52010DC0796

[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 21.12.2010

COM(2010) 796 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Προς ένα ενισχυμένο πλαίσιο εποπτείας της αγοράς γιατο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Προς ένα ενισχυμένο πλαίσιο εποπτείας της αγοράς γιατο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ

Εισαγωγή

Το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΕ της ΕΕ)[1] εγκαινιάστηκε την 1η Ιανουαρίου 2005. Με το σύστημα εξασφαλίζεται ότι οι μειώσεις των εκπομπών πραγματοποιούνται με το ελάχιστο κόστος για την κοινωνία και κατά συνέπεια αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της ΕΕ για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου. Το σύστημα καλύπτει βιομηχανικούς τομείς έντασης ενέργειας, τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, και, από το 2012 τον τομέα των αεροπορικών μεταφορών. Ως μέρος της δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια που εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2009, το ΣΕΕ της ΕΕ ενισχύθηκε και βελτιώθηκε για να εξασφαλίσει μια πιο μακροπρόθεσμη σταθερότητα του κανονιστικού πλαισίου[2]. Στην πράξη, θεσπίστηκε φθίνον ανώτατο όριο για τον αριθμό των δικαιωμάτων εκπομπής μέχρι το 2020 και μετά. Παρόλο που το εν λόγω ανώτατο όριο είναι δυνατόν να αναθεωρηθεί προς τα κάτω στο πλαίσιο μελλοντικών πολιτικών εξελίξεων, οι παράγοντες της αγοράς είναι σε θέση να ενσωματώσουν από τώρα την ήδη γνωστή ελάχιστη μείωση στις επενδυτικές τους αποφάσεις.

Αν και η ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα[3] έχει αναπτυχθεί σημαντικά από πλευράς μεγέθους αλλά και πολυπλοκότητας κατά την πρώτη εξαετία λειτουργίας της, παραμένει μια σχετικά νέα αγορά. Κατά συνέπεια είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι η αγορά θα συνεχίσει να επεκτείνεται και ότι θα μπορούμε με ασφάλεια να περιμένουμε από αυτή να μας παρέχει ανόθευτες ενδείξεις όσον αφορά την τιμή του άνθρακα. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι απαιτείται για την αγορά ένα κατάλληλο πλαίσιο εποπτείας της. Το εν λόγω πλαίσιο απαιτείται να εξασφαλίσει ισότιμες και αποτελεσματικές συνθήκες εμπορίας για όλους τους παράγοντες της αγοράς μέσω απαιτήσεων όσον αφορά τη διαφάνεια καθώς και μέσω της πρόληψης και της επιβολής κυρώσεων σε περιπτώσεις καταχρηστικής εμπορικής συμπεριφοράς, ιδίως όσον αφορά πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές εσωτερικές πληροφορίες ή πράξεις χειραγώγησης της αγοράς. Το εν λόγω πλαίσιο πρέπει επίσης να προβλέπει διασφαλίσεις για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου να χρησιμοποιηθεί η αγορά άνθρακα ως φορέας για άλλες παράνομες δραστηριότητες όπως νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή απάτες όσον αφορά τον ΦΠΑ.

Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης

Το άρθρο 12 στοιχείο 1α) της οδηγίας 2003/87/ΕΚ (οδηγία ΣΕΕ της ΕΕ) προβλέπει ότι η Επιτροπή εξετάζει, κατά πόσον η αγορά για τα δικαιώματα εκπομπών προστατεύεται επαρκώς από τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές εσωτερικές πληροφορίες ή από τη χειραγώγηση της αγοράς και, εφόσον παραστεί ανάγκη, υποβάλλει προτάσεις για να εξασφαλίσει αυτή την προστασία.

Με την παρούσα ανακοίνωση παρέχεται μια πρώτη εκτίμηση του υφιστάμενου επιπέδου προστασίας της αγοράς άνθρακα από τέτοιες καταχρηστικές εμπορικές συμπεριφορές ή από παρόμοια προβλήματα. Με βάση την παρούσα απογραφή, η Επιτροπή θα ξεκινήσει, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011, ευρεία διαβούλευση των ενδιαφερόμενων σχετικά με την βέλτιστη μελλοντική στρατηγική με στόχο να παρουσιάσει, εάν απαιτηθεί, νομοθετική πρόταση πριν από το τέλος του 2011.

Η ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα σήμερα

Δομή της αγοράς – ποιός έχει δικαίωμα εμπορίας, τι μπορεί να γίνει αντικείμενο εμπορίας και πού;

Επί του παρόντος, ο οιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση στην αγορά άνθρακα είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω χρηματοπιστωτικού διαμεσολαβητή. Υφίστανται δύο κύριοι τύποι συμμετεχόντων στην αγορά για δικαιώματα εκπομπών: αγοραστές συμμόρφωσης, που υποχρεούνται νομοθετικά να διαθέσουν δικαιώματα εντός προκαθορισμένων προθεσμιών και χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές, που δεν έχουν οι ίδιοι υποχρεώσεις συμμόρφωσης[4]. Μεταξύ των αγοραστών συμμόρφωσης διακρίνονται εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανίες. Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες παραγόντων της αγοράς είναι οι εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής, που είναι οι μεγαλύτερες πηγές αερίων θερμοκηπίου μεταξύ των συμμετεχόντων τομέων, και οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ΣΕΕ της ΕΕ είναι η ενεργός συμμετοχή των χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών που έχουν διευκολύνει την εμπορία μεταξύ εγκαταστάσεων και έχουν αναπτύξει παράγωγα προϊόντα, όπως συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης και ανταλλαγές (swaps) προκειμένου να βοηθήσουν τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις να διαχειριστούν τον κίνδυνο. Η προκύπτουσα ευρύτερη συμμετοχή στην αγορά άνθρακα αυξάνει την ρευστότητά της και συμβάλλει στη διαμόρφωση αξιόπιστων ενδείξεων όσον αφορά τις τιμές. Η διαμεσολάβηση των χρηματοπιστωτικών εταιρειών είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις και για τους φορείς εκμετάλλευσης μεμονωμένων εγκαταστάσεων που ενδεχομένως δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους ή εμπειρογνωμοσύνη οι ίδιοι, ή των οποίων οι ανάγκες συμμόρφωσης είναι πολύ μικρές για να δικαιολογούν τη συνεχή άμεση παρουσία τους στην αγορά άνθρακα.

