ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 24.4.2018

JOIN(2018) 7 final

ΚΟΙΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ειδική Διοικητική Περιοχή του Χονγκ Κονγκ: Ετήσια έκθεση 2017

ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ειδική Διοικητική Περιοχή του Χονγκ Κονγκ: Ετήσια έκθεση 2017

Συνοπτική παρουσίαση

Μετά τη μεταβίβαση της κυριαρχίας του Χονγκ Κονγκ στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ΛΔΚ) το 1997, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τα κράτη μέλη της παρακολουθούν στενά τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ειδική Διοικητική Περιοχή (ΕΔΠ) του Χονγκ Κονγκ, με βάση την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα». Η ΕΕ εμμένει στην πολιτική της για «μία ενιαία Κίνα» και υποστηρίζει την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα» και την εφαρμογή της στην πράξη. Σύμφωνα με τη δέσμευση που ανέλαβε το 1997 έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή δημοσιεύει ετησίως έκθεση σχετικά με τις εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ. Η παρούσα έκθεση είναι η 20ή και καλύπτει τις εξελίξεις που σημειώθηκαν το 2017.

Το 2017 σηματοδότησε την 20ή επέτειο της μεταβίβασης της κυριαρχίας. Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, η ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ και η λειτουργία της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα» ήρθαν αντιμέτωπες με δυσκολίες και πολλές προκλήσεις σε πολιτικό επίπεδο. Το έτος σηματοδοτήθηκε από την εκλογή του Ανώτατου Διοικητή· την επίσκεψη του προέδρου Xi Jinping· τον αποκλεισμό τεσσάρων ακόμη φιλοδημοκρατικών βουλευτών· την αμφιλεγόμενη συμφωνία συνεγκατάστασης, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης της Μόνιμης Επιτροπής του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου (NPCSC) να εγκρίνει τη συμφωνία, εγείροντας ερωτήματα μεταξύ της νομικής κοινότητας του Χονγκ Κονγκ όσον αφορά τη νομική βάση της· καθώς και δεκάδες δικαστικές υποθέσεις με πολιτικό απόηχο (εκ των οποίων πολλές σχετίζονταν με τη συμμετοχή στο κίνημα «Occupy Central» το 2014).

Παρά τις κάποιες προκλήσεις, συνολικά η αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα» λειτούργησε ικανοποιητικά. Ωστόσο, οι ανησυχίες σχετικά με τη σταδιακή διάβρωση της αρχής εγείρουν εύλογα ερωτήματα για την υλοποίησή της, καθώς και για τον υψηλό βαθμό αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ μακροπρόθεσμα.

Το κράτος δικαίου επικράτησε και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης εξακολούθησε να αποδεικνύει την ανεξαρτησία του και να σέβεται το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, παρότι ήρθε ξανά αντιμέτωπο με αρκετούς πολιτικά ευαίσθητους δικαστικούς ελέγχους.

Η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία πληροφόρησης έγιναν εν γένει σεβαστές. Ωστόσο, δύο αρνητικές τάσεις έγιναν πιο αισθητές: αφενός η αυτολογοκρισία στο πλαίσιο της αναφοράς στις εξελίξεις της εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής της Κίνας και αφετέρου η πίεση στους δημοσιογράφους.

Το Χονγκ Κονγκ παρέμεινε ένα ανταγωνιστικό διεθνές επιχειρηματικό και χρηματοοικονομικό κέντρο και ο κύριος κόμβος παγκοσμίως για επιχειρηματικές συναλλαγές με την ηπειρωτική Κίνα.

Στόχος της νέας διοίκησης, η οποία ανέλαβε καθήκοντα την 1η Ιουλίου, ήταν να θέσει νέες βάσεις με τη δρομολόγηση σειράς πρωτοβουλιών για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού. Η Ανώτατη Διοικητής Carrie Lam δεσμεύτηκε αφενός να καταβάλλει προσπάθεια ώστε να γεφυρωθούν οι πολιτικές διαφορές και αφετέρου να επιδιώξει μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε φιλόδοξα σχέδια για τη διαφοροποίηση της οικονομίας του Χονγκ Κονγκ και την ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας και τεχνολογίας, προκειμένου να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα.

Το κράτος δικαίου, η διαφάνεια του κανονιστικού πλαισίου, τα πολύ χαμηλά επίπεδα διαφθοράς και εγκληματικότητας, σε συνδυασμό με την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, συνέβαλαν στη διατήρηση και στην ενίσχυση του ευνοϊκού επενδυτικού κλίματος το οποίο συνιστά το βασικό στοιχείο της επιτυχίας του Χονγκ Κονγκ.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούμενες εκθέσεις και έχει κατά καιρούς επισημανθεί, η ΕΕ παροτρύνει τις αρχές της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ και της κεντρικής κυβέρνησης να επανεκκινήσουν τη διαδικασία εκλογικής μεταρρύθμισης σύμφωνα με τον θεμελιώδη νόμο και να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με ένα δημοκρατικό, δίκαιο, ανοικτό εκλογικό σύστημα που θα χαρακτηρίζεται από διαφάνεια. Η καθολική ψηφοφορία θα παράσχει στην κυβέρνηση μεγαλύτερη λαϊκή στήριξη και νομιμότητα στις προσπάθειές της για την επίτευξη των οικονομικών στόχων του Χονγκ Κονγκ και την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων.

Πολιτικές εξελίξεις

Στις 26 Μαρτίου, μια «κλειστού τύπου» εκλογική επιτροπή που αριθμούσε 1 194 μέλη εξέλεξε, με ικανοποιητικό περιθώριο, την Carrie Lam ως την τέταρτη Ανώτατη Διοικητή του Χονγκ Κονγκ. Η προεκλογική εκστρατεία ήταν έντονη και έδωσε λαβή σε αμφισβητήσεις, παρότι και οι τρεις υποψήφιοι προέρχονταν από τη φιλικά προσκείμενη στο καθεστώς παράταξη. Η κάλυψη της εκλογικής διαδικασίας από τα μέσα ενημέρωσης ήταν διεξοδική και ελεύθερη, αν και επιβλήθηκαν κάποιοι περιορισμοί στα ψηφιακά μέσα. Ωστόσο, οι εκλογές αμαυρώθηκαν από ισχυρισμούς περί παρεμβάσεων και πίεσης από πλευράς του Πεκίνου. Η Carrie Lam ανέλαβε καθήκοντα την 1η Ιουλίου. Δεσμεύτηκε να προσεγγίσει τους πανδημοκρατικούς και να εργαστεί για τη συμφιλίωση στους κόλπους της κοινωνίας του Χονγκ Κονγκ εστιάζοντας στην οικονομική ανάπτυξη και στα επείγοντα κοινωνικά ζητήματα. Η έναρξη της θητείας της δεν ήταν απρόσκοπτη, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ευαίσθητων δικαστικών διαδικασιών που δρομολόγησε η προηγούμενη διοίκηση.

Η αντιπαράθεση για την ορκωμοσία, η οποία είχε καταλήξει στον αποκλεισμό δύο βουλευτών το 2016, συνεχίστηκε το 2017. Τον Ιούλιο, αποκλείστηκαν τέσσερις ακόμη πανδημοκρατικοί βουλευτές (ήτοι, συνολικά 6 από τους 70 βουλευτές) 1 . Συνεπώς, η φιλοδημοκρατική παράταξη απογυμνώθηκε από το de facto δικαίωμα αρνησικυρίας της σε ορισμένες νομοθετικές διαδικασίες· το δικαίωμα αρνησικυρίας της μειοψηφίας του ενός τρίτου σε άλλες διαδικασίες έχει καταστεί ιδιαίτερα ευάλωτο. Τον Δεκέμβριο, επωφελούμενοι από την αποδυνάμωση της αντιπολίτευσης, φιλικά προσκείμενοι στο καθεστώς βουλευτές πέτυχαν να αλλάξουν τον κανονισμό λειτουργίας και τις διαδικασίες του Νομοθετικού Συμβουλίου. Οι τακτικές κωλυσιεργίας, τις οποίες η πανδημοκρατική παράταξη χρησιμοποιούσε συχνά κατά το παρελθόν προκειμένου να αντιταχθεί στα νομοσχέδια της κυβέρνησης, έχουν καταστεί δυσκολότερες.

