EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52017AR5833

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/73/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου»

COR 2017/05833

OJ C 361, 5.10.2018, p. 72–77 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

5.10.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 361/72


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/73/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου»

(2018/C 361/09)

Εισηγητής:

ο κ. Mauro D’ATTIS (IT/EPP), δημοτικός σύμβουλος Roccafiorita (Messina)

Έγγραφο αναφοράς:

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/73/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου

COM(2017) 660 final

I.   ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 3

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι να αντιμετωπίσει τα εναπομείναντα εμπόδια για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου τα οποία απορρέουν από τη μη εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων της αγοράς στους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες. Οι τροποποιήσεις που εισάγονται με την παρούσα οδηγία θα διασφαλίσουν ότι οι κανόνες που εφαρμόζονται στους αγωγούς μεταφοράς αερίου οι οποίοι συνδέουν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη εφαρμόζονται και στους αγωγούς από και προς τρίτες χώρες εντός της Ένωσης. Αυτό θα διασφαλίσει τη συνοχή του νομικού πλαισίου εντός της Ένωσης, αποτρέποντας παράλληλα τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά ενέργειας στην Ένωση. Θα ενισχύσει, επίσης, τη διαφάνεια και θα παράσχει ασφάλεια δικαίου όσον αφορά το εφαρμοστέο νομικό καθεστώς για τους συμμετέχοντες στην αγορά, ιδίως τους επενδυτές σε υποδομές αερίου και τους χρήστες του δικτύου.

Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι να αντιμετωπίσει τα εναπομείναντα πιθανά εμπόδια για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου τα οποία απορρέουν από τη μη εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων της αγοράς στους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες. Οι τροποποιήσεις που εισάγονται με την παρούσα οδηγία θα διασφαλίσουν ότι οι κανόνες που εφαρμόζονται στους αγωγούς μεταφοράς αερίου οι οποίοι συνδέουν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη εφαρμόζονται και στους αγωγούς από και προς τρίτες χώρες εντός της Ένωσης , συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών των κρατών μελών . Αυτό θα διασφαλίσει τη συνοχή του νομικού πλαισίου εντός της Ένωσης, αποτρέποντας παράλληλα τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά ενέργειας στην Ένωση. Θα ενισχύσει, επίσης, τη διαφάνεια και θα παράσχει ασφάλεια δικαίου όσον αφορά το εφαρμοστέο νομικό καθεστώς για τους συμμετέχοντες στην αγορά, ιδίως τους επενδυτές σε υποδομές αερίου και τους χρήστες του δικτύου.

Αιτιολογία

Η Επιτροπή των Περιφερειών κρίνει ότι, σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και της επικουρικότητας και ενόψει του συνολικού στόχου της ΕΕ για την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, η επέκταση των διατάξεων της τρίτης οδηγίας δεν πρέπει να περιορίζεται σε περιπτώσεις όπου κρίνεται απολύτως αναγκαία.

Τροπολογία 2

Αιτιολογική σκέψη 4

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η προηγούμενη έλλειψη ειδικών ενωσιακών κανόνων για τους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να χορηγούν παρεκκλίσεις από ορισμένες διατάξεις της οδηγίας 2009/73/ΕΚ στους αγωγούς που έχουν ολοκληρωθεί κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας. Η σχετική ημερομηνία για την εφαρμογή των μοντέλων διαχωρισμού πέραν του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας θα πρέπει να προσαρμοστεί στους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες.

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η προηγούμενη έλλειψη ειδικών ενωσιακών κανόνων για τους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να χορηγούν παρεκκλίσεις από ορισμένες διατάξεις της οδηγίας 2009/73/ΕΚ στους αγωγούς που έχουν ολοκληρωθεί κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας. Όλες αυτές οι παρεκκλίσεις θα πρέπει να εγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η σχετική ημερομηνία για την εφαρμογή των μοντέλων διαχωρισμού πέραν του διαχωρισμού της ιδιοκτησίας θα πρέπει να προσαρμοστεί στους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες.