Τα προϊόντα που αποτελούν σήμερα αντικείμενο εμπορίας στην αγορά άνθρακα και τα οποία είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για συμμόρφωση με το ΣΕΕ της ΕΕ είναι δικαιώματα όπως ορίζονται στην οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση του ΣΕΕ της ΕΕ1 (οδηγία ΣΕΕ της ΕΕ) και πιστωτικά μόρια βάσει των μηχανισμών αντιστάθμισης του πρωτοκόλλου του Κιότο, ήτοι πιστοποιημένες μειώσεις των εκπομπών (CER) που προκύπτουν από το μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης (CDM) και μονάδες μείωσης εκπομπών (ERU) από έργα στο πλαίσιο της κοινής εφαρμογής (JI)[5]. Όλες οι ανωτέρω μονάδες είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορίας για άμεση παράδοση (spot trade), αλλά το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών σχετίζεται με παράγωγα προϊόντα (derivatives) με βάση δικαιώματα και CER όπως προθεσμιακά συμβόλαια, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης και ανταλλαγές. Από τις προκαταρκτικές πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή προκύπτει ότι το 2009 το 70-80% του συνολικού όγκου των συναλλαγών απετέλεσε αντικείμενο εμπορίας συμβάσεων παραγώγων.

Στον πίνακα 1 του παραρτήματος απεικονίζεται παραστατικά η διαφοροποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα μέσω της ανασκόπησης των προϊόντων που προσφέρονται σε σειρά χρηματιστηρίων δικαιωμάτων (ή χρηματιστηρίων ρύπων) .

Οι εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές [6] (OTC) άμεσης και μελλοντικής εκπλήρωσης, που στο παρελθόν επικρατούσαν στην αγορά άνθρακα, υπεχώρησαν με την ανάπτυξη τυποποιημένων χρηματιστηριακών συναλλαγών άμεσης και μελλοντικής εκπλήρωσης, όπως φαίνεται στο σχήμα 1.

Σχήμα 1 – Χρηματιστηριακές συναλλαγές έναντι εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών από το 2005[7]

[pic]

Εκτός από την εμπορία στο πλαίσιο χρηματιστηριακών και εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών μέσω χρηματιστών, είναι επίσης δυνατές διμερείς εμπορικές συναλλαγές απευθείας μεταξύ δύο μερών που γνωρίζονται μεταξύ τους. Οι διμερείς συναλλαγές τείνουν να είναι μεγάλου μεγέθους και οι τιμές τους δεν κοινοποιούνται. Σήμερα, ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός διμερών εμπορικών συναλλαγών διεκπεραιώνονται μέσω κεντρικού αντισυμβαλλόμενου[8].

Τέλος, είναι επίσης δυνατή η αγορά δικαιωμάτων σε πλειστηριασμούς που οργανώνονται σε αρκετά κράτη μέλη, αν και η εν λόγω δυνατότητα έχει μέχρι σήμερα χρησιμοποιηθεί σε περιορισμένη έκταση[9]. Από το 2013 ωστόσο, οι πλειστηριασμοί θα αποτελούν την κύρια μέθοδο διάθεσης στο ΣΕΕ της ΕΕ. Θα καθιερωθούν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, με στόχο την πλήρη κάλυψη από πλειστηριασμούς από το 2027 και μετά. Βάσει του νέου κανονισμού πλειστηριασμών (πρβλ. παράγραφο 5.2) η πρόσβαση στην εν λόγω πρωτογενή αγορά θα περιοριστεί αρχικά σε ορισμένες κατηγορίες συμμετεχόντων. Εντούτοις, δεν αποκλείεται ο κατάλογος των ατόμων που θα είναι επιλέξιμα να ζητήσουν να συμμετάσχουν σε πλειστηριασμούς να μπορεί να επεκταθεί για να συμπεριλάβει επιπλέον κατηγορίες συμμετεχόντων καθώς θα συγκεντρωθούν περισσότερα στοιχεία από τους πλειστηριασμούς κατά την τρίτη περίοδο εμπορίας.

Διαθεσιμότητα στοιχείων και διαφάνεια της αγοράς

Η διαφάνεια της αγοράς ενισχύει την ικανότητα των παραγόντων μιας συγκεκριμένης αγοράς να λαμβάνουν τεκμηριωμένες εμπορικές αποφάσεις. Ενισχύει επίσης την εμπιστοσύνη τους στην ακεραιότητα και την αποτελεσματικότητα της εν λόγω αγοράς. Ταυτόχρονα η διαφάνεια αποτελεί ένα από τα βασικά διαθέσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση των διάφορων μορφών καταχρηστικής εμπορικής συμπεριφοράς. Είναι συνεπώς σημαντικό να εξεταστεί η σημερινή διαθεσιμότητα στοιχείων στην ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα. Συνήθως, υπάρχει διαφορά μεταξύ δεδομένων περί των συναλλαγών και βασικών δεδομένων, καθώς και μεταξύ δεδομένων που διατίθενται στο κοινό και δεδομένων που διατίθενται μόνο στις ρυθμιστικές αρχές.

