52023PC0161

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη, καθαρή οικονομία και η αντίστοιχη αναμόρφωση του ενεργειακού μας συστήματος προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες όσον αφορά την ανάπτυξη των τομέων των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και ανάπτυξης. Η παγκόσμια αγορά βασικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών μαζικής παραγωγής αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2030, με ετήσια αξία περίπου 600 δισ. EUR 1 . Οι εταίροι και οι ανταγωνιστές μας εκμεταλλεύτηκαν αυτήν την ευκαιρία και εφαρμόζουν φιλόδοξα μέτρα για να διασφαλίσουν σημαντικά τμήματα αυτής της νέας αγοράς. Οι εξελίξεις αυτές συνδέονται επίσης με ζητήματα ασφάλειας του εφοδιασμού. Η ανθεκτικότητα των μελλοντικών ενεργειακών συστημάτων θα μετρηθεί κυρίως με την ασφαλή πρόσβαση στις τεχνολογίες που θα τροφοδοτούν τα εν λόγω συστήματα —ανεμογεννήτριες, ηλεκτρολυτικές κυψέλες, συσσωρευτές, ηλιακά φωτοβολταϊκά, αντλίες θερμότητας και άλλα. Με τη σειρά του, ο ασφαλής ενεργειακός εφοδιασμός θα είναι απαραίτητος για τη διασφάλιση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και, τελικά, δημόσιας τάξης και ασφάλειας.

Στο πλαίσιο αυτό, στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας 2 , της 1ης Φεβρουαρίου 2023, παρουσιάστηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης και τη στήριξη της ταχείας μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα. Το σχέδιο διαρθρώνεται γύρω από τους ακόλουθους τέσσερις πυλώνες: i) προβλέψιμο και απλουστευμένο ρυθμιστικό περιβάλλον· ii) ταχύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση· iii) ενίσχυση των δεξιοτήτων και iv) ανοικτό εμπόριο για ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες.

Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών αποτελεί μέρος των δράσεων που εξαγγέλθηκαν στο πλαίσιο αυτό, με στόχο την απλούστευση του ρυθμιστικού πλαισίου και τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος για την ενωσιακή ικανότητα παραγωγής τεχνολογιών που είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα και για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του απανθρακοποιημένου ενεργειακού μας συστήματος, παράλληλα με τη συμβολή στη μείωση της ρύπανσης, προς όφελος της δημόσιας υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος του πλανήτη.

Η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων θα αυξηθεί κατά 15 φορές έως το 2050, ενώ η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σχεδόν θα τετραπλασιαστεί. Η χρήση αντλιών θερμότητας θα αυξηθεί πάνω από έξι φορές έως το 2050, σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα, και η παραγωγή υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης ή υδρογόνου με βάση το φυσικό αέριο μέσω δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα θα ανέλθει σε 450 Mt το 2050. Αυτό θα μετουσιωθεί σε απαιτούμενες παγκόσμιες σωρευτικές επενδύσεις στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής ύψους 1,2 τρισ. USD, προκειμένου να επιτευχθεί επαρκής ικανότητα για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων για το 2030 3 . Η Κίνα αντιπροσωπεύει το 90 % των επενδύσεων σε εγκαταστάσεις παραγωγής.

Η Ευρώπη είναι επί του παρόντος καθαρός εισαγωγέας τεχνολογιών ενέργειας μηδενικών καθαρών εκπομπών, καθώς περίπου το ένα τέταρτο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και συσσωρευτών και σχεδόν το σύνολο των ηλιακών φωτοβολταϊκών συστοιχιών και κυψελών καυσίμου εισάγονται κυρίως από την Κίνα. Για τις ηλιακές φωτοβολταϊκές τεχνολογίες και τα κατασκευαστικά στοιχεία τους, η εξάρτηση αυτή υπερβαίνει το 90 % των προϊόντων σε ορισμένα ανάντη τμήματα της αξιακής αλυσίδας, όπως πλινθώματα και πλακίδια. Σε άλλους τομείς όπου η βιομηχανία της ΕΕ εξακολουθεί να είναι ισχυρή, όπως οι ανεμογεννήτριες και οι αντλίες θερμότητας, το εμπορικό ισοζύγιό μας επιδεινώνεται και οι παραγωγοί της ΕΕ αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κόστος ενέργειας και εισροών. Επιπρόσθετα, στον τομέα της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, η ανάδυση μιας αξιακής αλυσίδας δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην ΕΕ παρεμποδίζεται επί του παρόντος από την έλλειψη τόπων αποθήκευσης CO2.

Ταυτόχρονα, οι τεχνολογίες ενέργειας μηδενικών καθαρών εκπομπών βρίσκονται στο επίκεντρο ισχυρών γεωστρατηγικών συμφερόντων και στον πυρήνα του παγκόσμιου αγώνα δρόμου για την τεχνολογία. Οι χώρες επιθυμούν να διασφαλίσουν τον εφοδιασμό τους με τις πιο προηγμένες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας και να προωθήσουν την καθαρή μετάβαση. Άλλες περιφέρειες του πλανήτη πραγματοποιούν μεγάλες επενδύσεις και εφαρμόζουν μέτρα στήριξης για την καινοτομία και την ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων τους. Ο νόμος των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μείωση του πληθωρισμού (Inflation Reduction Act) θα κινητοποιήσει πάνω από 360 δισ. USD έως το 2032. Τα σχέδια πράσινου μετασχηματισμού της Ιαπωνίας έχουν στόχο να συγκεντρώσουν έως και 20 τρισ. JPY (περίπου 140 δισ. EUR) —μέσω ομολόγων «πράσινης μετάβασης». Η Ινδία έχει προτείνει ένα καθεστώς παροχής κινήτρων που συνδέεται με την παραγωγή, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς όπως τα ηλιακά φωτοβολταϊκά και οι συσσωρευτές. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και πολλές άλλες χώρες έχουν επίσης παρουσιάσει σχέδια επενδύσεων σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Επίσης, κατά το προηγούμενο έτος, πολλοί ευρωπαϊκοί τομείς, ιδίως οι ενεργοβόρες βιομηχανίες όπως τα λιπάσματα, ο χάλυβας και το σκυρόδεμα, επλήγησαν σοβαρά από την ενεργειακή κρίση. Για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα και την κυκλικότητά τους, επιτυγχάνοντας παράλληλα τους στόχους τους για απανθρακοποίηση και μηδενική ρύπανση, οι εν λόγω βιομηχανίες χρειάζονται πρόσβαση σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως συσσωρευτές, αντλίες θερμότητας, ηλιακούς συλλέκτες, ηλεκτρολυτικές κυψέλες, κυψέλες καυσίμου, ανεμογεννήτριες και δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Επίσης, οι τεχνολογίες αυτές διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε καθαρή, οικονομικά προσιτή και ασφαλή ενέργεια. Η Ένωση διαθέτει όλα τα στοιχεία ώστε να καταστεί βιομηχανική ηγετική δύναμη στην αγορά των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών του μέλλοντος: το νομοθέτημα της Ένωσης για το κλίμα παρέχει σαφή μακροπρόθεσμο στόχο· η Ένωση διαθέτει ισχυρή οικονομία σε συνδυασμό με ταλαντούχο εργατικό δυναμικό και υποδομές πρώτης κατηγορίας. Στόχος δεν είναι μόνο να μειωθούν οι εξαρτήσεις, αλλά και να βοηθηθεί η βιομηχανία της ΕΕ ώστε να αποκτήσει τις τεχνολογίες που χρειάζεται για την απανθρακοποίησή της, καθώς και να δοθεί καθαρή, οικονομικά προσιτή και ασφαλής ενέργεια στους πολίτες, μεταξύ άλλων για τα νοικοκυριά και τους καταναλωτές που είναι ευάλωτοι και χαμηλού και χαμηλομεσαίου εισοδήματος. Η αξία του οικοσυστήματος των μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ένωσης υπερέβαινε τα 100 δισ. EUR το 2021, έχοντας διπλασιάσει την αξία του από το 2020 4 .

Η παρούσα αιτιολογική έκθεση συνοδεύει την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής τεχνολογιών ενέργειας μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης (στο εξής: πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών).

Η παρούσα πρόταση επιτυγχάνει τον στόχο της ενίσχυσης του οικοσυστήματος παραγωγής τεχνολογιών ενέργειας μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης που περιγράφεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας.

Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών αποσκοπεί στην κάλυψη των ακόλουθων βασικών κινητήριων δυνάμεων για επενδύσεις στη βιομηχανική παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών:

–βελτίωση της επενδυτικής ασφάλειας, της εστίασης των πολιτικών και του συντονισμού μέσω του καθορισμού σαφών στόχων και μηχανισμών παρακολούθησης·

–μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης για την ανάπτυξη έργων παραγωγής μηδενικών καθαρών εκπομπών, μεταξύ άλλων με τον εξορθολογισμό των διοικητικών απαιτήσεων και τη διευκόλυνση της αδειοδότησης, τη δημιουργία ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων και τη διασφάλιση της πρόσβασης σε πληροφορίες·

–διευκόλυνση της πρόσβασης στις αγορές με ειδικά μέτρα που αφορούν τη ζήτηση από δημόσιους φορείς μέσω διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων και δημοπρασιών, καθώς και μέσω καθεστώτων στήριξης της ιδιωτικής ζήτησης από καταναλωτές·

–διευκόλυνση και παροχή δυνατότητας εκτέλεσης έργων δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση της διαθεσιμότητας τόπων αποθήκευσης CO2·

–στήριξη της καινοτομίας, μεταξύ άλλων μέσω ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων·

–ενίσχυση των δεξιοτήτων για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών·

–συντονισμός βιομηχανικών εταιρικών σχέσεων μηδενικών καθαρών εκπομπών.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Η εφαρμογή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας αποτελεί ισχυρό παράγοντα διευκόλυνσης της μετάβασης στη βιωσιμότητα και μπορεί να οδηγήσει σε νέα προϊόντα και σε πιο αποδοτικούς και αποτελεσματικούς τρόπους παραγωγής ενέργειας που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας 5 , συνεισφέροντας στην επίτευξη τόσο των κλιματικών και ενεργειακών στόχων για το 2030 όσο και του στόχου κλιματικής ουδετερότητας για το 2050. Οι τεχνολογίες αυτές είναι επίσης καίριας σημασίας για την απανθρακοποίηση της ενωσιακής βιομηχανίας της Ένωσης και τη διατήρησή της στην Ευρώπη.

Οι διαταραχές στον εφοδιασμό και οι εξαρτήσεις από άλλες περιφέρειες για την παροχή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας μπορούν να επιβραδύνουν τη μετάβαση της ΕΕ στη βιωσιμότητα και να επηρεάσουν όλους τους τομείς της οικονομίας. Για την αντιμετώπιση των διαταραχών και των εξαρτήσεων, η πρόταση ενισχύει την παραγωγική ικανότητα της Ευρώπης στον τομέα των τεχνολογιών ενέργειας μηδενικών καθαρών εκπομπών. Κατά περίπτωση, οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τις απαιτήσεις που απορρέουν από την ενωσιακή νομοθεσία, όπως αυτές που σχετίζονται με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τις εκπομπές στην ατμόσφαιρα, στα ύδατα και στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων και της πρόληψης βιομηχανικών ατυχημάτων, και να επιδιώκουν τη διασφάλιση υψηλής ενεργειακής απόδοσης και αποδοτικής χρήσης των πόρων και των υδάτων. Συνάδει επίσης με τον κανονισμό που αφορά την πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ο οποίος προτείνεται παράλληλα με τον παρόντα κανονισμό 6 .

Η παρούσα πρόταση συνάδει με την ανακοίνωση της Επιτροπής για την επικαιροποίηση της νέας βιομηχανικής στρατηγικής του 2020 7 τον Μάιο του 2021, η οποία προσδιορίζει τομείς στρατηγικών εξαρτήσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τρωτά σημεία, όπως ελλείψεις εφοδιασμού. Ο προτεινόμενος κανονισμός ευθυγραμμίζεται επίσης πλήρως με τις προτάσεις της τελικής έκθεσης αποτελεσμάτων της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης.

Η παρούσα πρόταση υποβάλλεται υπό το πρίσμα των ευκαιριών που προσφέρουν το Ταμείο Καινοτομίας, το πρόγραμμα InvestEU 8 , ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το πρόγραμμα-πλαίσιο «Ορίζων Ευρώπη» και τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής, τα οποία θα παρέχουν δυνατότητες στήριξης της επίτευξης των στόχων της παρούσας πράξης.

Τέλος, η παρούσα πρωτοβουλία συνάδει επίσης με τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων (ταξινόμηση) 9 .

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η πρόταση συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων των μερών της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % που επικεντρώνονται στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας της ΕΕ, ιδίως των τομέων στους οποίους είναι δύσκολη η μείωση των ανθρακούχων εκπομπών, στην αύξηση του εξηλεκτρισμού και στην προώθηση καθαρότερων οχημάτων και καυσίμων με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο 10 . Η αναθεώρηση των προτύπων εκπομπών CO2 για τα καινούργια αυτοκίνητα και ημιφορτηγά αποσκοπεί στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των εν λόγω οχημάτων, παρέχοντας σαφή και ρεαλιστική πορεία προς την κατεύθυνση της κινητικότητας μηδενικών εκπομπών. Η καταναλωτική ζήτηση για οχήματα μηδενικών εκπομπών, όπως ηλεκτρικά φορτιζόμενα οχήματα, αυξάνεται ήδη 11 και μπορεί επίσης να δημιουργήσει σημαντικά παράλληλα οφέλη για την επίτευξη της φιλοδοξίας μηδενικής ρύπανσης 12 .

Τα προτεινόμενα μέτρα θα συμβάλουν επίσης στην ανθεκτικότητα και την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, κατοχυρώνοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού με βασικές τεχνολογίες που σχετίζονται με την ενέργεια, η οποία είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη στήριξη της ανάπτυξης άλλων τομέων της οικονομίας όσο και για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια.

Η παρούσα πρόταση συνάδει με την προσέγγιση της ΕΕ για την επίτευξη δίκαιης και ισότιμης πράσινης μετάβασης 13 . Συνάδει επίσης με δράσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων 2023 και πρωτοβουλίες που είναι σε εξέλιξη στο πλαίσιο του συμφώνου της ΕΕ για τις δεξιότητες και των μεγάλης κλίμακας συμπράξεων δεξιοτήτων του, καθώς και με άλλες υφιστάμενες πολιτικές για τις δεξιότητες, όπως τα σχέδια στρατηγικής για την τομεακή συνεργασία σχετικά με τις δεξιότητες. Η αξιολόγηση, η παρακολούθηση και η πρόβλεψη των αναγκών για δεξιότητες θα βασίζονται και θα λαμβάνουν πλήρως υπόψη, μεταξύ άλλων, το έργο του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop) και της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας (ELA). Το ευρωπαϊκό δίκτυο υπηρεσιών απασχόλησης (EURES) διευκολύνει τις τοποθετήσεις σε θέσεις εργασίας και η πύλη του περιλαμβάνει κατά μέσο όρο πάνω από 3 εκατομμύρια διαθέσιμες κενές θέσεις εργασίας. Δεδομένης της ποικιλίας των κενών θέσεων εργασίας και των εργοδοτών, καθώς και του εργαλείου του για αυτοματοποιημένη αντιστοίχιση με βάση τις δεξιότητες, οι τοποθετήσεις που διευθετεί το δίκτυο EURES και η πύλη EURES παρέχουν επίσης απτά αποτελέσματα όσον αφορά τις θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Για να τονωθούν οι επενδύσεις στην κατάρτιση σε νέες τεχνολογίες και διαδικασίες παραγωγής μηδενικών καθαρών εκπομπών, η Επιτροπή ανήγγειλε στο βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας, μεταξύ άλλων, ότι το ανώτατο όριο του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία για τις ενισχύσεις προς ΜΜΕ για σκοπούς κατάρτισης θα αυξηθεί από 2 εκατ. EUR σε 3 εκατ. EUR, ότι τα μέτρα για τις δεξιότητες θα ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ) και ότι η Επιτροπή θα διερευνήσει το θέμα της ταξινόμησης των δαπανών κατάρτισης από τις εταιρείες ως επένδυση και όχι ως δαπάνη ή κόστος λειτουργίας.

Η πρόταση συνάδει με την ανακοίνωση με τίτλο «Αξιοποίηση ταλέντων στις περιφέρειες της Ευρώπης», καθώς αποσκοπεί στην επανειδίκευση και στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της Ευρώπης, μεταξύ άλλων σε περιφέρειες που έχουν πέσει ή κινδυνεύουν να πέσουν σε παγίδες ανάπτυξης ταλέντων. Θα λάβει υπόψη, μεταξύ άλλων, τον μηχανισμό ενίσχυσης ταλέντων που αναπτύχθηκε για τη στήριξη των περιφερειών της ΕΕ που πλήττονται από την επιταχυνόμενη μείωση του ενεργού πληθυσμού τους. Επιπρόσθετα, η πρόταση συνάδει με τις δράσεις στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας, το οποίο περιλαμβάνει μια εμβληματική δράση για την προώθηση, την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας και στοχεύει σε 1 εκατομμύριο ταλαντούχους ανθρώπους στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας εντός μιας τριετούς περιόδου σε όλα τα κράτη μέλη 14 .

Η πρόταση προωθεί την ανάπτυξη έργων βιομηχανικής παραγωγής μηδενικών καθαρών εκπομπών σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες και σε περιφέρειες μετάβασης, παρέχοντάς τους απλή και αυτόματη πρόσβαση σε στρατηγικό καθεστώς. Ως εκ τούτου, η πρόταση επιδιώκει την επίτευξη στόχων συνοχής και συμβάλλει στη σύγκλιση των εν λόγω περιφερειών, μέσω της δημιουργίας βιώσιμων και ανθεκτικών στον χρόνο οικονομικών πλεονεκτημάτων. Με τη δημιουργία ενός πλαισίου για την παραγωγή συγκεκριμένων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, η πρόταση συμπληρώνει τυχόν ισχύουσες απαιτήσεις βάσει του κανονισμού για τον οικολογικό σχεδιασμό 15 και της προτεινόμενης τροποποίησής του 16 και των οικείων μέτρων εφαρμογής.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Ο παρών κανονισμός επιδιώκει τον γενικό στόχο της θέσπισης νομικού πλαισίου που στηρίζει την ανάπτυξη της παραγωγής τεχνολογιών ενέργειας μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση, προκειμένου να υποστηριχθούν οι στόχοι απανθρακοποίησης της Ένωσης έως το 2030 και ο στόχος κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, καθώς και να κατοχυρωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης.

Αυτός ο γενικός στόχος μεταφράζεται σε ειδικούς στόχους για τη διευκόλυνση των επενδύσεων σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών (πυλώνας 1), τη μείωση των εκπομπών CO2 (πυλώνας 2), τη διευκόλυνση της πρόσβασης στις αγορές (πυλώνας 3), την ενίσχυση των δεξιοτήτων για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών (πυλώνας 4), τη στήριξη της καινοτομίας (πυλώνας 5) και τη δημιουργία ειδικής δομής για την υλοποίηση αυτών των στόχων όσον αφορά τόσο τη διακυβέρνηση όσο και την παρακολούθηση (πυλώνες 6 και 7).

Ως εκ τούτου, η κατάλληλη νομική βάση είναι το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Συνθήκη), το οποίο επιτρέπει στην Ένωση να λαμβάνει μέτρα που αυξάνουν την εναρμόνιση, προκειμένου να δημιουργηθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού εντός της Ένωσης με βάση τους οποίους μπορεί να αναπτυχθεί η παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, κάτι που ευνοεί την καινοτομία και διευκολύνει την πράσινη μετάβαση.

Πρώτον, ο ειδικός στόχος της διασφάλισης της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων για την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση θα καταστήσει δυνατή την αντιμετώπιση του υφιστάμενου κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά ουσιώδη στοιχεία σχετικά, για παράδειγμα, με τις διαδικασίες αδειοδότησης για τους παραγωγούς τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Θα αυξήσει επίσης την ασφάλεια δικαίου και θα απλουστεύσει τη διοικητική επιβάρυνση για τους παραγωγούς που επιθυμούν να κατασκευάσουν νέες ή να επεκτείνουν υφιστάμενες εγκαταστάσεις παραγωγής εντός της Ένωσης, δημιουργώντας παράλληλα τις προϋποθέσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Η νομική βάση γι’ αυτόν τον πυλώνα είναι, επομένως, το άρθρο 114 της Συνθήκης, το οποίο προβλέπει την έκδοση μέτρων για τη διασφάλιση της εγκαθίδρυσης και της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.

Για να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών CO2 στην Ένωση, στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα καθορίζεται ενωσιακός στόχος για την ικανότητα έγχυσης CO2, μαζί με τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξή του.

Ο τρίτος ειδικός στόχος της διευκόλυνσης της πρόσβασης στην ενιαία αγορά για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα απαιτεί την ενίσχυση της δημόσιας και ιδιωτικής ζήτησης για βιώσιμα προϊόντα, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας ότι οι αγοραστές του δημόσιου τομέα εφαρμόζουν με συνέπεια κριτήρια για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας των προϊόντων μηδενικών καθαρών εκπομπών που προμηθεύονται.

Ο τέταρτος ειδικός στόχος αποσκοπεί στη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των κρατών μελών και στην εναρμόνιση της προώθησης ειδικευμένου, εκπαιδευμένου και ευπροσάρμοστου εργατικού δυναμικού και αγορών εργασίας που ανταποκρίνονται στις οικονομικές αλλαγές κατά τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.