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 3

Άρθρο 1

Σημείο (1)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

1)

στο άρθρο 2, το σημείο 17 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«(17)

“γραμμή διασύνδεσης”: η γραμμή μεταφοράς που διασχίζει ή γεφυρώνει σύνορο μεταξύ κρατών μελών ή μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών έως το σύνορο της δικαιοδοσίας της Ένωσης·»

1)

στο άρθρο 2, το σημείο 17 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«(17)

“γραμμή διασύνδεσης”: η γραμμή μεταφοράς που διασχίζει ή γεφυρώνει σύνορο μεταξύ κρατών μελών ή μεταξύ κρατών μελών ή — αποκλειστικά όταν η τεχνική ημερήσια δυναμικότητα του συνόλου των υφιστάμενων υποδομών που συνδέουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με την τρίτη χώρα από την οποία προέρχεται η σχετική υποδομή (που ολοκληρώθηκε μεταγενέστερα της ημερομηνίας έκδοσης της παρούσας οδηγίας), όπως έχει πιστοποιηθεί από τον Οργανισμό, ήδη (ή από κοινού με την αντίστοιχη νέα υποδομή) υπερβαίνει το 40 % της συνολικής τεχνικής ημερήσιας ικανότητας των υποδομών (συμπεριλαμβανομένων των τερματικών σταθμών ΥΦΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση) συνδέει την Ευρωπαϊκή Ένωση ή τη συναφή ομάδα κινδύνου, όπως ορίζεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938, με τρίτες χώρες, όπως πιστοποιείται από τον Οργανισμό— μεταξύ των κρατών μελών και μιας τρίτης χώρας».

Αιτιολογία

Όπως για την αιτιολογική σκέψη 3. Το 40 % είναι το όριο που συνήθως εφαρμόζεται, σύμφωνα με την πρακτική της Επιτροπής, όπως επιβεβαιώνεται από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, με σκοπό την ανάληψη δεσπόζουσας θέσης (το τεκμήριο αυτό είναι μαχητό). Επιπλέον, η προσέγγιση αυτή τηρεί περισσότερο το άρθρο 194 παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο και το άρθρο 3 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ όσον αφορά τις διάφορες αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών στον τομέα της ενέργειας καθώς και την αρχή της επικουρικότητας. Οι ομάδες κινδύνου, όπως ορίζονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938, αποτελούν τον πυρήνα συστήματος ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο της ΕΕ, δεδομένου ότι είναι σχεδιασμένα για την αντιμετώπιση των μεγάλων διεθνών κινδύνων. Δύο κυρίως είναι οι ομάδες κινδύνου (Ουκρανία και Λευκορωσία) που ενδέχεται να επηρεαστούν από το έργο Nord Stream II.

Τροπολογία 4

Άρθρο 1

Σημείο (4)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

4)

Το άρθρο 36 τροποποιείται ως εξής: α) στην παράγραφο 3, προστίθεται η ακόλουθη δεύτερη πρόταση: «Εάν η εν λόγω υποδομή βρίσκεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους και μίας (ή περισσότερων) τρίτης χώρας (τρίτων χωρών), η εθνική ρυθμιστική αρχή διαβουλεύεται με τις αρμόδιες αρχές των τρίτων χωρών πριν εκδώσει απόφαση.»· β) στην παράγραφο 4 δεύτερο εδάφιο, προστίθεται η ακόλουθη δεύτερη πρόταση: «Εάν η εν λόγω υποδομή βρίσκεται επίσης στη δικαιοδοσία μίας ή περισσότερων τρίτων χωρών, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών διαβουλεύονται με τις αρμόδιες αρχές των τρίτων χωρών πριν την έκδοση απόφασης προκειμένου να διασφαλίσουν, όσον αφορά την οικεία υποδομή, τη συνεπή εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας οδηγίας έως το σύνορο της δικαιοδοσίας της Ένωσης.»·

