EUR-Lex - 01999L0062-20111015 - EN

ΟΔΗΓΊΑ 1999/62/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΫ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΊΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ

της 17ης Ιουνίου 1999

περί επιβολής τελών στα βαρέα φορτηγά οχήματα που χρησιμοποιούν ορισμένα έργα υποδομής

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 71 παράγραφος 1 και το άρθρο 93,

την πρόταση της Επιτροπής ( 1 ),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής ( 2 ),

τη γνώμη της Επιτροπής των περιφερειών ( 3 ),

ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της συνθήκης ( 4 ),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)	η εξάλειψη των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων μεταφορών στα διάφορα κράτη μέλη απαιτεί τόσο την εναρμόνιση των συστημάτων φορολόγησης όσο και την καθιέρωση δικαίων μηχανισμών για τον καταλογισμό των δαπανών της υποδομής στους μεταφορείς·

(2)	μόνο σταδιακά θα μπορέσουν να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί·

(3)

έχει επιτευχθεί κάποιος βαθμός εναρμόνισης όσον αφορά τα συστήματα επιβολής τελών με την έκδοση της οδηγίας 92/81/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στα πετρελαιοειδή ( 5 ), και της οδηγίας 92/82/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την προσέγγιση των συντελεστών των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή ( 6 )·

(4)

το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ακύρωσε με την απόφασή του της 5ης Ιουλίου 1995 στην υπόθεση C-21/94, Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου ( 7 ), την οδηγία 93/89/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 1993, σχετικά με την εφαρμογή, εκ μέρους των κρατών μελών, των φόρων επί ορισμένων οχημάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για οδική μεταφορά εμπορευμάτων, καθώς και των διοδίων και τελών χρήσης που εισπράττονται για την χρησιμοποίηση ορισμένων έργων υποδομής ( 8 ), διατηρώντας τα αποτελέσματα της εν λόγω οδηγίας έως ότου το Συμβούλιο εγκρίνει νέα οδηγία· ότι κατά συνέπεια, η οδηγία 93/89/ΕΟΚ αντικαθίσταται από την παρούσα οδηγία·

(5)	υπό τις σημερινές συνθήκες, η προσαρμογή των εθνικών συστημάτων επιβολής τελών θα πρέπει να περιορισθεί στα οχήματα επαγγελματικής χρήσεως, των οποίων το μεικτό βάρος υπερβαίνει ένα καθορισμένο όριο·

(6)	είναι σκόπιμο, για το λόγο αυτό, να καθοριστεί το ελάχιστο ύψος των φόρων επί των οχημάτων οι οποίοι ήδη εφαρμόζονται στα κράτη μέλη, ή θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τους ισχύοντες·

(7)	θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η χρήση οχημάτων περισσότερο φιλικών προς το περιβάλλον και τις οδούς μέσω της μεγαλύτερης διαφοροποίησης των φόρων και τελών, στο βαθμό που η διαφοροποίηση αυτή δεν επηρεάζει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

(8)	σε μερικά κράτη μέλη θα πρέπει να δοθεί μια περίοδος παρέκκλισης από τις ελάχιστες τιμές για να διευκολυνθεί η προσαρμογή στα επίπεδα της παρούσας οδηγίας·

(9)

σε ορισμένες εσωτερικές μεταφορές τοπικού χαρακτήρα με μικρό αντίκτυπο στην κοινοτική αγορά μεταφορών, επιβάλλονται σήμερα μειωμένου ύψους φόροι επί των οχημάτων· ότι, για να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη μετάβαση, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να προβλέψουν προσωρινές παρεκκλίσεις από το ελάχιστο ύψος φόρων·

(10)	πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους φόρους ή απαλλαγές από τους φόρους οχημάτων στην περίπτωση οχημάτων, η χρήση των οποίων δεν προβλέπεται να έχει επιπτώσεις στην κοινοτική αγορά μεταφορών·

(11)	προκειμένου να ληφθούν υπόψη ορισμένες ειδικές καταστάσεις, θα πρέπει να προβλεφθεί διαδικασία με την οποία είναι δυνατόν να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να διατηρούν περαιτέρω εξαιρέσεις ή μειώσεις·

(12)

οι υφιστάμενες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού δεν μπορούν να εξαλειφθούν με απλή εναρμόνιση των φόρων ή των ειδικών φόρων κατανάλωσης καυσίμων, αλλά μέχρι να εισαχθούν καταλληλότεροι τρόποι φορολόγησης από τεχνική και οικονομική άποψη, οι στρεβλώσεις αυτές μπορούν να μετριασθούν μέσω της δυνατότητας διατήρησης ή καθιέρωσης διοδίων ή/χαι τελών χρήσης αυτοκινητοδρόμων· επιπροσθέτως, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να επιβάλλουν τέλη για τη χρήση γεφυρών, σηράγγων και οδών που διασχίζουν ορεινούς αυχένες·

(13)	λόγω των ειδικών συνθηκών σε ορισμένες οδούς των Άλπεων, ίσως είναι σκόπιμο για ένα κράτος μέλος να μην εφαρμόζει ένα σύστημα τελών χρήσης σε ένα σαφώς προσδιορισμένο τμήμα του δικτύου αυτοκινητοδρόμων του προκειμένου να εφαρμοστεί επιβάρυνση συνδεόμενη με τα έργα υποδομής·

(14)

τα διόδια και τα τέλη χρήσης δεν πρέπει να εισάγουν διακρίσεις ούτε να συνεπάγονται υπερβολικές διατυπώσεις ή να παρεμβάλλουν εμπόδια στα εσωτερικά σύνορα κατά συνέπεια, θα πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα που να επιτρέπουν την καταβολή διοδίων και τελών χρήσης οιανδήποτε στιγμή και με διάφορους τρόπους πληρωμής·

(15)	τα επίπεδα των τελών χρήσης θα πρέπει να βασίζονται στη διάρκεια χρήσης της εν λόγω υποδομής και θα πρέπει να διαφοροποιούνται ανάλογα με το πραγματικό κόστος που προκαλούν τα οδικά οχήματα·

(16)	θα πρέπει να εφαρμοστούν προσωρινά μειωμένοι συντελεστές τελών χρήσης για τα οχήματα που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας στην Ελλάδα προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι δυσκολίες που οφείλονται στη γεωπολιτική της θέση·

(17)

προκειμένου να εξασφαλισθεί ομοιόμορφη εφαρμογή των τελών χρήσης και των διοδίων, είναι σκόπιμο να τεθούν ορισμένοι κανόνες όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής τους, όπως τα χαρακτηριστικά της υποδομής στην οποία επιβάλλονται αυτά τα τέλη χρήσης και διόδια, τα ανώτατα επίπεδα ορισμένων συντελεστών και άλλοι γενικοί όροι που θα πρέπει να τηρούνται· ότι οι σταθμισμένες μέσες τιμές των διοδίων θα πρέπει να αποτελούν συνάρτηση του κόστους κατασκευής, λειτουργίας και ανάπτυξης του οικείου δικτύου έργων υποδομής·

(18)	πρέπει να προβλεφθεί ότι τα κράτη μέλη μπορούν να διαθέσουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ισόρροπη ανάπτυξη των δικτύων μεταφορών ένα ποσοστό των δικαιωμάτων χρήσης και των διοδίων, υπολογιζόμενο σύμφωνα με την παρούσα οδηγία·

(19)

τα αναφερόμενα στην παρούσα οδηγία ποσά, τα εκφραζόμενα στο εθνικό νόμισμα των κρατών μελών που θα υιοθετήσουν το ευρώ, καθορίζονται την 1η Ιανουαρίου 1999 οπότε η αξία του ευρώ θα καθοριστεί βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2866/98 του Συμβουλίου, της 31ης Δεκεμβρίου 1998, σχετικά με τις τιμές μετατροπής του ευρώ και των νομισμάτων των κρατών μελών που υιοθετούν το ευρώ ( 9 )· τα μη συμμετέχοντα στο ευρώ κράτη μέλη θα πρέπει να επανεξετάζουν κάθε χρόνο τα ποσά της παρούσας οδηγίας στο εθνικό τους νόμισμα και να τα προσαρμόζουν αν χρειάζεται στις μεταβαλλόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες οι ετήσιες αναπροσαρμογές στα εθνικά νομίσματα είναι προαιρετικές αν η μεταβολή από την εφαρμογή των νέων συναλλαγματικών ισοτιμιών είναι κάτω από ένα ορισμένο ποσοστό·

(20)	πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της εδαφικότητας δύο ή περισσότερα κράτη μέλη μπορούν να συνεργασθούν για να εισαγάγουν ένα κοινό σύστημα τελών χρήσης, τηρουμένων ορισμένων συμπληρωματικών όρων·

(21)	σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η παρούσα οδηγία περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων που επιδιώκονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, τρίτο εδάφιο της συνθήκης·

(22)	χρειάζεται αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την επανεξέταση των διατάξεων της παρούσας οδηγίας και την ενδεχόμενη προσαρμογή τους, εάν είναι αναγκαίο, με σκοπό την ανάπτυξη ενός συστήματος φορολόγησης περισσότερο εδαφικού χαρακτήρα,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Η παρούσα οδηγία ισχύει για τους φόρους επί των οχημάτων, τα διόδια και τα τέλη χρήσης που επιβάλλονται στα οχήματα, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 2.

Η παρούσα οδηγία δεν αφορά τα οχήματα που πραγματοποιούν μεταφορές αποκλειστικά στα εκτός Ευρώπης εδάφη των κρατών μελών.

Δεν αφορά ούτε τα οχήματα των οποίων η άδεια κυκλοφορίας έχει εκδοθεί στις Καναρίους νήσους, στη Θέουτα και Μελίλα, στις Αζόρες και Μαδέρα και τα οποία πραγματοποιούν μεταφορές αποκλειστικά στα συγκεκριμένα εδάφη ή μεταξύ αυτών και του ηπειρωτικού εδάφους της Ισπανίας ή της Πορτογαλίας αντίστοιχα.

Άρθρο 2

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοούνται ως:

α) «διευρωπαϊκό οδικό δίκτυο»: το οδικό δίκτυο που καθορίζεται στο τμήμα 2 του παραρτήματος Ι της απόφασης αριθ. 1692/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1996, περί των κοινοτικών προσανατολισμών για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών ( 10 ), όπως απεικονίζεται σε χάρτες. Οι χάρτες αναφέρονται στα αντίστοιχα τμήματα που μνημονεύονται στο διατακτικό ή/και στο παράρτημα ΙΙ της εν λόγω απόφασης,

αα) «κόστος κατασκευής»: το κόστος που συνδέεται με την κατασκευή, συμπεριλαμβανομένου, ενδεχομένως, του χρηματοδοτικού κόστους:

— νέων υποδομών ή νέων βελτιώσεων υποδομής (συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών δομικών επισκευών), ή

— υποδομών ή βελτιώσεων υποδομής (συμπεριλαμβανομένων σημαντικών δομών επισκευών) που περατώθηκαν το αργότερο 30 έτη πριν από τις 10 Ιουνίου 2008, για τις οποίες λειτουργούν ήδη κατά τις 10 Ιουνίου 2008 ρυθμίσεις περί διοδίων ή που περατώθηκαν 30 το πολύ έτη πριν από την καθιέρωση τυχόν νέων ρυθμίσεων περί διοδίων που εισήχθησαν μετά τις 10 Ιουνίου 2008· το κόστος υποδομών ή βελτιώσεων υποδομής που περατώθηκαν πριν από τις ημερομηνίες αυτές μπορεί επίσης να θεωρείται ως κόστος κατασκευής, οσάκις:

—

i) ένα κράτος μέλος έχει θεσπίσει σύστημα διοδίων το οποίο προβλέπει την ανάκτηση του κόστους αυτού μέσω σύμβασης με φορέα λειτουργίας συστήματος διοδίων ή μέσω άλλων νομικών πράξεων ισοδύναμου αποτελέσματος, που αρχίζουν να ισχύουν πριν από τις 10 Ιουνίου 2008, ή

ii) ένα κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει ότι η κατασκευή της συγκεκριμένης υποδομής εξαρτήθηκε από το εάν η υποδομή αυτή θα είχε εκ σχεδιασμού διάρκεια ζωής άνω των 30 ετών.

Σε κάθε περίπτωση, το ποσοστό του κόστους κατασκευής που λαμβάνεται υπόψη δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσοστό της υφιστάμενης εκ σχεδιασμού διάρκειας ζωής των κατασκευαστικών στοιχείων της υποδομής η οποία υπολείπεται στις 10 Ιουνίου 2008 ή κατά την ημερομηνία εισαγωγής των νέων ρυθμίσεων περί διοδίων, εάν η ημερομηνία αυτή είναι μεταγενέστερη.