Στα χρηματιστήρια και στους υπόλοιπους οργανωμένους τόπους διαπραγμάτευσης δημοσιεύονται σε πραγματικό χρόνο, για τους παράγοντες της αγοράς, ανώνυμες πληροφορίες σχετικά με τις προσφορές, τις συναλλαγές και τις τιμές κλεισίματος . Οι εν λόγω πληροφορίες διατίθενται επίσης και στο κοινό με καθυστέρηση λίγων λεπτών. Οι λεπτομέρειες των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών δεν διατίθενται κατ' αρχήν στους άλλους παράγοντες της αγοράς. Ωστόσο, αρκετοί αναλυτές της αγοράς και πρακτορεία οικονομικών ειδήσεων δημοσιεύουν και πωλούν στο κοινό στοιχεία επί των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων ημερήσιων πληροφοριών για τον όγκο των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν σε χρηματιστήρια (συναλλαγές άμεσης και μελλοντικής εκπλήρωσης).

Τα πλέον συναφή βασικά δεδομένα σχετίζονται με τις βεβαιωμένες εκπομπές των 11.000 περίπου εγκαταστάσεων που υπόκεινται στην υποχρέωση βάσει του ΣΕΕ της ΕΕ να παραδώσουν δικαιώματα για να καλύψουν τις ίδιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Το ανεξάρτητο σύστημα καταγραφής συναλλαγών της Κοινότητας (CITL)[10] παρέχει ετήσια στοιχεία περί των ανεξάρτητα επαληθευμένων εκπομπών όλων των εγκαταστάσεων που καλύπτονται από το ΣΕΕ της ΕΕ. Το επίπεδο των εκπομπών των εγκαταστάσεων καθορίζει τη ζήτηση στην αγορά και κατά συνέπεια οι πληροφορίες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες ως προς τις τιμές. Σύμφωνα με τον αναθεωρημένο κανονισμό περί μητρώων, η Επιτροπή θα δημοσιεύει για το κοινό τα επαληθευμένα στοιχεία των εκπομπών ανά εγκατάσταση για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος την 1η Απριλίου, ή, εάν η 1η Απριλίου συμπίπτει με σαββατοκύριακο ή με αργία, τα επαληθευμένα στοιχεία των εκπομπών θα δημοσιεύονται την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την 1η Απριλίου[11]. Δημόσιες[12] είναι επίσης οι πληροφορίες σχετικά με τα δωρεάν δικαιώματα που διέθεσαν τα κράτη μέλη σε εγκαταστάσεις. Η σημασία των εν λόγω πληροφοριών σχετικά με τα δωρεάν δικαιώματα θα μειωθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου καθώς οι πλειστηριασμοί θα καθίστανται όλο και περισσότερο η κύρια μέθοδος διάθεσης στο ΣΕΕ της ΕΕ. Η Επιτροπή προχωρεί επίσης σε άλλες σχετικές δημοσιοποιήσεις (π.χ. σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται για την εφαρμογή της οδηγίας για το ΣΕΕ της ΕΕ) κατά γενικευμένο τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις.

Επιπλέον, στο πλαίσιο του κανονισμού πλειστηριασμών (πρβλ. παράγραφο 6.2) προβλέπονται αρκετά μέτρα διαφάνειας, που μεταξύ άλλων σχετίζονται με το χρονοδιάγραμμα των πλειστηριασμών, την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και την δημοσίευση μηνιαίων και ετήσιων εκθέσεων σχετικά με τους πλειστηριασμούς.

Τύποι κατάχρησης της αγοράς και άλλα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν

Ο όρος «κατάχρηση της αγοράς» υπό τη στενή έννοια της οδηγίας για την κατάχρηση της αγοράς[13] (ΟΚΑ ή MAD) καλύπτει μόνο τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς όπως ορίζονται στην εν λόγω οδηγία. Σε αυτές αναφέρεται επίσης και η οδηγία του ΣΕΕ της ΕΕ στο άρθρο 12 στοιχείο 1α) και σε αυτές θα εστιαστεί στη συνέχεια η παρούσα ανακοίνωση. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί σημαντική την ευρύτερη εξέταση των προβλημάτων που συνδέονται με καταχρηστική εμπορική συμπεριφορά προκειμένου να εξασφαλίσει την επαρκή προστασία της ακεραιότητας της αγοράς άνθρακα. Με την ωρίμανση της αγοράς θα απαιτηθεί η λήψη μέτρων με τα οποία θα διασφαλιστεί η προστασία ολόκληρης της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα και θα εξασφαλιστεί η πρόληψη, ο εντοπισμός και η επιβολή κυρώσεων όχι μόνον των πράξεων προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και των πράξεων χειραγώγησης της αγοράς αλλά και άλλων μορφών καταχρηστικής συμπεριφοράς όπως η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες .

Κατά τη διάρκεια του 2009 και του 2010 στην ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα σημειώθηκαν τρία περιστατικά που καταδεικνύουν την ποικιλία των κινδύνων που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Παρόλο που τα εν λόγω περιστατικά δεν συνιστούν κατάχρηση της αγοράς κατά την έννοια της σχετικής οδηγίας, προκάλεσαν αιτήματα για αυστηρότερη ρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα:

- Το 2009-2010 εντοπίστηκαν στην αγορά άνθρακα περιπτώσεις απάτης στον τομέα του φόρου προστιθεμένης αξίας (ΦΠΑ) . Αν και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, ο εν λόγω τύπος απάτης δεν συνδέεται αποκλειστικά με την αγορά άνθρακα και στο παρελθόν έχει επίσης σημειωθεί και σε άλλες αγορές. Η Επιτροπή συνεργάστηκε στενά με τα κράτη μέλη για την καταπολέμηση του εν λόγω προβλήματος και στις 16 Μαρτίου 2010 εκδόθηκε νέα οδηγία σχετικά με την εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης του ΦΠΑ για την εμπορία εκπομπών[14] που άρχισε να ισχύει τον Απρίλιο του 2010 και συμβάλλει στον περιορισμό των ευκαιριών για απάτη.

