13.10.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 345/79

Εισηγητής: ο κ.

Amarjite SINGH

1.1.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τη δέσμη μέτρων για τον εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ στο πλαίσιο των διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρονικού εμπορίου και υποστηρίζει τόσο τους στόχους της όσο και την έμφαση που αποδίδεται στην αντιμετώπιση των ανησυχιών των ΜΜΕ. Αυτοί οι προτεινόμενοι κανόνες θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις επιχειρήσεις που πωλούν αγαθά και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου, οι οποίες θα μπορούν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να επωφεληθούν από δικαιότερους κανόνες, χαμηλότερο κόστος συμμόρφωσης και ίσους όρους ανταγωνισμού με επιχειρήσεις εκτός ΕΕ. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι προτάσεις θα καταστήσουν επίσης το σύστημα ΦΠΑ της ΕΕ ανθεκτικό στον χρόνο.

1.2.

Η εφαρμογή του συστήματος μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας ΦΠΑ (MOSS) είχε σημαντικό αντίκτυπο στη μείωση του κόστους συμμόρφωσης. Εντούτοις, οι διάφορες επιχειρήσεις διαφορετικού μεγέθους δεν βίωσαν στον ίδιο βαθμό τις εξοικονομήσεις αυτές. Πιο συγκεκριμένα, οι ΜΜΕ δυσκολεύτηκαν με πολλά στοιχεία συμμόρφωσης του MOSS και εξέφρασαν ουσιώδεις προβληματισμούς. Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει, συνεπώς, το γεγονός ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του MOSS αντιμετωπίζουν τους προβληματισμούς αυτούς.

1.3.

Δεδομένης της μέχρι στιγμής επιτυχίας του συστήματος ΦΠΑ MOSS όσον αφορά τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με το διασυνοριακό εμπόριο, η επέκταση του συστήματος στις υπηρεσίες, πέραν των υπηρεσιών που περιλαμβάνονται ήδη, καθώς και στις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και εισαγωγές αγαθών, αποτελεί αναμενόμενο βήμα προόδου. Εκτός από την πιθανή μείωση του κόστους συμμόρφωσης, η επέκταση θα δημιουργήσει επίσης ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου, κάτι που θα έχει πιθανόν θετικό αντίκτυπο, ιδίως στις ΜΜΕ. Η επέκταση του MOSS στα αγαθά δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την πιθανή κατάργηση του συστήματος LVCR (έκπτωση φόρου για δέματα μικρής αξίας), το οποίο έχει δημιουργήσει στρέβλωση του ανταγωνισμού, καθώς οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες εκτός ΕΕ έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες εντός ΕΕ. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την προτεινόμενη επέκταση του MOSS.

1.4.

Οι τροποποιήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν για τους κανόνες ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων θα καταργούσαν τη διάκριση μεταξύ έντυπων και μη δημοσιεύσεων, και θα διασφάλιζαν την ουδετερότητα σε αυτήν την αγορά. Εντούτοις, μολονότι χαιρετίζει την κατάργηση της συγκεκριμένης στρέβλωσης του ανταγωνισμού, η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του κινδύνου που ενέχει η κατάργηση αυτή για τη βάση υπολογισμού του ΦΠΑ. Η ΕΟΚΕ σημειώνει επίσης ότι τα προτεινόμενα μέτρα εκλαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως πρελούδιο για μια ευρύτερη μεταρρύθμιση της δομής συντελεστή ΦΠΑ της ΕΕ, και ανησυχεί για τον αντίκτυπο που θα είχε η εν λόγω κατάργηση της εναρμόνισης στις επιχειρήσεις που ασχολούνται με το διασυνοριακό εμπόριο, και δη στις ΜΜΕ.

2.1.

Η Επιτροπή πρότεινε νέα, πρακτικά μέτρα στη δέσμη για τον εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ στο πλαίσιο των διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρονικού εμπορίου μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (B2C). Τα μέτρα αποσκοπούν στη στήριξη του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου όσον αφορά τη συμμόρφωση σε θέματα ΦΠΑ, καταργώντας τους φραγμούς σχετικά με τον ΦΠΑ για τις επιγραμμικές επιχειρήσεις, ιδίως τις νεοσύστατες επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ, και καταπολεμώντας την ηλεκτρονική φοροδιαφυγή στον τομέα του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες εκτός ΕΕ.