Το κόστος υποδομών ή βελτιώσεων υποδομής μπορεί να συμπεριλαμβάνει τυχόν ειδικές δαπάνες υποδομής που αποσκοπούν στη μείωση των οχλήσεων οι οποίες σχετίζονται με το θόρυβο ή στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, και τα ποσά που όντως κατέβαλε ο φορέας λειτουργίας και αντιστοιχούν σε αντικειμενικά περιβαλλοντικά στοιχεία, όπως είναι, παραδείγματος χάριν, η προστασία έναντι της μολύνσεως του εδάφους,

αβ) «χρηματοδοτικό κόστος»: ο τόκος για δάνεια ή/και η απόδοση της τυχόν μετοχικής χρηματοδότησης από τους μετόχους,

αγ) «σημαντικές δομικές επισκευές»: οι δομικές επισκευές, πλην των επισκευών που δεν παρουσιάζουν πλέον τρέχον όφελος για τους χρήστες της οδού, π.χ. στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εργασίες επισκευής αντικαταστάθηκαν από περαιτέρω επανακατασκευή του οδοστρώματος ή άλλες κατασκευαστικές εργασίες,

αδ) «αυτοκινητόδρομος»: οδός η οποία έχει μελετηθεί και κατασκευαστεί ειδικά για την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων, η οποία δεν εξυπηρετεί τις παρόδιες ιδιοκτησίες και η οποία:

i) εκτός από ορισμένα σημεία της ή εκτός από προσωρινές διευθετήσεις, διαθέτει, για τις δύο κατευθύνσεις της κυκλοφορίας, διακεκριμένα οδοστρώματα τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους είτε με διαχωριστική νησίδα που δεν προορίζεται για την κυκλοφορία, είτε, κατ’ εξαίρεση, με άλλα μέσα,

ii) δεν διασταυρώνεται στο ίδιο επίπεδο με άλλη οδό, με σιδηροδρομική ή τροχιοδρομική γραμμή, λωρίδα για ποδήλατα ή λωρίδα για πεζούς· και

iii) χαρακτηρίζεται συγκεκριμένα αυτοκινητόδρομος,

β) «διόδια»: το καθορισμένο ποσό που πρέπει να καταβάλλεται για ένα όχημα βάσει της διανυόμενης απόστασης επί συγκεκριμένης υποδομής και τύπου οχήματος και περιλαμβάνει το τέλος υποδομής και/ή το τέλος εξωτερικού κόστους,

βα) «τέλος υποδομής»: τέλος που επιβάλλεται με σκοπό την ανάκτηση των δαπανών κατασκευής, συντήρησης, λειτουργίας και επέκτασης της υποδομής που βαρύνουν το κράτος μέλος,

ββ) «τέλος εξωτερικού κόστους»: τέλος που επιβάλλεται με σκοπό την ανάκτηση των δαπανών που προκύπτουν σε κράτος μέλος και σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση και/ή την ηχορρύπανση λόγω κυκλοφορίας,

βγ) «κόστος ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω κυκλοφορίας»: το κόστος της ζημίας που προκαλούν οι εκπομπές σωματιδίων και προδρόμων του όζοντος, όπως οξειδίου του αζώτου και πτητικών οργανικών ουσιών, κατά τη λειτουργία του οχήματος,

βδ) «κόστος ηχορρύπανσης λόγω κυκλοφορίας»: το κόστος της ζημίας που προκαλεί ο θόρυβος που εκπέμπει το όχημα ή που δημιουργείται από την αλληλεπίδραση του οχήματος και του οδοστρώματος,

βε) «σταθμισμένο μέσο τέλος υποδομής»: τα συνολικά έσοδα που προκύπτουν, μέσω τέλους υποδομής, κατά τη διάρκεια δεδομένης περιόδου, διαιρούμενα διά του αριθμού των οχηματοχιλιομέτρων που διανύονται στο τμήμα του οδικού δικτύου στο οποίο έχει επιβληθεί το τέλος κατά την περίοδο αυτή,

βστ) «σταθμισμένο μέσο τέλος εξωτερικού κόστους»: τα συνολικά έσοδα που προκύπτουν, μέσω τέλους εξωτερικού κόστους, κατά τη διάρκεια δεδομένης περιόδου, διαιρούμενα διά του αριθμού των οχηματοχιλιομέτρων που διανύονται στο τμήμα του οδικού δικτύου στο οποίο έχει επιβληθεί το τέλος κατά την περίοδο αυτή.

γ) «τέλος χρήσης»: το καθορισμένο ποσό η πληρωμή του οποίου δημιουργεί το δικαίωμα χρήσης, από ένα όχημα και επί δεδομένο χρονικό διάστημα, της υποδομής που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1,

δ) «όχημα»: όχημα με κινητήρα ή συνδυασμός αρθρωτών οχημάτων που προορίζονται ή χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και έχουν μέγιστο επιτρεπόμενο μεικτό βάρος άνω των 3,5 τόνων,

ε) όχημα της κατηγορίας «EURO 0», «EURO Ι», «EURO ΙΙ», «EURO ΙΙΙ», «EURO IV», «EURO V», «EEV»: όχημα που τηρεί τα όρια εκπομπών τα οποία εκτίθενται στο παράρτημα 0,

στ) «τύπος οχήματος»: η κατηγορία στην οποία εντάσσεται το όχημα, ανάλογα με τον αριθμό αξόνων, τις διαστάσεις ή το βάρος του ή σύμφωνα με άλλη ταξινόμηση των παραγόντων που διέπουν το όχημα, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τη ζημία των οδών, π.χ. το σύστημα ταξινόμησης των ζημιών των οδών που εκτίθεται στο παράρτημα IV, υπό την προϋπόθεση ότι το χρησιμοποιούμενο σύστημα ταξινόμησης βασίζεται σε χαρακτηριστικά του οχήματος τα οποία είτε αναφέρονται στα έγγραφα του οχήματος που χρησιμοποιούνται σε όλα τα κράτη μέλη είτε είναι εμφανή,

ζ) «σύμβαση παραχώρησης», «σύμβαση παραχώρησης δημόσιων έργων» ή «σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών»: όπως ορίζονται στο άρθρο 1 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών ( 11 ),

η) «διόδια εκ παραχωρήσεως»: διόδια, επιβαλλόμενα από τον ανάδοχο σύμβασης παραχώρησης σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

Φόροι επί των οχημάτων

Άρθρο 3

1. Οι φόροι επί των οχημάτων οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 1 είναι οι εξής:

— Βέλγιο:

—

taxe de circulation sur les véhicules automobiles/ verkeersbelasting op de autovoertuigen,

▼M2

— Βουλγαρία:

—

данък върху превозните средства,

— Τσεχική Δημοκρατία:

—

silniční daň,

— Δανία:

—

vægtafgift af motorksretejer m.v.,

— Γερμανία:

—

Kraftfahrzeugsteuer,

— Εσθονία:

—

raskeveokimaks,

— Ελλάδα:

—

Τέλη κυκλοφορίας,

— Ισπανία:

—

α) impuesto sobre vehículos de tracción mecánica,

β) impuesto sobre actividades económicas (μόνον όσον αφορά το ποσό των τελών που επιβάλλονται για τα αυτοκίνητα οχήματα),

— Γαλλία:

—

α) taxe spéciale sur certains véhicules routiers,

β) taxe différentielle sur les véhicules à moteur,

— Ιρλανδία:

—

vehicle excise duty,

— Ιταλία:

—

α) tassa automobilistica,

β) addizionale del 5 % sulla tassa automobilistica,

— Κύπρος:

—

τέλη κυκλοφορίας οχημάτων,

— Λετονία:

—

transportlīdzekļa ikgadējā nodeva,

— Λιθουανία:

—

α) Transporto priemonių savininkų ar valdytojų naudotojo mokestis,

β) Mokestis už Lietuvoje įregistruotas krovinines transporto priemones,

— Λουξεμβούργο:

—

taxe sur les véhicules automoteurs,

— Ουγγαρία:

—

gépjárműadó,

— Μάλτα:

—

liċenzja tat-triq/παράβολο άδειας οδήγησης,

— Κάτω Χώρες:

—

motorrijtuigenbelasting,

— Αυστρία:

—

Kraftfahrzeugsteuer,

— Πολωνία:

—

podatek od środków transportowych,

— Πορτογαλία:

—

α) imposto de camionagem,

β) imposto de circulação,

▼M2

— Ρουμανία:

—

Taxa asupra mijloacelor de transport,

— Σλοβενία:

—

letno povračilo za uporabo javnih cest za motorna in priklopna vozila,

— Σλοβακία:

—

cestná daň,

— Φινλανδία:

—

varsinainen ajoneuvoverd/egentlig fordonsskatt,

— Σουηδία:

—

fordonsskatt,

— Ηνωμένο Βασίλειο:

—

α) vehicle excise duty,

β) motor vehicles licence.

2. Όταν ένα κράτος μέλος αντικαθιστά έναν από τους αναφερόμενους στην παράγραφο 1 φόρους με άλλον ανάλογο, οφείλει να ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή, η οποία επιφέρει τις αναγκαίες τροποποιήσεις.

Άρθρο 4

Οι διαδικασίες επιβολής και είσπραξης των φόρων, οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 3, θεσπίζονται από κάθε κράτος μέλος.

Άρθρο 5

Για τα οχήματα των οποίων η άδεια κυκλοφορίας εκδίδεται σε κάθε κράτος μέλος, οι φόροι που αναφέρονται στο άρθρο 3 επιβάλλονται μόνο από το κράτος μέλος έκδοσης της αδείας.

Άρθρο 6

1. Οποιαδήποτε και αν είναι η διάρθρωση των φόρων που αναφέρονται στο άρθρο 3, τα κράτη μέλη καθορίζουν το ύψος των φόρων αυτών έτσι ώστε, για κάθε κατηγορία ή υποκατηγορία οχημάτων που αναφέρεται στο παράρτημα Ι, το ποσό του φόρου να μην είναι μικρότερο από το ελάχιστο όριο το οποίο καθορίζεται στο εν λόγω παράρτημα.

Επί δύο έτη από τη θέση της οδηγίας σε ισχύ, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία επιτρέπεται να εφαρμόζουν ποσά φόρου χαμηλότερα από τα κατώτατα όρια που ορίζονται στο παράρτημα Ι, τουλάχιστον όμως ίσα με το 65 % των ορίων αυτών.

2. Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές φόρων ή φοροαπαλλαγές:

α) για τα οχήματα εθνικής ή πολιτικής άμυνας, τα οχήματα των πυροσβεστικών υπηρεσιών και των άλλων υπηρεσιών εκτάκτου ανάγκης καθώς και των σωμάτων ασφαλείας και για τα οχήματα συντήρησης των οδών·

β) για τα οχήματα που μόνον περιστασιακά κυκλοφορούν σε δημόσιες οδούς του κράτους μέλους στο οποίο έχει εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας και χρησιμοποιούνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, των οποίων κύρια δραστηριότητα δεν είναι η μεταφορά εμπορευμάτων, υπό τον όρο ότι οι πραγματοποιούμενες από τα οχήματα αυτά αυτά μεταφορές δεν συνεπάγονται στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και εφόσον συμφωνήσει η Επιτροπή.

α) Αποφασίζοντας ομοφώνως έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο μπορεί να επιτρέψει σε ένα κράτος μέλος να διατηρήσει τις απαλλαγές ή τη μειωμένη φορολογία επί των οχημάτων λόγω ειδικών πολιτικών κοινωνικο-οικονομικής φύσης ή συνδεόμενων με την υποδομή του συγκεκριμένου κράτους μέλους. Αυτές οι απαλλαγές ή μειώσεις μπορούν να εφαρμοστούν μόνο σε οχήματα των οποίων η άδεια έχει εκδοθεί στο συγκεκριμένο κράτος μέλος και τα οποία εκτελούν μεταφορές αποκλειστικά εντός σαφώς καθορισμένου τμήματος του εδάφους του.

β) Οποιοδήποτε κράτος μέλος επιθυμεί να διατηρήσει μια τέτοια απαλλαγή ή μείωση ενημερώνει την Επιτροπή και της διαβιβάζει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Η Επιτροπή ενημερώνει τα λοιπά κράτη μέλη εντός μηνός σχετικά με την προτευόμενη απαλλαγή ή μείωση.

Το Συμβούλιο τεκμαίρεται ότι έχει επιτρέψει τη διατήρηση της προτειυόμενης απαλλαγής ή μείωσης εάν, εντός δύο μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία τα λοιπά κράτη μέλη ενημερώθηκαν σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, ούτε η Επιτροπή ούτε κανένα κράτος μέλος δεν ζήτησαν να εξεταστεί το ζήτημα από το Συμβούλιο.