4)

Το άρθρο 36 τροποποιείται ως εξής: α) στην παράγραφο 1, το στοιχείο α) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «α) η επένδυση πρέπει να ενισχύσει τον ανταγωνισμό όσον αφορά τον εφοδιασμό με φυσικό αέριο και να αυξήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη, στην περίπτωση υποδομών προς και από τρίτες χώρες, της σχετικής προσφοράς και της πρόσβασης σε αγωγούς εξαγωγής/εισαγωγής στις εν λόγω τρίτες χώρες·» β) στην παράγραφο 3, προστίθεται η ακόλουθη δεύτερη πρόταση: «Εάν η εν λόγω υποδομή βρίσκεται στη δικαιοδοσία κράτους μέλους και μίας (ή περισσότερων) τρίτης χώρας (τρίτων χωρών), η εθνική ρυθμιστική αρχή διαβουλεύεται με τις αρμόδιες αρχές των τρίτων χωρών πριν εκδώσει απόφαση.»· γ) στην παράγραφο 4 δεύτερο εδάφιο, προστίθεται η ακόλουθη δεύτερη πρόταση: «Εάν η εν λόγω υποδομή βρίσκεται επίσης στη δικαιοδοσία μίας ή περισσότερων τρίτων χωρών, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών διαβουλεύονται με τις αρμόδιες αρχές των τρίτων χωρών πριν την έκδοση απόφασης προκειμένου να διασφαλίσουν, όσον αφορά την οικεία υποδομή, τη συνεπή εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας οδηγίας έως το σύνορο της δικαιοδοσίας της Ένωσης.»·

Αιτιολογία

Η παρούσα τροπολογία έχει στόχο να εξεταστούν καλύτερα και λεπτομερέστερα —κατά την αξιολόγηση της πιθανής έκδοσης απαλλαγής— και οι παράγοντες (προϊόν/ικανότητα) στο εξωτερικό, οι οποίοι σχετίζονται με τον έλεγχο βάσει του άρθρου 36 των υποδομών εισαγωγής/εξαγωγής, όπως η ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης στο επίπεδο εφοδιασμού/μεταφοράς.

Τροπολογία 5

Άρθρο 1

Σημείο (7)

Κείμενο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

7)

στο άρθρο 49, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 9 «Όσον αφορά τους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες που ολοκληρώθηκαν πριν από τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας], τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να παρεκκλίνουν από τα άρθρα 9, 10 11 και 32 και από το άρθρο 41 παράγραφοι 6, 8 και 10 για τα τμήματα των αγωγών που βρίσκονται μεταξύ του συνόρου της δικαιοδοσίας της Ένωσης και του πρώτου σημείου διασύνδεσης, υπό την προϋπόθεση ότι η παρέκκλιση δεν αποβαίνει σε βάρος του ανταγωνισμού ή της αποτελεσματικής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου στην Ένωση ή της ασφάλειας του εφοδιασμού στην Ένωση. Η παρέκκλιση είναι περιορισμένη χρονικά και /ή μπορεί να υπόκειται σε όρους οι οποίοι συμβάλλουν στην εκπλήρωση των ανωτέρω όρων. Όταν ο εν λόγω αγωγός αερίου βρίσκεται στη δικαιοδοσία περισσότερων του ενός κρατών μελών, το κράτος μέλος εντός της επικράτειας του οποίου βρίσκεται το πρώτο σημείο διασύνδεσης αποφασίζει για τη χορήγηση παρέκκλισης σχετικά με τον αγωγό. Τα κράτη μέλη δημοσιεύουν κάθε απόφαση επί παρέκκλισης σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.»