2.2.

Ειδικότερα, τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:

2.2.1.

Τροποποιήσεις στο υφιστάμενο σύστημα MOSS («Mini-One-Stop-Shop» — μικρή μονοαπευθυντική θυρίδα), που επιτρέπουν σε ορισμένες επιχειρήσεις να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις ΦΠΑ σε οποιοδήποτε κράτος μέλος μέσω μιας ψηφιακής ηλεκτρονικής πύλης, που τελεί υπό τη διαχείριση της φορολογικής τους διοίκησης και παρέχεται στη γλώσσα τους. Οι τροποποιήσεις αυτές περιλαμβάνουν την εισαγωγή διασυνοριακού ορίου εντός Ένωσης για τον ΦΠΑ, καθώς και νέες, απλουστευμένες απαιτήσεις συμμόρφωσης.

2.2.2.

Επέκταση του υφιστάμενου συστήματος MOSS στην ενδοκοινοτική παροχή υπηρεσιών, πέραν των υπηρεσιών για τις οποίες ισχύει ήδη, και στις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών, τόσο εντός ΕΕ όσο και από τρίτες χώρες.

2.2.3.

Την κατάργηση των κατώτατων ορίων εξ αποστάσεως πωλήσεων που ισχύουν επί του παρόντος εντός ΕΕ, καθώς και την εξαίρεση από τον ΦΠΑ για την εισαγωγή μικροδεμάτων από χώρες εκτός ΕΕ.

2.2.4.

Τροποποιήσεις των υφιστάμενων κανόνων προκειμένου να επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, όπως τα ηλεκτρονικά βιβλία και οι ηλεκτρονικές εφημερίδες, όπως συμβαίνει ήδη για τα ισοδύναμά τους τυπωμένα μέσα.

2.3.

Το σύστημα MOSS εφαρμόζεται πλήρως από την 1η Ιανουαρίου 2015, και συγκροτήθηκε με στόχο την απλούστευση των υποχρεώσεων συμμόρφωσης σε θέματα ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με το διασυνοριακό εμπόριο εντός ΕΕ. Αντί να υποχρεούνται οι επιχειρήσεις να εγγράφονται σε φορολογικό μητρώο ΦΠΑ, να υποβάλλουν δηλώσεις και να αποδίδουν ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος όπου πωλούν τα αγαθά ή τις υπηρεσίες τους, το σύστημα MOSS επιτρέπει στις επιχειρήσεις να υποβάλλουν απλώς ηλεκτρονικά τριμηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ ΕΕ στην αντίστοιχη εθνική αρχή τους.

2.4.

Των προτεινόμενων τροποποιήσεων προηγήθηκαν εντατικές διαβουλεύσεις από την Επιτροπή από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015. Η διαδικασία, η οποία ενείχε αξιολόγηση, διαβουλεύσεις, σεμινάρια και εκτιμήσεις αντικτύπου, επικεντρώθηκε ιδίως στον αντίκτυπο των τρεχόντων κανόνων ΦΠΑ MOSS στις ΜΜΕ. Αποκάλυψε συγκεκριμένα ζητήματα –όπως η ανάγκη ύπαρξης κατώτατου ορίου, η χρήση κανόνων χώρας καταγωγής για ορισμένες ειδικές υποχρεώσεις ΦΠΑ όπως η τιμολόγηση και η τήρηση αρχείων, και ο συντονισμός ελέγχου– τα οποία αποτελούν τις βασικές πηγές ανησυχίας για τις ΜΜΕ και άρα αντικατοπτρίζονται στις προτεινόμενες τροποποιήσεις.

2.5.