4. Με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 1 και των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου και του άρθρου 6 της οδηγίας 92/106/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 7ης Δεκεμβρίου 1992 γιά τη θέσπιση κοινών κανόνων σχετικά με ορισμένους τύπους συνδυασμένων μεταφορών εμπορευματων μεταξύ των κρατών μελών ( 12 ), τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επιτρέπουν απαλλαγές ή μειώσεις των φόρων που αναφέρονται στο άρθρο 3, οι οποίες θα μείωναν το ποσό του επιβαλλομένου φόρου κάτω από το ελάχιστο όριο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

Διόδια και τέλη χρήσηs

Άρθρο 7

1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 9 παράγραφος 1α, τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρούν ή να εισάγουν διόδια και/ή τέλη χρήσης στο διευρωπαϊκό οδικό δίκτυο, ή σε ορισμένα τμήματα του εν λόγω δικτύου, και σε άλλα επιπλέον τμήματα του δικτύου αυτοκινητοδρόμων που δεν είναι τμήμα του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις παραγράφους 2, 3 και 4 και 5 του παρόντος άρθρου και στα άρθρα 7α έως 7ια. Αυτό δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών, τηρουμένης της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να εφαρμόζουν διόδια και/ή τέλη χρήσης σε άλλες οδούς, υπό την προϋπόθεση ότι η επιβολή διοδίων και/ή τελών χρήσης σε τέτοιες άλλες οδούς δεν εισάγει διακρίσεις εις βάρος της διεθνούς κυκλοφορίας και δεν έχει ως αποτέλεσμα στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των διαφόρων μεταφορέων.

2. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επιβάλλουν ταυτοχρόνως διόδια και τέλη χρήσης σε μια συγκεκριμένη κατηγορία οχημάτων για τη χρήση ενός και του αυτού τμήματος του οδικού δικτύου. Ωστόσο, το κράτος μέλος που επιβάλλει τέλος χρήσης στο οδικό του δίκτυο μπορεί επίσης να επιβάλλει διόδια για τη χρήση γεφυρών, σηράγγων και ορεινών διαβάσεων.

3. Τα διόδια και τα τέλη χρήσης δεν μπορούν να εισάγουν, άμεσα ή έμμεσα, διακρίσεις λόγω της ιθαγένειας του μεταφορέα, του κράτους μέλους ή της τρίτης χώρας όπου είναι εγκατεστημένος ο μεταφορέας ή όπου έχει εκδοθεί η άδεια κυκλοφορίας του οχήματος, ή της προέλευσης ή του προορισμού της μεταφοράς.

4. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να προβλέπουν μειωμένα διόδια ή τέλη χρήσης, ή απαλλαγές από την υποχρέωση καταβολής διοδίων ή τελών χρήσης για τα οχήματα που εξαιρούνται από την υποχρέωση εγκατάστασης και χρήσης συσκευής ελέγχου δυνάμει του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3821/85 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1985, σχετικά με τη συσκευή ελέγχου στον τομέα των οδικών μεταφορών ( 13 ), και στις περιπτώσεις που εμπίπτουν και υπόκεινται στις προϋποθέσεις του άρθρου 6 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β) της παρούσας οδηγίας.

5. Κράτος μέλος μπορεί να επιλέγει να επιβάλλει διόδια και/ή τέλη χρήσης μόνον σε οχήματα με μέγιστο επιτρεπόμενο μεικτό βάρος τουλάχιστον 12 τόνων, εφόσον θεωρεί ότι η επέκταση του μέτρου σε οχήματα με βάρος χαμηλότερο των 12 τόνων θα επέφερε μεταξύ άλλων:

α) σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις επί της ελεύθερης ροής της κυκλοφορίας, του περιβάλλοντος, των επιπέδων θορύβου, της συμφόρησης, της υγείας, ή της οδικής ασφάλειας, λόγω της εκτροπής της κυκλοφορίας·

β) διοικητικές δαπάνες πάνω από το 30 % του πρόσθετου εισοδήματος το οποίο θα είχε δημιουργηθεί από την επέκταση αυτή.

Τα κράτη μέλη που επιλέγουν να επιβάλλουν διόδια και/ή τέλη χρήσης μόνο σε οχήματα με μέγιστο επιτρεπόμενο μεικτό βάρος τουλάχιστον 12 τόνων ενημερώνουν την Επιτροπή για την απόφασή τους και για τους λόγους που τα οδήγησαν σε αυτήν.

Άρθρο 7α

1. Τα τέλη χρήσης είναι ανάλογα με τη διάρκεια της χρήσης της υποδομής, χωρίς υπέρβαση των τιμών που καθορίζει το παράρτημα II, και ορίζονται για χρονικό διάστημα μιας ημέρας, μιας εβδομάδας, ενός μήνα ή ενός έτους. Το ύψος του μηνιαίου τέλους είναι κατ’ ανώτατο όριο ίσο με το 10 % του ετήσιου τέλους, το εβδομαδιαίο τέλος ίσο κατ’ ανώτατο όριο με το 5 % του ετήσιου τέλους και το ημερήσιο τέλος ίσο κατ’ ανώτατο όριο με το 2 % του ετήσιου τέλους.

Κάθε κράτος μέλος μπορεί να εφαρμόζει ετήσια τέλη χρήσης μόνον στα οχήματα των οποίων η άδεια κυκλοφορίας έχει εκδοθεί σε αυτό.

2. Τα κράτη μέλη καθορίζουν τέλη χρήσης, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών δαπανών, για όλες τις κατηγορίες οχημάτων, σε επίπεδο που δεν υπερβαίνει τα μέγιστα όρια που καθορίζει το παράρτημα II.

Άρθρο 7β

1. Το τέλος υποδομής βασίζεται στην αρχή της ανάκτησης του κόστους των υποδομών. Ειδικότερα, το σταθμισμένο μέσο τέλος υποδομής συναρτάται με το κόστος κατασκευής και το κόστος λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του σχετικού δικτύου υποδομής. Το σταθμισμένο μέσο τέλος υποδομής μπορεί επίσης να περιλαμβάνει απόδοση επί του κεφαλαίου και/ή περιθώριο κέρδους βάσει των συνθηκών της αγοράς.

2. Το κόστος που λαμβάνεται υπ’ όψιν συναρτάται με το δίκτυο ή το τμήμα του δικτύου για το οποίο επιβάλλονται διόδια και με τα οχήματα τα οποία υπόκεινται σε διόδια. Τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέγουν να ανακτούν μόνον κάποιο ποσοστό του εν λόγω κόστους.

Άρθρο 7γ

1. Το τέλος εξωτερικού κόστους μπορεί να συναρτάται με το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω κυκλοφορίας. Για τα τμήματα του οδικού δικτύου που διασχίζουν περιοχές των οποίων ο πληθυσμός εκτίθεται σε ηχορρύπανση λόγω οδικής κυκλοφορίας, το τέλος εξωτερικού κόστους μπορεί να περιλαμβάνει το κόστος της ηχορρύπανσης λόγω κυκλοφορίας.

Το τέλος εξωτερικού κόστους διαφοροποιείται και καθορίζεται σύμφωνα με τις ελάχιστες απαιτήσεις και τις μεθόδους που προβλέπονται στο παράρτημα ΙΙΙα και δεν υπερβαίνει τις μέγιστες τιμές του παραρτήματος ΙΙΙβ.

3. Δεν επιβάλλεται τέλος εξωτερικού κόστους που αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση λόγω κυκλοφορίας στα οχήματα που συμμορφώνονται με τα πλέον αυστηρά πρότυπα εκπομπών EURO έως τέσσερα έτη από τις ημερομηνίες εφαρμογής που προβλέπονται στους κανόνες που ορίζουν τα εν λόγω πρότυπα.

4. Το ύψος του τέλους εξωτερικού κόστους καθορίζεται από το οικείο κράτος μέλος. Αν κράτος μέλος ορίσει συγκεκριμένη αρχή για τον σκοπό αυτό, η αρχή αυτή είναι νομικά και οικονομικά ανεξάρτητη από τον οργανισμό που είναι επιφορτισμένος με τη διαχείριση ή την είσπραξη μέρους ή ολόκληρου του τέλους.

Άρθρο 7δ

Εντός ενός έτους από τη θέσπιση μελλοντικών και πλέον αυστηρών προτύπων εκπομπών EURO, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καθορίζουν, σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, τις αντίστοιχες μέγιστες αξίες στο παράρτημα ΙΙΙβ.

Άρθρο 7ε

1. Τα κράτη μέλη υπολογίζουν το μέγιστο ύψος του τέλους υποδομής χρησιμοποιώντας μεθοδολογία η οποία στηρίζεται στις βασικές αρχές υπολογισμού που καθορίζονται στο παράρτημα III.

2. Όσον αφορά τα διόδια εκ παραχωρήσεως, το ανώτατο επίπεδο του τέλους υποδομής είναι ισοδύναμο προς ή κατώτερο από το επίπεδο το οποίο θα προέκυπτε από τη χρησιμοποίηση μεθοδολογίας στηριζόμενης στις βασικές αρχές υπολογισμού που καθορίζονται στο παράρτημα III. Ο υπολογισμός αυτού του ισοδυνάμου γίνεται με βάση περίοδο αναφοράς εύλογης διάρκειας ανάλογα με τη φύση της εν λόγω σύμβασης παραχώρησης.

3. Οι ρυθμίσεις περί διοδίων οι οποίες είχαν ήδη θεσπισθεί στις 10 Ιουνίου 2008 ή για τις οποίες έχουν ήδη ληφθεί προσφορές ή απαντήσεις σε προσκλήσεις διαπραγμάτευσης δυνάμει της κατόπιν διαπραγματεύσεων διαδικασίας δημόσιων συμβάσεων πριν από τις 10 Ιουνίου 2008, δεν υπόκεινται στις υποχρεώσεις που καθορίζονται στις παραγράφους 1 και 2, εφόσον οι εν λόγω ρυθμίσεις εξακολουθούν να ισχύουν και υπό τον όρο ότι δεν τροποποιούνται ουσιωδώς.

Άρθρο 7στ

1. Σε εξαιρετικές περιστάσεις που αφορούν υποδομές σε ορεινές περιοχές, και κατόπιν ενημέρωσης της Επιτροπής, επιτρέπεται να προστεθεί προσαύξηση στο τέλος υποδομής που επιβάλλεται σε συγκεκριμένα τμήματα του οδικού δικτύου στα οποία σημειώνεται οξεία συμφόρηση, ή των οποίων η χρήση από οχήματα προκαλεί σημαντικές περιβαλλοντικές ζημίες, υπό τον όρο ότι:

α) τα έσοδα από την προσαύξηση επενδύονται στην κατασκευή έργων προτεραιότητας ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος προσδιοριζόμενων στο παράρτημα III της απόφασης αριθ. 661/2010/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, περί των προσανατολισμών της Ένωσης για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών ( 14 ), τα οποία συμβάλλουν άμεσα στην ελάφρυνση της εν λόγω συμφόρησης ή της συγκεκριμένης περιβαλλοντικής ζημίας και ευρίσκονται στον ίδιο διάδρομο μεταφορών με το τμήμα του οδικού δικτύου στο οποίο επιβάλλεται η προσαύξηση·

β) η προσαύξηση δεν υπερβαίνει το 15 % του σταθμισμένου μέσου τέλους υποδομής που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7β παράγραφος 1 και το άρθρο 7ε, εκτός αν τα απορρέοντα έσοδα επενδύονται σε διασυνοριακά τμήματα έργων προτεραιότητας ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, τα οποία αφορούν υποδομές σε ορεινές περιοχές, οπότε η προσαύξηση δεν υπερβαίνει το 25 %·

γ) η επιβολή της προσαύξησης δεν αποβαίνει εις βάρος των εμπορικών μεταφορών σε σχέση με άλλους χρήστες του οδικού δικτύου·

δ) πριν από την επιβολή της προσαύξησης, υποβάλλονται στην Επιτροπή περιγραφή της επακριβούς τοποθεσίας επιβολής της προσαύξησης και έγγραφο το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη απόφασης για χρηματοδότηση των έργων προτεραιότητας κατά το στοιχείο α), και

ε) η περίοδος εφαρμογής της προσαύξησης καθορίζεται και περιορίζεται εκ των προτέρων και συνάδει, όσον αφορά τα αναμενόμενα έσοδα, με τα χρηματοοικονομικά σχέδια και την ανάλυση κόστους/οφέλους για τα έργα που συγχρηματοδοτούνται με τα έσοδα από την προσαύξηση.

Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται σε νέα διασυνοριακά έργα για τα οποία απαιτείται συμφωνία όλων των κρατών μελών που εμπλέκονται στα εν λόγω έργα.

2. Επιτρέπεται προσαύξηση τέλους υποδομής που διαφοροποιείται σύμφωνα με το άρθρο 7ζ.

3. Μετά την παραλαβή των απαιτούμενων πληροφοριών από κράτος μέλος το οποίο σκοπεύει να επιβάλει προσαύξηση, η Επιτροπή διαβιβάζει τις πληροφορίες αυτές στα μέλη της επιτροπής του άρθρου 9γ. Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι η προγραμματιζόμενη προσαύξηση δεν πληροί τους όρους που προβλέπονται στην παράγραφο 1, ή εάν κρίνει ότι η σχεδιαζόμενη προσαύξηση θα έχει σημαντικό δυσμενή αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη περιφερειακών περιοχών, δύναται να απορρίπτει τα σχέδια που έχουν υποβληθεί από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος όσον αφορά την επιβολή τελών. Αυτές οι εκτελεστικές πράξεις θεσπίζονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 9γ παράγραφος 2.