Οι ομάδες που ζητούν αυτοδιαχείριση σε ορισμένες περιπτώσεις ή πλήρη ανεξαρτησία σε άλλες έχουν αποδυναμωθεί. Τα αιτήματα για ανεξαρτησία έχουν εξασθενίσει, ωστόσο μπορεί κανείς να δει πανό, αναρτημένα σε πανεπιστημιουπόλεις, που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας.

Παρά τις διάφορες προκλήσεις, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και ο πλήρης σεβασμός του κράτους δικαίου διατηρήθηκαν εντός του 2017. Πρόκειται για ζητήματα ζωτικής σημασίας που διαφυλάττουν τα δημοκρατικά διαπιστευτήρια του Χονγκ Κονγκ, τη θέση του ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου και τη φιλοδοξία να εδραιωθεί ο ρόλος του ως διεθνούς κέντρου διαιτησίας και διαμεσολάβησης.

Το 2017, τουλάχιστον 10 βουλευτές της αντιπολίτευσης του Χονγκ Κονγκ τελούσαν υπό κάποιου είδους δικαστική διαδικασία. Ορισμένοι ήταν αναμεμιγμένοι σε νομικές διαδικασίες για ποικίλους λόγους, μεταξύ των οποίων η αντιπαράθεση για την ορκωμοσία και η ανάρμοστη συμπεριφορά, αλλά και η βεβήλωση της σημαίας.

Από τον Μάρτιο, δεκάδες άνθρωποι κατηγορήθηκαν για παράνομη συνάθροιση, διατάραξη της τάξης και παρεμφερείς λόγους που σχετίζονταν κυρίως με τις διαμαρτυρίες του κινήματος «Occupy Central» το 2014 ή τις διαδηλώσεις έξω από το Γραφείο Συνδέσμου του Πεκίνου τον Νοέμβριο του 2016.

Στις 17 Αυγούστου, το εφετείο (Court of Appeal) του Χονγκ Κονγκ καταδίκασε τρεις ηγέτες (Joshua Wong, Nathan Law και Alex Chow) του κινήματος «Occupy Central» σε φυλάκιση για παράνομη συνάθροιση έξω από τα κεντρικά γραφεία της κυβέρνησης το 2014. Οι τρεις ηγέτες είχαν ήδη προσφέρει κοινωφελή εργασία πριν την εκδίκαση της έφεσης. Ο υπουργός Δικαιοσύνης άσκησε έφεση κατά της πρώτης ποινής που είχε εκδώσει ο δικαστής κατώτερης βαθμίδας, η οποία θεωρήθηκε υπερβολικά επιεικής. Δεκατρείς ακόμη φιλοδημοκρατικοί ακτιβιστές φυλακίστηκαν. Οι πανδημοκρατικοί κατηγόρησαν την κυβέρνηση για διάβρωση του κράτους δικαίου και χρήση του δικαστικού συστήματος ως όπλου για την καταστολή της αντιπολίτευσης. Ο δικηγορικός σύλλογος και η εταιρεία νομικών εξέδωσαν κοινή δήλωση, σύμφωνα με την οποία δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι οι αποφάσεις επηρεάστηκαν από πολιτικές σκοπιμότητες.

Στις 20 Αυγούστου, πάνω από 22 000 άνθρωποι διαδήλωσαν ειρηνικά για να διαμαρτυρηθούν κατά της ποινής.

Οι ποινές φυλάκισης άνω των τριών μηνών αποκλείουν τους τρεις ηγέτες του κινήματος «Occupy Central» από την υποβολή υποψηφιότητας στις εκλογές του Νομοθετικού Συμβουλίου για την επόμενη πενταετία. Αργότερα, οι τρεις ηγέτες αποφυλακίστηκαν με εγγύηση, μέχρις ότου εκδοθεί η απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο (Court of Final Appeal) 2 .

Τα μέλη της αντιπολίτευσης δεν είναι τα μοναδικά άτομα κατά των οποίων έχουν αναληφθεί δικαστικές διαδικασίες. Στις 17 Φεβρουαρίου, επτά αστυνομικοί καταδικάστηκαν σε διετή φυλάκιση για επίθεση εναντίον φιλοδημοκρατικού ακτιβιστή κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών του κινήματος «Occupy Central» το 2014, προκαλώντας δημόσια έκφραση δυσαρέσκειας από υποστηρικτές του καθεστώτος.

Η συμφωνία συνεγκατάστασης των σιδηροδρόμων με την ηπειρωτική Κίνα ήταν ένα ακόμη ζήτημα που έθεσε προκλήσεις το 2017. Το σχέδιο βρίσκεται εδώ και μία δεκαετία στο στάδιο της προετοιμασίας, ωστόσο οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν τον Ιούλιο, όταν η νέα κυβέρνηση ανέλαβε καθήκοντα. Δυνάμει της συμφωνίας, ένας χώρος του νέου ηπειρωτικού σιδηροδρομικού σταθμού του Χονγκ Κονγκ θα εκμισθωθεί στην ηπειρωτική Κίνα για μονοαπευθυντικές διαδικασίες εκτελωνισμού. Η προτεινόμενη συμφωνία θα παράσχει στην ηπειρωτική Κίνα σχεδόν πλήρη δικαιοδοσία στην αποβάθρα, στα βαγόνια των τρένων και στην αίθουσα αναμονής του επιβατικού κοινού. Η δικαιοδοσία δεν περιορίζεται στη μετανάστευση, στα τελωνεία και στην υγειονομική απομόνωση (καραντίνα), αλλά καλύπτει επίσης ποινικά και άλλα θέματα.

Στην ουσία, πρόκειται για μια βολική συμφωνία: η σύνδεση του Χονγκ Κονγκ με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο μεγάλης ταχύτητας της Κίνας έχει νόημα τόσο από οικονομική όσο και από εφοδιαστική άποψη. Ωστόσο, δημιουργήθηκαν ερωτήματα όσον αφορά τη συμβατότητα αυτής της συμφωνίας συνεγκατάστασης με την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα». Στις 27 Δεκεμβρίου, η NPCSC ενέκρινε εν μέσω αμφισβητήσεων τη συμφωνία. Η νομική κοινότητα εξέφρασε την ανησυχία της ως προς την απουσία νομικής βάσης για την απόφαση της NPCSC, η οποία, σύμφωνα με τους νομικούς, υπονομεύει τον θεμελιώδη νόμο. Το Νομοθετικό Συμβούλιο αναμένεται να εγκρίνει ένα νομοσχέδιο εφαρμογής κατά το πρώτο εξάμηνο το 2018.

Στις 11 Οκτωβρίου, απαγορεύτηκε η είσοδος στο Χονγκ Κονγκ στον πολίτη της ΕΕ Benedict Rogers. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αρχές μετανάστευσης του Χονγκ Κονγκ είναι αρμόδιες να αποφασίζουν ποιος μπορεί να εισέλθει στην επικράτεια του Χονγκ Κονγκ. Ωστόσο, από σχόλια που διατύπωσαν τόσο οι αρχές του Χονγκ Κονγκ όσο και ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, συνάγεται ότι αυτή η απόφαση ελήφθη από το Πεκίνο βάσει της αρμοδιότητάς του στις «εξωτερικές υποθέσεις». Τούτο προκάλεσε ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα», καθόσον, δυνάμει του θεμελιώδους νόμου, η μετανάστευση εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Χονγκ Κονγκ.

Οι τελευταίοι «αγνοούμενοι» βιβλιοπώλες, των οποίων οι υποθέσεις δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί ικανοποιητικά, επανεμφανίστηκαν τον Οκτώβριο του 2017. Ο Gui Minhai, ο οποίος γεννήθηκε στην ηπειρωτική Κίνα και έχει πολιτογραφηθεί Σουηδός πολίτης, αφέθηκε ελεύθερος από τις αρχές της ηπειρωτικής Κίνας μετά την εξαφάνισή του το 2015. Τον Ιανουάριο του 2018 τέθηκε ξανά υπό κράτηση.

Στον απόηχο της υπόθεσης των βιβλιοπωλών, η εικαζόμενη απαγωγή του Κινέζου επιχειρηματία Xiao Jianhua από το ξενοδοχείο του στο Χονγκ Κονγκ, στις 27 Ιανουαρίου, αναζωπύρωσε τις ανησυχίες ότι οι αρχές ασφαλείας της ηπειρωτικής Κίνας ενδέχεται να επιχειρούν στο έδαφος του Χονγκ Κονγκ.

