EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 32021R0101

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/101 του Συμβουλίου της 25ης Ιανουαρίου 2021 για τη σύσταση προγράμματος συνδρομής στον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού Ignalina στη Λιθουανία και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1369/2013

OJ L 34, 1.2.2021, p. 18–28 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

Legal status of the document In force

ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/101/oj

1.2.2021   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 34/18


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2021/101 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 25ης Ιανουαρίου 2021

για τη σύσταση προγράμματος συνδρομής στον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού Ignalina στη Λιθουανία και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1369/2013

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη την πράξη προσχώρησης του 2003, και ιδίως το άρθρο 56, και το πρωτόκολλο αριθ. 4, άρθρο 3, που επισυνάπτεται σε αυτήν,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο αριθ. 4 σχετικά με τον πυρηνικό σταθμό Ignalina της Λιθουανίας (1) («πρωτόκολλο αριθ. 4»), το οποίο προσαρτάται στην πράξη περί των όρων προσχωρήσεως της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λετονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας και των προσαρμογών των Συνθηκών επί των οποίων βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση (2) («πράξη προσχώρησης»), η Λιθουανία δεσμεύθηκε να κλείσει τη μονάδα 1 και τη μονάδα 2 του πυρηνικού σταθμού Ignalina έως τις 31 Δεκεμβρίου 2004 και τις 31 Δεκεμβρίου 2009, αντίστοιχα, στη συνέχεια δε να παροπλίσει τις μονάδες αυτές.

(2)

Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της δυνάμει της πράξης προσχώρησης και με τη συνδρομή της Ένωσης, η Λιθουανία έκλεισε τις δύο μονάδες εντός των αντίστοιχων προθεσμιών και σημείωσε σημαντική πρόοδο για τον παροπλισμό τους. Απαιτούνται περαιτέρω εργασίες προκειμένου να συνεχιστεί η μείωση του επιπέδου του ραδιολογικού κινδύνου. Με βάση τις διαθέσιμες εκτιμήσεις, για τον εν λόγω στόχο απαιτούνται επιπλέον δημοσιονομικοί πόροι μετά το 2020.

(3)

Οι δραστηριότητες που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο ενωσιακό και εθνικό δίκαιο. Ο παροπλισμός του πυρηνικού σταθμού Ignalina θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία για την πυρηνική ασφάλεια, δηλαδή την οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου (3), και τη νομοθεσία για τη διαχείριση αποβλήτων, δηλαδή την οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου (4). Σύμφωνα με τα άρθρα 4 παράγραφος 1 και 7 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ, η τελική ευθύνη για την ασφαλή διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των παραγόμενων ραδιενεργών αποβλήτων παραμένει στα κράτη μέλη.

(4)

Η πρόωρη παύση λειτουργίας και ο ακόλουθος παροπλισμός του πυρηνικού σταθμού Ignalina με δύο μονάδες αντιδραστήρων ισχύος 1 500 MW, τύπου RBMK από τη Σοβιετική Ένωση, αποτελούσε καινοφανές εγχείρημα και συνιστούσε για τη Λιθουανία έκτακτη οικονομική επιβάρυνση δυσανάλογη προς το μέγεθος και την οικονομική ισχύ της χώρας. Στο πρωτόκολλο αριθ. 4 αναγράφεται ότι η οικονομική ενίσχυση της Ένωσης προς υποστήριξη των προσπαθειών της Λιθουανίας να αποξηλώσει και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του κλεισίματος και της αποξήλωσης του πυρηνικού σταθμού Ignalina πρόκειται να συνεχισθεί απρόσκοπτα και να επεκταθεί πέραν του 2006, για την περίοδο των προσεχών Δημοσιονομικών Προοπτικών.

(5)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο για ολόκληρη τη διάρκεια του προγράμματος συνδρομής στον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού Ignalina στη Λιθουανία («πρόγραμμα»),·το οποίο θα αποτελέσει το ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (5), για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού.

(6)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να θεσπιστεί για περίοδο επτά ετών ώστε η διάρκειά του να αντιστοιχεί στη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου (6).

(7)

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) («δημοσιονομικός κανονισμός») εφαρμόζεται στο παρόν πρόγραμμα. Ο δημοσιονομικός κανονισμός θεσπίζει κανόνες για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τις επιχορηγήσεις, τα βραβεία, τις προμήθειες, την έμμεση διαχείριση, τα χρηματοδοτικά μέσα, τις εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό, τη χρηματοδοτική συνδρομή και την αμοιβή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων.

(8)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (9), (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 (10) και (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου (11), τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων σχετικά με την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διόρθωση και τη διερεύνηση παρατυπιών, μεταξύ των οποίων απάτες, την ανάκτηση των απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 και (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) έχει την εξουσία να διεξάγει διοικητικές έρευνες, μεταξύ των οποίων και επιτόπιες έρευνες και επιθεωρήσεις, με στόχο να διαπιστωθεί αν υπήρξε απάτη, διαφθορά ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει την εξουσία, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 να διερευνά και να διώκει αξιόποινες πράξεις που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης κατά τα οριζόμενα στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12). Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης υποχρεούται να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, στην OLAF, στο Ελεγκτικό Συνέδριο και, όσον αφορά τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939, στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, και να διασφαλίζει ότι κάθε τρίτος που συμμετέχει στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης παρέχει ισοδύναμα δικαιώματα.