7)

στο άρθρο 49, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 9 «Όσον αφορά τους αγωγούς αερίου από και προς τρίτες χώρες που ολοκληρώθηκαν πριν από τις [Υπηρεσία Εκδόσεων: ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσας οδηγίας], τα κράτη μέλη δύνανται να αποφασίσουν να παρεκκλίνουν από τα άρθρα 9, 10 11 και 32 και από το άρθρο 41 παράγραφοι 6, 8 και 10 για τα τμήματα των αγωγών που βρίσκονται μεταξύ του συνόρου της δικαιοδοσίας της Ένωσης και του πρώτου σημείου διασύνδεσης, υπό την προϋπόθεση ότι η παρέκκλιση δεν αποβαίνει σε βάρος του ανταγωνισμού ή της αποτελεσματικής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου στην Ένωση ή της ασφάλειας του εφοδιασμού στην Ένωση. Η παρέκκλιση είναι περιορισμένη χρονικά, θα ισχύει το αργότερο έως… [τρία έτη από την έναρξη ισχύος της παρούσας τροποποιητικής οδηγίας] και υπόκειται σε όρους οι οποίοι συμβάλλουν στην εκπλήρωση των ανωτέρω όρων. Όταν ο εν λόγω αγωγός αερίου βρίσκεται στη δικαιοδοσία περισσότερων του ενός κρατών μελών, το κράτος μέλος εντός της επικράτειας του οποίου βρίσκεται το πρώτο σημείο διασύνδεσης αποφασίζει για τη χορήγηση παρέκκλισης σχετικά με τον αγωγό. Η απόφαση κοινοποιείται αμελλητί από την αρμόδια αρχή στην Επιτροπή, μαζί με όλες τις σχετικές με την εν λόγω απόφαση πληροφορίες. Εντός περιόδου 2 μηνών από την κοινοποίηση, η Επιτροπή δύναται να λάβει απόφαση που θα απαιτεί από το κράτος μέλος να τροποποιήσει ή να αποσύρει την απόφαση χορήγησης παρέκκλισης. Τα κράτη μέλη δημοσιεύουν κάθε απόφαση επί παρέκκλισης σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας.»

Αιτιολογία

Για λόγους ασφάλειας δικαίου, είναι σημαντικό να τεθεί σαφής προθεσμία για τις παρεκκλίσεις.

II.   ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

1.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν σε πολλές περιπτώσεις σημαντικές αρμοδιότητες όσον αφορά την παροχή και/ή τη διανομή ενέργειας, τον σχεδιασμό και την προστασία του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς και ως συνομιλητές με τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις εθνικές αρχές σε θέματα παροχής ενέργειας·

2.

υπογραμμίζει ότι η διαθεσιμότητα επαρκών ποσοτήτων φυσικού αερίου σε λογικές τιμές από αξιόπιστους προμηθευτές μέσω σύγχρονων, ασφαλών και ανθεκτικών υποδομών εισαγωγής αποτελεί το θεμέλιο ενός βιώσιμου βιοτικού επιπέδου για τις τοπικές και περιφερειακές κοινότητες, καθώς και βασικό πόρο για επιχειρηματικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στη διασφάλιση της εργασίας και της αξιοπρέπειας στους πολίτες των εν λόγω κοινοτήτων. Τέλος, υπογραμμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να μειώσει έως το έτος 2050 τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 80 έως 95 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, σύμφωνα με τους στόχους πολιτικής της ΕΕ (1)·

3.

επισημαίνει ότι οι ανάγκες εισαγωγής φυσικού αερίου της ΕΕ αναμένεται να αυξηθούν και πάλι κατά τα επόμενα έτη, αφενός, λόγω της προοπτικής αύξησης της εγχώριας ζήτησης και, αφετέρου λόγω της μείωσης της παραγωγής της ΕΕ. Υπογραμμίζει ότι τα έργα υποδομής, στα οποία δίνεται πρόσβαση σε έναν μοναδικό προμηθευτή σε πάνω από το 40 % του δυναμικού εισαγωγών της ΕΕ ή της σχετικής ομάδας κινδύνου —όπως ορίζεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1938— όπως ο αγωγός Nord Stream 2 αποτελούν απειλή για την ενεργειακή ασφάλεια και την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. Για να μετριαστούν οι κίνδυνοι αυτοί, κρίνεται απαραίτητη η πλήρης συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της οδηγίας για το φυσικό αέριο, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση τρίτων, τον διαχωρισμό, καθώς και τη διαφανή, χωρίς διακρίσεις και ανάλογη του κόστους τιμολόγηση·

4.

