Δημοσίευση αίτησης καταχώρισης ονομασίας σύμφωνα με το άρθρο 50 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων

(2021/C 463/20)

Η παρούσα δημοσίευση παρέχει το δικαίωμα ένστασης κατά της αίτησης σύμφωνα με το άρθρο 51 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) εντός τριών μηνών από την ημερομηνία της παρούσας δημοσίευσης.

ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

«Zagorski bagremov med»

Αριθ. ΕΕ: PDO-HR-02612 – 1 Ιουνίου 2020

ΠΟΠ (X) ΠΓΕ ( )

1.   Ονομασία/-ες [ΠΟΠ ή ΠΓΕ]

«Zagorski bagremov med»

2.   Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Δημοκρατία της Κροατίας

3.   Περιγραφή του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

3.1.    Τύπος προϊόντος

Κλάση 1.4 Λοιπά προϊόντα ζωικής προέλευσης (αυγά, μέλι, διάφορα γαλακτοκομικά προϊόντα πλην βουτύρου κ.λπ.)

3.2.    Περιγραφή του προϊόντος που φέρει την προβλεπόμενη στο σημείο 1 ονομασία

3.2.1.   Ορισμός του προϊόντος

Το «Zagorski bagremov med» παράγεται από νέκταρ ακακίας (Robinia pseudoacacia), ως το κυρίαρχο φυτικό είδος, και από συνοδά μελιτοφόρα φυτά της περιοχής Hrvatsko Zagorje. Οι ιδιαίτερες γεωμορφολογικές και κλιματικές συνθήκες της περιοχής επηρέασαν την εμφάνιση των συνοδών φυτικών ειδών, τα οποία, μαζί με τα κύρια είδη φυτών, επηρεάζουν τη βοτανική προέλευση του μελιού. Το προϊόν διατίθεται στην αγορά με τη μορφή μελιού εκχύλισης, μελιού κηρήθρας ή μελιού εκχύλισης με τεμάχια κηρήθρας.

3.2.2.   Μελιτογυρεολογικά χαρακτηριστικά

Εκτός από τη γύρη ακακίας (Robinia pseudoacacia), γύρη από τα ακόλουθα νεκταροφόρα είδη μπορεί επίσης να υπάρχει στο φάσμα γύρης του «Zagorski bagremov med»: κόρνος (Cornus sanguinea), φράγκουλα (Frangula alnus), λώρανθος ο ευρωπαϊκός (Loranthus europaeus), φυτά της οικογένειας των συνθέτων (Asteraceae), σφένδαμνος (Acer sp.), τριφύλλι το λειμώνιο (Trifolium pratense), πικραλίδα (Taraxacum officinale), φυτά της οικογένειας των σταυρανθών (Brassicaceae), οπωροφόρα είδη (Prunus sp.), φυτά της οικογένειας των συνθέτων τύπου πικραλίδας (Asteraceae: τύπου Taraxacum), φυτά της οικογένειας των σκιαδανθών (Apiaceae), σινάπι (Sinapis spp.), φιλύρα (Tilia spp.), λωτός ο κερατιοφόρος (Lotus corniculatus), κενταύριο (Centaurea spp.), και η γύρη άλλων ειδών φυτών σε μικρότερες αναλογίες. Στο φάσμα γύρης μπορεί να υπάρχει γύρη και από τα ακόλουθα μη νεκταροφόρα είδη: φράξος (Fraxinus spp.), δακτυλίδα (Dactylis glomerata), φυτά της οικογένειας των αγρωστωδών (Poaceae), πλάνταγο (Plantago spp.), φιλιπένδουλα η ουλμαρία (Filipendula spp.), κάρηξ (Carex spp.), δρυς (Quercus spp.) και μήκων (Papaver spp.).

Όταν από τη συνολική περιεκτικότητα γύρης αφαιρεθεί το ποσοστό γύρης των μη νεκταροφόρων φυτικών ειδών του «Zagorski bagremov med», περισσότερο από το 27 % πρέπει να είναι γύρη ακακίας (Robinia pseudoacacia).

3.2.3.   Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά

Το «Zagorski bagremov med» έχει τα εξής οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:

Όψη

Χρώμα: πολύ ανοιχτό, κυμαινόμενο από σχεδόν άχρωμο, έως ανοιχτό και αχυροκίτρινο, ανάλογα με το πόσο μονοανθικό είναι το δείγμα μελιού.

Διαύγεια: εξαιρετικά διαυγές.