(9)

Ο παρών κανονισμός δεν προδικάζει την έκβαση τυχόν μελλοντικών διαδικασιών περί κρατικών ενισχύσεων, οι οποίες μπορεί να κινηθούν σύμφωνα με τα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»).

(10)

Η χρηματοδότηση βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επικεντρώνεται σε δραστηριότητες με τις οποίες υλοποιούνται οι στόχοι ασφαλείας του παροπλισμού.

(11)

Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τη δημιουργία γνώσεων και την ανταλλαγή εμπειριών. Οι γνώσεις και η πείρα που αποκτήθηκαν και τα διδάγματα που αντλήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος όσον αφορά τη διαδικασία παροπλισμού θα πρέπει να διαδοθούν στην Ένωση, σε συντονισμό και συνέργεια με τα άλλα σχετικά προγράμματα της Ένωσης για δραστηριότητες παροπλισμού στη Βουλγαρία, τη Σλοβακία και τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Επιτροπής στις εγκαταστάσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC), δεδομένου ότι τα μέτρα αυτά προσφέρουν τη μέγιστη προστιθέμενη αξία για την ΕΕ και συμβάλλουν στην ασφάλεια των εργαζομένων και του ευρύτερου κοινού καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος. Το πεδίο εφαρμογής, η διαδικασία και οι οικονομικές πτυχές της συνεργασίας θα πρέπει να περιγραφούν λεπτομερώς στο πολυετές πρόγραμμα εργασιών και θα μπορούσαν επίσης να αποτελέσουν αντικείμενο συμφωνιών μεταξύ των κρατών μελών και/ή με την Επιτροπή.

(12)

Το JRC θα πρέπει να διευκολύνει τη διάδοση των γνώσεων μεταξύ των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών της Ένωσης με συντονισμένο τρόπο, π.χ. διεξάγοντας ανάλυση της αγοράς, επανεξετάσεις και εκτιμήσεις των γνωστικών αναγκών στην Ένωση, εντοπίζοντας πιθανές κατευθύνσεις για συνεργασία, ενδιαφερόμενους φορείς και τομείς στους οποίους η γνώση που παράγεται κατά την υλοποίηση του προγράμματος θα απέφερε τη μέγιστη προστιθέμενη αξία, και αναπτύσσοντας μορφότυπους για την ανταλλαγή γνώσεων. Η διάδοση των γνώσεων που παράγονται θα πρέπει να χρηματοδοτείται από το JRC. Οποιοδήποτε κράτος μέλος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ξεκινήσει την ανάπτυξη δεσμών και ανταλλαγών για τη διάδοση γνώσεων.

(13)

Ο παροπλισμός του πυρηνικού σταθμού Ignalina θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με χρήση της βέλτιστης διαθέσιμης τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον τύπο και τις τεχνικές προδιαγραφές των εγκαταστάσεων που παροπλίζονται, προκειμένου να είναι εγγυημένη η ασφάλεια και η μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα, λαμβάνοντας έτσι υπόψη τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.

(14)

Η αποτελεσματική παρακολούθηση και ο αποτελεσματικός έλεγχος της εξέλιξης της διαδικασίας παροπλισμού θα πρέπει να διασφαλίζεται από τη Λιθουανία και την Επιτροπή, προκειμένου να εξασφαλιστεί για την ΕΕ η ύψιστη προστιθέμενη αξία της χρηματοδότησης που χορηγείται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, αν και η τελική ευθύνη για τον παροπλισμό ανήκει στη Λιθουανία. Αυτό περιλαμβάνει την αποτελεσματική μέτρηση της προόδου και των επιδόσεων, και την εφαρμογή διορθωτικών μέτρων όπου αυτό είναι απαραίτητο. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να συσταθεί επιτροπή με καθήκοντα παρακολούθησης και πληροφόρησης, στην οποία θα συμπροεδρεύουν εκπρόσωπος της Επιτροπής και της Λιθουανίας.

(15)

Σύμφωνα με τις παραγράφους 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (13), το πρόγραμμα θα πρέπει να αξιολογείται βάσει των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με ειδικές απαιτήσεις παρακολούθησης, αποφεύγοντας παράλληλα τον διοικητικό φόρτο, ιδίως για τα κράτη μέλη, και την υπερβολική ρύθμιση. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει, εφόσον συντρέχει περίπτωση, να περιλαμβάνουν μετρήσιμους δείκτες ως βάση για την αξιολόγηση των επιπτώσεων που θα έχει το πρόγραμμα στην πράξη.