- Οι αποκαλούμενες « επιθέσεις ηλεκτρονικού ψαρέματος » από απατεώνες που προσπαθούν να αποκτήσουν μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε λογαριασμούς παραγόντων της αγοράς δεν περιορίζονται στην αγορά άνθρακα, όμως η Επιτροπή υποχρεώθηκε να λάβει άμεσα μέτρα σε συνεργασία με τα κράτη μέλη[15].

- Από την άλλη πλευρά, η μεταπώληση στην ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα από κράτος μέλος πιστοποιημένων μειώσεων εκπομπών (CER) που είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί για συμμόρφωση με το ΣΕΕ της ΕΕ απετέλεσε περιστατικό ίδιον της αγοράς άνθρακα. Η ΕΕ αντέδρασε γρήγορα για να προλάβει παρόμοια ανακύκλωση CER μέσω τροποποιήσεων του κανονισμού περί μητρώων[16], και η Επιτροπή δεν θα διστάσει να λάβει εκ νέου άμεσα μέτρα εάν εμφανιστούν νέοι κίνδυνοι.

Υφίστανται επίσης και ορισμένα άλλα ζητήματα που δεν σχετίζονται με κατάχρηση της αγοράς ή απάτη, τα οποία όμως εάν και όταν αποσαφηνιστούν θα ενισχύσουν την διαφάνεια και την συνολική αποτελεσματικότητα του ΣΕΕ της ΕΕ. Ένα τέτοιο ζήτημα είναι τα εναρμονισμένα λογιστικά πρότυπα για τα δικαιώματα εκπομπών[17]. Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια θέσπισης λογιστικών κανόνων το 2004 (Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 3 – ΔΠΧΑ ή IFRIC 3 – που αποσύρθηκε) ο Οργανισμός Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) ξεκίνησε το 2008 κοινό πρόγραμμα με το Συμβούλιο Λογιστικών Προτύπων των Ηνωμένων Πολιτειών (FASB) για την κατάρτιση ενδελεχών οδηγιών όσον αφορά την λογιστική των δικαιωμάτων εκπομπών[18]. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τον IASB και το FASB να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους το ταχύτερο δυνατόν, έτσι ώστε τα προκύπτοντα πρότυπα να εξεταστούν προκειμένου να υιοθετηθούν σε επίπεδο ΕΕ.

Υφιστάμενο πλαίσιο με βάση την οδηγία του ΣΕΕ και άλλες συναφείς νομοθετικές πράξεις

Με την οδηγία ΣΕΕ της ΕΕ έχει ανατεθεί στην Επιτροπή συγκεκριμένος ρόλος παρακολούθησης του ΣΕΕ ο οποίος συνδέεται, χωρίς να περιορίζεται, με την εισαγωγή των πλειστηριασμών ως κυρίας μεθόδου διάθεσης.

Η οδηγία προβλέπει ότι η Επιτροπή παρακολουθεί την λειτουργία της αγοράς άνθρακα και υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο . Η έκθεση καλύπτει την εφαρμογή των πλειστηριασμών και την ρευστότητα, καθώς και τις ποσότητες που διακινήθηκαν στην αγορά. Εάν η Επιτροπή διαθέτει στοιχεία για τη μη εύρυθμη λειτουργία της αγοράς άνθρακα, υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, συνοδευόμενη από κατάλληλη νομοθετική πρόταση με στόχο την αύξηση της διαφάνειας της αγοράς άνθρακα και τη βελτίωση της λειτουργίας της.

Επειδή οι κύριοι παράγοντες της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα είναι οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές και οι εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής, η εξέταση του επιπέδου εποπτείας της αγοράς οφείλει να λάβει υπόψη της τη νομοθεσία αμφότερων των χρηματοπιστωτικών και των ενεργειακών αγορών. Επιπλέον, ο κανονισμός πλειστηριασμών καθορίζει πλαίσιο με στόχο την εξασφάλιση της ακεραιότητας και της διαφάνειας των πλειστηριασμών που αφορούν δικαιώματα εκπομπών.

Νομοθεσία χρηματοπιστωτικών αγορών

Η νομοθεσία των χρηματοπιστωτικών αγορών αφορά την αγορά άνθρακα εφόσον οι εμπορικές συναλλαγές στην εν λόγω αγορά συνεπάγονται την χρήση χρηματοπιστωτικών μέσων, πραγματοποιούνται από εγκεκριμένους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές ή διοχετεύονται μέσω αγορών ή/και υποδομών που είναι οργανωμένες και εποπτεύονται σύμφωνα με τις κανονιστικές ρυθμίσεις περί χρηματοπιστωτικών αγορών. Το ανομοιογενές μείγμα προϊόντων, τόπων διαπραγμάτευσης και συμμετεχόντων στην αγορά άνθρακα συνεπάγεται ότι οι κανόνες περί χρηματοπιστωτικών αγορών εφαρμόζονται διαφορετικά στα διάφορα τμήματα της αγοράς. Ωστόσο, είναι δυνατόν να γίνουν ορισμένες γενικές παρατηρήσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η νομοθεσία περί χρηματοπιστωτικών αγορών ρυθμίζει σήμερα τη λειτουργία των αγορών άνθρακα.