Ισότητα ευκαιριών, δικαιωμάτων και ελευθεριών

Το Χονγκ Κονγκ απολαμβάνει υψηλό επίπεδο ελευθερίας. Η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η ελευθερία πληροφόρησης αποτελούν θεμελιώδεις αξίες σύμφωνα με την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα» και ουσιώδη στοιχεία της ισχύος του Χονγκ Κονγκ ως παγκόσμιου επιχειρηματικού κέντρου. Η ΕΕ καλεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να διαφυλάξουν τις αξίες αυτές.

Παρότι τα μέσα ενημέρωσης του Χονγκ Κονγκ εξακολουθούν να απολαμβάνουν υψηλό επίπεδο ελευθερίας, εδώ και αρκετά χρόνια συσσωρεύονται προκλήσεις. Το 2017, ο δείκτης ελευθερίας του Τύπου (της οργάνωσης Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα) υποβίβασε το Χονγκ Κονγκ κατά τέσσερις θέσεις, κατατάσσοντάς το στην 73η θέση, ένα ιστορικά χαμηλό επίπεδο.

Στην τελευταία ετήσια έκθεσή της σχετικά με την ελευθερία του Τύπου, η Ένωση Δημοσιογράφων του Χονγκ Κονγκ διαπίστωσε ότι η αυτολογοκρισία επιδεινώθηκε· 7 στους 10 δημοσιογράφους δήλωσαν ότι η ελευθερία του Τύπου έχει επιδεινωθεί. Πολλές οργανώσεις των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης ανήκουν τουλάχιστον εν μέρει σε εταιρείες της ηπειρωτικής Κίνας, γεγονός που επηρεάζει την κάλυψη και τη συντακτική πολιτική τους. Η αστυνομία ερεύνησε αρκετές περιπτώσεις εκφοβισμού και απειλών σε βάρος δημοσιογράφων.

Το 2017 καταγράφηκε μία αξιοσημείωτη θετική εξέλιξη: έπειτα από πολυετείς καταγγελίες, η κυβέρνηση ήρε τελικά τους περιορισμούς της στην κάλυψη των κυβερνητικών εκδηλώσεων από διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης.

Η ελευθερία έκφρασης χαίρει σεβασμού σε ικανοποιητικό επίπεδο στο Χονγκ Κονγκ, παρότι ολοένα και περισσότερο τίθενται ερωτήματα αναφορικά με τα όριά της σε σχέση με το ευαίσθητο ζήτημα των αιτημάτων για αυτοδιαχείριση ή ανεξαρτησία. Στις αρχές του έτους, οι παρατάξεις που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας επέκριναν την κυβέρνηση για παραβίαση της ελευθερίας έκφρασης, αφού δεν τους επετράπη να στήσουν περίπτερα στην έκθεση για το νέο σεληνιακό έτος. Σύμφωνα με τις αρχές, η προαγωγή της ανεξαρτησίας του Χονγκ Κονγκ ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια. Πανό και αφίσες, τα οποία ζητούσαν την ανεξαρτησία του Χονγκ Κονγκ και αναρτήθηκαν στις πανεπιστημιουπόλεις αρκετών πανεπιστημίων του Χονγκ Κονγκ, αποκλείστηκαν τελικά από τις περισσότερες πανεπιστημιουπόλεις. Στις 16 Σεπτεμβρίου, οι επικεφαλής 10 πανεπιστημίων εξέδωσαν κοινή δήλωση με την οποία απέρριπταν την ανεξαρτησία του Χονγκ Κονγκ και καταδίκαζαν την «κατάχρηση» της ελευθερίας έκφρασης. Οι φοιτητικές ενώσεις 12 ανώτατων ιδρυμάτων εξέδωσαν κοινή απάντηση, με την οποία υπερασπίστηκαν την ελευθερία τους να μιλούν για ανεξαρτησία μέσα στις πανεπιστημιουπόλεις. Η κυβέρνηση απέρριψε τον ισχυρισμό ότι άσκησε πίεση στα πανεπιστήμια προκειμένου να εκδώσουν τη δήλωση και πρόσθεσε ότι η προώθηση της ανεξαρτησίας δεν θα γίνει ανεκτή.

Το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων και ανισότητας: ο συντελεστής Gini έφτασε στο πρωτοφανές επίπεδο του 0,539 3 , καθιστώντας το Χονγκ Κονγκ μια από τις πλέον άνισες πόλεις στον κόσμο. Το χάσμα διευρύνεται, με το πλουσιότερο 10 % των νοικοκυριών να κερδίζει 44 φορές περισσότερο εισόδημα από το φτωχότερο 10 % των νοικοκυριών. Ο περιορισμός της φτώχειας και η ενίσχυση των μειονεκτούντων συγκαταλέγονται στις κύριες προτεραιότητες της κυβέρνησης.

Το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να μη διαθέτει συνολική νομοθεσία για την απαγόρευση των διακρίσεων. Τον Μάρτιο, η Επιτροπή Ίσων Ευκαιριών εξέδωσε κοινή δήλωση, μαζί με 75 μεγάλες εταιρείες, το πανεπιστήμιο της Κίνας και τον δικηγορικό σύλλογο του Χονγκ Κονγκ, με την οποία κάλεσε την κυβέρνηση να θεσπίσει νομοθεσία για την απαγόρευση των διακρίσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου και μεσοφυλικής κατάστασης. Η κυβέρνηση δεν απάντησε στη δήλωση αυτή.

Η κυβέρνηση άσκησε προσφυγή κατά δύο υποθέσεων-οροσήμων όσον αφορά συντρόφους του ίδιου φύλου. Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο επικυρώσει τις προγενέστερες αποφάσεις, αυτό ενδέχεται να δώσει ώθηση για την έγκριση μιας συνολικής νομοθεσίας για την απαγόρευση των διακρίσεων, η οποία θα καλύπτει τις διακρίσεις λόγω γενετήσιου προσανατολισμού.

Όσον αφορά τους αλλοδαπούς οικιακούς βοηθούς (FDW), οι οποίοι ανέρχονται σε περίπου 320 000, εξακολούθησε να μην υπάρχει κατάλληλη εργασιακή και κοινωνική προστασία. Δύο ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις οι οποίες αφορούν τους αλλοδαπούς οικιακούς βοηθούς προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία και συγκεκριμένα η υποχρέωση συγκατοίκησης με τους εργοδότες τους και ο κανόνας των «δύο εβδομάδων», βάσει του οποίου οι αλλοδαποί οικιακοί βοηθοί πρέπει να βρουν εργασία εντός δύο εβδομάδων από τη λήξη της σύμβασής τους, διαφορετικά κινδυνεύουν να απελαθούν. Η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα προκειμένου να καταστείλει τη δουλεία μέσω χρεών και τις αθέμιτες πρακτικές των γραφείων εύρεσης εργασίας, ωστόσο απαιτείται πιο αποφασιστική δράση.

Στις 3 Οκτωβρίου, το Ανώτατο Δικαστήριο ξεκίνησε την ακρόαση προσφυγής κατά της υποχρέωσης συγκατοίκησης για τους αλλοδαπούς οικιακούς βοηθούς. Η κατάργηση αυτής της υποχρέωσης θα αποτελούσε ευπρόσδεκτο βήμα προς τη βελτίωση των δικαιωμάτων των αλλοδαπών οικιακών βοηθών: οι ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένα καταγγείλει τις ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και έχουν καλέσει τις αρχές να αποποινικοποιήσουν τη διαμονή αλλοδαπών οικιακών βοηθών εκτός της οικίας του εργοδότη.

Η εμπορία ανθρώπων εξακολούθησε να προκαλεί ανησυχία, ιδίως λόγω της έλλειψης ενιαίου συνεκτικού νομοθετικού και πολιτικού πλαισίου. Η κυβέρνηση της ΕΔΠ έχει συγκροτήσει ειδική ομάδα για την αντιμετώπιση του θέματος και συνεργάζεται με την ΕΕ και άλλα μέλη της διεθνούς κοινότητας. Το Χονγκ Κονγκ ενίσχυσε τη συνεργασία του με την ηπειρωτική Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των κοινών επιχειρήσεων. Η ΕΕ και το Γραφείο Ασφαλείας του Χονγκ Κονγκ πραγματοποίησαν ένα επιτυχημένο εργαστήριο για την εμπορία ανθρώπων τον Ιούλιο και προσβλέπουν στη συνέχιση της συνεργασίας τους.