(16)

Θα πρέπει να είναι δυνατή η αναθεώρηση του ποσού των πιστώσεων που έχουν κατανεμηθεί στο πρόγραμμα, καθώς και της περιόδου προγραμματισμού βάσει των αποτελεσμάτων της έκθεσης της ενδιάμεσης αξιολόγησης.

(17)

Δράσεις που συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να προσδιορίζονται εντός των ορίων που θέτει το σχέδιο παροπλισμού που υπέβαλε η Λιθουανία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1369/2013 του Συμβουλίου (14). Το εν λόγω σχέδιο ορίζει το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος καθώς και την τελική κατάσταση και την ημερομηνία περάτωσης του παροπλισμού. Καλύπτει, επίσης, τις δραστηριότητες παροπλισμού, το σχετικό με αυτές χρονοδιάγραμμα, το κόστος και τους απαιτούμενους ανθρώπινους πόρους. Όταν είναι απαραίτητο, η Λιθουανία πρέπει να υποβάλλει επικαιροποιημένες εκδόσεις του σχεδίου παροπλισμού στην Επιτροπή, ώστε αυτή να τις λαμβάνει υπόψη της κατά την κατάρτιση των προγραμμάτων εργασιών.

(18)

Δράσεις στο πλαίσιο του προγράμματος θα πρέπει να διεξάγονται με κοινή χρηματοδοτική προσπάθεια της Ένωσης και της Λιθουανίας. Το όριο μέγιστης συγχρηματοδότησης της Ένωσης θα πρέπει να καθοριστεί σύμφωνα με την πρακτική συγχρηματοδότησης που θεσπίστηκε στο πλαίσιο των προγενέστερων προγραμμάτων. Λαμβάνοντας υπόψη την πρακτική που ακολουθείται σε συγκρίσιμα ενωσιακά προγράμματα και την ενίσχυση της λιθουανικής οικονομίας από την έναρξη του προγράμματος μέχρι το τέλος της υλοποίησης των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, το ποσοστό συγχρηματοδότησης της Ένωσης θα πρέπει να είναι 86 % των επιλέξιμων δαπανών. Η υπόλοιπη χρηματοδότηση θα πρέπει να παρασχεθεί από τη Λιθουανία και πηγές άλλες πέραν του προϋπολογισμού της Ένωσης, όπως από διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς και άλλους δωρητές.

(19)

Κατά συνέπεια, θα πρέπει να καταργηθεί ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1369/2013.

(20)

Η ειδική έκθεση αριθ. 22/2016 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «προγράμματα συνδρομής της ΕΕ στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Λιθουανία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία: παρά την επιτευχθείσα από το 2011 πρόοδο, διαφαίνονται σημαντικές προκλήσεις», οι συστάσεις που περιλαμβάνονται σε αυτή καθώς και η απάντηση της Επιτροπής ελήφθησαν δεόντως υπόψη.

(21)

Ελήφθη υπόψη το νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Ιανουαρίου 2019 σχετικά με πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη σύσταση προγράμματος συνδρομής στον παροπλισμό του πυρηνοηλεκτρικού σταθμού Ignalina στη Λιθουανία (πρόγραμμα Ignalina) και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1369/2013 του Συμβουλίου.

(22)

Το πρόγραμμα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του εθνικού προγράμματος της Λιθουανίας για την εφαρμογή της πολιτικής διαχείρισης αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων που θεσπίστηκε δυνάμει της οδηγία 2011/70/Ευρατόμ.

(23)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15).

(24)

Στον παρόντα κανονισμό εφαρμόζονται οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που εγκρίνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 της ΣΛΕΕ. Οι εν λόγω κανόνες θεσπίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και καθορίζουν ιδίως τη διαδικασία κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, προμηθειών, βραβείων και έμμεσης εκτέλεσης, προβλέπουν δε ελέγχους της ευθύνης των οικονομικών φορέων. Οι κανόνες που εγκρίνονται με βάση το άρθρο 322 της ΣΛΕΕ αφορούν επίσης το γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης.

(25)

Οι μέθοδοι εκτέλεσης και οι μορφές της ενωσιακής χρηματοδότησης που θεσπίζονται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να επιλέγονται με βάση τη δυνατότητά τους να συμβάλουν στην επίτευξη των ειδικών στόχων των δράσεων και να αποφέρουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ιδίως, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του αναμενόμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Συναφώς, θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο χρήσης εφάπαξ ποσών, κατ’ αποκοπή συντελεστών και μοναδιαίων δαπανών, καθώς και χρηματοδότησης που δεν συνδέεται με τις δαπάνες κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 125 παράγραφος 1 στοιχείο α) του δημοσιονομικού κανονισμού,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1

Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

1.   Με τον παρόντα κανονισμό συστήνεται το πρόγραμμα συνδρομής στον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού Ignalina στη Λιθουανία («πρόγραμμα») για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027.