Για τη στήριξη της καινοτομίας στο πλαίσιο του πέμπτου πυλώνα απαιτείται επίσης συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών για τη δημιουργία δοκιμαστηρίων, προκειμένου να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού εντός της Ένωσης για σκοπούς πειραματισμού και να επιτραπούν παρόμοιες εξαιρέσεις από το δίκαιο της Ένωσης.

Τέλος, ο έκτος και ο έβδομος πυλώνας δημιουργούν μια εναρμονισμένη δομή διακυβέρνησης και ενιαίες απαιτήσεις παρακολούθησης για την αξιολόγηση της προόδου που σημειώνεται προς την επίτευξη του κοινού στόχου της αύξησης της παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Οι στόχοι της πρότασης δεν μπορούν να επιτευχθούν εάν τα κράτη μέλη ενεργήσουν μεμονωμένα, δεδομένου ότι τα προβλήματα έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα και δεν περιορίζονται σε ένα μόνο κράτος μέλος ή σε ένα υποσύνολο κρατών μελών. Οι προτεινόμενες δράσεις εστιάζουν σε τομείς στους οποίους υπάρχει αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία όσον αφορά τη δράση σε επίπεδο Ένωσης λόγω της κλίμακας, της ταχύτητας και του εύρους των απαιτούμενων προσπαθειών.

Για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης απαιτείται ταχεία και συντονισμένη κοινή δράση από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη και σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Επίσης, δεδομένων των προκλήσεων που εγείρει η επιτάχυνση της ανάπτυξης τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, η παρέμβαση στο επίπεδο της Ένωσης συμβάλλει στον συντονισμό των αντιδράσεων για την αντιμετώπιση των αναγκών της Ένωσης για πρόσθετες ικανότητες παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και για την πρόληψη των διαρθρωτικών εξαρτήσεων. Επιπρόσθετα, η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα απαιτεί μια διασυνοριακή προσέγγιση ενιαίας αγοράς, ώστε να αποτελέσει αποτελεσματική λύση για τις βιομηχανίες σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών που δεν διαθέτουν ικανότητα αποθήκευσης CO2, και, ως εκ τούτου, αντιμετωπίζεται καλύτερα με συντονισμένο τρόπο σε επίπεδο ΕΕ.

Η δράση σε επίπεδο Ένωσης μπορεί σαφώς να οδηγήσει τους ευρωπαϊκούς φορείς σε ένα κοινό όραμα και μια κοινή στρατηγική εφαρμογής. Αυτό είναι καίριας σημασίας για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και φάσματος και για τη δημιουργία της κρίσιμης μάζας που απαιτείται για την κλιμάκωση της παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ, παράλληλα με τον περιορισμό του κατακερματισμού των προσπαθειών και των αυτοκαταστροφικών αγώνων δρόμου μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις επιδοτήσεις.

Απαιτείται δράση της Ένωσης σε σχέση με τους τομείς που καλύπτει η παρούσα πρόταση μέσω των διαφόρων πυλώνων της.

–Όσον αφορά τον πρώτο πυλώνα («Διευκόλυνση των επενδύσεων»), η πρωτοβουλία θα στηρίξει την ανάπτυξη τεχνολογικών ικανοτήτων μεγάλης κλίμακας σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη και η παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και να προωθηθεί η δημιουργία νέων έργων παραγωγής μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων στρατηγικών έργων, μέσω του εξορθολογισμού των διοικητικών διαδικασιών και των διαδικασιών αδειοδότησης. Για τις δράσεις αυτές απαιτείται ανάληψη δράσης από την Ένωση προκειμένου να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού εντός της ενιαίας αγοράς.

–Για την επίτευξη του στόχου που αφορά την ικανότητα έγχυσης CO2 στην Ένωση στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα, απαιτείται συντονισμένη δράση σε επίπεδο Ένωσης με σκοπό τη στήριξη των προσπαθειών σε εθνικό επίπεδο.

–Όσον αφορά τον τρίτο πυλώνα («Πρόσβαση στην αγορά»), οι δράσεις που αποσκοπούν στην επιτάχυνση των επενδύσεων σε τεχνολογίες καθαρών μηδενικών εκπομπών μπορούν να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν επαρκώς μόνο σε επίπεδο Ένωσης, δεδομένης της κλίμακας των απαιτούμενων επενδύσεων και δεδομένου ότι οι εν λόγω εγκαταστάσεις παραγωγής μπορούν να συμβάλουν στην εξυπηρέτηση της εσωτερικής αγοράς, να ενισχύσουν ολόκληρο το οικοσύστημα και να συμβάλουν στην κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού.

–Ο τέταρτος πυλώνας («Ενίσχυση των δεξιοτήτων για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών») συντονίζει τις προσπάθειες για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που απαιτείται για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρώπη, μέσω της στήριξης της δημιουργίας ακαδημιών ειδικών δεξιοτήτων και μέσω της δημιουργίας πλατφόρμας για μια Ευρώπη μηδενικών καθαρών εκπομπών.

–Όσον αφορά τον πέμπτο πυλώνα («Καινοτομία»), η δημιουργία ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων αποσκοπεί στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για την καινοτομία στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση και στη διασφάλιση στοχευμένων εξαιρέσεων από το δίκαιο της Ένωσης, όπου είναι αναγκαίο και χωρίς να υπονομεύονται άλλοι ρυθμιστικοί στόχοι.

–Στο πλαίσιο του έκτου πυλώνα («Διακυβέρνηση»), η δημιουργία μιας μοναδικής δομής σε επίπεδο Ένωσης, της πλατφόρμας Net-Zero Europe, θα δώσει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να συντονίζει τις ανωτέρω δράσεις από κοινού με τα κράτη μέλη ώστε να διασφαλίζεται η ομοιόμορφη εφαρμογή του κανονισμού σε ολόκληρη την Ένωση, καθώς και η ανταλλαγή γνώσεων.

–Όσον αφορά τον έβδομο πυλώνα («Παρακολούθηση»), η ενισχυμένη ενωσιακή συνεργασία θα διασφαλίσει την αναγκαία και συγκρίσιμη συλλογή πληροφοριών. Αυτό θα δώσει στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή τη δυνατότητα να προβλέπουν και να αποτρέπουν ελλείψεις και να θέτουν σε εφαρμογή τα αναγκαία μέτρα για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής τεχνολογιών καθαρής ενέργειας της Ευρώπης με αποτελεσματικότερους τρόπους απ' ό,τι μέσω ενός συνονθυλεύματος εθνικών μέτρων.

•Αναλογικότητα

Η πρόταση αποσκοπεί στην ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης μέσω μέτρων για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, την παροχή κινήτρων για τη ζήτηση και την επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της Ευρώπης.

Παρόλο που από την πρόταση θα ωφεληθεί ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, η πρόταση δίνει μεγαλύτερη έμφαση στα μέρη του οικοσυστήματος των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που συμβάλλουν περισσότερο στην επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030. Η έμφαση στην ηλιακή ενέργεια, στους συσσωρευτές / στην αποθήκευση, στην αιολική ενέργεια, στις ηλεκτρολυτικές κυψέλες και στις κυψέλες καυσίμου, στις αντλίες θερμότητας, στο βιομεθάνιο, στα δίκτυα και στη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα έχει στόχο να εστιάσει τις δράσεις σε στρατηγικά προϊόντα και κατασκευαστικά στοιχεία μηδενικών καθαρών εκπομπών για τη διασφάλιση της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης.

Τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών και τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών θέτουν σε εφαρμογή τους αναγκαίους μηχανισμούς για τη διασφάλιση πιο μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας και ικανότητας καινοτομίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσω παραγωγικής ικανότητας, πιλοτικών περιβαλλόντων για δοκιμές και πειραματισμό, διατάξεων σχετικά με την ικανότητα αποθήκευσης CO2, ελαχιστοποίησης των κινδύνων επενδύσεων σε στρατηγικά έργα, καθώς και από νεοφυείς επιχειρήσεις, επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και ΜΜΕ. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι οι άδειες για τέτοια έργα βιομηχανικής παραγωγής χορηγούνται μέσω ταχύτερων και λιγότερο επαχθών διαδικασιών, τόσο για την επιτάχυνση της εγκατάστασης νέων παραγωγικών ικανοτήτων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στην Ένωση όσο και για τη μείωση του κόστους και της διοικητικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να επεκτείνουν την παραγωγική τους ικανότητα για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη.

Επίσης, έως το 2030 θα πρέπει να καταστεί διαθέσιμη επαρκής ικανότητα έγχυσης CO2 στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα, δεδομένου ότι αυτή η έλλειψη υποδομής αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την υλοποίηση των επενδύσεων δέσμευσης CO2, μεταξύ άλλων και από τομείς στους οποίους είναι δύσκολη η μείωση των ανθρακούχων εκπομπών. Οι παραγωγοί πετρελαίου και αερίου διαθέτουν τα περιουσιακά στοιχεία, τους πόρους και τις δεξιότητες που καθιστούν δυνατή την επίτευξη αυτής της ικανότητας. Σε συνεργασία μεταξύ τους, είναι σε θέση να βρουν τα πιο αποδοτικά από πλευράς κόστους έργα για την παροχή της απαραίτητης ικανότητας έγχυσης ώστε να προλαμβάνεται η ζήτηση.

Τα κίνητρα βάσει του τρίτου πυλώνα αποσκοπούν στη διασφάλιση σταθερής ζήτησης για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που θα καταστήσει οικονομικά ελκυστική για τις επιχειρήσεις την επέκταση της παραγωγής ειδικά προσαρμοσμένων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών με υψηλές επιδόσεις βιωσιμότητας. Θα διασφαλίσουν επίσης ότι ο κανονισμός παρέχει κίνητρα για τη διοχέτευση δημόσιων πόρων σε τέτοιες τεχνολογίες. Μόνο με την ταχεία μετάβαση προς βιώσιμες τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών θα μπορέσει η ΕΕ να υλοποιήσει τις φιλοδοξίες της για το κλίμα για το 2030.

Οι δράσεις σχετικά με τις δεξιότητες για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών βάσει του τέταρτου πυλώνα θα δώσουν στην Ένωση τη δυνατότητα να ενδυναμώσει το εργατικό δυναμικό της ώστε να συμβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.

Η δημιουργία ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων στο πλαίσιο του πέμπτου πυλώνα υπόκειται σε κατάλληλες εγγυήσεις, ώστε να διασφαλίζεται ότι κάθε εξαίρεση από το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο συνοδεύεται από κατάλληλα μέτρα μετριασμού, προκειμένου να διασφαλίζεται η επίτευξη άλλων ρυθμιστικών στόχων ίσης σημασίας, με παράλληλη στήριξη της καινοτομίας.

Για την καλύτερη δυνατή απόδοση των μέτρων που αναφέρονται ανωτέρω, στον έκτο πυλώνα δημιουργείται μια δομή διακυβέρνησης, στην οποία συμμετέχουν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή, προκειμένου να συντονίζουν τις δράσεις τους για την επίτευξη των κοινών τους στόχων για την ενεργειακή ασφάλεια και την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης.

Τέλος, η παρακολούθηση στο πλαίσιο του έβδομου πυλώνα είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η επίτευξη του ενωσιακού στόχου για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και των στόχων αποθήκευσης CO2, καθώς και, γενικότερα, για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και την ανταλλαγή πληροφοριών από τα κράτη μέλη και την Ένωση για την πρόληψη πιθανών διαταραχών στην αλυσίδα εφοδιασμού.

•Επιλογή της νομικής πράξης

Η πρόταση έχει τη μορφή κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Αυτό είναι το καταλληλότερο νομικό μέσο για τον πρώτο πυλώνα, δεδομένης της ανάγκης για ομοιόμορφη εφαρμογή των νέων κανόνων, ιδιαίτερα όσον αφορά τον ορισμό των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, καθώς και για μια ενιαία διαδικασία για την αναγνώρισή τους, και τη στήριξη ενός βιομηχανικού τομέα σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, ενώ παράλληλα καθίσταται δυνατή η δημιουργία ολοκληρωμένων αξιακών αλυσίδων παραγωγής με την κάλυψη των αναγκών των παραγόντων της αγοράς από ολόκληρη την ΕΕ. Η επιλογή ενός κανονισμού ως νομικού μέσου για τον δεύτερο και τον τρίτο πυλώνα είναι δικαιολογημένη, καθώς μόνο ένας κανονισμός, με τις άμεσα εφαρμοστέες νομικές διατάξεις του, μπορεί να παράσχει τον αναγκαίο βαθμό ομοιομορφίας που απαιτείται για τη μείωση των εκπομπών CO2 και για τη θέσπιση και εφαρμογή μιας ενωσιακής πρωτοβουλίας για την ομοιόμορφη παροχή κινήτρων για ζήτηση σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά. Ο τέταρτος πυλώνας αντιμετωπίζεται επίσης καλύτερα μέσω κανονισμού που στηρίζει την ανάπτυξη δεξιοτήτων ομοιόμορφα σε ολόκληρη την Ένωση. Επιπρόσθετα, ο κανονισμός είναι το καταλληλότερο μέσο για τον πέμπτο πυλώνα, για τη στήριξη της καινοτομίας στην εσωτερική αγορά, καθώς και για τον έκτο πυλώνα, ο οποίος δημιουργεί δομή διακυβέρνησης που παρέχει στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή τη δυνατότητα να συντονίζουν τις δράσεις τους, και για τον έβδομο πυλώνα, βάσει του οποίου θεσπίζονται ενιαίοι μηχανισμοί παρακολούθησης. Ο μηχανισμός δεν απαιτεί μεταφορά στο εθνικό δίκαιο μέσω εθνικών μέτρων και είναι άμεσα εφαρμόσιμος.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

Η παρούσα πρόταση επιφέρει πρόσθετη εναρμόνιση και αποτελεί το πρώτο συνεκτικό νομικό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ για τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Ως εκ τούτου, δεν υποστηρίζεται από εκ των υστέρων αξιολογήσεις.

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών ανακοινώθηκε από την πρόεδρο της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, στις 17 Ιανουαρίου 2023 στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός 17 . Ο πρώτος πυλώνας αφορά την ταχύτητα. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ρυθμιστικό περιβάλλον που θα μας δίνει τη δυνατότητα να κλιμακώνουμε γρήγορα την παραγωγή και να δημιουργούμε ευνοϊκές συνθήκες για τομείς ζωτικής σημασίας για την επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η αιολική ενέργεια, οι αντλίες θερμότητας, η ηλιακή ενέργεια, το καθαρό υδρογόνο, η αποθήκευση και άλλες τεχνολογίες —των οποίων η ζήτηση ενισχύεται από τα σχέδιά μας στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών NextGenerationEU και REPowerEU. Για να συμβάλουμε στην επίτευξη αυτού του στόχου, θα προτείνουμε μια νέα πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Αυτή θα ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο με την πράξη για τα μικροκυκλώματα. Η νέα πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών θα προσδιορίζει σαφείς στόχους για την ευρωπαϊκή καθαρή τεχνολογία έως το 2030. Στόχος θα είναι να επικεντρωθούν οι επενδύσεις σε στρατηγικά έργα σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού. Θα εξετάσουμε ιδιαίτερα πώς μπορεί να απλουστευτεί και να επιταχυνθεί η αδειοδότηση για νέες εγκαταστάσεις παραγωγής καθαρής τεχνολογίας. Λόγω της επείγουσας ανάγκης για ανάληψη δράσης, δεν διενεργήθηκε εκτίμηση των επιπτώσεων και δεν προβλέφθηκε διαδικτυακή δημόσια διαβούλευση. Η ανάλυση και όλα τα υποστηρικτικά στοιχεία θα συμπεριληφθούν σε έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που θα δημοσιευτεί το αργότερο εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση της πρότασης.

Κατά την πρώτη συνεδρίαση της πλατφόρμας «Clean Tech Europe», που διοργανώθηκε από την Επιτροπή στις 30 Νοεμβρίου 2022, πραγματοποιήθηκε συζήτηση υψηλού επιπέδου και ένας πρώτος γύρος διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν εκπρόσωποι υψηλού επιπέδου από 23 κράτη μέλη, καθώς και εκπρόσωποι από τις βιομηχανίες και την αξιακή αλυσίδα της αιολικής ενέργειας, των συσσωρευτών, του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, των αντλιών θερμότητας και των ηλιακών φωτοβολταϊκών προϊόντων. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν την επείγουσα ανάγκη να αυξηθεί η παραγωγική ικανότητα για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών ως απάντηση στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και στον παγκόσμιο ρυθμιστικό ανταγωνισμό στον τομέα, όπως π.χ. ο νόμος των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μείωση του πληθωρισμού. Οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας ανέδειξαν διάφορα σημεία συμφόρησης στην Ένωση, επισημαίνοντας τις χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης για την κατασκευή ή την επέκταση παραγωγικής ικανότητας για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, που εμποδίζουν επίσης την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς και τις ελλείψεις ειδικευμένου προσωπικού.

Εκτός από τις μακροχρόνιες τακτικές ανταλλαγές απόψεων με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, τον Φεβρουάριο του 2023 πραγματοποιήθηκε στοχευμένη πρόσθετη έρευνα με σύντομη προθεσμία, με επιλεγμένες οργανώσεις ενδιαφερόμενων μερών της βιομηχανίας από τους κλάδους της αιολικής ενέργειας, της ηλιακής ενέργειας, των συσσωρευτών, των αντλιών θερμότητας και του υδρογόνου / των ηλεκτρολυτικών κυψελών για την παροχή πρόσθετων πληροφοριών. Τα ενδιαφερόμενα μέρη ανέφεραν προκλήσεις όσον αφορά:

1)τους μεγάλους χρόνους παράδοσης και τη χρονοβόρα διαδικασία αδειοδότησης για την εκτέλεση έργων και την αύξηση των παραγωγικών ικανοτήτων·

2)την έλλειψη ισότιμων όρων ανταγωνισμού με τους διεθνείς ανταγωνιστές·

3)διαταραχές και ελλείψεις υλικών·

4)συνονθύλευμα νομοθετικών πλαισίων, ή ασαφή ή περιοριστικά νομοθετικά πλαίσια σε ενωσιακό και/ή εθνικό επίπεδο·

5)δυσκολίες στην εξεύρεση κατάλληλων χώρων παραγωγής και εγκατάστασης·

6)φραγμούς που σχετίζονται με τους δημόσιους διαγωνισμούς·

7)την έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού·

8)την ανεπαρκή ίδια παραγωγή και την εξάρτηση από την παραγωγική ικανότητα για βασικά κατασκευαστικά στοιχεία·

9)το υψηλό κόστος παραγωγής.

Επίσης, εξετάστηκαν πρόσθετα στοιχεία σχετικά με τις επιλογές πολιτικής της πρότασης, τα οποία παρασχέθηκαν σε συναντήσεις με εκπροσώπους της βιομηχανίας και δημόσιες αρχές στο πλαίσιο των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν στις βιομηχανικές συμμαχίες που δρομολόγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως στην ευρωπαϊκή συμμαχία για τους συσσωρευτές, την ευρωπαϊκή συμμαχία για καθαρό υδρογόνο (συμπεριλαμβανομένης της εταιρικής σχέσης της για τις ηλεκτρολυτικές κυψέλες), τη συμμαχία για τις πρώτες ύλες και την ευρωπαϊκή συμμαχία για τον κλάδο των ηλιακών φωτοβολταϊκών. Επιπλέον, το ευρωπαϊκό βιομηχανικό φόρουμ καθαρής ενέργειας, το οποίο πραγματοποίησε τακτικές συνεδριάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 και του 2022, παρείχε μια μεγάλη πλατφόρμα συζήτησης σχετικά με τις βιομηχανικές ανάγκες. Όσον αφορά τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, στο φόρουμ για τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCUS) της ΕΕ το 2022, τα ενδιαφερόμενα μέρη εκτίμησαν ότι η ζήτηση για υπηρεσίες ετήσιας αποθήκευσης στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) θα αυξηθεί από πολύ χαμηλή βάση σε 80 εκατομμύρια τόνους CO2 το 2030 και θα ανέλθει τουλάχιστον σε 300 εκατομμύρια τόνους CO2 το 2040.

Επίσης, μακροχρόνιες και τακτικές επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου, τα κράτη μέλη και τις εμπορικές ενώσεις κατέστησαν δυνατή τη συλλογή σχετικών πληροφοριών και ανατροφοδότησης.

•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Μακροχρόνιες και τακτικές επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου, τα κράτη μέλη, τις εμπορικές ενώσεις και τις ενώσεις χρηστών κατέστησαν δυνατή τη συλλογή επαρκούς όγκου πληροφοριών και ανατροφοδότησης σχετικά με την πρόταση.

Τα τελευταία έτη έχουν δημοσιευτεί πολλές μελέτες και εκθέσεις σχετικά με τον τομέα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, οι οποίες περιγράφουν τις τάσεις, παρέχουν στοιχεία και αριθμούς και χρησίμευσαν για τη διαμόρφωση της πρότασης. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εξής:

1)Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρόοδος όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας [COM(2022) 643 final].

2)Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ετήσια έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών σχετικά με τον πίνακα αποτελεσμάτων ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής κλιματικά ουδέτερης βιομηχανίας (Annual JRC report of the European Climate Neutral Industry Competitiveness Scoreboard — CIndECS), 2021.

3)Παρατηρητήριο Τεχνολογιών Καθαρής Ενέργειας (CETO). Εκθέσεις του 2022.

4)Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, Προοπτικές των τεχνολογιών ενέργειας (Energy Technology Perspectives), 2023.

