52011DC0329

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

περί βραχυπροθέσμων στατιστικών, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1165/1998 του Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 1998

Εισαγωγη

Σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού 1165/1998 του Συμβουλίου περί βραχυπροθέσμων στατιστικών:

Η Επιτροπή, έως τις 11 Αυγούστου 2008 και εφεξής κάθε τρία έτη, υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τα στατιστικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, και ιδίως σχετικά με τη σημασία και την ποιότητά τους, καθώς και με την αναθεώρηση των δεικτών. Η έκθεση αναφέρεται επίσης ειδικώς στο κόστος του στατιστικού συστήματος και τις απορρέουσες από τον παρόντα κανονισμό επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις, σε σχέση με τα προκύπτοντα οφέλη. Υποβάλλει έκθεση σχετικά με τις ενδεδειγμένες πρακτικές για τον περιορισμό της επιβάρυνσης των επιχειρήσεων και αναφέρει τρόπους για τον περιορισμό αυτόν και για τη μείωση του κόστους.

Η παρούσα έκθεση αποτελεί συνέχεια της έκθεσης που υποβλήθηκε τον Ιούνιο του 2008 σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο.[1] Mια πρώτη έκθεση επί της ποιότητας των βραχυπρόθεσμων στατιστικών είχε ήδη δημοσιευτεί τον Ιανουάριο του 2003.[2]

Οι ευρωπαϊκές βραχυπρόθεσμες στατιστικές παρέχουν ένα περιεκτικό σύνολο βραχυπρόθεσμων επιχειρηματικών δεικτών για τις ευρωπαϊκές οικονομίες που καλύπτουν την βιομηχανία, τις κατασκευές, το λιανικό εμπόριο, τις επισκευές και ορισμένους κλάδους υπηρεσιών. Η οικονομική ανάπτυξη των εν λόγω τομέων αντικατοπτρίζεται σε ορισμένους δείκτες κύκλου εργασιών, παραγωγής, αριθμού απασχολουμένων ατόμων και εργασθεισών ωρών, μικτών ημερομισθίων και μισθών. Επιπλέον υπάρχουν δείκτες για τιμές παραγωγού, νέες παραγγελίες και κατασκευαστικό κόστος. Οι ευρωπαϊκές βραχυπρόθεσμες στατιστικές εισήχθησαν το 1998. Έκτοτε η ποιότητά τους (συνοχή, συγκρισιμότητα, ακρίβεια και έγκαιρη υποβολή) και το πεδίο εφαρμογής τους (δείκτες, χώρες, επίπεδο ανάλυσης) εμφάνιζαν συνεχή βελτίωση.

Το δεύτερο τμήμα της παρούσας έκθεσης παρουσιάζει τις χρήσεις των βραχυπρόθεσμων στατιστικών και την σχέση τους με βασικές ευρωπαϊκές πολιτικές και την κατάρτιση της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής. Υποδεικνύει επίσης σημαντικές εξελίξεις σε βραχυπρόθεσμες στατιστικές μετά την τελευταία έκθεση ποιότητας. Το επόμενο τμήμα περιγράφει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις διάφορες ποιοτικές πτυχές των βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Τέλος, το κόστος και οι επιβαρύνσεις που επιβάλλονται από τη συλλογή και την επεξεργασία στοιχείων για τις στατιστικές παρουσιάζονται μαζί με ορισμένα παραδείγματα αναφερόμενα στον τρόπο κατά τον οποίο το εν λόγω κόστος και οι επιβαρύνσεις θα μπορούσαν να περιοριστούν.

Ένα πρώτο σχέδιο της παρούσας έκθεσης είχε υποβληθεί στα μέλη της ομάδας εργασίας βραχυπρόθεσμων στατιστικών τον Ιανουάριο του 2011 (γραπτή διαβούλευση).

Σημασια των βραχυπροθεσμων στατιστικων

Η κατάρτιση των βραχυπρόθεσμων στατιστικών υπήρξε προϋπόθεση για τη δημιουργία της ζώνης του ευρώ και για την παρακολούθηση της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής.[3] Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων χρηστών των βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Άλλοι σημαντικοί χρήστες είναι η ίδια η Επιτροπή, οι εθνικές κυβερνήσεις, τα ιδρύματα ερευνών, οι επιχειρήσεις και οι επιχειρηματικές οργανώσεις. Τα δελτία τύπου σχετικά με βραχυπρόθεσμες στατιστικές κατά κανόνα προσελκύουν την προσοχή στα μέσα ενημέρωσης. Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές παρέχουν επίσης σημαντικά στοιχεία για άλλους στατιστικούς τομείς όπως οι εθνικοί λογαριασμοί.

Οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων στατιστικών που παράγονται από τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ (Eurostat). Η ανάλυση οικονομικών τάσεων, οι προβλέψεις και η εκπόνηση μοντέλων αποτελούν τις πλέον συνηθισμένες χρήσεις των βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Εντούτοις, στοιχεία απαιτούνται επίσης για την προετοιμασία των αποφάσεων πολιτικής, για ερευνητικούς σκοπούς, για τον έλεγχο και επικύρωση στοιχείων από άλλες πηγές και για την προπαρασκευή επιχειρηματικών αποφάσεων (π.χ. στην έρευνα αγοράς). Σε ορισμένες περιπτώσεις τα αποτελέσματα των βραχυπρόθεσμων στατιστικών χρησιμοποιούνται επίσης από επιχειρήσεις κατά μάλλον ιδιαίτερους τρόπους (π.χ. η χρήση δεικτών τιμών για κλιμακοθέτηση συμβάσεων).