2.   Ο κανονισμός καθορίζει τους στόχους του προγράμματος, τον προϋπολογισμό του για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027, τις μεθόδους εκτέλεσης και τις μορφές της ενωσιακής χρηματοδότησης.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1)

«παροπλισμός»: διοικητικά και τεχνικά μέτρα σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία που καθιστούν δυνατή την άρση μέρους ή όλων των ρυθμιστικών ελέγχων σε πυρηνική εγκατάσταση και που αποσκοπούν στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης προστασίας των πολιτών και του περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων στη μείωση των επιπέδων υπολειμματικών ραδιονουκλεϊδίων στα υλικά και στον χώρο της πυρηνικής εγκατάστασης·

2)

«σχέδιο παροπλισμού»: έγγραφο που περιέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τον προτεινόμενο παροπλισμό και καλύπτει τα ακόλουθα: την επιλεχθείσα στρατηγική παροπλισμού· το χρονοδιάγραμμα, τον τύπο και την ακολουθία των δραστηριοτήτων παροπλισμού· την εφαρμοζόμενη στρατηγική διαχείρισης των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της απαλλαγής από πυρηνικές εγκαταστάσεις· την προτεινόμενη τελική κατάσταση· την αποθήκευση και τη διάθεση των αποβλήτων που προκύπτουν από τον παροπλισμό· το χρονοδιάγραμμα για τον παροπλισμό· εκτιμήσεις κόστους για την ολοκλήρωση του παροπλισμού· και τους στόχους, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τα ορόσημα, τις ημερομηνίες-στόχους, καθώς και τους αντίστοιχους βασικούς δείκτες επιδόσεων, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, δεικτών με βάση τη δεδουλευμένη αξία. Το σχέδιο παροπλισμού προετοιμάζεται από τον κάτοχο της άδειας της πυρηνικής εγκατάστασης και αντανακλάται στο πολυετές πρόγραμμα εργασιών του προγράμματος.

Άρθρο 3

Στόχοι του προγράμματος

1.   Γενικός στόχος του προγράμματος είναι η παροχή συνδρομής στη Λιθουανία για τον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού Ignalina, με ιδιαίτερη έμφαση στη διαχείριση των συναφών ζητημάτων ασφάλειας, παράγοντας παράλληλα γνώσεις επί της διαδικασίας παροπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων και επί της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων που προκύπτουν από τις δραστηριότητες παροπλισμού.

2.   Ειδικός στόχος του προγράμματος είναι η εκτέλεση των εργασιών αποξήλωσης και απολύμανσης του εξοπλισμού και των αξόνων των αντιδραστήρων του πυρηνικού σταθμού Ignalina σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων από τον παροπλισμό, και η συνέχιση της ασφαλούς διαχείρισης του παροπλισμού και των παλαιών αποβλήτων.

3.   Η λεπτομερής περιγραφή των στόχων του προγράμματος παρατίθεται στο παράρτημα I. Η Επιτροπή δύναται να τροποποιεί, με εκτελεστικές πράξεις, το παράρτημα I, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

Άρθρο 4

Προϋπολογισμός του προγράμματος

1.   Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την υλοποίηση του προγράμματος για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027 ανέρχεται σε 552 000 000 ευρώ σε τρέχουσες τιμές.

2.   Το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να καλύπτει δαπάνες, πέραν των δράσεων του παραρτήματος I, που σχετίζονται με τεχνική και διοικητική βοήθεια για την υλοποίηση του προγράμματος, όπως δραστηριότητες προετοιμασίας, παρακολούθησης, ελέγχου, λογιστικού ελέγχου και αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών πληροφοριακών συστημάτων. Οι δαπάνες αυτές τεκμηριώνονται.

3.   Οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις για δράσεις που υπερβαίνουν το ένα οικονομικό έτος είναι δυνατόν να κατανεμηθούν σε ετήσιες δόσεις επί σειρά ετών.

Άρθρο 5

Διάδοση των γνώσεων

1.   Οι γνώσεις που παράγονται κατά τη διαδικασία υλοποίησης του προγράμματος διαδίδονται σε ενωσιακό επίπεδο.

2.   Οι δράσεις που αποσκοπούν την υλοποίηση της δραστηριότητας της παραγράφου 1 χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα παροπλισμού και διαχείρισης αποβλήτων του JRC, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 5 του κανονισμού (Ευρατόμ) 2021/100 του Συμβουλίου (16). Το JRC συντονίζει τη δόμηση και τη διάδοση των γνώσεων στα κράτη μέλη.

3.   Η διαδικασία διάδοσης των γνώσεων περιλαμβάνεται και καθορίζεται στο πρόγραμμα εργασιών που αναφέρεται στο άρθρο 9.

Άρθρο 6

Μέθοδοι εκτέλεσης και μορφές της ενωσιακής χρηματοδότησης

1.   Το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο της άμεσης διαχείρισης σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό ή στο πλαίσιο της έμμεσης διαχείρισης με οντότητες που παρατίθενται στο άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού.

