(1)

Η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ένωσης και της Ουκρανίας (2), η οποία συμπεριλαμβάνει την εκτενή και ολοκληρωμένη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών, άρχισε να ισχύει την 1η Σεπτεμβρίου 2017.

(2)

Το 2014, η Ουκρανία άρχισε να υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με στόχο τη σταθεροποίηση της οικονομίας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών της. Η καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος και οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις συγκαταλέγονται μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων του θεματολογίου. Η υλοποίηση των εν λόγω μεταρρυθμίσεων στηρίχθηκε από διαδοχικά προγράμματα μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, στο πλαίσιο των οποίων η Ουκρανία έχει λάβει από την Ένωση συνδρομή υπό μορφή δανείων συνολικού ύψους 6,6 δισεκατομμυρίων EUR.

(3)

Με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή έκτακτης ανάγκης, που διατέθηκε στο πλαίσιο των αυξανόμενων απειλών, αμέσως πριν από τη ρωσική εισβολή, δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2022/313 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), χορηγήθηκαν στην Ουκρανία δάνεια ύψους 1,2 δισεκατομμυρίου EUR, τα οποία εκταμιεύθηκαν σε δύο δόσεις ύψους 600 εκατομμυρίων EUR η καθεμία, τον Μάρτιο και τον Μάιο του 2022.

(4)

Η έκτακτη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης ύψους έως 1 δισεκατομμυρίου EUR, που διατέθηκε δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2022/1201 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), παρείχε ταχεία και επείγουσα στήριξη στον ουκρανικό προϋπολογισμό και εκταμιεύθηκε πλήρως σε δύο δόσεις, την 1η και τη 2α Αυγούστου 2022. Η εν λόγω συνδρομή αποτελούσε το πρώτο στάδιο της προγραμματισμένης έκτακτης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής προς την Ουκρανία, ύψους έως 9 δισεκατομμυρίων EUR, που εξήγγειλε η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Ουκρανία: Αρωγή και ανασυγκρότηση» της 18ης Μαΐου 2022 και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης-24ης Ιουνίου 2022.

(5)

Η απόφαση (ΕΕ) 2022/1628 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) αποτέλεσε ένα ακόμη βήμα για την εφαρμογή της προγραμματισμένης έκτακτης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Έθεσε τη βάση για την παροχή στην Ουκρανία πρόσθετου ποσού ύψους έως 5 δισεκατομμυρίων EUR, υπό μορφή δανείων με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, εκ των οποίων 2 δισεκατομμύρια EUR εκταμιεύθηκαν στις 18 Οκτωβρίου, ενώ τα υπόλοιπα 3 δισεκατομμύρια EUR αναμένεται να εκταμιευθούν έως το τέλος του 2022.

(6)

Ο απρόκλητος και αδικαιολόγητος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 έχει προκαλέσει στην Ουκρανία αδυναμία πρόσβασης στις χρηματοπιστωτικές αγορές και σημαντική μείωση των δημοσίων εσόδων, ενώ έχουν αυξηθεί σημαντικά οι δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κατάστασης και τη διατήρηση της συνέχειας των κρατικών υπηρεσιών. Σε αυτή την πολύ αβέβαιη και ρευστή κατάσταση, το καλοκαίρι του 2022 οι βέλτιστες εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας κατέδειξαν έκτακτο χρηματοδοτικό κενό ύψους περίπου 39 δισεκατομμυρίων USD το 2022, του οποίου το ήμισυ περίπου θα μπορούσε να καλυφθεί χάρη στην παροχή διεθνούς βοήθειας. Η ταχεία χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής από την Ένωση στην Ουκρανία βάσει της απόφασης (ΕΕ) 2022/1628 θεωρήθηκε, δεδομένων των έκτακτων περιστάσεων, κατάλληλη βραχυπρόθεσμη αντίδραση στους σημαντικούς κινδύνους για τη μακροοικονομική σταθερότητα της Ουκρανίας. Η έκτακτη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή βάσει της εν λόγω απόφασης, με επιπλέον ποσό ύψους έως 5 δισεκατομμυρίων EUR, αποσκοπούσε να στηρίξει τη μακροοικονομική σταθεροποίηση της Ουκρανίας, να ενισχύσει την άμεση ανθεκτικότητα της χώρας και να διατηρήσει την ικανότητά της προς ανάκαμψη, συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της Ουκρανίας και στην ικανότητά της να ανταποκριθεί τελικά στις δημοσιονομικές της υποχρεώσεις.