4. Σε τμήματα του οδικού δικτύου για τα οποία πληρούνται τα κριτήρια επιβολής προσαύξησης σύμφωνα με την παράγραφο 1, απαγορεύεται στα κράτη μέλη να επιβάλουν τέλη εξωτερικού κόστους παρά μόνο εάν επιβληθεί προσαύξηση.

5. Το ποσό της προσαύξησης αφαιρείται από το ποσό του τέλους εξωτερικού κόστους που υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 7γ, με εξαίρεση τα οχήματα κατηγορίας εκπομπών EURO 0, I και II από τις 15 Οκτωβρίου 2011 και III από το 2015. Όλα τα έσοδα που δημιουργούνται από την ταυτόχρονη εφαρμογή της προσαύξησης και του καταλογισμού του εξωτερικού κόστους επενδύονται στη χρηματοδότηση της κατασκευής έργων προτεραιότητας ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που προσδιορίζονται στο παράρτημα III της απόφασης αριθ. 661/2010/ΕΕ.

Άρθρο 7ζ

1. Τα κράτη μέλη διαφοροποιούν το τέλος υποδομής ανάλογα με την κλάση εκπομπών EURO του οχήματος κατά τρόπο ώστε το τέλος υποδομής να μην υπερβαίνει κατά ποσοστό μεγαλύτερο από 100 % το ίδιο τέλος για ισοδύναμα οχήματα που ικανοποιούν τα πιο αυστηρά πρότυπα εκπομπών. Οι υπάρχουσες συμβάσεις παραχώρησης δεν υπόκεινται στην απαίτηση αυτή μέχρις ότου ανανεωθεί η σύμβαση.

Ένα κράτος μέλος δύναται ωστόσο να παρεκκλίνει από την απαίτηση διαφοροποίησης του τέλους υποδομής αν:

i) αυτό θα υπονόμευε σοβαρά τη συνοχή των συστημάτων επιβολής διοδίων στην επικράτειά του·

ii) δεν θα ήταν τεχνικά εφικτή η εισαγωγή αυτής της διαφοροποίησης για το συγκεκριμένο σύστημα διοδίων·

iii) αυτό θα οδηγούσε σε παράκαμψη των πιο ρυπογόνων οχημάτων με αρνητικές συνέπειες στην οδική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία· ή

iv) τα διόδια περιλαμβάνουν τέλος εξωτερικού κόστους.

Οιεσδήποτε τέτοιες παρεκκλίσεις ή απαλλαγές κοινοποιούνται στην Επιτροπή.

2. Εφόσον, σε περίπτωση ελέγχου, ο οδηγός ή, κατά περίπτωση, ο μεταφορέας αδυνατεί να παρουσιάσει τα δικαιολογητικά του οχήματος που απαιτούνται για την επιβεβαίωση της κλάσης EURO των εκπομπών του οχήματος, τα κράτη μέλη δύνανται να επιβάλλουν διόδια μέχρι το μέγιστο προβλεπόμενο επίπεδο.

3. Το τέλος υποδομής επιτρέπεται επίσης να διαφοροποιείται με σκοπό τη μείωση της συμφόρησης, την ελαχιστοποίηση των ζημιών στην υποδομή και τη βέλτιστη δυνατή χρήση της σχετικής υποδομής ή την προώθηση της οδικής ασφάλειας, υπό τον όρο ότι:

α) η διαφοροποίηση είναι διαφανής, δημοσιοποιείται και διατίθεται επί ίσοις όροις σε όλους τους χρήστες·

β) η διαφοροποίηση εφαρμόζεται ανάλογα με την ώρα της ημέρας, τον τύπο της ημέρας ή την εποχή·

γ) το τέλος υποδομής δεν υπερβαίνει κατά ποσοστό μεγαλύτερο από 175 % το μέγιστο επίπεδο του σταθμισμένου μέσου τέλους υποδομής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7β·

δ) οι περίοδοι αιχμής κατά τις οποίες επιβάλλονται υψηλότερα τέλη υποδομής με σκοπό τη μείωση της συμφόρησης δεν υπερβαίνουν τις πέντε ώρες ημερησίως·

ε) η διαφοροποίηση σχεδιάζεται και εφαρμόζεται με διαφάνεια και χωρίς να επηρεάζονται τα έσοδα σε τμήμα του οδικού δικτύου που παρουσιάζει προβλήματα συμφόρησης, με την προσφορά μειωμένων διοδίων για τους μεταφορείς που επιλέγουν να ταξιδέψουν κατά τη διάρκεια περιόδων εκτός κυκλοφοριακής αιχμής, και την επιβολή αυξημένων διοδίων στους μεταφορείς που ταξιδεύουν κατά τις ώρες αιχμής στο ίδιο τμήμα του οδικού δικτύου· και

στ) τα κράτη μέλη που επιθυμούν να καθιερώσουν τέτοια διαφοροποίηση ή να τροποποιήσουν ισχύουσα διαφοροποίηση ενημερώνουν σχετικά την Επιτροπή και της παρέχουν τις πληροφορίες που απαιτούνται προκειμένου να πληρούνται οι προϋποθέσεις. Με βάση τις παρεχόμενες πληροφορίες, η Επιτροπή δημοσιοποιεί και ενημερώνει τακτικά κατάλογο των περιόδων στις οποίες εφαρμόζεται η διαφοροποίηση, και των αντίστοιχων τελών.

4. Οι διαφοροποιήσεις κατά τις παραγράφους 1 και 3 δεν αποσκοπούν στην αύξηση των εσόδων από τα διόδια, και κάθε απρομελέτητη αύξηση των εσόδων αντισταθμίζεται με αλλαγές στη διάρθρωση της διαφοροποίησης οι οποίες πρέπει να εφαρμοστούν εντός διετίας από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο παράγονται τα επιπλέον έσοδα.

Άρθρο 7η

1. Τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την επιβολή νέων ρυθμίσεων περί διοδίων με τέλος υποδομής, τα κράτη μέλη αποστέλλουν στην Επιτροπή:

α) όσον αφορά ρυθμίσεις περί διοδίων πλην των ρυθμίσεων περί διοδίων εκ παραχωρήσεως:

— τις τιμές μονάδος και λοιπές παραμέτρους που χρησιμοποιούν κατά τον υπολογισμό των διάφορων στοιχείων του κόστους υποδομής, και

— σαφείς πληροφορίες σχετικά με τα οχήματα που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις περί διοδίων, τη γεωγραφική έκταση του δικτύου, ή του τμήματος του δικτύου, που χρησιμοποιούνται για κάθε υπολογισμό του κόστους καθώς και σχετικά με το ποσοστό του κόστους που επιδιώκουν να ανακτήσουν·

β) όσον αφορά ρυθμίσεις περί διοδίων που αφορούν διόδια εκ παραχωρήσεως:

— τις συμβάσεις παραχώρησης ή τις σημαντικές μεταβολές των συμβάσεων αυτών,

— τις βασικές πληροφορίες στις οποίες η αναθέτουσα αρχή στήριξε την προκήρυξη της σύμβασης παραχώρησης, όπως αναφέρεται στο παράρτημα VII Β της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών ( 15 ), οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν το κατ’ εκτίμηση κόστος όπως ορίζεται στο άρθρο 7β παράγραφος 1 και προβλέπεται στην παραχώρηση, τον προβλεπόμενο φόρτο κυκλοφορίας ανά τύπο οχήματος, τα σχεδιαζόμενα επίπεδα διοδίων και τη γεωγραφική έκταση του δικτύου που διέπεται από τη σύμβαση παραχώρησης.

2. Εντός έξι μηνών από την παραλαβή όλων των αναγκαίων πληροφοριών σύμφωνα με την παράγραφο 1, η Επιτροπή γνωμοδοτεί επί της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις του άρθρου 7ε. Οι γνώμες της Επιτροπής τίθενται στη διάθεση της επιτροπής του άρθρου 9γ.

3. Πριν από την επιβολή νέων ρυθμίσεων περί διοδίων με τέλος εξωτερικού κόστους, τα κράτη μέλη διαβιβάζουν στην Επιτροπή:

α) ακριβείς πληροφορίες για τον προσδιορισμό των τμημάτων του οδικού δικτύου στα οποία πρόκειται να επιβληθεί τέλος εξωτερικού κόστους και περιγραφή της κλάσης των οχημάτων, του τύπου του οδικού δικτύου και των ακριβών χρονικών περιόδων βάσει των οποίων θα διαφοροποιείται το τέλος εξωτερικού κόστους·

β) το προβλεπόμενο σταθμισμένο μέσο τέλος εξωτερικού κόστους και τα προβλεπόμενα συνολικά έσοδα·

γ) κατά περίπτωση, την ονομασία της αρχής που έχει οριστεί σύμφωνα με το άρθρο 7γ παράγραφος 4 για να καθορίζει το ποσό του τέλους, και τον εκπρόσωπό της·

δ) τις παραμέτρους, τα δεδομένα και τις πληροφορίες που απαιτούνται για να καταδειχτεί πώς εφαρμόστηκε η μέθοδος υπολογισμού που καθορίζει το παράρτημα ΙΙΙα.

4. Η Επιτροπή λαμβάνει απόφαση σχετικά με το αν τηρούνται οι προβλεπόμενες στα άρθρα 7β, 7γ, 7ι ή στο άρθρο 9 παράγραφος 2 υποχρεώσεις το αργότερο:

α) εντός έξι μηνών από την υποβολή του φακέλου κατά την παράγραφο 3, ή

β) κατά περίπτωση, εντός συμπληρωματικού τριμήνου μετά την παραλαβή πρόσθετων πληροφοριών τις οποίες ζήτησε η Επιτροπή σύμφωνα με την παράγραφο 3.

Το οικείο κράτος μέλος προσαρμόζει το τέλος εξωτερικού κόστους προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση. Η απόφαση της Επιτροπής κοινοποιείται στην επιτροπή του άρθρου 9γ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

Άρθρο 7θ

1. Τα κράτη μέλη δεν προβλέπουν εκπτώσεις ή μειώσεις για οιονδήποτε χρήστη όσον αφορά τη συνιστώσα «τέλος εξωτερικού κόστους» των διοδίων.

2. Τα κράτη μέλη επιτρέπεται να προβλέπουν εκπτώσεις ή μειώσεις του τέλους διάρθρωσης, υπό τον όρο ότι:

α) η προκύπτουσα διάρθρωση τελών είναι αναλογική, δημοσιοποιείται ανοικτά και προσφέρεται σε όλους τους χρήστες επί ίσοις όροις και δεν επιφέρει μετακύλιση του πρόσθετου κόστους σε άλλους χρήστες υπό τη μορφή υψηλότερων διοδίων·

β) οι εν λόγω εκπτώσεις ή μειώσεις έχουν ως αποτέλεσμα πραγματική εξοικονόμηση των διοικητικών δαπανών· και

γ) δεν υπερβαίνουν το 13 % του τέλους υποδομής το οποίο καταβάλλουν ισοδύναμα οχήματα που δεν είναι επιλέξιμα για την έκπτωση ή τη μείωση.

3. Με την επιφύλαξη των προϋποθέσεων του άρθρου 7ζ παράγραφος 3 στοιχείο β) και του άρθρου 7ζ παράγραφος 4, το ύψος των διοδίων επιτρέπεται, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ήτοι για συγκεκριμένα έργα υψηλού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που προσδιορίζονται στο παράρτημα III της απόφασης αριθ. 661/2010/ΕΕ, να διαφοροποιείται με άλλο τρόπο προκειμένου να διασφαλίζεται η εμπορική βιωσιμότητα των εν λόγω έργων, όταν αυτά είναι εκτεθειμένα σε άμεσο ανταγωνισμό με άλλους τρόπους οδικών μεταφορών. Η επακόλουθη διάρθρωση της χρέωσης είναι γραμμική, αναλογική, δημοσιοποιείται και προσφέρεται σε όλους τους χρήστες επί ίσοις όροις και δεν επιφέρει μετακύλιση του πρόσθετου κόστους σε άλλους χρήστες υπό τη μορφή υψηλότερων διοδίων. Η Επιτροπή επαληθεύει την τήρηση των εν λόγω προϋποθέσεων πριν από την εφαρμογή της εν λόγω διάρθρωσης χρέωσης.