Κατ' αρχάς, η οδηγία για την κατάχρηση της αγοράς , εφαρμόζεται στα παράγωγα προϊόντα των δικαιωμάτων εκπομπών που πληρούν τον ορισμό των χρηματοπιστωτικών μέσων τα οποία προβλέπει η οδηγία. Για να εφαρμόζεται η οδηγία για την κατάχρηση της αγοράς, το χρηματοπιστωτικό μέσο πρέπει να εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε « οργανωμένη αγορά » ή πρέπει να έχει ζητηθεί η εισαγωγή του προς διαπραγμάτευση σε τέτοια αγορά. Κατά συνέπεια, τα παράγωγα δικαιωμάτων εκπομπών που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένες αγορές υπάγονται ήδη στις απαγορεύσεις περί πράξεων προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και πράξεων χειραγώγησης της αγοράς οι οποίες προβλέπονται στην οδηγία για την κατάχρηση της αγοράς. Οι φορείς ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα στα κράτη μέλη οφείλουν να επιτηρούν συνεχώς τις εν λόγω αγορές και να είναι σε θέση να λάβουν μέτρα επιβολής κατά της κατάχρησης της αγοράς, όποτε απαιτείται.

Δεύτερον, η οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων[19] (MiFID) εφαρμόζεται στα παράγωγα δικαιωμάτων εκπομπών υπό τον όρο ότι πληρούν ορισμένα κριτήρια, για παράδειγμα αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά ή σε «πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης» (ΠΜΔ ή MTF) . Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές που παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες σχετικά με παρόμοια παράγωγα δικαιωμάτων εκπομπών οφείλουν να λάβουν άδεια στο πλαίσιο της MiFID και να υπαχθούν στη συνεχή εποπτεία των φορέων ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Αυτό επίσης σημαίνει ότι οι δραστηριότητές τους πρέπει να συμμορφώνονται με διάφορες απαιτήσεις όσον αφορά τη λειτουργία και την υποβολή αναφορών (π.χ. κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας, αναφορές συναλλαγών διαμεσολαβητών, εξασφάλιση επαρκούς διάθεσης πληροφοριών περί μέσων που γίνονται δεκτά προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένες αγορές και ΠΜΔ) το σύνολο των οποίων αποβλέπει στην εξασφάλιση της επαρκούς προστασίας των επενδυτών και της διαφάνειας της αγοράς.

Ορισμένα από τα χρηματιστήρια στα οποία διατίθενται προς διαπραγμάτευση δικαιώματα εκπομπών, πιστοποιημένες μειώσεις εκπομπών (CER) και μονάδες μείωσης εκπομπών (ERU) είναι οργανωμένες αγορές και ορισμένα είναι πολυμερείς μηχανισμοί διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ) Άλλοι τόποι διαπραγμάτευσης για προϊόντα άμεσης εκπλήρωσης αποτελούν αντικείμενο ρύθμισης σε εθνικό επίπεδο είτε είναι αυτορυθμιζόμενοι.

Αμφότερες οι οδηγίες για την κατάχρηση της αγοράς (MAD) και για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID) αποτελούν προς το παρόν αντικείμενο εκτεταμένων αναθεωρήσεων και αναμένονται προτάσεις της Επιτροπής εντός του 2011. Αν και το αποτέλεσμα των εν λόγω αναθεωρήσεων δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη, ένα από τους γενικούς στόχους της ανασκόπησης της MAD είναι η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι τεχνικές και κανονιστικές εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές έτσι ώστε οι κανόνες για την κατάχρηση της αγοράς να εφαρμοστούν και στους νέους τύπους τόπων διαπραγμάτευσης και χρηματοπιστωτικών μέσων που σήμερα βρίσκονται εκτός του πεδίου εφαρμογής της. Στο πλαίσιο της αναθεώρησης της MAD θα εξεταστούν επίσης τρόποι ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της επιβολής και του συντονισμού της εποπτείας με ανάθεση πρωτεύοντος ρόλου στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) Θα επιδιωχθεί επίσης η βελτίωση της διαφάνειας, της εποπτείας και της ακεραιότητας των αγορών παραγώγων, συμπεριλαμβανομένων και των παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων πρώτων υλών και των συναφών αγορών για συναλλαγές άμεσης εκπλήρωσης. Όσον αφορά την αναθεώρηση της MiFID, η Επιτροπή αποσκοπεί μεταξύ άλλων στην εξέταση της βελτίωσης των μέτρων εποπτείας και διαφάνειας για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των αγορών παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων πρώτων υλών για σκοπούς κάλυψης κινδύνων και αναζήτησης τιμών. Υπάρχει περίπτωση να εξετασθεί το ενδεχόμενο στοχευμένων βελτιώσεων όσον αφορά τις ανάγκες πληροφόρησης και προστασίας των επενδυτών που εξυπηρετούνται από χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές. Τα νομοθετικά μέτρα που θα προτείνει ενδεχομένως η Επιτροπή στους παραπάνω τομείς θα συνδέονται σαφώς με την κανονιστική αντιμετώπιση της αγοράς άνθρακα και την προστασία των επενδυτών στην εν λόγω αγορά.

Τρίτον, σειρά νέων μέτρων για τις χρηματοπιστωτικές αγορές ενδέχεται να εφαρμοστεί σε άλλους τομείς της αγοράς άνθρακα. Συγκεκριμένα, στις 15 Σεπτεμβρίου 2010 η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών[20]. Με τον κανονισμό αναμένεται ιδιαίτερα η καθιέρωση υποχρέωσης αναφοράς για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, υποχρέωσης εκκαθάρισης για χαρακτηριστικές κατηγορίες εξωχρηματιστηριακών παραγώγων (που αποφασίζονται από την ESMA) και μέτρα περιορισμού του πιστωτικού κινδύνου αντισυμβαλλόμενου και του επιχειρηματικού κινδύνου για διμερώς εκκαθαρισμένα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα. Τα εν λόγω συγκεκριμένα καθήκοντα θα πρέπει να ισχύσουν και για τους παράγοντες της αγοράς άνθρακα που συμμετέχουν στο εμπόριο εξωχρηματιστηριακών παραγώγων δικαιωμάτων εκπομπών, εκτός εάν καλύπτονται από μια από τις περιορισμένες εξαιρέσεις για μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες που προβλέπονται στο σχέδιο του κανονισμού.