(7)

Από την έναρξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Ένωση, τα κράτη μέλη της και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν κινητοποιήσει 19,7 δισεκατομμύρια EUR για την οικονομική, κοινωνική και χρηματοπιστωτική ανθεκτικότητα της Ουκρανίας. Το εν λόγω ποσό συνδυάζει τη στήριξη από τον προϋπολογισμό της Ένωσης ύψους 12,4 δισεκατομμυρίων EUR, συμπεριλαμβανομένης της έκτακτης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής και της στήριξης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, με πλήρη ή μερική εγγύηση από τον προϋπολογισμό της Ένωσης, καθώς και περαιτέρω χρηματοδοτική στήριξη από τα κράτη μέλη ύψους 7,3 δισεκατομμυρίων EUR.

(8)

Επιπλέον, το Συμβούλιο αποφάσισε μέτρα συνδρομής για τη στήριξη των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη, ύψους 3,1 δισεκατομμυρίων EUR δυνάμει της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 του Συμβουλίου (6), και αποστολή στρατιωτικής βοήθειας προς στήριξη της Ουκρανίας ύψους 0,1 δισεκατομμυρίου EUR για τις κοινές δαπάνες δυνάμει της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2022/1968 του Συμβουλίου (7). Η Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν επίσης παράσχει άνευ προηγουμένου επείγουσα βοήθεια σε είδος, μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/836 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), που συνιστά τη μεγαλύτερη επιχείρηση έκτακτης ανάγκης από τη δημιουργία του εν λόγω μηχανισμού, διοχετεύοντας εκατομμύρια είδη έκτακτης ανάγκης στην Ουκρανία και την περιοχή.

(9)

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 23 Ιουνίου 2022 αποφάσισε να χορηγήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία. Η συνέχιση της παροχής ισχυρής στήριξης στην Ουκρανία αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Ένωση. Καθώς η ζημία από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην ουκρανική οικονομία, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις είναι τεράστια, η συνέχιση της ισχυρής στήριξης της Ουκρανίας απαιτεί οργανωμένη συλλογική προσέγγιση όπως ορίζεται στο μέσο για την παροχή ενωσιακής στήριξης στην Ουκρανία (μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή +) που θεσπίζεται με τον παρόντα κανονισμό («μέσο»).

(10)

Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αποτελεί στρατηγική γεωπολιτική απειλή για την Ένωση στο σύνολό της και απαιτεί από τα κράτη μέλη να παραμείνουν ισχυρά και ενωμένα. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό η στήριξη της Ένωσης να υλοποιηθεί ταχέως και να μπορεί να προσαρμόζεται με ευέλικτο και σταδιακό τρόπο για την άμεση αρωγή και τη βραχυπρόθεσμη αποκατάσταση στην πορεία προς τη μελλοντική ανασυγκρότηση.

(11)

Ο γενικός στόχος του μέσου είναι να συμβάλει στη γεφύρωση του χρηματοδοτικού κενού της Ουκρανίας το 2023, ιδίως προσφέροντας βραχυπρόθεσμη οικονομική αρωγή με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τον ουκρανικό κρατικό προϋπολογισμό με προβλέψιμο, συνεχή, ομαλό και έγκαιρο τρόπο, μεταξύ άλλων για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης και της αρχικής στήριξης για τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση, κατά περίπτωση, με σκοπό να στηριχθεί η Ουκρανία στην πορεία της προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

(12)

Για την επίτευξη του γενικού στόχου του μέσου, η συνδρομή θα πρέπει να χορηγηθεί για τη στήριξη της μακροοικονομικής σταθερότητας στην Ουκρανία και για την άμβλυνση των περιορισμών εξωτερικής χρηματοδότησης που αντιμετωπίζει η Ουκρανία. Η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει τη στήριξη στο πλαίσιο του μέσου σύμφωνα με τις βασικές αρχές και τους στόχους των μέτρων που λαμβάνονται στους διάφορους τομείς της εξωτερικής δράσης και τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης.