Κρυστάλλωση: παραμένει σε υγρή κατάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, κρυσταλλώνει σπανίως.

Οσμή

Όχι έντονη, ενώ μπορεί να έχει διακριτή οσμή άνθους ακακίας και φρέσκου κεριού, ανάλογα με το πόσο μονοανθικό είναι το δείγμα μελιού.

Γεύση

Μέτρια έως πολύ γλυκιά, με χαμηλή οξύτητα.

Γευστικοοσφραντική αίσθηση

Μικρής έως μεσαίας διάρκειας γευστικοοσφραντική αίσθηση βανίλιας, άνθους ακακίας, κηρήθρας χωρίς γόνο και φρέσκου βουτύρου.

3.2.4.   Φυσικοχημικές παράμετροι

Περιεκτικότητα σε νερό: 18,0 % κατ’ ανώτατο όριο.

Ηλεκτρική αγωγιμότητα: όχι περισσότερο από 0,25 mS/cm.

Περιεκτικότητα σε υδροξυμεθυλοφουρφουράλη (HMF): 15 mg/kg μελιού κατ’ ανώτατο όριο.

3.3.    Ζωοτροφές (μόνο για προϊόντα ζωικής προέλευσης) και πρώτες ύλες (μόνο για μεταποιημένα προϊόντα)

Απαγορεύεται η χορήγηση τροφής στους πληθυσμούς μελισσών κατά την τροφοληψία των μελισσών.

3.4.    Ειδικά στάδια της παραγωγής τα οποία πρέπει να εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής

Όλα τα βήματα παραγωγής του «Zagorski bagremov med» (τροφοληψία και συλλογή) πρέπει να εκτελούνται εντός της γεωγραφικής περιοχής που ορίζεται στο σημείο 4.

3.5.    Ειδικοί κανόνες για τον τεμαχισμό, το τρίψιμο, τη συσκευασία κ.λπ. του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα και η ιχνηλασιμότητα του προϊόντος, το «Zagorski bagremov med» πρέπει να συσκευάζεται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Οι ακατάλληλες (υψηλές) θερμοκρασίες κατά τη μεταφορά μπορεί να μεταβάλουν τις φυσικοχημικές παραμέτρους και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του «Zagorski bagremov med», ή μπορεί εξαιτίας τους το μέλι να προσλάβει ανεπιθύμητες ξένες οσμές ή να απορροφήσει υγρασία από τον αέρα. Για τον λόγο αυτόν, για τη συσκευασία του μελιού χρησιμοποιούνται αεροστεγή καπάκια, τα οποία συνιστάται να είναι μεταλλικά.

Για τη συσκευασία του μελιού, χρησιμοποιούνται συσκευασίες διαφορετικών μεγεθών, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς, και τηρείται αντίστοιχο αρχείο.

3.6.    Ειδικοί κανόνες για την επισήμανση του προϊόντος στο οποίο αναφέρεται η καταχωρισμένη ονομασία

Πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά, όλες οι συσκευασίες πρέπει να φέρουν το ειδικό λογότυπο του «Zagorski bagremov med», το οποίο πρέπει να είναι μεγαλύτερο από οτιδήποτε άλλο αναγράφεται στη συσκευασία. Η γραφική απεικόνιση του λογοτύπου αποτελείται από μαύρο φόντο, στη μέση του οποίου αναγράφεται το κείμενο ZAGORSKI BAGREMOV MED, με τις λέξεις «zagorski» και «med» σε λευκό και τη λέξη «bagremov» σε κίτρινο. Αριστερά του κειμένου υπάρχουν τρεις σχηματοποιημένες λευκές μέλισσες σε διάφορα μεγέθη (εικόνα 1).

Εικόνα 1 — Το λογότυπο του «Zagorski bagremov med»

4.   Συνοπτική οριοθέτηση της γεωγραφικής περιοχής

Η γεωγραφική περιοχή παραγωγής του προϊόντος «Zagorski bagremov med» περιλαμβάνει την περιοχή Hrvatsko Zagorje και συγκεκριμένα: ολόκληρη την επαρχία Krapina-Zagorje· το δυτικό τμήμα της επαρχίας Varaždin, το οποίο περιλαμβάνει τις πόλεις και τους δήμους Bednja, Lepoglava, Ivanec, Novi Marof, Breznički Hum και Breznica· καθώς και το περιφερειακό τμήμα της επαρχίας Zagreb που συνορεύει με τις επαρχίες Krapina-Zagorje και Varaždin, το οποίο περιλαμβάνει τους δήμους Brdovec, Marija Gorica, Pušća, Dubravica, Luka, Jakovlje, Bistra και Bedenica και τους οικισμούς Kupljenovo, Bregovljana, Hruševec Kupljenski και Pojatno.

