιωτικού τομέα	463	19 %
Ιρλανδία	Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης	1 185	45 %
	Οικοδομικοί κανονισμοί 2005/2008 — Κτίρια πλην των κατοικιών	402	15 %
	Τέλος ταξινόμησης οχημάτων/φόρος αυτοκινήτων εναρμονισμένος με τις εκπομπές	240	9 %
Ιταλία	Φορολογικές εκπτώσεις	10 394	45 %
	Λευκά πιστοποιητικά	8 392	36 %
	Πρόγραμμα «Enterprise 4.0»	1 830	8 %
Λετονία	Ενεργειακοί φόροι	359	40 %
	Εφαρμογή μέτρων που προσδιορίστηκαν ως αποτέλεσμα των ενεργειακών ελέγχων μεγάλων επιχειρήσεων και μεγάλων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας	168	19 %
	Διαγωνισμοί έργων για τα χρηματοδοτικά μέσα για την κλιματική αλλαγή	116	13 %
Λιθουανία	Φορολογία καυσίμων κίνησης	473	42 %
	Πρόγραμμα ανακαίνισης (εκσυγχρονισμού) συγκροτημάτων κατοικιών	251	22 %
	Συμφωνίες με εταιρείες ενέργειας	162	15 %
Λουξεμβούργο	Καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης	267	100 %
Μάλτα	Καθεστώτα και μέσα χρηματοδότησης και φορολογικά κίνητρα	45	58 %
	Κανονισμοί και εθελοντικές συμφωνίες	25	32 %
	Σταδιακή εφαρμογή του συστήματος οικιακών τιμολογίων για νοικοκυριά και του μηχανισμού οικολογικής μείωσης	4	5 %
Κάτω Χώρες	Πολιτικές που απευθύνονται σε νοικοκυριά	6 794	42 %
	Ενίσχυση για επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας	5 238	33 %
	Μακροπρόθεσμη συμφωνία με μεγάλες βιομηχανίες, με εξαίρεση τα διυλιστήρια	2 892	18 %
Πολωνία	Καθεστώς λευκών πιστοποιητικών	9 159	87 %
	Ταμείο ενεργειακής αναβάθμισης	662	6 %
	Φόρος καυσίμων	355	3 %
Πορτογαλία	Μέτρα ΕΣΔΕΑ που δεν αναφέρονται μεμονωμένα	864	46 %
	SGCIE — Σύστημα διαχείρισης εντατικής κατανάλωσης ενέργειας	362	19 %
	Πρόγραμμα στήριξης της χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών	210	11 %
Σλοβακία	Εθελοντική συμφωνία εξοικονόμησης ενέργειας, συμβατική σχέση με το Υπουργείο Οικονομίας της Σλοβακικής Δημοκρατίας, ίδιοι πόροι	653	25 %
	Βελτίωση των θερμικών και τεχνικών ιδιοτήτων κτιρίων (EHB), κτίρια διαμερισμάτων, ίδιοι πόροι	524	20 %
	Εφαρμογή νομοθετικών μέτρων, υποχρεωτικοί ενεργειακοί έλεγχοι σε βιομηχανικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης	164	6 %
Σλοβενία	Καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης: υποχρέωση των προμηθευτών ενέργειας να προσκομίζουν αποδεικτικά στοιχεία για τις πράξεις εξοικονόμησης ενέργειας	512	56 %
	Μέτρα ενεργειακής απόδοσης χρηματοδοτούμενα από την προσαύξηση της τιμής ενέργειας που καταβάλλεται από όλους τους τελικούς χρήστες ενέργειας (χρηματοδοτείται από το σλοβενικό οικολογικό ταμείο — Eko sklad)	401	44 %
Ισπανία 32	Νόμος 15/2012 για τα φορολογικά μέτρα ενεργειακής βιωσιμότητας	2 947	19 %
	Προγράμματα που υλοποιούνται από τις Αυτόνομες Κοινότητες (MENAE)	2 534	17 %
	Πρόγραμμα για την προώθηση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας	1 613	11 %
Σουηδία	Φόρος επί της ενέργειας και του CO2	9 940	100 %

* Η Κροατία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία δεν περιλαμβάνονται στον παρόντα πίνακα, διότι δεν υπέβαλαν στοιχεία για τη σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας που πραγματοποίησαν κατά την περίοδο 2014-2020.

Πηγή: πληροφορίες που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη και συμπληρώθηκαν με υπολογισμούς και εκτιμήσεις της Επιτροπής, όπου απαιτούνταν.

7.Ενεργειακοί έλεγχοι και συστήματα ενεργειακής διαχείρισης — άρθρο 8 της ΟΕΑ

Το άρθρο 8 της ΟΕΑ επιβάλλει στις εταιρείες που δεν είναι μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις να διενεργούν ενεργειακό έλεγχο ή να εφαρμόζουν σύστημα ενεργειακής διαχείρισης τουλάχιστον μία φορά ανά τετραετία. Στις εκθέσεις που υπέβαλαν για το 2022, τα κράτη μέλη όφειλαν να αναφέρουν τον συνολικό εκτιμώμενο αριθμό μεγάλων εταιρειών στην επικράτειά τους στις οποίες εφαρμόζεται το άρθρο 8 παράγραφος 4 της ΟΕΑ και τον αριθμό των ενεργειακών ελέγχων που διενεργήθηκαν στις εν λόγω επιχειρήσεις. Στο διάγραμμα 9 παρουσιάζεται επισκόπηση των κοινοποιήσεων του 2020 που υποβλήθηκαν από 23 κράτη μέλη 33 .

Διάγραμμα 9: Ενεργειακοί έλεγχοι που διενεργήθηκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις το 2020 34

Πηγή: πληροφορίες που παρείχαν τα κράτη μέλη. 35

Ο αναφερόμενος αριθμός μεγάλων εταιρειών διαφέρει από τον αριθμό των ενεργειακών ελέγχων σε μεγάλες εταιρείες, διότι οι εν λόγω ενεργειακοί έλεγχοι δεν απαιτείται να διενεργούνται κάθε χρόνο, αλλά μόνο μία φορά ανά τετραετία τουλάχιστον. Επιπλέον, δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας COVID-19, αρκετές εταιρείες ανέβαλαν τους ενεργειακούς ελέγχους τους 36 .