Άρθρο 7ι

1. Τα διόδια και τέλη χρήσης επιβάλλονται, εισπράττονται και η παρακολούθηση της πληρωμής τους πραγματοποιείται κατά τρόπον ώστε η ροή της κυκλοφορίας να παρακωλύεται το λιγότερο δυνατόν και να αποφεύγεται κάθε υποχρεωτικός έλεγχος ή εξακρίβωση στα εσωτερικά σύνορα της Ένωσης. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη συνεργάζονται μεταξύ τους προκειμένου να καθιερώσουν μεθόδους που να επιτρέπουν στους μεταφορείς να καταβάλλουν διόδια και τέλη χρήσης όλο το 24ωρο, τουλάχιστον σε σημαντικά σημεία πωλήσεων, χρησιμοποιώντας τα συνήθη μέσα πληρωμής, εντός και εκτός των κρατών μελών στα οποία επιβάλλονται τα τέλη αυτά. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις στα σημεία πληρωμής των διοδίων και των τελών χρήσης, προκειμένου να τηρούνται τα συνήθη πρότυπα ασφαλείας του οδικού δικτύου.

2. Οι ρυθμίσεις για την είσπραξη διοδίων και τελών χρήσης δεν θέτουν, από οικονομική ή άλλη άποψη, τους μη τακτικούς χρήστες του οδικού δικτύου σε αδικαιολόγητα μειονεκτική θέση. Συγκεκριμένα, όταν κράτος μέλος εισπράττει διόδια και τέλη χρήσης αποκλειστικά μέσω συστήματος που απαιτεί τη χρήση συσκευής εγκατεστημένης επί του οχήματος, εξασφαλίζει ότι οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να προμηθεύονται, βάσει εύλογων διοικητικών και οικονομικών ρυθμίσεων, κατάλληλες συσκευές οι οποίες τοποθετούνται επί του οχήματος και οι οποίες πληρούν τις απαιτήσεις της οδηγίας 2004/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων τηλεδιοδίων στην Κοινότητα ( 16 ).

3. Σε περίπτωση που κράτος μέλος επιβάλλει διόδια σε όχημα, το συνολικό ποσό των διοδίων, το ποσό του τέλους υποδομής και/ή το ποσό του τέλους εξωτερικού κόστους αναφέρονται σε απόδειξη που χορηγείται στον μεταφορέα, κατά το δυνατόν με ηλεκτρονικά μέσα.

4. Όταν είναι οικονομικά εφικτό, τα κράτη μέλη διενεργούν την επιβολή και είσπραξη τέλους εξωτερικού κόστους μέσω ηλεκτρονικού συστήματος το οποίο πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2004/52/ΕΚ. Η Επιτροπή προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών που θα μπορούσε να αποδειχτεί αναγκαία για την εξασφάλιση διαλειτουργικότητας μεταξύ των ηλεκτρονικών συστημάτων είσπραξης διοδίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Άρθρο 7ια

Με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει την ευχέρεια των κρατών μελών, τα οποία καθιερώνουν σύστημα διοδίων και/ή τελών χρήσης των υποδομών, να προβλέπουν κατάλληλη αντιστάθμιση των εν λόγω τελών.

Άρθρο 8

1. Δύο ή περισσότερα κράτη μέλη μπορούν να συνεργασθούν για τη θέσπιση κοινού συστήματος τελών χρήσης που θα εφαρμόζεται σε όλη την επικράτειά τους. Στην περίπτωση αυτή, τα εν λόγω κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι η Επιτροπή συμμετέχει πλήρως στις εργασίες αυτές καθώς και στην λειτουργία και ενδεχόμενη τοποποίηση του συστήματος.

2. Το κοινό αυτό σύστημα υπόκειται στις ακόλουθες προϋποθέσεις, πέραν εκείνων του άρθρου 7:

α) το ύψος των κοινών τελών χρήσης καθορίζεται από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη σε επίπεδο το οποίο δεν υπερβαίνει το όριο που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 7·

β) η καταβολή των κοινών τελών χρήσης δίνει πρόσβαση στο δίκτυο, όπως καθορίζεται από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1·

γ) τα άλλα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να προσχωρήσουν στο κοινό σύστημα·

δ) τα συμμετέχοντα κράτη μέλη καθορίζουν κλίμακα καταμερισμού, ώστε το καθένα να λαμβάνει δίκαιο μερίδιο των εσόδων από την είσπραξη των τελών χρήσης.

Άρθρο 8α

Κάθε κράτος μέλος παρακολουθεί το σύστημα διοδίων ή/και τελών χρήσης για να εξασφαλίζει ότι λειτουργεί κατά τρόπο διαφανή και χωρίς διακρίσεις.

Άρθρο 8β

1. Δύο ή περισσότερα κράτη μέλη επιτρέπεται να συνεργάζονται για την καθιέρωση κοινού συστήματος διοδίων που θα εφαρμόζεται από κοινού στο σύνολο της επικράτειάς τους. Στην περίπτωση αυτή, τα εν λόγω κράτη μέλη εξασφαλίζουν την ενημέρωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία αυτή, καθώς και με τη μετέπειτα λειτουργία και ενδεχόμενη τροποποίηση του συστήματος.

2. Το κοινό σύστημα διοδίων υπόκειται στους όρους που καθορίζονται στα άρθρα 7 έως 7ια. Άλλα κράτη μέλη έχουν δυνατότητα προσχώρησης στο κοινό σύστημα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Τελικές διατάξεις

Άρθρο 9

1. Η παρούσα οδηγία δεν παρεμποδίζει τη χωρίς διακρίσεις εφαρμογή εκ μέρους των κρατών μελών:

α) ειδικών φόρων ή τελών:

— που επιβάλλονται στην καταχώριση του οχήματος, ή

— που επιβάλλονται σε οχήματα ή φορτία ιδιάζοντος βάρους ή διαστάσεων·

β) τελών στάθμευσης και ειδικών τελών αστικής κυκλοφορίας.

1α. Η παρούσα οδηγία δεν εμποδίζει την επιβολή ρυθμιστικών τελών εκ μέρους των κρατών μελών, εφόσον τα τέλη αυτά δεν δημιουργούν διακρίσεις και αποβλέπουν ειδικά στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης ή στην καταπολέμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης της κακής ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, σε οδούς ευρισκόμενες σε αστική περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των οδών διευρωπαϊκού δικτύου που διασχίζουν αστικές περιοχές.

2. Τα κράτη μέλη καθορίζουν τη χρήση των εσόδων που θα συγκεντρωθούν δυνάμει της παρούσας οδηγίας. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η συνολική ανάπτυξη του δικτύου μεταφορών, τα έσοδα από τη χρέωση της υποδομής και τον καταλογισμό του εξωτερικού κόστους, ή το χρηματικό τους ισοδύναμο, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται προς όφελος του τομέα μεταφορών, για να βελτιστοποιηθεί το σύστημα μεταφορών στο σύνολό του. Ειδικότερα, τα έσοδα από τα τέλη εξωτερικού κόστους, ή το χρηματικό τους ισοδύναμο, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για να γίνουν πιο βιώσιμες οι μεταφορές, μεταξύ άλλων για ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

α) την αποτελεσματικότερη τιμολόγηση·

β) τη μείωση της λόγω της οδικής κυκλοφορίας ρύπανσης στην πηγή·

γ) τον μετριασμό των επιπτώσεων της λόγω της οδικής κυκλοφορίας ρύπανσης στην πηγή·

δ) τη βελτίωση των ενεργειακών επιδόσεων των οχημάτων και των επιδόσεων τους όσον αφορά τις εκπομπές CO2·

ε) την ανάπτυξη εναλλακτικών υποδομών για τους χρήστες των μεταφορών και/ή τη διεύρυνση της ικανότητας·

στ) την υποστήριξη του πανευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών·

ζ) τη βέλτιστη χρήση των υλικοτεχνικών μέσων·

η) τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και

θ) την εξασφάλιση ασφαλών χώρων στάθμευσης.

Η παρούσα παράγραφος θεωρείται ότι έχει εφαρμογή για τα κράτη μέλη τα οποία διαθέτουν και εφαρμόζουν πολιτικές δημοσιονομικής και οικονομικής στήριξης που μοχλεύουν την οικονομική υποστήριξη του διευρωπαϊκού δικτύου και έχουν ισοδυναμούν χρηματικά τουλάχιστον με το 15 % των εσόδων που συλλέγονται από τα τέλη υποδομής και τον καταλογισμό του εξωτερικού κόστους σε κάθε κράτος μέλος.

Άρθρο 9α

Τα κράτη μέλη καθιερώνουν κατάλληλους ελέγχους και προσδιορίζουν το σύστημα κυρώσεων το οποίο ισχύει για τις παραβάσεις των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται κατ' εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίζουν την εφαρμογή τους. Οι καθοριζόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

Άρθρο 9β

Η Επιτροπή διευκολύνει τον διάλογο και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, και ιδίως των παραρτημάτων της.

Άρθρο 9γ

1. Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση των κανόνων και των γενικών αρχών σχετικά με τους μηχανισμούς ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή ( 17 ).

2. Στις περιπτώσεις που γίνεται μνεία της παρούσας παραγράφου, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 9δ

Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά:

— την προσαρμογή του παραρτήματος 0 στο κεκτημένο της Ένωσης,

— την προσαρμογή των τύπων των τμημάτων 4.1 και 4.2 του παραρτήματος ΙΙΙα στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο.

Οι διαδικασίες των άρθρων 9ε, 9στ και 9ζ ισχύουν για τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που αναφέρονται στο παρόν άρθρο.

Άρθρο 9ε

1. Η προβλεπόμενη στο άρθρο 9δ εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή για αόριστο χρονικό διάστημα.

2. Μόλις εκδώσει μία κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτοχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

3. Η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις ανατίθεται στην Επιτροπή υπό τους όρους των άρθρων 9στ και 9ζ.

Άρθρο 9στ

1. Η προβλεπόμενη στο άρθρο 9δ εξουσιοδότηση ανακαλείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο.

2. Το θεσμικό όργανο που κίνησε εσωτερική διαδικασία για να αποφασίσει εάν πρόκειται να ανακαλέσει την εξουσιοδότηση επιδιώκει να ενημερώσει σχετικά το άλλο θεσμικό όργανο και την Επιτροπή, εντός ευλόγου διαστήματος πριν από τη λήψη της τελικής απόφασης, αναφέροντας την εξουσιοδότηση που ενδέχεται να ανακαλέσει καθώς και τους πιθανούς λόγους της εν λόγω ανάκλησης.

3. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση και αρχίζει να ισχύει αμέσως ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία την οποία διευκρινίζει. Δεν επηρεάζει το κύρος των ήδη εν ισχύι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων. Δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 9ζ

1. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο δύνανται να διατυπώσουν αντιρρήσεις για μία κατ’ εξουσιοδότηση πράξη εντός δύο μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης.

Κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου, η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες.

2. Αν, κατά τη λήξη αυτής της περιόδου, ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ούτε το Συμβούλιο προβάλουν αντίρρηση στην κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αρχίζει να ισχύει από την ημερομηνία που ορίζεται στις διατάξεις της.

Η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αρχίζει να ισχύει πριν από τη λήξη της περιόδου αυτής εφόσον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή για την πρόθεσή τους να μην προβάλουν αντιρρήσεις.

3. Αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντίρρηση σε μία κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, αυτή δεν τίθεται σε ισχύ. Το θεσμικό όργανο που διατυπώνει αντίρρηση για την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη εκθέτει τους σχετικούς λόγους.

Άρθρο 10

1. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, η ισοτιμία του Ευρώ έναντι των εθνικών νομισμάτων των κρατών μελών που δεν υιοθετούν το ευρώ είναι η ισχύουσα την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Οκτωβρίου, όπως έχουν δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα ►M3 της Ευρωπαϊκής Ένωσης ◄ · οι ισοτιμίες αυτές ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου του επομένου ημερολογιακού έτους.

2. Τα κράτη μέλη που δεν υιοθετούν το ευρώ μπορούν να διατηρήσουν τα ποσά που ισχύουν τη στιγμή της ετήσιας προσαρμογής που προβλέπεται στην παράγραφο 1 εάν η μετατροπή των εκφρασμένων σε ευρώ ποσών θα είχε ως συνέπεια μεταβολή μικρότερη του 5 %, όταν εκφράζεται στα εθνικά νομίσματα.

Άρθρο 10α

1. Τα ποσά σε ευρώ που ορίζονται στο παράρτημα II και τα ποσά σε λεπτά που ορίζονται στους πίνακες 1 και 2 του παραρτήματος ΙΙΙβ αναθεωρούνται ανά διετία αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2013 προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι αλλαγές του πανευρωπαϊκού εναρμονισμένου δείκτη των τιμών καταναλωτή, εξαιρουμένης της ενέργειας και των μη μεταποιημένων προϊόντων [όπως δημοσιεύεται από την Επιτροπή (Eurostat)].

Τα ποσά προσαρμόζονται αυτομάτως, αυξάνοντας το βασικό ποσό σε ευρώ ή σε λεπτά κατά το ποσοστό μεταβολής του εν λόγω δείκτη. Τα ποσά που προκύπτουν στρογγυλοποιούνται στο πλησιέστερο ευρώ όσον αφορά το παράρτημα II, στρογγυλοποιούνται στο πλησιέστερο δέκατο του λεπτού όσον αφορά τον πίνακα 1 του παραρτήματος ΙΙΙβ και στρογγυλοποιούνται στο πλησιέστερο εκατοστό του λεπτού όσον αφορά τον πίνακα 2 του παραρτήματος ΙΙΙβ.