2.   Η ενωσιακή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος μπορεί να παρέχεται με οποιαδήποτε μορφή ορίζεται στον δημοσιονομικό κανονισμό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ

Άρθρο 7

Επιλέξιμες δράσεις

Επιλέξιμες για ενωσιακή χρηματοδότηση είναι μόνον οι δράσεις οι οποίες υλοποιούν τους στόχους που καθορίζονται στο άρθρο 3.

Άρθρο 8

Ποσοστά συγχρηματοδότησης

Καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια να συνεχιστεί η πρακτική της συγχρηματοδότησης όπως θεσπίστηκε στο πλαίσιο της προενταξιακής βοήθειας και της ενίσχυσης που χορηγήθηκε βάσει των προηγούμενων πολυετών δημοσιονομικών προγραμμάτων για τις προσπάθειες παροπλισμού της Λιθουανίας, καθώς και για την προσέλκυση συγχρηματοδότησης από άλλες πηγές, κατά περίπτωση.

Το συνολικό μέγιστο ποσοστό ενωσιακής συγχρηματοδότησης που μπορεί να εφαρμοστεί στο πλαίσιο του προγράμματος είναι 86 %. Η υπόλοιπη χρηματοδότηση παρέχεται από τη Λιθουανία και πρόσθετες πηγές, πέραν του προϋπολογισμού της Ένωσης. Οι δραστηριότητες που είναι αναγκαίες για τη διάδοση των γνώσεων που αναφέρονται στο άρθρο 5 χρηματοδοτούνται από την Ένωση σε ποσοστό 100 %.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ

Άρθρο 9

Πρόγραμμα εργασιών

1.   Το πρόγραμμα υλοποιείται με πολυετές πρόγραμμα εργασιών που αναφέρεται στο άρθρο 110 του δημοσιονομικού κανονισμού. Το πολυετές πρόγραμμα εργασιών εγκρίνεται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 2.

2.   Στο πολυετές πρόγραμμα εργασιών της παραγράφου 1 αποτυπώνεται το σχέδιο παροπλισμού που αποτελεί βάση για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος.

3.   Το πολυετές πρόγραμμα εργασιών που αναφέρεται στην παράγραφο 1 προσδιορίζει την τρέχουσα κατάσταση, τους στόχους, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τους σχετικούς δείκτες επιδόσεων και το χρονοδιάγραμμα για τη χρήση των κονδυλίων και καθορίζει τις λεπτομέρειες για τη διάδοση των γνώσεων.

Άρθρο 10

Υποβολή εκθέσεων και παρακολούθηση

1.   Στο παράρτημα II ορίζονται δείκτες για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο του προγράμματος προς την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 3.

2.   Το σύστημα υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις επιδόσεις εξασφαλίζει ότι τα δεδομένα για την παρακολούθηση της υλοποίησης και των αποτελεσμάτων του προγράμματος συλλέγονται αποδοτικά, αποτελεσματικά και έγκαιρα. Προς τον σκοπό αυτόν, επιβάλλονται απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στους αποδέκτες των πόρων της Ένωσης και κατά περίπτωση στα κράτη μέλη, αναλογικές προς τις συνολικές δαπάνες και τους συναφείς κινδύνους του προγράμματος.

3.   Στο τέλος κάθε έτους, η Επιτροπή εκπονεί έκθεση προόδου για την υλοποίηση των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα έτη, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού δράσεων που προήλθαν από προσκλήσεις υποβολής προσφορών, και την υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

Άρθρο 11

Αξιολόγηση

1.   Οι αξιολογήσεις διενεργούνται εγκαίρως ώστε να τροφοδοτούν με στοιχεία τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

2.   Η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος διενεργείται όταν υπάρχουν διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες για την υλοποίηση του προγράμματος, αλλά το αργότερο τέσσερα έτη από την έναρξη της περιόδου που καθορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1. Στην ενδιάμεση αξιολόγηση εξετάζεται επίσης η δυνατότητα τροποποίησης του πολυετούς προγράμματος εργασιών που αναφέρεται στο άρθρο 9.

3.   Αφού ολοκληρωθεί η εκτέλεση του προγράμματος, αλλά το αργότερο πέντε έτη μετά τη λήξη της περιόδου που καθορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 1, η Επιτροπή προβαίνει σε τελική αξιολόγηση του προγράμματος.

4.   Η Επιτροπή διαβιβάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων, συνοδευόμενα από τις παρατηρήσεις της.

Άρθρο 12

Έλεγχοι

Βάση της συνολικής εξασφάλισης κατά την έννοια του άρθρου 127 του δημοσιονομικού κανονισμού θα αποτελούν έλεγχοι σχετικά με τη χρήση της ενωσιακής και της εθνικής συνεισφοράς που διενεργούνται από πρόσωπα ή οντότητες, μεταξύ άλλων και από πρόσωπα ή οντότητες που δεν έχουν οριστεί από τα θεσμικά όργανα ή τους φορείς της Ένωσης.

