52012PC0766

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.           ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας (εφεξής: «η οδηγία ΦΠΑ»), το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να θεσπίζει ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας, για λόγους απλούστευσης των διαδικασιών επιβολής του φόρου ή πρόληψης ορισμένων τύπων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής.

Με επιστολές που πρωτοκολλήθηκαν στην Επιτροπή στις 12 Ιουλίου 2012 και στις 4 Οκτωβρίου 2012, το Βασίλειο των Κάτω Χωρών (εφεξής «οι Κάτω Χώρες») ζήτησε την άδεια να εφαρμόσει μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας ΦΠΑ, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, με επιστολή της 17ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με το αίτημα που υπέβαλαν οι Κάτω Χώρες. Με επιστολή της 19ης Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή γνωστοποίησε στις Κάτω Χώρες ότι διέθετε όλες τις πληροφορίες που έκρινε απαραίτητες για την εκτίμηση του αιτήματος.

Γενικό πλαίσιο

Κατά γενικό κανόνα, δυνάμει του άρθρου 193 της οδηγίας ΦΠΑ, ο φόρος προστιθέμενης αξίας οφείλεται στις φορολογικές αρχές από τον υποκείμενο στον φόρο ο οποίος πραγματοποιεί παράδοση αγαθών. Στόχος της παρέκκλισης που ζητήθηκε από τις Κάτω Χώρες είναι να επιφορτισθεί με την υποχρέωση αυτή ο υποκείμενος στον φόρο προς τον οποίο πραγματοποιείται παράδοση αγαθών, αλλά μόνον υπό ορισμένους όρους και αποκλειστικά στην περίπτωση συγκεκριμένων προϊόντων, ιδίως για κινητά τηλέφωνα και διατάξεις ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, κονσόλες παιχνιδιών και προσωπικούς υπολογιστές προς χρήση σε κινητά τηλέφωνα.

Σύμφωνα με τις Κάτω Χώρες,  στους εμπορικούς αυτούς τομείς, παρατηρείται φοροδιαφυγή από ορισμένες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν καταβάλλουν τον ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές μετά την πώληση των προϊόντων. Ωστόσο, οι πελάτες τους, εφόσον είναι υποκείμενοι στον φόρο που δικαιούνται έκπτωσης και διαθέτουν έγκυρο τιμολόγιο, εξακολουθούν να δικαιούνται έκπτωσης φόρου. Στην πιο επιθετική μορφή της φοροδιαφυγής, τα ίδια αγαθά παραδίδονται πολλές φορές, μέσω «μηχανισμού τύπου «γαϊτανάκι» (carousel)», χωρίς να καταβάλλεται ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές. Με τον καθορισμό, στις περιπτώσεις αυτές, του προσώπου στο οποίο παραδίδονται τα αγαθά ως υπόχρεου του ΦΠΑ, η παρέκκλιση θα εξαλείψει κάθε απόπειρα φοροδιαφυγής υπό αυτή τη μορφή.

