6.7.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 171/11

(1)

Οι σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Ένωση») και της Ουκρανίας εξακολουθούν να αναπτύσσονται εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ένωσης και της Ουκρανίας (2) («Συμφωνία Σύνδεσης»), η οποία συμπεριλαμβάνει την Σφαιρική και σε Βάθος Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (DCFTA), τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2017.

(2)

Την άνοιξη του 2014, η Ουκρανία ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με στόχο τη σταθεροποίηση της οικονομίας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών της. Η Ουκρανία και η Ένωση καθόρισαν από κοινού ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων (η «Ατζέντα Σύνδεσης», η οποία επικαιροποιήθηκε τελευταία τον Μάρτιο του 2015). Η καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος και οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις είναι μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων της προαναφερόμενης ατζέντας.

(3)

Πέρα από πολιτική στήριξη, η Ένωση παρείχε πακέτο χρηματοδοτικής στήριξης ύψους 11 δισεκατομμυρίων EUR τον Μάρτιο του 2014 για τη στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησης και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβάνοντας μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων EUR σύμφωνα με την απόφαση 2002/639/ΕΚ του Συμβουλίου (3), την απόφαση αριθ. 646/2010/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και την απόφαση 2014/215/ΕΕ του Συμβουλίου (5). Ενόψει των ουσιαστικών αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης της Ουκρανίας, μια επιπλέον μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων EUR διατέθηκε στην Ουκρανία τον Απρίλιο του 2015 σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2015/601 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6).

(4)

Από τον Μάιο του 2014, η Ουκρανία έχει λάβει μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 2,81 δισεκατομμυρίων EUR από την Ένωση, συμπεριλαμβανομένων 1,2 δισεκατομμυρίων EUR από τα 1,8 δισεκατομμύρια EUR που είναι διαθέσιμα δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2015/601. Η τρίτη και τελευταία δόση των 600 εκατομμυρίων EUR μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής βάσει της απόφασης (ΕΕ) 2015/601 ακυρώθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2018 λόγω της μη συμμόρφωσης της Ουκρανίας με το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την εν λόγω δόση.

(5)

Στις 11 Μαρτίου 2015, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ενέκρινε τετραετεή συμφωνία Διευρυμένης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (EFF) για την Ουκρανία ύψους περίπου 17,5 δισεκατομμυρίων USD για τη στήριξη της οικονομικής προσαρμογής και του προγράμματος μεταρρυθμίσεων της χώρας, εκ των οποίων 8,5 δισεκατομμύρια USD εκταμιεύθηκαν μεταξύ 2015 και 2017. Η εν λόγω χρηματοδοτική συνδρομή του ΔΝΤ συμπληρώθηκε από ουσιαστική στήριξη από σειρά διμερών εταίρων, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης και των κρατών μελών της, καθώς και των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και του Καναδά. Άλλοι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, έχουν επίσης αυξήσει σημαντικά τις δραστηριότητές τους με σκοπό τη στήριξη της οικονομικής μετάβασης της Ουκρανίας.

(6)

Ύστερα από την πραγματοποίηση τεχνικής αποστολής τον Νοέμβριο του 2017, το ΔΝΤ επανεξέτασε τις εκτιμήσεις του όσον αφορά τις ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της Ουκρανίας, εντοπίζοντας πρόσθετο κενό ύψους 4,5 δισεκατομμυρίων USD για το 2018 και το 2019. Οι εν λόγω ανάγκες χρηματοδότησης υπερβαίνουν τους πόρους που έχουν δεσμευθεί μέχρι στιγμής από τη διεθνή κοινότητα, η οποία περιλαμβάνει τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης σύμφωνα με τις αποφάσεις 2002/639/ΕΚ, αριθ. 646/2010/ΕΕ, 2014/215/ΕΕ και (ΕΕ) 2015/601.

(7)

Τον Νοέμβριο του 2017, λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη δυσχερή οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση της Ουκρανίας, οι ουκρανικές αρχές ζήτησαν συμπληρωματική μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση.

(8)

Κατά το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας που συνήλθε στις 8 Δεκεμβρίου 2017, η Ένωση επαναβεβαίωσε τη στήριξή της στις σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ουκρανίας, καθώς και την παροχή οικονομικής στήριξης που συνδέεται με απτή πρόοδο ως προς τις μεταρρυθμίσεις.

(9)

Δεδομένου ότι η Ουκρανία είναι χώρα που καλύπτεται από την ΕΠΓ, θα πρέπει να θεωρείται επιλέξιμη για να λάβει μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση.

(10)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συνιστά έκτακτο χρηματοδοτικό μέσο μη δεσμευτικής και μη προσδιορισμένης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης του δικαιούχου και θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει ισχυρά μέτρα άμεσης προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της θέσης του ισοζυγίου πληρωμών του δικαιούχου βραχυπρόθεσμα.

(11)

Δεδομένου ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό υπολειπόμενο κενό εξωτερικής χρηματοδότησης στο ισοζύγιο πληρωμών της Ουκρανίας, υψηλότερο από τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και άλλοι πολυμερείς οργανισμοί, η παροχή μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής από την Ένωση προς την Ουκρανία, υπό τις τρέχουσες έκτακτες περιστάσεις, θεωρείται κατάλληλη απόκριση στο αίτημα της Ουκρανίας προς την Ένωση για στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησής της σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα στηρίξει το πρόγραμμα οικονομικής σταθεροποίησης και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Ουκρανίας, συμπληρώνοντας τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών ρυθμίσεων του ΔΝΤ.

(12)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης θέσης εξωτερικής χρηματοδότησης για την Ουκρανία και, ως εκ τούτου, στηρίζοντας την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της.