Το σύστημα καταπολέμησης της διαφθοράς παραμένει ισχυρό και ανθεκτικό. Το Χονγκ Κονγκ έχει να επιδείξει πολύ υψηλά επίπεδα διαφάνειας και μέτρα καταπολέμησης της διαφθοράς. Οι αρχές, καθώς και οι ηγέτες του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου αναγνωρίζουν ότι η διαφάνεια, μεταξύ άλλων για τις επιχειρήσεις της ηπειρωτικής Κίνας, είναι ζωτικής σημασίας εφόσον το Χονγκ Κονγκ επιθυμεί να διατηρήσει την υπεροχή του ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο.

Σχέσεις Χονγκ Κονγκ και ηπειρωτικής Κίνας

Τμήματα της κοινωνίας του Χονγκ Κονγκ εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τη σταδιακή διάβρωση του «υψηλού βαθμού αυτονομίας» του Χονγκ Κονγκ εντός της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και για τον μειούμενο σεβασμό προς τις αξίες και τον τρόπο ζωής του Χονγκ Κονγκ στο πλαίσιο της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα».

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Χονγκ Κονγκ, επ’ ευκαιρία της 20ής επετείου της μεταβίβασης της κυριαρχίας, ο πρόεδρος Xi Jinping επανέλαβε τη δέσμευση της κεντρικής κυβέρνησης στην αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα». Επίσης, τόνισε ότι η διακύβευση της εθνικής ασφάλειας και της εθνικής κυριαρχίας και η αμφισβήτηση της εξουσίας της κεντρικής κυβέρνησης είναι «κόκκινες γραμμές» που δεν πρέπει να ξεπεραστούν. Κατόπιν της επίσκεψης του Xi και της ομιλίας που εκφώνησε στο πλαίσιο του 19ου συνεδρίου του κόμματος, οι λόγοι και τα σχόλια που διατυπώθηκαν από αρκετούς υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Πεκίνου υποδηλώνουν ότι υπάρχει μια νέα αντίληψη του θεμελιώδους νόμου, με την Κίνα να υποστηρίζει την «ευρεία δικαιοδοσία» της επί του Χονγκ Κονγκ.

Τον Νοέμβριο, η NPCSC ψήφισε υπέρ της ενσωμάτωσης του νόμου περί εθνικού ύμνου στο παράρτημα ΙΙΙ του θεμελιώδους νόμου του Χονγκ Κονγκ, το οποίο απαριθμεί τους εθνικούς νόμους της ΛΔΚ που εφαρμόζονται και στο Χονγκ Κονγκ. Η κυβέρνηση της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ δήλωσε ότι ο νόμος περί εθνικού ύμνου θα εφαρμοστεί στην ΕΔΠ μέσω της κατάλληλης τοπικής νομοθεσίας. Μερικές από τις ποινές που προβλέπει το εθνικό δίκαιο δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο Χονγκ Κονγκ λόγω σημαντικών διαφορών στο ποινικό δίκαιο. Δεν αναμένεται αναδρομική εφαρμογή.

Δύο άλλα γεγονότα, το 2017, προκάλεσαν ανησυχία όσον αφορά την εφαρμογή της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα». Η απόφαση του Πεκίνου να αρνηθεί την είσοδο στο Χονγκ Κονγκ ενός πολίτη της ΕΕ και η απόφαση της NPCSC, της 27ης Δεκεμβρίου, η οποία ενέκρινε τη συμφωνία συνεγκατάστασης χωρίς δέουσα αναφορά στον θεμελιώδη νόμο.

Τον Δεκέμβριο, το Χονγκ Κονγκ και η ηπειρωτική Κίνα υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία ενός ταχύτερου συστήματος κοινοποίησης για υποθέσεις όπου κάτοικοι της μίας περιοχής κρατούνται ως εγκληματίες από την άλλη περιοχή. Τα μέρη δεσμεύτηκαν να ενημερώνουν αλλήλους εντός επτά εργάσιμων ημερών (λίγο μεγαλύτερο διάστημα σε πιο περίπλοκες υποθέσεις), εάν ένα άτομο κρατείται για ήσσονος σημασίας εγκλήματα. Η συμφωνία, η οποία είχε ως εφαλτήριο την εξαφάνιση πέντε βιβλιοπωλών, εξασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια.

Επίσης τον Δεκέμβριο, μια ομάδα 1 989 εκλογέων, συμπεριλαμβανομένων περίπου 300 πανδημοκρατικών, εξέλεξε τους 36 βουλευτές του Χονγκ Κονγκ στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο (ΕΛΚ). Η προεκλογική εκστρατεία αμφισβητήθηκε. Σύμφωνα με νέους κανόνες που ενέκρινε το ΕΛΚ τον Μάρτιο, οι υποψήφιοι του Χονγκ Κονγκ έπρεπε να υπογράψουν δήλωση σύμφωνα με την οποία θα διαφυλάττουν το εθνικό σύνταγμα και τον θεμελιώδη νόμο του Χονγκ Κονγκ, θα έχουν ως γνώμονα την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα», θα είναι πιστοί στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και στην Ειδική Διοικητική Περιοχή του Χονγκ Κονγκ και δεν θα αποδέχονται χρηματοδοτική ενίσχυση από ξένες χώρες σε σχέση με τις εκλογές. Ως εκ τούτου, οι αιτήσεις 10 υποψήφιων από την παράταξη των «τοπικιστών» και τη πανδημοκρατική παράταξη ακυρώθηκαν. Τελικά, σαράντα εννέα υποψήφιοι διεκδίκησαν τις 36 έδρες, ενώ 11 βουλευτές εκλέχθηκαν για πρώτη φορά.

Οικονομικές εξελίξεις

Το Χονγκ Κονγκ εξακολουθεί να ευδοκιμεί ως διεθνές χρηματοπιστωτικό και εμπορικό κέντρο στην Ασία, και να κατέχει ηγετική θέση σε διάφορες παγκόσμιες έρευνες οικονομικής ανταγωνιστικότητας. Η κυβέρνηση και η επιχειρηματική κοινότητα, ωστόσο, ανησυχούν για τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα του Χονγκ Κονγκ έναντι των περιφερειακών ανταγωνιστών του. Το 2017, η κυβέρνηση ανέλαβε σειρά πρωτοβουλιών για τη διαμόρφωση του οικονομικού μέλλοντος του Χονγκ Κονγκ, σε μια προσπάθεια να ενθαρρύνει περαιτέρω την ανάπτυξη, ιδίως στην καινοτομία και την τεχνολογία, και να αξιοποιήσει τον ρόλο του στην πρωτοβουλία «Belt and Road» (Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος) της Κίνας.

Σταθερή ανάπτυξη το 2017

Καθώς το εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον βελτιώθηκε σταδιακά, το Χονγκ Κονγκ γνώρισε οικονομική ανάπτυξη, χαμηλό πληθωρισμό και πλήρη απασχόληση. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ανήλθε στο 3,8 % το 2017 4 , δηλαδή διπλασίασε σχεδόν τον ρυθμό ανάπτυξης του 2 % του έτους 2016. Η επέκταση βασίστηκε σε ισχυρές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, επενδυτικές δαπάνες και κατανάλωση. Η εσωτερική αγορά ήταν εύρωστη και ενισχύθηκε από ευνοϊκές συνθήκες απασχόλησης και πιο θετικό δείκτη εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων. Το ετήσιο ποσοστό ανεργίας ανήλθε σε 3,1 %. Το 2017, η πληθωριστική πίεση ήταν ήπια και ανήλθε σε ποσοστό 1,7 %.

