30.7.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 217/89

(1)

Στις 26 Μαρτίου 2010, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δρομολόγηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», μιας νέας στρατηγικής για την απασχόληση και την ανάπτυξη, η οποία, βασιζόμενη στον μεγαλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, εστιάζεται στους νευραλγικούς τομείς στους οποίους απαιτείται δράση ώστε να ενισχυθεί το δυναμικό διατηρήσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

(2)

Στις 13 Ιουλίου 2010, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών και της Ένωσης (2010 έως 2014) και, στις 21 Οκτωβρίου 2010, εξέδωσε απόφαση σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές των πολιτικών απασχόλησης των κρατών μελών (3), οι οποίες από κοινού αποτελούν τις «ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές». Τα κράτη μέλη κλήθηκαν να λαμβάνουν υπόψη τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές στις οικονομικές τους πολιτικές και στις πολιτικές τους για την απασχόληση.

(3)

Στις 29 Ιουνίου 2012, οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών ενέκριναν «Σύμφωνο για την ανάπτυξη και την απασχόληση», το οποίο παρέχει ένα συνεκτικό πλαίσιο δράσης σε επίπεδο κρατών μελών, ΕΕ και ευρωζώνης, με την κινητοποίηση όλων των δυνατών μηχανισμών, μέσων και πολιτικών. Έλαβαν αποφάσεις σχετικά με τη δράση που πρέπει να αναληφθεί στο επίπεδο των κρατών μελών, ιδίως εκφράζοντας την απόλυτη προσήλωσή τους στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην εφαρμογή των συστάσεων ανά χώρα.

(4)

Στις 10 Ιουλίου 2012, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση (4) σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων των Κάτω Χωρών για το 2012 και εξέδωσε τη γνώμη του σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας των Κάτω Χωρών για την περίοδο 2012-2015.

(5)

Στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή εξέδωσε την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για το 2013 για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Επίσης στις 28 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή, επί τη βάσει του κανονισμού (EE) αριθ. 1176/2011, εξέδωσε τη δεύτερη έκθεση για τον Μηχανισμό Επαγρύπνησης, στην οποία προσδιόρισε τις Κάτω Χώρες ως ένα από τα κράτη μέλη τα οποία θα έπρεπε να υποβληθούν σε εμπεριστατωμένη επισκόπηση.

(6)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει συμμετάσχει δεόντως στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97, και, στις 7 Φεβρουαρίου 2013, ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με την απασχόληση και τις κοινωνικές πτυχές στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2013 και ψήφισμα σχετικά με τη συμβολή στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2013.

(7)

Στις 14 Μαρτίου 2013, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις προτεραιότητες για την εξασφάλιση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, δημοσιονομικής εξυγίανσης και δράσης για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Υπογράμμισε την ανάγκη να επιδιωχθεί διαφοροποιημένη, φιλική προς την ανάπτυξη δημοσιονομική εξυγίανση, να αποκατασταθούν οι κανονικές συνθήκες δανειοδότησης στην οικονομία, να προωθηθούν η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα, να καταπολεμηθούν η ανεργία και οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης και να εκσυγχρονιστεί η δημόσια διοίκηση.

(8)

Στις 10 Απριλίου 2013, η Επιτροπή εξέδωσε τα αποτελέσματα της εμπεριστατωμένης επισκόπησής της για τις Κάτω Χώρες, δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011. Από την ανάλυση που πραγματοποίησε η Επιτροπή οδηγείται στο συμπέρασμα ότι οι Κάτω Χώρες πλήττονται από μακροοικονομικές ανισορροπίες, παρόλο που οι ανισορροπίες αυτές δεν είναι υπερβολικές.

(9)

Στις 29 Απριλίου 2013, οι Κάτω Χώρες υπέβαλαν το πρόγραμμα σταθερότητας που καλύπτει την περίοδο 2012-2017 και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για το 2013. Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η αλληλεξάρτησή τους, τα δύο προγράμματα αξιολογήθηκαν συγχρόνως.