Δυνάμει των προτεινόμενων κανόνων, θα θεσπιστεί νέο διασυνοριακό όριο εντός ΕΕ για τον ΦΠΑ ύψους 10 000 ευρώ. Για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται επιγραμμικά, και οι διασυνοριακές πωλήσεις των οποίων υπολείπονται του κατώτατου ορίου, οι πωλήσεις αυτές θα αντιμετωπίζονται ως εγχώριες πωλήσεις, ενώ ο ΦΠΑ θα καταβάλλεται στις αντίστοιχες φορολογικές τους διοικήσεις. Από άποψη συμμόρφωσης, χαλάρωσε η απαίτηση προσκόμισης δύο αποδεικτικών στοιχείων από τους προμηθευτές ηλεκτρονικών υπηρεσιών με κύκλο εργασιών κάτω των 100 000 ευρώ. Επιπλέον, όσοι επιδίδονται σε ηλεκτρονικές πωλήσεις θα μπορούν να εφαρμόζουν κανόνες της χώρας καταγωγής σε τομείς όπως η τιμολόγηση και η τήρηση αρχείων, διευκολύνοντας έτσι τη συμμόρφωση σε θέματα ΦΠΑ, ενώ θα εισαχθούν νέοι συντονισμένοι έλεγχοι, οι οποίοι θα εμποδίζουν τους ανωτέρω πωλητές από το να υποβάλλονται σε χωριστά αιτήματα εθνικού ελέγχου.

2.6.

Επί του παρόντος, το σύστημα MOSS ισχύει αποκλειστικά για τις τηλεπικοινωνίες, τις ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες και τις ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες. Δυνάμει των προτεινόμενων τροποποιήσεων, η εφαρμογή του MOSS θα επεκτεινόταν σε άλλες παροχές υπηρεσιών εντός ΕΕ, καθώς και στις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών, τόσο εντός ΕΕ όσο και από τρίτες χώρες. Στο πλαίσιο των προτεινόμενων κανόνων, η επέκταση αυτή θα καθιερωνόταν σταδιακά μετά την έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων στους υφιστάμενους κανόνες MOSS, με προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης ισχύος την 1η Ιανουαρίου 2021.

2.7.

Η προτεινόμενη επέκταση του MOSS στα εισαγόμενα αγαθά που παραγγέλλονται ηλεκτρονικά θα απλουστεύσει ριζικά την είσπραξη του ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πιστεύει ότι η επέκταση αυτή δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες για την κατάργηση του συστήματος έκπτωσης φόρου για μικροδέματα, δυνάμει του οποίου η εισαγωγή αγαθών αμελητέας αξίας που δεν υπερβαίνουν συνολικά τα 22 ευρώ σε αξία θα εξαιρείται από την επιβολή ΦΠΑ. Η πρόταση, συνεπώς, προβλέπει την κατάργηση αυτής της εξαίρεσης από 1η Ιανουαρίου 2021.

2.8.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα κράτη μέλη έχουν την επιλογή να φορολογούν τις δημοσιεύσεις κάθε υλικού αποθέματος με μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ. Εντούτοις, η οδηγία για τον ΦΠΑ εμποδίζει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τους ίδιους συντελεστές ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις που ισχύουν επί του παρόντος για τις έντυπες δημοσιεύσεις. Η άποψη αυτή επιβεβαιώθηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια σειρά πρόσφατων αποφάσεων, στο πλαίσιο της εφαρμογής μειωμένων συντελεστών στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις από πολλά κράτη μέλη (1).

2.9.

Δυνάμει των προτεινόμενων κανόνων, θα επιτρέπεται στα κράτη μέλη να ευθυγραμμίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις με τους ισχύοντες συντελεστές ΦΠΑ για τις έντυπες δημοσιεύσεις, ανεξαρτήτως του συντελεστή που εφαρμόζουν. Η πρόταση αυτή προκύπτει κατόπιν εξέτασης των διαφόρων επιλογών για την ευθυγράμμιση της μεταχείρισης των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων με τη μεταχείριση των έντυπων δημοσιεύσεων, και θα επέτρεπε στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές κάτω του 5 % τουλάχιστον, σε περιπτώσεις όπου εφαρμόζουν συντελεστή κάτω του εν λόγω ελάχιστου συντελεστή για τα έντυπα βιβλία.

2.10.

Οι ανωτέρω προτάσεις θα τροποποιούσαν τρεις νομοθετικές πράξεις, ήτοι:

2.11.

Η συνολική δέσμη μέτρων εκτιμάται ότι θα αυξήσει τα έσοδα των κρατών μελών από τον ΦΠΑ μέχρι το 2021 κατά 7 δισεκατ. ευρώ ετησίως και θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις κατά 2,3 δισεκατ. ευρώ ετησίως.

3.1.