τονίζει ότι η διαδικασία ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου στην ΕΕ είναι υπό εξέλιξη και ότι εξαρτάται από επιλογές που βελτιώνουν τη ρευστότητα των αγορών προϊόντων και τη διαφοροποίηση των σχετικών πηγών, καθώς και την ανάπτυξη της ικανότητας εισαγωγών, μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το επίπεδο των τιμών του φυσικού αερίου για τους πολίτες των τοπικών και περιφερειακών κοινοτήτων·

5.

επισημαίνει ότι η αγορά φυσικού αερίου χαρακτηρίζεται από υψηλή αλληλεξάρτηση μεταξύ της αγοράς των προϊόντων και της αγοράς της σχετικής παραγωγικής ικανότητας. Σε αμφότερες τις αγορές αυτές λειτουργεί η ίδια ζήτηση, αυτή των πρακτόρων διαμετακόμισης, οι οποίοι εξασφαλίζουν τη σύνδεση μεταξύ των πηγών παραγωγής του προϊόντος (κοιτάσματα αερίου εντός και εκτός της ΕΕ και τερματικοί σταθμοί υγροποίησης του φυσικού αερίου, LNG) και της σχετικής τοπικής ζήτησης στην ΕΕ·

6.

επαναλαμβάνει συνεπώς ότι (εν αναμονή των χαρακτηριστικών της αγοράς, που συνδέονται με την εξέλιξη των σχετικών υποδομών σε μια Ενεργειακή Ένωση της ΕΕ που αποσκοπεί στην εξασφάλιση ασφαλούς, ανταγωνιστικής και βιώσιμης (Ευρώπη χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών έως το έτος 2050) ενέργειας και βασίζεται στην αρχή της ελεύθερης αγοράς και της αλληλεγγύης), οι νέες ρυθμίσεις πρέπει να σταθμιστούν προσεκτικά και όχι με περιοριστική, αλλά με μακροπρόθεσμη οπτική·

7.

επισημαίνει ότι αυτό καθίσταται ακόμη περισσότερο απαραίτητο, δεδομένου του αντίκτυπου που αυτές έχουν στις επενδύσεις και στις επιχειρήσεις σε όσες τοπικές και περιφερειακές κοινότητες διασχίζουν αγωγοί από τρίτες χώρες εισερχόμενοι στο έδαφος της ΕΕ·

8.

υπενθυμίζει επίσης ότι οι τοπικές και περιφερειακές κοινότητες ενδέχεται να υποστούν περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αν και για τους υποθαλάσσιους αγωγούς ισχύουν αυστηροί κοινοτικοί και διεθνείς περιβαλλοντικοί κανόνες, συμπεριλαμβανομένης της σύμβασης του Espoo, και το ποσοστό των ατυχημάτων σε εγκαταστάσεις φυσικού αερίου —σε σύγκριση με άλλες ενεργειακές υποδομές— είναι ιδιαίτερα χαμηλό·

Ειδικές συστάσεις

9.

υπογραμμίζει ότι για να επιτευχθούν οι ανωτέρω στόχοι, κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ΕΕ χρειάζεται: (i) φυσικό αέριο εκτός ΕΕ (το αέριο των σημερινών προμηθευτών και, μελλοντικά, το αέριο των πιθανών προμηθευτών, η σύνδεση με τους οποίους πρέπει να ενθαρρυνθεί) και ii) να μην εξαρτάται από συγκεκριμένους παραγωγούς/χώρες, και ότι, όπως και σε κάθε νομοθετική πρωτοβουλία, πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τους δύο αυτούς αντικειμενικούς περιορισμούς·

10.