Κανονισμός για τους πλειστηριασμούς

Με τον κανονισμό για τους πλειστηριασμούς[21] θεσπίζεται κανονιστικό πλαίσιο για τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών για την τρίτη περίοδο εμπορίας. Με τον κανονισμό επεκτάθηκε αποτελεσματικά το πεδίο εφαρμογής των κανόνων των MAD και MiFID στην αγορά άνθρακα, επειδή απαιτεί από τους χώρους πλειστηριασμών και τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές να πληρούν κατά μεγάλο μέρος τις ίδιες απαιτήσεις ακόμη και αν δραστηριοποιούνται εκτός του πλαισίου της τυπικής δευτερογενούς αγοράς και ενδεχομένως αφορά δικαιώματα εκπομπής που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν χρηματοπιστωτικά μέσα (ένα από τα προϊόντα που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο πλειστηριασμού είναι διήμερες συμβάσεις για συναλλαγές άμεσης εκπλήρωσης). Βάσει του κανονισμού για τους πλειστηριασμούς, η εφαρμογή σειράς μέτρων που συνδέονται με την οδηγία κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες θα επεκταθεί και στους συμμετέχοντες στη διαδικασία των πλειστηριασμών. Ειδικότερα, ο κανονισμός επιβάλλει μεταξύ άλλων στο πλαίσιο υποχρεώσεων των χώρων πλειστηριασμών την ενημέρωση των εποπτικών αρχών σε περίπτωση εντοπισμού ή εικασίας για περιστατικά κατάχρησης της αγοράς, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων.

Τα διάφορα στοιχεία του εν λόγω πλαισίου θα επαναξιολογηθούν στο πλαίσιο των περαιτέρω εργασιών της Επιτροπής σχετικά με την εποπτεία της αγοράς άνθρακα.

Νομοθεσία ενεργειακών αγορών

Τον Δεκέμβριο του 2010 η Επιτροπή ενέκρινε νομοθετική πρόταση ως επακόλουθο της τρίτης δέσμης απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας και αντιμετώπισε την διαφάνεια και την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών ενεργειακών αγορών χονδρικής. Το σχέδιο κανονισμού για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια της αγοράς ενέργειας (REMIT[22]) προβλέπει απαγόρευση της κατάχρησης της αγοράς (πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και πράξεις χειραγώγησης της αγοράς) στις αγορές χονδρικής ηλεκτρισμού και συναφών προϊόντων και στις αγορές χονδρικής φυσικού αερίου και συναφών προϊόντων. Τα μέτρα στο πλαίσιο του REMIT συνάδουν με την οδηγία για την κατάχρηση της αγοράς και δεν εφαρμόζονται σε χρηματοπιστωτικά μέσα που καλύπτονται ήδη από την εν λόγω οδηγία. Αν και το πλαίσιο δεν εφαρμόζεται άμεσα σε κανένα τμήμα της αγοράς άνθρακα, σχετίζεται με αυτή δεδομένου ότι αφορά μια αγορά που έχει σημαντικούς δεσμούς με την εμπορία άνθρακα και η καθιέρωσή του ενδέχεται να έχει διορθωτική επίδραση στην συμπεριφορά σε ολόκληρη την αγορά άνθρακα ορισμένων παραγόντων που είναι παρόντες σε αμφότερες τις αγορές ενέργειας και άνθρακα.

Συμπέρασμα και επόμενα βήματα

Συμπεράσματα:

1. Η αγορά άνθρακα έχει αναπτυχθεί ικανοποιητικά από πλευράς ρευστότητας, πανευρωπαϊκής συμμετοχής των διαμεσολαβητών και διαφάνειας, γεγονός που συνεπάγεται, εφόσον οι υπόλοιπες συνθήκες παραμείνουν ίδιες, τον περιορισμό των κινδύνων κατάχρησης της αγοράς σε σύγκριση παραδείγματος χάριν με ορισμένες αγορές πρώτων υλών. Η εμφάνιση χρηματιστηρίων δικαιωμάτων παράλληλα με την αγορά εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών και την έντονη συμμετοχή των χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών μαζί με τους αγοραστές δικαιωμάτων δείχνει ότι η ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα έχει ωριμάσει σημαντικά.

2. Μεγάλο μέρος της αγοράς άνθρακα υπόκειται ήδη σε ρύθμιση της αγοράς. Εφόσον η αγορά παραγώγων δικαιωμάτων εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας περί χρηματοπιστωτικών αγορών, επωφελείται από τις κανονικές διασφαλίσεις και τις διευθετήσεις εποπτείας που ισχύουν για οιανδήποτε άλλη αγορά για παράγωγα πρώτων υλών.

3. Το εμπόριο άμεσης εκπλήρωσης στον τομέα των δικαιωμάτων εκπομπών δεν υπάγεται σε ρύθμιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ελάχιστα κράτη μέλη έχουν αποφασίσει μεμονωμένα να επεκτείνουν τους κανόνες που ισχύουν για το εμπόριο χρηματοπιστωτικών μέσων στα εν λόγω δικαιώματα όταν αυτά αποτελούν αντικείμενο συναλλαγών σε αγορές για συναλλαγές άμεσης εκπλήρωσης που λειτουργούν εντός της δικαιοδοσίας τους[23].

4. Ένα ζωτικής σημασίας τμήμα της πρωτογενούς αγοράς, οι πλειστηριασμοί, θα υπαχθούν πλήρως στο καθεστώς εποπτείας της αγοράς που καθορίζεται στον κανονισμό πλειστηριασμών , ανεξάρτητα από το κατά πόσον το προϊόν που συμμετέχει στον πλειστηριασμό θεωρείται χρηματοπιστωτικό μέσο ή όχι. Αυτό θα μειώσει περαιτέρω την τρωτότητα της αγοράς άνθρακα στην καταχρηστική συμπεριφορά.