•Εκτίμηση επιπτώσεων

•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

Η παρούσα πρόταση θεσπίζει μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση του οικοσυστήματος των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Για τις εταιρείες που παράγουν τεχνολογία καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη, θα αυξήσει την ασφάλεια δικαίου, θα διευκολύνει τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων παραγωγής μέσω απλουστευμένων και ταχύτερων διαδικασιών αδειοδότησης, θα διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση μέσω ελαχιστοποίησης των κινδύνων των έργων και θα παράσχει εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό στην Ένωση. Για τους παρόχους τεχνολογικών λύσεων μηδενικών καθαρών εκπομπών, θα διασφαλίσει μια σταθερή πηγή ζήτησης για εξαιρετικά βιώσιμο εξοπλισμό, προϊόντα και κατασκευαστικά στοιχεία καθαρής ενέργειας. Για τις εθνικές δημόσιες διοικήσεις, θα αυξήσει την υιοθέτηση τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση και θα ενισχύσει τον συντονισμό (με τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για μια Ευρώπη μηδενικών καθαρών εκπομπών). Επίσης, το πλαίσιο θα προβλέπει ειδικά μέτρα για τη στήριξη της καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων και ειδικής στήριξης για χρήστες μικρής κλίμακας και παρόχους υψηλής ποιότητας, βιώσιμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών για την εξεύρεση αγορών προϊόντων στην Ευρώπη και την αντιστοίχιση των αναγκών τους με άλλους παράγοντες της αγοράς, προκειμένου να δημιουργηθούν ολόκληρες αξιακές αλυσίδες εντός της ΕΕ.

Η πρόταση αποσκοπεί επίσης ειδικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Διασφαλίζεται πλήρης συνοχή με την υπάρχουσα τομεακή νομοθεσία της Ένωσης που εφαρμόζεται στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών (π.χ. για την εξοικονόμηση ενέργειας, την ενεργειακή επισήμανση και την ανάπτυξη), κάτι που θα αποφέρει περαιτέρω σαφήνεια και θα απλουστεύσει την επιβολή των νέων κανόνων, καθώς και με την προτεινόμενη νομοθεσία για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.

•Θεμελιώδη δικαιώματα

Το άρθρο 16 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης) προβλέπει την επιχειρηματική ελευθερία. Τα μέτρα στο πλαίσιο της παρούσας πρότασης δημιουργούν ικανότητα καινοτομίας και προάγουν τη ζήτηση για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, αποτέλεσμα που μπορεί να ενισχύσει την επιχειρηματική ελευθερία σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Ωστόσο, ορισμένα μέτρα στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα, απαραίτητα για την αντιμετώπιση σοβαρών διαταραχών στον εφοδιασμό με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση, ενδέχεται να περιορίζουν προσωρινά την επιχειρηματική ελευθερία και τη συμβατική ελευθερία που προστατεύονται από το άρθρο 16, καθώς και το δικαίωμα ιδιοκτησίας που προστατεύεται από το άρθρο 17 του Χάρτη. Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 1 του Χάρτη, κάθε περιορισμός των δικαιωμάτων αυτών στην παρούσα πρόταση θα προβλέπεται από τον νόμο, θα σέβεται το βασικό περιεχόμενο των εν λόγω δικαιωμάτων και ελευθεριών και θα τηρεί την αρχή της αναλογικότητας.

Η υποχρέωση κοινοποίησης συγκεκριμένων πληροφοριών στην Επιτροπή, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, σέβεται το βασικό περιεχόμενο και δεν θίγει δυσανάλογα την επιχειρηματική ελευθερία (άρθρο 16 του Χάρτη). Κάθε αίτημα παροχής πληροφοριών εξυπηρετεί τον στόχο γενικού συμφέροντος της Ένωσης να καταστεί δυνατός ο προσδιορισμός πιθανών μέτρων μετριασμού σε περίπτωση κρίσης ενεργειακού εφοδιασμού. Τα εν λόγω αιτήματα παροχής πληροφοριών είναι κατάλληλα και αποτελεσματικά για την επίτευξη του στόχου, καθώς παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες για την αξιολόγηση της εκάστοτε κρίσης. Η Επιτροπή ζητεί, καταρχήν, μόνο τις επιθυμητές πληροφορίες από αντιπροσωπευτικές οργανώσεις και μπορεί να απευθύνει αιτήματα σε μεμονωμένες επιχειρήσεις, μόνο εάν αυτό είναι επιπρόσθετα αναγκαίο. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν με άλλον τρόπο διαθέσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του εφοδιασμού, δεν υπάρχει κανένα εξίσου αποτελεσματικό μέτρο για την απόκτηση των πληροφοριών που είναι αναγκαίες ώστε οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων να μπορέσουν να λάβουν μέτρα μετριασμού. Υπό το πρίσμα των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών των ελλείψεων όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό και της αντίστοιχης σημασίας των μέτρων μετριασμού, τα αιτήματα παροχής πληροφοριών είναι ανάλογα προς τον επιδιωκόμενο στόχο.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η πρόταση θεσπίζει μια πλατφόρμα Net-Zero Europe για μια Ευρώπη μηδενικών καθαρών εκπομπών. Η γραμμή 7 του προϋπολογισμού της ΕΕ θα στηρίξει την οργάνωση της πλατφόρμας Net-Zero Europe με συνολικό ποσό 5,130 εκατ. EUR για έξι υπαλλήλους. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε ετήσιες δαπάνες ύψους 1,026 εκατ. EUR. Το προσωπικό θα είναι υπεύθυνο για την εκτέλεση των καθηκόντων που σχετίζονται με την πλατφόρμα Net-Zero Europe, καθώς και με τις ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό. Επιπρόσθετα, η πρόταση προβλέπει πρόσθετα έξοδα για επιτροπές με προϋπολογισμό 125 000 EUR.

Η χρηματοδότηση των συναφών λειτουργικών δαπανών της παρούσας πρωτοβουλίας θα υποστηριχθεί από τον προϋπολογισμό για τη «λειτουργία και ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών» στο πλαίσιο του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου έως το 2027.

Για τη διεξαγωγή έρευνας και ανάλυσης δεδομένων για την παρακολούθηση της πρωτοβουλίας και των εξελίξεων της αγοράς, καθώς και για τη λήψη επικαιροποιημένων δεδομένων σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών με σκοπό την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με τον παρόντα κανονισμό, διατίθεται προϋπολογισμός ύψους 720 000 EUR.

Η παρούσα πρόταση θα στηρίξει τις ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών με χρηματοδότηση εκκίνησης ύψους 3 εκατ. EUR από τον προϋπολογισμό για την κοινή επιχείρηση «Καθαρό υδρογόνο» και 2,5 εκατ. EUR από τον προϋπολογισμό του πυλώνα για τις ΜΜΕ του προγράμματος για την ενιαία αγορά.

Περισσότερες λεπτομέρειες παρέχονται στο νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο που συνοδεύει την παρούσα πρόταση.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τις εκροές, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο της παρούσας πρότασης τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής της και, στη συνέχεια, ανά τετραετία. Τα κύρια πορίσματα της αξιολόγησης θα υποβληθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τη μορφή έκθεσης, η οποία θα δημοσιοποιηθεί.

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

1.1 Κεφάλαιο I — Αντικείμενο, πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

Στο κεφάλαιο Ι καθορίζονται οι στόχοι του παρόντος κανονισμού και το αντικείμενό του. Οι στόχοι του κανονισμού μεταφράζονται σε έναν ποσοτικοποιημένο συνολικό πρωταρχικό δείκτη αναφοράς που αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι, έως το 2030 το αργότερο, η παραγωγική ικανότητα στην Ένωση για τον τομέα των στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα θα προσεγγίζει ή θα καλύπτει τουλάχιστον το 40 % των ετήσιων αναγκών υλοποίησης της Ένωσης. Αυτός ο δείκτης αναφοράς αντιπροσωπεύει μια συνολική πολιτική φιλοδοξία για την επίτευξη υψηλής ανθεκτικότητας σε όλες τις στρατηγικές τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και στο συνολικό ενεργειακό σύστημα, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ανάγκη να επιδιωχθεί η υλοποίηση αυτής της φιλοδοξίας με ευέλικτο και διαφοροποιημένο τρόπο. Το επίπεδο αυτού του δείκτη αναφοράς λαμβάνει υπόψη τους ενδεικτικούς ειδικούς ανά τεχνολογία στόχους που περιγράφονται στην αιτιολογική σκέψη 17 της πρότασης. Δεν ισούται με τον μέσο όρο αυτών, δεδομένου ότι:

i)το πεδίο εφαρμογής του παραρτήματος είναι ευρύτερο από τις πέντε τεχνολογίες για τις οποίες έχουν προσδιοριστεί ενδεικτικοί ειδικοί ανά τεχνολογία στόχοι στην αιτιολογική σκέψη 17·

ii)για ορισμένες στρατηγικές τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως η ηλιακή φωτοβολταϊκή ενέργεια, το 40 % αντιπροσωπεύει μια ρεαλιστική αλλά φιλόδοξη προσπάθεια επέκτασης της αντίστοιχης παραγωγικής ικανότητας·

iii)ο συνολικός πρωταρχικός δείκτης αναφοράς λαμβάνει υπόψη την ανάγκη επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας όχι μόνο για τα τελικά προϊόντα αλλά και για συγκεκριμένα κατασκευαστικά στοιχεία. Για ορισμένα από αυτά, όπως τα πλακίδια, τα πλινθώματα ή οι ηλιακές κυψέλες, στην περίπτωση των ηλιακών φωτοβολταϊκών, ή οι άνοδοι και οι κάθοδοι, στην περίπτωση των συσσωρευτών, η επίτευξη του πρωταρχικού δείκτη αναφοράς 40 % αποτελεί ρεαλιστικό αλλά εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο·

iv)ο πρωταρχικός δείκτης αναφοράς, σε συνδυασμό με τις μεθόδους παρακολούθησης που ορίζονται στο άρθρο 31, θα συμβάλει στον έγκαιρο εντοπισμό υφιστάμενων ή δυνητικών τρωτών σημείων ή προκλήσεων που συνδέονται με την ανθεκτικότητα των στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και στην ανάληψη δράσης, κατά περίπτωση.

Το κεφάλαιο Ι αποσαφηνίζει επίσης τους ορισμούς που χρησιμοποιούνται σε ολόκληρη την πράξη, συμπεριλαμβανομένης της έννοιας των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Ο κανονισμός θεσπίζει πλαίσιο, αποτελούμενο από επτά «πυλώνες», για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του οικοσυστήματος παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης. Ειδικότερα, ο κανονισμός καθορίζει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την προώθηση έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών και των διαδικασιών αδειοδότησης, και τον καθορισμό στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών (πυλώνας 1). Ο κανονισμός καθορίζει τις προϋποθέσεις για την αύξηση της ικανότητας έγχυσης CO2 (πυλώνας 2), καθώς και για την παροχή κινήτρων για τη ζήτηση τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών (πυλώνας 3). Δημιουργεί επίσης πλαίσιο για τη διασφάλιση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στον τομέα (πυλώνας 4), προωθεί την καινοτομία (πυλώνας 5), δημιουργεί μια δομή διακυβέρνησης (πυλώνας 6) και θεσπίζει το πλαίσιο για την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων αυτών (πυλώνας 7).

1.2. Κεφάλαιο II — Ευνοϊκές προϋποθέσεις για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών

Το τμήμα 1 θεσπίζει εξορθολογισμένες διαδικασίες αδειοδότησης για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Όλα τα έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών θα ωφεληθούν από τον ορισμό, από τα κράτη μέλη, μιας εθνικής αρμόδιας αρχής που θα λειτουργεί ως ενιαίο σημείο επαφής, θα είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό και τη διευκόλυνση της αδειοδότησης, θα καθοδηγεί τους οικονομικούς φορείς και θα διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες είναι προσβάσιμες στο κοινό και ότι όλα τα έγγραφα μπορούν να υποβάλλονται ψηφιακά. Ο κανονισμός καθορίζει λεπτομερή χρονοδιαγράμματα για τις διαδικασίες αδειοδότησης, ανάλογα με τη φύση του υλοποιούμενου έργου. Η πρόταση συνάδει με τη νομοθεσία της Ένωσης για την αδειοδότηση, όπως την οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές 18 , τον κανονισμό ΔΕΔ-Ε 19 , την οδηγία για το αέριο 20 και τον κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με την αδειοδότηση για την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας 21 , καθώς και με τις προτάσεις για την τροποποίηση του REPowerEU στην οδηγία για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές 22 , την πρόταση για τον κανονισμό σχετικά με την πράξη για τα μικροκυκλώματα 23 και την πρόταση για τον κανονισμό σχετικά με την πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Οι ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης δεν θίγουν τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τις περιβαλλοντικές άδειες, όπως περιγράφονται λεπτομερώς στο δίκαιο της ΕΕ.

Το τμήμα 2 θεσπίζει κανόνες σχετικά με την επιλογή και την υλοποίηση στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών. Τα κριτήρια για την επιλογή στρατηγικών έργων θα καλύπτουν τη συμβολή του έργου στην τεχνολογική και βιομηχανική ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης και/ή τη συμβολή του έργου στην ανταγωνιστικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ. Ο κανονισμός καθορίζει τις διαδικασίες για την υποβολή αιτήσεων για έργα και για την αναγνώρισή τους ως στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών από τα κράτη μέλη. Τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών θα διέπονται από καθεστώς προτεραιότητας για τη διασφάλιση των ταχύτερων διαδικασιών αδειοδότησης σύμφωνα με την εθνική και την ενωσιακή νομοθεσία και θα επωφελούνται από προβλέψιμα χρονοδιαγράμματα αδειοδότησης. Μπορούν επίσης να θεωρούνται έργα υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος για σκοπούς αδειοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο δίκαιο της ΕΕ. Με την επιφύλαξη των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, τα κράτη μέλη θα αναλαμβάνουν δραστηριότητες για την επιτάχυνση και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων σε στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών με σκοπό την επιτάχυνση της υλοποίησής τους. Οι φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών θα μπορούν επίσης να επωφελούνται από χρηματοδοτικές συμβουλές που προκύπτουν από την πλατφόρμα Net-Zero Europe που θεσπίζεται στο κεφάλαιο VII.

1.3. Κεφάλαιο III — Ικανότητα έγχυσης CO2

Το κεφάλαιο III θέτει στόχο σε επίπεδο Ένωσης, που πρέπει να επιτευχθεί έως το 2030, για ετήσια ικανότητα έγχυσης 50 Mt CO2 για σκοπούς αποθήκευσης CO2 και περιλαμβάνει μέτρα για την υλοποίησή του. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στη συγκέντρωση βασικών σχετικών στοιχείων ενεργητικού για τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς της Ένωσης για τις υπηρεσίες αποθήκευσης CO2, στην οποία θα μπορούν να βασίζονται οι πηγές εκπομπής CO2 μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών τομέων στους οποίους είναι δύσκολη η μείωση των εκπομπών, με σκοπό την απανθρακοποίηση των δραστηριοτήτων τους. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η βελτίωση της πληροφόρησης σχετικά με γεωλογικά δεδομένα που αφορούν εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου και αερίου, έργα δέσμευσης CO2 που βρίσκονται σε εξέλιξη ή σχεδιάζονται για τα επόμενα 5 έτη, και εκτίμηση των αντίστοιχων αναγκών για ικανότητα έγχυσης και αποθήκευσης. Τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών για την αποθήκευση CO2 τα οποία εκτελούνται στην επικράτεια της Ένωσης, αποσκοπούν στην παροχή λειτουργικά διαθέσιμης ικανότητας έγχυσης CO2 έως το 2030 ή νωρίτερα, και έχουν υποβάλει αίτηση για άδεια ασφαλούς και μόνιμης αποθήκευσης CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΕ 24 θα υποστηριχθούν από τις αρχές των κρατών μελών. Για την επίτευξη του στόχου σε επίπεδο Ένωσης για το 2030 προβλέπεται η συμβολή των παραγωγών πετρελαίου και αερίου που διαθέτουν άδεια βάσει της οδηγίας 94/22/ΕΚ 25 .

1.4. Κεφάλαιο IV — Πρόσβαση στις αγορές

Το κεφάλαιο IV περιλαμβάνει δράσεις που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της πρόσβασης των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στις αγορές. Αυτή επιτυγχάνεται αρχικά με μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τις δημόσιες αρχές να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν σταθερή δημόσια ζήτηση για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, η οποία θα καταστήσει οικονομικά ελκυστική για τις επιχειρήσεις την επέκταση της παραγωγήςπροϊόντων ειδικά προσαρμοσμένων για την ευρωπαϊκή αγορά, σχεδιασμένων βάσει υψηλών κριτηρίων βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας. Τα εν λόγω μέτρα αφορούν πρώτα τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων και τις δημοπρασίες για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για τις οποίες οι δημόσιες αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη κριτήρια που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα κατά την ανάθεση των συμβάσεων ή την κατάταξη των προσφορών. Δεύτερον, το κεφάλαιο περιλαμβάνει μέτρα που διασφαλίζουν ότι άλλες μορφές δημόσιας στήριξης της ιδιωτικής ζήτησης συμβάλλουν στην επίτευξη του ίδιου σκοπού.

1.5 Κεφάλαιο V — Ενίσχυση των δεξιοτήτων για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών

Στο κεφάλαιο V προτείνονται μέτρα για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας ειδικευμένου εργατικού δυναμικού απαραίτητου για τις βιομηχανίες τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Οι υφιστάμενες ελλείψεις δεξιοτήτων, η προβλεπόμενη αύξησή τους και οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων θέτουν σε κίνδυνο την άνοδο των ευρωπαϊκών βιομηχανιών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Η πρόταση αποσκοπεί στη δημιουργία μηχανισμών για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων με τρόπο που να καλύπτει αποτελεσματικά τις ανάγκες των βιομηχανιών μηδενικών καθαρών εκπομπών τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτόν, προβλέπει ότι η Επιτροπή θα στηρίξει τη δημιουργία εξειδικευμένων ευρωπαϊκών ακαδημιών δεξιοτήτων, καθεμιά από τις οποίες θα εστιάζει σε μια τεχνολογία μηδενικών καθαρών εκπομπών και θα συνεργάζεται με τα κράτη μέλη, τη βιομηχανία, κοινωνικούς εταίρους και παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με σκοπό την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που απαιτούνται για τους κλάδους των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα συμβάλει στη διαθεσιμότητα και στην ανάδειξη ατόμων με δεξιότητες που είναι αναγκαίες για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, μέσω σειράς καθηκόντων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ενεργοποίηση περισσότερων γυναικών και νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ). Ως εκ τούτου, η πράξη επιδιώκει να συμπληρώσει ορισμένες δράσεις της Επιτροπής που αποσκοπούν στην κάλυψη των αναγκών σε δεξιότητες που απορρέουν από την πράσινη μετάβαση της ΕΕ, όπως το σύμφωνο της ΕΕ για τις δεξιότητες, το θεματολόγιο δεξιοτήτων της ΕΕ, οι οδοί μετάβασης των βιομηχανικών οικοσυστημάτων και το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων 2023.

1.6 κεφάλαιο VI — Καινοτομία

Το κεφάλαιο VI θεσπίζει ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών για την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Με την πρόταση θεσπίζονται ρυθμιστικά δοκιμαστήρια για τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών σε ελεγχόμενο περιβάλλον, για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Οι καινοτόμες τεχνολογίες που εμπίπτουν στο πεδίο λειτουργίας των δοκιμαστηρίων θα μπορούσαν τελικά να θεωρηθούν απαραίτητες για την επίτευξη του στόχου κλιματικής ουδετερότητας της Ένωσης, για την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού και της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης και, κατά συνέπεια, να ενταχθούν στο πεδίο εφαρμογής των στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

1.7 Κεφάλαιο VII — Διακυβέρνηση

Το κεφάλαιο VII θεσπίζει μια δομή, την πλατφόρμα Net-Zero Europe, η οποία παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να συντονίζει τις παραπάνω δράσεις από κοινού με τα κράτη μέλη. Η πλατφόρμα είναι ένα όργανο αναφοράς, στο οποίο η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μπορούν να συζητούν, να ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές για θέματα που σχετίζονται με τον παρόντα κανονισμό, και στο οποίο η Επιτροπή μπορεί να λαμβάνει στοιχεία από τρίτους, όπως εμπειρογνώμονες και εκπροσώπους, π.χ. της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Οι εργασίες μπορούν να οργανώνονται σε διάφορες μόνιμες ή προσωρινές υποομάδες. Οι δραστηριότητες για την πλατφόρμα περιγράφονται στα διάφορα άρθρα του παρόντος κανονισμού και περιλαμβάνουν, κυρίως, τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών και των διαδικασιών αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών μίας στάσης [άρθρο 4], τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών [άρθρο 11], τον συντονισμό της χρηματοδότησης [άρθρο 15], την πρόσβαση στις αγορές [άρθρα 19, 20 και 21], τις δεξιότητες [άρθρο 25], τα καινοτόμα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών [άρθρο 26] και την παροχή συμβουλών σχετικά με τη σύνταξη των ετήσιων εκθέσεων για την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, στο πλαίσιο της έκθεσης για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης 26 . Επίσης, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μπορούν να συζητούν σχετικά με βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις μηδενικών καθαρών εκπομπών στο πλαίσιο της πλατφόρμας [άρθρο 28]. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μπορούν να δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο της πλατφόρμας για την προώθηση διεθνών επαφών μεταξύ επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε τομείς μηδενικών καθαρών εκπομπών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αξιοποιώντας ιδίως το έργο των βιομηχανικών συμμαχιών.