Ο ΦΠΑ είναι μία από τις βασικές πηγές εσόδων των κρατών μελών της ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας επί του παρόντος πάνω από το 20 % των εσόδων αυτών, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 10 % και άνω από το 1995 (5). Η συγκριτική συνάφεια του φόρου για τα έσοδα των κρατών μελών αυξήθηκε στον απόηχο της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, καθώς τα κράτη μέλη στράφηκαν στην πολιτική για τον ΦΠΑ προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους δημοσιονομικής φύσης προβληματισμούς. Από το 2008 μέχρι το 2014, 23 κράτη μέλη αύξησαν τους συντελεστές ΦΠΑ ή/και διεύρυναν τη βάση υπολογισμού του ΦΠΑ (6). Ο ΦΠΑ διαδραματίζει σημαντικό και αυξανόμενο ρόλο στη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών των κρατών μελών, και στη διατήρηση των δαπανών πρόνοιας.

3.2.

Είναι καίριας σημασίας η βάση υπολογισμού του ΦΠΑ να προστατεύεται τόσο από πιθανές περιπτώσεις απάτης όσο και από εσωτερική διάβρωση μέσω της εκτεταμένης χρήσης μειωμένων συντελεστών. Το 2014 το έλλειμμα ΦΠΑ στην ΕΕ των 27 εκτιμήθηκε στα 159,5 δισεκατ. ευρώ, ποσοστό της τάξης του 14 % των συνολικών εσόδων ΦΠΑ (7). Μολονότι το έλλειμμα ΦΠΑ περιλαμβάνει απώλειες ΦΠΑ λόγω, παραδείγματος χάρη, σφάλματος, χρεοκοπίας και φοροαποφυγής, η φοροδιαφυγή αποτελεί τη βασική συνιστώσα. Η διάβρωση της βάσης υπολογισμού του ΦΠΑ στην ΕΕ των 27 είναι επίσης υψηλή, με το 50 % σχεδόν του συνόλου της αφορολόγητης ή φορολογητέας κατανάλωσης να φορολογείται με χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ.

3.3.

Επομένως, η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τη δέσμη μέτρων για τον εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ στο πλαίσιο των διασυνοριακών συναλλαγών ηλεκτρονικού εμπορίου και υποστηρίζει τόσο τους στόχους της όσο και την έμφαση που αποδίδεται στην αντιμετώπιση των ανησυχιών των ΜΜΕ. Αυτοί οι προτεινόμενοι κανόνες θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις επιχειρήσεις που πωλούν αγαθά και υπηρεσίες μέσω διαδικτύου, οι οποίες θα μπορούν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, να επωφεληθούν από δικαιότερους κανόνες, χαμηλότερο κόστος συμμόρφωσης και ίσους όρους ανταγωνισμού με επιχειρήσεις εκτός ΕΕ. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι προτάσεις θα καταστήσουν επίσης το σύστημα ΦΠΑ της ΕΕ ανθεκτικό στον χρόνο.

3.4.

Η σταδιακή εφαρμογή του συστήματος ΦΠΑ MOSS, το τελευταίο στάδιο του οποίου τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2015, συνιστούσε μία από τις σημαντικότερες τροποποιήσεις στο σύστημα ΦΠΑ της ΕΕ μετά την κατάργηση των φορολογικών συνόρων το 1993. Το σύστημα επιτρέπει στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη μέλη να επιλέγουν ένα κράτος μέλος, το κράτος καταγωγής τους, ως το μοναδικό σημείο επαφής τους για το φορολογικό μητρώο ΦΠΑ, την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και την απόδοση του ΦΠΑ που οφείλεται σε όλα τα κράτη μέλη.

3.5.

Μια αξιολόγηση της εφαρμογής του συστήματος ΦΠΑ MOSS, που διενεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιβεβαιώνει ότι το μέτρο είχε σημαντικό αντίκτυπο στη μείωση του κόστους συμμόρφωσης. Με το σύστημα MOSS εξοικονομήθηκαν 500 εκατ. ευρώ για τις επιχειρήσεις –κατά μέσο όρο 41 000 ευρώ ανά επιχείρηση– σε σχέση με την εναλλακτική λύση της άμεσης εγγραφής και πληρωμής, αντιπροσωπεύοντας μείωση του εν λόγω κόστους κατά 95 %.

3.6.