(13)

Η παροχή στήριξης για την αποκατάσταση, την επισκευή και τη συντήρηση κρίσιμων λειτουργιών και υποδομών, καθώς και την αρωγή για τα άτομα που έχουν ανάγκη και για τις πλέον πληγείσες περιοχές όσον αφορά την υλική και κοινωνική στήριξη, την προσωρινή στέγαση, την κατασκευή κατοικιών και υποδομών θα πρέπει να περιλαμβάνεται επίσης στους κύριους τομείς στήριξης στο πλαίσιο του μέσου.

(14)

Το μέσο θα πρέπει επίσης να στηρίξει την ενίσχυση της ικανότητας των ουκρανικών αρχών να προετοιμαστούν για τη μελλοντική μεταπολεμική ανασυγκρότηση και για την πρώιμη προπαρασκευαστική φάση της προενταξιακής διαδικασίας, κατά περίπτωση, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση των θεσμών της Ουκρανίας, τη μεταρρύθμιση και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, καθώς και της διαφάνειας, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της χρηστής διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα.

(15)

Το μέσο θα στηρίξει την εξωτερική πολιτική της Ένωσης έναντι της Ουκρανίας. Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της επιχείρησης στήριξης, για τον συντονισμό και την εξασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης. Η στήριξη της Ουκρανίας βάσει του παρόντος μέσου θα εξακολουθήσει να συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπιση των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας, όπως εκτιμώνται από το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, λαμβανομένης υπόψη της ικανότητας της Ουκρανίας να αυτοχρηματοδοτείται με ίδιους πόρους. Κατά τον καθορισμό του ποσού της στήριξης λαμβάνονται επίσης υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές από διμερείς και πολυμερείς χορηγούς, καθώς και η εφαρμογή στο παρελθόν από την Ένωση και άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης στην Ουκρανία και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης.

(16)

Η κατάσταση στην Ουκρανία απαιτεί σταδιακή προσέγγιση, με ένα μέσο που επικεντρώνεται στη μακροοικονομική σταθερότητα, καθώς και στην άμεση αρωγή και αποκατάσταση, το οποίο θα πρέπει να συνοδεύεται από συνεχή στήριξη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη που θεσπίστηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) και των δράσεων ανθρωπιστικής βοήθειας που θεσπίστηκαν από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1257/96 του Συμβουλίου (10).

(17)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίζει τους πόρους που είναι διαθέσιμοι για το μέσο για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 με δυνατότητα εκταμιεύσεων έως τις 31 Μαρτίου 2024. Θα πρέπει να διατεθεί μέγιστο ποσό 18 δισεκατομμυρίων EUR με τη μορφή δανείων. Επιπλέον, για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να προβλέπει επιδότηση επιτοκίου. Για να εξασφαλιστεί η κάλυψη του κόστους των τόκων κατά τη διάρκεια των δανείων, οι συνεισφορές των κρατών μελών μετά το 2027 θα πρέπει να ανανεωθούν και να συνεχιστούν ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό, εκτός εάν καλυφθούν με άλλα μέσα στα μελλοντικά πολυετή δημοσιονομικά πλαίσια. Ως εκ τούτου, ενδέχεται να είναι δυνατή η παράταση των συνεισφορών των κρατών μελών πέραν του 2027.

(18)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να διαθέτουν πρόσθετους πόρους, ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό, που θα εκτελούνται στο πλαίσιο του μνημονίου συνεννόησης του μέσου. Αυτή η δυνατότητα πρόσθετης συνεισφοράς, ως εξωτερικών εσόδων για ειδικό προορισμό, θα πρέπει επίσης να παρέχεται για ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες και ενδιαφερόμενα μέρη σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 2 στοιχεία δ) και ε) του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) («δημοσιονομικός κανονισμός»). Για την προώθηση των συνεργειών και της συμπληρωματικότητας, είναι σκόπιμο να δοθεί η δυνατότητα να διατίθενται επίσης οι εν λόγω πρόσθετες συνεισφορές από τα κράτη μέλη, από ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες και ενδιαφερόμενα μέρη στα προγράμματα που καταρτίζονται δυνάμει των κανονισμών (ΕΕ) 2021/947 και (ΕΚ) αριθ. 1257/96 για τη χρηματοδότηση μέτρων που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του μέσου.