1.8 Κεφάλαιο VIII — Παρακολούθηση

Το κεφάλαιο VIII περιέχει ενιαίες διατάξεις που καθιστούν δυνατή την παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά την επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 1, καθώς και της προόδου προς την επίτευξη του στόχου για την αποθήκευση CO2. Περιλαμβάνει επίσης γενικές διατάξεις παρακολούθησης για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.

1.9 Κεφάλαιο IX — Τελικές διατάξεις

Το κεφάλαιο IX περιέχει διατάξεις σχετικά με την εξουσιοδότηση, τροποποιήσεις άλλων πράξεων, συμπεριλαμβανομένων του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 27 και της οδηγίας 2013/34/ΕΕ 28 , την υποχρέωση της Επιτροπής να καταρτίζει τακτικές εκθέσεις προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση του παρόντος κανονισμού, την έναρξη ισχύος και την εφαρμογή.

1.10 Παράρτημα — Στρατηγικές τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών

Οι τεχνολογίες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα βασίζονται σε τρία κύρια κριτήρια: 1) επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας· 2) συμβολή στην απανθρακοποίηση και την ανταγωνιστικότητα· και 3) κίνδυνοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού. Επιλέχθηκαν με βάση τους γενικούς στόχους της πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών για επέκταση της παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ, ιδίως εκείνων που είναι εμπορικά διαθέσιμες και έχουν καλές δυνατότητες ταχείας επέκτασης.

Το πρώτο κριτήριο σχετικά με το επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας αναφέρεται σε μια μέθοδο εκτίμησης της ωριμότητας των τεχνολογιών και βασίζεται στην ταξινόμηση που χρησιμοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ). Το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού αναφέρεται γενικά στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που εμπίπτουν στο επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας 8 (πρώτη στο είδος της εμπορική τεχνολογία — εμπορική επίδειξη, πλήρους κλίμακας ανάπτυξη σε τελική μορφή) ή σε υψηλότερο.

Το δεύτερο κριτήριο σχετικά με την απανθρακοποίηση και την ανταγωνιστικότητα προσδιορίζει τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που προβλέπεται να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη του στόχου της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % για το 2030 που αφορά τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Τέλος, το τρίτο κριτήριο αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού, διασφαλίζοντας την τεχνολογική και βιομηχανική ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης με την αύξηση της ικανότητας παραγωγής ενός κατασκευαστικού στοιχείου ή μέρους της αξιακής αλυσίδας των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών για το οποίο η Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο ή σε αυξανόμενο βαθμό από εισαγωγές, ιδίως εισαγωγές προερχόμενες από μία μόνο τρίτη χώρα.

Με βάση τα κριτήρια αυτά, επιλέχθηκαν 8 ομάδες τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Επιπρόσθετα, οι αντίστοιχες ομάδες τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών αναφέρονται όχι μόνο στο τελικό τεχνολογικό προϊόν ή στα τελικά τεχνολογικά συγκροτήματα, αλλά και στα κύρια ανάντη κατασκευαστικά στοιχεία που αποτελούν κεντρικό μέρος των αντίστοιχων τεχνολογιών (π.χ. πλινθώματα, πλακίδια και ηλιακές κυψέλες για φωτοβολταϊκές συστοιχίες· αεροδυναμικά καλύμματα, πύργοι και πτερύγια για ανεμογεννήτριες κ.λπ.).

2023/0081 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης (πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 114,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 29 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 30 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η Ένωση έχει δεσμευτεί για την επιτάχυνση της απανθρακοποίησης της οικονομίας της και τη φιλόδοξη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας ή μηδενικών καθαρών εκπομπών (εκπομπές μετά την αφαίρεση των απορροφήσεων) έως το 2050. Ο εν λόγω στόχος βρίσκεται στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της επικαιροποιημένης βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, και συνάδει με τη δέσμευση της Ένωσης για την ανάληψη δράσης για το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού 31 . Για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας, ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 32 θέτει δεσμευτικό κλιματικό στόχο της Ένωσης για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990. Η προτεινόμενη δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55 % 33 αποσκοπεί στην επίτευξη του κλιματικού στόχου της Ένωσης για το 2030 και αναθεωρεί και επικαιροποιεί τη νομοθεσία της Ένωσης προς την κατεύθυνση αυτήν.

(2)Η ενιαία αγορά παρέχει το κατάλληλο περιβάλλον για να καταστεί δυνατή η πρόσβαση, στην αναγκαία κλίμακα και με τον αναγκαίο ρυθμό, στις τεχνολογίες που απαιτούνται για την επίτευξη της κλιματικής φιλοδοξίας της Ένωσης. Δεδομένης της πολυπλοκότητας και του διακρατικού χαρακτήρα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, τυχόν μη συντονισμένα εθνικά μέτρα για τη διασφάλιση της πρόσβασης στις εν λόγω τεχνολογίες ενδέχεται να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και να κατακερματίσουν την ενιαία αγορά. Ως εκ τούτου, για να διασφαλιστεί η λειτουργία της ενιαίας αγοράς, είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα κοινό νομικό πλαίσιο της Ένωσης για τη συλλογική αντιμετώπιση αυτής της κεντρικής πρόκλησης με την αύξηση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού της Ένωσης στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(3)Όσον αφορά τις εξωτερικές πτυχές, ιδίως όσον αφορά τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, η ΕΕ θα επιδιώξει αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής Global Gateway, οι οποίες συμβάλλουν στη διαφοροποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού πρώτων υλών της και στις προσπάθειες χωρών εταίρων να επιτύχουν διττή μετάβαση και να αναπτύξουν τοπική προστιθέμενη αξία.

(4)Για να υλοποιήσει τις εν λόγω δεσμεύσεις, η Ένωση πρέπει να επιταχύνει τον ρυθμό μετάβασής της σε καθαρές μορφές ενέργειας, κυρίως με την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η ΕΕ στο σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων για το 2030 για ποσοστό απασχόλησης τουλάχιστον 78 % και για συμμετοχή στην κατάρτιση τουλάχιστον του 60 % των ενηλίκων. Θα συμβάλει επίσης στη διασφάλιση του δίκαιου και ισότιμου χαρακτήρα της πράσινης μετάβασης 34 .

(5)Οι αυξημένες τιμές της ενέργειας μετά την αδικαιολόγητη και παράνομη στρατιωτική επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας έδωσαν ισχυρή ώθηση για την επιτάχυνση της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ενεργειακής Ένωσης, μέσω της επιτάχυνσης της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας και του τερματισμού κάθε εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα εξαγόμενα από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Το σχέδιο REPowerEU 35 διαδραματίζει καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση των δυσχερειών και της διατάραξης της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία. Το εν λόγω σχέδιο αποσκοπεί στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση και να ενισχυθούν οι επενδύσεις στην ανάπτυξη ενεργειακά αποδοτικών λύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Το εν λόγω σχέδιο θέτει, μεταξύ άλλων, στόχους για διπλασιασμό της ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2025 και για εγκατάσταση 600 GW ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2030· για διπλασιασμό του ρυθμού εγκατάστασης αντλιών θερμότητας· για παραγωγή 10 εκατομμυρίων τόνων εγχώριου ανανεώσιμου υδρογόνου έως το 2030· και για σημαντική αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου. Το σχέδιο ορίζει επίσης ότι η επίτευξη των στόχων του REPowerEU προϋποθέτει διαφοροποίηση στον εφοδιασμό ενεργειακού εξοπλισμού χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και κρίσιμων πρώτων υλών, μείωση των τομεακών εξαρτήσεων, αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης στην αλυσίδα εφοδιασμού και επέκταση της παραγωγικής ικανότητας της Ένωσης στον τομέα της τεχνολογίας καθαρής ενέργειας. Στο πλαίσιο των προσπαθειών της για αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στη βιομηχανία, στα κτίρια και στις μεταφορές, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο στόχος της οδηγίας για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στο 45 % έως το 2030 και να αυξηθεί επίσης ο στόχος της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση στο 13 %. Με τον τρόπο αυτόν, η συνολική ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα ανέλθει σε 1 236 GW έως το 2030, σε σύγκριση με τα 1 067 GW έως το 2030 που προβλέπονται στην πρόταση του 2021, και θα αυξηθούν οι ανάγκες αποθήκευσης μέσω συσσωρευτών για την αντιμετώπιση των διαλείψεων στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Ομοίως, οι πολιτικές που σχετίζονται με την απανθρακοποίηση του τομέα των οδικών μεταφορών, όπως ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/631 και ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1242, θα αποτελέσουν ισχυρές κινητήριες δυνάμεις για τον περαιτέρω εξηλεκτρισμό του τομέα των οδικών μεταφορών και, ως εκ τούτου, την αύξηση της ζήτησης για συσσωρευτές.

(6)Ο μετασχηματισμός με σκοπό την επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών προκαλεί ήδη τεράστιες βιομηχανικές, οικονομικές και γεωπολιτικές μεταστροφές σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίες θα γίνουν ακόμα πιο έντονες όσο ο κόσμος εντείνει τις προσπάθειές του για απανθρακοποίηση. Η πορεία προς μηδενικές καθαρές εκπομπές μεταφράζεται σε μεγάλες ευκαιρίες για την επέκταση της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ένωσης, αξιοποιώντας την ισχύ της ενιαίας αγοράς, με την προώθηση των επενδύσεων στην τεχνολογία στους τομείς των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των τεχνολογιών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, των αντλιών θερμότητας, των τεχνολογιών δικτύου, των τεχνολογιών ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης, των ηλεκτρολυτικών κυψελών και των κυψελών καυσίμου, της σύντηξης, των μικρών δομοστοιχειωτών αντιδραστήρων και των αντίστοιχων βέλτιστων καυσίμων, των τεχνολογιών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, και των τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης που σχετίζονται με το ενεργειακό σύστημα και των αντίστοιχων αλυσίδων εφοδιασμού, ώστε να καταστεί δυνατή η απανθρακοποίηση των οικονομικών τομέων μας, από τον ενεργειακό εφοδιασμό έως τις μεταφορές, τα κτίρια και τη βιομηχανία. Μια ισχυρή βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποτελεσματική επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια, καθώς και στη στήριξη άλλων στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, δημιουργώντας παράλληλα θέσεις εργασίας και ανάπτυξη.

(7)Για την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων για το 2030, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο φθηνότερος, ασφαλέστερος και καθαρότερος τρόπος επίτευξης αυτών των στόχων. Η «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση» αποτελεί γενική αρχή της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και είναι σημαντική τόσο για τις πρακτικές εφαρμογές της στις αποφάσεις πολιτικής όσο και για τις επενδυτικές αποφάσεις. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να επεκταθεί η παραγωγική ικανότητα της Ένωσης όσον αφορά ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες, όπως οι αντλίες θερμότητας και οι τεχνολογίες έξυπνων δικτύων, οι οποίες βοηθούν την ΕΕ να μειώσει και να ελέγξει την οικεία κατανάλωση ενέργειας.

(8)Οι στόχοι απανθρακοποίησης της Ένωσης, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της, η ψηφιοποίηση του ενεργειακού της συστήματος και ο εξηλεκτρισμός της ζήτησης, για παράδειγμα στον τομέα της κινητικότητας, καθώς και η ανάγκη για σημεία ταχείας επαναφόρτισης απαιτούν τεράστια επέκταση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο σε επίπεδο μεταφοράς όσο και σε επίπεδο διανομής. Σε επίπεδο μεταφοράς, απαιτούνται συστήματα συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (HVDC) για τη σύνδεση υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· σε επίπεδο διανομής, η σύνδεση των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας και η διαχείριση της ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης βασίζονται σε επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες δικτύου, όπως η έξυπνη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων (EVSC), η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, η αυτοματοποίηση της βιομηχανίας και τα έξυπνα συστήματα ελέγχου, οι προηγμένες υποδομές μέτρησης (AMI) και τα συστήματα οικιακής ενεργειακής διαχείρισης (HEMS). Το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αλληλεπιδρά με πολλούς φορείς ή συσκευές βάσει λεπτομερούς επιπέδου παρατηρησιμότητας και, ως εκ τούτου, διαθεσιμότητας δεδομένων, ώστε να είναι δυνατή η ευελιξία, η έξυπνη φόρτιση και τα έξυπνα κτίρια με έξυπνα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας που καθιστούν δυνατή την απόκριση ζήτησης από τους καταναλωτές και την αποδοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Για τη σύνδεση των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών με το δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτείται σημαντική επέκταση των παραγωγικών ικανοτήτων όσον αφορά τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε πεδία όπως τα υπεράκτια και τα χερσαία καλώδια, οι υποσταθμοί και οι μετασχηματιστές.

(9)Απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες πολιτικής για τη στήριξη των τεχνολογιών που είναι εμπορικά διαθέσιμες και έχουν καλές δυνατότητες ταχείας επέκτασης για τη στήριξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης για το 2030, τη βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και των αλυσίδων εφοδιασμού τους, καθώς και τη διασφάλιση ή την ενίσχυση της συνολικής ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης. Σε αυτές περιλαμβάνονται η πρόσβαση σε ασφαλή και βιώσιμη πηγή καυσίμων βέλτιστης κατηγορίας, όπως περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη 8 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2022/1214 της Επιτροπής.

(10)Για την επίτευξη των στόχων για το 2030 απαιτείται ιδιαίτερη έμφαση σε ορισμένες από τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, λαμβανομένης επίσης υπόψη της σημαντικής συμβολής τους στην πορεία προς την επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών έως το 2050. Στις τεχνολογίες αυτές περιλαμβάνονται οι ηλιακές φωτοβολταϊκές και ηλιοθερμικές τεχνολογίες, οι τεχνολογίες χερσαίων και υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι τεχνολογίες συσσωρευτών/αποθήκευσης, οι αντλίες θερμότητας και οι τεχνολογίες γεωθερμικής ενέργειας, οι ηλεκτρολυτικές κυψέλες και οι κυψέλες καυσίμου, το βιώσιμο βιοαέριο/βιομεθάνιο, οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα και οι τεχνολογίες δικτύου. Οι τεχνολογίες αυτές διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην κατοχύρωση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε καθαρή, οικονομικά προσιτή και εξασφαλισμένη ενέργεια. Δεδομένου του ρόλου τους, οι τεχνολογίες αυτές θα πρέπει να επωφελούνται από ακόμα ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης, να αποκτούν καθεστώς μέγιστης δυνατής εθνικής σημασίας βάσει του εθνικού δικαίου και να επωφελούνται από πρόσθετη στήριξη για την προσέλκυση επενδύσεων.

(11)Προκειμένου να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα του μελλοντικού ενεργειακού συστήματος της Ένωσης, η επέκταση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού των εν λόγω τεχνολογιών, σε πλήρη συμπληρωματικότητα με την πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες.

(12)Το 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στρατηγική της ΕΕ για την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος. Παρουσίασε ένα όραμα σχετικά με τον τρόπο επιτάχυνσης της μετάβασης προς ένα πιο ενοποιημένο ενεργειακό σύστημα, το οποίο στηρίζει μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία με το μικρότερο κόστος σε όλους τους τομείς. Περιλαμβάνει τρεις συμπληρωματικές και αλληλοενισχυόμενες έννοιες: πρώτον, ένα πιο «κυκλικό» ενεργειακό σύστημα με επίκεντρο την ενεργειακή απόδοση· δεύτερον, αύξηση του άμεσου εξηλεκτρισμού των τομέων τελικής χρήσης· τρίτον, χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου, σε εφαρμογές τελικής χρήσης στις οποίες η άμεση θέρμανση ή ο άμεσος εξηλεκτρισμός δεν είναι εφικτή/-ός, δεν είναι αποδοτική/-ός ή συνεπάγεται μεγαλύτερο κόστος. Τα ζητήματα σχετικά με την ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος αφορούν λύσεις για την πλήρη ενσωμάτωση του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ευρύτερο ενεργειακό σύστημα. Αυτό συνεπάγεται, για παράδειγμα, την εφαρμογή τεχνικών λύσεων που καθιστούν δυνατή την ενσωμάτωση της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω αποθήκευσης στις διάφορες μορφές της και διαχείρισης στην πλευρά της ζήτησης.

(13)Η ανάπτυξη λύσεων δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα για τη βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με αποτυχίες συντονισμού. Αφενός, παρά το αυξανόμενο κίνητρο σχετικά με την τιμή του CO2 που παρέχει το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ για επενδύσεις της βιομηχανίας στη δέσμευση εκπομπών CO2, το οποίο καθιστά τις επενδύσεις αυτές οικονομικά βιώσιμες, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος η βιομηχανία να μην έχει πρόσβαση σε αδειοδοτημένο τόπο αποθήκευσης σε γεωλογικούς σχηματισμούς. Αφετέρου, οι επενδυτές στους πρώτους τόπους αποθήκευσης CO2 επωμίζονται αρχικό κόστος για τον εντοπισμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγησή τους, προτού ακόμη μπορέσουν να υποβάλουν αίτηση στις ρυθμιστικές αρχές για άδεια αποθήκευσης. Η διαφάνεια σχετικά με τη δυνητική ικανότητα αποθήκευσης CO2 όσον αφορά τη γεωλογική καταλληλότητα των σχετικών περιοχών και τα υπάρχοντα γεωλογικά δεδομένα, ιδίως από την εξερεύνηση τοποθεσιών παραγωγής υδρογονανθράκων, μπορεί να στηρίξει τους φορείς της αγοράς στον σχεδιασμό των επενδύσεών τους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα εν λόγω δεδομένα και να υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις, με μακρόπνοη προοπτική, σχετικά με την πρόοδο στην ανάπτυξη τόπων αποθήκευσης CO2 και τις αντίστοιχες ανάγκες για ικανότητα έγχυσης και αποθήκευσης, προκειμένου να επιτευχθεί συλλογικά ο στόχος σε επίπεδο Ένωσης όσον αφορά την ικανότητα έγχυσης CO2.

(14)Ένα βασικό εμπόδιο για επενδύσεις στη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα που είναι σήμερα ολοένα και πιο βιώσιμες από οικονομική άποψη είναι η διαθεσιμότητα τόπων αποθήκευσης CO2 στην Ευρώπη, στους οποίους στηρίζονται τα κίνητρα που παρέχει η οδηγία 2003/87/ΕΚ. Για την κλιμάκωση της τεχνολογίας και την επέκταση των κορυφαίων παραγωγικών ικανοτήτων της, η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει μακρόπνοη παροχή τόπων μόνιμης αποθήκευσης CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς, οι οποίοι αδειοδοτούνται σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΕ 36 . Με τον καθορισμό ενωσιακού στόχου 50 εκατομμυρίων τόνων ετήσιας επιχειρησιακής ικανότητας έγχυσης CO2 έως το 2030, με βάση τις απαιτήσεις που αναμένεται να υπάρχουν το 2030, οι σχετικοί τομείς μπορούν να συντονίσουν τις επενδύσεις τους προς μια ευρωπαϊκή αξιακή αλυσίδα μεταφοράς και αποθήκευσης CO2 μηδενικών καθαρών εκπομπών, την οποία μπορούν να χρησιμοποιούν οι βιομηχανίες για την απανθρακοποίηση των δραστηριοτήτων τους. Αυτή η αρχική ανάπτυξη θα στηρίξει επίσης την περαιτέρω αποθήκευση CO2 με ορίζοντα το 2050. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, η Ένωση ενδεχομένως να χρειαστεί να δεσμεύει έως και 550 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως έως το 2050 για να επιτευχθεί ο στόχος των μηδενικών καθαρών εκπομπών 37 , μεταξύ άλλων και για τις απορροφήσεις άνθρακα. Μια τέτοια πρώτη ικανότητα αποθήκευσης σε βιομηχανική κλίμακα θα ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο των επενδύσεων στη δέσμευση εκπομπών CO2 ως σημαντικού εργαλείου για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Όταν ο παρών κανονισμός ενσωματωθεί στη συμφωνία για τον ΕΟΧ, ο ενωσιακός στόχος των 50 εκατομμυρίων τόνων ετήσιας επιχειρησιακής ικανότητας έγχυσης CO2 έως το 2030 θα προσαρμοστεί αναλόγως.

(15)Με τον χαρακτηρισμό των τόπων αποθήκευσης CO2 που συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της Ένωσης για το 2030 ως στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, η ανάπτυξη τόπων αποθήκευσης CO2 μπορεί να επιταχυνθεί και να διευκολυνθεί, και η αυξανόμενη βιομηχανική ζήτηση για τόπους αποθήκευσης μπορεί να διοχετευθεί προς τους οικονομικά αποδοτικότερους τόπους αποθήκευσης. Αυξανόμενος αριθμός εξαντλούμενων κοιτασμάτων αερίου και πετρελαίου που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε ασφαλείς χώρους αποθήκευσης CO2 βρίσκονται στο τέλος της ωφέλιμης διάρκειας ζωής τους από άποψη παραγωγής. Επίσης, η βιομηχανία πετρελαίου και αερίου έχει επιβεβαιώσει ότι είναι αποφασισμένη να ξεκινήσει ενεργειακή μετάβαση και διαθέτει τα περιουσιακά στοιχεία, τις δεξιότητες και τις γνώσεις που απαιτούνται για τη διερεύνηση και την ανάπτυξη πρόσθετων τόπων αποθήκευσης. Για να επιτευχθεί ο στόχος της Ένωσης για 50 εκατομμύρια τόνους ετήσιας επιχειρησιακής ικανότητας έγχυσης CO2 έως το 2030, ο τομέας πρέπει να συγκεντρώσει τις οικείες συνεισφορές για να διασφαλίσει ότι η προσφορά δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα ως λύση για το κλίμα θα προλαμβάνει τη ζήτηση. Προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη και οικονομικά αποδοτική ανάπτυξη τόπων αποθήκευσης CO2 σε ολόκληρη την Ένωση σύμφωνα με τον στόχο της ΕΕ για ικανότητα έγχυσης, οι κάτοχοι άδειας παραγωγής πετρελαίου και αερίου στην ΕΕ θα πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου κατ’ αναλογία της οικείας ικανότητας παραγωγής πετρελαίου και αερίου, παρέχοντας παράλληλα δυνατότητες ευελιξίας για συνεργασία και συνεκτίμηση των συνεισφορών από τρίτα μέρη.

