4.12.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 327/1

(1)

Η Συνθήκη προβλέπει ότι στόχος της δράσης της ΕΕ πρέπει να είναι η προαγωγή της ανάπτυξης προγραμμάτων ανταλλαγής νέων και οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, καθώς και η προώθηση της συμμετοχής των νέων στον δημοκρατικό βίο.

(2)

Με την απόφαση αριθ. 1719/2006/ΕΚ (1), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θέσπισαν το πρόγραμμα «Νεολαία εν δράσει». Ένας από τους βασικούς άξονες του προγράμματος αυτού, το οποίο σημειώνει ολοένα και μεγαλύτερη επιτυχία σε όλα τα κράτη μέλη, αφορά τη βελτίωση της ποιότητας των συστημάτων που υποστηρίζουν τις κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους, καθώς και των ικανοτήτων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της νεολαίας.

(3)

Στις 29 Νοεμβρίου 2009, το Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα για ένα ανανεωμένο πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας (2010-2018). Εντός του πλαισίου αυτού, η υποστήριξη και η ανάπτυξη κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους θεωρούνται θέματα διατομεακού χαρακτήρα.

(4)

Στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 17ης Ιουνίου 2010 δηλώνει ότι προσδοκά την παρουσίαση των λοιπών εμβληματικών πρωτοβουλιών πριν από το τέλος του έτους (2).

—

Όπως περιγράφεται στο ανανεωμένο πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας (2010-2018) (εφεξής «ανανεωμένο πλαίσιο»), οι στόχοι στον τομέα της νεολαίας είναι οι εξής:

—

Το ανανεωμένο πλαίσιο περιγράφει οκτώ πεδία δράσης (3) όπου θα πρέπει να αναληφθούν διατομεακές πρωτοβουλίες πολιτικής στον τομέα της νεολαίας και στα οποία μπορούν να συμβάλουν οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους. Άλλα σημαντικά πεδία δράσης εν προκειμένω είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία, η πολιτιστική πολυμορφία και η κινητικότητα.

—

Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι, εντός του ανανεωμένου αυτού πλαισίου, ο όρος «κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους» έχει ευρεία έννοια και καλύπτει εκτενές φάσμα κοινωνικών, πολιτιστικών, εκπαιδευτικών ή πολιτικών δραστηριοτήτων που υλοποιούνται από τους νέους, μαζί με τους νέους και για τους νέους. Στις δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο η άθληση και οι υπηρεσίες για τους νέους.

—

Σε όλες τις πολιτικές και τις δράσεις που αφορούν τις κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους θα πρέπει να τηρούνται ορισμένες κατευθυντήριες αρχές· συγκεκριμένα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σημασία που έχουν η προαγωγή της ισότητας των φύλων και η καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων, ο σεβασμός των δικαιωμάτων και η τήρηση των αρχών που κατοχυρώνονται, μεταξύ άλλων, στα άρθρα 21 και 23 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η συνεκτίμηση πιθανών διαφορών, οφειλόμενων σε ποικίλους παράγοντες, όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, τις ανάγκες, τις προσδοκίες, τα ενδιαφέροντα και τις συμπεριφορές των νέων, και η αναγνώριση των νέων στο σύνολό τους ως κεφαλαίου για την κοινωνία.

—

Η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού συγκαταλέγεται στις βασικές δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της. Ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι επιζήμιος για την ευημερία των πολιτών και περιορίζει την ικανότητά τους να εκφράζονται και να συμμετέχουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού πρέπει να επιδιωχθεί τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και εκτός αυτής, σύμφωνα με τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας του ΟΗΕ.

—

Σε όλα τα κράτη μέλη, αναρίθμητα παιδιά και νέοι και οργανωτές κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, προερχόμενοι από διαφορετικά περιβάλλοντα, συμμετέχουν ή δραστηριοποιούνται σε ένα πλούσιο και ποικίλο φάσμα κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους ή ωφελούνται από τέτοιου είδους δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να πραγματοποιούνται σε διάφορα πλαίσια, άπτονται δε διαφόρων ζητημάτων που επηρεάζουν τη ζωή τους ή τον κόσμο όπου ζουν.