Από τους 22 Κύριους Ευρωπαϊκούς Οικονομικούς Δείκτες (ΚΕΟΔ)[4] που αναπτύχθηκαν για την παρακολούθηση της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της και ιδιαίτερα για την κατάρτιση της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ, εννέα παρέχονται από βραχυπρόθεσμες στατιστικές, ήτοι βιομηχανική παραγωγή, βιομηχανικές τιμές παραγωγού εγχώριας αγοράς, βιομηχανικές νέες παραγγελίες, βιομηχανικές τιμές εισαγωγής, παραγωγή στον κατασκευαστικό τομέα, κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο και τις επισκευές, κύκλος εργασιών σε άλλες υπηρεσίες, τιμές παραγωγού στον κλάδο υπηρεσιών και οικοδομικές άδειες.

Στο χώρο των βραχυπρόθεσμων στατιστικών η Eurostat δημοσιεύει 60 δελτία τύπου ετησίως, ήτοι μια μηνιαία έκδοση για πέντε κύριους δείκτες (βιομηχανική παραγωγή, βιομηχανικές νέες παραγγελίες, βιομηχανικές τιμές παραγωγού, παραγωγή στον κατασκευαστικό τομέα και όγκος λιανικού εμπορίου). Επιπλέον, κάθε χρόνο δημοσιεύονται τουλάχιστον πέντε νέα τεύχη της «Statistics in focus» (Εστίαση στις στατιστικές) που, πέραν της παροχής ποσοτικών στοιχείων, ασχολούνται με επιλεγμένα μεθοδολογικά ζητήματα και αναλύουν τις τρέχουσες οικονομικές τάσεις. Επιπλέον, το Τριμηνιαίο Πανόραμα Ευρωπαϊκών Επιχειρηματικών Στατιστικών παρουσιάζει βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα σε αναλυτικότερη μορφή.

Μεταξύ 2009 και 2010 οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές αποτέλεσαν το αντικείμενο μιας «κυλιόμενης ανασκόπησης». Για να προσδιοριστούν τρόποι που θα καθιστούσαν τη συλλογή, επεξεργασία και διάδοση των βραχυπρόθεσμων στατιστικών αποτελεσματικότερη και επαρκέστερη, εξωτερικοί εμπειρογνώμονες ανέλυσαν το πλαίσιο και τη μέθοδο παραγωγής βραχυπρόθεσμων στατιστικών από τη σκοπιά των χρηστών, της Eurostat και των συνεργαζόμενων εταίρων (εθνικά ιδρύματα στατιστικής).

Η πλειονότητα των χρηστών χρειάζεται βραχυπρόθεσμες στατιστικές σε συχνά και τακτικά διαστήματα και συμβουλεύεται τις εκδόσεις (βάση δεδομένων, δελτία τύπου κ.λπ.) πολλές φορές μηνιαίως ή τουλάχιστον μία φορά το μήνα (π.χ. όταν δημοσιεύεται ένα δελτίο τύπου). Η ακρίβεια θεωρείται από πολλούς χρήστες ως η σημαντικότερη ποιοτική πτυχή των βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Εντούτοις, οι διαφορές μεταξύ των διαφόρων ποιοτικών πτυχών δεν είναι τόσο σημαντικές και φαίνεται θεμιτό να λεχθεί ότι η έγκαιρη υποβολή, η συγκρισιμότητα, η προσβασιμότητα, η σαφήνεια, η συνοχή και η πληρότητα θεωρούνται σχεδόν εξίσου σημαντικά χαρακτηριστικά με την ακρίβεια. Αυτό θέτει σημαντική πρόκληση για τους παραγωγούς στατιστικών καθώς υφίστανται αντισταθμίσεις μεταξύ διαφόρων ποιοτικών πτυχών, ιδιαίτερα μεταξύ ακρίβειας και έγκαιρης υποβολής ή συγκρισιμότητας και πληρότητας.

Στην ανασκόπηση, οι χρήστες δήλωσαν ικανοποιημένοι με την ποιότητα των βραχυπρόθεσμων στατιστικών και των σχετικών υπηρεσιών. Το 95% των χρηστών που διατύπωσαν την άποψή τους ως προς την ποιότητα, θεώρησαν τις βραχυπρόθεσμες στατιστικές επαρκείς, και το 60% τις έκρινε καλές ή πολύ καλές.

Κατά το 2008, οι ευρωπαϊκές οικονομίες αντιμετώπισαν τη μεγαλύτερη κάμψη στις οικονομικές δραστηριότητες από θέσπισης των ευρωπαϊκών βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Μεταξύ του Απριλίου 2008 όταν η βιομηχανική παραγωγή έφθασε το υψηλότερο σημείο της και του Απριλίου 2009 όταν βρέθηκε στη χαμηλότερη τιμή της, καταγράφηκε μείωση σχεδόν κατά ένα πέμπτο. Στον κατασκευαστικό τομέα, η πτώση υπήρξε βραδύτερη αλλά επίσης βαθιά: Η παραγωγή έπεσε μεταξύ Ιανουαρίου/Φεβρουαρίου 2008 (υψηλότερο σημείο προ της κρίσης) και Φεβρουαρίου 2010 (χαμηλότερη τιμή) κατά ένα πέμπτο περίπου. Ο όγκος του λιανικού εμπορίου επίσης μειώθηκε σημαντικά αν και όχι το ίδιο σημαντικά με την παραγωγή. Οι εξελίξεις αυτές τόνισαν τότε τη σημασία της διάθεσης αξιόπιστων επίκαιρων βραχυπρόθεσμων στατιστικών.