Τα επόμενα βήματα:

5. Η συνεχής μεγέθυνση της αγοράς άνθρακα και η ικανότητά της να παρέχει ανόθευτες ενδείξεις όσον αφορά την τιμή του άνθρακα, εξαρτώνται εν μέρει από την ικανότητα της εν λόγω αγοράς να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους κινδύνους κατάχρησης της αγοράς και άλλες μορφές καταχρηστικής συμπεριφοράς. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει μελέτη σε βάθος και θα εγκαινιάσει διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους , εξετάζοντας λεπτομερέστερα τη δομή της αγοράς άνθρακα και το σημερινό επίπεδο της εποπτείας της αγοράς. Η μελέτη θα καλύψει όχι μόνο την κατάχρηση της αγοράς υπό τη στενή έννοια αλλά και την γενική ακεραιότητα των πλειστηριασμών και της εμπορίας στην ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων και των εποπτικών πτυχών.

6. Η Επιτροπή θα εξετάσει τις επιπτώσεις για την αγορά άνθρακα της αναθεώρησης της χρηματοπιστωτικής νομοθεσίας και της θέσπισης της νομοθεσίας για την αγορά ενέργειας. Τα δύο πλαίσια προβλέπεται να καλύψουν ελλείψεις στο περιθώριο της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα και απαιτείται να εξασφαλιστεί η ύψιστη συνάφεια μεταξύ των εν λόγω καθεστώτων και κάθε κατάλληλου μέτρου που ενδέχεται να απαιτηθεί επιπλέον για την αγορά άνθρακα. Σε αυτό το πλαίσιο η Επιτροπή θα εξετάσει την υπαγωγή της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα στην νομοθεσία περί χρηματοπιστωτικών αγορών, π.χ. με την αντικατάσταση των υφιστάμενων συναλλαγών άμεσης εκπλήρωσης από συναλλαγές «συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης»[24] που γίνονται δεκτά για διαπραγμάτευση σε οργανωμένες αγορές. Θα διερευνηθεί επίσης η εναλλακτική επιλογή του ορισμού των μονάδων συμμόρφωσης του ΣΕΕ της ΕΕ ως χρηματοπιστωτικών μέσων, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην καταλληλότητα και την αναλογικότητα της εν λόγω προσέγγισης. Η υπαγωγή των συναλλαγών άμεσης εκπλήρωσης σε μονάδες συμμόρφωσης του ΣΕΕ της ΕΕ – ως αυτοδύναμων μέσων – στο πεδίο εφαρμογής των κανόνων της οδηγίας για την κατάχρηση της αγοράς ή/και της οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων, καθώς και κάθε άλλης νομοθεσίας περί χρηματοπιστωτικών αγορών που απαιτείται για την αποδοτικότητα και την ακεραιότητα της αγορά άνθρακα, όπως η οδηγία κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες[25], η οδηγία σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού[26] ή η οδηγία παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας[27], αποτελεί εναλλακτική επιλογή η οποία θα αποτελέσει επίσης αντικείμενο μελέτης.

7. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ενεργεί άμεσα εάν εμφανιστούν νέοι κίνδυνοι και ταυτόχρονα θα εκτιμήσει περαιτέρω την ανάγκη υποβολής νομοθετικής πρότασης μέχρι το τέλος του 2011. Πριν από την υποβολή οιασδήποτε νομοθετικής πρότασης για την εισαγωγή ειδικού πλαισίου εποπτείας της αγοράς άνθρακα θα προηγηθεί αξιολόγηση των επιπτώσεων. Το όφελος από οιεσδήποτε διασφαλίσεις της ακεραιότητας της αγοράς πρέπει να αντιπαραβληθεί με τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στην ρευστότητα και στην πρόσβαση στην αγορά άνθρακα των διαφόρων κατηγοριών παραγόντων της αγοράς (ιδίως μονάδων με χαμηλά επίπεδα εκπομπών, ΜΜΕ).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Πίνακας 1- Προϊόντα που διατίθενται από διάφορα χρηματιστήρια δικαιωμάτων[28]

Χρηματιστήριο | Χώρα λειτουργίας | Συνεχής χρηματιστηριακή διαπραγμάτευση |

| |Συμβόλαια άμεσης εκπλήρωσης | Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης | Προθεσμιακά συμβόλαια | Δικαιώματα προαίρεσης | Συμφωνίες ανταλλαγής | Πλειστηριασμοί | Εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές | | | |EUA | CER | ERU | EUA | CER | ERU | EUA | CER | EUA | CER | ERU | CER / EUA | | | | ECX/ICE |Ηνωμένο Βασίλειο | ( |( | |( |( |( | | |( |( |( | | |( | | Bluenext |Γαλλία |( |( |( |( |( | | | | | | |( |( |( | | EEX |Γερμανία |( | | |( |( | | | |( | | | |( |( | | NASDAQ OMX |Νορβηγία |( |( | |( |( | |( |( |( |( | | | |( | | Green Exchange |ΗΠΑ | | | |( |( | | | |( |( | | | |( | | Climex |Κάτω Χώρες |( |( |( | | | | | | | | | |( | | |

[1] Οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 275 της 25.10.2003.

[2] Οδηγία 2009/29/ΕΚ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με στόχο τη βελτίωση και την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου της Κοινότητας, ΕΕ L 140, σ. 63.

[3] Για τους σκοπούς της παρούσας ανακοίνωσης ο όρος «ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα» καλύπτει το εμπόριο δικαιωμάτων της ΕΕ και άλλων μονάδων, που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για συμμόρφωση στο πλαίσιο του ΣΕΕ της ΕΕ, στις 30 χώρες που συμμετέχουν σήμερα στο ΣΕΕ της ΕΕ (ΕΕ των 27, Ισλανδία, Λιχτενστάϊν και Νορβηγία).

