91997E4113

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-4113/97 υποβολή: Yves Verwaerde (PPE) προς την Επιτροπή (16 Iανουαρίου 1998)

Θέμα: Η γεωπολιτική κατάσταση της περιοχής των μεγάλων λιμνών

Θα μπορούσε η Επιτροπή να κοινοποιήσει τη θέση της σχετικά με τη γεωπολιτική κατάσταση της περιοχής των μεγάλων λιμνών;

Απάντηση του κ. Pinheiro εξ ονόματος της Επιτροπής (29 Ιανουαρίου 1998)

Η περιοχή των μεγάλων λιμνών ταράχθηκε, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, από σειρά πολιτικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών κρίσεων χωρίς προηγούμενο. Τα καθεστώτα του Kigali και της Kinshasa ανατράπηκαν από μια στρατιωτική συμμαχία που συνέδεσε τις εθνικές συγκρούσεις των μεγάλων λιμνών με τη μοίρα του Κογκό (πρώην Ζαΐρ) και με τα στρατηγικά συμφέροντα της Ουγκάντας και της Ανγκόλας. Η γενοκτονία στη Ρουάντα, ο εμφύλιος πόλεμος στο Μπουρούντι και οι εθνικοί διωγμοί πριν και κατά τη διάρκεια της πρόσφατης σύγκρουσης στο Κογκό προκάλεσαν εκατοντάδες χιλιάδες θυμάτων. Εκατομμύρια ατόμων πετάχθηκαν στους δρόμους. Οι συγκρούσεις και ο καθημερινός αγώνας για την επιβίωση έχουν αφήσει βαθειά μνησικακία στις διάφορες ομάδες του πληθυσμού.

Αλλά οι πολιτικο-στρατιωτικές αναταραχές δημιούργησαν επίσης την ελπίδα για το άνοιγμα της οδού προς νέες μορφές περιφερειακής ολοκλήρωσης και συνεργασίας, με την προϋπόθεση ότι οι χώρες αυτής της περιοχής κατόρθωσαν να αποκαταστήσουν την ειρήνη και να αναθερμάνουν την οικονομία. Η περιοχή των μεγάλων λιμνών και της Κεντρικής Αφρικής διαθέτει φυσικούς πόρους εξαιρετικού πλούτου και ποικιλίας. Η δημογραφική πίεση που, σε ορισμένες χώρες, έχει καταστεί σοβαρό πρόβλημα γιατί οι πληθυσμοί βρίσκονται περιορισμένοι στα στενά εθνικά σύνορα, είναι επίσης σημαντικά δυναμικό εφόσον δημιουργηθεί ένας περιφερειακός χώρος όπου τα άτομα και τα αγαθά μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, με ασφάλεια, και εκεί όπου συναντούν οικονομικές δυνατότητες. Η Επιτροπή είχε από καιρό αυτήν την άποψη για την περιφερειακή ανάπτυξη της περιοχής των μεγάλων λιμνών και είναι διατεθειμένη να αρχίσει διάλογο με τις χώρες της περιοχής για την περιφερειακή ολοκλήρωση.

Η Επιτροπή γνωρίζει ότι η πορεία προς την ειρήνη και την περιφερειακή ολοκλήρωση περνάει από την ασφάλεια των ενδιαφερομένων κρατών, η οποία εξακολουθεί να απειλείται τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό, από διάφορες αντιτιθέμενες ένοπλες ομάδες. Ομως η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την στρατιωτική δράση κατά των εξεγέρσεων. Η -νόμιμη - άμυνα της εθνικής κυριαρχίας θα πρέπει οπωσδήποτε να συνδεθεί με μια πολιτική συμφιλίωσης που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα. Τα συμφέροντα όλων των ομάδων του πληθυσμού θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα υπόψη τόσο σε οικονομικό επίπεδο, όσο και όσον αφορά τη συμμετοχή στην άσκηση εξουσίας. Θα πρέπει να αποκατασταθεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Η ασφάλεια δεν είναι μόνο προνόμιο του κράτους, αποτελεί επίσης θεμελιώδες δικαίωμα των ατόμων. Η ασφάλεια αυτή για το άτομο έχει πολλές πλευρές που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους: προστασία από τους διωγμούς, ασφάλεια των προσώπων και των αγαθών, αλλά επίσης επισιτιστική ασφάλεια και καταπολέμηση της φτώχειας, τέλος, προστασία της περιβαλλοντολογικής και οικονομικής βάσης της επιβίωσης των κοινωνιών.

Η αποκατάσταση της ειρήνης, υπό αυτήν την ευρεία έννοια, αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση αλλά φαίνεται να είναι η μόνη δυνατή λύση που θα οδηγήσει σε σταθερότητα διαρκείας σ'αυτήν την ταραγμένη περιοχή. Η Κοινότητα προτίθεται να βοηθήσει τις χώρες που δεσμεύονται σ'αυτήν την κατεύθυνση αλλά οι προκαταρκτικές προϋποθέσεις όσον αφορά την πολιτική πρέπει να προέρχονται από την ίδια την περιοχή και από τους αρμόδιους πολιτικούς της: διάλογος και συμφιλίωση σε εθνική και περιφερειακή βάση, δημιουργία ενός συνταγματικού και νομοθετικού πλαισίου για ανοικτές κοινωνίες και οικονομίες και δημιουργία μιας διοίκησης ικανής να εξασφαλίσει την ορθή διαχείριση των δημόσιων θεμάτων. Αυτές οι προϋποθέσεις αντικατοπτρίζουν το πνεύμα και το γράμμα της σύμβασης της Λομέ, που είναι η κύρια αναφορά για τις σχέσεις μεταξύ της Κοινότητας και των χωρών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ).