52011DC0444

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Λειτουργία του αντιδραστήρα υψηλής ροής το έτος 2009

Στις 25 Μαΐου 2009 το Συμβούλιο ενέκρινε τριετές (2009-2011) συμπληρωματικό πρόγραμμα έρευνας προς εκτέλεση από το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ) σχετικά με τη λειτουργία του αντιδραστήρα υψηλής ροής (HFR) που βρίσκεται στο Ινστιτούτο Ενέργειας του ΚΚΕρ στο Petten των Κάτω Χωρών. Το άρθρο 4 της εν λόγω απόφασης του Συμβουλίου προβλέπει ότι η Επιτροπή θα ενημερώνει ετησίως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, υποβάλλοντας έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του συμπληρωματικού προγράμματος έρευνας. Η παρούσα έκθεση δραστηριοτήτων του HFR για το 2009 είναι η πρώτη από τις τρεις ετήσιες εκθέσεις που θα καλύψουν ολόκληρο το συμπληρωματικό πρόγραμμα έρευνας.

Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος είναι οι εξής:

1. Να εξασφαλιστεί η ασφαλής και αξιόπιστη λειτουργία του HFR προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα της ροής νετρονίων για πειραματικούς σκοπούς.

2. Να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική χρήση του HFR από ερευνητικά ιδρύματα από ευρύ φάσμα επιστημονικών κλάδων: βελτίωση της ασφάλειας των υφιστάμενων πυρηνικών αντιδραστήρων, υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ιατρικών ισοτόπων προκειμένουν να αντιμετωπιστούν προβλήματα της ιατρικής έρευνας, πυρηνική σύντηξη, βασική έρευνα και κατάρτιση, και διαχείριση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να μελετηθεί η συμπεριφορά των πυρηνικών καυσίμων από πλευράς ασφάλειας για τη νέα γενεά συστημάτων αντιδραστήρα.

Ο HFR λειτουργεί επίσης ως κέντρο κατάρτισης για διδακτορικούς και μεταδιδακτορικούς υποτρόφους, επιτρέποντάς τους να πραγματοποιούν ερευνητικές εργασίες μέσω εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Η ασφαλής λειτουργία και οι ερευνητικοί στόχοι εκπληρώθηκαν το 2009 ως εξής:

1. Ασφαλής λειτουργία του HFR

Τη λειτουργία του HFR έχει αναλάβει η NRG (Ομάδα Πυρηνικής Έρευνας και Παροχής Συμβουλών). Διαθέτει άδεια λειτουργίας που χορηγήθηκε από την ολλανδική εθνική ρυθμιστική αρχή KFD (Kernfysische Dienst). Όσον αφορά τα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, ο HFR υπόκειται στις εκ του νόμου απαιτούμενες περιοδικές αξιολογήσεις ανά δεκαετία που διενεργούνται από την NRG. Τον Μάρτιο του 2005 ο HFR υποβλήθηκε επίσης σε ανεξάρτητη εξέταση στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης αξιολόγησης της ασφάλειας ερευνητικών αντιδραστήρων (INSARR) του ΔΟΑΕ (Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας)· η επόμενη εξέταση προβλέπεται για το 2011.

Το 2009 ο HFR τέθηκε εκ νέου σε λειτουργία με ασφάλεια και λειτούργησε επί 248 ημέρες, ενώ δύο περίοδοι 42,6 και 31,3 ημερών αντιστοίχως αναλώθηκαν για προληπτική και διορθωτική συντήρηση και για συντήρηση λόγω βλάβης όλων των συστημάτων, των δομών και των κατασκευαστικών στοιχείων του HFR, η οποία εκτελέστηκε με σκοπό να καταστήσει δυνατή την ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία του HFR.

Δεν καταγράφηκε κανένα συμβάν βάσει της Διεθνούς Κλίμακας Πυρηνικών Συμβάντων (INES).

Το 2009 δύο φορτία αναλωμένου καυσίμου, με σύνολο 66 στοιχεία, διακινήθηκαν από τον HFR στον ολλανδικό Κεντρικό Οργανισμό Ραδιενεργών Αποβλήτων.

2. Έρευνα και παραγωγή ισοτόπων

2.1 Έρευνα

Το ΚΚΕρ εξακολούθησε να διαχειρίζεται το NeT, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Τυποποίησης Τεχνικών Νετρονίων για τη Δομική Ακεραιότητα. Οι κύριες πειραματικές δραστηριότητες του NeT σχετίζονταν με την ανάλυση των ειδικών συγκολλήσεων σε ανοξείδωτες χαλύβδινες πλάκες και δοκούς.

Εκτελέστηκαν οι ακόλουθες εν εξελίξει επιστημονικές δραστηριότητες:

- μετρήσεις των εσωτερικών τάσεων που παραμένουν στις συγκολλήσεις με διάθλαση νετρονίων

- πειράματα ακτινοβόλησης καυσίμου κυρίως στο πλαίσιο των προγραμμάτων πλαισίων Ευρατόμ

- μελέτη ακτινοβόλησης καυσίμων και υλικών της δομής του αντιδραστήρα (γραφίτης και χάλυβας)

- πειράματα τεχνολογίας αντιδραστήρων σύντηξης σχετικά με την εξέταση μετά την ακτινοβόληση του χάλυβα και των συγκολλήσεων και της υποβάθμισης του βηρυλλίου.

2.2 Παραγωγή ισοτόπων

Στα μέσα Μαΐου του 2009, ο καναδικός αντιδραστήρας NRU (παραγωγός ιατρικών ισοτόπων) τέθηκε εκτός λειτουργίας και παρέμεινε μη διαθέσιμος για το υπόλοιπο του 2009, προκαλώντας συνεχή έλλειψη ιατρικών ισοτόπων παγκοσμίως. Μια διακοπή του HFR θα προκαλούσε παρόμοιες παγκόσμιες συνέπειες. Συνεπώς, ο HFR αύξησε την παραγωγή του στο 180% του ονομαστικού επιπέδου του, με σκοπό να καλύψει το 60% της συνολικής παγκόσμιας ζήτησης σε μολυβδαίνιο-99 (Mo-99). Η αναδιάρθρωση των εγκαταστάσεων παραγωγής και των επιχειρησιακών προτεραιοτήτων επέτρεψε να πραγματοποιηθούν παράλληλα έως και 11 ακτινοβολήσεις για παραγωγή Mo-99.

Ο HFR παρήγαγε αρκετό υλικό ώστε να διασφαλιστούν οι περισσότερες από 50.000 ημερήσιες σαρώσεις ασθενών με αξονικό τομογράφο που εκτελούνται παγκοσμίως. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε περισσότερο από το ήμισυ των 10 εκατομμυρίων ιατρικών διαγνώσεων που πραγματοποιούνται ετησίως στην Ευρώπη.

3. Χρηματοδοτική συμμετοχή στην εκτέλεση του προγράμματος

Η Επιτροπή έλαβε το 2009 από το συμπληρωματικό πρόγραμμα 800.000 ευρώ ως πρόβλεψη για το Ταμείο Παροπλισμού. Οι υπόλοιπες δαπάνες (άμεσο προσωπικό, στήριξη του HFR, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, διαχείριση αναλωμένου καυσίμου) που πραγματοποιήθηκαν από το ΚΚΕρ καταβλήθηκαν επίσης από τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του προγράμματος.

Σε συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής παρουσιάζονται αναλυτικότερα τα αποτελέσματα της λειτουργίας του HFR το 2009.