8.Μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης

Το άρθρο 2α της ΟΕΑΚ απαιτεί από τα κράτη μέλη να υποβάλουν τις οικείες μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης έως τον Μάρτιο του 2020 37 . Η Επιτροπή ανέλυσε τις εθνικές στρατηγικές 38 με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών. Οι εθνικές στρατηγικές και η αξιολόγηση της Επιτροπής συνέβαλαν καθοριστικά στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στα οποία η ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση κτιρίων κατέχει εξέχουσα θέση.

Η συντριπτική πλειονότητα των στρατηγικών του 2020 περιλαμβάνει καλή εικόνα των πολιτικών που έχουν ως στόχο τα δημόσια κτίρια και παρέχει έναν μακροπρόθεσμο χάρτη πορείας για την επίτευξη του στόχου του 2050 για απανθρακοποίηση του κτιριακού δυναμικού. Οι περισσότεροι από αυτούς τους χάρτες πορείας περιλαμβάνουν συγκεκριμένα ενδιάμεσα ορόσημα για το 2030 και το 2050 και, σε μικρότερο βαθμό, για το 2040.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση για το κύμα ανακαινίσεων 39 , οι πολιτικές και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Η πλειονότητα των κρατών μελών αναγνώρισε τη σημασία του ζητήματος και, γενικά, παρουσίασε διάφορες δράσεις και μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Επιλέχθηκαν διαφορετικές προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις που αποτελούν στόχο (π.χ. ενεργειακή κατηγορία, ηλικία και κατανάλωση ενέργειας).

Όλες οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης του 2020 περιλαμβάνουν ειδική ενότητα στην οποία παρουσιάζονται η αναμενόμενη εξοικονόμηση ενέργειας, τα ευρύτερα οφέλη που σχετίζονται με την υγεία και την ποιότητα του αέρα των εσωτερικών χώρων και οι θετικές οικονομικές επιπτώσεις. Ωστόσο, τα μισά κράτη μέλη δεν προσδιορίζουν ποσοτικά τα εν λόγω δυνητικά οφέλη.

Οι στρατηγικές συμμορφώνονται γενικά με τις απαιτήσεις της ΟΕΑΚ 40 , αλλά στην ανάλυση της Επιτροπής επισημαίνεται ότι δεν είναι όλες οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης επαρκώς φιλόδοξες ως προς τους στόχους απανθρακοποίησης έως το 2050. Στην ανάλυση της Επιτροπής για τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης του 2020 αναγνωρίζεται ότι από τον πρώτο γύρο των μακροπρόθεσμων στρατηγικών ανακαίνισης (πρώτη υποβολή το 2014 και στη συνέχεια επικαιροποιήσεις το 2017), έχει βελτιωθεί η ποιότητα των στρατηγικών, αλλά υπογραμμίζεται η ανάγκη για μια πιο ομοιόμορφη προσέγγιση, με την υποστήριξη κατευθυντήριων γραμμών και εναρμονσιμένων υποδειγμάτων.

Οι διαφορές των προσεγγίσεων των κρατών μελών κατά τον καθορισμό εθνικών οροσήμων δυσχεραίνουν την αξιολόγηση της φιλοδοξίας σε επίπεδο ΕΕ. Τα περισσότερα κράτη μέλη παρείχαν απόλυτες τιμές για τις εκπομπές CO2 στα κτίρια το 2030, το 2040 και το 2050, συμπεριλαμβανομένης μιας τιμής αναφοράς των εκπομπών που χρησιμοποιήθηκε για την εκτίμηση της σχετικής μείωσης. Ωστόσο, οι ασυνέπειες μεταξύ των κρατών μελών υποδηλώνουν ότι η άμεση σύγκριση των φιλοδοξιών τους όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ενδέχεται να είναι παραπλανητική.

Στον πίνακα 7 συνοψίζονται τα ενδεικτικά ορόσημα ανακαινίσεων του κτιριακού δυναμικού για το 2030, το 2040 και το 2050, όπως αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη στις μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης του 2020 41 .

Πίνακας 7: Ποσοστά ανακαίνισης που αναφέρονται στις εθνικές μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης


Κράτος Μέλος	Ολοκληρωμένη ανακαίνιση	Προγραμματισμένη ανακαίνιση
	2020	2030	2040	2050
Αυστρία	1,5 % ετησίως	1,5 % ετησίως	1,5 % ετησίως	1,5 % ετησίως
Βέλγιο — Βρυξέλλες	λιγότερο από 1 % ετησίως		100 % ενεργειακά ουδέτερα δημόσια κτίρια	80 % σωρευτικά οικιστικά κτίρια
Βέλγιο — Φλάνδρα	3,5 % ετησίως, οικιστικά κτίρια 105 000 κατοικίες	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια 32 % σωρευτικά 973 500 κατοικίες	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια 64 % σωρευτικά 1 923 500 κατοικίες	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια 96,5 % σωρευτικά 2 873 500 κατοικίες
Βέλγιο — Βαλονία		12 % σωρευτικά οικιστικά κτίρια (194 571 κτίρια) 63 400 000 m2 σωρευτικά μη οικιστικά κτίρια	51 % σωρευτικά οικιστικά κτίρια (830 158 κτίρια) 114 000 000 m2 σωρευτικά μη οικιστικά κτίρια	99 % σωρευτικά οικιστικά κτίρια (1 605 485 κτίρια) (25 % ριζικά ανακαινισμένα 399 103) 114 000 000 m2 σωρευτικά μη οικιστικά κτίρια
Βουλγαρία		8 % (22 203 509 m2) σωρευτικό εμβαδόν δαπέδου	26 % (71 774 177 m2) σωρευτικό εμβαδόν δαπέδου	46 % (127 597 192 m2) σωρευτικό εμβαδόν δαπέδου
Κύπρος	1 % σωρευτικά κτίρια	1 % ετησίως 10 % σωρευτικά (43 000)	1 % ετησίως	1 % ετησίως
Τσεχία	45 % σωρευτικά κτίρια με επιφανειακή ανακαίνιση άνω του 25 %	1,4 % ετησίως σε μονοκατοικίες, 0,79 % ετησίως σε συγκροτήματα κατοικιών 2 % ετησίως σε δημόσια κτίρια 55 % σωρευτικά	1,4 % ετησίως σε μονοκατοικίες, 0,79 % ετησίως σε συγκροτήματα κατοικιών 2 % ετησίως σε δημόσια κτίρια 60 % σωρευτικά	1,4 % ετησίως σε μονοκατοικίες, 0,79 % ετησίως σε συγκροτήματα κατοικιών 2 % ετησίως σε δημόσια κτίρια 70 % σωρευτικά
Γερμανία		1,3 % έως 2 % ετησίως σε μονοκατοικίες και 1,5 % έως 2 % ετησίως σε συγκροτήματα κατοικιών για την περίοδο 2020-2030
Δανία	80 % ανακαινισμένα (55-60 % επιφανειακή, 20-25 % μεσαίας κλίμακας, 5 % ριζική)
Εσθονία	500 000 m2 σωρευτικό εμβαδόν δαπέδου	22 % σωρευτικά (11 880 000 m2)	64 % σωρευτικά (34 560 000 m2)	100 % σωρευτικά (54 000 000 m2/ 141 000 κτίρια)
Ελλάδα		23 % οικιστικά 9 % μη οικιστικά	36-42 % οικιστικά· 14-16 % μη οικιστικά	45-49 % οικιστικά· 19-20 % μη οικιστικά·
Ισπανία	56 017 σωρευτικά σε κατοικίες	1 256 017 σωρευτικά σε κατοικίες (300 000 κατοικίες/έτος)	4 756 017 σωρευτικά σε κατοικίες	7 156 017 σωρευτικά σε κατοικίες
Φινλανδία	29 % σωρευτικά κτίρια	54 % σωρευτικά	98 % σωρευτικά	100 % σωρευτικά
Γαλλία		1,5 % έως 3 % ετησίως κατά την περίοδο 2020-2050
Κροατία	0,7 % ετησίως 5 % σωρευτικά κτίρια	3 % ετησίως	3,5 % ετησίως (4 % ετησίως σε κτίρια πολιτιστικής αξίας) 60 % σωρευτικά σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας	4 % ετησίως 100 % σωρευτικά σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας
Ουγγαρία	1 % ετησίως	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια· 5 % ετησίως σε δημόσια κτίρια 20 % σωρευτικά σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια· 5 % ετησίως σε δημόσια κτίρια 60 % σωρευτικά σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια· 5 % ετησίως σε δημόσια κτίρια 90 % σωρευτικά σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας
Ιρλανδία		500 000 κατοικίες σωρευτικά 100 % σε δημόσια κτίρια 33 % σε εμπορικά κτίρια	1 000 000 κατοικίες σωρευτικά 66 % σε εμπορικά κτίρια	1 500 000 κατοικίες σωρευτικά 100 % σε εμπορικά κτίρια
Ιταλία	0,86 % ετησίως	1,9 % ετησίως, οικιστικά κτίρια· 2,8 % ετησίως, μη οικιστικά κτίρια	2,7 % ετησίως, οικιστικά κτίρια· 2,6 % ετησίως, μη οικιστικά κτίρια	2,7 % ετησίως, οικιστικά κτίρια· 2,6 % ετησίως, μη οικιστικά κτίρια
Λιθουανία	8 % σωρευτικά κτίρια	17 % σωρευτικά (99 281 μονάδες)	43 % σωρευτικά (225 421 μονάδες)	74 % σωρευτικά (436 008 μονάδες)
Λουξεμβούργο	10-14 % σωρευτικά σε οικιστικά κτίρια	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια (4 500 κατοικίες/έτος)	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια (4 500 κατοικίες/έτος)	3 % ετησίως, οικιστικά κτίρια (4 500 κατοικίες/έτος)
Λετονία	3 % (678 460 m2) σωρευτικά σε δημόσια κτίρια	8 100 μονάδες συγκροτημάτων κατοικιών (30 %) και 7 500 μονάδες μονοκατοικιών 500 000 m2 σε δημόσια κτίρια	16 200 μονάδες συγκροτημάτων κατοικιών (60 %) σωρευτικά 3 % ετησίως σε δημόσια κτίρια	Όλα τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας
Μάλτα	0,5 % ετησίως (0,7 % ετησίως το 2025)	5-6 % ετησίως σε οικιστικά κτίρια (0,6 % ριζική ανακαίνιση) από το 2025	5-6 % ετησίως σε οικιστικά κτίρια (0,6 % ριζική ανακαίνιση)	5-6 % ετησίως σε οικιστικά κτίρια (0,6 % ριζική ανακαίνιση)
Κάτω Χώρες		1 500 000 κατοικίες
Πολωνία		3,6 % ετησίως 236 000 κτίρια σωρευτικά	4,1 % ετησίως 507 000 κτίρια σωρευτικά	3,7 % ετησίως 751 000 κτίρια σωρευτικά
Πορτογαλία		69 % κτίρια σωρευτικά (363 680 501 m2)	99 % κτίρια σωρευτικά (635 637 685 m2)	100 % κτίρια σωρευτικά (747 953 071 m2)
Ρουμανία	0,5 % ετησίως 6 % εμβαδόν δαπέδου σωρευτικά (32 352 000 m2)	από 0,5 % έως 3,39 % ετησίως το 2030 19 % εμβαδόν δαπέδου σωρευτικά	3,79 % ετησίως 57 % εμβαδόν δαπέδου σωρευτικά	4,33 % ετησίως 100 % εμβαδόν δαπέδου σωρευτικά
Σουηδία	2,5 % έως 5 % ετησίως κατά την περίοδο 2016-2019 10 % ετησίως μετά το 2019
Σλοβενία	1 795 000 m2 σωρευτικά σε δημόσια κτίρια	29 733 000 m2 σωρευτικά	28 850 600 m2 σωρευτικά σε μονοκατοικίες 12 778 700 m2 σωρευτικά σε συγκροτήματα κατοικιών	32 549 000 m2 σωρευτικά σε μονοκατοικίες (74 %) 13 924 700 m2 σωρευτικά σε συγκροτήματα κατοικιών (91 %)
Σλοβακία		100 % σωρευτικά σε συγκροτήματα κατοικιών	100 % σωρευτικά σε μονοκατοικίες

Πηγή: JRC με βάση τις πληροφορίες που παρείχαν τα κράτη μέλη για το 2022.