Δύο σημαντικές μεθοδολογικές αλλαγές πραγματοποιήθηκαν το 2009. Κατά πρώτον, η βάση για τους βραχυπρόθεσμους δείκτες άλλαξε από το έτος 2000 στο έτος 2005. Αυτό συνεπαγόταν την αριθμητική αλλαγή του έτους βάσης (μέσος όρος 100 κατά το 2005 αντί του 2000) και μια επικαιροποίηση των συντελεστών στάθμισης που χρησιμοποιούνται στους δείκτες ώστε να αντικατοπτρίζουν την οικονομική δομή του 2005. Κατά δεύτερον, και παράλληλα με την αλλαγή της βάσης, η νέα ταξινόμηση οικονομικών δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, NACE αναθ. 2, αντικατέστησε την παλαιότερη έκδοση NACE Αναθ. 1.1. Η ταξινόμηση εκσυγχρονίστηκε με την εισαγωγή νέων λεπτομερειών ώστε να αντικατοπτρίζουν διαφορετικές μορφές παραγωγής και αναδυόμενους κλάδους. Η λεπτομέρεια της ταξινόμησης αυξήθηκε σημαντικά στις δραστηριότητες παραγωγής υπηρεσιών. Η NACE Αναθ. 2 παρέχει μια καλύτερη εικόνα της συνολικής οικονομίας και διευκολύνει τις διεθνείς συγκρίσεις. Η μεταφορά στην NACE Αναθ. 2 ολοκληρώθηκε χωρίς σημαντικές επιδράσεις σε ποιοτικές πτυχές όπως η έγκαιρη υποβολή ή η σταθερότητα των στοιχείων (βλ. κατωτέρω ).

Πεδιο εφαρμογης και ποιοτητα των βραχυπροθεσμων δεικτων

Πεδίο εφαρμογής και συμμόρφωση με τον κανονισμό περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών

Τον Αύγουστο του 2009 οι τελευταίες παρεκκλίσεις που απήλλασσαν κράτη μέλη από την υποβολή στοιχείων βάσει του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1165/98 στην Eurostat (σχετικά με τις τιμές παραγωγού υπηρεσιών) έληξαν.

Ο κανονισμός της Επιτροπής (EΚ) αριθ. 329/2009 τροποποίησε και επικαιροποίησε τη βασική νομοθετική πράξη και θέσπισε τις εργασθείσες ώρες εργασίας και τα μεικτά ημερομίσθια και μισθούς ως νέους δείκτες απασχόλησης για το λιανικό εμπόριο και τις επισκευές καθώς και άλλες υπηρεσίες. Σύμφωνα με την εν λόγω τροποποίηση, τα στοιχεία σχετικά με τις εργασθείσες ώρες εργασίας και τα μεικτά ημερομίσθια και μισθούς θα συγκεντρώνονται για όλους τους κλάδους της οικονομίας που καλύπτονται από βραχυπρόθεσμες στατιστικές. Τα στοιχεία θα υπολογίζονται για τρίμηνες περιόδους αναφοράς και θα διατεθούν το 2013.

Η συμμόρφωση των κρατών μελών με τον κανονισμό περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών από πλευράς αξιοπιστίας, έγκαιρης υποβολής, συνοχής και συγκρισιμότητας παρακολουθείται από την Eurostat κάθε έξι μήνες και δείχνει υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης και διαρκή βελτίωση. Η μέση επίδοση της ΕΕ27 ήταν 8,9 (με άριστα το 10) την 1η Οκτωβρίου 2010, συγκρινόμενη με το 8,5 την 1η Απριλίου 2005) και το 6,6 την 1η Ιανουαρίου 2004. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν επιτύχει σχεδόν πλήρη συμμόρφωση με τον κανονισμό.

Ακρίβεια, αξιοπιστία, συνοχή και συγκρισιμότητα

Ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 1165/98 και οι σχετικές πράξεις εισήγαγαν ένα σύνολο κοινών ορισμών που εφαρμόζονται από όλα τα κράτη μέλη. Η Eurostat και οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες συνεργάζονται ώστε να εξασφαλίσουν υψηλή ακρίβεια, αξιοπιστία και συνοχή των βραχυπρόθεσμων δεικτών. Το μεθοδολογικό πλαίσιο που θεσπίζεται με τον κανονισμό βελτιώνεται συνεχώς μέσω αμοιβαίων διαβουλεύσεων και ειδικών ομάδων εργασίας επί ειδικών θεμάτων.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μεθοδολογίες δεν οφείλουν να είναι ταυτόσημες στα κράτη μέλη. Σύμφωνα με τον κανονισμό περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών και σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να αποφασίζουν ως προς τους πλέον επαρκείς και αποτελεσματικούς τρόπους συλλογής και επεξεργασίας στοιχείων κατά τρόπο που να λαμβάνονται υπόψη οι εθνικές διαφορές, π.χ. μέγεθος, οικονομική δομή και διαθεσιμότητα υπηρεσιακών δεδομένων.

Η Eurostat συνεργάζεται επίσης με άλλους διεθνείς οργανισμούς, ειδικά τον ΟΟΣΑ, ώστε να αυξάνεται η συγκρισιμότητα στοιχείων και μεθόδων και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Έγκαιρη υποβολή και εμπρόθεσμη υποβολή

Για τις βραχυπρόθεσμες στατιστικές η έγκαιρη διαθεσιμότητα δεδομένων έχει κεντρική σημασία. Ήδη κατά το 1998, ο πρώτος ευρωπαϊκός κανονισμός περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών περιελάμβανε προθεσμίες για την παράδοση εθνικών στοιχείων στην Eurostat (βλ. πίνακα 1, τρίτη στήλη). Με τον τροποποιητικό κανονισμό του 2005[5] οι εν λόγω προθεσμίες συντομεύθηκαν σημαντικά για τους περισσότερους δείκτες. Ο πίνακας υποδεικνύει επίσης τις ισχύουσες ημερομηνίες παράδοσης (π.χ. δελτία τύπου) σε αριθμό ημερών μετά την λήξη της περιόδου αναφοράς.

Γενικά, η έγκαιρη υποβολή βραχυπρόθεσμων στατιστικών δύναται να θεωρηθεί ότι είναι πολύ καλή και τυχόν καθυστερήσεις συνήθως οφείλονται στο ότι η ημέρα παράδοσης συμπίπτει με σαββατοκύριακο ή δημόσια αργία. Εντούτοις, οι ευρωπαϊκές εκδόσεις βραχυπρόθεσμων δεικτών εξακολουθούν να απαιτούν περισσότερο χρόνο απ' ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ιαπωνία.