[4] A.D. Ellerman, F.J. Convery και Ch. de Perthuis. 2010. Pricing Carbon (Τιμολόγηση του άνθρακα) . Cambridge University Press, Νέα Υόρκη. Βλέπε σελίδες 127-139 για επισκόπηση της ανάπτυξης της αγοράς.

[5] Βλέπε Οδηγία 2004/101/ΕΚ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας, όσον αφορά τους μηχανισμούς έργων του πρωτοκόλλου του Κιότο (η αποκαλούμενη «οδηγία σύνδεσης»), ΕΕ L 338 της 13.11.2004, σ. 18

[6] Οι εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές αποτελούν αντικείμενο ιδιωτικών διαπραγματεύσεων μεταξύ δύο συμβαλλόμενων μερών αντί για ανταλλαγές μέσω της αγοράς.

[7] Πηγή: State and trends of the carbon market 2010 (Κατάσταση και τάσεις της αγοράς άνθρακα 2010), σ. 9. http://siteresources.worldbank.org/INTCARBONFINANCE/Resources/State_and_Trends_of_the_Carbon_Market_2010_low_res.pdf

[8] A.D. Ellerman, F.J. Convery και Ch. de Perthuis. 2010.

[9] Στην φάση 2 του ΣΕΕ της ΕΕ (2008-20122) το 4% περίπου των δικαιωμάτων χορηγούνται μέσω πλειστηριασμών που οργανώνουν η Αυστρία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, οι Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο.

[10] Το CITL είναι το ηλεκτρονικό σύστημα που καταγράφει την έκδοση, μεταφορά και ακύρωση των δικαιωμάτων, και ελέγχει αυτόματα κάθε συναλλαγή για να εξασφαλιστεί ότι δεν υφίστανται παρατυπίες.

[11] Παράρτημα XVI σημείο 4 α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2216/2004 της Επιτροπής, της 21ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με τυποποιημένο και ασφαλές σύστημα μητρώων δυνάμει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της απόφασης αριθ. 280/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ΕΕ L 386 της 29.12.2004, σ. 1, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 920/2010 της Επιτροπής, της 7ης Οκτωβρίου 2010 , σχετικά με τυποποιημένο και ασφαλές σύστημα μητρώων δυνάμει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, ΕΕ L 270 της 14.10.2010, σ. 1.

[12]

[13] Οδηγία 2003/6/ΕΚ για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς (κατάχρηση αγοράς), ΕΕ L 96 της 12.4.2003, σ. 16.

[14] http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/09/1376

[15] http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/10/125

[16] Άρθρο 53 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2216/2004 της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 920/2010 της Επιτροπής.

[17] Ένα άλλο συναφές ζήτημα είναι η εθνική λογιστική των δικαιωμάτων και των πιστωτικών μορίων.

[18] Http://www.ifrs.org/Current+Projects/IASB+Projects/Emission+Trading+Schemes/Emissions+Trading+Schemes.htm

[19] Οδηγία 2004/39/ΕΚ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων, για την τροποποίηση των οδηγιών 85/611/ΕΟΚ και 93/6/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 2000/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την κατάργηση της οδηγίας 93/22/ΕΟΚ του Συμβουλίου, ΕΕ L 145 της 30.04.2004, σ.1.

[20] COM(2010) 484 τελικό.

[21] Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1031/2010 της Επιτροπής της 12ης Νοεμβρίου 2010 για τον χρόνο διεξαγωγής, τη διαχείριση και τις λοιπές πτυχές των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου κατ’ εφαρμογήν της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας, ΕΕ L 302 της 18.11.2010, σ. 1

[22] COM (2010) xxx

[23] Για παράδειγμα, η Γερμανία εφαρμόζει ήδη τους κανόνες για τις οργανωμένες αγορές στο εμπόριο πρώτων υλών και δικαιωμάτων που πραγματοποιούνται σε χρηματιστήρια. Στη Γαλλία το φθινόπωρο του 2010 ψηφίστηκε νομοθεσία με την οποία προβλέπεται η κάλυψη της αγοράς συναλλαγών άμεσης εκπλήρωσης άνθρακα από τους κανόνες που ισχύουν σήμερα για τις οργανωμένες αγορές. Οι αλλαγές της γαλλικής νομοθεσίας στηρίχτηκαν σε ενδελεχή έκθεση αποστολής του κ. Michel Prada με τίτλο « The Regulation of CO2 Markets » (Η ρύθμιση των αγορών CO2) που διατίθεται στη διεύθυνση: http://www.economie.gouv.fr/services/rap10/100419rap-prada.pdf

[24] Εδώ εννοείται ως χρηματοπιστωτικό μέσο με σχετικά βραχεία περίοδο παράδοσης.

[25] Οδηγία 2005/60/ΕΚ σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ΕΕ L 309 της 25.11.2005, σ. 15.

[26] Οδηγία 98/26/ΕΚ σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού στα συστήματα πληρωμών και στα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων, ΕΕ L 166 της 11.6.98, σ. 45.

[27] Οδηγία 2002/47/EΚ για τις συμφωνίες παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας, ΕΕ L 168 της 27.6.2002, σ. 43.

[28] Βάσει πίνακα που περιλαμβάνεται στο « The Post-Trade Infrastructure for Carbon Emissions Trading » (Μεταδιαπραγματευτικές υποδομές για την εμπορία εκπομπών άνθρακα). Έκθεση που καταρτίστηκε από την Bourse Consult για το Δημοτικό Συμβούλιο του Λονδίνου (City of London Corporation). Δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2010. http://217.154.230.218/NR/rdonlyres/EA473E51-37BD-49CA-8729-3CD87BF4A2A0/0/BC_RS_CarbonEmissionsTrading.pdf