Το αίτημα παρέκκλισης, όσον αφορά το σκέλος για τα κινητά τηλέφωνα και τις διατάξεις ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, είναι πολύ παρόμοιο με την παρέκκλιση που είχε χορηγηθεί στην Αυστρία, τη Γερμανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο με την εκτελεστική απόφαση 2010/710/ΕΕ του Συμβουλίου, της 22ας Νοεμβρίου 2010. Βάσει των ελέγχων που διενεργήθηκαν από την Ολλανδική Υπηρεσία Φορολογικών Πληροφοριών και Ερευνών (Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD)), οι Κάτω Χώρες διαπίστωσαν επίσης τη μετατόπιση των περιστατικών απάτης προς τις κονσόλες παιχνιδιών, τους φορητούς υπολογιστές και τους προσωπικούς υπολογιστές υπό μορφή ταμπλέτας και ζήτησαν να προστεθούν τα εν λόγω προϊόντα στην άδεια παρέκκλισης. Η θέσπιση ενός αρκούντως υψηλού κατώτατου ορίου ύψους 10.000 ευρώ θα απέκλειε το ενδεχόμενο μετατόπισης της απάτης προς το λιανικό τομέα.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι Κάτω Χώρες αναγνωρίζουν ότι οι μεμονωμένες παρεκκλίσεις, με διαρκώς αυξανόμενο πεδίο εμβέλειας, δεν μπορούν να αποτελέσουν ικανοποιητική μακροπρόθεσμη απάντηση για την καταπολέμηση των φαινομένων απάτης σε επίπεδο ΕΕ. Συνεπώς, οι Κάτω Χώρες έχουν αποδεχθεί ότι η παρέκκλιση θα εφαρμόζεται μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα και ότι θα λήξει ταυτόχρονα με την προαναφερθείσα παρέκκλιση, δηλαδή στις 31 Δεκεμβρίου 2013, έτσι ώστε να καταστεί δυνατόν να εφαρμοστεί στο μέλλον μια εναλλακτική και περισσότερο εναρμονισμένη πολιτική καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να γίνει παραπομπή στην πρόταση της Επιτροπής (COM(2009) 511) για την τροποποίηση της οδηγίας ΦΠΑ, ώστε να επιτρέπεται σε όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να εφαρμόσουν στοχοθετημένο μηχανισμό αντιστροφής της επιβάρυνσης σε σχέση με ορισμένα ευαίσθητα στην απάτη αγαθά και υπηρεσίες, χωρίς να πρέπει να ζητήσουν παρέκκλιση. Η πρόταση αυτή εγκρίθηκε εν μέρει μέσω της οδηγίας 2010/23/ΕΕ του Συμβουλίου, της 16ης Μαρτίου 2010, η οποία όμως περιορίζεται στο να επιτρέπεται η αντιστροφή της επιβάρυνσης για τα δικαιώματα εκπομπής αερίων θερμοκηπίου. Με δήλωση στα πρακτικά του Συμβουλίου, το Συμβούλιο δεσμεύθηκε να συνεχίσει τις συζητήσεις για τα άλλα μέρη της πρότασης.

Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το μόνο μέτρο που μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα αυτό είναι η υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης, παρά η εφαρμογή αποσπασματικών προσεγγίσεων που βασίζονται σε μεμονωμένες παρεκκλίσεις και των οποίων οι επιπτώσεις σε άλλα κράτη μέλη ενδέχεται να μην είναι αμελητέες. Η Επιτροπή καλεί επομένως το Συμβούλιο να επαναλάβει σύντομα τις εν λόγω διαπραγματεύσεις.

Σε συνδυασμό με την πρόταση που αφορά τον μηχανισμό ταχείας αντίδρασης (COM(2012) 428), η απάτη «του αφανούς εμπόρου» στον τομέα του ΦΠΑ θα αντιμετωπιστεί στη συνέχεια τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα.

2.           ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Άνευ αντικειμένου.

Εκτίμηση των επιπτώσεων

Στόχος της πρότασης απόφασης είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής σε θέματα ΦΠΑ και η απόφαση θα έχει, ως εκ τούτου, δυνητικά θετικό αντίκτυπο στα έσοδα ΦΠΑ.

Εντούτοις, τα μέτρα θα έχουν αντίκτυπο στις επιχειρήσεις,  διότι οι διατάξεις θα είναι διαφορετικές από εκείνες που ισχύουν για τη συνήθη παράδοση αγαθών. Η λογιστική των επιχειρήσεων που δεν διαθέτουν αποκλειστικά στο εμπόριο αγαθά τα οποία αποτελούν αντικείμενο της παρέκκλισης θα καταστεί πιο περίπλοκη. Οι προβλεπόμενοι μηχανισμοί ελέγχου θα επιβάλλουν επίσης πρόσθετες υποχρεώσεις στον θιγόμενο επιχειρηματικό τομέα. Επομένως, είναι σαφές ότι η παρούσα παρέκκλιση δεν ανταποκρίνεται στον στόχο απλούστευσης που προβλέπεται στο άρθρο 395 και αποσκοπεί μόνο στην πρόληψη της φοροδιαφυγής.