Εντούτοις, οι διάφορες επιχειρήσεις διαφορετικού μεγέθους δεν βίωσαν στον ίδιο βαθμό τις εξοικονομήσεις αυτές. Οι διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν από την Επιτροπή υποδεικνύουν ότι οι ΜΜΕ, παρότι θα ωφελούνταν πιθανόν από τη μείωση των απαιτήσεων εγγραφής, δυσκολεύτηκαν πρακτικά με αρκετά στοιχεία συμμόρφωσης του συστήματος MOSS. Οι δυσκολίες αυτές έγιναν εντονότερα αισθητές από τις ΜΜΕ που είναι εγκατεστημένες στα κράτη μέλη με το υψηλότερο κατώτατο όριο καταχώρισης ΦΠΑ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο.

3.7.

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το γεγονός ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του MOSS αντιμετωπίζουν αυτούς τους προβληματισμούς.

3.8.

Η επέκταση του συστήματος MOSS θεωρείται ύψιστη προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2011 (8). Δεδομένης της μέχρι στιγμής επιτυχίας του συστήματος MOSS όσον αφορά τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με το διασυνοριακό εμπόριο, η επέκταση του συστήματος στις υπηρεσίες, πέραν των υπηρεσιών που περιλαμβάνονται ήδη, καθώς και στις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και εισαγωγές αγαθών, αποτελεί αναμενόμενο βήμα προόδου.

3.9.

Εκτός από την πιθανή μείωση του κόστους συμμόρφωσης, η επέκταση θα δημιουργήσει επίσης ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου, κάτι που θα έχει πιθανόν θετικό αντίκτυπο, ιδίως στις ΜΜΕ. Η επέκταση θα άρει τις διαφορές μεταξύ των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι οποίες μπορούν να επωφεληθούν από το MOSS δυνάμει των ισχυόντων κανόνων, και των επιχειρήσεων που ασχολούνται επίσης με τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου, αλλά οι οποίες, λόγω της φύσης των υπηρεσιών ή των αγαθών που παρέχουν, δεν θα μπορούσαν μέχρι τώρα να επωφεληθούν από τα ίδια οφέλη συμμόρφωσης. Η επέκταση θα ωφελήσει επίσης τις επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου που ασχολούνται με διάφορους τομείς διασυνοριακού εμπορίου, οι οποίες μέχρι τώρα υπόκειντο σε δύο σύνολα υποχρεώσεων συμμόρφωσης, ήτοι τις υποχρεώσεις στο πλαίσιο του συστήματος MOSS και τις υποχρεώσεις στο πλαίσιο του κανονικού καθεστώτος, και θα υπόκεινται πλέον σε ένα μόνο σύνολο κανόνων δυνάμει του MOSS.

3.10.

Η επέκταση του MOSS στα αγαθά δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την πιθανή κατάργηση του συστήματος LVCR. Μολονότι στο παρελθόν το σύστημα αυτό είχε επιφέρει ευπρόσδεκτη απλούστευση, ο όγκος των αγαθών που επωφελήθηκαν από το σύστημα αυξήθηκε, σύμφωνα με τις αναφορές, κατά 286 % την περίοδο 1999-2013, πιθανόν λόγω της αύξησης των ηλεκτρονικών αγορών (9). Η αύξηση αυτή οδήγησε, με τη σειρά της, σε αύξηση των διαφυγόντων εσόδων ΦΠΑ σε όλα τα κράτη μέλη.

3.11.

Το σύστημα LVCR έχει δημιουργήσει στρέβλωση του ανταγωνισμού, καθώς οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες εκτός ΕΕ έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες εντός ΕΕ. Το εν λόγω ανταγωνιστικό πλεονέκτημα οδήγησε επίσης σε δύο ακόμη ανεπιθύμητες συνέπειες, ήτοι στην κατάχρηση του συστήματος LVRC και σε στρεβλώσεις του εμπορίου και της διάρθρωσης των εισαγωγών.

3.12.

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ χαιρετίζει την προτεινόμενη επέκταση του MOSS.

3.13.

Ο κατάλογος προϊόντων που μπορούν να υπόκεινται σε μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, όπως ορίζεται στην οδηγία για τον ΦΠΑ, ανάγεται στο 1992. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι εξελίξεις στη συμπεριφορά των καταναλωτών που έλαβαν χώρα τα τελευταία 25 χρόνια επέφεραν πολλές νομικές δυσκολίες αναφορικά με την ερμηνεία των στοιχείων που περιλαμβάνονται στον εν λόγω κατάλογο. Αυτές οι νομικές δυσκολίες οδήγησαν σε εκτεταμένες δικαστικές διαδικασίες σε επίπεδο ΔΕΕ.