(19)

Οι εθελοντικές συνεισφορές των κρατών μελών θα πρέπει να είναι ανέκκλητες, άνευ όρων και καταβλητέες μόλις ζητηθούν. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνάπτουν συμφωνία συνεισφοράς με την Επιτροπή κατά την έννοια του άρθρου 22 παράγραφος 2 του δημοσιονομικού κανονισμού. Η συμφωνία συνεισφοράς θα πρέπει να καλύπτει τη συνεισφορά στην επιδότηση επιτοκίου, καθώς και πρόσθετα ποσά, εάν το κράτος μέλος επιθυμεί να τα παράσχει.

(20)

Η στήριξη στο πλαίσιο του μέσου θα πρέπει να διατίθεται υπό την προϋπόθεση ότι η Ουκρανία εξακολουθεί να σέβεται τους ουσιαστικούς μηχανισμούς και θεσμούς της δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένου του πολυκομματικού κοινοβουλευτικού συστήματος και του κράτους δικαίου, και να εγγυάται τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

(21)

Η στήριξη στο πλαίσιο του μέσου θα πρέπει να συνδέεται με όρους πολιτικής που θα καθορίζονται σε μνημόνιο συνεννόησης. Οι εν λόγω όροι θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν δεσμεύσεις για την ενίσχυση των οικονομικών επιδόσεων και της ανθεκτικότητας της χώρας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, για τη διευκόλυνση της κρίσιμης ανασυγκρότησης και την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της ενέργειας.

(22)

Οι όροι πολιτικής θα πρέπει να συνοδεύονται από αυστηρές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, με στόχο να διασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται με αποδοτικότητα, διαφάνεια και υποχρέωση λογοδοσίας.

(23)

Δεδομένης της κατάστασης στην Ουκρανία, ενδείκνυται να προβλεφθεί ενδιάμεση επανεξέταση του μνημονίου συνεννόησης.

(24)

Η στήριξη στο πλαίσιο του μέσου θα πρέπει να αποδεσμεύεται με την επιφύλαξη της τήρησης των προϋποθέσεων, της ικανοποιητικής εφαρμογής και της προόδου προς την εφαρμογή των όρων πολιτικής.

(25)

Είναι σκόπιμο να προβλεφθεί η δυνατότητα επανεκτίμησης των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας και η δυνατότητα μείωσης, αναστολής ή ακύρωσης της στήριξης, εάν οι εν λόγω ανάγκες μειωθούν ριζικά σε σύγκριση με τις αρχικές προβλέψεις κατά την περίοδο εκταμίευσης της στήριξης στο πλαίσιο του μέσου. Είναι σκόπιμο επίσης να προβλεφθεί η δυνατότητα αναστολής ή ακύρωσης των εκταμιεύσεων σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι απαιτήσεις για την αποδέσμευση της στήριξης στο πλαίσιο του μέσου.

(26)

Στο πλαίσιο των επειγουσών χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας, είναι σκόπιμο η χρηματοδοτική συνδρομή να οργανωθεί βάσει της διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 220α του δημοσιονομικού κανονισμού όπου καθορίστηκε ως ενιαία μέθοδος χρηματοδότησης, και η οποία αναμένεται να ενισχύσει τη ρευστότητα των ομολόγων της Ένωσης και την ελκυστικότητα και την οικονομική αποδοτικότητα της έκδοσης ομολόγων της Ένωσης.

(27)

Δεδομένης της δυσχερούς κατάστασης που έχει προκαλέσει ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και για να στηριχθεί στην πορεία της προς τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα, είναι σκόπιμο να χορηγηθούν στην Ουκρανία δάνεια με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους μέγιστης διάρκειας 35 ετών και η αποπληρωμή του κεφαλαίου να μην αρχίσει πριν από το 2033. Είναι επίσης σκόπιμο να προβλεφθεί παρέκκλιση από το άρθρο 220 παράγραφος 5 στοιχείο ε) του δημοσιονομικού κανονισμού και να επιτραπεί στην Ένωση η δυνατότητα να καλύψει το κόστος επιτοκίου και να απαλλάξει την Ουκρανία από τις διοικητικές δαπάνες που θα τη βάρυναν σε αντίθετη περίπτωση. Η επιδότηση επιτοκίου θα πρέπει να χορηγηθεί ως μέσο που κρίνεται κατάλληλο για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της στήριξης στο πλαίσιο του μέσου κατά την έννοια του άρθρου 220 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού. Θα πρέπει να χρηματοδοτείται από πρόσθετες εθελοντικές συνεισφορές των κρατών μελών και να διατίθεται σταδιακά με την έναρξη ισχύος των συμφωνιών με τα κράτη μέλη.