5.   Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή

Ιδιαιτερότητα της γεωγραφικής περιοχής

Η φυσική βλάστηση και η εκτατική γεωργία χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής Hrvatsko Zagorje, η οποία έχει ελάχιστη εντατική γεωργική παραγωγή και βιομηχανία. Η γεωγραφική περιοχή που ορίζεται στο σημείο 4 εξασφαλίζει συνεπώς τις βέλτιστες συνθήκες για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας.

Η ιδιαιτερότητα του «Zagorski bagremov med» καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τοπογραφικούς και κλιματικούς παράγοντες, και τους ανθικούς πόρους της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.

Η οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή έχει υγρό ηπειρωτικό κλίμα. Ο χειμώνας είναι σχετικά ήπιος, το καλοκαίρι μετρίως θερμό, το φθινόπωρο ελαφρώς θερμότερο από την άνοιξη, και οι μέσες τιμές και των δύο μεταβατικών εποχών υπερβαίνουν τη μέση ετήσια θερμοκρασία. Στα τέλη του φθινοπώρου και τον χειμώνα είναι συνήθως πιο θερμά και ηλιόλουστα στους λόφους απ’ ό,τι στις πεδιάδες. Σε αντίθεση με τους λόφους, στις κοιλάδες σημειώνεται συχνά παγετός. Στην περιοχή Hrvatsko Zagorje σημειώνονται ηπειρωτικές βροχοπτώσεις, οι οποίες είναι συχνές και έντονες τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, δηλαδή κατά την περίοδο της βλάστησης. Υψηλές βροχοπτώσεις σημειώνονται επίσης τον Νοέμβριο, ενώ τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο σημειώνονται οι χαμηλότερες βροχοπτώσεις. Η ετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται περίπου στα 1 000 mm. Οι άνεμοι επηρεάζονται από το λοφώδες ανάγλυφο. Οι δυτικοί άνεμοι είναι οι συχνότεροι και διαρκούν για το 45 % του έτους, ακολουθούμενοι από ανατολικούς άνεμους, οι οποίοι διαρκούν για το 29 % του έτους, ενώ στο 6 % περίπου του έτους επικρατεί άπνοια. Η μέγιστη ένταση των ανέμων κυμαίνεται από 6 έως 9 μποφόρ, με τους ισχυρότερους ανέμους να πνέουν από τα τέλη του φθινοπώρου έως τις αρχές της άνοιξης [Crkvenčić et al. 1974b, στο: Geografija SR Hrvatske (Γεωγραφία της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Κροατίας), σ. 69].

Ένα ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό της περιοχής Hrvatsko Zagorje είναι το πλήθος των λόφων της, οι οποίοι προστατεύουν τις συστάδες ακακίας από τυχόν όψιμο εαρινό παγετό. Το λοφώδες ανάγλυφο επιτρέπει επίσης την ανθοφορία της ακακίας —και την τροφοληψία των μελισσών— για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς η ακακία ανθίζει πρώτα σε προστατευόμενες χαμηλότερες περιοχές πριν ανθίσει σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Παρόλο που η τροφοληψία των μελισσών με ακακία διαρκεί κατά μέσο όρο περίπου 10-12 ημέρες στις πεδιάδες της Κροατίας, στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή η τροφοληψία επεκτείνεται στις 20 ημέρες λόγω της διαμόρφωσης του εδάφους [Šimić, 1980, στο: Naše medonosno bilje (Τα μελιτοφόρα φυτά μας), σ. 84 και 85].

Οι κλιματικές συνθήκες της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την έκκριση νέκταρος. Σύμφωνα με τους Farkas και Zajacz (2007) [Nectar Production for the Hungarian Honey Industry (Παραγωγή νέκταρ για τον ουγγρικό μελισσοκομικό κλάδο), σ. 134], οι βέλτιστες συνθήκες για την έκκριση του νέκταρος ακακίας είναι οι θερμές (περί τους 15 °C) νύχτες χωρίς αέρα, με επαρκή πρωινό δρόσο και οι μετρίως θερμές ημέρες με θερμοκρασία ημέρας 25 °C. Οι κατά προσέγγιση τιμές όσον αφορά τη θερμοκρασία του αέρα επιβεβαιώθηκαν σε μια μελέτη του Krušelj η οποία εκπονήθηκε σε περίοδο τριών ετών κατά την ανθοφορία της ακακίας στην επαρχία Krapina-Zagorje [2012, διδακτορική διατριβή (PhD) Utjecaj vremenskih i proizvodnih uvjeta na kakvoću bagremova meda s područja Krapinsko-zagorske županije (Επίδραση των καιρικών συνθηκών και των συνθηκών παραγωγής στην ποιότητα του μελιού ακακίας από την επαρχία Krapina-Zagorje), σ. 66, 77 και 81].