(10)

Βάσει της αξιολόγησης του προγράμματος σταθερότητας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97, το Συμβούλιο είναι της γνώμης ότι οι Κάτω Χώρες εφάρμοσαν σημαντικά μέτρα εξυγίανσης κατά την περίοδο 2011-2013, αλλά η δημοσιονομική προσπάθεια φαίνεται να μην επαρκεί για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος εντός του 2013, κυρίως λόγω οικονομικών εξελίξεων χειρότερων από τις αναμενόμενες. Το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο στηρίζονται οι δημοσιονομικές προβολές στο πρόγραμμα σταθερότητας είναι γενικώς εύλογο. Για τα έτη 2013 και 2014, το πρόγραμμα σταθερότητας προβλέπει πραγματική οικονομική ανάπτυξη – 0,4 % και 1,1 % αντίστοιχα, ποσοστά που προσεγγίζουν αρκετά τις εαρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής για το 2013 που ανέρχονται σε – 0,8 % και 0,9 %. Ο δηλωμένος στόχος του προγράμματος σταθερότητας είναι η μείωση από το 2014 του ονομαστικού ελλείμματος σε κάτω από 3 % του ΑΕΠ με διατηρήσιμο τρόπο. Το πρόγραμμα σταθερότητας δεν περιλαμβάνει ρητή αναφορά στον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο (ΜΔΣ), γεγονός που σημαίνει ότι επιβεβαιώνεται ο ΜΔΣ για – 0,5 %, όπως κοινοποιήθηκε στο πρόγραμμα σταθερότητας του προηγουμένου έτους. Ο ΜΔΣ είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Επιπλέον, ενώ για το 2015 το πρόγραμμα σταθερότητας σχεδιάζει μείωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου κατά 0,5 % του ΑΕΠ σε διαρθρωτικούς όρους, σύμφωνα με την ελάχιστη ετήσια διαρθρωτική απαίτηση, το 2016, το διαρθρωτικό ισοζύγιο αναμένεται να μειωθεί κατά 0,4 % του ΑΕΠ και το 2017 να βελτιωθεί κατά 0,1 % του ΑΕΠ, υστερώντας συνεπώς σε σχέση με τη δέουσα πορεία προσαρμογής. Βάσει των εαρινών προβλέψεων των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2013, η μέση ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια ύψους περίπου 0,7 % του ΑΕΠ για την περίοδο 2010-2013, συνάδει με τη διαρθρωτική προσπάθεια ¾ % του ΑΕΠ που συνιστά το Συμβούλιο. Η δημοσιονομική προσαρμογή η οποία το 2011 και το 2012 ήταν κατά κύριο λόγο προσανατολισμένη στις δαπάνες, το 2013 βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα μέτρα για τα έσοδα. Το προγραμματιζόμενο ονομαστικό έλλειμμα που τέθηκε από το πρόγραμμα σταθερότητας συμβαδίζει με τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2014, ένα έτος μετά την προθεσμία που έθεσε το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) στις 2 Δεκεμβρίου 2009. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι η προβλεπόμενη από τις αρχές δημοσιονομική προσπάθεια δεν είναι συμβατή με την πραγματική διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2014. Πιθανά πρόσθετα μέτρα εξυγίανσης που προσδιορίζονται στο πρόγραμμα σταθερότητας έχουν ανακληθεί και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα επαρκούσαν. Οι Κάτω Χώρες πρέπει να καθορίσουν πρόσθετα μέτρα για να μειώσουν το ονομαστικό έλλειμμα γενικής κυβέρνησης σε ποσοστό κάτω από 3 % του ΑΕΠ το 2014 με διατηρήσιμο τρόπο. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, και να ανέλθει στο 74 % του ΑΕΠ το 2013, ενώ θα σημειώσει περαιτέρω ελαφρά αύξηση το 2014, φθάνοντας στο 75 % του ΑΕΠ. Ο δείκτης χρέους προβλέπεται συνεπώς να παραμείνει πολύ πάνω από την τιμή αναφοράς 60 %. Για το 2015, το πρόγραμμα σταθερότητας αναμένει ότι ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ θα μειωθεί σε 71,4 % και ότι στη συνέχεια θα μειωθεί ελαφρά και θα φτάσει σε 70,8 % το 2017. Ωστόσο, η μείωση αυτή του δείκτη χρέους μετά το 2014 δεν στηρίζεται επαρκώς από μέτρα πολιτικής.