(16)Η Ένωση έχει συμβάλει στην οικοδόμηση ενός παγκόσμιου οικονομικού συστήματος που βασίζεται σε ανοικτό εμπόριο βάσει κανόνων, έχει ασκήσει πιέσεις για την τήρηση και την προώθηση προτύπων κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και είναι πλήρως προσηλωμένη στις αξίες αυτές.

(17)Για την αντιμετώπιση ζητημάτων ασφάλειας εφοδιασμού και τη στήριξη της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης και των προσπαθειών απανθρακοποίησης και εκσυγχρονισμού, πρέπει να επεκταθεί η ικανότητα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Οι ενωσιακοί κατασκευαστές στον τομέα των τεχνολογιών ηλιακών φωτοβολταϊκών πρέπει να αυξήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα και να βελτιώσουν τις προοπτικές ασφάλειας του εφοδιασμού, επιδιώκοντας να επιτύχουν τουλάχιστον 30 GW επιχειρησιακής ικανότητας παραγωγής ηλιακών φωτοβολταϊκών έως το 2030 σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα των φωτοβολταϊκών, σύμφωνα με τους στόχους που ορίζονται στην ευρωπαϊκή συμμαχία για τον κλάδο των ηλιακών φωτοβολταϊκών, η οποία υποστηρίζεται στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ένωσης για την ηλιακή ενέργεια 38 . Οι ενωσιακοί κατασκευαστές στον τομέα των τεχνολογιών αιολικής ενέργειας και αντλιών θερμότητας πρέπει να εδραιώσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα και να διατηρήσουν ή να επεκτείνουν τα υφιστάμενα μερίδιά τους στην αγορά καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ένωσης για την ανάπτυξη τεχνολογίας που πληρούν τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της για το 2030 39 . Αυτό αντιστοιχεί σε παραγωγική ικανότητα της Ένωσης τουλάχιστον 36 GW στον τομέα της αιολικής ενέργειας και τουλάχιστον 31 GW στον τομέα των αντλιών θερμότητας το 2030. Οι ενωσιακοί κατασκευαστές συσσωρευτών και ηλεκτρολυτικών κυψελών πρέπει να εδραιώσουν την ηγετική τους θέση στην τεχνολογία και να συμβάλουν ενεργά στη διαμόρφωση αυτών των αγορών. Όσον αφορά τις τεχνολογίες συσσωρευτών, αυτό θα σήμαινε συμβολή στην επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής συμμαχίας για τους συσσωρευτές, με στόχο να καλυφθεί σχεδόν το 90 % της ετήσιας ζήτησης για συσσωρευτές στην Ένωση από ενωσιακούς κατασκευαστές συσσωρευτών, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ενωσιακή παραγωγική ικανότητα τουλάχιστον 550 GWh το 2030. Για τους κατασκευαστές ηλεκτρολυτικών κυψελών της ΕΕ, το σχέδιο REPowerEU προβλέπει 10 εκατομμύρια τόνους εγχώριας παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και, επιπρόσθετα, έως και 10 εκατομμύρια τόνους εισαγωγών ανανεώσιμου υδρογόνου έως το 2030. Για να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογική υπεροχή της ΕΕ μεταφράζεται σε εμπορική υπεροχή, όπως υποστηρίζεται στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης για τις ηλεκτρολυτικές κυψέλες της Επιτροπής και της ευρωπαϊκής συμμαχίας για το καθαρό υδρογόνο, οι κατασκευαστές ηλεκτρολυτικών κυψελών της ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω την ικανότητά τους, έτσι ώστε η συνολική εγκατεστημένη ικανότητα ηλεκτρολυτικών κυψελών που θα αναπτυχθεί να φτάσει τουλάχιστον τα 100 GW υδρογόνου έως το 2030.

(18)Λαμβανομένων υπόψη των στόχων αυτών συνολικά και συνεκτιμώντας ότι, για ορισμένα στοιχεία της αλυσίδας εφοδιασμού (όπως οι μετατροπείς, οι ηλιακές κυψέλες, τα πλακίδια και τα πλινθώματα για ηλιακά φωτοβολταϊκά ή οι κάθοδοι και οι άνοδοι για συσσωρευτές), η παραγωγική ικανότητα της Ένωσης είναι χαμηλή, στόχος θα πρέπει να είναι η ετήσια ικανότητα της Ένωσης όσον αφορά τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών να προσεγγίζει ή να επιτυγχάνει συνολικό ετήσιο δείκτη αναφοράς παραγωγικής ικανότητας της τάξης του 40 % τουλάχιστον των ετήσιων αναγκών χρήσης έως το 2030 για τις τεχνολογίες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα.

(19)Η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα διευκολύνει επίσης τον παγκόσμιο εφοδιασμό με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και τη μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας παγκοσμίως.

(20)Ταυτόχρονα, τα προϊόντα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών θα συμβάλουν στην ανθεκτικότητα και την ασφάλεια του εφοδιασμού της Ένωσης με καθαρή ενέργεια. Ο ασφαλής εφοδιασμός με καθαρή ενέργεια αποτελεί προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη, καθώς και για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια. Τα προϊόντα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών θα αποφέρουν επίσης οφέλη σε άλλους στρατηγικά σημαντικούς οικονομικούς τομείς, όπως η γεωργία και η παραγωγή τροφίμων, διασφαλίζοντας την πρόσβαση σε καθαρή ενέργεια και μηχανήματα σε ανταγωνιστικές τιμές, συμβάλλοντας έτσι με βιώσιμο τρόπο στην επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ και στην παροχή αυξανόμενης διεξόδου για εναλλακτικές λύσεις που βασίζονται σε βιολογικούς πόρους μέσω της κυκλικής οικονομίας. Με τον ίδιο τρόπο, η εκπλήρωση των φιλοδοξιών της Ένωσης για το κλίμα θα μετουσιωθεί τόσο σε οικονομική ανάπτυξη όσο και σε κοινωνική ευημερία.

(21)Προκειμένου να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα και να μειωθούν οι υφιστάμενες στρατηγικές εξαρτήσεις από τις εισαγωγές σε βασικά προϊόντα τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών και στις αλυσίδες εφοδιασμού τους, ενώ αποφεύγεται παράλληλα η δημιουργία νέων εξαρτήσεων, η Ένωση πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει τη βιομηχανική βάση καθαρών μηδενικών εκπομπών και να γίνει πιο ανταγωνιστική και πιο φιλική προς την καινοτομία. Η Ένωση πρέπει να καταστήσει δυνατή την ανάπτυξη παραγωγικής ικανότητας ταχύτερα, απλούστερα και με πιο προβλέψιμο τρόπο.

(22)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν τον Ιούνιο του 2023 επικαιροποιημένα προσχέδια των εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) για την περίοδο 2021-2030 40 . Όπως τονίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη για την επικαιροποίηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030 41 , τα επικαιροποιημένα σχέδια θα πρέπει να περιγράφουν τους στόχους και τις πολιτικές των κρατών μελών για τη διευκόλυνση της επέκτασης των έργων παραγωγής εμπορικά διαθέσιμων τεχνολογιών, εξοπλισμού και βασικών κατασκευαστικών στοιχείων ενεργειακής απόδοσης και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών εντός της επικράτειάς τους. Τα εν λόγω σχέδια θα πρέπει επίσης να περιγράφουν τους στόχους και τις πολιτικές των κρατών μελών για να επιτευχθεί η εν λόγω επέκταση μέσω προσπαθειών διαφοροποίησης σε τρίτες χώρες και για να δοθεί η δυνατότητα στις βιομηχανίες τους να δεσμεύουν και να αποθηκεύουν μόνιμα εκπομπές CO2 σε τόπους αποθήκευσης σε γεωλογικούς σχηματισμούς.

(23)Επίσης, η ανακοίνωση σχετικά με το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών 42 καθορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη στήριξη της επέκτασης των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας με βάση τέσσερις πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ρυθμιστικού περιβάλλοντος που απλουστεύει και επιταχύνει την αδειοδότηση νέων εγκαταστάσεων κατασκευής και συναρμολόγησης για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και διευκολύνει την επέκταση της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Ο δεύτερος πυλώνας του σχεδίου είναι η τόνωση των επενδύσεων και της χρηματοδότησης για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, μέσω του αναθεωρημένου προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2023 και της δημιουργίας ενός ταμείου ευρωπαϊκής κυριαρχίας για τη διατήρηση του ευρωπαϊκού πλεονεκτήματος σε κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ο τρίτος πυλώνας αφορά την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την υλοποίηση της μετάβασης και την αύξηση του αριθμού των ειδικευμένων εργαζομένων στον τομέα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Ο τέταρτος πυλώνας εστιάζει στο εμπόριο και στη διαφοροποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών. Περιλαμβάνεται η δημιουργία μιας λέσχης κρίσιμων πρώτων υλών, η συνεργασία με ομοϊδεάτες εταίρους για τη συλλογική ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού και η διαφοροποίηση του εφοδιασμού μέσω της ύπαρξης περισσότερων του ενός προμηθευτών για κρίσιμες εισροές.

(24)Στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα, η Ένωση θα πρέπει να αναπτύξει και να διατηρήσει βιομηχανική βάση για την παροχή τεχνολογικών λύσεων μηδενικών καθαρών εκπομπών με σκοπό τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της, ανταποκρινόμενη παράλληλα στις φιλοδοξίες της για κλιματική ουδετερότητα. Για τη στήριξη αυτού του στόχου και την αποφυγή των εξαρτήσεων για τον εφοδιασμό με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που θα καθυστερούσαν τις προσπάθειες της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ή θα έθεταν σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, ο παρών κανονισμός θεσπίζει διατάξεις για την τόνωση της ζήτησης για βιώσιμες και ανθεκτικές τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(25)Οι οδηγίες 2014/23/ΕΕ, 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ επιτρέπουν ήδη στις αναθέτουσες αρχές και στους αναθέτοντες φορείς που κατακυρώνουν συμβάσεις μέσω διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων να βασίζονται, εκτός από την τιμή ή το κόστος, σε πρόσθετα κριτήρια για τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς. Τέτοια κριτήρια είναι, για παράδειγμα, η ποιότητα της προσφοράς, με συνεκτίμηση κοινωνικών, περιβαλλοντικών και καινοτόμων χαρακτηριστικών. Κατά την ανάθεση συμβάσεων για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών μέσω της σύναψης δημόσιων συμβάσεων, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς θα πρέπει να αξιολογούν δεόντως τη συμβολή των προσφορών στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα με βάση σειρά κριτηρίων που σχετίζονται με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την καινοτομία, την ενοποίηση συστημάτων και την ανθεκτικότητα που συνεπάγεται κάθε προσφορά.

(26)Κριτήρια κοινωνικής βιωσιμότητας μπορούν ήδη να εφαρμοστούν στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας και μπορούν να περιλαμβάνουν τις συνθήκες εργασίας και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, με βάση το άρθρο 30 παράγραφος 3 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, το άρθρο 18 παράγραφος 2 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και το άρθρο 36 παράγραφος 2 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ. Οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει να συμβάλλουν στην κοινωνική βιωσιμότητα λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλίζουν ότι, κατά την εκτέλεση των δημόσιων συμβάσεων, οι οικονομικοί φορείς συμμορφώνονται με τις ισχύουσες υποχρεώσεις στους τομείς του κοινωνικού και του εργατικού δικαίου που έχουν θεσπιστεί με το ενωσιακό δίκαιο, το εθνικό δίκαιο, τις συλλογικές συμβάσεις ή τις διατάξεις του διεθνούς περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου που περιλαμβάνονται στο παράρτημα X της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, στο παράρτημα X της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και στο παράρτημα XIV της οδηγίας 2014/25/ΕΕ 43 .

(27)Με την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας που εφαρμόζεται σε συγκεκριμένη τεχνολογία, μεταξύ άλλων βάσει της πρότασης για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα βιώσιμα προϊόντα 44 και της πρότασης για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών 45 , και, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά σε αυτές, κατά την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των λύσεων μηδενικών καθαρών εκπομπών που παρέχονται βάσει του παρόντος κανονισμού, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς μπορούν να λαμβάνουν υπόψη διάφορα στοιχεία που έχουν αντίκτυπο στο κλίμα και το περιβάλλον. Σε αυτά μπορεί να περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, η ανθεκτικότητα και η αξιοπιστία της λύσης· η ευκολία επισκευής και συντήρησης· η ευκολία αναβάθμισης και ανακαίνισης· η ευκολία και η ποιότητα ανακύκλωσης· η χρήση ουσιών· η κατανάλωση ενέργειας, νερού και άλλων πόρων σε ένα ή περισσότερα στάδια του κύκλου ζωής του προϊόντος· το βάρος και ο όγκος του προϊόντος και της συσκευασίας του· η ενσωμάτωση μεταχειρισμένων κατασκευαστικών στοιχείων· η ποσότητα, τα χαρακτηριστικά και η διαθεσιμότητα των αναλωσίμων που απαιτούνται για την ορθή χρήση και συντήρηση· το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του προϊόντος και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του κύκλου ζωής του· το αποτύπωμα άνθρακα του προϊόντος· η απελευθέρωση μικροπλαστικών· οι εκπομπές στον αέρα, στο νερό ή στο έδαφος που εκλύονται σε ένα ή περισσότερα στάδια του κύκλου ζωής του προϊόντος· οι ποσότητες παραγόμενων αποβλήτων· οι συνθήκες χρήσης.

(28)Προκειμένου να ληφθεί υπόψη κατά τη διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων η ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών εκτός μεμονωμένων πηγών εφοδιασμού, κατά την έννοια του άρθρου 19 παράγραφος 2, και με την επιφύλαξη των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης, ο εφοδιασμός θα πρέπει να θεωρείται τουλάχιστον ανεπαρκώς διαφοροποιημένος όταν μία μεμονωμένη πηγή προμηθεύει πάνω από το 65 % της ζήτησης για συγκεκριμένη τεχνολογία μηδενικών καθαρών εκπομπών εντός της Ένωσης.

(29)Για σκοπούς θέσπισης καθεστώτων που ωφελούν νοικοκυριά ή καταναλωτές, τα οποία παρέχουν κίνητρα για την αγορά τελικών προϊόντων τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών, και με την επιφύλαξη των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης, ο εφοδιασμός θα πρέπει να θεωρείται ανεπαρκώς διαφοροποιημένος όταν μία μεμονωμένη πηγή προμηθεύει πάνω από το 65 % της συνολικής ζήτησης για συγκεκριμένη τεχνολογία μηδενικών καθαρών εκπομπών εντός της Ένωσης. Για να διασφαλιστεί η συνεπής εφαρμογή, η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύει ετήσιο κατάλογο, ξεκινώντας από την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, για την κατανομή της προέλευσης των τελικών προϊόντων τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών που εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή, με ανάλυση με βάση το μερίδιο του εφοδιασμού της Ένωσης που προήλθε από διαφορετικές πηγές κατά το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.

(30)Με την απόφαση 2014/115/ΕΚ του Συμβουλίου εγκρίθηκε συγκεκριμένα η τροποποίηση της συμφωνίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις (στο εξής: ΣΔΠ) 46 . Στόχος της ΣΔΠ είναι η θέσπιση ενός πολυμερούς πλαισίου ισόρροπων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για τις δημόσιες συμβάσεις, με σκοπό την ελευθέρωση και την επέκταση του παγκόσμιου εμπορίου. Όσον αφορά τις συμβάσεις που καλύπτονται από το προσάρτημα Ι της ΣΔΣ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και από άλλες σχετικές διεθνείς συμφωνίες από τις οποίες δεσμεύεται η Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και του άρθρου III παράγραφος 8 στοιχείο α) της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου του 1994, για τις συμβάσεις προμήθειας, από δημόσιες αρχές, προϊόντων που αγοράζονται με σκοπό την εμπορική μεταπώληση ή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή αγαθών για εμπορική πώληση, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς δεν θα πρέπει να εφαρμόζουν τις απαιτήσεις του άρθρου 19 παράγραφος 1 στοιχείο δ) στους οικονομικούς φορείς εκμετάλλευσης πηγών εφοδιασμού που έχουν υπογράψει τις συμφωνίες.

(31)Η εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με την ανθεκτικότητα στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων που ορίζονται στο άρθρο 19 δεν θα πρέπει να θίγει την εφαρμογή του άρθρου 25 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 47 και των άρθρων 43 και 85 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 48 , σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής του 2019 49 . Ομοίως, οι διατάξεις για τις δημόσιες συμβάσεις θα πρέπει να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται στα έργα, στις προμήθειες και τις υπηρεσίες που υπόκεινται στο άρθρο 19, συμπεριλαμβανομένων του άρθρου 67 παράγραφος 4 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και τυχόν εκτελεστικών μέτρων που απορρέουν από την πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα βιώσιμα προϊόντα.

(32)Η στάθμιση των κριτηρίων σχετικά με τη συμβολή της προσφοράς στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα όσον αφορά τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων δεν θίγει τη δυνατότητα των αναθετουσών αρχών και των αναθετόντων φορέων να καθορίζουν υψηλότερο όριο για τα κριτήρια που αφορούν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την καινοτομία, σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 3 και την αιτιολογική σκέψη 64 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 50 , το άρθρο 67 παράγραφος 5 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και το άρθρο 82 παράγραφος 5 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ.

(33)Προκειμένου να περιοριστεί η διοικητική επιβάρυνση την οποία συνεπάγεται η ανάγκη να ληφθούν υπόψη κριτήρια σχετικά με τη συμβολή της προσφοράς στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, ιδίως για μικρότερους αγοραστές του δημόσιου τομέα και για συμβάσεις χαμηλότερης αξίας που δεν έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αγορά, η εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αναβληθεί για δύο έτη για τους αγοραστές του δημόσιου τομέα που δεν είναι κεντρικές αρχές προμηθειών και για συμβάσεις αξίας μικρότερης από 25 εκατ. EUR.

(34)Για σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων για τις δημόσιες συμβάσεις σύμφωνα με το άρθρο 19, όταν ένα προϊόν καλύπτεται από κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 51 , οι αναθέτουσες αρχές ή οι αναθέτοντες φορείς θα πρέπει να αγοράζουν μόνο τα προϊόντα που συμμορφώνονται με την υποχρέωση που καθορίζεται στο άρθρο 7 παράγραφος 2 του εν λόγω κανονισμού.

(35)Τα νοικοκυριά και οι τελικοί καταναλωτές αποτελούν ουσιαστικό μέρος της ζήτησης της Ένωσης για τελικά προϊόντα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και τα καθεστώτα δημόσιας στήριξης για την παροχή κινήτρων για την αγορά τέτοιων προϊόντων από τα νοικοκυριά, ιδίως για νοικοκυριά και καταναλωτές ευάλωτους και χαμηλού ή χαμηλομεσαίου εισοδήματος, αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης. Βάσει της πρωτοβουλίας για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας στις στέγες, που ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια 52 , τα κράτη μέλη θα πρέπει, για παράδειγμα, να καταρτίσουν εθνικά προγράμματα για τη στήριξη της μαζικής ανάπτυξης συστημάτων ηλιακής ενέργειας στις στέγες. Με το σχέδιο REPowerEU, η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τα υποστηρικτικά μέτρα για τη μετάβαση σε αντλίες θερμότητας.Τέτοια καθεστώτα στήριξης που θεσπίζονται σε εθνικό επίπεδο από τα κράτη μέλη ή σε τοπικό επίπεδο από τοπικές ή περιφερειακές αρχές θα πρέπει επίσης να συμβάλλουν στη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει, για παράδειγμα, να παρέχουν υψηλότερη οικονομική αποζημίωση στους δικαιούχους για την αγορά τελικών προϊόντων τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών που θα συμβάλλουν περισσότερο στην ανθεκτικότητα στην Ένωση. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα καθεστώτα τους είναι ανοικτά, διαφανή και δεν εισάγουν διακρίσεις, ώστε να συμβάλλουν στην αύξηση της ζήτησης για προϊόντα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει επίσης να περιορίσουν την πρόσθετη οικονομική αποζημίωση για τα εν λόγω προϊόντα, ώστε να μην επιβραδυνθεί η υιοθέτηση των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Για να αυξηθεί η αποδοτικότητα των εν λόγω καθεστώτων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες είναι εύκολα προσβάσιμες τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους κατασκευαστές προϊόντων τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών, σε ελεύθερα προσβάσιμο ιστότοπο. Η χρήση, από τις δημόσιες αρχές, της συμβολής στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα σε καθεστώτα που απευθύνονται σε καταναλωτές ή νοικοκυριά δεν θα πρέπει να θίγει τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τις επιδοτήσεις.