Η ιδιαιτερότητα της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής αντικατοπτρίζεται επίσης στους ανθικούς πόρους της, δηλαδή στην παρουσία συστάδων ακακίας, οι περισσότερες από τις οποίες εμφανίζονται σε ομάδες ή αναμεμειγμένες με άλλα είδη δέντρων. Ως φυτό με υψηλή αναπαραγωγικότητα, η ακακία εξαπλώνεται εύκολα, καταλαμβάνοντας γρήγορα υγρό, εύφορο έδαφος, ενώ μπορεί να λειτουργήσει ως πρόδρομο είδος.

Η οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή έχει παράδοση αιώνων στη μελισσοκομία, η οποία ήταν μία από τις κύριες γεωργικές δραστηριότητες στα αρχοντικά και τα κτήματα του Zagorje. Το μέλι και το κερί ήταν μερικά από τα πιο περιζήτητα προϊόντα στην αγορά. Για τον λόγο αυτόν, ήδη από το 1626, το Κροατικό Κοινοβούλιο (Petrić, 2011, στο: Samobor i okolica u ranom novom vijeku [Το Samobor και τα περίχωρα κατά την πρώιμη σύγχρονη εποχή], σ. 309 και F. Šišić, 1918, στο: Podatci o skladištima meda [Δεδομένα για τις αποθήκες μελιού], κοινοβουλευτικά αρχεία Κροατίας, σ. 458, 465) αποφάσισε ότι η εξαγωγή του μελιού θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο από τις πόλεις Krapina, Varaždin και Samobor (Mudrinjak, 2017, στο: Hrvatska pčela [Η Κροατική μέλισσα], σ. 203). Το μέλι που εξαγόταν από την Κροατία έπρεπε να ζυγιστεί, και καταβάλλονταν 2 Kreuzer για κάθε 100 κιλά ζυγισμένου μελιού.

Ιδιοτυπία του προϊόντος

Η συγκέντρωση γυρεόκοκκων από τα είδη φυτών που υπάρχουν στην περιοχή παραγωγής καθιστά δυνατό τον προσδιορισμό τόσο της γεωγραφικής όσο και της βοτανικής προέλευσης του μελιού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των αναλύσεων γύρης πολυάριθμων μελετών, το ελάχιστο ποσοστό 20 % γυρεόκοκκων ακακίας, το οποίο απαιτείται προκειμένου μια ποικιλία μελιού να δηλωθεί ως μονοανθική, αυξάνεται στο 27 % για το «Zagorski bagremov med». Η σαφώς μονοανθική φύση αυτού του μελιού αποτυπώνεται στις φυσικοχημικές του ιδιότητες (ηλεκτρική αγωγιμότητα) και στην έκφραση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του, τα οποία αναδεικνύουν την ιδιαιτερότητα και τον ξεχωριστό του χαρακτήρα σε σύγκριση με δείγματα του ίδιου τύπου μελιού από άλλες περιοχές. Επιπλέον, ακόμη και μετά από μακροχρόνια αξιολόγηση του μελιού ακακίας από την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή, η παρακολούθηση της βοτανικής προέλευσης των δειγμάτων του δεν έδειξε κανένα ίχνος γύρης από αγριοκράμβη. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα της περιοχής σε σύγκριση με τα περισσότερα άλλα μέρη της Κροατίας στα οποία μπορεί να παραχθεί μέλι ακακίας.