Με μοχλό την ευρεία ρευστότητα, τις θετικές προοπτικές αγοράς και τα ισχυρά εταιρικά έσοδα, το 2017, ο δείκτης Hang Seng ξεπέρασε σε επιδόσεις άλλους μεγάλους ασιατικούς δείκτες. Σημείωσε αύξηση πάνω από 35 % σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και, στις 29 Δεκεμβρίου 2017, έκλεισε στις 29 919 μονάδες. Οι δραστηριότητες των αρχικών δημόσιων προσφορών είχαν υψηλή δυναμική, παρά το μικρότερο μέσο μέγεθος πράξεων σε σύγκριση με το 2016. Ωστόσο, το Χονγκ Κονγκ έχασε την πρωτοκαθεδρία ως η μεγαλύτερη παγκόσμια αγορά αρχικών δημόσιων προσφορών και έπεσε στην τρίτη θέση από πλευράς αντληθέντων κεφαλαίων το 2017, μετά τη Νέα Υόρκη και τη Σαγκάη. Η πτώση στη σειρά κατάταξης ενδέχεται να οφείλεται εν μέρει στην απουσία πολύ μεγάλων εισαγωγών στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ και στην αυξανόμενη προτίμηση που επιδεικνύουν οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας για εισαγωγή τους στις κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ. Τα αντληθέντα κεφάλαια από τις αρχικές δημόσιες προσφορές μειώθηκαν σε 128,5 δισ. HKD το 2017, ήτοι μείωση κατά 34,2 % 5 . Το 50 % περίπου των εισηγμένων εταιρειών ήταν επιχειρήσεις της ηπειρωτικής Κίνας.

Αναγνωρίζοντας την ανταγωνιστική πίεση που δέχεται το Χονγκ Κονγκ καθώς επιχειρεί να προσελκύσει εισαγωγές από εταιρείες της νέας οικονομίας, το χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ανακοίνωσε στις 15 Δεκεμβρίου 2017 ότι σκόπευε να διευρύνει το καθεστώς εισαγωγής του, προκειμένου να συμπεριλάβει εκδότες από αναδυόμενους και καινοτόμους τομείς που διαθέτουν συστήματα στάθμισης δικαιωμάτων ψήφου (δομές διπλής τάξης)  6 , καθώς και βιοτεχνολογικές επιχειρήσεις που εκδίδουν τίτλους προ-εσόδων. Η αλλαγή στη στάση της Επιτροπής Κεφαλαιαγορών έβαλε τέλος στη μακροχρόνια διαφωνία αναφορικά με την απόρριψη από την πλευρά του ρυθμιστικού φορέα της πρότασης για ειδικά δικαιώματα ψήφου ως συνέχεια της εισαγωγής της Alibaba Group Holding Ltd. στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το 2014.

Οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές του Χονγκ Κονγκ έχουν ηγηθεί σειράς πρωτοβουλιών για την προώθηση της ανάπτυξης της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας. Η κυβέρνηση και οι ρυθμιστικές αρχές του Χονγκ Κονγκ σύναψαν συμφωνίες συνεργασίας με ομολόγους σε άλλους κόμβους χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, μεταξύ άλλων το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σιγκαπούρη, με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Η δρομολόγηση του σχεδίου «Bond Connect» (Ιούλιος 2017) θα ενισχύσει περαιτέρω τις χρηματοπιστωτικές διασυνδέσεις μεταξύ Χονγκ Κονγκ και Κίνας. Το σχέδιο αυτό ακολουθεί το μοντέλο του σχεδίου σύνδεσης των χρηματιστηρίων Σαγκάης και Χονγκ Κονγκ (το οποίο δρομολογήθηκε το 2014) και του σχεδίου σύνδεσης των χρηματιστηρίων Shenzhen και Χονγκ Κονγκ (2016). Η αρχική φάση περιορίζει τις συναλλαγές αποκλειστικά προς τα βόρεια. Μαζί με το καθεστώς αμοιβαίας αναγνώρισης εταιρειών επενδυτικών κεφαλαίων που δρομολογήθηκε το 2015, το Χονγκ Κονγκ άνοιξε πολλαπλούς διαύλους σύνδεσης των κεφαλαιαγορών του με την Κίνα και συνέχισε να διαδραματίζει ρόλο πρωτοπόρου στην απελευθέρωση των κινεζικών κεφαλαιαγορών.

Στο ετήσιο πολιτικό διάγγελμα του 2017, η Ανώτατη Διοικητής Carrie Lam πρότεινε τον διπλασιασμό των δαπανών στην έρευνα και την ανάπτυξη από 0,73 % σε 1,5 % του ΑΕΠ σε βάθος πενταετίας και προέβλεψε σειρά μέτρων για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Ένα ταμείο επιχειρηματικού κεφαλαίου καινοτομίας και τεχνολογίας ύψους 2 δισ. HKD δρομολογήθηκε το 2017, με σκοπό τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα της τεχνολογίας. Στις αρχές του τρέχοντος έτους, τον Ιανουάριο, οι κυβερνήσεις του Χονγκ Κονγκ και της Shenzhen σύναψαν από κοινού συμφωνία, με σκοπό τη δημιουργία ενός πάρκου καινοτομίας και τεχνολογίας στο Lok Ma Chau, στα σύνορα μεταξύ των δύο πόλεων. Οι δύο πλευρές ευελπιστούν να αλληλοσυμπληρώνονται όσον αφορά την ανάπτυξη της τεχνολογίας, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικές έναντι άλλων παγκόσμιων τεχνολογικών κόμβων.

Η πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας αποτέλεσε βασικό στοιχείο στη χάραξη πολιτικής από την ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ. Η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ τόνισε την ανάγκη κεφαλαιοποίησης των ευκαιριών που προκύπτουν από την πρωτοβουλία αυτή και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Κόλπου Guangdong-Χονγκ Κονγκ-Μακάο (της επονομαζόμενης «Greater Bay Area»). Ο δηλωμένος στόχος ήταν η ΕΔΠ να αποτελέσει κόμβο υπηρεσιών υποστήριξης επιχειρήσεων, χρηματοδότησης και διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού για την πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», καθώς και η πόλη να καταστεί κέντρο διευθέτησης διαφορών και διαιτησίας για την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων σε έργα υποδομής (AIIB). Τον Ιούνιο του 2017, το Χονγκ Κονγκ πέτυχε να συμμετάσχει στην AIIB ως μη κυρίαρχο μέλος υπό την αιγίδα της Κίνας.

Τον Δεκέμβριο, οι αρχές του Χονγκ Κονγκ και η Επιτροπή για την Εθνική Ανάπτυξη και τη Μεταρρύθμιση υπέγραψαν συμφωνία για τη διευκόλυνση της συμμετοχής του Χονγκ Κονγκ στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας. Η συμφωνία περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα που εστιάζονται σε έξι βασικά σημεία:

(i) χρηματοδότηση και επενδύσεις,

(ii) υποδομές και ναυτιλιακές υπηρεσίες,

(iii) διευκόλυνση της οικονομίας και του εμπορίου,

(iv) διαπροσωπικές σχέσεις,

(v) ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Κόλπου και

(vi) διασύνδεση σχεδίων και υπηρεσίες διευθέτησης διαφορών.

Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στα σχέδια της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» ενισχύεται, ενώ το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων περιορίζεται κυρίως στην περιοχή της ASEAN. Το πρώτο ομόλογο της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» εκδόθηκε από την Τράπεζα Ανάπτυξης της Κίνας (China Development Bank ) στο Χονγκ Κονγκ, τον Δεκέμβριο.

Συνεχίζοντας τις προσπάθειες ενίσχυσης των καθεστώτων της κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, η κυβέρνηση δημοσίευσε τον Ιούνιο στην επίσημη εφημερίδα τροποποιητικό νομοσχέδιο περί καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (τροποποίηση 2017) και τροποποιητικό νομοσχέδιο του 2017 περί εταιρειών. Στόχος του πρώτου νομοσχεδίου ήταν η εφαρμογή κανονιστικών απαιτήσεων δέουσας επιμέλειας και τήρησης αρχείων ως προς τον πελάτη σε συγκεκριμένες μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και επαγγέλματα κατά την ενδεχόμενη συμμετοχή τους σε συγκεκριμένες συναλλαγές. Επιδίωξη του δεύτερου νομοσχεδίου ήταν να απαιτεί από τις εταιρείες που έχουν συσταθεί στο Χονγκ Κονγκ να διατηρούν πληροφορίες που αφορούν τους πραγματικούς δικαιούχους, με την τήρηση μητρώου σημαντικών ελεγκτών. Το μητρώο αυτό θα πρέπει να είναι διαθέσιμο προς επιθεώρηση κατόπιν αιτήματος των μελών των υπηρεσιών επιβολής του νόμου.