2. Η Επιτροπή δημοσιεύει στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα προσαρμοσμένα ποσά που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και τα εν λόγω προσαρμοσμένα ποσά αρχίζουν να ισχύουν την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί τη δημοσίευση.

Άρθρο 11

1. Έως τις 16 Οκτωβρίου 2014 και ακολούθως ανά τετραετία, τα κράτη μέλη που επιβάλλουν τέλος εξωτερικού κόστους και/ή τέλος υποδομής συντάσσουν έκθεση σχετικά με τα διόδια, συμπεριλαμβανομένων των διοδίων εκ παραχωρήσεως, που επιβάλλονται στην επικράτειά τους και τη διαβιβάζουν στην Επιτροπή, η οποία εν συνεχεία την προωθεί στα λοιπά κράτη μέλη. Η εν λόγω έκθεση μπορεί να μην περιλαμβάνει ρυθμίσεις επιβολής διοδίων οι οποίες ήδη ίσχυαν στις 10 Ιουνίου 2008 και οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τέλη εξωτερικού κόστους, εφόσον οι εν λόγω ρυθμίσεις παραμένουν εν ισχύι και δεν έχουν υποστεί ουσιαστική τροποποίηση. Η εν λόγω έκθεση περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με:

α) το σταθμισμένο μέσο τέλος εξωτερικού κόστους και τα συγκεκριμένα ποσά που εισπράττονται για κάθε συνδυασμό κλάσης οχημάτων, τύπου οδικού δικτύου και χρονικής περιόδου·

β) τη διακύμανση των τελών υποδομής ανάλογα με το είδος του οχήματος και τη χρονική περίοδο·

γ) το σταθμισμένο μέσο τέλος υποδομής και τα συνολικά έσοδα από τα τέλη υποδομής·

δ) το σύνολο των εσόδων από τέλη εξωτερικού κόστους και

ε) τα μέτρα που λαμβάνονται κατ’ εφαρμογή του άρθρου 9 παράγραφος 2.

2. Έως τις 16 Οκτωβρίου 2015, η Επιτροπή, επικουρούμενη από την επιτροπή του άρθρου 9γ, υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο περί της εφαρμογής και των αποτελεσμάτων της παρούσας οδηγίας, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των διατάξεων που αφορούν την ανάκτηση του κόστους σχετικά με τη ρύπανση λόγω κυκλοφορίας και την ένταξη οχημάτων άνω των 3,5 και κάτω των 12 τόνων. Στην έκθεση αναλύονται επίσης, με βάση συνεχή παρακολούθηση, και αξιολογούνται, μεταξύ άλλων:

α) η αποτελεσματικότητα των μέτρων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι αρνητικές επιπτώσεις των οδικών μεταφορών, λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τις επιπτώσεις για τα γεωγραφικώς απομονωμένα και περιφερειακά κράτη μέλη·

β) τα αποτελέσματα της εφαρμογής της παρούσας οδηγίας σε άμεσους χρήστες όσον αφορά την επίτευξη των πλέον φιλικών προς το περιβάλλον και αποτελεσματικών λύσεων στον τομέα των μεταφορών και θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την εισαγωγή τελών με βάση την απόσταση·

γ) η εφαρμογή και το αποτέλεσμα της διακύμανσης των τελών υποδομής, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7ζ, στη μείωση της τοπικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης και συμφόρησης. Στην έκθεση αξιολογείται αν η μέγιστη διαφοροποίηση και η περίοδος αιχμής σύμφωνα με το άρθρο 7ζ επαρκούν για να διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του μηχανισμού διαφοροποίησης·

δ) η επιστημονική πρόοδος όσον αφορά την εκτίμηση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών για τον σκοπό της ενσωμάτωσής του· και

ε) η πρόοδος όσον αφορά την επιβολή τελών στους χρήστες των οδών, και τρόποι για την εναρμόνιση των συστημάτων χρέωσης που εφαρμόζονται στα οχήματα επαγγελματικής χρήσης.

Στην έκθεση αξιολογούνται επίσης η χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων για την επιβολή και είσπραξη τελών υποδομής και εξωτερικού κόστους και ο βαθμός διαλειτουργικότητάς τους σύμφωνα με την οδηγία 2004/52/ΕΚ.

3. Η έκθεση αυτή συνοδεύεται, αν είναι σκόπιμο, από πρόταση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για περαιτέρω αναθεώρηση της παρούσας οδηγίας.

4. Έως τις 16 Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στην οποία συνοψίζονται τα άλλα μέτρα, όπως οι ρυθμιστικές πολιτικές, οι οποίες υιοθετούνται για την ενσωμάτωση του εξωτερικού κόστους που σχετίζεται με το περιβάλλον, τον θόρυβο και την υγεία από όλους τους τρόπους μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένης της νομικής βάσης και των μέγιστων τιμών που έχουν χρησιμοποιηθεί.

Προκειμένου να διασφαλιστεί θεμιτός ανταγωνισμός μεταξύ όλων των τρόπων μεταφοράς, ενώ συγχρόνως θα επιβάλλονται τέλη στο εξωτερικό κόστος όλων των τρόπων μεταφοράς, η Επιτροπή συμπεριλαμβάνει χρονοδιάγραμμα των μέτρων που πρέπει ακόμη να ληφθούν για την αντιμετώπιση των άλλων τρόπων μεταφοράς ή οχημάτων και/ή των στοιχείων εξωτερικού κόστους που δεν έχουν ακόμη ληφθεί υπόψη, με συνεκτίμηση της προόδου στην αναθεώρηση της οδηγίας 2003/96/ΕΚ, της 27ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας ( 18 ).

Άρθρο 12

1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που απαιτούνται για τη συμμόρφωση προς την παρούσα οδηγία έως την 1η Ιουλίου 2000 και ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες περιέχουν παραπομπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια παραπομπή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραπομπής καθορίζεται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου, τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα ο οποίος διέπεται από την παρούσα οδηγία. Η Επιτροπή πληροφορεί σχετικά τα άλλα κράτη μέλη.

Άρθρο 13

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ημέρα δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 14

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 0

ΟΡΙΑ ΕΚΠΟΜΠΩΝ

1. Όχημα «EURO 0»

Μάζα μονοξειδίου του άνθρακα (CO) g/kWh	Μάζα υδρογονανθράκων (HC) g/kWh	Μάζα οξειδίων του αζώτου (NOx) g/kWh
12,3	2,6	15,8

2. Οχήματα «EURO I»/«EURO II»

	Μάζα μονοξειδίου του άνθρακα (CO) g/kWh	Μάζα υδρογονανθράκων (HC) g/kWh	Μάζα οξειδίων του αζώτου (NOx) g/kWh	Μάζα αιωρουμένων σωματιδίων (PT) g/kWh
Όχημα «EURO I»	4,9	1,23	9,0	0,4 (1)
Όχημα «EURO II»	4,0	1,1	7,0	0,15
(1) Για τους κινητήρες ονομαστικής ισχύος το πολύ 85 kW, στην οριακή τιμή των εκπομπών αιωρούμενων σωματιδίων εφαρμόζεται συντελεστής 1,7.

3. Οχήματα «EURO III»/«EURO IV»/«EURO V»/«EEV»

H ειδική μάζα του μονοξειδίου του άνθρακα, των συνολικών υδρογονανθράκων, των οξειδίων του αζώτου και των αιωρούμενων σωματιδίων που προσδιορίζεται με τη δοκιμή ESC και η αδιαφάνεια των καυσαερίων που προσδιορίζεται με τη δοκιμή ERL δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις ακόλουθες τιμές (1):
	Μάζα μονοξειδίου του άνθρακα (CO) g/kWh	Μάζα υδρογονανθράκων (HC) g/kWh	Μάζα οξειδίων του αζώτου (NOx) g/kWh	Μάζα αιωρουμένων σωματιδίων (PT) g/kWh	Καυσαέρια m-1
Όχημα «EURO III»	2,1	0,66	5,0	0,10 (2)	0,8
Όχημα «EURO IV»	1,5	0,46	3,5	0,02	0,5
Όχημα «EURO V»	1,5	0,46	2,0	0,02	0,5
Όχημα «EEV»	1,5	0,25	2,0	0,02	0,15
(1) Ένας κύκλος δοκιμών συνίσταται σε μια ακολουθία σημείων ελέγχου, το καθένα με καθορισμένο αριθμό στροφών και καθορισμένη ροπή, στις οποίες πρέπει να ανταποκρίνεται ο κινητήρας υπό σταθερές (δοκιμή ESC) ή μεταβατικές συνθήκες λειτουργίας (δοκιμές ETC και ELR). (2) 0,13 για τους κινητήρες των οποίων ο κυβισμός ανά κύλινδρο είναι μικρότερος των 0,7 dm3 και οι ονομαστικές στροφές είναι άνω των 3 000 min-1.

4. Μελλοντικές κατηγορίες εκπομπών οχημάτων, όπως ορίζονται στην οδηγία 88/77/ΕΟΚ και στις επόμενες τροποποιήσεις της, μπορούν να λαμβάνονται υπόψη.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΦΟΡΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ

ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ

Αριθμός αξόνων και μέγιστο επιτρεπόμενο μεικτό βάρος (σε τόνους)		Ελάχιστο ύψος φόρου (σε ευρώ/έτος)
Τουλάχιστον	Μικρότερο των	Ανάρτηση πεπιεσμένου αέρα ή σύστημα αναγνωρισμένο ως ισοδύναμο (1) στον ή στους κινητήριους άξονες	Άλλα συστήματα ανάρτησης στον ή στους κινητήριους άξονες
2 άξονες
12	13	0	31
13	14	31	86
14	15	86	121
15	18	121	274
3 άξονες
15	17	31	54
17	19	54	111
19	21	111	144
21	23	144	222
23	25	222	345
25	26	222	345
4 άξονες
23	25	144	146
25	27	146	228
27	29	228	362
29	31	362	537
31	32	362	537
(1) Ανάρτηση αναγνωρισμένη ως ισοδύναμη κατά τον ορισμό του παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας 96/53/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1996, σχετικά με τον καθορισμό, για ορισμένα οδικά οχήματα που κυκλοφορούν στην Κοινότητα, των μέγιστων επιτρεπόμενων διαστάσεων στις εθνικές και διεθνείς μεταφορές και των μέγιστων επιτρεπόμενων βαρών στις διεθνείς μεταφορές (ΕΕ L 235 της 17.9.1996, σ. 59).

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (ΑΡΘΡΩΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΔΙΚΟΙ ΣΥΡΜΟΙ)

Αριθμός αξόνων και μέγιστο επιτρεπόμενο μεικτό βάρος (σε τόνους)		Ελάχιστο ύψος φόρου (σε ευρώ/έτος)
Τουλάχιστον	Μικρότερο των	Ανάρτηση πεπιεσμένου αέρα ή σύστημα αναγνωρισμένο ως ισοδύναμο (1) στον ή στους κινητήριους άξονες	Άλλα συστήματα ανάρτησης στον ή στους κινητήριους άξονες
2 + 1 άξονες
12	14	0	0
14	16	0	0
16	18	0	14
18	20	14	32
20	22	32	75
22	23	75	97
23	25	97	175
25	28	175	307
2 + 2 άξονες
23	25	30	70
25	26	70	115
26	28	115	169
28	29	169	204
29	31	204	335
31	33	335	465
33	36	465	706
36	38	465	706
2 + 3 άξονες
36	38	370	515
38	40	515	700
3 + 2 άξονες
36	38	327	454
38	40	454	628
40	44	628	929
3 + 3 άξονες
36	38	186	225
38	40	225	336
40	44	336	535
(1) Ανάρτηση αναγνωρισμένη ως ισοδύναμη κατά τον ορισμό του παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας 96/53/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1996, σχετικά με τον καθορισμό, για ορισμένα οδικά οχήματα που κυκλοφορούν στην Κοινότητα, των μέγιστων επιτρεπόμενων διαστάσεων στις εθνικές και διεθνείς μεταφορές και των μέγιστων επιτρεπόμενων βαρών στις διεθνείς μεταφορές (ΕΕ L 235 της 17.9.1996, σ. 59).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΜΕΓΙΣΤΑ ΠΟΣΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝ ΧΡΗΣΗΣ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ, ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 7 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 7

Ετήσια

	Το πολύ 3 άξονες	Το πολύ 4 άξονες
EURO 0	1 332	2 223
EURO Ι	1 158	1 933
EURO II	1 008	1 681
EURO III	876	1 461
EURO IV και λιγότερο ρυπογόνα	797	1 329

Μηνιαία και εβδομαδιαία

Το ύψος των ανώτατων μηνιαίων και εβδομαδιαίων τελών χρήσης είναι ανάλογο προς το βαθμό χρησιμοποίησης των έργων υποδομής.