(36)Κατά τον σχεδιασμό καθεστώτων που ωφελούν νοικοκυριά ή καταναλωτές και παρέχουν κίνητρα για την αγορά τελικών προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα, τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές ή τοπικές αρχές, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις που συγκροτούνται από μία ή περισσότερες από τις εν λόγω αρχές ή από έναν ή περισσότερους από τους εν λόγω οργανισμούς δημοσίου δικαίου θα πρέπει να διασφαλίζουν την τήρηση των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας ότι τα καθεστώτα δεν φθάνουν σε μέγεθος που βλάπτει σοβαρά τα συμφέροντα των μελών του ΠΟΕ.

(37)Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να συνδράμει τα κράτη μέλη στον σχεδιασμό καθεστώτων που απευθύνονται σε νοικοκυριά και καταναλωτές με σκοπό τη δημιουργία συνεργειών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα πρέπει επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση της υλοποίησης, από τα κράτη μέλη και τις δημόσιες αρχές, της συμβολής στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα στις οικείες πρακτικές για τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων και τις δημοπρασίες. Θα πρέπει να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές και να προσδιορίζει βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τον τρόπο καθορισμού της συμβολής και χρήσης της, παρέχοντας συγκεκριμένα και απτά παραδείγματα.

(38)Για να μπορέσει η βιομηχανία να προσαρμόσει εγκαίρως την παραγωγή της, οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς θα πρέπει να ενημερώνουν εκ των προτέρων την αγορά σχετικά με τις εκτιμώμενες ανάγκες προμήθειας προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(39)Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση σχετικά με το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών, η οποία δημοσιεύτηκε την 1η Φεβρουαρίου 2023, τα μερίδια αγοράς της ενωσιακής βιομηχανίας υφίστανται έντονη πίεση λόγω επιδοτήσεων σε τρίτες χώρες που υπονομεύουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Είναι, επομένως, ανάγκη να υπάρξει ταχεία και φιλόδοξη αντίδραση της Ένωσης για τον εκσυγχρονισμό του νομικού της πλαισίου.

(40)Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και για τη δημιουργία μιας στέρεης βάσης βιομηχανικής παραγωγής για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και τις αλυσίδες εφοδιασμού τους σε ολόκληρη την Ένωση. Η πλειονότητα των επενδύσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας θα προέλθει από ιδιωτικά κεφάλαια 53 τα οποία προσελκύει το αναπτυξιακό δυναμικό του οικοσυστήματος μηδενικών καθαρών εκπομπών. Ως εκ τούτου, η εύρυθμη λειτουργία, η εμβάθυνση και η ολοκλήρωση των κεφαλαιαγορών θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την άντληση και τη διοχέτευση των κεφαλαίων που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση και τα έργα βιομηχανικής παραγωγής μηδενικών καθαρών εκπομπών. Επομένως, είναι απαραίτητη η ταχεία πρόοδος προς την κατεύθυνση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών προκειμένου η ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της για μηδενικές καθαρές εκπομπές. Το θεματολόγιο για τη βιώσιμη χρηματοδότηση (και η μεικτή χρηματοδότηση) διαδραματίζει επίσης καίριο ρόλο στην επέκταση των επενδύσεων στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα του τομέα.

(41)Όταν οι ιδιωτικές επενδύσεις από μόνες τους δεν επαρκούν, για την αποτελεσματική ανάπτυξη έργων βιομηχανικής παραγωγής στον τομέα των μηδενικών καθαρών εκπομπών μπορεί να απαιτηθεί δημόσια στήριξη με τη μορφή κρατικής ενίσχυσης. Οι εν λόγω ενισχύσεις πρέπει να έχουν χαρακτήρα κινήτρου και να είναι αναγκαίες, κατάλληλες και αναλογικές. Οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, που αναθεωρήθηκαν πρόσφατα σε βάθος σύμφωνα με τους στόχους της διττής μετάβασης, παρέχουν πάρα πολλές δυνατότητες στήριξης των επενδύσεων για έργα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Τα κράτη μέλη μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, αντιμετωπίζοντας τις αδυναμίες της αγοράς μέσω στοχευμένης στήριξης με τη μορφή κρατικών ενισχύσεων. Το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης που εγκρίθηκε στις 9 Μαρτίου 2023 αποσκοπεί στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς, στοχεύει σε τομείς στους οποίους έχει εντοπιστεί κίνδυνος μετεγκατάστασης σε τρίτη χώρα και είναι αναλογικό ως προς τα ποσά των ενισχύσεων. Θα δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να θεσπίσουν μέτρα για τη στήριξη νέων επενδύσεων σε εγκαταστάσεις παραγωγής σε καθορισμένους στρατηγικούς τομείς μηδενικών καθαρών εκπομπών, μεταξύ άλλων μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων. Το επιτρεπόμενο ποσό των ενισχύσεων θα μπορεί να προσαρμόζεται, με υψηλότερη ένταση ενισχύσεων και υψηλότερα ανώτατα όρια ενίσχυσης, εάν η επένδυση πραγματοποιείται σε ενισχυόμενες περιοχές, προκειμένου να συνεισφέρει στον στόχο της σύγκλισης μεταξύ κρατών μελών και περιφερειών. Πρέπει να πληρούνται κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να επαληθεύεται η ύπαρξη συγκεκριμένων κινδύνων εκτροπής της επένδυσης εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), καθώς και ότι δεν υπάρχει κίνδυνος μετεγκατάστασης εντός του ΕΟΧ. Για την κινητοποίηση εθνικών πόρων για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν μερίδιο των εσόδων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) που τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν για σκοπούς που σχετίζονται με το κλίμα.

(42)Διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ένωσης, όπως ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το InvestEU, τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής ή το Ταμείο Καινοτομίας, είναι επίσης διαθέσιμα για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(43)Ο τροποποιημένος κανονισμός για τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας 54 διέθεσε στα κράτη μέλη πρόσθετη μη επιστρεπτέα στήριξη ύψους 20 δισ. EUR, προκειμένου να προωθηθεί η ενεργειακή απόδοση και να αντικατασταθούν τα ορυκτά καύσιμα, μεταξύ άλλων μέσω έργων στον τομέα της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ. Όπως επισημαίνεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με τα κεφάλαια για το REPowerEU 55 , τα κράτη μέλη προτρέπονται να συμπεριλάβουν, στο κεφάλαιο για το REPowerEU των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, μέτρα για τη στήριξη των επενδύσεων στην παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και στη βιομηχανική καινοτομία, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 56 .

(44)Το πρόγραμμα InvestEU είναι το εμβληματικό πρόγραμμα της ΕΕ για την τόνωση των επενδύσεων, ιδίως της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, με την παροχή χρηματοδότησης και τεχνικής βοήθειας, για παράδειγμα μέσω συνδυαστικών μηχανισμών. Η εν λόγω προσέγγιση συμβάλλει στην προσέλκυση πρόσθετων δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων. Επιπρόσθετα, τα κράτη μέλη προτρέπονται να συνεισφέρουν στη συνιστώσα κράτους μέλους του InvestEU με σκοπό τη στήριξη χρηματοπιστωτικών προϊόντων που είναι διαθέσιμα για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, με την επιφύλαξη των εφαρμοστέων κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.

(45)Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στήριξη μέσω προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής, σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 57 , για να υποστηρίξουν την ανάληψη στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών σε λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και σε περιφέρειες μετάβασης, μέσω δεσμών επενδύσεων σε υποδομές, παραγωγικών επενδύσεων στην καινοτομία, παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των ΜΜΕ, υπηρεσιών, μέτρων κατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για την ανάπτυξη των ικανοτήτων των δημόσιων αρχών και των φορέων υλοποίησης. Τα εφαρμοστέα ποσοστά συγχρηματοδότησης που καθορίζονται στα προγράμματα μπορούν να είναι έως 85 % για τις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και έως 60 % ή 70 % για τις περιφέρειες μετάβασης, ανάλογα με το σχετικό ταμείο και την κατάσταση της περιφέρειας, αλλά τα κράτη μέλη μπορούν να υπερβούν τα εν λόγω ανώτατα όρια σε επίπεδο έργου, όπου αυτό είναι εφικτό βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να καταρτίσουν στρατηγικές ανάπτυξης μηδενικών καθαρών εκπομπών, να βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, να μειώσουν τη γραφειοκρατία και να επιταχύνουν την αδειοδότηση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προτρέπονται να προωθούν τη βιωσιμότητα στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, ενσωματώνοντας τις επενδύσεις αυτές στις ευρωπαϊκές αξιακές αλυσίδες, αξιοποιώντας κυρίως τα διαπεριφερειακά και διασυνοριακά δίκτυα συνεργασίας.

(46)Το Ταμείο Καινοτομίας παρέχει μια πολύ ελπιδοφόρα και οικονομικά αποδοτική οδό για τη στήριξη της επέκτασης της παραγωγής και της υιοθέτησης τεχνολογιών ανανεώσιμου υδρογόνου και άλλων στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρώπη, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την κυριαρχία της Ευρώπης σε βασικές τεχνολογίες για τη δράση για το κλίμα και την ενεργειακή ασφάλεια.

(47)Ένα ταμείο ευρωπαϊκής κυριαρχίας θα αποτελούσε διαρθρωτικό μέσο για την κάλυψη των επενδυτικών αναγκών. Θα συνέβαλε στη διατήρηση ενός ευρωπαϊκού πλεονεκτήματος σε κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Αυτό το διαρθρωτικό μέσο θα βασιστεί στην πείρα που έχει αποκομιστεί από συντονισμένα πολυκρατικά έργα στο πλαίσιο των σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και θα επιδιώξει να ενισχύσει την πρόσβαση όλων των κρατών μελών σε τέτοια έργα, διαφυλάσσοντας έτσι τη συνοχή και την ενιαία αγορά έναντι των κινδύνων που συνεπάγεται η άνιση διαθεσιμότητα κρατικών ενισχύσεων.

(48)Για να ξεπεραστούν οι περιορισμοί που ενέχουν οι τρέχουσες κατακερματισμένες προσπάθειες δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, να διευκολυνθεί η ενοποίηση και να βελτιωθεί η απόδοση των επενδύσεων, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να συντονίσουν καλύτερα τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά προγράμματα σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο και να δημιουργήσουν συνέργειες μεταξύ τους, καθώς και να διασφαλίσουν καλύτερο συντονισμό και καλύτερη συνεργασία με τη βιομηχανία και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού τομέα. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διαμόρφωση ολοκληρωμένης εικόνας των διαθέσιμων και σχετικών ευκαιριών χρηματοδότησης και στη συζήτηση όσον αφορά τις επιμέρους ανάγκες χρηματοδότησης των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(49)Προκειμένου να αναπτυχθούν ή να επεκταθούν το συντομότερο δυνατόν έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, ώστε να κατοχυρωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού της Ένωσης με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, είναι σημαντικό να επιτευχθεί ασφάλεια όσον αφορά τον προγραμματισμό και τις επενδύσεις μέσω της διατήρησης της διοικητικής επιβάρυνσης για τους φορείς υλοποίησης έργων στο ελάχιστο. Για τον λόγο αυτόν, οι διαδικασίες αδειοδότησης των κρατών μελών για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών θα πρέπει να εξορθολογιστούν, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα εν λόγω έργα είναι ασφαλή και προστατευμένα, έχουν επαρκείς περιβαλλοντικές επιδόσεις και συμμορφώνονται με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές απαιτήσεις και τις απαιτήσεις ασφάλειας. Η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ένωσης θέτει κοινούς όρους για τη διαδικασία και το περιεχόμενο των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης, διασφαλίζοντας έτσι υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Η χορήγηση του καθεστώτος στρατηγικού έργου μηδενικών καθαρών εκπομπών δεν θα πρέπει να θίγει τυχόν ισχύοντες όρους αδειοδότησης για τα σχετικά έργα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καθορίζονται στην οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 58 , την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου 59 , την οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 60 , την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 61 και την οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 62 .

(50)Ταυτόχρονα, ο απρόβλεπτος χαρακτήρας, η πολυπλοκότητα και, ενίοτε, η υπερβολική διάρκεια των εθνικών διαδικασιών αδειοδότησης υπονομεύουν την επενδυτική ασφάλεια που είναι αναγκαία για την αποτελεσματική ανάπτυξη έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Ως εκ τούτου, προκειμένου να διασφαλιστεί και να επιταχυνθεί η αποτελεσματική υλοποίησή τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν εξορθολογισμένες και προβλέψιμες διαδικασίες αδειοδότησης. Επίσης, τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζεται ταχεία διοικητική διεκπεραίωση και επείγουσα διεκπεραίωση όλων των δικαστικών διαδικασιών και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών που τα αφορούν, χωρίς οι αρμόδιες αρχές να εμποδίζονται να εξορθολογίσουν διαδικασίες αδειοδότησης για άλλα έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που δεν είναι στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών ή γενικότερα.

(51)Δεδομένου του ρόλου τους στην κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού της Ένωσης με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και της συμβολής τους στην επίτευξη της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, οι αρμόδιες αρχές αδειοδότησης θα πρέπει να θεωρούν ότι τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Βάσει αξιολόγησης κατά περίπτωση, η αρμόδια αρχή αδειοδότησης μπορεί να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το δημόσιο συμφέρον που εξυπηρετείται από το έργο υπερισχύει των δημόσιων συμφερόντων που σχετίζονται με την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος και ότι, κατά συνέπεια, το έργο μπορεί να εγκριθεί, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι σχετικές προϋποθέσεις που ορίζονται στην οδηγία 2000/60/ΕΚ, την οδηγία 92/43/ΕΟΚ και την οδηγία 2009/147/ΕΚ 63 .

(52)Προκειμένου να μειωθεί η πολυπλοκότητα και να αυξηθούν η αποδοτικότητα και η διαφάνεια, οι φορείς υλοποίησης έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών θα πρέπει να είναι σε θέση να απευθύνονται σε μια ενιαία εθνική αρχή, αρμόδια για τον συντονισμό ολόκληρης της διαδικασίας αδειοδότησης και την έκδοση εμπεριστατωμένης απόφασης εντός της ισχύουσας προθεσμίας. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ορίσουν ενιαία εθνική αρμόδια αρχή. Ανάλογα με την εσωτερική οργάνωση ενός κράτους μέλους, τα καθήκοντα της εθνικής αρμόδιας αρχής θα πρέπει να μπορούν να ανατίθενται σε διαφορετική αρχή, υπό τους ίδιους όρους. Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εκτέλεση των αρμοδιοτήτων της, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην οικεία εθνική αρμόδια αρχή ή σε κάθε αρχή που ενεργεί εξ ονόματός της επαρκές προσωπικό και πόρους.

(53)Προκειμένου να διασφαλιστεί η σαφήνεια σχετικά με το καθεστώς αδειοδότησης στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών και να περιοριστεί η αποτελεσματικότητα πιθανών καταχρηστικών διαδικασιών προσφυγής στη δικαιοσύνη, χωρίς να υπονομεύεται ο αποτελεσματικός δικαστικός έλεγχος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι κάθε διαφορά σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης επιλύεται εγκαίρως. Για τον σκοπό αυτόν, οι εθνικές αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αιτούντες και οι φορείς υλοποίησης έργων έχουν πρόσβαση σε απλή διαδικασία επίλυσης διαφορών και ότι τα ζητήματα που αφορούν στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών αντιμετωπίζονται επειγόντως στο πλαίσιο όλων των δικαστικών διαδικασιών και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών που τα αφορούν, ενώ διασφαλίζεται παράλληλα ο σεβασμός των δικαιωμάτων υπεράσπισης.

(54)Προκειμένου να μπορούν οι επιχειρήσεις και οι φορείς υλοποίησης έργων, μεταξύ άλλων και στην περίπτωση διασυνοριακών έργων, να απολαμβάνουν άμεσα τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς χωρίς να υφίστανται περιττή πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση, ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 64 προβλέπει γενικούς κανόνες για την επιγραμμική παροχή διαδικασιών που συνδέονται με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι πληροφορίες που πρέπει να υποβάλλονται στις εθνικές αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο των διαδικασιών αδειοδότησης που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα ορίζονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724, μετά την τροποποίησή του με τον παρόντα κανονισμό, και οι σχετικές διαδικασίες θα περιλαμβάνονται στο παράρτημα II του εν λόγω κανονισμού, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα των φορέων υλοποίησης έργων να επωφελούνται από πλήρως ηλεκτρονικές διαδικασίες και από το τεχνικό σύστημα «μόνον άπαξ». Οι εθνικές αρμόδιες αρχές που λειτουργούν ως υπηρεσία μίας στάσης σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό περιλαμβάνονται στον κατάλογο των υπηρεσιών υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων του παραρτήματος III του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724.

(55)Τα έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών υπόκεινται σε χρονοβόρες και πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης διάρκειας 2 έως 7 ετών, ανάλογα με το κράτος μέλος, την τεχνολογία και την αξιακή αλυσίδα. Λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους των απαιτούμενων επενδύσεων —ιδιαίτερα για έργα μεγέθους γιγα-εργοστασίου που είναι αναγκαία για την επίτευξη των αναμενόμενων οικονομιών κλίμακας— η ανεπαρκής αδειοδότηση δημιουργεί πρόσθετο και συχνά επιζήμιο φραγμό για την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Προκειμένου να παρέχεται στους φορείς υλοποίησης έργων και σε άλλους επενδυτές η ασφάλεια και η σαφήνεια που απαιτούνται για την ενίσχυση της ανάπτυξης έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η διαδικασία αδειοδότησης που σχετίζεται με τα εν λόγω έργα δεν υπερβαίνει προκαθορισμένα χρονικά όρια. Για τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών, η διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες για εγκαταστάσεις με ετήσια παραγωγή άνω του 1 GW και τους 9 μήνες για εγκαταστάσεις με ετήσια παραγωγή κάτω από 1 GW. Για όλα τα άλλα έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, η διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους δεκαοκτώ μήνες για εγκαταστάσεις με ετήσια παραγωγή άνω του 1 GW και τους δώδεκα μήνες για εγκαταστάσεις με ετήσια παραγωγή κάτω από 1 GW. Για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στις οποίες δεν εφαρμόζεται το σύστημα μέτρησης GW, όπως τα δίκτυα και οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) ή δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU), θα πρέπει να ισχύουν οι μεγαλύτερες εκ των προαναφερόμενων προθεσμιών. Για την επέκταση υφιστάμενων γραμμών παραγωγής, καθεμιά από τις προαναφερόμενες προθεσμίες θα πρέπει να μειώνεται κατά το ήμισυ.

(56)Επίσης, δεδομένης της σημασίας των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ένωσης, ορισμένοι διοικητικοί περιορισμοί θα πρέπει να αρθούν εν μέρει ή να απλουστευθούν ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίησή τους.

(57)Οι εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οι περιβαλλοντικές άδειες που απαιτούνται βάσει του ενωσιακού δικαίου, μεταξύ άλλων όσον αφορά το νερό, τον αέρα, τα οικοσυστήματα, τους οικοτόπους, τη βιοποικιλότητα και τα πτηνά, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας αδειοδότησης ενός έργου παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και ουσιαστική εγγύηση για τη διασφάλιση της πρόληψης ή της ελαχιστοποίησης των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί ότι οι διαδικασίες αδειοδότησης έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι προβλέψιμες και έγκαιρες, θα πρέπει να αξιοποιείται κάθε δυνατότητα εξορθολογισμού των απαιτούμενων διαδικασιών εκτιμήσεων και αδειών, χωρίς να μειώνεται το επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι απαραίτητες εκτιμήσεις ομαδοποιούνται προκειμένου να αποφεύγονται περιττές αλληλεπικαλύψεις και ότι οι φορείς υλοποίησης έργων και οι αρμόδιες αρχές συμφωνούν ρητά σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της ομαδοποιημένης εκτίμησης πριν από τη διενέργειά της, ώστε να μη χρειάζεται να δοθεί έπειτα περιττή συνέχεια.

(58)Οι διενέξεις όσον αφορά τη χρήση της γης μπορούν να δημιουργήσουν φραγμούς στην ανάπτυξη έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Τα ορθά καταρτισμένα σχέδια, συμπεριλαμβανομένων των χωροταξικών σχεδίων και των σχεδίων χρήσης γης, τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις δυνατότητες υλοποίησης έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και των οποίων οι δυνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αξιολογούνται, μπορούν να συμβάλουν στην εξισορρόπηση δημόσιων αγαθών και συμφερόντων, μειώνοντας το ενδεχόμενο διενέξεων και επιταχύνοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Ως εκ τούτου, οι αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο συμπερίληψης διατάξεων για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών κατά την ανάπτυξη σχετικών σχεδίων.

(59)Διαστημικά δεδομένα και υπηρεσίες που προέρχονται από το διαστημικό πρόγραμμα της ΕΕ, και ιδίως από το Copernicus, χρησιμοποιούνται, στο μέτρο του δυνατού, για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη γεωλογία, τη βιολογία, την οικολογία, την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και τη διαθεσιμότητα πόρων για τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τις περιβαλλοντικές άδειες· τα εν λόγω δεδομένα και οι υπηρεσίες, και ιδίως η ικανότητα παρακολούθησης και επαλήθευσης των ανθρωπογενών εκπομπών CO2 μέσω του Copernicus, είναι τα σημαντικότερα για την αξιολόγηση του αντικτύπου των βιομηχανικών έργων και των καταβοθρών ανθρωπογενών εκπομπών CO2 στις παγκόσμιες συγκεντρώσεις και ροές αερίων του θερμοκηπίου.