(28)

Η Ουκρανία θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ζητά την επιδότηση του επιτοκίου και την απαλλαγή από τις διοικητικές δαπάνες κάθε χρόνο.

(29)

Η δημοσιονομική υποχρέωση από δάνεια δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να υποστηρίζεται από την εγγύηση εξωτερικής δράσης, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 31 παράγραφος 3 δεύτερη περίοδος του κανονισμού (ΕΕ) 2021/947. Η στήριξη στο πλαίσιο του μέσου θα πρέπει να συνιστά χρηματοδοτική συνδρομή κατά την έννοια του άρθρου 220 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού. Κατά την εξέταση των χρηματοοικονομικών κινδύνων και της δημοσιονομικής κάλυψης, καμία πρόβλεψη δεν θα πρέπει να συνίσταται για τη χρηματοδοτική συνδρομή υπό μορφή δανείων στο πλαίσιο του μέσου και, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 211 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού, δεν θα πρέπει να καθοριστεί συντελεστής προβλέψεων ως ποσοστό του ποσού που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού.

(30)

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου (12) δεν επιτρέπει επί του παρόντος την κάλυψη της χρηματοοικονομικής υποχρέωσης από δάνεια στο πλαίσιο του μέσου. Εν αναμονή της ενδεχόμενης τροποποίησής του, η οποία θα επιτρέπει, ως εγγύηση, την κινητοποίηση δημοσιονομικών πόρων πέραν των ανώτατων ορίων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) και έως τα ανώτατα όρια που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 2 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου (13), ενδείκνυται να αναζητηθεί εναλλακτική λύση που θα παρέχει πρόσθετους πόρους.

(31)

Οι εθελοντικές συνεισφορές των κρατών μελών με τη μορφή εγγυήσεων έχουν αναγνωριστεί ως κατάλληλο εργαλείο για την παροχή προστασίας που επιτρέπει τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού. Οι εγγυήσεις των κρατών μελών θα πρέπει να αποτελούν κατάλληλη διασφάλιση που βεβαιώνει την ικανότητα της Ένωσης να αποπληρώσει τις δανειοληπτικές πράξεις στις οποίες στηρίζονται τα δάνεια στο πλαίσιο του μέσου.

(32)

Οι εγγυήσεις που παρέχουν τα κράτη μέλη θα πρέπει να καλύπτουν τη στήριξη στο πλαίσιο του μέσου με τη μορφή δανείων ύψους έως 18 000 000 000 EUR. Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τις εφαρμοστέες εθνικές διαδικασίες για την παροχή των εγγυήσεων ως ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας. Δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της κατάστασης, ο απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση των εν λόγω διαδικασιών δεν θα πρέπει να καθυστερήσει την εκταμίευση της αναγκαίας χρηματοδοτικής στήριξης προς την Ουκρανία με τη μορφή δανείων στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού. Ταυτόχρονα, η χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του μέσου υπό μορφή δανείων θα πρέπει να διατεθεί σταδιακά, καθώς τίθενται σε ισχύ οι εγγυήσεις που παρέχονται από τα κράτη μέλη. Με βάση την αρχή της συνετής και χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει για τα δάνεια λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την πιστοληπτική της ικανότητα. Ωστόσο, η στήριξη θα πρέπει να καταστεί διαθέσιμη για ολόκληρο το ποσό των 18 000 000 000 EUR από την ημερομηνία εφαρμογής μιας τροποποίησης του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093, ή του διαδόχου του, η οποία προβλέπει εγγύηση για τα δάνεια στο πλαίσιο του μέσου βάσει του προϋπολογισμού της Ένωσης πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ και έως τα ανώτατα όρια που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 2 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053.