Ημερήσια

Το ημερήσιο τέλος χρήσης είναι το ίδιο για όλες τις κατηγορίες οχημάτων και ανέρχεται σε 11 ευρώ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΟΔΙΩΝ

Το παρόν παράρτημα καθορίζει τις βασικές αρχές για τον υπολογισμό του σταθμισμένου μέσου τέλους υποδομής, ώστε να αντικατοπτρίζεται το άρθρο 7β παράγραφος 1. Η υποχρέωση να συνδέονται τα τέλη υποδομών με το κόστος δεν θίγει την ευχέρεια των κρατών μελών να επιλέγουν, σύμφωνα με το άρθρο 7β παράγραφος 2, να μην ανακτούν το κόστος εξ ολοκλήρου μέσω των εσόδων από τα τέλη υποδομών, ούτε την ευχέρειά τους, σύμφωνα με το άρθρο 7στ, να διαφοροποιούν τα ποσά συγκεκριμένων τελών υποδομών πέραν του μέσου ύψους.

Η εφαρμογή των αρχών αυτών συνάδει πλήρως προς άλλες υφιστάμενες υποχρεώσεις δυνάμει του ►M3 Ένωση ◄ δικαίου, ιδίως όσον αφορά την απαίτηση να συνάπτονται οι συμβάσεις παραχώρησης σύμφωνα με την οδηγία 2004/18/ΕΚ και με τις άλλες ►M3 Ένωση ◄ πράξεις στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων.

Όταν κράτος μέλος διαπραγματεύεται με έναν ή περισσότερους τρίτους προκειμένου να συνάψει σύμβαση παραχώρησης για την κατασκευή ή τη λειτουργία τμήματος της υποδομής του ή όταν, ενόψει του σκοπού αυτού, προβαίνει σε παρόμοια ρύθμιση βάσει της εθνικής νομοθεσίας ή συμφωνίας που έχει συνάψει η κυβέρνηση κράτους μέλους, η συμμόρφωση προς τις αρχές αυτές κρίνεται με βάση την έκβαση των διαπραγματεύσεων αυτών.

1. Ορισμός του δικτύου και των καλυπτόμενων οχημάτων

— Σε περίπτωση που δεν εφαρμόζεται ενιαίο σύστημα διοδίων σε ολόκληρο το οδικό δίκτυο του ΔΕΔ, κάθε κράτος μέλος καθορίζει επακριβώς το ή τα τμήματα του δικτύου που υπόκεινται σε καθεστώς διοδίων καθώς και το σύστημα που χρησιμοποιεί όσον αφορά την ταξινόμηση οχημάτων για τους σκοπούς της διαφοροποίησης των διοδίων. Τα κράτη μέλη καθορίζουν επίσης το εάν θα επεκτείνουν το οικείο σύστημα διοδίων ώστε να καλύπτει και οχήματα κάτω του ορίου των 12 τόνων.

— Εάν ένα κράτος μέλος επιλέξει να υιοθετήσει διαφορετικές πολιτικές ανάκτησης του κόστους για διαφορετικά τμήματα του δικτύου του (όπως επιτρέπεται βάσει του ►M3 άρθρο 7β παράγραφος 2 ◄ ), κάθε σαφώς καθορισμένο τμήμα του δικτύου υπόκειται σε χωριστό υπολογισμό του κόστους. Ένα κράτος μέλος μπορεί να επιλέξει να διαχωρίσει το δίκτυό του σε ορισμένα σαφώς καθορισμένα τμήματα ώστε να θεσπίσει χωριστές ρυθμίσεις παραχώρησης ή παρόμοιες για κάθε τμήμα.

2. Κόστος υποδομής

2.1. Επενδυτικό κόστος

— Το επενδυτικό κόστος περιλαμβάνει το κατασκευαστικό κόστος (συμπεριλαμβανομένου του χρηματοδοτικού κόστους) και το κόστος ανάπτυξης της υποδομής συν, ανάλογα με την περίπτωση, την απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου ή το περιθώριο κέρδους. Περιλαμβάνεται επίσης το κόστος απόκτησης γης, προγραμματισμού, σχεδιασμού, εποπτείας των συμβάσεων κατασκευής και διαχείρισης έργου, και των αρχαιολογικών ερευνών και ερευνών εδαφομηχανικής, καθώς και άλλες συναφείς επιπρόσθετες δαπάνες.

— Η ανάκτηση του κατασκευαστικού κόστους βασίζεται είτε στην εκ σχεδιασμού διάρκεια ζωής της υποδομής είτε σε άλλη περίοδο απόσβεσης (η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 20 ετών), αναλόγως του τι κρίνεται σκόπιμο για λόγους χρηματοδότησης μέσω σύμβασης παραχώρησης ή άλλως. Η διάρκεια της περιόδου απόσβεσης μπορεί να αποτελέσει βασική μεταβλητή στις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμβάσεων παραχώρησης, ιδίως εάν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος επιθυμεί, ως μέρος της σύμβασης, να καθορίσει ανώτατο όριο για το σταθμισμένο μέσο ύψος των διοδίων που θα ισχύει.

— Με την επιφύλαξη του υπολογισμού του επενδυτικού κόστους, η ανάκτηση του κόστους μπορεί:

—

— να επιμερίζεται ομοιόμορφα στην περίοδο απόσβεσης ή να σταθμίζεται στην αρχή, στο μέσο ή στο τέλος της περιόδου, υπό την προϋπόθεση ότι η στάθμιση διενεργείται με διαφάνεια,

— να προβλέπει αναπροσαρμογή των διοδίων κατά τη διάρκεια της περιόδου απόσβεσης.

— Όλο το ιστορικό κόστος βασίζεται στα καταβληθέντα ποσά. Το μελλοντικό κόστος βασίζεται στο εύλογο προβλεπόμενο κόστος.

— Οι κρατικές επενδύσεις μπορούν να θεωρούνται ως χρηματοδοτούμενη δανειοληψία. Το επιτόκιο που πρέπει να εφαρμόζεται στο ιστορικό κόστος ισούται προς το επιτόκιο που εφαρμόζεται στην κρατική δανειοληψία κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου.

— Ο επιμερισμός του κόστους στα βαρέα φορτηγά οχήματα πραγματοποιείται βάσει αντικειμενικών και διαφανών κριτηρίων, λαμβάνοντας υπόψη την αναλογία των βαρέων φορτηγών οχημάτων που κυκλοφορούν στο δίκτυο και το συναφές κόστος. Για το σκοπό αυτό, τα οχηματοχιλιόμετρα που διανύουν τα βαρέα φορτηγά οχήματα μπορούν να αναπροσαρμόζονται βάσει αντικειμενικώς αιτιολογούμενων «συντελεστών ισοδυναμίας», όπως είναι εκείνοι που καθορίζονται στο σημείο 4 ( 19 ).

— Η πρόβλεψη για την κατ' εκτίμηση απόδοση του κεφαλαίου ή το περιθώριο κέρδους είναι εύλογη, με γνώμονα τις συνθήκες της αγοράς, και μπορεί να διαφοροποιείται για να παρέχονται κίνητρα επιδόσεων στους αναδόχους τρίτους όσον αφορά τις απαιτήσεις ποιότητας της παρεχόμενης υπηρεσίας. Η απόδοση του κεφαλαίου μπορεί να εκτιμάται βάσει οικονομικών δεικτών, όπως ο ΙRR (εσωτερικός βαθμός απόδοσης της επένδυσης) ή το WACC (σταθμισμένο μέσο κόστος κεφαλαίου).

2.2. Ετήσιο κόστος συντήρησης και κόστος δομικών επισκευών

— Το κόστος περιλαμβάνει τόσο το ετήσιο κόστος συντήρησης του δικτύου όσο και το περιοδικό κόστος επισκευής, ενίσχυσης και τοποθέτησης νέου οδοστρώματος, ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση της επιχειρησιακής λειτουργικότητας του δικτύου διαχρονικά.

— Το κόστος επιμερίζεται μεταξύ των βαρέων φορτηγών οχημάτων και της υπόλοιπης κυκλοφορίας με βάση την υφιστάμενη και την προβλεπόμενη κατανομή οχηματοχιλιομέτρων και μπορεί να προσαρμόζεται με αντικειμενικώς αιτιολογημένους «συντελεστές ισοδυναμίας», όπως είναι εκείνοι που καθορίζονται στο σημείο 4.

3. Κόστος λειτουργίας, διαχείρισης και είσπραξης διοδίων

Το κόστος αυτό περιλαμβάνει όλες τις δαπάνες στις οποίες υποβάλλεται ο φορέας λειτουργίας της υποδομής οι οποίες δεν καλύπτονται από το τμήμα 2 και οι οποίες αφορούν την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη διαχείριση της υποδομής και του συστήματος διοδίων. Περιλαμβάνει ειδικότερα:

— το κόστος κατασκευής, εγκατάστασης και συντήρησης σταθμών διοδίων και άλλων συστημάτων πληρωμής,

— το τρέχον κόστος λειτουργίας, διαχείρισης και επιβολής της εφαρμογής του συστήματος είσπραξης διοδίων,

— διοικητικά τέλη και επιβαρύνσεις που σχετίζονται με τις συμβάσεις παραχώρησης,

— το κόστος διαχείρισης, το διοικητικό κόστος και το κόστος υπηρεσιών που αφορούν τη λειτουργία της υποδομής.

Το κόστος αυτό μπορεί να περιλαμβάνει απόδοση κεφαλαίου ή περιθώριο κέρδους που να αντικατοπτρίζει το βαθμό του αναλαμβανόμενου κινδύνου.

Το κόστος αυτό κατανέμεται με δίκαιο και διαφανή τρόπο μεταξύ όλων των κλάσεων οχημάτων που υπόκεινται στο σύστημα διοδίων.

4. Μερίδιο της κυκλοφορίας φορτηγών οχημάτων, συντελεστές ισοδυναμίας και διορθωτικός μηχανισμός

— Ο υπολογισμός των διοδίων βασίζεται στο υφιστάμενο ή προβλεπόμενο μερίδιο οχηματοχιλιομέτρων βαρέων φορτηγών οχημάτων αναπροσαρμοσμένων, ενδεχομένως, βάσει συντελεστών ισοδυναμίας, ώστε να λαμβάνεται δεόντως υπόψη το αυξημένο κόστος κατασκευής και επισκευής της υποδομής για χρήση από φορτηγά οχήματα.

— Στον κατωτέρω πίνακα εμφαίνεται σύνολο ενδεικτικών συντελεστών ισοδυναμίας. Όταν τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν συντελεστές ισοδυναμίας που διαφέρουν από τους συντελεστές του πίνακα, αυτοί πρέπει να βασίζονται σε κριτήρια που μπορούν να δικαιολογηθούν αντικειμενικά και να δημοσιοποιούνται.

—

Κλάση οχήματος (1)	Συντελεστές ισοδυναμίας
Κλάση οχήματος (1)	Δομική επισκευή (2)	Επενδύσεις	Ετήσια συντήρηση
Μεταξύ 3,5 t και 7,5 t, κλάση 0	1	1	1
> 7,5 t, κλάση I	1,96	1	1
> 7,5 t, κλάση II	3,47	1	1
> 7,5 t, κλάση III	5,72	1	1
(1) Βλ. παράρτημα IV για τον καθορισμό της κλάσης οχημάτων. (2) Οι κλάσεις των οχημάτων αντιστοιχούν σε φορτία ανά άξονα 5,5, 6,5, 7,5 και 8,5 τόνων, αντιστοίχως.

— Τα συστήματα διοδίων που βασίζονται σε πρόβλεψη των επιπέδων κυκλοφορίας προβλέπουν διορθωτικό μηχανισμό για την περιοδική αναπροσαρμογή των διοδίων, προκειμένου να διορθώνονται τυχόν προς τα πάνω ή προς τα κάτω αποκλίσεις στην ανάκτηση του κόστους, λόγω σφαλμάτων στις προβλέψεις.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙα

ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΕΛΟΥΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

Το παρόν παράρτημα καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επιβολή τέλους εξωτερικού κόστους και για τον υπολογισμό του μέγιστου σταθμισμένου μέσου τέλους εξωτερικού κόστους.

1. Καλυπτόμενα τμήματα του οδικού δικτύου

Το κράτος μέλος προσδιορίζει επακριβώς το τμήμα ή τα τμήματα του οδικού δικτύου τους που αποτελούν αντικείμενο τέλους εξωτερικού κόστους.