Οι χρήστες ενημερώνονται αρκετά πριν σχετικά με τις ημερομηνίες δημοσίευσης των δελτίων τύπου μέσω του ημερολογίου δημοσιεύσεων του δικτυακού χώρου Eurostat.[6] Κατά το 2010, όλες οι ημερομηνίες που ανακοινώθηκαν στο ημερολόγιο δημοσιεύσεων τηρήθηκαν.

Πίνακας 1 : Έγκαιρη υποβολή μετρημένη σε ημέρες μεταξύ της λήξης της περιόδου αναφοράς και της προθεσμίας παράδοσης, στόχου ΟΔΕ και διάδοσης

Δείκτης | Περιοδικότητα | Προθε σμίες κανονι σμού ΒΣ α) | Στόχοι ΟΔΕ για το 2011 β) | Διάδοση συνόλων ΕΕγ) |

Βιομηχανική παραγωγή | Μηνιαία | 40 | 40 | 42 |

Τιμές παραγωγού της βιομηχανίας για εγχώριες αγορές | Μηνιαία | 35 | 35 | 34 |

Βιομηχανικές νέες παραγγελίες | Μηνιαία | 50 | 50 | 55 |

Δείκτης τιμών βιομηχανικών εισαγωγών | Μηνιαία | 45 | 45 | 34 |

Παραγωγή στον κατασκευαστικό τομέα | Μηνιαία | 45 | 45 | 49 |

Δείκτης κύκλου εργασιών για λιανικό εμπόριο και επισκευές | Μηνιαία | 30 | 30 | 35 |

Κύκλος εργασιών σε άλλες υπηρεσίες | Τριμηνιαία | 60 | 60 | 61 |

Τιμές παραγωγού υπηρεσιών | Τριμηνιαία | 90 | 60 | Χωρίς αντικείμενο |

Οικοδομικές άδειες | Τριμηνιαία | 90 | 90 | 90 |

α) Προθεσμίες για την διαβίβαση στοιχείων στην Eurostat μετά τη λήξη της περιόδου αναφοράς σύμφωνα με τον κανονισμό περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Σημειωτέον ότι για μικρότερες χώρες συχνά ισχύουν μεγαλύτερες προθεσμίες.

β) Στόχοι οριζόμενοι από την έκθεση κατάστασης 2010 περί απαιτήσεων πληροφόρησης σχετικά με την ΟΝΕ της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής (ΟΔΕ).

γ) Ημέρες μεταξύ της λήξης της περιόδου αναφοράς και της διάδοσης (π.χ. Δελτίο τύπου).

Αναθεωρήσεις των βραχυπρόθεσμων δεικτών

Τα πρώτα αποτελέσματα των βραχυπρόθεσμων δεικτών βασίζονται εν μέρει σε προκαταρκτικά, κατ' εκτίμηση και μη πλήρη δεδομένα. Επομένως είναι λογικό να προσδοκάται ότι τα αποτελέσματα θα μεταβληθούν μεταξύ πρώτης, δεύτερης και ακόμη επακόλουθων δημοσιεύσεων. Μετά την πρώτη δημοσίευση δεδομένων, τα αποτελέσματα ερευνών συχνά καθίστανται περισσότερο πλήρη λόγω του ότι προστίθενται ελλείπουσες ή καθυστερημένες απαντήσεις. Οι άλλοι λόγοι για τους οποίους αναθεωρούνται τα στοιχεία είναι εποχιακές διορθώσεις, συγκριτική ανάλυση, νέες και/ή βελτιωμένες πηγές δεδομένων και διορθώσεις σφαλμάτων ή μεθοδολογικές αλλαγές. Οπωσδήποτε, το μέγεθος των αναθεωρήσεων των βραχυπρόθεσμων δεικτών είναι κατά κανόνα μάλλον περιορισμένο, ειδικά στο συγκεντρωτικό επίπεδο ΕΕ και για την ζώνη του ευρώ.

Για την αξιολόγηση της ποιότητας των πρώτων αποτελεσμάτων των πέντε βραχυπρόθεσμων δεικτών που δημοσιεύονται σε μηνιαία βάση σε ειδικό δελτίο τύπου, οι αλλαγές μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης έκδοσης των μηνιαίων ρυθμών ανάπτυξης αναλύονταν για την περίοδο από Ιούνιο 2007 μέχρι Δεκέμβριο 2010.

Πίνακας 2 : Μέγεθος της αναθεώρησης για τους πέντε κύριους βραχυπρόθεσμους δείκτες α)

Δείκτης | Απόλυτη αναθεώρηση μέσου όρου β) | Αναθεώρηση μέσου όρου γ) | Σχετική αναθεώρηση μέσου όρου δ) |

Βιομηχανική παραγωγή | 0,3 | 0,1 | 0,30 |

Τιμές παραγωγού της βιομηχανίας για εγχώριες αγορές | 0,1 | 0,0 | 0,10 |

Βιομηχανικές νέες παραγγελίες | 0,5 | -0,1 | 0,22 |

Παραγωγή στον κατασκευαστικό τομέα | 0.5 | 0.0 | 0,41 |

Όγκος λιανικού εμπορίου | 0,3 | 0,1 | 0,74 |

α) Εποχιακά διορθωμένοι ρυθμοί ανάπτυξης δεικτών για την ζώνη του ευρώ.

β) Μέσος όρος των διαφορών σε απόλυτες τιμές μεταξύ ρυθμών ανάπτυξης στη δεύτερη και την πρώτη δημοσίευση.

γ) Μέσος όρος των διαφορών μεταξύ ρυθμών ανάπτυξης στη δεύτερη και την πρώτη δημοσίευση.