(11)

Για να ενισχυθεί το μελλοντικό αναπτυξιακό δυναμικό των Κάτω Χωρών, είναι πρωταρχικής σημασίας η απαιτούμενη εξυγίανση, για να εξασφαλιστεί η διατηρήσιμη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος και η επίτευξη του ΜΔΣ βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, να διασφαλίζει τις δαπάνες προώθησης της ανάπτυξης Ειδικότερα, οι προσπάθειες για την προώθηση της ανάπτυξης στους τομείς της καινοτομίας και της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων της βασικής έρευνας, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, θα είναι καθοριστικές για μια ισορροπημένη προσαρμογή. Τούτο θα συνέβαλε όχι μόνο στη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης, αλλά και στην ενίσχυση της καινοτομίας και του ανθρώπινου κεφαλαίου, και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αναπτυξιακών προοπτικών.

(12)

Σημαντική πρόκληση συνιστά η αγορά στέγης όπου επί δεκαετίες έχουν συσσωρευτεί δυσκαμψίες και στρεβλωτικά κίνητρα διαμορφώνοντας συνήθειες όσον αφορά τη χρηματοδότηση στέγης και τις τομεακές αποταμιεύσεις. Η τάση των νοικοκυριών να λαμβάνουν μεγάλα ενυπόθηκα δάνεια με εγγύηση ακίνητα αντανακλά σε μεγάλο βαθμό μακροχρόνια φορολογικά κίνητρα που υπάρχουν από καιρό, ιδίως την πλήρη έκπτωση τόκων ενυπόθηκων δανείων. Από τον Απρίλιο του 2012, μια σειρά από μέτρα έχουν εν μέρει εφαρμοστεί. Ορισμένα από αυτά αφορούν την προσαρμογή της φορολογικής μεταχείρισης της στεγαστικής χρηματοδότησης. Η βαθμιαία πορεία προς τον περιορισμό των φορολογικών απαλλαγών επί των τόκων στα ενυπόθηκα δάνεια και την αύξηση των κινήτρων για αποπληρωμή είναι εγγυημένη, αλλά η σταδιακή εφαρμογή του μέτρου αυτού γίνεται με πολύ αργό ρυθμό ώστε να επηρεάσει αισθητά τη συμπεριφορά αποπληρωμής. Η αγορά ενοικίασης ακινήτων υφίσταται περιορισμούς λόγω κανονιστικών ρυθμίσεων και της ύπαρξης ενός πολύ μεγάλου τομέα κοινωνικής στέγης ο οποίος πρέπει να ανταποκριθεί σε μεγάλες λίστες αναμονής. Η πρόσφατη μερική διαφοροποίηση των ενοικίων στον τομέα της κοινωνικής στέγης με βάση το εισόδημα, αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά ο αντίκτυπος του μέτρου είναι περιορισμένος. Συνεπώς, ενώ τα προτεινόμενα μέτρα συνιστούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, ο συνολικός ρυθμός των μεταρρυθμίσεων είναι αργός ώστε να αντιμετωπιστούν τα υφιστάμενα προβλήματα και πρέπει συνεπώς να επισπευστεί, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στο τρέχον οικονομικό περιβάλλον και εξακολουθώντας να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα κοινωνικής στέγης σε μειονεκτούντες πολίτες που δεν είναι σε θέση να αποκτήσουν στέγη υπό τους όρους της αγοράς, ακόμη και σε τόπους που παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση.