(13)

Ο προσδιορισμός του ποσού της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη ποσοτική εκτίμηση των υπολειπόμενων εξωτερικών χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας και λαμβάνει υπόψη την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων και ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συμπληρώνει τα προγράμματα και τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τον καθορισμό του ποσού της συνδρομής λαμβάνονται επίσης υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές διμερών και πολυμερών χορηγών και η ανάγκη να διασφαλιστεί δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ της Ένωσης και των άλλων χορηγών, καθώς και η προϋπάρχουσα διάθεση εκ μέρους της Ένωσης άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης στην Ουκρανία και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης.

(14)

Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης να συμφωνεί νομικά και ουσιαστικά με τις βασικές αρχές και τους στόχους, καθώς και τα μέτρα που λαμβάνονται, στους διάφορους τομείς της εξωτερικής δράσης και τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης.

(15)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίξει την εξωτερική πολιτική της έναντι της Ουκρανίας. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής για τον συντονισμό και την εξασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.

(16)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίζει την προσήλωση της Ουκρανίας στις κοινές τους αξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η χρηστή διακυβέρνηση, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μείωση της φτώχειας, καθώς και η προσήλωσή της στις αρχές του ελεύθερου, βάσει κανόνων και υπό δίκαιους όρους, εμπορίου.

(17)

Προϋπόθεση για τη χορήγηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να είναι ο σεβασμός εκ μέρους της Ουκρανίας των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας - στους οποίους περιλαμβάνεται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα - και του κράτους δικαίου και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Επιπλέον, οι ειδικοί στόχοι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να αφορούν την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας των συστημάτων διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών στην Ουκρανία και να προωθούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σκοπό έχουν να στηρίξουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη δημοσιονομική εξυγίανση. Τόσο η εκπλήρωση των προϋποθέσεων όσο και η επίτευξη των στόχων αυτών θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.

(18)

Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης που συνδέονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της, η Ουκρανία θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παρατυπιών που συνδέονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης. Επιπλέον, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι η Επιτροπή θα διενεργεί ελέγχους ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο θα διενεργεί λογιστικούς ελέγχους.

(19)

Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης δεν θίγει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ως αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.

(20)

Τα ποσά που απαιτούνται για την παροχή της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προβλέπονται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

(21)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής. Για να εξασφαλιστεί η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου να παρακολουθούν την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή θα πρέπει να τα ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις που αφορούν τη συνδρομή και να τους παρέχει τα σχετικά έγγραφα.

(22)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές εξουσίες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω εξουσίες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7).

(23)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να υπόκειται σε όρους οικονομικής πολιτικής που θα καθοριστούν σε μνημόνιο Συνεννόησης. Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση και για λόγους αποτελεσματικότητας, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να διαπραγματευτεί τους εν λόγω όρους με τις αρχές της Ουκρανίας υπό την εποπτεία της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η συμβουλευτική διαδικασία θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό. Λαμβανομένων υπόψη των δυνητικά σημαντικών επιπτώσεων συνδρομής άνω των 90 εκατομμυρίων EUR, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης για πράξεις που υπερβαίνουν το εν λόγω κατώτατο όριο. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης προς την Ουκρανία, η διαδικασία εξέτασης θα πρέπει να εφαρμόζεται για την έγκριση του μνημονίου Συνεννόησης και για οποιαδήποτε μείωση, αναστολή ή ακύρωση της συνδρομής,

α)

την προϋπόθεση που ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1·

β)

τις συνεχείς ικανοποιητικές επιδόσεις ως προς την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιλαμβάνει μέτρα ισχυρής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τα οποία στηρίζονται από μη προληπτική πιστωτική συμφωνία του ΔΝΤ·

γ)

την ικανοποιητική εφαρμογή των όρων οικονομικής πολιτικής και των χρηματοδοτικών όρων που συμφωνούνται στο μνημόνιο Συνεννόησης.

α)

διασφαλίζουν ότι η Ουκρανία ελέγχει τακτικά κατά πόσο η χρηματοδότηση που χορηγείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης χρησιμοποιείται ορθά, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη παρατυπιών και απάτης και, εάν είναι απαραίτητο, κινεί νομική διαδικασία για την ανάκτηση τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών που χορηγήθηκαν βάσει της παρούσας απόφασης·

β)

διασφαλίζουν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, προβλέποντας ιδίως ειδικά μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παρατυπίας που επηρεάζει τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, σύμφωνα με τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (12) και (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (13) και τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14)·

γ)

εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης, ή τους εκπροσώπους της, να διενεργούν ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων ελέγχων και επιθεωρήσεων·

δ)

εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο να διενεργούν δημοσιονομικούς ελέγχους πριν και μετά από την περίοδο διαθεσιμότητας της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων, όπως οι επιχειρησιακές αξιολογήσεις· και

ε)

διασφαλίζουν ότι η Ένωση δικαιούται πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, εάν διαπιστωθεί ότι, σε σχέση με τη διαχείριση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Ουκρανία έχει εμπλακεί σε οποιαδήποτε πράξη απάτης ή διαφθοράς ή σε κάθε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

α)

εξετάζεται η πρόοδος που σημειώθηκε κατά την εφαρμογή της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης·

β)

αξιολογείται η οικονομική κατάσταση και οι προοπτικές της Ουκρανίας, καθώς και η πρόοδος στην εφαρμογή των μέτρων πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1·

γ)

παρουσιάζεται η σχέση μεταξύ των όρων οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στο μνημόνιο Συνεννόησης, των τρεχουσών οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της Ουκρανίας και των αποφάσεων της Επιτροπής να εκταμιεύσει τις δόσεις της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.