Όπως φαίνεται στον πίνακα 7, οι δείκτες των στόχων ανακαίνισης δεν είναι τυποποιημένοι σε ολόκληρη την ΕΕ. 14 κράτη μέλη παρείχαν απόλυτες τιμές για τον αριθμό των προγραμματισμένων ανακαινίσεων κτιρίων/κατοικιών ή για το ανακαινισμένο εμβαδόν δαπέδου (σε τετραγωνικά μέτρα). Αντιθέτως, 13 κράτη μέλη εξέφρασαν τους στόχους ανακαίνισης με όρους ετήσιου ποσοστού ανακαίνισης. Τρία κράτη μέλη παρείχαν μόνο το σωρευτικό μερίδιο των ανακαινισμένων κτιρίων. 19 κράτη μέλη κάλυψαν τόσο τον οικιστικό όσο και τον μη οικιστικό τομέα, αλλά ορισμένα κράτη μέλη επικεντρώθηκαν στον οικιστικό τομέα ή σε συγκεκριμένα τμήματα του μη οικιστικού τομέα (π.χ. εμπορικά κτίρια ή δημόσια κτίρια).

Το ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης που προγραμματίζεται για τις επόμενες δεκαετίες κυμαίνεται από 1 % έως 6 %. Ορισμένα κράτη μέλη (Εσθονία, Κροατία, Λετονία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Φινλανδία) σκοπεύουν να ανακαινίσουν ολόκληρο το κτιριακό δυναμικό τους έως το 2050, ενώ άλλα κράτη μέλη (Βουλγαρία, Ελλάδα, Κύπρος και Αυστρία) σχεδιάζουν να ανακαινίσουν λιγότερο από το μισό κτιριακό δυναμικό τους έως το 2050. Είναι επίσης σημαντικό να υπενθυμιστεί ότι ο αντίκτυπος των ενεργειακών ανακαινίσεων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το βάθος της ανακαίνισης, και συχνά αυτό δεν είναι συγκρίσιμο ή δεν προσδιορίζεται στις εθνικές στρατηγικές. Ωστόσο, οι διαθέσιμες πληροφορίες επαρκούν για να συναχθεί το συμπέρασμα ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν ως στόχο να αυξήσουν το ετήσιο ποσοστό ανακαίνισης του κτιριακού δυναμικού τους κατά 1,5 % έως 3 %, κατά μέσο όρο.

Στην ανάλυση της Επιτροπής αποκαλύπτεται ότι δεν είναι όλες οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης επαρκώς φιλόδοξες ως προς τους στόχους απανθρακοποίησης έως το 2050 και ότι θα απαιτηθούν περισσότερες προσπάθειες, πόροι και βιώσιμες λύσεις για την προετοιμασία για την κλιματική αλλαγή και τη συμβολή στην κλιματική ουδετερότητα σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία 42 .

9.Κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας 43

Σύμφωνα με το άρθρο 9 της ΟΕΑΚ, τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας έγιναν το νέο πρότυπο κτιρίων στα κράτη μέλη έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 (και μετά την 31η Δεκεμβρίου 2018 για όλα τα νέα δημόσια κτίρια) 44 .. Οι απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκαν σταδιακά την τελευταία δεκαετία και συμβάλλουν σημαντικά στην απανθρακοποίηση του κτιριακού δυναμικού της ΕΕ 45 ..

Τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει εθνικούς ορισμούς για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και παρείχαν αριθμητικούς δείκτες για τη χρήση πρωτογενούς ενέργειας σε kWh/(m2.έτος), οι οποίοι φαίνονται κατά μέσο όρο λιγότερο φιλόδοξοι από τους δείκτες αναφοράς που παρουσιάζονται στη σύσταση της Επιτροπής του 2016 46 , ενώ επισημαίνεται ότι δεν είναι πάντα δυνατή η άμεση σύγκριση των εθνικών ορισμών 47 , διότι οι προσεγγίσεις των κρατών μελών ποικίλλουν λόγω των διαφορών ως προς το ειδικό κλίμα τους, την αγορά, το ενεργειακό μείγμα, τις κατασκευαστικές παραδόσεις και άλλες τοπικές συνθήκες.

Το μέσο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εκτιμάται μεταξύ 20 % και 50 % των συνολικών ενεργειακών αναγκών των κτιρίων και προβλέπεται να αυξηθεί λόγω της ανάγκης επιτάχυνσης της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων σύμφωνα με το κύμα ανακαινίσεων και το σχέδιο REPowerEU 48 .

Περισσότερα από τα μισά κράτη μέλη έχουν κατηγορία ενεργειακής απόδοσης που αντιστοιχεί στο επίπεδο των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Ορισμένα κράτη μέλη κάνουν διάκριση στο επίπεδο ενεργειακής απόδοσης μεταξύ οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, ενώ άλλα κάνουν διάκριση μεταξύ νέων και υφιστάμενων κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

Πίνακας 8: Αριθμός και εμβαδόν δαπέδου νέων και ανακαινισμένων κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας

	Αριθμός και εμβαδόν δαπέδου νέων κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας				Αριθμός και εμβαδόν δαπέδου ανακαινισμένων κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας
	Αριθμός		Εμβαδόν δαπέδου (m2)		Αριθμός		Εμβαδόν δαπέδου (m2)
	2019	2020	2019	2020	2019	2020	2019	2020
ΣΥΝΟΛΟ	330 704	585 340	77 316 865,46	141 013 006	165 130	203 394	62 180 459	73 600 197

Πηγή: JRC με βάση τις πληροφορίες που παρείχαν τα κράτη μέλη για το 2022.