(13)

Η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος ενισχύθηκε με τη σταδιακή αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65 έτη το 2012 στα 67 έτη το 2021. Συνεπώς, οι Κάτω Χώρες ακολούθησαν πλήρως το σκέλος της σύστασης του 2012 που αφορούσε την αύξηση των ορίων της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης, συνδέοντάς την με το προσδόκιμο ζωής, τόσο για τον πρώτο όσο και για τον δεύτερο πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος. Στις προκλήσεις που απομένει να αντιμετωπιστούν περιλαμβάνεται ο κατάλληλος επιμερισμός του κόστους και των κινδύνων εντός και μεταξύ των γενεών. Επιπλέον, η αναμόρφωση της διακυβέρνησης των συνταξιοδοτικών ταμείων του δεύτερου πυλώνα καθυστερεί ώστε να συμβάλει στη στήριξη της ανθεκτικότητας στη γήρανση. Η εφαρμογή των σχεδίων μεταρρύθμισης της μακροχρόνιας περίθαλψης θα συμβάλει στον περιορισμό του ραγδαία αυξανόμενου κόστους λόγω της δημογραφικής γήρανσης και ως εκ τούτου θα στηρίξει τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να διατηρηθεί στο κατάλληλο επίπεδο η ποιότητα και η προσβασιμότητα της μακροχρόνιας περίθαλψης.

(14)

Οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας που προτείνονται από την κυβέρνηση αποσκοπούν στην αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και στην κινητικότητα. Η μεταρρύθμιση του νόμου περί συμμετοχής είναι φιλόδοξη και αναμένεται να προωθήσει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις δε έχουν ακόμη κατοχυρωθεί νομικά. Επιπλέον, χρειάζονται περαιτέρω μέτρα για να βελτιωθεί η απασχολησιμότητα των ατόμων που βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των ατόμων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, των μειονεκτούντων ατόμων και των ηλικιωμένων. Οι Κάτω Χώρες ανακοίνωσαν μεταρρυθμίσεις στο σύστημα για το επίδομα ανεργίας και στη σχετικά αυστηρή νομοθεσία τους για την προστασία της απασχόλησης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές, σε συνδυασμό με φορολογική πίστωση κινητικότητας («mobiliteitsbonus») για εργοδότες ώστε να προσλαμβάνουν δικαιούχους κοινωνικής ασφάλισης ηλικίας 50 ετών και άνω ή άτομα με εργασιακή αναπηρία, είναι σαφώς εστιασμένες στο χαμηλότερο άκρο της συμμετοχής στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, ενώ τα μέτρα αυτά στοχεύουν στη σωστή κατεύθυνση, μπορούν να αξιολογηθούν πλήρως μόνο αφού εγκριθούν. Τέλος, η ταχύτερη άρση των υπολειπόμενων αντικινήτρων για το δεύτερο εργαζόμενο μέλος της οικογένειας ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των ωρών εργασίας, θα εξασφάλιζε το δυναμικό για περαιτέρω μείωση μελλοντικών ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό.

(15)

Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη σύσταση του 2012 για τη σύσφιξη των δεσμών μεταξύ επιστήμης και επιχειρήσεων. Η επιχειρηματική πολιτική «To the Top», συμπεριλαμβανομένης της τομεακής της προσέγγισης για εταιρικές σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στον τομέα της έρευνας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης («top sector»), βρίσκεται πλέον στη φάση της εφαρμογής. Εκτός από τομεακές πολιτικές καινοτομίας, είναι σημαντικό να εφαρμοστούν οριζόντιες πολιτικές έρευνας και καινοτομίας και να διατηρηθεί ένα επαρκές επίπεδο δημόσιας χρηματοδότησης για βασική έρευνα για την οποία δεν έχουν προβλεφθεί πιστώσεις.

(16)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή διενήργησε συνολική ανάλυση της οικονομικής πολιτικής των Κάτω Χωρών. Αξιολόγησε το πρόγραμμα σταθερότητας και το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και παρουσίασε εμπεριστατωμένη επισκόπηση. Έλαβε υπόψη όχι μόνο τη χρησιμότητά τους για την άσκηση διατηρήσιμης δημοσιονομικής και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής στις Κάτω Χώρες, αλλά και το κατά πόσο συνάδουν με τους κανόνες και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεδομένης της ανάγκης ενδυνάμωσης της συνολικής οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης μέσω της συνεκτίμησης στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ κατά τη διαμόρφωση των μελλοντικών εθνικών αποφάσεων. Οι συστάσεις της Επιτροπής βάσει του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτυπώνονται στις συστάσεις 1 έως 4 κατωτέρω.