(60)Η Επιτροπή θα πρέπει, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012, να ζητήσει από έναν ή περισσότερους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να καταρτίσουν ευρωπαϊκά πρότυπα για την υποστήριξη των στόχων του παρόντος κανονισμού.

(61)Οι κοιλάδες υδρογόνου με βιομηχανικές εφαρμογές τελικής χρήσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην απανθρακοποίηση των ενεργοβόρων βιομηχανιών. Το REPowerEU έθεσε τον στόχο του διπλασιασμού του αριθμού των κοιλάδων υδρογόνου στην Ένωση. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιταχύνουν την αδειοδότηση, να εξετάσουν το ενδεχόμενο δημιουργίας ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων και να δώσουν προτεραιότητα στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα όσον αφορά τις μηδενικές καθαρές εκπομπές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν τη διασύνδεση των κοιλάδων υδρογόνου πέρα από τα σύνορα της Ένωσης. Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις που παράγουν δική τους ενέργεια και οι οποίες μπορούν να συμβάλουν θετικά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να προτρέπονται να συνεισφέρουν στο έξυπνο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας ως παραγωγοί ενέργειας, μέσω της απλούστευσης των κανονιστικών απαιτήσεων.

(62)Τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και της ρυθμιστικής μάθησης. Πρέπει να δοθεί δυνατότητα για καινοτομία μέσω χώρων πειραματισμού, καθώς τα επιστημονικά αποτελέσματα πρέπει να δοκιμάζονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον πραγματικών συνθηκών. Θα πρέπει να δημιουργηθούν ρυθμιστικά δοκιμαστήρια για τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών σε ελεγχόμενο περιβάλλον για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Είναι σκόπιμο να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας δικαίου για τους συμμετέχοντες στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών και της επίτευξης των στόχων του δικαίου της Ένωσης. Δεδομένου ότι τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να συμμορφώνονται με τις βασικές απαιτήσεις για την τεχνολογία μηδενικών καθαρών εκπομπών που ορίζονται στο ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι οι συμμετέχοντες, οι οποίοι πληρούν τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας για ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών και τηρούν καλόπιστα τις οδηγίες που παρέχονται από τις αρμόδιες αρχές και τους όρους και τις προϋποθέσεις του σχεδίου που έχει συμφωνηθεί με τις εν λόγω αρχές, δεν υπόκεινται σε διοικητικά πρόστιμα ή κυρώσεις. Αυτό δικαιολογείται, καθώς οι εφαρμοζόμενες εγγυήσεις θα διασφαλίζουν, καταρχήν, την αποτελεσματική συμμόρφωση με το δίκαιο της Ένωσης ή του κράτους μέλους σχετικά με την τεχνολογία μηδενικών καθαρών εκπομπών που εποπτεύεται στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει έγγραφο καθοδήγησης για τα δοκιμαστήρια το 2023, όπως ανακοινώθηκε στο νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας, για να στηρίξει τα κράτη μέλη στην προετοιμασία των δοκιμαστηρίων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Οι εν λόγω καινοτόμες τεχνολογίες θα μπορούσαν τελικά να είναι ουσιώδεις για την επίτευξη του στόχου κλιματικής ουδετερότητας της Ένωσης, για την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού και της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης και, κατά συνέπεια, να ενταχθούν στο πεδίο εφαρμογής των στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(63)Προτείνονται ένας συνολικός δείκτης αναφοράς και ενδεικτικοί στόχοι για την παραγωγή βασικών προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η εξάρτηση από τις εισαγωγές και οι ανησυχίες σχετικά με την τρωτότητα και να διασφαλιστεί η επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της Ένωσης.

(64)Για την επέκταση των ευρωπαϊκών βιομηχανιών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών απαιτείται σημαντικό πρόσθετο ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, κάτι που συνεπάγεται σημαντικές επενδυτικές ανάγκες για την επανειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Αυτό αναμένεται να συμβάλει στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σύμφωνα με τους στόχους για την απασχόληση και την κατάρτιση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Η ενεργειακή μετάβαση προϋποθέτει σημαντική αύξηση του αριθμού των ειδικευμένων εργαζομένων σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της αποθήκευσης ενέργειας, και έχει μεγάλες δυνατότητες δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών της Επιτροπής 65 , οι ανάγκες σε δεξιότητες για τον υποτομέα των κυψελών καυσίμου υδρογόνου όσον αφορά τις δραστηριότητες βιομηχανικής παραγωγής μόνο εκτιμώνται σε 180 000 εκπαιδευμένους εργαζόμενους, τεχνικούς και μηχανικούς έως το έτος 2030. Στον τομέα της φωτοβολταϊκής ηλιακής ενέργειας, θα χρειαστούν έως και 66 000 θέσεις εργασίας μόνο για τις δραστηριότητες βιομηχανικής παραγωγής. Το ευρωπαϊκό δίκτυο υπηρεσιών απασχόλησης (EURES) παρέχει πληροφορίες, συμβουλές και υπηρεσίες πρόσληψης ή τοποθέτησης προς όφελος εργαζομένων και εργοδοτών, μεταξύ άλλων και πέραν των συνόρων των εσωτερικών αγορών.

(65)Δεδομένου ότι η ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των βασικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση δεν θα είναι δυνατή χωρίς έναν αρκετά μεγάλο αριθμό ειδικευμένων εργαζομένων, είναι αναγκαίο να θεσπιστούν μέτρα για την τόνωση της ενεργοποίησης περισσότερων ατόμων στην αγορά εργασίας, κυρίως γυναικών και νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ), μεταξύ άλλων μέσω προσεγγίσεων που δίνουν προτεραιότητα στις δεξιότητες, συμπληρωματικά προς τις προσλήψεις βάσει προσόντων. Επίσης, σύμφωνα με τους στόχους της σύστασης του Συμβουλίου για τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, είναι σημαντική η ειδική στήριξη για τη μετάβαση των εργαζομένων από μια θέση εργασίας σε άλλη σε τομείς που θεωρούνται πλεονάζοντες ή σε τομείς που παρουσιάζουν ύφεση. Αυτό προϋποθέτει την επένδυση στις δεξιότητες και στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας που απαιτούνται για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση. Αξιοποιώντας και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη υπάρχουσες πρωτοβουλίες, όπως το σύμφωνο της ΕΕ για τις δεξιότητες, δραστηριότητες σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών για τις δεξιότητες και τη διαμόρφωση σχετικών προβλέψεων, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop) και την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας, καθώς και τα σχέδια στρατηγικής για την τομεακή συνεργασία στον τομέα των δεξιοτήτων, στόχος είναι η κινητοποίηση όλων των παραγόντων: των αρχών των κρατών μελών, μεταξύ άλλων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, των παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης, των κοινωνικών εταίρων και της βιομηχανίας, ιδίως των ΜΜΕ, προκειμένου να προσδιορίζουν τις ανάγκες για δεξιότητες, να αναπτύσσουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και να τα εφαρμόζουν σε μεγάλη κλίμακα με ταχύ και λειτουργικό τρόπο. Εν προκειμένω, τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή μπορούν να διασφαλίζουν χρηματοδοτική στήριξη, μεταξύ άλλων με τη μόχλευση των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού της Ένωσης, αξιοποιώντας μέσα όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο +, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, το REPowerEU και το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά.

(66)Με βάση προηγούμενη πείρα, όπως την πείρα που αποκομίστηκε από το σύμφωνο της ΕΕ για τις δεξιότητες και την ευρωπαϊκή συμμαχία για τους συσσωρευτές, ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών θα πρέπει να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν υλικό εκπαίδευσης και κατάρτισης για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση των εργαζομένων που απαιτούνται για βασικές αξιακές αλυσίδες τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως τις ηλιακές φωτοβολταϊκές και ηλιοθερμικές τεχνολογίες, τις τεχνολογίες ανανεώσιμου υδρογόνου και τις πρώτες ύλες. Οι ακαδημίες θα έχουν στόχο να καταστήσουν δυνατή την κατάρτιση και εκπαίδευση 100 000 εκπαιδευομένων η καθεμία, εντός τριών ετών από την ίδρυσή τους, προκειμένου να συμβάλουν στη διαθεσιμότητα των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, μεταξύ άλλων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το εν λόγω υλικό θα πρέπει να αναπτυχθεί και να εφαρμοστεί από κοινού με παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης στα κράτη μέλη, στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και στους κοινωνικούς εταίρους. Οι πάροχοι εκπαίδευσης και κατάρτισης, η βιομηχανία και άλλοι φορείς που συμμετέχουν στην αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση στα κράτη μέλη, όπως οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης, θα πρέπει να παρέχουν το υλικό που παράγεται από τις ακαδημίες. Για να διασφαλιστούν η διαφάνεια και η φορητότητα των δεξιοτήτων, καθώς και η κινητικότητα των εργαζομένων, οι ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών θα αναπτύξουν και θα εφαρμόζουν διαπιστευτήρια, συμπεριλαμβανομένων μικροδιαπιστευτηρίων, που θα καλύπτουν τα μαθησιακά επιτεύγματα. Αυτά θα πρέπει να εκδίδονται με τη μορφή ευρωπαϊκών διαπιστευτηρίων μάθησης και θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στο EUROPASS και, κατά περίπτωση, να περιλαμβάνονται στα εθνικά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων. Τα κράτη μέλη προτρέπονται να στηρίξουν τη συνεχή επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων που προσφέρονται μέσω των ακαδημιών και των σχετικών παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην επικράτειά τους, μέσω εθνικών προγραμμάτων και ενωσιακής χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο +, τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα πρέπει να συνδράμει στην καθοδήγηση του έργου των ακαδημιών και στην παροχή εποπτείας.

(67)Παρόλο που, όταν δεν καθορίζονται στο δίκαιο της Ένωσης ειδικές διατάξεις που να θεσπίζουν ελάχιστες απαιτήσεις κατάρτισης για την πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα ή την άσκησή τους, είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών να αποφασίζουν αν και με ποιον τρόπο θα κατοχυρώνεται νομοθετικά ένα επάγγελμα, οι εθνικοί κανόνες που οργανώνουν την πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα δεν πρέπει να συνιστούν αδικαιολόγητο ή δυσανάλογο φραγμό στην άσκηση των εν λόγω θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η αρμοδιότητα για τη ρύθμιση της πρόσβασης σε ένα επάγγελμα πρέπει να ασκείται εντός των ορίων των αρχών της απαγόρευσης των διακρίσεων και της αναλογικότητας, σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2018/958 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 2018, σχετικά με τον έλεγχο αναλογικότητας πριν από τη θέσπιση νέας νομοθετικής κατοχύρωσης των επαγγελμάτων. Κατά την αξιολόγησή τους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τυχόν επιζήμιες επιπτώσεις που μπορεί να έχει η νομοθετική κατοχύρωση ή τα επαγγέλματα στη διαθεσιμότητα δεξιοτήτων στη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών και να επιδιώκουν τον περιορισμό της ρύθμισης σε αυτούς τους τομείς στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

(68)Όταν τα προγράμματα μάθησης που αναπτύσσονται από τις ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών καταλήγουν στη χορήγηση διαπιστευτηρίων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν άτομα που επιθυμούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ένα νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα, τα κράτη μέλη, προκειμένου να διευκολύνουν την κινητικότητα σε στρατηγικά επαγγέλματα της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών, αποδέχονται τα εν λόγω διαπιστευτήρια ως επαρκή απόδειξη των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων που πιστοποιούν.

(69)Σε επίπεδο Ένωσης, θα πρέπει να συσταθεί πλατφόρμα για μια Ευρώπη μηδενικών καθαρών εκπομπών με την ονομασία Net-Zero Europe, η οποία να απαρτίζεται από κράτη μέλη και να προεδρεύεται από την Επιτροπή. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe μπορεί να συμβουλεύει και να επικουρεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη σε συγκεκριμένα ζητήματα και να παρέχει ένα όργανο αναφοράς, στο οποίο η Επιτροπή και τα κράτη μέλη συντονίζουν τη δράση τους και διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών για θέματα που σχετίζονται με τον παρόντα κανονισμό. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα πρέπει να εκτελεί περαιτέρω τα καθήκοντα που περιγράφονται στα διάφορα άρθρα του παρόντος κανονισμού, κυρίως σε σχέση με την αδειοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών μίας στάσης, τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών, τον συντονισμό της χρηματοδότησης, την πρόσβαση σε αγορές και τις δεξιότητες, καθώς και τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Όπου απαιτείται, η πλατφόρμα μπορεί να συγκροτεί μόνιμες ή προσωρινές υποομάδες και να προσκαλεί τρίτα μέρη, όπως εμπειρογνώμονες ή εκπροσώπους βιομηχανιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

(70)Στο πλαίσιο του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να συνάψει βιομηχανικές εταιρικές σχέσεις μηδενικών καθαρών εκπομπών που θα καλύπτουν τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών, να εφαρμόσει τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών παγκοσμίως και να στηρίξει τον ρόλο των βιομηχανικών ικανοτήτων της ΕΕ στην προετοιμασία του εδάφους για την παγκόσμια μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μπορούν να συντονίζουν τις εταιρικές σχέσεις στο πλαίσιο της πλατφόρμας, συζητώντας υφιστάμενες σχετικές εταιρικές σχέσεις και διαδικασίες, όπως τις πράσινες εταιρικές σχέσεις, τους διαλόγους για την ενέργεια και άλλες μορφές υφιστάμενων διμερών συμβατικών ρυθμίσεων, καθώς και πιθανές συνέργειες με τις σχετικές διμερείς συμφωνίες των κρατών μελών με τρίτες χώρες.

(71)Η Ένωση θα πρέπει να επιδιώξει τη διαφοροποίηση του διεθνούς εμπορίου και των διεθνών επενδύσεων σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και να προωθήσει παγκοσμίως υψηλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα σε στενή συνεργασία και σύμπραξη με ομόφρονες χώρες. Ομοίως, θα πρέπει να συνεχιστούν πιο έντονες προσπάθειες έρευνας και καινοτομίας για την ανάπτυξη και την εφαρμογή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών σε στενή συνεργασία με χώρες-εταίρους στο πλαίσιο μιας ανοικτής αλλά δυναμικής προσέγγισης.

(72)Στις περιπτώσεις που ανατίθεται στην Επιτροπή, βάσει του παρόντος κανονισμού, η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου της 13ης Απριλίου 2016. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(73)Στον βαθμό που οποιοδήποτε από τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό συνιστά κρατική ενίσχυση, οι διατάξεις που αφορούν τα εν λόγω μέτρα δεν θίγουν την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης.

(74)Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού είναι αδύνατον να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της κλίμακας ή των αποτελεσμάτων της δράσης, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας που διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Κεφάλαιο I
Αντικείμενο, πεδίο εφαρμογής και ορισμοί

Άρθρο 1
Αντικείμενο

1.Ο παρών κανονισμός θεσπίζει το πλαίσιο μέτρων για την καινοτομία και την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση με σκοπό τη στήριξη του στόχου της Ένωσης για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 κατά 55 % τουλάχιστον σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1119, καθώς και για την κατοχύρωση της πρόσβασης της Ένωσης σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης και για τη συμβολή στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.

2.Για την επίτευξη του γενικού στόχου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο παρών κανονισμός περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στο να διασφαλιστούν τα εξής:

α)ότι έως το 2030 το αργότερο η παραγωγική ικανότητα στην Ένωση στον τομέα των στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα προσεγγίζει ή καλύπτει δείκτη αναφοράς που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 40 % των ετήσιων αναγκών υλοποίησης της Ένωσης όσον αφορά τις αντίστοιχες τεχνολογίες που είναι αναγκαίες για την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της Ένωσης για το 2030·

β)την ελεύθερη κυκλοφορία των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που διατίθενται στην ενιαία αγορά.

3.Όταν, με βάση την έκθεση που αναφέρεται στο άρθρο 35, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ένωση είναι πιθανόν να μην επιτύχει τους στόχους που ορίζονται στην παράγραφο 1, εξετάζει κατά πόσον είναι σκόπιμο και αναλογικό να προτείνει μέτρα ή να ασκήσει τις αρμοδιότητές της της σε επίπεδο Ένωσης προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των εν λόγω στόχων.

Άρθρο 2
Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, με εξαίρεση τα άρθρα 26 και 27 του παρόντος κανονισμού, τα οποία εφαρμόζονται σε καινοτόμες τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών. Οι πρώτες ύλες, τα επεξεργασμένα υλικά ή τα κατασκευαστικά στοιχεία που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) …/… [να προστεθεί υποσημείωση με τα στοιχεία δημοσίευσης του κανονισμού για τις κρίσιμες πρώτες ύλες] εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 3
Ορισμοί

1.Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

α)«τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών»: τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας 66 · τεχνολογίες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας· αντλίες θερμότητας· τεχνολογίες δικτύου· τεχνολογίες ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης· τεχνολογίες βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων 67 · ηλεκτρολυτικές κυψέλες και κυψέλες καυσίμου· προηγμένες τεχνολογίες για την παραγωγή ενέργειας από πυρηνικές διεργασίες με ελάχιστα απόβλητα από τον κύκλο καυσίμου, μικρούς δομοστοιχειωτούς αντιδραστήρες και αντίστοιχα βέλτιστα καύσιμα· τεχνολογίες δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα· και τεχνολογίες ενεργειακής απόδοσης που σχετίζονται με το ενεργειακό σύστημα. Αυτές αφορούν τα τελικά προϊόντα, τα συγκεκριμένα κατασκευαστικά στοιχεία και τα ειδικά μηχανήματα που χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή των εν λόγω προϊόντων. Έχουν φθάσει σε επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας ίσο με 8 τουλάχιστον·

β)«κατασκευαστικό στοιχείο»: μικρό μέρος τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών το οποίο κατασκευάζει και εμπορεύεται μια εταιρεία, ξεκινώντας από επεξεργασμένα υλικά·

γ)«καινοτόμες τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών»: τεχνολογίες που πληρούν τον ορισμό των «τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών», με τη διαφορά ότι δεν έχουν φθάσει σε επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας τουλάχιστον 8, και οι οποίες περιλαμβάνουν πραγματική καινοτομία που δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμη στην αγορά και είναι αρκετά προηγμένες ώστε να υποβληθούν σε δοκιμή σε ελεγχόμενο περιβάλλον·

δ)«έργο παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών»: σχεδιαζόμενη βιομηχανική εγκατάσταση ή επέκταση ή αναπροσαρμογή χρήσης υφιστάμενης εγκατάστασης που παράγει τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών·

ε)«στρατηγικό έργο μηδενικών καθαρών εκπομπών»: έργο παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που βρίσκεται στην Ένωση και πληροί τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 10·

στ)«διαδικασία αδειοδότησης»: διαδικασία που καλύπτει όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, την επέκταση και τη λειτουργία έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων οικοδομικών αδειών, αδειών χρήσης χημικών προϊόντων, αδειών σύνδεσης στο δίκτυο και εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και περιβαλλοντικών αδειών, όπου απαιτούνται, η οποία περιλαμβάνει όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες από την αναγνώριση της εγκυρότητας της αίτησης έως την κοινοποίηση της εμπεριστατωμένης απόφασης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας από την υπεύθυνη εθνική αρμόδια αρχή·

ζ)«εμπεριστατωμένη απόφαση»: η απόφαση ή το σύνολο αποφάσεων που λαμβάνουν αρχές κράτους μέλους, πλην των δικαστηρίων, η οποία καθορίζει τη χορήγηση ή μη έγκρισης σε φορέα υλοποίησης έργου για την υλοποίηση έργου παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, με την επιφύλαξη οποιασδήποτε απόφασης που λαμβάνεται στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας προσφυγής·

η)«φορέας υλοποίησης έργου»: κάθε επιχείρηση ή κοινοπραξία επιχειρήσεων που υλοποιεί έργο παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών ή στρατηγικό έργο μηδενικών καθαρών εκπομπών·

θ)«ρυθμιστικό δοκιμαστήριο μηδενικών καθαρών εκπομπών»: καθεστώς που παρέχει σε επιχειρήσεις τη δυνατότητα να δοκιμάζουν καινοτόμες τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών σε ελεγχόμενο πραγματικό περιβάλλον, στο πλαίσιο συγκεκριμένου σχεδίου, το οποίο αναπτύσσεται και παρακολουθείται από αρμόδια αρχή·

ι)«επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας»: μέθοδος εκτίμησης της ωριμότητας των τεχνολογιών, σύμφωνα με την ταξινόμηση που χρησιμοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ)·

ια)«ενδιαφερόμενη αρχή»: η αρχή η οποία, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, είναι αρμόδια να εκδίδει άδειες και εγκρίσεις σχετικά με τον σχεδιασμό, τη μελέτη και την κατασκευή ακίνητων πάγιων στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών υποδομών·

ιβ)«διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων»: οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

i)κάθε είδους διαδικασία ανάθεσης που καλύπτεται από την οδηγία 2014/24/ΕΕ για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης ή την οδηγία 2014/25/ΕΕ για τη σύναψη σύμβασης αγαθών, έργων και υπηρεσιών·

ii)διαδικασία για την ανάθεση σύμβασης παραχώρησης έργων ή υπηρεσίας που καλύπτεται από την οδηγία 2014/23/ΕΕ·

ιγ)«αναθέτουσα αρχή»: στο πλαίσιο των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή όπως ορίζεται στο άρθρο 6 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, στο άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 1) της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και στο άρθρο 3 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ·

ιδ)«αναθέτων φορέας»: στο πλαίσιο των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ο αναθέτων φορέας όπως ορίζεται στο άρθρο 7 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ και στο άρθρο 4 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ·

ιε)«σύμβαση»: στο πλαίσιο διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, δημόσια σύμβαση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 5) της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, «συμβάσεις», σύμφωνα με τον όρο «συμβάσεις αγαθών, έργων και υπηρεσιών», όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 1) της οδηγίας 2014/25/ΕΕ, και «συμβάσεις παραχώρησης», όπως ορίζονται στο άρθρο 5 σημείο 1) της οδηγίας 2014/23/ΕΕ·

ιστ)«δημοπρασία»: μηχανισμός διαγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών που δεν εμπίπτει στον ορισμό των «συμβάσεων παραχώρησης» σύμφωνα με το άρθρο 5 σημείο 1) της οδηγίας 2014/23/ΕΕ·

ιζ)«ικανότητα έγχυσης CO2»: η ετήσια ποσότητα CO2 που μπορεί να εγχυθεί σε λειτουργικό τόπο αποθήκευσης σε γεωλογικούς σχηματισμούς, για τον οποίο έχει δοθεί άδεια βάσει της οδηγίας 2009/31/ΕΚ, με σκοπό τη μείωση των εκπομπών ή την αύξηση των απορροφήσεων διοξειδίου του άνθρακα, ιδίως από βιομηχανικές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, και η οποία μετράται σε τόνους ανά έτος·

ιη)«ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος»: λύσεις για τη σχεδίαση και τη λειτουργία του ενεργειακού συστήματος ως συνόλου, αποτελούμενου από διαφορετικούς φορείς ενέργειας, υποδομές και τομείς κατανάλωσης, με τη δημιουργία ισχυρότερων συνδέσεων μεταξύ τους, με σκοπό την παροχή αξιόπιστων ενεργειακών υπηρεσιών χωρίς χρήση ορυκτών καυσίμων και αποδοτικών ως προς τη χρήση πόρων με το μικρότερο εφικτό κόστος για την κοινωνία·

ιθ)«παραγωγική ικανότητα»: η συνολική ικανότητα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στο πλαίσιο ενός έργου παραγωγής. Εάν το έργο παραγωγής δεν παράγει τελικά προϊόντα αλλά συγκεκριμένα κατασκευαστικά στοιχεία ή συγκεκριμένα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή των εν λόγω προϊόντων, τότε η παραγωγική ικανότητα αναφέρεται στην ικανότητα παραγωγής του τελικού προϊόντος για την παραγωγή του οποίου θα χρησιμοποιούνταν τα εν λόγω κατασκευαστικά στοιχεία ή συγκεκριμένα μηχανήματα.

