(1)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2073/2005 της Επιτροπής (2) καθορίζει τα μικροβιολογικά κριτήρια για συγκεκριμένους μικροοργανισμούς και τους κανόνες εφαρμογής προς τους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων όσον αφορά τις γενικές και ειδικές απαιτήσεις υγιεινής που αναφέρονται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 852/2004.

(2)

Ειδικότερα, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2073/2005 ορίζει κριτήρια ασφάλειας των τροφίμων, τα οποία καθορίζουν το αποδεκτό ενός προϊόντος ή μιας παρτίδας τροφίμων και τα οποία εφαρμόζονται στα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά. Ο εν λόγω κανονισμός προβλέπει κριτήρια ασφάλειας των τροφίμων για τη Listeria monocytogenes, η οποία αποτελεί μείζονα τροφιμογενή παθογόνο παράγοντα που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη δημόσια υγεία λόγω του υψηλού ποσοστού θνητότητας που παρουσιάζει. Στην τελευταία έκθεσή της για τις ζωονόσους (3), η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (στο εξής: Αρχή) παρατήρησε ότι ο αριθμός των κρουσμάτων λιστερίωσης στον άνθρωπο στην Ένωση ήταν κατά 15,9 % υψηλότερος το 2022 σε σύγκριση με το 2021 και ότι ο αριθμός των θανάτων από τροφιμογενείς εστίες που προκλήθηκαν από Listeria monocytogenes στην Ένωση το 2022 ήταν ένας από τους υψηλότερους αριθμούς που αναφέρθηκαν στην Αρχή την τελευταία δεκαετία. Λόγω αυτής της αύξησης των κρουσμάτων λιστερίωσης στην Ένωση, είναι ζωτικής σημασίας τα κριτήρια ασφάλειας των τροφίμων για τη Listeria monocytogenes να μπορούν να προσφέρουν υψηλό και ομοιόμορφο επίπεδο προστασίας των καταναλωτών σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα.

(3)

Ο κίνδυνος προσβολής από λιστερίωση μέσω των τροφίμων επηρεάζεται τόσο από την ατομική ευπάθεια του καταναλωτή όσο και από την ικανότητα των μολυσμένων τροφίμων να στηρίζουν την ανάπτυξη Listeria monocytogenes σε υψηλά επίπεδα. Τα βρέφη και οι καταναλωτές που έχουν εξασθενημένη ανοσοποιητική άμυνα επειδή πάσχουν από ασθένειες, διαταραχές ή παθήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερη ευπάθεια στη Listeria monocytogenes και δεν μπορούν να εκτεθούν σε τρόφιμα που περιέχουν το εν λόγω παθογόνο σε καμία συγκέντρωση. Για άλλους καταναλωτές, έχει αναγνωριστεί επιστημονικά ότι μόνο η πρόσληψη τροφίμων που περιέχουν Listeria monocytogenes σε συγκέντρωση άνω του ορίου των 100 cfu/g είναι δυνητικά επιβλαβής για την υγεία. Ως εκ τούτου, τα έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα, εκτός από εκείνα που προορίζονται για βρέφη και για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, τα οποία είναι δυνατόν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της Listeria monocytogenes πέραν του ορίου των 100 cfu/g καθ’ όλη τη διάρκεια διατήρησής τους, αποτελούν μια ευαίσθητη ομάδα προϊόντων διατροφής στην οποία θα πρέπει να εστιαστούν τα μέτρα μετριασμού του κινδύνου.

(4)

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2073/2005, η παρουσία Listeria monocytogenes δεν πρέπει να ανιχνεύεται σε 25 g έτοιμων για κατανάλωση τροφίμων ικανών να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της Listeria monocytogenes, εκτός από εκείνα που προορίζονται για βρέφη και για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, πριν τα τρόφιμα αποδεσμευτούν από τον άμεσο έλεγχο του υπευθύνου της επιχείρησης τροφίμων που τα παρήγαγε, όταν αυτός δεν μπορεί να αποδείξει, με τρόπο ικανοποιητικό για την αρμόδια αρχή, ότι το επίπεδο της Listeria monocytogenes δεν θα υπερβαίνει το όριο των 100 cfu/g καθ’ όλη τη διάρκεια διατήρησης των οικείων τροφίμων. Ωστόσο, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2073/2005 δεν προβλέπει κριτήριο που να εφαρμόζεται στα εν λόγω τρόφιμα όταν αυτά έχουν αποδεσμευτεί από τον άμεσο έλεγχο του υπευθύνου της επιχείρησης τροφίμων που τα παρήγαγε, ενώ δεν είναι ακόμη δυνατόν να διασφαλιστεί ότι δεν θα σημειωθεί υπέρβαση του ορίου των 100 cfu/g καθ’ όλη τη διάρκεια διατήρησής τους.

(5)

Για να διασφαλιστεί το ίδιο επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας από την παραγωγή έως τη διανομή για τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση, εκτός από εκείνα που προορίζονται για βρέφη και για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, τα οποία είναι δυνατόν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της Listeria monocytogenes, το κριτήριο ασφάλειας των τροφίμων «Listeria monocytogenes να μην ανιχνεύεται σε 25 g» θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα εν λόγω τρόφιμα διατίθενται στην αγορά κατά τη διάρκεια διατήρησής τους και για τις οποίες ο υπεύθυνος της επιχείρησης τροφίμων που τα παρήγαγε δεν μπόρεσε να αποδείξει, με τρόπο ικανοποιητικό για την αρμόδια αρχή, ότι το επίπεδο της Listeria monocytogenes δεν θα υπερβαίνει το όριο των 100 cfu/g καθ’ όλη τη διάρκεια διατήρησής τους.

(6)

Για να δοθεί επαρκής χρόνος στους υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων να προσαρμόσουν τις πρακτικές και τις διαδικασίες τους στη νέα απαίτηση, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να εφαρμοστεί πριν από την 1η Ιουλίου 2026.

(7)

Επομένως, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2073/2005 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(8)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,