Τα στοιχεία που υποβλήθηκαν αποτελούν μια διάσπαρτη εικόνα της χρήσης κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας στα διάφορα κράτη μέλη. Ορισμένα κράτη μέλη φαίνεται να προπορεύονται και αναφέρουν πολύ υψηλούς αριθμούς τόσο για τα νέα όσο και για τα ανακαινισμένα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας 49 .

10.Βέλτιστα από πλευράς κόστους επίπεδα των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης κτιρίων 50

Η εφαρμογή της μεθοδολογίας βελτιστοποίησης του κόστους που απαιτείται από το άρθρο 5 της ΟΕΑΚ σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση όσον αφορά τον καθορισμό ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για τα νέα και τα υφιστάμενα κτίρια. Από το 2013 και στη συνέχεια ανά πενταετία, τα κράτη μέλη πρέπει να πραγματοποιούν υπολογισμούς βελτιστοποίησης του κόστους και να επικαιροποιούν αναλόγως τις εθνικές απαιτήσεις τους.

Με βάση την αξιολόγηση των εκθέσεων βέλτιστου κόστους των κρατών μελών από το Κοινό Κέντρο Ερευνών 51 , το μέσο βέλτιστο από πλευράς κόστους επίπεδο για τα νέα κτίρια είναι περίπου 80 kWh/(m2.έτος) για τα οικιστικά κτίρια και 140 kWh/(m2.έτος) για τα μη οικιστικά κτίρια. Για υφιστάμενα κτίρια που υπόκεινται σε ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, το μέσο βέλτιστο από πλευράς κόστους επίπεδο είναι περίπου 130 kWh/(m2.έτος) για τα οικιστικά κτίρια και 180 kWh/(m2.έτος) για τα μη οικιστικά κτίρια.

Από τη σύγκριση των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων για το 2013 και το 2018 προκύπτει μείωση της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας για όλους σχεδόν τους τύπους κτιρίων στα κράτη μέλη, με μέσες τιμές που μειώθηκαν κατά 21 % και 11 % για τα νέα οικιστικά κτίρια και γραφεία αντίστοιχα, και κατά 14 % και 12 % για τα υφιστάμενα οικιστικά κτίρια και γραφεία αντίστοιχα.

Τα κράτη μέλη χρησιμοποίησαν τη μεθοδολογία βελτιστοποίησης του κόστους για τον καθορισμό των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης νέων και υφιστάμενων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Ανεξάρτητα από τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τους τύπους κτιρίων, τις αγορές, το κλίμα και τις λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι βέλτιστες από πλευράς κόστους ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης είναι συνήθως χειρότερες από τις απαιτήσεις κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας (σε ορισμένα κράτη μέλη οι βέλτιστες από πλευράς κόστους απαιτήσεις και οι απαιτήσεις για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας είναι παρόμοιες).

11.Συμπέρασμα

Επηρεαζόμενοι σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία COVID-19, το 2020 υπερκαλύφθηκαν τόσο οι στόχοι κατανάλωσης πρωτογενούς όσο και οι στόχοι κατανάλωσης τελικής ενέργειας. Όλα τα κράτη μέλη πέτυχαν τις οικείες εθνικές συνεισφορές για το 2020, εκτός από το Βέλγιο, τη Βουλγαρία και την Πολωνία για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, και το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γερμανία, τη Λιθουανία, την Αυστρία και τη Σουηδία για την τελική κατανάλωση ενέργειας.

Όσον αφορά την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων του 32,5 % για το 2030 σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς του 2007, η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και η τελική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ το 2020 υπερέβησαν κατά 7,2 % και κατά 9,6 % τα επίπεδα των στόχων του 2030, αντίστοιχα. Απαιτούνται πολύ περισσότερες προσπάθειες εάν η ΕΕ στοχεύει να επιτύχει διαρθρωτική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και να επιτευχθεί ο νέος στόχος του 13 % που προτείνει η Επιτροπή στο σχέδιο REPowerEU.

Όσον αφορά το άρθρο 7 της ΟΕΑ, η σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την περίοδο 2014-2020, η οποία ήταν διαθέσιμη από 24 κράτη μέλη, ανήλθε σε 197,4 εκατ. ΤΙΠ, ποσό που ισοδυναμεί με το 103 % του αθροίσματος των σωρευτικών υποχρεώσεων εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση για την περίοδο 2014-2020 (191,7 εκατ. ΤΙΠ) και 97,5 % (202,5 εκατ. ΤΙΠ) για τα 27 κράτη μέλη. Ανάλογα με τα τελικά επιτεύγματα των τριών κρατών μελών που λείπουν, θα μπορούσε αθροιστικά να επιτευχθεί η σωρευτική εξοικονόμηση που απαιτείται για τα 27 κράτη μέλη. Από τα 24 κράτη μέλη που υπέβαλαν πλήρη στοιχεία σχετικά με την τελική τους επίτευξη, τα 14 κράτη μέλη εκπλήρωσαν την αντίστοιχη υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας, ενώ δέκα κράτη μέλη δεν εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους για εξοικονόμηση ενέργειας.

Τα κενά πληροφόρησης στο άρθρο 5 της ΟΕΑ, καθώς και οι διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων, δεν επιτρέπουν την κατανόηση του επιπέδου επίτευξης των στόχων σε επίπεδο ΕΕ. Ωστόσο, η πλειονότητα των κρατών μελών εκπλήρωσε είτε την ετήσια υποχρέωση του 2020 είτε τη συνολική υποχρέωση για την περίοδο 2014-2020.

Για την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων για το 2030, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση. Για να εντείνει τις προσπάθειές της, η Επιτροπή υπέβαλε τον Ιούλιο του 2021 πρόταση για αναδιατύπωση της ΟΕΑ. Στην πρόταση τίθενται νέοι στόχοι και πεδία εφαρμογής για τα προαναφερθέντα άρθρα με αυξημένη φιλοδοξία. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας να είναι πλήρης και συνεπής η υποβολή στοιχείων από τα κράτη μέλη στις επικείμενες εθνικές ενοποιημένες εκθέσεις προόδου για την ενέργεια και το κλίμα (άρθρο 17 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση) και στα ΕΣΕΚ, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα τόσο στην Επιτροπή όσο και στα κράτη μέλη να αξιολογήσουν την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης και να προσδιορίσουν την πιθανή ανάγκη για νέα μέτρα πολιτικής.