3.           ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Συνοπτική παρουσίαση της προτεινόμενης δράσης

Χορήγηση άδειας στις Κάτω Χώρες να εφαρμόσουν μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ όσον αφορά τη χρήση μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης στις εγχώριες   παραδόσεις ορισμένων αγαθών.

4.           ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η παρούσα πρόταση δεν έχει καμία αρνητική επίπτωση στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

5.           ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η πρόταση περιλαμβάνει ρήτρα λήξης ισχύος.

2012/0355 (NLE)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

με την οποία επιτρέπεται στο Βασίλειο των Κάτω Χωρών να εφαρμόσει μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/112/EΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας[1], και ιδίως το άρθρο 395 παράγραφος 1,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)       Με επιστολές που πρωτοκολλήθηκαν στην Επιτροπή στις 12 Ιουλίου 2012 και στις 4 Οκτωβρίου 2012, οι Κάτω Χώρες ζήτησαν την άδεια να εφαρμόσουν ειδικό μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τον υπόχρεο  του φόρου προστιθέμενης αξίας («ΦΠΑ»).

(2)       Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, με επιστολή της 17ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με το αίτημα που υπέβαλαν οι Κάτω Χώρες. Με επιστολή της 19ης Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή γνωστοποίησε στις Κάτω Χώρες ότι διέθετε όλες τις πληροφορίες που έκρινε απαραίτητες για την εξέταση του αιτήματος.

(3)       Το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/EΚ προβλέπει ότι ο υποκείμενος στον φόρο, ο οποίος πραγματοποιεί παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, οφείλει, κατά κανόνα, να καταβάλει τον ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές. Σκοπός της παρέκκλισης που ζητήθηκε από τις Κάτω Χώρες είναι να επιφορτισθεί, υπό ορισμένους όρους, με την υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ ο αποδέκτης προς τον οποίο πραγματοποιούνται παραδόσεις ορισμένων αγαθών σε σχέση με συγκεκριμένα προϊόντα, ιδίως κινητά τηλέφωνα και διατάξεις ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, κονσόλες παιχνιδιών και προσωπικούς υπολογιστές προς χρήση σε κινητά τηλέφωνα.

(4)       Σύμφωνα με τις Κάτω Χώρες, ορισμένοι συναλλασσόμενοι στους τομείς αυτούς επιδίδονται σε δόλιες δραστηριότητες πωλώντας τα εν λόγω προϊόντα χωρίς  την καταβολή ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές Οι πελάτες τους, ωστόσο, δικαιούνται έκπτωσης φόρου δεδομένου ότι διαθέτουν έγκυρο τιμολόγιο. Στην πιο επιθετική μορφή  αυτής της απάτης, τα αγαθά αποτελούν επανειλημμένα αντικείμενο παράδοσης μέσω του μηχανισμού τύπου «γαϊτανάκι» («carousel»), χωρίς να καταβάλλεται ΦΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, η Ολλανδική Υπηρεσία Φορολογικών Πληροφοριών και Ερευνών έχει παρατηρήσει ότι έχει σημειωθεί μετατόπιση της απάτης από τα κινητά τηλέφωνα και τις διατάξεις ολοκληρωμένων κυκλωμάτων προς τις κονσόλες παιχνιδιών και τους προσωπικούς υπολογιστές προς χρήση σε κινητά τηλέφωνα. Με τον καθορισμό του προσώπου στο οποίο παραδίδονται τα αγαθά ως υπόχρεου  του ΦΠΑ στις περιπτώσεις αυτές, η παρέκκλιση θα εξαλείψει κάθε  δυνατότητα άσκησης αυτής της μορφής φοροδιαφυγής.