Αιτιώδης σχέση μεταξύ της ιδιαιτερότητας της γεωγραφικής περιοχής και της ιδιοτυπίας του προϊόντος

Οι τοπογραφικοί και κλιματικοί παράγοντες και οι ανθικοί πόροι της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής για την παραγωγή του «Zagorski bagremov med» καθορίζουν την ιδιαιτερότητά του. Η διαμόρφωση του εδάφους (λοφώδες ανάγλυφο) του Hrvatsko Zagorje επηρεάζει τη διάρκεια ανθοφορίας της ακακίας και, ως εκ τούτου, την τροφοληψία των μελισσών, η οποία επεκτείνεται στις 20 ημέρες. Ταυτόχρονα, λόγω των ιδιοτήτων του εδάφους (βαρύτερα, όξινα εδάφη), των μικρών, κατακερματισμένων αγροτεμαχίων και της δυσκολίας στην εφαρμογή γεωργικών τεχνικών, δεν υπάρχει παραδοσιακά καλλιέργεια αγριοκράμβης, γεγονός που καθιστά την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή ιδιαιτέρως κατάλληλη για την παραγωγή του «Zagorski bagremov med», σε σύγκριση με άλλα μέρη της Κροατίας όπου το μέλι ακακίας παράγεται σε περιοχές στις οποίες φύεται αγριοκράμβη και είναι αδύνατο να αποφευχθεί η παρουσία νέκταρος (και, επομένως, γύρης) αγριοκράμβης.

Η ιδιαιτερότητα του «Zagorski bagremov med» βασίζεται στη μακρά μελισσοκομική παράδοση κατά τέτοιον τρόπο ώστε η σχέση με την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή να αποτυπώνεται και σε ιστορικά, παραδοσιακά και πολιτιστικά στοιχεία.

Ένας από τους κύριους ιστορικούς δεσμούς με την παραγωγή μελιού και κεριού στο Hrvatsko Zagorje είναι η παραγωγή liticar (γλυκό μπισκότο από ζύμη μελιού, όπως το ψωμί με καρυκεύματα) και κεριών. Το ψωμί με καρυκεύματα έφτασε σε αυτήν την περιοχή στα τέλη του 16ου και τις αρχές του 17ου αιώνα μέσω εμπορικών οδών ως μέρος της συντεχνίας παραγωγών Liticar της Στυρίας, και εξακολουθεί να υπάρχει στην περιοχή μέχρι σήμερα. Το 2010 η τέχνη της παρασκευής ψωμιού με καρυκεύματα της περιοχής Hrvatsko Zagorje αναγνωρίστηκε και προστέθηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO.

Η υψηλή ποιότητα παραγωγής του «Zagorski bagremov med» είναι το αποτέλεσμα των δεξιοτήτων που απέκτησαν οι μελισσοκόμοι από το Hrvatsko Zagorje στις σύγχρονες τεχνολογικές προσεγγίσεις για την εκτροφή πληθυσμών μελισσών και στην προετοιμασία του μελιού για τη διάθεση στην αγορά. Οι εν λόγω μελισσοκόμοι δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην εξεύρεση των καλύτερων τοποθεσιών όσον αφορά τόσο τα στατικά όσο και τα νομαδικά μελίσσια, καθώς και στην έγκαιρη συλλογή, η οποία αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την παραγωγή ποιοτικού μελιού.

Τα τελευταία 16 χρόνια, η επαρχία Krapina-Zagorje και η ομοσπονδία μελισσοκομικών ενώσεων της επαρχίας Krapina-Zagorje διοργανώνουν μια εκδήλωση για την προώθηση της ποιότητας του «Zagorski bagremov med» και των μελισσοκόμων από το Zagorje, στην οποία παρουσιάζονται και αξιολογούνται μέλια από την επαρχία Krapina-Zagorje.

Ως απόδειξη της ιδιαιτερότητας του «Zagorski bagremov med», σε σύγκριση με το μέλι ακακίας από άλλα μέρη της Κροατίας, ένα δείγμα μελιού ακακίας ενός μελισσοκόμου από την Konjščina της περιοχής Hrvatsko Zagorje ανακηρύχθηκε το καλύτερο στον κόσμο στο φόρουμ Apimedica & Apiquality το οποίο έλαβε χώρα στη Λιουμπλιάνα το 2010. Εκτός από αυτήν την επιτυχία, το «Zagorski bagremov med» από την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή λαμβάνει σταθερά υψηλή βαθμολογία σε εκδηλώσεις αξιολόγησης μελιών που διεξάγονται στην Κροατία και στη γειτονική Σλοβενία εδώ και πολλά χρόνια.

Παραπομπή στη δημοσίευση των προδιαγραφών

(άρθρο 6 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του παρόντος κανονισμού)

https://poljoprivreda.gov.hr/UserDocsImages/dokumenti/hrana/zoi-zozp-zts/dokumenti-zoi-zozp-zts/Specifikacija_proizvoda_Zagorski_bagremov_med.pdf

---

(1)  ΕΕ L 343 της 14.12.2012, σ. 1.