—

Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους πραγματοποιούνται εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού πλαισίου καθώς και μέσω ειδικών δραστηριοτήτων αναψυχής, βασίζονται δε σε διαδικασίες μη τυπικής και άτυπης μάθησης και στην εθελοντική συμμετοχή. Οι δραστηριότητες και οι διαδικασίες αυτές τελούν υπό αυτοδιαχείριση, συνδιαχείριση ή διαχείριση ασκούμενη υπό την εκπαιδευτική ή παιδαγωγική καθοδήγηση επαγγελματιών ή εθελοντών οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, μπορούν δε να εξελίσσονται και να μετασχηματίζονται ανάλογα με τις διαφορετικές δυναμικές που αναπτύσσονται.

—

Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους οργανώνονται και υλοποιούνται με διαφόρους τρόπους (μέσω οργανώσεων που διευθύνονται από νέους, οργανώσεων που εργάζονται για τη νεολαία και άτυπων ομάδων ή μέσω υπηρεσιών για τη νεολαία και δημόσιων αρχών), διαμορφώνονται δε σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο σε συνάρτηση με τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων, στοιχεία:

—

Σε πολλά κράτη μέλη οι τοπικές και περιφερειακές διαδραματίζουν βασικό ρόλο αρχές όσον αφορά την υποστήριξη και την ανάπτυξη τοπικών και περιφερειακών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους.

—

Οι νέοι αποτελούν τμήμα μιας ολοένα και πιο πολύπλοκης κοινωνίας. Οι νέοι διαπλάθονται από πολλές και ποικίλες επιρροές και περιβάλλοντα, την οικογένεια, το σχολείο, τον χώρο εργασίας, τις παρέες τους και τα μέσα ενημέρωσης. Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή τους.

—

Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους –οι οποίες συμπληρώνουν το πλαίσιο της τυπικής εκπαίδευσης– μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οφέλη στα παιδιά και τους νέους, προσφέροντάς τους ευρύ και ποικίλο φάσμα ευκαιριών μη τυπικής και άτυπης μάθησης μέσω κατάλληλων στοχευμένων προσεγγίσεων.

—

Στο πλαίσιο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, οι νέοι καλούνται να αναλαμβάνουν ευθύνες και να καθίστανται υπόλογοι για τις πράξεις τους, μέσω του ενεργού ρόλου που τους δίνεται στην ανάπτυξη και την υλοποίηση των εν λόγω δραστηριοτήτων. Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους μπορούν να προσφέρουν άνετο, ασφαλές, δημιουργικό και ευχάριστο περιβάλλον, εντός του οποίου όλα τα παιδιά και οι νέοι, είτε σε ατομικό επίπεδο είτε ως μέλη ομάδας, να μπορούν να εκφράζονται, να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, να συναντιούνται, να παίζουν, να εξερευνούν και να πειραματίζονται.

—

Επιπλέον, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους θα πρέπει να τους προσφέρουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν ευρύ φάσμα ποικίλων προσωπικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων, αδέσμευτων από στερεότυπα, καθώς και βασικών ικανοτήτων που μπορούν να συνεισφέρουν στη σύγχρονη κοινωνία. Επομένως, οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της αυτονομίας, της αυτεξουσιότητας και του επιχειρηματικού πνεύματος των νέων.

—

Μεταδίδοντας καθολικές αξίες όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, την ειρήνη, τον αντιρατσισμό, την πολιτιστική πολυμορφία, την αλληλεγγύη, την ισότητα και την αειφόρο ανάπτυξη, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους μπορούν επίσης να προσφέρουν προστιθέμενη κοινωνική αξία, καθώς μπορούν:

—

Επομένως, οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους διαδραματίζουν ποικίλους ρόλους στην κοινωνία και μπορούν να συμβάλλουν σε τομείς πολιτικής που σχετίζονται με τη νεολαία, όπως η διά βίου μάθηση, η κοινωνική ένταξη και η απασχόληση.

—

Οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους, είτε διεξάγονται από εθελοντές είτε από επαγγελματίες, έχουν σημαντική κοινωνικοοικονομική δυναμική, καθώς μπορούν να δημιουργούν οικονομικές δραστηριότητες, να παρέχουν υποδομές, να παράγουν οικονομικά οφέλη και να βελτιώνουν την απασχόληση (των νέων). Η αγορά εργασίας μπορεί να ωφεληθεί από τις ατομικές και επαγγελματικές δεξιότητες και ικανότητες που αποκτούν μέσω κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους τόσο οι συμμετέχοντες σε αυτές όσο και οι οργανωτές τους. Η αξία των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων αυτών πρέπει να αναγνωρίζεται επαρκώς και με ουσιαστικό τρόπο.