Όσον αφορά το κύμα ανακαινίσεων, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η δυναμική και να εφαρμοστούν σαφή και φιλόδοξα μέτρα και μηχανισμοί που μπορούν να διασφαλίσουν ότι τα κτίρια θα ανακαινίζονται με υψηλότερο ρυθμό και θα αξιοποιείται πολύ περισσότερο από ό,τι σήμερα το δυναμικό ενεργειακής απόδοσής τους, ώστε να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου ενεργειακής απόδοσης και στη μείωση της ενεργειακής ζήτησης και των λογαριασμών ενέργειας για τους πολίτες.

Οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές έχουν ως στόχο την επιτάχυνση της οικονομικά αποδοτικής ανακαίνισης των υφιστάμενων κτιρίων και τη διασφάλιση της αύξησης των ριζικών ανακαινίσεων. Οι διαφορές των εθνικών προσεγγίσεων όσον αφορά τον καθορισμό των στόχων ανακαίνισης δυσχεραίνουν την άμεση σύγκρισή τους και την εκτίμηση ενός συνολικού στόχου της ΕΕ. Στην ανάλυση της Επιτροπής επισημαίνεται ότι οι προσπάθειες ορισμένων κρατών μελών δεν θα είναι επαρκείς για την πλήρη απανθρακοποίηση του κτιριακού δυναμικού τους έως το 2050 και, ως εκ τούτου, θα απαιτηθούν περαιτέρω δράσεις και μεγαλύτερη φιλοδοξία. Η πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της ΟΕΑΚ ενισχύει και εξορθολογίζει τις απαιτήσεις για τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης (οι οποίες θα μετονομαστούν σε εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων), ώστε να καταστούν εργαλεία στρατηγικού σχεδιασμού και υποβολής στοιχείων που θα εστιάζουν περισσότερο σε μέτρα με σαφείς, ποσοτικοποιημένους, συγκρίσιμους και επαληθεύσιμους στόχους, ορόσημα και πόρους.

Τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας έγιναν το νέο πρότυπο κτιρίων στα κράτη μέλη έως την 31η Δεκεμβρίου 2020, γεγονός που έχει αποδειχθεί ότι θέτει ένα όραμα για τον κατασκευαστικό τομέα με ανθεκτικότητα στις μελλοντικές εξελίξεις και κινητοποιεί αναλόγως τα ενδιαφερόμενα μέρη. Το μερίδιο των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας στο κτιριακό δυναμικό εξακολουθεί να είναι χαμηλό, αλλά αναμένεται ότι ο αριθμός των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας θα αυξηθεί τα προσεχή έτη, ανοίγοντας τον δρόμο για κτίρια μηδενικών εκπομπών, όπως προτείνεται στην πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της ΟΕΑΚ.

Επιπλέον, όσον αφορά τα νέα και τα υφιστάμενα κτίρια, η επιλογή μιας βέλτιστης από πλευράς κόστους μεθοδολογίας για την καθοδήγηση των υφιστάμενων εθνικών απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης προς οικονομικά αποδοτικά επίπεδα έχει αποδειχθεί αποτελεσματική προσέγγιση. Οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης βελτιώθηκαν σταδιακά την τελευταία δεκαετία και συνέβαλαν σημαντικά στη βελτίωση του κτιριακού δυναμικού της ΕΕ. Η πρόσφατη επανεξέταση της ΟΕΑΚ από την Επιτροπή ανέδειξε την ανάγκη επικαιροποίησης του πλαισίου βελτιστοποίησης του κόστους προκειμένου να ληφθούν καλύτερα υπόψη το κόστος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και οι επιπτώσεις εξωτερικών παραγόντων στο περιβάλλον και στην υγεία.

(1) 10 κράτη μέλη ανέφεραν ρητά τη νόσο COVID-19 ως έναν από τους παράγοντες που επηρεάζουν την επίτευξη των στόχων για το 2020 στις κοινοποιήσεις τους βάσει του άρθρου 3.

(2) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(3) Οι δείκτες έντασης χρησιμοποιούνται συχνά ως δείκτης ενεργειακής απόδοσης για μια χώρα. Παρουσιάζονται ως ο λόγος της κατανάλωσης ενέργειας προς τα δεδομένα των δραστηριοτήτων. Στην περίπτωση αυτήν, η ένταση τελικής ενέργειας υπολογίζεται ως ο λόγος της τελικής κατανάλωσης ενέργειας προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της ΕΕ των 27.

(4) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(5) 6 Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(6) Αντικατοπτρίζει τις μεταβολές στην κατανάλωση ενέργειας λόγω μεταβολών του πλούτου που αντιπροσωπεύουν το κατά κεφαλήν συνολικό εμβαδόν δαπέδου των κατοικιών () για την τελική χρήση θέρμανσης και το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα σε κατά κεφαλήν μονάδα αγοραστικής δύναμης () για όλες τις άλλες τελικές χρήσεις.

(7) Η ένταση υπολογίζεται ως ο λόγος της τελικής κατανάλωσης ενέργειας προς το συνολικό εμβαδόν δαπέδου διά του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος του οικιστικού τομέα.

(8) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(9) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(10) COM(2021) 558 final.

(11) Για τη Γαλλία, οι στόχοι για την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και για την τελική κατανάλωση ενέργειας προσαρμόστηκαν ώστε να συμπεριλάβουν τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές, με εκτίμηση 6,5 εκατ. ΤΙΠ.