Άρθρο 13

Επιτροπή

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.   Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Εφόσον η γνώμη της επιτροπής πρέπει να ληφθεί με γραπτή διαδικασία, η εν λόγω διαδικασία περατώνεται χωρίς αποτέλεσμα, εάν, εντός της προθεσμίας για την έκδοση γνώμης, ο πρόεδρος της επιτροπής το αποφασίσει ή το ζητήσει απλή πλειοψηφία των μελών της επιτροπής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 14

Πληροφόρηση, επικοινωνία και δημοσιότητα

1.   Οι αποδέκτες της ενωσιακής χρηματοδότησης μνημονεύουν ρητώς την προέλευση της εν λόγω χρηματοδότησης και εξασφαλίζουν την προβολή της, ιδίως κατά την προώθηση των δράσεων και των αποτελεσμάτων τους, παρέχοντας συνεκτική, αποτελεσματική και αναλογική στοχευμένη πληροφόρηση σε πολλαπλά ακροατήρια, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης και του κοινού.

2.   Η Επιτροπή προβαίνει σε ενέργειες πληροφόρησης και επικοινωνίας σχετικά με το πρόγραμμα, σχετικά με δράσεις που πραγματοποιήθηκαν δυνάμει του προγράμματος και σχετικά με τα αποτελέσματα.

3.   Οι χρηματοδοτικοί πόροι που διατίθενται στο πρόγραμμα συμβάλλουν επίσης στην προβολή των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, στον βαθμό που οι εν λόγω προτεραιότητες είναι συναφείς με τους στόχους που καθορίζονται στο άρθρο 3.

Άρθρο 15

Κατάργηση

Ο κανονισμός (EE) αριθ. 1369/2013 καταργείται.

Άρθρο 16

Μεταβατικές διατάξεις

1.   Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τη συνέχιση ή την τροποποίηση των δράσεων που έχουν ξεκινήσει δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1369/2013 που εξακολουθεί να εφαρμόζεται στις εν λόγω δράσεις μέχρι τη λήξη τους.

2.   Τα χρηματοδοτικά κονδύλια για το πρόγραμμα μπορούν επίσης να καλύπτουν τις δαπάνες τεχνικής και διοικητικής συνδρομής που είναι αναγκαίες για να εξασφαλιστεί η μετάβαση μεταξύ του προγράμματος και των μέτρων που είχαν θεσπιστεί δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1369/2013.

3.   Αν είναι απαραίτητο, μπορούν να εγγραφούν στον προϋπολογισμό της Ένωσης πιστώσεις πέραν του 2027, με σκοπό την κάλυψη των δαπανών που προβλέπονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2, ώστε να καταστεί εφικτή η διαχείριση δράσεων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027.

Άρθρο 17

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες, 25 Ιανουαρίου 2021.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J. BORRELL FONTELLES


(1)  ΕΕ L 236 της 23.9.2003, σ. 944.

(2)  ΕΕ L 236 της 23.9.2003, σ. 33.

(3)  Οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2009, περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων (ΕΕ L 172 της 2.7.2009, σ. 18).

(4)  Οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 19ης Ιουλίου 2011, η οποία θεσπίζει κοινοτικό πλαίσιο για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (ΕΕ L 199 της 2.8.2011, σ. 48).

(5)  ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1.

(6)  Κανονισμός (EE, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2021-2027 (ΕΕ L 433Ι της 22.12.2020, σ. 11).

(7)  Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).

(8)  Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1).

(9)  Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995, σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 312 της 23.12.1995, σ. 1).

(10)  Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2).

(11)  Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (ΕΕ L 283 της 31.10.2017, σ. 1).

(12)  Οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2017, σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης (ΕΕ L 198 της 28.7.2017, σ. 29).

(13)  ΕΕ L 123 της 12.5.2016, σ. 1.

(14)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1369/2013 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με στήριξη της Ένωσης για το πρόγραμμα συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Λιθουανία και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1990/2006 (ΕΕ L 346 της 20.12.2013, σ. 7).

(15)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(16)  Κανονισμός (Ευρατόμ) 2021/100 του Συμβουλίου, της 25ης Ιανουαρίου 2021, για τη θέσπιση ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων και τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων, και για την κατάργηση του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1368/2013 (βλέπε σελίδα 3 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας).


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Λεπτομερής περιγραφή των στόχων του προγράμματος

1.

Γενικός στόχος του προγράμματος είναι να συνδράμει τη Λιθουανία στην υλοποίηση του παροπλισμού του πυρηνικού σταθμού Ignalina, με ιδιαίτερη έμφαση στη διαχείριση των σχετικών προκλήσεων ασφάλειας. Αφού αφαιρεθούν οι συστοιχίες αναλωμένων καυσίμων από τα κτίρια των αντιδραστήρων, τα επόμενα σοβαρά ζητήματα ασφαλείας που πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο του προγράμματος είναι η αποξήλωση των πυρήνων των αντιδραστήρων και η συνέχιση της ασφαλούς διαχείρισης του παροπλισμού και των παλαιών αποβλήτων.

2.