—

Το πρόγραμμα «Νεολαία εν δράσει» συμβάλλει σημαντικά στην ποιότητα των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους σε όλα τα επίπεδα, στην ανάπτυξη των ικανοτήτων των οργανωτών τους και στην αναγνώριση της μη τυπικής μάθησης που παρέχεται στο πλαίσιό τους, προσφέροντας στους οργανωτές ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας και δικτύωσης.

—

σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης, της υλοποίησης και της αξιολόγησης ειδικών πρωτοβουλιών διοργάνωσης κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους θα πρέπει να συμμετέχουν νέοι, οργανώσεις νεολαίας, οργανωτές κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, ερευνητές στον τομέα της νεολαίας, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών και λοιποί εμπειρογνώμονες σε θέματα νεολαίας,

—

θα πρέπει να γίνονται σεβαστοί οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες κάθε παράγοντα που συμμετέχει στο πλαίσιο των αντίστοιχων τομέων αρμοδιότητάς τους,

—

είναι απαραίτητη η συγκέντρωση και η ανταλλαγή πιο εμπεριστατωμένων στοιχείων για την καλύτερη κατανόηση των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους,

—

οι νομικές πράξεις που αναφέρει το ανανεωμένο πλαίσιο θα πρέπει να αξιοποιούνται πλήρως για τη συνεκτίμηση της πτυχής των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους και την υλοποίηση συγκεκριμένων πρωτοβουλιών στον τομέα αυτό,

—

οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη συμμετοχή παιδιών και νέων που βρίσκονται αντιμέτωπα με τη φτώχεια ή απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό.

—

να προωθήσουν διάφορες μορφές βιώσιμης υποστήριξης των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, όπως, επί παραδείγματι, την παροχή επαρκούς χρηματοδότησης, πόρων ή υποδομών· στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει επίσης να εξαλείψουν τους παράγοντες που εμποδίζουν την άσκηση δραστηριοτήτων αυτού του είδους και να χαράξουν, στις περιπτώσεις όπου κρίνεται σκόπιμο, σχετικές στρατηγικές,

—

να υποστηρίξουν και να αναπτύξουν τον ρόλο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην υλοποίηση του ανανεωμένου πλαισίου, ιδίως δε τη συμβολή των δραστηριοτήτων αυτών στην επίτευξη των στόχων στα επιμέρους πεδία δράσης,

—

να φροντίσουν, στις περιπτώσεις όπου κρίνεται σκόπιμο, ώστε οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και φορείς να αναλάβουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη, την υποστήριξη και την υλοποίηση κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους.

—

να εκπονήσει μελέτη για να χαρτογραφήσει την πολυμορφία, την κάλυψη και τον αντίκτυπο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην ΕΕ και να προβλέψει στην έκθεση της ΕΕ για τη νεολαία περαιτέρω ενέργειες όσον αφορά τις δραστηριότητες αυτές,

—

να παράσχει στήριξη σε ευρωπαϊκές ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον τομέα της νεολαίας καθώς και σε μικρότερες πρωτοβουλίες, ώστε να αναπτυχθεί μια ισχυρή ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών και να ενισχυθεί η συμμετοχή των νέων στον δημοκρατικό βίο,

—

να ενισχύσει την ποιότητα των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, την οικοδόμηση των ικανοτήτων και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των οργανωτών τους και την αναγνώριση της μη τυπικής μάθησης που παρέχεται στο πλαίσιό τους, παρέχοντας στους οργανωτές ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας,

—

να αναπτύξει και να υποστηρίξει την ανάπτυξη εύχρηστων ευρωπαϊκών εργαλείων ανεξάρτητης αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης (όπως το Youthpass), καθώς και μέσων για την τεκμηρίωση των δεξιοτήτων των οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, τα οποία θα μπορούσαν να διευκολύνουν την αναγνώριση και την αξιολόγηση της ποιότητας των δραστηριοτήτων αυτών στην Ευρώπη,

—

να παράσχει επαρκείς και κατάλληλες ευρωπαϊκές πλατφόρμες, όπως βάσεις δεδομένων, αλληλοδιδακτικές δραστηριότητες και διασκέψεις, με σκοπό τη συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με καινοτόμες έρευνες, πολιτικές, προσεγγίσεις, πρακτικές και μεθόδους.