Επαναλαμβάνει (2) ότι τα νέα ενεργειακά έργα στην Ευρώπη πρέπει να επικεντρώνονται στην ενεργειακή διαφοροποίηση και να μην υπονομεύουν το καθεστώς των χωρών διέλευσης, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας·

11.

αναγνωρίζει ότι ορισμένες πρόσφατες πρωτοβουλίες υποδομής για εισαγωγές φυσικού αερίου, και ιδιαίτερα ο αγωγός Nord Stream 2, αν και συμβάλλουν στην αύξηση των οδών εφοδιασμού, ενδέχεται να αποτελέσουν πρόβλημα για την ασφάλεια του εφοδιασμού ορισμένων άλλων κρατών μελών και ιδίως ορισμένων τοπικών και περιφερειακών κοινοτήτων, επισημαίνοντας ότι στα προβλήματα αυτά πρέπει να δοθούν απαντήσεις με βάση την αρχή της αλληλεγγύης, της εσωτερικής αγοράς σε ενωσιακό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και της εκτίμησης του κινδύνου, τόσο όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού όσο και την ασφάλεια των ίδιων των εγκαταστάσεων με βάση κατάλληλους ενωσιακούς κανόνες·

12.

υπενθυμίζει ότι, εν προκειμένω, υπήρξε φόβος για την ενίσχυση της δεσπόζουσας θέσης ορισμένων προμηθευτών φυσικού αερίου εκτός ΕΕ, με αποτέλεσμα τις στρεβλώσεις των τιμών και για την απειλή που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρωτοβουλίες όπως ο αγωγός Nord Stream 2, για την αναγκαία διαφοροποίηση των εκτός ΕΕ πηγών ενέργειας της Ένωσης·

13.

επικροτεί συνεπώς την εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία που δρομολόγησε η Επιτροπή, αν και σημειώνει τη σημασία της διενέργειας μιας αναγκαίας εκτίμησης αντικτύπου, σύμφωνα με τη Διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (3)·

14.

επισημαίνει ωστόσο ότι οι απαντήσεις πρέπει πάντοτε να λαμβάνουν υπόψη την παγίωση της Ενεργειακής Ένωσης και το γενικό συμφέρον της ΕΕ, το οποίο παραμένει υπέρτατο για όλα τα κράτη μέλη, καθώς και την αναγκαία τήρηση, πέραν της αρχής της αλληλεγγύης, και των αρχών της αναλογικότητας και της επικουρικότητας, για την οποία η γερουσία ενός κράτους μέλους της ΕΕ θεωρούσε ότι απειλείται σε αυτήν την περίπτωση·

15.

σημειώνει, εν προκειμένω και έχοντας υπόψη την προαναφερθείσα σύνδεση μεταξύ παραγωγικής ικανότητας (υποδομών εισαγωγής) και προϊόντος (φυσικό αέριο), ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε λύσεις που να μην αποθαρρύνουν τις επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις εισαγωγής (π.χ. υπεράκτιες εγκαταστάσεις από τη Μέση Ανατολή προς την Ελλάδα, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού των κρατών μελών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης) ούτε να δυσχεραίνουν τη διαχείριση των υφιστάμενων, καθώς αυτό θα μπορούσε να έχει το παράδοξο αποτέλεσμα —με τη μείωση των ευκαιριών εισαγωγής— να καταστεί η ΕΕ πιο εξαρτημένη από τους σημερινούς προμηθευτές·

16.