δ) Μέσος όρος σχέσης μεταξύ αναθεώρησης και ρυθμού ανάπτυξης στη δεύτερη δημοσίευση (αμφότερα σε απόλυτες τιμές).

Ο πίνακας 2 δείχνει, για τα ευρωπαϊκά αθροιστικά μεγέθη των πέντε δεικτών που περιλαμβάνονται σε δελτίο τύπου, το μέσο όρο μεγέθους αναθεωρήσεων των ρυθμών ανάπτυξης μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης δημοσίευσης (ένα μήνα αργότερα). Σε απόλυτες τιμές (δεύτερη στήλη) ο μέσος όρος αναθεωρήσεων κυμαίνεται μεταξύ 0,1 εκατοστιαίων μονάδων για τις τιμές παραγωγού της βιομηχανίας και 0,5 εκατοστιαίων μονάδων για βιομηχανικές νέες παραγγελίες. Οι διαφορές μεταξύ των δεικτών έχουν κυρίως μεθοδολογική αιτιολόγηση. Ενώ οι τιμές παραγωγού της βιομηχανίας συχνά δεν αναθεωρούνται καθόλου, οι αναθεωρήσεις του δείκτη για την βιομηχανική παραγωγή θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ακόμη και αρκετά έτη μετά την πρώτη δημοσίευση.

Ο μέσος όρος αναθεωρήσεων (τρίτη στήλη) βρίσκεται κοντά στο μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι, για την υπό ανάλυση περίοδο, δεν υπήρχε μη συστηματική υπερεκτίμηση ή υποεκτίμηση των ρυθμών ανάπτυξης κατά το χρόνο της πρώτης δημοσίευσης.

Τέλος, η τελευταία στήλη στον πίνακα 2, εμφανίζοντας τη σχέση μεταξύ της αναθεώρησης του ρυθμού ανάπτυξης και του ίδιου του ρυθμού ανάπτυξης κατά το χρόνο της δεύτερης δημοσίευσης, παρέχει μια ένδειξη της κλίμακας των αναθεωρήσεων κατά τη διάρκεια της υπό ανάλυση περιόδου.

Προσβασιμότητα, σαφήνεια και διαθεσιμότητα μεταστοιχείων

Όλα τα στοιχεία των βραχυπρόθεσμων στατιστικών είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο δικτυακό τόπο της Eurostat. Το ειδικό τμήμα που είναι αφιερωμένο στις βραχυπρόθεσμες στατιστικές είναι εύκολο να βρεθεί κάτω από τον τίτλο «Βιομηχανία, εμπόριο και υπηρεσίες» ή με τη βοήθεια της λειτουργίας αναζήτησης.[7]

Συνολικές, στοχευμένες και αναλυτικές επεξηγήσεις (μεταστοιχεία) είναι επίσης διαθέσιμες, εν μέρει στις προαναφερθείσες δημοσιεύσεις (Statistics in focus, Quarterly Panorama of European business statistics) και στον δικτυακό τόπο της Eurostat. Η βάση δεδομένων «STS sources» παρέχει αναλυτικές συζητήσεις στατιστικών μεθόδων, νομικών θεμάτων, κανόνων εμπιστευτικότητας, ποιότητας δεδομένων και περιγραφή εθνικών μεθόδων συλλογής στοιχείων.[8] Για ορισμένους βασικούς δείκτες διατίθενται επίσης πρόσθετες αναλυτικές μεθοδολογικές επεξηγήσεις («Εστίαση στους ΚΕΟΔ»).[9] Συνοπτικές επεξηγήσεις στατιστικών εννοιών δημοσιεύονται σε επιγραμμικό λεξικό τύπου «wiki» και ως απαντήσεις σε «Συχνές ερωτήσεις».

Κοστος για το στατιστικο συστημα και επιβαρυνση των επιχειρησεων

Η Eurostat προέβη σε γενική ενέργεια που κάλυψε 24 βασικές νομικές πράξεις της ΕΕ στις οποίες εμπλέκονται επιχειρήσεις ως παρέχουσες απαντήσεις ή ως μείζον τμήμα των παρεχόντων απαντήσεις κατά το 2009 και συνέλεξε στοιχεία σχετικά με την στατιστική επιβάρυνση των επιχειρήσεων ( δεν συμπεριελήφθησαν στοιχεία κόστους παραγωγής για τις στατιστικές αρχές). Για τις βραχυπρόθεσμες στατιστικές παρασχέθηκαν επαρκή στοιχεία για τα έτη 2006, 2007 και 2008 από 21 χώρες, αλλά η όλη ενέργεια δεν απέδωσε πλήρως σύγκριση με αριθμητικά στοιχεία εξαιτίας μεθοδολογικών προβλημάτων. Επομένως μόνο τάσεις θα μπορούσαν να δημοσιευτούν. Για βραχυπρόθεσμες επιχειρηματικές στατιστικές σημειώθηκε μια σχετικά σταθερή ανάπτυξη μεταξύ 2006 και 2007, ακολουθούμενη από ελαφρά μείωση της επιβάρυνσης ανταπόκρισης μεταξύ 2007 και 2008.