—

να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες και περισσότερες ευκαιρίες για την ανάπτυξη, την υποστήριξη και την υλοποίηση κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

να αναγνωρίσουν πλήρως, να προβάλουν περισσότερο και να ενισχύσουν τον ρόλο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην κοινωνία,

—

να διευκολύνουν την αναβάθμιση της ποιότητας των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους,

—

να υποστηρίξουν τη χάραξη νέων ή την ενίσχυση υφιστάμενων στρατηγικών για την οικοδόμηση των ικανοτήτων των οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους και να υποστηρίξουν την κοινωνία των πολιτών στην εφαρμογή κατάλληλων μορφών κατάρτισής τους,

—

να εντοπίσουν τις διάφορες μορφές κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους καθώς και τις δεξιότητες και τις μεθόδους που είναι κοινές μεταξύ των οργανωτών τέτοιων δραστηριοτήτων, με σκοπό τη χάραξη στρατηγικών για τη βελτίωση της ποιότητας και την αναγνώριση των δραστηριοτήτων αυτών,

—

να προωθήσουν την απασχολησιμότητα και την κινητικότητα των οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, μέσω της απόκτησης καλύτερης γνώσης των προσόντων τους και της αναγνώρισης των δεξιοτήτων που αποκτούν από τις εμπειρίες τους,

—

να προαγάγουν και να υποστηρίξουν την έρευνα στον τομέα των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους και της πολιτικής για τη νεολαία, συμπεριλαμβανομένης της ιστορικής διάστασής της και της σημασίας που έχει σήμερα για την πολιτική στον τομέα των δραστηριοτήτων για τους νέους,

—

να παράσχουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους μέσω διαφόρων μηχανισμών, όπως ευρωπαϊκές και εθνικές εκστρατείες, και να ενισχύσουν τις συνέργειες και τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων φορέων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

να προωθήσουν ευκαιρίες ανταλλαγών, συνεργασίας και δικτύωσης μεταξύ οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους, υπευθύνων χάραξης πολιτικών και ερευνητών σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο,

—

στο πλαίσιο των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους, να προωθήσουν, όπου κρίνεται σκόπιμο, την ανάπτυξη συστηματικής αξιολόγησης των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που απαιτούνται για κάθε μορφή κατάρτισης που στοχεύει στην απόκτηση γνώσεων και βελτιωμένων δεξιοτήτων.

—

να ενισχύσει την πρόσβαση όλων των παιδιών και των νέων, ιδίως εκείνων που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες, σε κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για νέους,

—

να προωθήσει ποικίλες μορφές κατάρτισης για τους οργανωτές κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους που δραστηριοποιούνται εντός της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα της νεολαίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ποιότητα των δραστηριοτήτων αυτών,

—

να αξιολογεί τις προσεγγίσεις, τις πρακτικές και τις μεθόδους που ακολουθούνται στον τομέα των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους και να επενδύει συνεχώς στην καινοτόμο ανάπτυξή τους μέσω νέων πρωτοβουλιών και δραστηριοτήτων βασιζόμενων στα πραγματικά βιώματα των παιδιών, των νέων, των οργανωτών κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για νέους,

—

να ανταλλάσσει πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές, να συνεργάζεται και να δικτυώνεται σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

—

να αναγνωριστεί ο καίριος ρόλος που διαδραματίζουν οι κοινωνικομορφωτικές δραστηριότητες για τους νέους ως μέσο παροχής ευκαιριών μη τυπικής μάθησης σε όλους τους νέους,

—

να εξασφαλιστεί η πλήρης ενσωμάτωση των κοινωνικομορφωτικών δραστηριοτήτων για τους νέους στην πρωτοβουλία «Νεολαία σε κίνηση» καθώς και σε άλλα προγράμματα/πολιτικές που θα εφοδιάσουν όλους τους νέους, ιδίως δε εκείνους που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες, με τις κατάλληλες δεξιότητες και τις βασικές ικανότητες που απαιτούνται για την κοινωνία και την οικονομία του 2020 και μετά.