Απώτερος στόχος των δύο νομοσχεδίων ήταν η επικαιροποίηση του κανονιστικού καθεστώτος του Χονγκ Κονγκ, σύμφωνα με τις διεθνείς απαιτήσεις όπως διατυπώθηκαν από την Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF). Ωστόσο, ως αποτέλεσμα των παρατηρήσεων που υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαβούλευσης, η κυβέρνηση αποφάσισε να περιορίσει την πρόσβαση των αρμόδιων αρχών στα στοιχεία για τους πραγματικούς δικαιούχους και να μην καταστήσει δημόσιες τις εν λόγω πληροφορίες. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι απαιτήσεις γνωστοποίησης θα ισχύουν μόνο για τις ιδιωτικές εταιρείες που έχουν συσταθεί στο Χονγκ Κονγκ και όχι για τις καταχωρισμένες εταιρείες που δεν έχουν συσταθεί στο Χονγκ Κονγκ ή τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ. Τα δύο νομοσχέδια εγκρίθηκαν από το Νομοθετικό Συμβούλιο στις 24 Ιανουαρίου 2018.

Εμπορική πολιτική

Στο εξωτερικό μέτωπο, το Χονγκ Κονγκ έχει θέσει ως στόχο τη σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και επενδύσεων, οι οποίες θα εστιάζουν στη δημιουργία εμπορικών και επενδυτικών δεσμών στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας. Το 2017, το Χονγκ Κονγκ υπέγραψε και σύναψε σειρά διμερών συμφωνιών και δρομολόγησε διαπραγματεύσεις με νέους εταίρους, εκτός από τις υφιστάμενες συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών που έχει συνάψει με τη Νέα Ζηλανδία, την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών και τη Χιλή. Οι διαπραγματεύσεις με τη Γεωργία και τις Μαλδίβες συνεχίστηκαν. Τον Μάιο, το Χονγκ Κονγκ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών με την Αυστραλία. Μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών και μια σχετική συμφωνία επενδύσεων με την ASEAN υπογράφηκαν τον Νοέμβριο στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της ASEAN. Συμφωνίες προώθησης και προστασίας των επενδύσεων έχουν συναφθεί με το Μπαχρέιν, το Μεξικό, τη Μυανμάρ και τα ΗΑΕ, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με το Ιράν και τη Ρωσία. Το Χονγκ Κονγκ παρέμεινε ενεργό μέλος του ΠΟΕ και ένθερμος υποστηρικτής της πολυμερούς προσέγγισης.

Όσον αφορά την περιφερειακή ολοκλήρωση, τον Ιούνιο του 2017 υπογράφηκαν δύο νέες συμφωνίες, και συγκεκριμένα μια συμφωνία επενδύσεων και μια συμφωνία οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας, στο πλαίσιο της ρύθμισης στενότερης οικονομικής εταιρικής σχέσης (CEPA) μεταξύ Χονγκ Κονγκ και ηπειρωτικής Κίνας. Οι συμφωνίες παρέχουν στις επιχειρήσεις του Χονγκ Κονγκ πιο προτιμησιακή πρόσβαση για επενδύσεις στην Κίνα – τόσο στον τομέα των υπηρεσιών όσο και σε άλλους τομείς – και ανοίγουν τον δρόμο για μεγαλύτερη συμμετοχή του Χονγκ Κονγκ στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» της Κίνας. Επιπλέον, τον Οκτώβριο υπογράφηκε ρύθμιση στενότερης οικονομικής εταιρικής σχέσης με το Μακάο. Το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο έχουν υπογράψει επιμέρους CEPA με την ηπειρωτική Κίνα. Οι τρεις διοικήσεις προβλέπουν να αξιοποιήσουν τις CEPA τους, προκειμένου να θεσπίσουν μια νέα, κοινή πλατφόρμα για την προαγωγή της περαιτέρω απελευθέρωσης και διευκόλυνσης του εμπορίου και των επενδύσεων στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου.

Αγορά ακινήτων και στέγαση

Τροφοδοτούμενη από τα χαμηλά επιτόκια, το πλεόνασμα ρευστότητας και την έντονη ζήτηση από επενδυτές, η αγορά ακινήτων έφτασε σε ύψη ρεκόρ το 2017. Ειδικότερα, οι τιμές των ιδιωτικών κατοικιών σημείωσαν αύξηση κατά 16,7 % 7 σε σύγκριση με το 2016, καθιστώντας το Χονγκ Κονγκ την ακριβέστερη αγορά στέγης παγκοσμίως. Πρόκειται για το λιγότερο προσιτό από άποψη τιμών αστικό κέντρο για τους αγοραστές κατοικίας. Το μέσο μέγεθος των διαμερισμάτων στα νέα κτίρια μειώνεται, ώστε να είναι πιο προσιτά στους αγοραστές νέων κατοικιών. Καθώς οι τιμές των κατοικιών και τα ενοίκια στον ιδιωτικό τομέα εξακολούθησαν να σημειώνουν αύξηση, η ζήτηση για κοινωνικές κατοικίες έχει αυξηθεί περισσότερο από ποτέ.

Οι αρχές του Χονγκ Κονγκ καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να αυξήσουν την προσφορά και να διαχειριστούν τη ζήτηση, ωστόσο μέχρι σήμερα οι προσπάθειες δεν έχουν επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις. Τα μέτρα που υπαγορεύονται από τη ζήτηση και αναπτύχθηκαν τα προηγούμενα έτη (για παράδειγμα, η αυστηροποίηση της χορήγησης ενυπόθηκων δανείων και η επιβολή διπλού χαρτοσήμου 15 % για όσους δεν αγοράζουν κατοικία για πρώτη φορά) παρέμειναν σε ισχύ. Διάφοροι τύποι προγραμμάτων κοινωνικών κατοικιών εισήχθηκαν ή βελτιώθηκαν, ενώ επισπεύτηκε η ανάπτυξη έργων. Ωστόσο, η επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου της προσφοράς στέγης παραμένει τεράστια πρόκληση για την κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη γης. Για να συγκεντρώσει ευρεία συναίνεση εντός της κοινότητας, τον Σεπτέμβριο του 2017, ο Ανώτατος Διοικητής διόρισε μια 30-μελή ομάδα δράσης. Η ομάδα δράσης για την παροχή έκτασης γης θα προσελκύσει το κοινό εντός του 2018 προκειμένου να επανεξεταστούν διάφορες αμφιλεγόμενες επιλογές όπως η ανάκτηση γαιών, η επίσπευση της αστικής ανάπλασης και η εκμετάλλευση των πάρκων προστασίας της φύσης.

Δημοσιονομική διαχείριση, χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων

Η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ έχει συσσωρεύσει μεγάλα δημοσιονομικά αποθέματα από το 1997. Τον Φεβρουάριο του 2017, ο υπουργός Οικονομικών Paul Chan παρουσίασε μια δυναμική δημοσιονομική αναφορά σχετικά με την ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ, με δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,7 % του ΑΕΠ για το οικονομικό έτος 2016-17 και εκτιμώμενα αποθεματικά που ανήλθαν στο 37 % του ΑΕΠ για το οικονομικό έτος 2017-18. Επιπλέον μιας σειράς έκτακτων μέτρων ελαφρύνσεων, το δημοσιονομικό πλεόνασμα που εγγράφηκε στον προϋπολογισμό προορίζεται κυρίως για τη φροντίδα των ηλικιωμένων και την ανάπτυξη της καινοτομίας. Η Ανώτατη Διοικητής Carrie Lam δεσμεύτηκε να αυξήσει τις δαπάνες σε διάφορους τομείς πολιτικής, δεδομένου ότι τα δημοσιονομικά αποθεματικά υπερβαίνουν το 1 τρισ. HKD. Η άνετη δημοσιονομική κατάσταση επέτρεψε επίσης στη διοίκηση να μειώσει τη φορολογική επιβάρυνση των εταιρειών. Η Ανώτατη Διοικητής πρότεινε, μεταξύ άλλων μέτρων, τη μείωση κατά το ήμισυ του εταιρικού φόρου σε 8,25 % για τα πρώτα 2 εκατ. HKD κερδών.

Παρά τον ισχυρό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και τα πλήρη δημόσια ταμεία, η κατάσταση της φτώχειας επιδεινώθηκε και οι εισοδηματικές ανισότητες αυξήθηκαν, κυρίως λόγω ενός ταχύτερα γηράσκοντα πληθυσμού. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη της κυβέρνησης, 8 1,35 εκατομμύρια από τα 7,35 εκατομμύρια κατοίκους της πόλης ζούσαν κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας. Το ποσοστό φτώχειας αυξήθηκε κατά 0,2 % ποσοστιαίες μονάδες φτάνοντας στο πρωτοφανές επίπεδο του 19,9 % το 2016. Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εφαρμόσει κατάλληλες πολιτικές φορολόγησης και κοινωνικής πρόνοιας, προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα σε διαφορετικά κοινωνικά στρώματα να δρέψουν τους καρπούς της οικονομικής ανάπτυξης και των κρατικών πόρων.

Πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος

Το 2017, η προστασία του περιβάλλοντος κατέκτησε υψηλότερη θέση στην πολιτική ατζέντα. Μια σειρά πρωτοβουλιών και νομοθετικών διαδικασιών δρομολογήθηκαν και ξεκίνησαν. Το Χονγκ Κονγκ δεσμεύτηκε να κινηθεί προς την κατεύθυνση μιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα και να γίνει η πιο «πράσινη» περιοχή της Κίνας. Τον Ιανουάριο, το Χονγκ Κονγκ δημοσίευσε την έκθεση «Πρόγραμμα δράσης για το κλίμα 2030+» («Climate Action Plan 2030+»), ως απάντηση στη συμφωνία του Παρισιού. Η έκθεση παρουσιάζει τον νέο στόχο του Χονγκ Κονγκ που προβλέπει την απόλυτη μείωση εκπομπών άνθρακα κατά 26 % έως 36 % για το 2030 σε σύγκριση με το 2005 και τα συντονισμένα σχέδια για την επίτευξη του στόχου αυτού. Σε μια προσπάθεια μείωσης και καλύτερης διαχείρισης των αστικών λυμάτων, τον Μάρτιο δημοσιεύτηκε μια λεπτομερής πρόταση για ένα δημοτικό σύστημα χρέωσης στερεών λυμάτων, το οποίο αναμένεται να εισαχθεί το 2019.

Μια υπερσύγχρονη μονάδα αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) άρχισε να λειτουργεί τον Δεκέμβριο. Η μονάδα, η οποία κατασκευάστηκε και τέθηκε σε λειτουργία από μια ευρωπαϊκή επιχείρηση διαχείρισης αποβλήτων (σε κοινοπραξία με έναν τοπικό πάροχο υπηρεσιών), ήταν η πρώτη του είδους της στο Χονγκ Κονγκ. Επίσης, το Χονγκ Κονγκ δρομολόγησε ένα σχέδιο τριών σταδίων με στόχο τη σταδιακή κατάργηση του εμπορίου ελεφαντόδοντου έως τα τέλη του 2021. Η κυβέρνηση υπέβαλε το σχετικό νομοσχέδιο προς έλεγχο στο Νομοθετικό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2017 (και το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τον Ιανουάριο του 2018).

Οι διμερείς σχέσεις και η συνεργασία ΕΕ-Χονγκ Κονγκ το 2017

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Χονγκ Κονγκ είναι σημαντικοί εμπορικοί και επενδυτικοί εταίροι. Το 2017, εξακολούθησαν να εμβαθύνουν τις διμερείς τους σχέσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος του Χονγκ Κονγκ μετά την Κίνα και ένας από τους βασικούς ξένους επενδυτές. Με πάνω από 2.100 εταιρείες της ΕΕ να εδρεύουν στο Χονγκ Κονγκ, η ΕΕ παραμένει η μεγαλύτερη ξένη επιχειρηματική κοινότητα στην πόλη. Με τη σειρά του, το Χονγκ Κονγκ είναι ο 14ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ στον τομέα των αγαθών και ένας από τους βασικούς ασιατικούς εμπορικούς εταίρους της στον τομέα των υπηρεσιών.

Το 2017, οι εξαγωγές αγαθών της ΕΕ στο Χονγκ Κονγκ αυξήθηκαν κατά 5 % σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ήτοι ανήλθαν σε 36,8 δισ. EUR, ενώ οι εισαγωγές από το Χονγκ Κονγκ ανήλθαν σε 11,2 δισ. EUR, με αποτέλεσμα ένα μετρήσιμο πλεόνασμα για την ΕΕ ύψους 25,6 δισ. EUR, το τέταρτο υψηλότερο πλεόνασμα εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ. Οι εξαγωγές αγαθών της ΕΕ προς το Χονγκ Κονγκ ενισχύονται από την ισχυρή ζήτηση για μηχανήματα και εξοπλισμό, κοσμήματα, είδη ένδυσης, είδη πολυτελείας, τρόφιμα, κρασί και αυτοκίνητα.

Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές υπηρεσιών μεταξύ ΕΕ και Χονγκ Κονγκ παρέμειναν σταθερές. Το 2016 (το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές υπηρεσιών ανήλθαν σε 22,3 δισ. EUR. Οι εισαγωγές υπηρεσιών της ΕΕ από το Χονγκ Κονγκ ανήλθαν σε 11,4 δισ. EUR, ενώ οι εξαγωγές προς το Χονγκ Κονγκ ανήλθαν σε 10,9 δισ. EUR, ήτοι έλλειμμα 461 εκατ. EUR για την ΕΕ.

Οι αμφίδρομες επενδυτικές ροές μεταξύ ΕΕ και Χονγκ Κονγκ είναι σημαντικές. Το Χονγκ Κονγκ είναι ένας από τους σημαντικότερους προορισμούς άμεσων επενδύσεων της ΕΕ. Πλην των εξωχώριων κέντρων, η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στο Χονγκ Κονγκ (μετά την ηπειρωτική Κίνα), και συμβάλλει στο 9,7 % του συνολικού αποθέματος άμεσων ξένων επενδύσεων το 2016 (πιο πρόσφατα διαθέσιμα δεδομένα). Σημαντικό ποσοστό των επενδύσεων της ΕΕ στην Κίνα διέρχεται μέσω Χονγκ Κονγκ. Η παρουσία παρόχων υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και το κράτος δικαίου συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες για το γεγονός αυτό. Με τη σειρά του, το Χονγκ Κονγκ παραμένει ο δεύτερος πιο σημαντικός άμεσος επενδυτής από την Ασία για την ΕΕ, μετά την Ιαπωνία, εν μέρει επειδή ένα μετρήσιμο μερίδιο των εξερχόμενων επενδύσεων της Κίνας προς την Ευρώπη διοχετεύεται μέσω του Χονγκ Κονγκ. Το 2017, η ΕΕ και το Χονγκ Κονγκ διεξήγαγαν άτυπες συνομιλίες (τον Μάρτιο και τον Νοέμβριο), προκειμένου να διερευνήσουν την πιθανή δρομολόγηση διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνίας επενδύσεων.

Η ενδέκατη συνάντηση διαρθρωμένου διαλόγου μεταξύ ΕΕ και Χονγκ Κονγκ πραγματοποιήθηκε στο Χονγκ Κονγκ στις 16 Νοεμβρίου 9 . Οι δύο πλευρές συζήτησαν ευρύ φάσμα θεμάτων και εντόπισαν τομείς για περαιτέρω συνεργασία, ιδίως την προστασία διανοητικής ιδιοκτησίας, τα τελωνειακά θέματα, το περιβάλλον (διαχείριση αποβλήτων και εμπορία άγριας πανίδας και χλωρίδας) και την πολιτική του ανταγωνισμού. Αντάλλαξαν απόψεις επί κανονιστικών θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων ελαφρών λεωφορείων και των δημόσιων συμβάσεων, και συμφώνησαν να συνεχίσουν να καταβάλλουν προσπάθειες για την καλύτερη κατανόηση των αντίστοιχων ανησυχιών και προτεραιοτήτων τους. Για πρώτη φορά, μια συνεδρίαση εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες έλαβε χώρα στο περιθώριο του διαρθρωμένου διαλόγου. Αμφότερες οι πλευρές ενημέρωσαν αλλήλους σχετικά με τις αντίστοιχες εξελίξεις στον τομέα και διερεύνησαν τρόπους για την ενίσχυση της συνεργασίας ως προς τον δημοσιονομικό κανονισμό, ιδίως όσον αφορά τις διαδικασίες ισοδυναμίας και την αμοιβαία αναγνώριση εταιρειών επενδυτικών κεφαλαίων.