Κατά τη χρηματοδοτική περίοδο που αρχίζει από το 2021, το πρόγραμμα θα συνδράμει με δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στο σχέδιο παροπλισμού που υπέβαλε η Λιθουανία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1369/2013 του Συμβουλίου, ιδίως τις εξής:

α)

την αποξήλωση και την απολύμανση των άνω και κάτω ζωνών των αξόνων και του εξοπλισμού του αντιδραστήρα σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού. Η πρόοδος που επιτυγχάνεται όσον αφορά τον στόχο αυτό πρέπει να μετράται βάσει της ποσότητας και του είδους των υλικών που απομακρύνονται καθώς και βάσει της δεδουλευμένης αξίας·

β)

τον σχεδιασμό της αποξήλωσης και της απολύμανσης των κεντρικών ζωνών των αξόνων του αντιδραστήρα (πυρήνες γραφίτη). Η πρόοδος που επιτυγχάνεται όσον αφορά τον στόχο αυτό πρέπει να μετράται βάσει της δεδουλευμένης αξίας. Ο στόχος αυτός πρέπει να επιτευχθεί πριν από το 2027, όταν θα χορηγηθούν οι σχετικές άδειες για την πραγματοποίηση της πραγματικής αποξήλωσης και απολύμανσης, η οποία προβλέπεται να πραγματοποιηθεί μετά το 2027·

γ)

την ασφαλή διαχείριση του παροπλισμού και των παλαιών αποβλήτων έως την ενδιάμεση αποθήκευση ή τη διάθεσή τους (ανάλογα με την κατηγορία των αποβλήτων), συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Ο στόχος αυτός πρέπει να επιτευχθεί σύμφωνα με το σχέδιο παροπλισμού· Η πρόοδος που επιτυγχάνεται όσον αφορά τον στόχο αυτό πρέπει να μετράται βάσει της ποσότητας και του είδους των αποβλήτων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια καθώς και βάσει της δεδουλευμένης αξίας·

δ)

την εφαρμογή του προγράμματος κατεδάφισης κτισμάτων. Η πρόοδος που επιτυγχάνεται όσον αφορά τον στόχο αυτό πρέπει να μετράται βάσει της ποσότητας των κατεδαφιζόμενων κτισμάτων καθώς και βάσει της δεδουλευμένης αξίας·

ε)

την απόκτηση της άδειας παροπλισμού μετά την αφαίρεση των καυσίμων της μονάδας 1 και της μονάδας 2 του πυρηνικού σταθμού Ignalina·

στ)

τη μείωση των ραδιολογικών κινδύνων. Η πρόοδος που επιτυγχάνεται όσον αφορά τον στόχο αυτό πρέπει να μετράται βάσει των αξιολογήσεων ασφάλειας των δραστηριοτήτων και της εγκατάστασης, προσδιορίζοντας τρόπους με τους οποίους ενδέχεται να προκύψουν δυνητικές εκθέσεις σε ραδιενέργεια και με εκτίμηση της πιθανότητας και του μεγέθους δυνητικών εκθέσεων σε ραδιενέργεια.

3.

Στο σχέδιο παροπλισμού του πυρηνικού σταθμού Ignalina καθορίστηκε η διάρθρωση των εργασιών του προγράμματος (η δραστηριότητα παροπλισμού του πυρηνικού σταθμού Ignalina και η ιεραρχική αναλυτική διάρθρωση των έργων). Το πρώτο επίπεδο της εν λόγω διάρθρωσης αποτελείται από τα ακόλουθα έξι σημεία:

α)

Σ.0 «Οργάνωση της δραστηριότητας της επιχείρησης»·

β)

Σ.1 «Προετοιμασία του παροπλισμού»·

γ)

Σ.2 «Αποξήλωση/κατεδάφιση εγκατάστασης και αποκατάσταση του χώρου»·

δ)

Σ.3 «Χειρισμός των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων»·

ε)

Σ.4 «Χειρισμός των αποβλήτων»·

στ)

Σ.5 «Πρόγραμμα για την περίοδο μετά την επιχείρηση».

Το σημείο Σ.0 «Οργάνωση της δραστηριότητας της επιχείρησης» περιλαμβάνει τα ακόλουθα: διαχείριση της επιχείρησης, εποπτεία και διασφάλιση της ποιότητας, παρακολούθηση της ακτινοβολίας και οικολογική παρακολούθηση, φυσική προστασία, παροχή συμβουλών μηχανικού και νομική υποστήριξη δραστηριοτήτων της επιχείρησης και δημόσιας επικοινωνίας.

Το σημείο Σ.1 «Προετοιμασία του παροπλισμού» περιλαμβάνει τα ακόλουθα: εξασφάλιση προκαταρκτικών προϋποθέσεων για τον παροπλισμό (όπως απογραφή εξοπλισμού και ραδιολογικός χαρακτηρισμός), τροποποίηση της υποδομής, εγκατάσταση εξοπλισμού και κατασκευή εγκαταστάσεων, απομόνωση των συστημάτων και του εξοπλισμού, και απολύμανση των συστημάτων επεξεργασίας, του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων.