3.14.

Σε πολλές πρόσφατες αποφάσεις, το ΔΕΕ απεφάνθη ότι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον κατάλογο έντυπων δημοσιεύσεων δεν θα μπορούσαν να επεκταθούν στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις βάσει νομικής ερμηνείας. Συνεπώς, μόνο οι νομοθετικές τροποποιήσεις των υφιστάμενων κανόνων στην οδηγία για τον ΦΠΑ θα μπορούσαν να πετύχουν αυτόν τον σκοπό.

3.15.

Οι προτεινόμενοι κανόνες ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων θα καταργούσαν τη διάκριση μεταξύ έντυπων και μη δημοσιεύσεων, και θα διασφάλιζαν την ουδετερότητα σε αυτήν την αγορά. Εντούτοις, μολονότι χαιρετίζει την κατάργηση της συγκεκριμένης στρέβλωσης του ανταγωνισμού, η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του κινδύνου που ενέχει η κατάργηση αυτή για τη βάση υπολογισμού του ΦΠΑ. Η συμπερίληψη των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων στον κατάλογο στοιχείων που μπορούν να υπόκεινται σε μειωμένο συντελεστή θα έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο άμεση απώλεια εσόδων, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσει τη δυνατότητα να προταθεί η συμπερίληψη και άλλων στοιχείων στον κατάλογο, διαβρώνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τη βάση. Επιπλέον, η επέκταση της εφαρμογής μειωμένων συντελεστών κάτω του 5 % τουλάχιστον στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, σε περίπτωση που οι συντελεστές αυτοί ισχύουν για τα έντυπα βιβλία, ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω αιτήματα εφαρμογής συντελεστών κάτω του ανωτέρω ελάχιστου. Η εξέλιξη αυτή θα υπονόμευε την ύπαρξη ελάχιστου συντελεστή, επιφέροντας επίσης περαιτέρω διάβρωση της βάσης.

3.16.

Η ΕΟΚΕ σημειώνει επίσης ότι τα προτεινόμενα μέτρα εκλαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως πρελούδιο για μια ευρύτερη μεταρρύθμιση της δομής συντελεστή ΦΠΑ της ΕΕ (10). Ενώ εξετάζονται επί του παρόντος δύο επιλογές, αυτή η ευρύτερη μεταρρύθμιση θα παρείχε, σε γενικές γραμμές, μεγαλύτερη ελευθερία και ευελιξία στα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, οδηγώντας ουσιαστικά σε κατάργηση της εναρμόνισης των συντελεστών ΦΠΑ.

3.17.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για τον αντίκτυπο που θα είχε η εν λόγω κατάργηση της εναρμόνισης στις επιχειρήσεις που ασχολούνται με το διασυνοριακό εμπόριο, και δη στις ΜΜΕ, οι οποίες θα δυσκολεύονταν να καθορίσουν τους συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν για τα προϊόντα τους σε ολόκληρη την ΕΕ.

3.18.

Η ΕΟΚΕ έχει επίσης επίγνωση του γεγονότος ότι το άρθρο 113 της ΣΛΕΕ, που αποτελεί τη νομική βάση για την έγκριση της νομοθεσίας της ΕΕ για τον ΦΠΑ, παρέχει αρμοδιότητα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ μόνο για την έγκριση της νομοθεσίας εναρμόνισης του ΦΠΑ, με στόχο την εγκαθίδρυση και βελτίωση της εσωτερικής αγοράς.

4.1.

Για τις ΜΜΕ που είναι εγκατεστημένες σε χώρες με υψηλό κατώτατο όριο, η εφαρμογή του MOSS είχε ως αποτέλεσμα να υποχρεωθούν να εγγραφούν στο φορολογικό μητρώο ΦΠΑ και να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις ΦΠΑ για πρώτη φορά. Δεδομένου ότι πολλές διατρέχουν τον κίνδυνο να χρεοκοπήσουν λόγω του νέου κόστους συμμόρφωσης, μια ομάδα πολύ μικρών επιχειρήσεων, μεγάλος αριθμός των οποίων ήταν εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο, συγκρότησε μια ομάδα άσκησης πίεσης (11), σκοπεύοντας να προειδοποιήσει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τις φορολογικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου για τους προβληματισμούς της.