(12) Έκθεση της Ισπανίας: Το συνολικό εμβαδόν δαπέδου [m2] των κτιρίων που ανακαινίστηκαν το 2020 σε σχέση με το άρθρο 5 παράγραφος 6, ήταν 304 763 m2. Αυτό ισοδυναμεί με εκπλήρωση κατά 109 % του στόχου των 279 944 m2 (που υπολογίζεται ως το 3 % του συνολικού εμβαδού δαπέδου [m2] των 9 331 465 m2 των κτιρίων που δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης του άρθρου 5 παράγραφος 1 την 1η Ιανουαρίου 2020). Λαμβανομένων υπόψη των 1 930 977 m2 εμβαδού δαπέδου των κτιρίων που ανακαινίστηκαν την περίοδο 2014-2020, έχει επιτευχθεί το 96 % του στόχου των 2 016 921 m2.Έκθεση της Ιταλίας: Η διαφορά σε σχέση με τη συνολική αξία του εμβαδού που αναφέρεται στην άνω σειρά δηλώνει το συνολικό εμβαδόν των θερμαινόμενων και/ή ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από την κεντρική δημόσια διοίκηση και έχουν συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν δαπέδου άνω των 250 m2, τα οποία ανακατασκευάστηκαν ή των οποίων η ανακατασκευή είχε προγραμματιστεί στη διάρκεια του έτους.

(13) Εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά, η ετήσια υποχρέωση ανακαίνισης υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας την αναφερόμενη μη συμμόρφωση του προηγούμενου έτους με τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για το εμβαδόν δαπέδου επί 3 %.

(14) Λουξεμβούργο: ο συνολικός στόχος για ολόκληρη την περίοδο έχει επιτευχθεί πέραν του δέοντος. Ως εκ τούτου, το 2020 δεν ανακαινίστηκαν πρόσθετα κτίρια.

(15) Πορτογαλία: η έκθεση αφορούσε το πρώτο έτος της εφαρμογής της προκαθορισμένης προσέγγισης. Δεν ήταν δυνατόν να αξιολογηθεί το σωρευτικό επίτευγμα, επειδή οι ανακαινισμένοι χώροι αναφέρθηκαν μόλις το 2019 και το 2020.

(16) Σλοβενία: δεν υπάρχουν στοιχεία για τα έτη 2015 και 2016 και, ως εκ τούτου, δεν είναι διαθέσιμη η συνολική υποχρέωση που επιτεύχθηκε την περίοδο 2014-2020 όσον αφορά το εμβαδόν δαπέδου [%].

(17) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(18) Μάλτα: δεν υπάρχουν στοιχεία για τα έτη 2014 έως 2020 και, ως εκ τούτου, δεν είναι διαθέσιμη η συνολική υποχρέωση που επιτεύχθηκε την περίοδο 2014-2020 όσον αφορά το εμβαδόν δαπέδου [%].

(19) Κύπρος: τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας διαγράφηκαν από τον κατάλογο του 2020 επειδή υπάχθηκαν στη διοίκηση του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) αντί του Υπουργείου Υγείας. Ο ΟΚΥπΥ είναι ανεξάρτητος από την κεντρική κυβέρνηση και ιδρύθηκε στο πλαίσιο της πρόσφατης μεταρρύθμισης του τομέα δημόσιας υγείας. Ο νέος ετήσιος στόχος εξοικονόμησης ενέργειας με βάση τη μακροπρόθεσμη στρατηγική ανακαίνισης για την περίοδο 2021-2030 ανέρχεται σε 1,31 GWh. Ως εκ τούτου, ο στόχος για το 2020 θα είναι 1,31 GWh αντί για 3,316 GWh.

(20) Από την έκθεση της Κροατίας: «Ο στόχος για το 2020 δεν έχει επιτευχθεί. Το 2020 ολοκληρώθηκαν 205 έργα ενεργειακής ανακαίνισης στον τομέα των δημόσιων κτιρίων, αλλά κανένα κτίριο δεν ήταν ιδιόκτητο και καταλαμβανόμενο από την κεντρική δημόσια διοίκηση. Επισημαίνεται ότι το 2020 ήταν ιδιαίτερα προβληματικό διότι, εν μέσω της πανδημίας COVID-19, η Δημοκρατία της Κροατίας επλήγη από τρομερούς σεισμούς, εξαιτίας των οποίων επιβραδύνθηκε σημαντικά η ανακαίνιση των κτιρίων και αναβλήθηκαν οι προθεσμίες ανακαίνισης».

(21) Κάτω Χώρες: η σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας (αερίου, θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας) που καταναλώθηκε από κτίρια ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από την κεντρική δημόσια διοίκηση ανήλθε σε 227 χΤΙΠ την περίοδο 2014-2021. Αυτό ισοδυναμεί με μέση ετήσια μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 5 % (2021: εξοικονόμηση ενέργειας – 0,2 χΤΙΠ, 2014-2021: εξοικονόμηση ενέργειας 226,7 χΤΙΠ).

(22) Ο ετήσιος στόχος της Ιρλανδίας κοινοποιήθηκε με συμπληρωματικές πληροφορίες που υπέβαλε το 2018. Θεωρείται ότι ο στόχος παρέμεινε ο ίδιος καθ’ όλη τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου.

(23) Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας: Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Κύπρος και Πολωνία. Εξοικονόμηση τελικής ενέργειας: Τσεχία, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Σλοβενία και Φινλανδία. Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για πρωτογενή ή τελική ενέργεια: Ιταλία, Σλοβακία και Σουηδία.

(24) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(25) Δεν διατίθενται στοιχεία για την Κροατία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία.

(26) Τα στοιχεία που υπέβαλαν τα κράτη μέλη βρίσκονται ακόμη υπό αξιολόγηση και τα κράτη μέλη παρείχαν πρόσθετες διευκρινίσεις. Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση ενδέχεται να μεταβληθούν περαιτέρω.

(27) Όσον αφορά τα στοιχεία που υποβλήθηκαν και αναφέρονται, δεν λαμβάνονται υπόψη πιθανές ανησυχίες σχετικά με την επιλεξιμότητα, την προσθετικότητα και τη σημαντικότητα ούτε ασυνέπειες ή πιθανά σφάλματα στα στοιχεία που υποβλήθηκαν.

(28) Η ανάλυση συνάδει με τα στοιχεία που αναφέρονται στο υπόδειγμα υποβολής στοιχείων. Τα δεδομένα ενδέχεται να επανεξεταστούν εάν παρασχεθούν περαιτέρω διευκρινίσεις από τα κράτη μέλη.