(5)       Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία της παρέκκλισης και να αποτραπεί η μετατόπιση της φοροδιαφυγής στο στάδιο του λιανικού εμπορίου ή σε άλλα προϊόντα, οι Κάτω Χώρες θα θεσπίσουν κατάλληλες υποχρεώσεις σε θέματα ελέγχου και κοινοποίησης. Εξάλλου, η θέσπιση ελάχιστου κατώτατου ορίου θα μειώσει τον κίνδυνο να μετατοπισθεί η απάτη προς το    εμπόριο.

(6)       Η άδεια θα ισχύσει μόνο για πολύ σύντομο διάστημα καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, ιδίως όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης στη λειτουργία των συστημάτων ΦΠΑ στο εσωτερικό των κρατών μελών που το εφαρμόζουν ή σε άλλα κράτη μέλη. Η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας συμπίπτει με τη λήξη ισχύος παρόμοιων παρεκκλίσεων που χορηγήθηκαν σε σχέση με τα κινητά τηλέφωνα και τις διατάξεις ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, κατά τρόπο ώστε να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη μιας πιο επεξεργασμένης και περισσότερο εναρμονισμένης πολιτικής για την καταπολέμηση της απάτης στο μέλλον.

(7)       Η παρέκκλιση δεν θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στους ιδίους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, επιτρέπεται στις Κάτω Χώρες να ορίσουν ως υπόχρεο για την καταβολή του φόρου τον υποκείμενο στον φόρο στον οποίο παραδίδονται τα ακόλουθα αγαθά:

α).......... κινητά τηλέφωνα, ήτοι συσκευές που έχουν κατασκευαστεί ή προσαρμοστεί για χρήση σε αναγνωρισμένο δίκτυο και λειτουργούν σε συγκεκριμένες συχνότητες, ανεξαρτήτως του αν χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς·

β).......... διατάξεις ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, όπως μικροεπεξεργαστών και κεντρικών μονάδων επεξεργασίας πριν από την ενσωμάτωσή τους σε προϊόντα προοριζόμενα για τον τελικό χρήστη·

γ).......... κονσόλες παιχνιδιών, οι οποίες λόγω των αντικειμενικών χαρακτηριστικών και των κύριων λειτουργικών ιδιοτήτων τους, προορίζονται για το παίξιμο βιντεοπαιχνιδιών και παιχνιδιών σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές  , ανεξαρτήτως του αν χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς ή όχι.

δ).......... φορητοί υπολογιστές και προσωπικοί υπολογιστές υπό μορφή ταμπλέτας.

Η παρέκκλιση εφαρμόζεται στις παραδόσεις αγαθών στις οποίες η βάση επιβολής του φόρου είναι ίση με 10 000 ευρώ ή μεγαλύτερη.

Άρθρο 2

Η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 1 προϋποθέτει τη θέσπιση από τις Κάτω Χώρες κατάλληλων και αποτελεσματικών υποχρεώσεων σε θέματα ελέγχου και κοινοποίησης όσον αφορά τους υποκείμενους στον φόρο που πραγματοποιούν την παράδοση των αγαθών στα οποία εφαρμόζεται ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης σύμφωνα με την παρούσα απόφαση.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση παράγει αποτελέσματα από την ημέρα της κοινοποίησής της.

Η ισχύς της παρούσας απόφασης λήγει την ημερομηνία έναρξης ισχύος των κανόνων της Ένωσης που επιτρέπουν σε όλα τα κράτη μέλη να θεσπίζουν τέτοια μέτρα κατά παρέκκλιση από το άρθρο 193 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, και το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2013.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Βασίλειο των Κάτω Χωρών.

Βρυξέλλες,

                                                                       Για το Συμβούλιο

                                                                       Ο Πρόεδρος

[1]               ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1.