(17)

Βάσει της παρούσας αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το πρόγραμμα σταθερότητας και η γνώμη (5) του αντικατοπτρίζεται ιδίως στη σύσταση 1 κατωτέρω,

(18)

Βάσει της εμπεριστατωμένης επισκόπησης της Επιτροπής και της παρούσας αξιολόγησης, το Συμβούλιο εξέτασε το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και το πρόγραμμα σταθερότητας. Οι συστάσεις της δυνάμει του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 αποτυπώνονται στη σύσταση 2 κατωτέρω.

(19)

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή πραγματοποίησε επίσης ανάλυση της οικονομικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της. Στη βάση αυτή το Συμβούλιο εξέδωσε ειδικές συστάσεις που απευθύνονται στα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ (6). Ως κράτος με νόμισμα το ευρώ, οι Κάτω Χώρες θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν την πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή των συστάσεων αυτών,

1.

Να ενισχύσουν και να εφαρμόσουν τη δημοσιονομική στρατηγική, με τη στήριξη επαρκώς εξειδικευμένων μέτρων, για το έτος 2014 και μετά ώστε να διασφαλίσουν την έγκαιρη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2014 με διατηρήσιμο τρόπο και να υλοποιήσουν την προσπάθεια διαρθρωτικής προσαρμογής που προσδιορίζεται στις συστάσεις που διατύπωσε το Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Να προστατεύσουν τις δαπάνες σε τομείς που συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη, όπως η εκπαίδευση, η καινοτομία και η έρευνα. Μετά τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος, να συνεχίσουν την προσπάθεια διαρθρωτικής προσαρμογής που θα επιτρέψει στις Κάτω Χώρες να επιτύχουν τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο μέχρι το 2015.

2.

Να εντείνουν τις προσπάθειες σταδιακής μεταρρύθμισης της αγοράς ενοικίων επιταχύνοντας τον προγραμματισθέντα περιορισμό της έκπτωσης φόρου για τους τόκους ενυπόθηκων δανείων, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στο τρέχον οικονομικό περιβάλλον. και δημιουργώντας έναν περισσότερο προσανατολισμένο στην αγορά μηχανισμό για τον καθορισμό των ενοικίων, καθώς και συνδέοντας περισσότερο τα ενοίκια με το οικογενειακό εισόδημα στον τομέα κοινωνικής στέγης. Να επανεστιάσουν τις εταιρείες κοινωνικής κατοικίας ώστε να στηρίζουν τα νοικοκυριά με τις μεγαλύτερες ανάγκες.

3.

Να προσαρμόσουν τον δεύτερο πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος, σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους, ώστε να διασφαλίζει κατάλληλο επιμερισμό του κόστους και των κινδύνων εντός και μεταξύ των γενεών. Να στηρίξουν τη σταδιακή αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης με μέτρα για την αύξηση της απασχολησιμότητας των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας. Να υλοποιήσουν την προγραμματιζόμενη μεταρρύθμιση του συστήματος μακροχρόνιας περίθαλψης ώστε να διασφαλίσουν την οικονομική του αποδοτικότητα και να τη συμπληρώσουν με περαιτέρω μέτρα για τη συγκράτηση της αύξησης των δαπανών, με στόχο τη διασφάλιση της διατηρησιμότητας.

4.

Να λάβουν περαιτέρω μέτρα για να ενισχύσουν τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδίως των ατόμων που βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας. Να συνεχίσουν να μειώνουν τα φορολογικά αντικίνητρα για την εργασία, μεταξύ άλλων με τη σταδιακή κατάργηση των μεταβιβάσιμων εκπτώσεων φόρου για το δεύτερο εργαζόμενο μέλος της οικογένειας. Να στηρίξουν τις μετακινήσεις στην αγορά εργασίας και να αντιμετωπίσουν τις δυσκαμψίες της εν λόγω αγοράς, μεταξύ άλλων με τη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για την προστασία της απασχόλησης και του καθεστώτος για το επίδομα ανεργίας.