Μετρήσεις ειδικά για το κόστος και την επιβάρυνση που συνεπάγονται οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές άρχισαν με την πρώτη έκθεση ποιότητας που δημοσιεύτηκε το 2003 η οποία παρείχε (για επιλεγμένους δείκτες) στοιχεία για επιχειρήσεις που απαντούν σε ερωτηματολόγια καθώς και εκτιμήσεις για το εργατικό δυναμικό που χρειάζεται τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τις στατιστικές αρχές για την παραγωγή βραχυπρόθεσμων στατιστικών. Για την προπαρασκευή της δεύτερης έκθεσης ποιότητας που δημοσιεύτηκε το 2008, μια ειδική ομάδα εργασίας κατάρτισε ένα μεθοδολογικό πλαίσιο εργασίας για την αξιολόγηση του κόστους και της επιβάρυνσης που συνεπάγονται οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές ως σύνολο και για μεμονωμένους δείκτες. Το εργαλείο μέτρησης ήταν συνεπές με το μοντέλο καθαρού κόστους της ΕΕ για τη μέτρηση της διοικητικής επιβάρυνσης. Για την παρούσα έκθεση, τα στοιχεία συνελέγησαν μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2010 για το έτος αναφοράς 2009. Η μέτρηση ακολούθησε την μεθοδολογία που αναπτύχθηκε για την προηγούμενη ανάλογη ενέργεια, αλλά διορθώθηκε βάσει της εμπειρίας που αποκτήθηκε στο παρελθόν και επικεντρώθηκε αφενός στο χρόνο που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να συγκεντρώσουν τα αναγκαία στοιχεία και να απαντήσουν στα στατιστικά αιτήματα και, αφετέρου, στο χρόνο που χρειάζονται οι στατιστικές αρχές για να συμμορφωθούν προς τον κανονισμό περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών.

Η θέσπιση αξιόπιστων και συγκρίσιμων ποσοτικών δεικτών για το κόστος (για τη συλλογή, επεξεργασία και διάδοση στοιχείων από τα στατιστικά συστήματα) και την επιβάρυνση (για την παροχή στοιχείων από τις επιχειρήσεις) θέτει μάλλον δυσχερή πρακτικά και μεθοδολογικά προβλήματα. Ο χρόνος που απαιτείται από μια μέση επιχείρηση για τη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου έρευνας ή για την παροχή πληροφοριών αναφορικά με συγκεκριμένο θέμα μόνο χονδρικά δύναται να αναφερθεί. Περαιτέρω, ο αριθμός των επιχειρήσεων που ανταποκρίνονται σε επιμέρους στατιστικά θέματα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί (επί παραδείγματι, μια επιχείρηση θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε διάφορα δείγματα για διαφορετικά θέματα, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διπλό υπολογισμό). Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, τα δείγματα οργανώνονται διαφορετικά σε κάθε κράτος μέλος, πράγμα που καθιστά δυσχερείς τις συγκρίσεις. Τέλος, οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές δεν δύνανται να διαχωριστούν πλήρως από άλλες στατιστικές και συχνά δεν υφίσταται σαφής μέθοδος για την απόδοση κόστους και επιβάρυνσης σε διάφορες στατιστικές. Τα περισσότερα στοιχεία που συλλέγονται σε μια έρευνα για βραχυπρόθεσμες στατιστικές θα χρησιμοποιηθούν επίσης σε άλλες στατιστικές, συγκεκριμένα τους εθνικούς λογαριασμούς. Αφετέρου, τα στοιχεία που συλλέγονται κάτω από την ονομαστική αρμοδιότητα άλλων τμημάτων στατιστικής θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για βραχυπρόθεσμες στατιστικές.

Τα διαθέσιμα στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο υποδεικνύουν μια μείωση στο κόστος παραγωγής κατά 6% και μια μείωση στην επιβάρυνση των επιχειρήσεων κατά 15% (αμφότερα μετρημένα σε ώρες ανά έτος) μεταξύ 2006 και 2009. Όπως διαπιστώθηκε κατά την τελευταία έκθεση ποιότητας, το κόστος για το στατιστικό σύστημα (π.χ. εθνικές στατιστικές υπηρεσίες) και η επιβάρυνση των επιχειρήσεων είναι σε γενικές γραμμές ταυτόσημα παρά την ελαφρά μετακίνηση του συνολικού κόστους και της συνολικής επιβάρυνσης από τις επιχειρήσεις προς τις στατιστικές αρχές.

Μια απόπειρα υπολογισμού της επιβάρυνσης (που προκύπτει κυρίως από την συμπλήρωση ερωτηματολογίων για βραχυπρόθεσμες στατιστικές) σε μια μέση επιχείρηση εμφανίζεται στον πίνακα. 3 για τους κύριους δείκτες. Σημειωτέον ότι για τη διευκόλυνση της σύγκρισης, η επιβάρυνση υπολογίζεται σε λεπτά ανά μήνα ακόμη και για τους τριμηνιαίους δείκτες. Μια ελάχιστη μηδενική επιβάρυνση υποδεικνύει ότι δεν έγινε συλλογή στοιχείων με ερωτηματολόγιο βραχυπρόθεσμων στατιστικών αλλά τα στοιχεία ελήφθησαν από υπηρεσιακές πηγές. Υπάρχουν ακόμη αρκετές περιπτώσεις κατά τις οποίες η επιβάρυνση φαίνεται να έχει υπερεκτιμηθεί.

Πίνακας 3: Αστάθμητοι μέσοι όροι χώρας (EΕ 27), μέγιστη και ελάχιστη τιμή επιβάρυνσης χώρας (λεπτά ανά μήνα) για επιχείρηση που απαντά σε ερωτηματολόγιο

Βιομηχανική παραγωγή | Τιμές παραγωγού βιομηχανίας | Βιομηχανικές νέες παραγγελίες | Παραγωγή στον κατασκευαστικό τομέα | Κύκλος εργασιών στον τομέα λιανικής και επισκευών |

Μέσος όρος | 20 | 17 | 6 | 22 | 11 |

Μέγιστη | 73 | 70 | 19 | 87 | 22 |

Ελάχιστη | 0 | 3 | 0 | 1 | 0 |

Βελτιωσεις στη συλλογη και επεξεργασια βραχυπροθεσμων στατιστικων

Υπάρχει μια δέσμη παραγόντων που εξηγεί γιατί η μείωση κόστους και τα ανεπεξέργαστα διαθέσιμα στοιχεία δεν επιτρέπουν ποσοτική διάκριση των διαφόρων επιρροών επί του συνολικού αριθμητικού μεγέθους. Σε διάφορες περιπτώσεις, τα μεγέθη του δείγματος για τις έρευνες είχαν μειωθεί ή έρευνες μέσω της ταχυδρομικής οδού ή της τηλεομοιοτυπίας είχαν αντικατασταθεί από ηλεκτρονικές έρευνες ή έρευνες μέσω ίντερνετ. Αυτό οδηγεί σε μείωση του κόστους για τις στατιστικές αρχές. Το θετικό αποτέλεσμα για τις επιχειρήσεις προκύπτει από τη δυνατότητα να συμπεριληφθούν έλεγχοι αξιοπιστίας στο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, πράγμα που καταλήγει σε λιγότερα σφάλματα και χαμηλότερο αριθμό ερωτήσεων σχετικά με τις ταξινομήσεις.