(33)

Οι εγγυήσεις των κρατών μελών πρέπει να είναι ανέκκλητες, άνευ όρων και εκτελεστές κατόπιν αιτήσεως. Οι εν λόγω εγγυήσεις θα πρέπει να διασφαλίζουν την ικανότητα της Ένωσης να αποπληρώνει τα κεφάλαια που λαμβάνονται υπό μορφή δανεισμού στις κεφαλαιαγορές ή από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Οι εγγυήσεις θα πρέπει να παύσουν να είναι καταβλητέες από την ημερομηνία εφαρμογής μιας τροποποίησης του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093, ή του διαδόχου του, η οποία προβλέπει εγγύηση για τα δάνεια στο πλαίσιο του μέσου βάσει του προϋπολογισμού της Ένωσης πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ και έως τα ανώτατα όρια που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 2 της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053. Οι εγγυήσεις θα πρέπει να καταπίπτουν σε περίπτωση που η Ένωση δεν λάβει έγκαιρη πληρωμή από την Ουκρανία όσον αφορά τα δάνεια στο πλαίσιο του μέσου, ιδίως σε περιπτώσεις αλλαγών στο χρονοδιάγραμμα πληρωμών για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και σε περιπτώσεις αναμενόμενων και μη αναμενόμενων μη πληρωμών.

(34)

Τα ποσά που ανακτώνται στο πλαίσιο των δανειακών συμβάσεων σε σχέση με τα δάνεια στο πλαίσιο του μέσου θα πρέπει να επιστραφούν στα κράτη μέλη που έχουν καταβάλει τα ποσά από τις καταπτώσεις της εγγύησης, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 211 παράγραφος 4 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού.

(35)

Πριν από την κατάπτωση των εγγυήσεων που παρέχουν τα κράτη μέλη, η Επιτροπή, κατά την αποκλειστική διακριτική της ευχέρεια και ευθύνη της ως το θεσμικό όργανο της Ένωσης που είναι επιφορτισμένο με την εκτέλεση του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 317 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να εξετάζει όλα τα μέτρα που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 220α του δημοσιονομικού κανονισμού, σύμφωνα με τα όρια που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Κατά τη σχετική κατάπτωση εγγυήσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να ενημερώνει τα κράτη μέλη σχετικά με την εξέταση, όπως κρίνεται σκόπιμο.

(36)

Το σχετικό μερίδιο των συνεισφορών κάθε κράτους μέλους (κλείδα κατανομής) στο συνολικό εγγυημένο ποσό θα πρέπει να αντιστοιχεί στα σχετικά μερίδια των κρατών μελών επί του συνολικού ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της Ένωσης. Οι καταπτώσεις των εγγυήσεων θα πρέπει να γίνονται κατ’ αναλογία με την εφαρμογή της κλείδας κατανομής. Έως ότου τεθούν σε ισχύ όλες οι συμφωνίες εγγύησης μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, η κλείδα κατανομής θα πρέπει να προσαρμόζεται αναλογικά σε προσωρινή βάση.

(37)

Ενδείκνυται η Επιτροπή και η Ουκρανία να συνάψουν δανειακή συμφωνία για τη δανειακή στήριξη, στο πλαίσιο των όρων που καθορίζονται στο μνημόνιο συνεννόησης. Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης που συνδέονται με τη στήριξη στο πλαίσιο του μέσου, η Ουκρανία θα πρέπει να λάβει κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παρατυπιών σε σχέση με την εν λόγω στήριξη. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη στη δανειακή συμφωνία και στη συμφωνία χρηματοδότησης για τη διενέργεια εξακριβώσεων από την Επιτροπή, για τη διενέργεια ελέγχων από το Ελεγκτικό Συνέδριο και για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, σύμφωνα με τα άρθρα 129 και 220 του δημοσιονομικού κανονισμού.

(38)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή να συμβάλει στη γεφύρωση του χρηματοδοτικού κενού της Ουκρανίας το 2023, ιδίως προσφέροντας βραχυπρόθεσμη οικονομική αρωγή με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τον ουκρανικό κρατικό προϋπολογισμό με προβλέψιμο, συνεχή, ομαλό και έγκαιρο τρόπο, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, εξαιτίας της κλίμακας και των επιπτώσεών του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

(39)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14).

(40)

Λαμβανομένου υπόψη του επείγοντος χαρακτήρα που συνεπάγονται οι εξαιρετικές περιστάσεις λόγω του απρόκλητου και αδικαιολόγητου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας, κρίνεται σκόπιμο να εφαρμοστεί η παρέκκλιση από την προθεσμία των οκτώ εβδομάδων που αναφέρεται στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

(41)

Δεδομένης της κατάστασης στην Ουκρανία, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,