επισημαίνει ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας προσέγγισης που δεν αποθαρρύνει νέες επενδύσεις και δεν δημιουργεί υπερβολική πρόσθετη επιβάρυνση στη διαχείριση των υφιστάμενων υποδομών εισαγωγών θα συμβάλει στην άρση ανησυχιών για τον πιθανό αρνητικό και ανεπιθύμητο αντίκτυπο της προτεινόμενης οδηγίας στην αγορά και στους φορείς εκμετάλλευσης, που εκφράστηκαν κατά τη διαβούλευση που δρομολόγησε η Επιτροπή·

17.

υπενθυμίζει ειδικότερα ότι, για το θέμα αυτό, ένας συναρμόδιος οργανισμός όπως η ένωση Eurogas έχει εκφράσει τη λύπη της για: (i) τον αντίκτυπο της αναδρομικής ισχύος της πρότασης όσον αφορά την ασφάλεια των επενδύσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί (δεδομένου του νομικού πλαισίου και του χρονοδιαγράμματος που θα τροποποιηθούν εκ των υστέρων) τις υφιστάμενες υποδομές και τις θεμιτές προσδοκίες των επενδυτών· (ii) τη νομική και πολιτική δυσκολία (σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο) επαναδιαπραγμάτευσης των σχετικών υφιστάμενων διακυβερνητικών συμφωνιών με τρίτες χώρες χωρίς τη συναίνεσή τους· και (iii) τους προαναφερθέντες κινδύνους και τις δυσκολίες που θα μπορούσαν να προκύψουν από τους νέους αγωγούς για τη μελλοντική ασφάλεια του εφοδιασμού στην ΕΕ·

18.

προτείνει, υπό το πρίσμα των ανωτέρω, και σύμφωνα με τις άρρηκτα συνδεδεμένες αρχές της επικουρικότητας, της αναλογικότητας και της αλληλεγγύης, τροπολογίες οι οποίες: i) να επιτρέπουν στα όργανα της ΕΕ να προλαμβάνουν ή να επιλύουν προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ορισμένα κράτη μέλη ως αποτέλεσμα πρωτοβουλιών άλλων κρατών μελών στον τομέα της υποδομής που ενδέχεται να ενισχύουν δεσπόζουσες θέσεις ή να μειώνουν τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της ΕΕ από τρίτες χώρες, όπως αναφέρεται στο σημείο 10 ανωτέρω· ii) να προστατεύουν από τους κινδύνους στην ασφάλεια του εφοδιασμού της ΕΕ στο σύνολό της· και (iii) να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ·

19.

στο πλαίσιο αυτό καλεί την Επιτροπή, σε σχέση με την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας στα χωρικά ύδατα, να επαληθεύσει την απαραίτητη συμμόρφωση (και κατά συνέπεια να βαθμονομήσει την επέκταση αυτή) σε σχέση με τις διατάξεις της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της Θάλασσας του Montego Bay (UNCLOS)·

20.

τονίζει ότι η ανωτέρω προσέγγιση καθιστά δυνατή την επίτευξη εναρμόνισης των αναγκαίων πολιτικών αντιδράσεων με τον απαραίτητο σεβασμό των νομικών περιορισμών της νομοθεσίας της ΕΕ, όσον αφορά την κυκλοφορία των κεφαλαίων, και των περιορισμών του διεθνούς δικαίου (UNCLOS, ΠΟΕ, κανόνες προστασίας των επενδύσεων)·

21.

υπογραμμίζει την προσπάθεια που καταβάλλει η ΕτΠ —κατά την άσκηση του ρόλου της σε αυτό το θέμα— προκειμένου να βρει κοινές λύσεις στα υπό συζήτηση προβλήματα και ελπίζει ότι την ίδια προσπάθεια θα καταβάλουν και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα οποία προτρέπει να εγκρίνουν την τροποποίηση της οδηγίας.

Βρυξέλλες, 16 Μαΐου 2018.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών

Karl-Heinz LAMBERTZ


(1)  Ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050 [COM(2011) 885 final].

(2)  CIVEX-VI/011

(3)  Διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1).


Top