Όσον αφορά τη συνεργασία στον τελωνειακό τομέα, η ΕΕ και το Χονγκ Κονγκ αξιολογούν επί του παρόντος τη συμβατότητα των αντίστοιχων προγραμμάτων εγκεκριμένων οικονομικών φορέων (ΑΕΟ), με στόχο μια πιθανή συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης (MRA). Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να συνεχίσει τη διαδικασία αμοιβαίας αναγνώρισης των εγκεκριμένων οικονομικών φορέων με το Χονγκ Κονγκ το 2018.

Ο μηχανισμός συγχρηματοδότησης του Συμβουλίου Ερευνητικών Επιχορηγήσεων του Χονγκ Κονγκ (το οποίο συστάθηκε το 2015 με στόχο την προαγωγή της συνεργασίας δυνάμει του προγράμματος πλαίσιο «Ορίζων 2020» της ΕΕ) συνέχισε να αποδίδει καρπούς. Το πρόγραμμα λειτούργησε ικανοποιητικά κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του και το κονδύλιο για το οικονομικό έτος 2016-17 διατέθηκε πλήρως.  

Στο πλαίσιο της προγράμματος δράσης της για δίκαιη φορολόγηση σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΕΕ, στις 5 Δεκεμβρίου, γνωστοποίησε έναν κατάλογο «μη συνεργάσιμων» φορολογικών δικαιοδοσιών («ο κατάλογος»). Το Χονγκ Κονγκ δεν συγκαταλέγεται στον κατάλογο, χάρη στην πρόσφατη πολιτική και στις νομοθετικές προτάσεις του, αλλά και στη δέσμευσή του να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που επισήμανε η ΕΕ κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ελέγχου, ιδίως σύμφωνα με τα κριτήρια της διαφάνειας και της δίκαιης φορολόγησης. Επομένως, το Χονγκ Κονγκ θεωρήθηκε «συνεργάσιμη» δικαιοδοσία, υπό την προϋπόθεση ότι θα εκπληρώσει επιτυχώς τις υποχρεώσεις του μέχρι το τέλος του 2018. Η ΕΕ θα παρακολουθεί την αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των δεσμεύσεων και θα συνεχίσει τον εποικοδομητικό διάλογο που καθιέρωσε με τις αρχές του Χονγκ Κονγκ.

Τα επιχειρηματικά συμφέροντα της ΕΕ στο Χονγκ Κονγκ εκπροσωπούνται από το Ευρωπαϊκό Εμπορικό Επιμελητήριο (ECC). Το Ευρωπαϊκό Εμπορικό Επιμελητήριο έχει πέντε «επιχειρηματικά συμβούλια» που εστιάζουν στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, στην προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας, στην ενέργεια και στο περιβάλλον, στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και πληροφορίες, στις επικοινωνίες και την τεχνολογία. Συνεργάζεται στενά με το γραφείο της ΕΕ στο Χονγκ Κονγκ και το Μακάο με σκοπό τη διευκόλυνση του διαλόγου με την κυβέρνηση. Το 2017, το Ευρωπαϊκό Εμπορικό Επιμελητήριο κατέβαλε προσπάθειες με στόχο μια ισχυρότερη, πιο συντονισμένη εκπροσώπηση της επιχειρηματικής κοινότητας της ΕΕ, αφενός με την υποβολή ουσιαστικών παρατηρήσεων προς την κυβέρνηση υπογραμμίζοντας τα ενδιαφέροντα, τις προτεραιότητες και τις συστάσεις των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, και αφετέρου με τη διοργάνωση σειράς τομεακών στρογγυλών τραπεζών με κυβερνητικούς εκπροσώπους για την τόνωση της διεπαφής μεταξύ επιχειρήσεων και κυβερνήσεων.

Οι διπλωματικές αποστολές της ΕΕ και των κρατών μελών της στο Χονγκ Κονγκ συνέχισαν να συνεργάζονται για τη βελτίωση της εικόνας της ΕΕ στο Χονγκ Κονγκ. Προς τον σκοπό αυτό, το Γραφείο της ΕΕ στο Χονγκ Κονγκ διοργάνωσε σειρά συναντήσεων «διαλόγου» μεταξύ των επικεφαλής των αποστολών της ΕΕ και ανώτατων στελεχών της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ, του Νομοθετικού Συμβουλίου και του δικαστικού σώματος, καθώς και άλλων σημαντικών προσωπικοτήτων, μεταξύ άλλων από τον επιχειρηματικό κόσμο. Η ΕΕ και το Χονγκ Κονγκ συνεργάστηκαν επίσης για την αύξηση των διαπροσωπικών επαφών, ιδίως στους τομείς της ακαδημαϊκής συνεργασίας, της κινητικότητας των σπουδαστών, του πολιτισμού και των δημιουργικών κλάδων.

Οι διπλωματικές αποστολές και τα πολιτιστικά ιδρύματα της ΕΕ συνεργάστηκαν με τοπικούς εταίρους σε πολλές δραστηριότητες διαπροσωπικών επαφών. Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων ήταν το φεστιβάλ κινηματογράφου της ΕΕ με μια εναρκτήρια συναυλία, το πρώτο περίπτερο της ΕΕ στην έκθεση βιβλίου του Χονγκ Κονγκ, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών, ένας διαγωνισμός ταινιών κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους με αντικείμενο την ΕΕ σε συνεργασία με τοπικά σχολεία, μια δράση καθαρισμού παραλιών και αρκετά σεμινάρια με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ΕΕ ελπίζει, με βάση τη δυναμική αυτή, να συνεχίσει τη συνεργασία της με την κυβέρνηση, την κοινωνία των πολιτών και τις επιχειρήσεις για την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματα και τις ελευθερίες.

Το 2017 πραγματοποιήθηκε σειρά επισκέψεων υψηλού επιπέδου από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Το αποκορύφωμα ήταν η επίσκεψη τον Δεκέμβριο του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Valdis Dombrovskis, ο οποίος συναντήθηκε με τον Ανώτατο Διοικητή, τον υπουργό Οικονομικών, τον υπουργό Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών και τη Νομισματική αρχή του Χονγκ Κονγκ. Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισκέφτηκαν το Χονγκ Κονγκ δύο φορές το 2017. Στις 13 Δεκεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σύσταση σχετικά με το Χονγκ Κονγκ 10 , προβαίνοντας σε επισκόπηση των εξελίξεων 20 χρόνια μετά τη μεταβίβαση της κυριαρχίας του.

(1)

 Στις 11 Μαρτίου 2018, πραγματοποιήθηκαν αναπληρωματικές εκλογές για τέσσερις βουλευτές (δύο είχαν αποκλειστεί το 2016 και ακόμη δύο αποκλείστηκαν το 2017, ωστόσο δεν άσκησαν έφεση κατά του αποκλεισμού).

(2)

Στις 6 Φεβρουαρίου 2018, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε ομόφωνα τις ποινές φυλάκισης και επανέφερε τις ποινές που είχε επιβάλει ο δικαστής του κατώτερου δικαστηρίου.

(3)

Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Ε∆ΠΧΚ, ο συντελεστής Gini είναι ελαφρώς χαμηλότερος (0,473), εφόσον ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα της φορολογίας και τα κοινωνικά επιδόματα.

(4)

Πηγή: Εκτός εάν δηλώνεται διαφορετικά, όλα τα μακροοικονομικά δεδομένα προήλθαν από την Υπηρεσία Απογραφής και Στατιστικών του Χονγκ Κονγκ.

(5)

Πηγή: Hong Kong Exchange and Clearing Ltd..

(6)

Η δομή μετοχών διπλής τάξης παρέχει σε μια ομάδα μετόχων μεγαλύτερα δικαιώματα ψήφου σε σύγκριση με άλλους. Είναι δημοφιλής μεταξύ των τεχνολογικών εταιρειών, ωστόσο παραμένει αμφιλεγόμενη μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών της εταιρικής διακυβέρνησης.

(7)

Πηγή: Hong Kong Property Review (Ανάλυση της ιδιοκτησίας στο Χονγκ Κονγκ) – Μηνιαίο συμπλήρωμα, Διεύθυνση αξιολόγησης και αποτίμησης της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ

(8)

Πηγή: Έκθεση του 2016 για την κατάσταση της φτώχειας στο Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Poverty Situation Report 2016), κυβέρνηση της ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ, Νοέμβριος 2017

(9)

https://eeas.europa.eu/delegations/benin/35762/joint-press-statement-structured-dialogue-meeting-between-hksarg-and-european-union-explores_en

(10)

http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P8-TA-2017-0495&language=EL&ring=A8-2017-0382