Ένας σημαντικός λόγος για τη μείωση της επιβάρυνσης των επιχειρήσεων φαίνεται να είναι η αυξημένη στήριξη των στατιστικών υπηρεσιών σε υπηρεσιακής προέλευσης στοιχεία, ειδικά για τους δείκτες απασχόλησης (εργασθεισών ωρών, απασχολούμενα άτομα, μεικτά ημερομίσθια και μισθοί). Αυτό το είδος πληροφόρησης είναι συχνά ήδη διαθέσιμο, π.χ. στις εφορίες, τις υπηρεσίες εργασίας, τις δημόσιες κοινωνικές ασφαλίσεις ή τις αρχές έκδοσης οικοδομικών αδειών και δεν χρειάζεται να συλλεγούν εκ νέου για στατιστικούς σκοπούς. Ενώ η χρήση υφιστάμενων υπηρεσιακών πηγών για στατιστικούς σκοπούς μειώνει την επιβάρυνση επί των επιχειρήσεων ενδέχεται να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος για τις στατιστικές υπηρεσίες, καθώς τα στοιχεία ενδέχεται να πρέπει να διορθωθούν. Η χρήση υπηρεσιακής προέλευσης στοιχείων απαιτεί επίσης συνεχή συντονισμό ειδικά στις χώρες όπου υπάρχουν αποκεντρωμένες διοικητικές αρχές.

Επιπλέον, η χρήση υπηρεσιακής προέλευσης στοιχείων ως πηγής για βραχυπρόθεσμες στατιστικές είναι περιορισμένη ειδικά για τους μηνιαίους δείκτες όπου οι απαιτήσεις από πλευράς έγκαιρης υποβολής και σύντομων προθεσμιών είναι πολύ υψηλές. Τα υπηρεσιακής προέλευσης στοιχεία συχνά συλλέγονται ανά λιγότερο μικρά χρονικά διαστήματα απ' ό,τι θα ήταν απαραίτητο για βραχυπρόθεσμες στατιστικές και/ή καθίστανται διαθέσιμες πολύ αργά. Επιπλέον, απαιτούνται διορθώσεις στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα υπηρεσιακής προέλευσης στοιχεία δεν είναι άμεσα προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις ορισμών που προβλέπονται για τις βραχυπρόθεσμες στατιστικές και οι εν λόγω διορθώσεις δύνανται να έχουν επίσης επίδραση στην ποιότητα των στοιχείων.

Οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές βελτιώνονται συνεχώς από τις στατιστικές υπηρεσίες σε εθνικό επίπεδο σε συνεργασία μεταξύ εθνικών υπηρεσιών και Eurostat στο πλαίσιο διαφόρων ειδικών ομάδων εργασίας. Μαζί με ορισμένους άλλους στατιστικούς τομείς οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές καλύπτονται από το πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού των Στατιστικών για τις Επιχειρήσεις και το Εμπόριο (MEETS). Στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος βραχυπρόθεσμες στατιστικές περιλαμβάνονται σε διάφορες ενέργειες που αφορούν την περαιτέρω χρήση υπηρεσιακής προέλευσης στοιχείων, την προσαρμογή σε πηγές που δεν είναι ακόμη χρησιμοποιήσιμες, το συνδυασμό στοιχείων από διάφορες πηγές, την αποθήκευση στοιχείων, την εκτίμηση μη διαθέσιμων στοιχείων και την εναρμόνιση των ορισμών. Οι εν λόγω μέθοδοι εντοπισμού, ανάπτυξης και από κοινού χρήσης των ήδη υφιστάμενων ορθών πρακτικών θα συμβάλουν σε αύξηση της αποτελεσματικότητας της συλλογής και επεξεργασίας στοιχείων.

Οι βραχυπρόθεσμες στατιστικές ήδη κάνουν χρήση ποικιλίας μέσων για τον περιορισμό της επιβάρυνσης επί των επιχειρήσεων. Για ορισμένους δείκτες έχουν θεσπιστεί ευρωπαϊκά συστήματα του δείγματος. Οι χώρες που συμμετέχουν σε ένα τέτοιο σύστημα χρειάζεται μόνο να συγκεντρώσουν στοιχεία για εκείνους τους κλάδους ή τα προϊόντα για τα οποία οι εθνικές τους συμβολές στο συνολικό μέγεθος σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκαλούν σημαντική διαφορά.

Ένα άλλο σημαντικό μέσο για την μείωση ή ακόμη και την αποφυγή της επιβάρυνσης στις μικρές επιχειρήσεις είναι η εφαρμογή κατώτατων ορίων κατά τη συλλογή στοιχείων. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες μικρές επιχειρήσεις δεν δύνανται να απαλλαγούν πλήρως από τη συλλογή στοιχείων, εφαρμόζονται μικρότερα επίπεδα δειγματοληψίας, οπότε μια μικρή επιχείρηση είναι λιγότερο πιθανό να συμπεριληφθεί σε δείγμα. Μια άλλη τεχνική δειγματοληψίας που συνήθως εφαρμόζεται από πολλές στατιστικές υπηρεσίες είναι η κυκλική εναλλαγή των δειγμάτων, ώστε ένα μέρος των επιχειρήσεων να αντικαθίσταται κάθε χρόνο. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι τα μεγέθη των δειγμάτων που απαιτούνται για τις ευρωπαϊκές βραχυπρόθεσμες στατιστικές είναι συχνά μικρότερα από τα μεγέθη των δειγμάτων που χρησιμοποιούνται στην πράξη, καθώς οι εθνικές υπηρεσίες ενδέχεται να πρέπει να αναπαραγάγουν τους δείκτες με μια περιφερειακή ή τοπική κατανομή.