(29) Η εξοικονόμηση ενέργειας αναφέρθηκε μόνο για 422 από τα 498 μέτρα, είτε επειδή ορισμένα από τα κοινοποιηθέντα μέτρα δεν εφαρμόστηκαν είτε επειδή δεν αναφέρθηκε εξοικονόμηση ενέργειας από αυτά.

(30) Τα νέα μέτρα που εφαρμόστηκαν από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του οικείου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ή για την αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα έκθεση, διότι αυτή αφορά την επιβολή της υποχρέωσης για την περίοδο 2014-2020.

(31) Δεν έχουν αναφέρει όλα τα κράτη μέλη 3 μέτρα πολιτικής.

(32) Η ανάλυση συνάδει με τα στοιχεία που αναφέρονται στο υπόδειγμα υποβολής στοιχείων. Τα δεδομένα ενδέχεται να επανεξεταστούν εάν παρασχεθούν περαιτέρω διευκρινίσεις από τα κράτη μέλη.

(33) Η Ελλάδα, η Κροατία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία δεν ανέφεραν τον αριθμό των μεγάλων εταιρειών ή τον αριθμό των ενεργειακών ελέγχων που διενεργήθηκαν στις εν λόγω εταιρείες.

(34) Ο κατακόρυφος άξονας του γραφήματος χρησιμοποιεί λογαριθμική κλίμακα για λόγους παρουσίασης. Το 2020 η Ισπανία και η Μάλτα δεν ανέφεραν τον αριθμό των μεγάλων εταιρειών. Όσον αφορά τη Μάλτα, τα στοιχεία του 2019 λαμβάνονται υπόψη για το 2020.

(35) Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation — Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(36) Αυτό αναφέρεται ρητά από ορισμένα κράτη μέλη, για παράδειγμα τη Λετονία και τις Κάτω Χώρες.

(37) Δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας COVID-19, ορισμένα κράτη μέλη καθυστέρησαν να υποβάλουν τις οικείες μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανακαίνισης.

(38) SWD(2021) 365 final/2: Ανάλυση των εθνικών μακροπρόθεσμων στρατηγικών ανακαίνισης (πρέπει να σημειωθεί ότι η τελική έκδοση του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής πρόκειται να δημοσιευθεί σύντομα).

(39) COM(2020) 662 final.

(40) Castellazzi L., Paci D., et al. (2022), Assessment of the first long-term renovation strategies under the Energy Performance of Building Directive (Αξιολόγηση των πρώτων μακροπρόθεσμων στρατηγικών ανακαίνισης στο πλαίσιο της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο (υπό έκδοση).

(41) Υπολογισμός του JRC με βάση τις εκθέσεις που υπέβαλαν τα κράτη μέλη, 2022. Βλ.:

(42) Στο πλαίσιο αυτό θα περιλαμβάνονται λύσεις έρευνας και καινοτομίας, σύμφωνα με την αποστολή «Πόλεις» του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων Ευρώπη» για κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις, έως το 2030.

(43) Η ενότητα αυτή συμπληρώνει τη σχετική ενότητα για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας στο πλαίσιο της αξιολόγησης του 2020 για την πρόοδο που σημείωσαν τα κράτη μέλη όσον αφορά την εφαρμογή της ΟΕΑ και την τήρηση των απαιτήσεων για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης βέλτιστου κόστους της ΟΕΑΚ. Στόχος είναι να αποτυπωθεί η περαιτέρω ανάλυση της Επιτροπής.

(44) Λόγω των συνθηκών της πανδημίας COVID-19, η πραγματική εφαρμογή των απαιτήσεων για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας καθυστέρησε σε ορισμένα κράτη μέλη για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

(45) Economidou, M., Todeschi, V., Bertoldi, P., D’Agostino, D., Zangheri, P. και Castellazzi, L., Review of 50 years of energy policies for buildings, Energy and Buildings, τόμος 225, 2020.

(46) Σύσταση (EE) 2016/1318 της Επιτροπής, της 29ης Ιουλίου 2016, σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και τις βέλτιστες πρακτικές για να εξασφαλιστεί ότι έως το 2020 όλα τα νέα κτίρια θα είναι κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

(47) D’Agostino, D. και Mazzarella, L., What is a Nearly zero energy building? Overview, implementation and comparison of definitions, Journal of Building Engineering, τόμος 21, 2019, σ. 200-212.

(48) Σχέδιο REPowerEU [COM(2022) 230 final], https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:fc930f14-d7ae-11ec-a95f- 01aa75ed71a1.0006.02/DOC1&format=PDF.

(49) Για αναλυτικά στοιχεία, βλ. Tsemekidi-Tzeiranaki S., Paci D., Clementi E., Gonzales Torres M., Analysis of the Reports on 2020 Targets under Article 27 of the Governance Regulation – Energy Efficiency (Ανάλυση των εκθέσεων σχετικά με τους στόχους του 2020 βάσει του άρθρου 27 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση — Ενεργειακή απόδοση), 2022.

(50) Η ενότητα αυτή συμπληρώνει τις σχετικές ενότητες της αξιολόγησης του 2020 για την πρόοδο που σημείωσαν τα κράτη μέλη όσον αφορά την εφαρμογή της ΟΕΑ και την τήρηση των απαιτήσεων για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης βέλτιστου κόστους της ΟΕΑΚ. Στόχος είναι να αντικατοπτρίζεται η πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή από τα κράτη μέλη και η περαιτέρω ανάλυση της Επιτροπής.

(51) Τα αποτελέσματα των κρατών μελών δεν είναι πλήρως συγκρίσιμα, διότι τα κράτη μέλη είχαν την ελευθερία να επιλέξουν τη μακροοικονομική ή χρηματοοικονομική βάση για τον υπολογισμό των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων και να εφαρμόσουν τα οικεία εθνικά πρότυπα και μεθοδολογίες κατά τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Άλλες διαφορές που αφορούν το επενδυτικό κόστος και άλλους παράγοντες αντικατοπτρίζουν τις συνθήκες της εθνικής αγοράς.