Εφόσον κράτος μέλος επιλέγει την επιβολή τέλους εξωτερικού κόστους μόνο σε τμήμα ή τμήματα του οδικού δικτύου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, το τμήμα ή τα τμήματα επιλέγονται μετά από αξιολόγηση με την οποία διαπιστώνεται ότι:

— η χρήση του οδικού δικτύου όπου θα επιβληθεί το τέλος εξωτερικού κόστους από τα οχήματα προκαλεί ζημίες στο περιβάλλον και/ή συμφόρηση μεγαλύτερες από εκείνες που προκαλούνται κατά μέσον όρο σε άλλα τμήματα του οδικού δικτύου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας και δεν υπόκεινται σε τέλος εξωτερικού κόστους, ή

— η επιβολή τέλους εξωτερικού κόστους σε άλλα τμήματα του οδικού δικτύου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας ίσως να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή στην οδική ασφάλεια, ή ότι η επιβολή και είσπραξη τέλους εξωτερικού κόστους στα εν λόγω τμήματα θα έχει ως αποτέλεσμα δυσανάλογες δαπάνες.

2. Καλυπτόμενα οχήματα, οδικά δίκτυα και χρονικά διαστήματα

Το κράτος μέλος κοινοποιεί στην Επιτροπή τον καθορισμό της κλάσης των οχημάτων βάσει της οποίας διαφοροποιούνται τα διόδια. Κοινοποιεί επίσης στην Επιτροπή τις τοποθεσίες του οδικού δικτύου που υπόκεινται σε υψηλότερα τέλη εξωτερικού κόστους [εφεξής «προαστιακά οδικά δίκτυα (συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοδρόμων)»] και του οδικού δικτύου που υπόκεινται σε χαμηλότερα τέλη εξωτερικού κόστους [εφεξής «υπεραστικά οδικά δίκτυα (συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοδρόμων)]».

Όπου απαιτείται, κοινοποιεί επίσης στην Επιτροπή τις επακριβείς χρονικές περιόδους που αντιστοιχούν στις νυκτερινές περιόδους κατά τη διάρκεια των οποίων είναι δυνατόν να επιβληθεί υψηλότερο τέλος εξωτερικού κόστους λόγω ηχορρύπανσης που να αντικατοπτρίζει μεγαλύτερη ηχητική όχληση.

Η διαίρεση των οδικών δικτύων σε προαστιακά οδικά δίκτυα (συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοδρόμων) και σε υπεραστικά οδικά δίκτυα (συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοδρόμων) και ο καθορισμός των χρονικών περιόδων στηρίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια που σχετίζονται με το επίπεδο έκθεσης του οδικού δικτύου και του γύρω χώρου σε ρύπανση, όπως για παράδειγμα η πυκνότητα του πληθυσμού και ο ετήσιος αριθμός αιχμών ρύπανσης που μετρώνται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία. Τα κριτήρια περιλαμβάνονται στην κοινοποίηση.

3. Ύψος του τέλους

Για κάθε κλάση οχημάτων, τύπο οδικού δικτύου και χρονική περίοδο, το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή καθορίζει ενιαίο συγκεκριμένο ποσό. Η προκύπτουσα διάρθρωση της χρέωσης, συμπεριλαμβανομένων του χρόνου έναρξης και του χρόνου λήξης κάθε νυχτερινής περιόδου, όταν το τέλος εξωτερικού κόστους περιλαμβάνει το κόστος της ηχορρύπανσης, είναι διαφανής, δημοσιοποιείται και διατίθεται επί ίσοις όροις σε όλους τους χρήστες. Η δημοσίευση θα πρέπει να γίνεται εγκαίρως πριν από την εφαρμογή. Δημοσιοποιούνται όλες οι παράμετροι, τα δεδομένα και λοιπές πληροφορίες που απαιτούνται για την κατανόηση του τρόπου υπολογισμού των διαφόρων στοιχείων εξωτερικού κόστους.

Κατά τον καθορισμό των τελών, το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή στηρίζεται στη αρχή της αποτελεσματικής τιμολόγησης, που σημαίνει καθορισμό τιμής πλησίον του κοινωνικού οριακού κόστους της χρήσης του οχήματος που χρεώνεται.

Το τέλος καθορίζεται επίσης αφού ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος παράκαμψης της κυκλοφορίας σε συνδυασμό με την έλλειψη δυσμενών επιπτώσεων στην οδική ασφάλεια, στο περιβάλλον και στη συμφόρηση, και εξετασθούν λύσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων των εν λόγω κινδύνων.

Το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή παρακολουθεί την αποτελεσματικότητα του καθεστώτος επιβολής τελών όσον αφορά τη μείωση της ζημίας που προκαλούν στο περιβάλλον οι οδικές μεταφορές. Προσαρμόζει ανά διετία, κατά περίπτωση, τη διάρθρωση χρέωσης και το συγκεκριμένο ύψος του τέλους που έχει καθοριστεί για δεδομένη κλάση οχημάτων, τύπο οδικού δικτύου και χρονική περίοδο, βάσει των αλλαγών της προσφοράς και της ζήτησης για μεταφορές.

4. Στοιχεία εξωτερικού κόστους

4.1. Κόστος ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω κυκλοφορίας

Όταν κράτος μέλος επιλέγει να συμπεριλάβει στο τέλος εξωτερικού κόστους ολόκληρο ή μέρος του κόστους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω κυκλοφορίας, το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή υπολογίζει το επιτρεπόμενο κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω κυκλοφορίας εφαρμόζοντας τους ακόλουθους μαθηματικούς τύπους ή χρησιμοποιώντας τις τιμές μονάδας του πίνακα 1 του παραρτήματος ΙΙΙβ, εάν οι δεύτερες είναι χαμηλότερες:

όπου:

PCVij

το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης οχήματος κλάσης i σε οδικό δίκτυο τύπου j (ευρώ/οχηματοχιλιόμετρο)

EFik

συντελεστής εκπομπών του ρύπου k και του οχήματος κλάσης i (γραμμάριο/οχηματοχιλιόμετρο)

PCjk

κόστος του ρύπου k για οδικό δίκτυο τύπου j (ευρώ/γραμμάριο).

Οι συντελεστές εκπομπών είναι οι ίδιοι με εκείνους που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για να καταρτίζουν τις εθνικές απογραφές εκπομπών που προβλέπονται από την οδηγία 2001/81/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2001, σχετικά με εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών για ορισμένους ατμοσφαιρικούς ρύπους ( 20 ) [για τις οποίες απαιτείται να χρησιμοποιηθεί ο Οδηγός απογραφής εκπομπών EMEP/CORINAIR ( 21 )]. Το κόστος των ρύπων υπολογίζεται από το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, από την ανεξάρτητη αρχή, με τις πλέον εξελιγμένες μεθόδους.

Το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή επιτρέπεται να εφαρμόζει επιστημονικώς αποδεδειγμένες εναλλακτικές μεθόδους για τον υπολογισμό του κόστους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, χρησιμοποιώντας δεδομένα από μετρήσεις ατμοσφαιρικών ρύπων και την τοπική αξία του κόστους των ατμοσφαιρικών ρύπων, υπό την προϋπόθεση ότι τα αποτελέσματα δεν υπερβαίνουν τις τιμές μονάδας που αναφέρονται στον πίνακα 1 του παραρτήματος ΙΙΙβ για κάθε κλάση οχημάτων.

4.2. Κόστος ηχορρύπανσης λόγω κυκλοφορίας

Όταν κράτος μέλος επιλέγει να συμπεριλάβει ολόκληρο ή μέρος του κόστους της ηχορρύπανσης λόγω κυκλοφορίας στο τέλος εξωτερικού κόστους, το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή υπολογίζει το επιτρεπόμενο κόστος της ηχορρύπανσης λόγω κυκλοφορίας εφαρμόζοντας τους ακόλουθους μαθηματικούς τύπους ή χρησιμοποιώντας τις τιμές μονάδας του πίνακα 2 του παραρτήματος ΙΙΙβ, εάν οι δεύτερες είναι χαμηλότερες:

όπου:

NCVj =

το κόστος θορύβου βαρέος φορτηγού οχήματος σε οδικό δίκτυο τύπου j (ευρώ/οχηματοχιλιόμετρο)

NCjk =

κόστος θορύβου ανά εκτεθειμένο άτομο σε οδικό δίκτυο τύπου j σε επίπεδο θορύβου k (ευρώ/άτομο)

POPk =

πληθυσμός που εκτίθεται σε ημερήσια στάθμη θορύβου k ανά χιλιόμετρο (άτομο/χιλιόμετρο)

WADT =

σταθμισμένη μέση ημερήσια κυκλοφορία (ισοδύναμο επιβατηγών αυτοκινήτων)

a και b

συντελεστές στάθμισης που καθορίζονται από το κράτος μέλος με τρόπο ώστε το προκύπτον σταθμισμένο μέσο τέλος λόγω θορύβου ανά οχηματοχιλιόμετρο να μην υπερβαίνει το NCVj (ημερησίως).

Η ηχορρύπανση λόγω κυκλοφορίας αφορά τον αντίκτυπο στα επίπεδα θορύβου που μετρώνται πλησίον του σημείου έκθεσης και πίσω από τυχόν ηχοπετάσματα.

Ο πληθυσμός που εκτίθεται σε στάθμη θορύβου k λαμβάνεται από τους στρατηγικούς χάρτες θορύβου που καταρτίζονται βάσει του άρθρου 7 της οδηγίας 2002/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, σχετικά με την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου ( 22 ).

Το κόστος ανά πρόσωπο που εκτίθεται σε στάθμη θορύβου k υπολογίζεται από το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, από την ανεξάρτητη αρχή, με τις πλέον εξελιγμένες μεθόδους.

Η σταθμισμένη μέση ημερήσια κυκλοφορία προϋποθέτει συντελεστή ισοδυναμίας «e» το πολύ 4 ανάμεσα σε βαρέα φορτηγά οχήματα και επιβατηγά αυτοκίνητα.

Το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή επιτρέπεται να εφαρμόζει επιστημονικώς αποδεδειγμένες εναλλακτικές μεθόδους για τον υπολογισμό της τιμής του κόστους του θορύβου, υπό την προϋπόθεση ότι τα αποτελέσματα δεν υπερβαίνουν τις τιμές μονάδας που αναφέρονται στον πίνακα 2 του παραρτήματος ΙΙΙβ.

Το κράτος μέλος ή, κατά περίπτωση, η ανεξάρτητη αρχή επιτρέπεται να ορίζει διαφοροποιημένα τέλη θορύβου για να ανταμείβεται η χρήση λιγότερο θορυβωδών οχημάτων, εφόσον δεν προκαλούνται με αυτό τον τρόπο διακρίσεις εις βάρος αλλοδαπών οχημάτων. Αν ορισθούν διαφοροποιημένα τέλη θορύβου, τα τέλη για τα πλέον θορυβώδη οχήματα δεν υπερβαίνουν τις τιμές μονάδας που προβλέπονται στον πίνακα 2 του παραρτήματος ΙΙΙβ και ποσό τετραπλό του τέλους θορύβου που επιβάλλεται για τα λιγότερο θορυβώδη οχήματα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙβ

ΜΕΓΙΣΤΟ ΣΤΑΘΜΙΣΜΕΝΟ ΜΕΣΟ ΤΕΛΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

Στο παρόν παράρτημα ορίζονται οι παράμετροι οι οποίες πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του μέγιστου σταθμισμένου μέσου τέλους εξωτερικού κόστους.

1. Μέγιστο κόστος ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω κυκλοφορίας:

Πίνακας 1: Μέγιστο επιτρεπόμενο κόστος ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Λεπτά/οχηματοχιλιόμετρο	Προαστιακό οδικό δίκτυο (συμπεριλαμβανομένων αυτοκινητοδρόμων)	Υπεραστικό οδικό δίκτυο (συμπεριλαμβανομένων αυτοκινητοδρόμων)
EURO 0	16	12
EURO I	11	8
EURO II	9	7
EURO III	7	6
EURO IV	4	3
EURO V	0	0
μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2013	3	2
EURO VI	0	0
μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2017	2	1
Λιγότερο ρυπογόνα από την κατηγορία EURO VI	0	0

Οι τιμές του πίνακα 1 είναι δυνατόν να πολλαπλασιαστούν επί συντελεστή έως 2 σε ορεινές περιοχές, εφόσον αυτό δικαιολογείται από την κλίση του οδοστρώματος, το υψόμετρο και/ή τις αναστροφές θερμοκρασίας.

2. Μέγιστο κόστος ηχορρύπανσης λόγω κυκλοφορίας

Πίνακας 2: Μέγιστο επιτρεπόμενο κόστος θορύβου

Λεπτά/οχηματοχιλιόμετρο

Ημέρα

Νύχτα

Προαστιακό οδικό δίκτυο

(συμπεριλαμβανομένων αυτοκινητοδρόμων)

1,1

Υπεραστικό οδικό δίκτυο

(συμπεριλαμβανομένων αυτοκινητοδρόμων)

0,2

0,3

Οι τιμές του πίνακα 2 είναι δυνατόν να πολλαπλασιαστούν επί συντελεστή έως 2 σε ορεινές περιοχές εφόσον αυτό δικαιολογείται από την κλίση του οδοστρώματος, τις αναστροφές θερμοκρασίας και/ή το φαινόμενο λεκανοπεδίου σε κοιλάδες.