Παράρτημα: Οι 43 βραχυπρόθεσμοι δείκτες (ΚΕΟΔ με έντονα μαύρα στοιχεία), Q – τριμηνιαίος δείκτης, M – μηνιαίος δείκτης

Βιομηχανία | Κατασκευές | Λιανικό εμπόριο και επισκευές | Άλλες υπηρεσίες |

Παραγωγή | Βιομηχανική παραγωγή (Μ) | Παραγωγή στον κατασκευαστικό τομέα (M/Q) Κατασκευή κτιρίων Έργα πολιτικού μηχανικού | - | - |

Κύκλος εργασιών | Βιομηχανικός κύκλος εργασιών(M) Εγχώριος βιομηχανικός κύκλος εργασιών Μη εγχώριος βιομηχανικός κύκλος εργασιών (Ζώνη ευρώ και εκτός ζώνης ευρώ) | - | Κύκλος εργασιών για λιανικό εμπόριο και επισκευές (Μ) | Κύκλος εργασιών για άλλες υπηρεσίες (Q) |

Κόστος | - | Κατασκευαστικό κόστος (Q) Κόστος υλικών Κόστος εργασίας | - | - |

Νέες παραγγελίες / οικοδομικές άδειες: | Ληφθείσες νέες παραγγελίες (Μ) Εγχώριες νέες παραγγελίες Μη εγχώριες νέες παραγγελίες (Ζώνη ευρώ και εκτός ζώνης ευρώ) | Οικοδομικές άδειες (Q): αριθμός κατοικιών m² ωφέλιμου εμβαδού | - | - |

Αριθμός απασχολούμενων ατόμων | Αριθμός απασχολούμενων ατόμων στη βιομηχανία (Q) | Αριθμός απασχολουμένων ατόμων στον κατασκευαστικό τομέα (Q) | Αριθμός απασχολουμένων ατόμων στο λιανικό εμπόριο και επισκευές(Q) (δεν είναι ακόμη διαθέσιμος) | Αριθμός απασχολουμένων ατόμων σε άλλες υπηρεσίες (Q) (δεν είναι ακόμη διαθέσιμος) |

Εργασθείσες ώρες | Εργασθείσες ώρες στη βιομηχανία (Q) | Εργασθείσες ώρες στον κατασκευαστικό τομέα (Q) | Εργασθείσες ώρες στο λιανικό εμπόριο και επισκευές (Q) (ο αριθμός δεν είναι ακόμη διαθέσιμος) | Εργασθείσες ώρες σε άλλες υπηρεσίες (Q) (ο αριθμός δεν είναι ακόμη διαθέσιμος) |

Μεικτοί μισθοί και ημερομίσθια | Μεικτοί μισθοί και ημερομίσθια στη βιομηχανία (Q) | Μεικτοί μισθοί και ημερομίσθια στον κατασκευαστικό τομέα (Q) | Μεικτοί μισθοί και ημερομίσθια στο λιανικό εμπόριο και επισκευές (Q) | Μεικτοί μισθοί και ημερομίσθια σε άλλες υπηρεσίες (Q) |

Τιμές παραγωγού | Τιμές παραγωγού βιομηχανίας (M) Εγχώριες τιμές παραγωγού βιομηχανίας Μη εγχώριες τιμές παραγωγού βιομηχανίας (Ζώνη ευρώ και εκτός ζώνης ευρώ) | Αποπληθωριστής πωλήσεων (Μ) | Τιμές παραγωγού σε άλλες υπηρεσίες (Q) |

Τιμές κατά την εισαγωγή | Τιμές βιομηχανίας κατά την εισαγωγή (M) (Ζώνη ευρώ και εκτός ζώνης ευρώ) | - | - | - |

[1] COM(2008) 340 τελικό της 9.6.2008.

[2] COM (2003) 36 τελικό της·29.1.2003.

[3] «Στατιστικές απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στον τομέα των γενικών οικονομικών στατιστικών», EKT, Αύγουστος 2000.

[4] Ο αρχικός πίνακας των 19 ΚΕΟΔ θεσπίστηκε το 2002 (Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τις στατιστικές της Ευρωζώνης, 27.11.2002, COM(2002) 661 τελικό). Το 2008 προστέθηκαν τρεις δείκτες για την αγορά ακινήτου περιουσίας συμπεριλαμβανομένων των οικοδομικών αδειών (Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, Έκθεση της κατάστασης των απαιτήσεων πληροφόρησης στο πλαίσιο της ΟΝΕ, Βρυξέλλες, 4 Νοεμβρίου 2008).

[5] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1158/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2005, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1165/98 του Συμβουλίου περί βραχυπρόθεσμων στατιστικών.

[6] http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/sector_accounts/introduction. Σημειωτέον ότι το χρονοδιάγραμμα καλύπτει μεγάλο αριθμό κύριων ευρωπαϊκών δεικτών και όχι μόνο στον τομέα των βραχυπρόθεσμων στατιστικών.

[7] http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/government_finance_statistics/introduction.

[8] http://circa.europa.eu/Public/irc/dsis/ebt/library?l=/methodology/sts_sources&vm=detailed&sb=Title

[9] http://circa.europa.eu/Public/irc/dsis/ebt/library?l=/methodology&vm=detailed&sb=Title