Το σημείο Σ.2 «Αποξήλωση/κατεδάφιση εγκατάστασης και αποκατάσταση του χώρου» περιλαμβάνει τα ακόλουθα: αποξήλωση των αντιδραστήρων, αποξήλωση του εξοπλισμού/των συστημάτων επεξεργασίας και προεπεξεργασία αποβλήτων, κατεδάφιση εγκαταστάσεων και αποκατάσταση του χώρου.

Το σημείο Σ.3 «Χειρισμός των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων» περιλαμβάνει τον χειρισμό και την αποθήκευση των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων.

Το σημείο Σ.4 «Χειρισμός των αποβλήτων» περιλαμβάνει τα ακόλουθα: επεξεργασία, προσαρμογή, αποθήκευση και διάθεση των αποβλήτων με πολύ χαμηλό, χαμηλό και μέσο επίπεδο ραδιενέργειας που προέρχονται από τις επιχειρησιακές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες παροπλισμού.

Το σημείο Σ.5 «Πρόγραμμα για την περίοδο μετά την επιχείρηση» περιλαμβάνει τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων, των ενεργειακών πόρων, των συστημάτων ύδρευσης, αποχέτευσης και καθαρισμού του νερού.

4.

Βασικά ζητήματα ασφάλειας κατά την περίοδο χρηματοδότησης από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2027 αντιμετωπίζονται μέσω των δραστηριοτήτων που προβλέπονται στα σημεία Σ.1, Σ.2 και Σ.4. Ειδικότερα, η αποξήλωση των πυρήνων των αντιδραστήρων καλύπτεται στο σημείο Σ.2. Ζητήματα ήσσονος σημασίας αντιμετωπίζονται στο σημείο Σ.3, ενώ τα σημεία Σ.0 και Σ.5 καλύπτουν τις δραστηριότητες στήριξης του παροπλισμού.

5.

Συνεπώς, κατά την κατάρτιση του πολυετούς προγράμματος εργασιών, η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τη Λιθουανία, θα εξετάσει το ενδεχόμενο να διανείμει τα διαθέσιμα ποσά με βάση τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται στον πίνακα 1, με την επιφύλαξη του άρθρου 8.

Πίνακας 1

#

Σημείο

Προτεραιότητα

Σ.0

Οργάνωση της δραστηριότητας της επιχείρησης

II

Σ.1

Προετοιμασία του παροπλισμού

I

Σ.2

Αποξήλωση/κατεδάφιση εγκατάστασης και αποκατάσταση του χώρου

I

Σ.3

Χειρισμός των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων

II

Σ.4

Χειρισμός των αποβλήτων

I

Σ.5

Πρόγραμμα για την περίοδο μετά την επιχείρηση

III

6.

Οι γνώσεις και η πείρα που αποκομίζονται και τα διδάγματα που αντλούνται στο πλαίσιο του προγράμματος σε σχέση με της διαδικασία παροπλισμού, διαδίδονται μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών της Ένωσης, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την προστιθέμενη αξία του προγράμματος για την ΕΕ. Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν:

την ανάπτυξη δεσμών και ανταλλαγών μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ξεκίνησαν από τα κράτη μέλη·

την καταγραφή τεκμηριωμένων γνώσεων και τη διάθεσή τους μέσω πολυμερών ανταλλαγών γνώσεων επί ζητημάτων διακυβέρνησης του παροπλισμού και της διαχείρισης αποβλήτων, βέλτιστων διαχειριστικών πρακτικών καθώς και τεχνολογικών προκλήσεων και διαδικασιών παροπλισμού τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε οργανωτικό επίπεδο, με στόχο την ανάπτυξη πιθανών συνεργειών σε επίπεδο ΕΕ.

Οι εν λόγω δραστηριότητες χρηματοδοτούνται από την Ένωση σε ποσοστό 100 % των επιλέξιμων δαπανών.

Η πρόοδος που επιτυγχάνεται όσον αφορά τις εν λόγω δραστηριότητες πρέπει να καταγράφεται από το JRC και να μετράται με βάση τους δείκτες που καθορίζονται στο πολυετές πρόγραμμα εργασιών.

7.

Η διάθεση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων σε αποθετήριο γεωλογικού σχηματισμού μεγάλου βάθους και η προετοιμασία αυτού εξαιρείται από το χρηματοδοτικό κονδύλιο όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Δείκτες για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο του προγράμματος προς την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στο άρθρο 3

1)

Διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων:

ποσότητα και τύπος των αποβλήτων που αποθηκεύονται ή διατίθενται με ασφάλεια με ετήσιους στόχους ανά είδος, που να ανταποκρίνονται στα ορόσημα του προγράμματος·

2)

Αποξήλωση και απολύμανση:

ποσότητα και τύπος των υλικών που απομακρύνονται με ετήσιους στόχους ανά είδος, που να ανταποκρίνονται στα ορόσημα του προγράμματος.


Top