4.2.

Ο ορισμός ορίου ύψους 10 000 ευρώ, που θα επιτρέπουν στις ΜΜΕ να επιλέγουν τους κανόνες ΦΠΑ της χώρας τους έως ότου φθάσουν στο εν λόγω όριο είναι ευπρόσδεκτο ως μέτρο και, αναμφίβολα, θα απλοποιήσει τις εργασίες των μικρών επιχειρήσεων μερικής λειτουργίας. Ωστόσο, ενώ επιδοκιμάζει αυτόν τον διακανονισμό για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση ότι οι νέες και γρήγορα αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις θα μπορούν να υπερβαίνουν γρήγορα το όριο αυτό.

4.3.

Σημαντική κατάχρηση του συστήματος LVRC αναφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (Νήσοι της Μάγχης) και τη Φινλανδία (Νήσοι Όλαντ) με φαινόμενα μετεγκατάστασης εταιρειών εκτός ΕΕ προκειμένου να επωφεληθούν από το σύστημα (12). Η εν λόγω κατάχρηση δημιουργεί περαιτέρω ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις εταιρείες που είναι εγκατεστημένες εντός ΕΕ, και ιδίως για τις ΜΜΕ, που τείνουν να επηρεάζονται πιο σοβαρά. Το 2010 συγκροτήθηκε μια ομάδα από ΜΜΕ με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο ενάντια στην εικαζόμενη κατάχρηση του συστήματος LVCR στις Νήσους της Μάγχης (13).

4.4.

Πιο πρόσφατα, συγκροτήθηκε άλλη μία ομάδα από ΜΜΕ που εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, με την ονομασία «VAT Fraud» (14), η οποία έχει επιστήσει την προσοχή σε προβλήματα εικαζόμενης απάτης που διαπράττεται επιγραμμικά από εμπορικές επιχειρήσεις τρίτων χωρών, και συνδέεται με το σύστημα LVCR. Μολονότι η απάτη αφορά αγαθά αξίας που δεν εμπίπτει στο σύστημα, εικάζεται ότι η ύπαρξη του συστήματος δημιουργεί εμπόδια στην επιβολή ΦΠΑ, καθώς οι τελωνειακοί δυσκολεύονται να προσδιορίσουν ποιες προμήθειες εμπίπτουν στο σύστημα.

4.5.

Το σύστημα LVCR έχει επηρεάσει επίσης, σύμφωνα με αναφορές, τη μορφή του εμπορίου και τη συμπεριφορά εισαγωγών μεταξύ των καταναλωτών σε πολλά κράτη μέλη, ήτοι στη Σλοβενία, στη Γερμανία, στη Σουηδία, στη Δανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο (15).

4.6.

Πίσω από τις νομικές δυσκολίες αναφορικά με την ερμηνεία των στοιχείων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο στοιχείων που μπορούν να υπόκεινται σε μειωμένο συντελεστή βρίσκεται ένα θεμελιώδες δίλημμα για το σύστημα ΦΠΑ της ΕΕ: η εξάλειψη των πιθανών στρεβλώσεων του ανταγωνισμού επεκτείνοντας το πεδίο εφαρμογής του καταλόγου στοιχείων που μπορούν να υποβληθούν σε μειωμένο συντελεστή, διαβρώνοντας περαιτέρω τη βάση υπολογισμού· ή συνέχιση του περιορισμού του πεδίου εφαρμογής των στοιχείων αυτών, προστατεύοντας μεν τη βάση, αλλά επιτρέποντας τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

4.7.

Το ΔΕΕ υιοθετεί προσεγγίζει τις εν λόγω ερμηνευτικές δυσκολίες κατά περίπτωση. Εντούτοις, σε αποφάσεις σχετικά με τη συμπερίληψη των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων στον εν λόγω κατάλογο, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι το πεδίο εφαρμογής του καταλόγου δεν μπορεί να επεκταθεί στα στοιχεία αυτά, υιοθετώντας έτσι αυστηρή νομική ερμηνεία των κανόνων.