Κεφάλαιο II
Ευνοϊκές προϋποθέσεις για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών

Τμήμα I
Εξορθολογισμός των διοικητικών διαδικασιών και των διαδικασιών αδειοδότησης

Άρθρο 4
Υπηρεσία μίας στάσης

1.Το αργότερο μέχρι την/τις … [3 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού], τα κράτη μέλη ορίζουν μία εθνική αρμόδια αρχή, υπεύθυνη για τη διευκόλυνση και τον συντονισμό της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, και για την παροχή συμβουλών σχετικά με τη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης σύμφωνα με το άρθρο 5.

2.Η εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αποτελεί το μόνο σημείο επαφής για τον φορέα υλοποίησης του έργου στη διαδικασία αδειοδότησης που οδηγεί σε εμπεριστατωμένη απόφαση για ένα δεδομένο έργο και συντονίζει την υποβολή όλων των συναφών εγγράφων και πληροφοριών.

3.Οι ευθύνες της εθνικής αρμόδιας αρχής που ορίζεται στην παράγραφο 1 ή τα συναφή με αυτήν καθήκοντα μπορούν να εκχωρηθούν σε άλλη αρχή ή να εκτελούνται από άλλη αρχή, για οποιοδήποτε συγκεκριμένο έργο, υπό τον όρο ότι:

α)η εθνική αρμόδια αρχή ενημερώνει τον φορέα υλοποίησης του έργου για την εν λόγω ανάθεση·

β)μία αρχή είναι υπεύθυνη για καθένα από τα έργα·

γ)μία αρχή συντονίζει την υποβολή όλων των συναφών εγγράφων και πληροφοριών.

4.Οι φορείς υλοποίησης έργων επιτρέπεται να υποβάλλουν οποιαδήποτε έγγραφα σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης σε ηλεκτρονική μορφή.

5.Η εθνική αρμόδια αρχή λαμβάνει υπόψη όλες τις έγκυρες μελέτες που έχουν διεξαχθεί και τις άδειες ή εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί για συγκεκριμένο έργο, πριν από την ένταξη του έργου στη διαδικασία αδειοδότησης σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και δεν απαιτεί διπλές μελέτες και άδειες ή εγκρίσεις, εκτός αν απαιτείται διαφορετικά βάσει του ενωσιακού δικαίου.

6.Η αρμόδια εθνική αρχή διασφαλίζει ότι οι αιτούντες έχουν εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες και απλές διαδικασίες επίλυσης διαφορών σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης και την έκδοση αδειών κατασκευής ή επέκτασης έργων, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, εναλλακτικών μηχανισμών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

7.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η εθνική αρμόδια αρχή που είναι υπεύθυνη για το σύνολο των διαδικασιών αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων όλων των διαδικαστικών σταδίων, διαθέτει επαρκή αριθμό ειδικευμένων υπαλλήλων και επαρκείς οικονομικούς, τεχνικούς και τεχνολογικούς πόρους, μεταξύ άλλων για σκοπούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

8.Η πλατφόρμα που αναφέρεται στα άρθρα 28 και 29 συζητά κατά διαστήματα την εφαρμογή του παρόντος τμήματος και των άρθρων 12 και 13, και ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές για την οργάνωση των εθνικών αρμόδιων αρχών και την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης.

Άρθρο 5
Διαδικτυακή πρόσβαση σε πληροφορίες

Τα κράτη μέλη παρέχουν τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τις διοικητικές διαδικασίες που σχετίζονται με έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, διαδικτυακά και με κεντρικό και εύκολα προσβάσιμο τρόπο:

α)διαδικασία αδειοδότησης·

β)χρηματοδοτικές και επενδυτικές υπηρεσίες·

γ)δυνατότητες χρηματοδότησης σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών·

δ)υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, υπηρεσιών σχετικά με την εταιρική φορολογική δήλωση, την τοπική φορολογική νομοθεσία, το εργατικό δίκαιο.

Άρθρο 6
Διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης

1.Η διαδικασία αδειοδότησης για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών δεν υπερβαίνει κανένα από τα ακόλουθα χρονικά όρια:

α)12 μήνες για την κατασκευή έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών με ετήσια παραγωγική ικανότητα κάτω από 1 GW·

β)18 μήνες για την κατασκευή έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, με ετήσια παραγωγική ικανότητα πάνω από 1 GW.

2.Για έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών των οποίων η ετήσια παραγωγική ικανότητα δεν μετράται σε GW, η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει το χρονικό όριο των 18 μηνών.

3.Για την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις παραγωγής, οι προθεσμίες που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 μειώνονται στο ήμισυ.

4.Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν απαιτείται λόγω της φύσης, της πολυπλοκότητας, της τοποθεσίας ή του μεγέθους του προτεινόμενου έργου, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να παρατείνουν τις προθεσμίες που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 το πολύ κατά 1 μήνα, πριν από τη λήξη τους και κατά περίπτωση.

Όταν οι αρμόδιες αρχές θεωρούν ότι το προτεινόμενο έργο ενέχει εξαιρετικούς κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων ή του γενικού πληθυσμού και όταν απαιτείται πρόσθετος χρόνος για να διαπιστωθεί ότι έχουν εφαρμοστεί επαρκείς διασφαλίσεις, μπορούν να παρατείνουν τις εν λόγω προθεσμίες κατά 6 επιπλέον μήνες, πριν από τη λήξη τους και κατά περίπτωση.

5.Σε κάθε τέτοια περίπτωση, η αρμόδια αρχή ενημερώνει εγγράφως τον φορέα υλοποίησης του έργου για τους λόγους της παράτασης και για την ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται η εμπεριστατωμένη απόφαση.

6.Το αργότερο εντός ενός μήνα από την παραλαβή της αίτησης αδειοδότησης, η αρμόδια αρχή βεβαιώνει την αίτηση ή, εάν ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν έχει αποστείλει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επεξεργασία μιας αίτησης, ζητά από τον φορέα υλοποίησης του έργου να υποβάλει πλήρη αίτηση εντός δεκατεσσάρων ημερών από τη στιγμή που θα του το ζητήσει. Η ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης από την εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης.

7.Εντός ενός μήνα από την ημερομηνία βεβαίωσης της εγκυρότητας της αίτησης, η εθνική αρμόδια αρχή καταρτίζει, σε στενή συνεργασία με τον φορέα υλοποίησης του έργου και άλλες ενδιαφερόμενες αρχές, λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για τη διαδικασία αδειοδότησης. Το χρονοδιάγραμμα δημοσιεύεται σε ιστότοπο ελεύθερης πρόσβασης από την εθνική αρμόδια αρχή που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1.

8.Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο τελούν υπό την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που απορρέουν από το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, καθώς και τυχόν διαδικασιών προσφυγής ενώπιον των διοικητικών και δικαστικών αρχών.

9.Οι προθεσμίες που ορίζονται στο παρόν άρθρο για οποιαδήποτε από τις διαδικασίες αδειοδότησης δεν θίγουν τυχόν συντομότερες προθεσμίες που καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 7
Εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και περιβαλλοντικές άδειες

1.Όταν πρέπει να διενεργηθεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με τα άρθρα 5 έως 9 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, ο ενδιαφερόμενος φορέας υλοποίησης έργου ζητεί τη γνώμη της αρμόδιας αρχής που αναφέρεται στο άρθρο 4 σχετικά με το πεδίο και τον βαθμό λεπτομέρειας των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνονται στην έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 της εν λόγω οδηγίας. Η εθνική αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι η γνώμη που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο εκδίδεται το συντομότερο δυνατόν και εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες από την ημερομηνία κατά την οποία ο φορέας υλοποίησης έργου υπέβαλε το αίτημά του.

2.Όταν η υποχρέωση εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον προκύπτει ταυτόχρονα από την οδηγία 2011/92/ΕΕ, την οδηγία 92/43/ΕΟΚ, την οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, την οδηγία 2000/60/ΕΚ, την οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 68 , την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 69 , την οδηγία 2010/75/ΕΕ ή την οδηγία 2012/18/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 70 , η αρμόδια εθνική αρχή προβλέπει συντονισμένες ή κοινές διαδικασίες που πληρούν τις απαιτήσεις της εν λόγω ενωσιακής νομοθεσίας.

Στο πλαίσιο της συντονισμένης διαδικασίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η αρμόδια εθνική αρχή συντονίζει τις διάφορες επιμέρους εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός συγκεκριμένου έργου που απαιτούνται από την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

Στο πλαίσιο της κοινής διαδικασίας που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, η εθνική αρμόδια αρχή προβλέπει ενιαία εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συγκεκριμένου έργου, η οποία απαιτείται από την ισχύουσα νομοθεσία της Ένωσης.

3.Η εθνική αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι οι ενδιαφερόμενες αρχές εκδίδουν αιτιολογημένο συμπέρασμα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) σημείο iv) της οδηγίας 2011/92/ΕΕ, σχετικά με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εντός τριών μηνών από την παραλαβή όλων των αναγκαίων πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με τα άρθρα 5, 6 και 7 της εν λόγω οδηγίας και την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων που αναφέρονται στα άρθρα 6 και 7 της εν λόγω οδηγίας.

4.Τα χρονοδιαγράμματα διαβούλευσης με το ενδιαφερόμενο κοινό για την έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας 2011/92/ΕΕ είναι μέγιστης διάρκειας 45 ημερών. Στις περιπτώσεις που εμπίπτουν στο άρθρο 6 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο, η περίοδος αυτή παρατείνεται σε 90 ημέρες.

Άρθρο 8
Σχεδιασμός

1.Κατά την κατάρτιση σχεδίων, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων χρήσης γης και χωροταξικών σχεδίων, οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, στα εν λόγω σχέδια διατάξεις για την ανάπτυξη έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών. Δίνεται προτεραιότητα σε τεχνητές και δομημένες επιφάνειες, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις και, κατά περίπτωση, αναξιοποίητες εκτάσεις που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς και δασικούς σκοπούς.

2.Όταν τα σχέδια περιλαμβάνουν διατάξεις για την ανάπτυξη έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, που υπόκεινται σε εκτίμηση επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2001/42/ΕΚ και σύμφωνα με το άρθρο 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι εν λόγω εκτιμήσεις συνδυάζονται. Κατά περίπτωση, η εν λόγω συνδυασμένη εκτίμηση εξετάζει επίσης τις επιπτώσεις σε δυνητικά επηρεαζόμενα υδατικά συστήματα και επαληθεύει αν το σχέδιο ενδέχεται να εμποδίσει ένα υδατικό σύστημα να επιτύχει καλή κατάσταση ή καλό δυναμικό ή ενδέχεται να προκαλέσει υποβάθμιση της κατάστασης ή του δυναμικού που αναφέρεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ ή αν θα παρεμπόδιζε δυνητικά την επίτευξη καλής κατάστασης ή καλού δυναμικού από ένα υδατικό σύστημα. Όταν τα σχετικά κράτη μέλη πρέπει να αξιολογούν τις επιπτώσεις υφιστάμενων και μελλοντικών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των αλληλεπιδράσεων ξηράς–θάλασσας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 της οδηγίας 2014/89/ΕΕ, οι επιπτώσεις αυτές καλύπτονται επίσης από τη συνδυασμένη εκτίμηση.

Άρθρο 9
Δυνατότητα εφαρμογής των συμβάσεων ΟΕΕ/ΗΕ

1.Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν θίγουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα άρθρα 6 και 7 της σύμβασης της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (στο εξής: ΟΕΕ/ΗΕ) για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, η οποία υπογράφηκε στο Aarhus στις 25 Ιουνίου 1998, και από τη σύμβαση ΟΕΕ/ΗΕ για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο, η οποία υπογράφηκε στο Espoo στις 25 Φεβρουαρίου 1991.

2.Όλες οι αποφάσεις που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος τμήματος και των άρθρων 12 και 13 δημοσιοποιούνται.

Τμήμα ΙΙ
Στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών

Άρθρο 10
Κριτήρια επιλογής

1.Τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν ως στρατηγικά έργα, έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που αντιστοιχούν σε τεχνολογία που περιλαμβάνεται στο παράρτημα, υλοποιούνται στην Ένωση, συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 1 του παρόντος κανονισμού και πληρούν τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:

α)το έργο παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών συμβάλλει στην τεχνολογική και βιομηχανική ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης με την αύξηση της ικανότητας παραγωγής ενός κατασκευαστικού στοιχείου ή μέρους της αξιακής αλυσίδας των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών για το οποίο η Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές προερχόμενες από μία μόνο τρίτη χώρα·

β)το έργο παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών έχει θετικό αντίκτυπο στην αλυσίδα εφοδιασμού της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ένωσης ή σε κατάντη τομείς, πέραν του φορέα υλοποίησης του έργου και των ενδιαφερόμενων κρατών μελών, συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας στην αλυσίδα εφοδιασμού της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ένωσης, σύμφωνα με τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα κριτήρια:

i)προσθέτει σημαντική παραγωγική ικανότητα στην Ένωση για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών·

ii)παράγει τεχνολογίες με βελτιωμένη βιωσιμότητα και επιδόσεις·

iii)θέτει σε εφαρμογή μέτρα για την προσέλκυση, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων ή την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού που απαιτείται για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, μεταξύ άλλων μέσω προγραμμάτων μαθητείας, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους·

iv)εφαρμόζει ολοκληρωμένες κυκλικές πρακτικές βιομηχανικής παραγωγής χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας.

2.Τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν ως στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών έργα αποθήκευσης CO2 που πληρούν τα ακόλουθα σωρευτικά κριτήρια:

α)ο τόπος αποθήκευσης CO2 βρίσκεται στην επικράτεια της Ένωσης, στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες της ή στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της, κατά την έννοια της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS)·

β)το έργο αποθήκευσης CO2 συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου που ορίζεται στο άρθρο 18·

γ)έχει υποβληθεί, για το έργο αποθήκευσης CO2, αίτηση για άδεια ασφαλούς και μόνιμης αποθήκευσης CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ.

3.Τα έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που αντιστοιχούν σε τεχνολογία που περιλαμβάνεται στο παράρτημα και βρίσκονται σε «λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες και περιφέρειες μετάβασης», καθώς και σε περιοχές του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, και είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση βάσει των κανόνων της πολιτικής συνοχής, αναγνωρίζονται από τα κράτη μέλη ως στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3, κατόπιν αιτήματος του φορέα υλοποίησης του έργου, χωρίς ο φορέας υλοποίησης του έργου να πρέπει να υποβάλει επίσημη αίτηση σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2.

4.Ένα έργο παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που βρίσκεται στην Ένωση και συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 και το οποίο είτε επωφελείται από το Ταμείο Καινοτομίας του ΣΕΔΕ είτε αποτελεί μέρος σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ευρωπαϊκών κοιλάδων υδρογόνου ή της Τράπεζας Υδρογόνου, όταν τα ταμεία στηρίζουν επενδύσεις σε παραγωγικές ικανότητες που αντιστοιχούν σε τεχνολογία που περιλαμβάνεται στο παράρτημα, αναγνωρίζεται από τα κράτη μέλη ως στρατηγικό έργο μηδενικών καθαρών εκπομπών σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3, κατόπιν αιτήματος του φορέα υλοποίησης του έργου, χωρίς ο φορέας υλοποίησης του έργου να πρέπει να υποβάλει επίσημη αίτηση σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2.

Άρθρο 11
Αίτηση και αναγνώριση

1.Οι αιτήσεις για την αναγνώριση έργων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών ως στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών υποβάλλονται από τον φορέα υλοποίησης του έργου στο οικείο κράτος μέλος.

2.Η αίτηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 περιέχει όλα τα ακόλουθα στοιχεία:

α)συναφή στοιχεία που αποδεικνύουν την εκπλήρωση των κριτηρίων που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 ή 2·

β)επιχειρηματικό σχέδιο που αξιολογεί την οικονομική βιωσιμότητα του έργου σύμφωνα τον στόχο της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας.

3.Τα κράτη μέλη αξιολογούν την αίτηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μέσω δίκαιης και διαφανούς διαδικασίας εντός ενός μήνα. Η απουσία απόφασης από τα κράτη μέλη εντός της εν λόγω προθεσμίας συνιστά έγκριση του έργου.

4.Η Επιτροπή μπορεί να γνωμοδοτεί σχετικά με τα εγκεκριμένα έργα. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης από κράτος μέλος, ο αιτών έχει το δικαίωμα να υποβάλει την αίτηση στην Επιτροπή, η οποία την αξιολογεί εντός 20 εργάσιμων ημερών.

5.Όταν η Επιτροπή, μετά την αξιολόγησή της σύμφωνα με την παράγραφο 4, επιβεβαιώνει την απόρριψη της αίτησης από το κράτος μέλος, κοινοποιεί στον αιτούντα το συμπέρασμά της με τη μορφή επιστολής. Όταν η αξιολόγηση της Επιτροπής διαφέρει από την αξιολόγηση του κράτους μέλους, το εν λόγω έργο συζητείται στην πλατφόρμα Net-Zero Europe.

6.Όταν η Επιτροπή ή ένα κράτος μέλος διαπιστώσει ότι ένα στρατηγικό έργο μηδενικών καθαρών εκπομπών έχει υποστεί ουσιαστικές αλλαγές ή ότι δεν πληροί πια τα κριτήρια του άρθρου 10 παράγραφος 1 ή παράγραφος 3, ή εάν η αναγνώρισή του βασίστηκε σε αίτηση που περιείχε εσφαλμένες πληροφορίες, ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο φορέα υλοποίησης του έργου. Έπειτα από ακρόαση του φορέα υλοποίησης του έργου, το κράτος μέλος μπορεί να ανακαλέσει την απόφαση με την οποία χορηγήθηκε σε έργο το καθεστώς στρατηγικού έργου μηδενικών καθαρών εκπομπών.

7.Τα έργα που δεν αναγνωρίζονται πια ως στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών χάνουν όλα τα δικαιώματα που συνδέονται με το εν λόγω καθεστώς δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

8.Η Επιτροπή δημιουργεί και διατηρεί ανοικτά διαθέσιμο μητρώο των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Άρθρο 12
Καθεστώς προτεραιότητας στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών

1.Οι φορείς υλοποίησης έργων και όλες οι αρχές που, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, είναι αρμόδιες για την έκδοση διαφόρων αδειών και εγκρίσεων που σχετίζονται με τον σχεδιασμό, τη μελέτη και την κατασκευή ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων ενεργειακών υποδομών, διασφαλίζουν ότι, για στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών, οι διαδικασίες αυτές διεκπεραιώνονται με τον ταχύτερο δυνατό τρόπο σύμφωνα με το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο.

2.Με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο δίκαιο της Ένωσης, τα κράτη μέλη χορηγούν σε στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών το καθεστώς της ύψιστης δυνατής εθνικής σημασίας, εφόσον υπάρχει τέτοιο καθεστώς στο εθνικό δίκαιο, και τα εν λόγω έργα αντιμετωπίζονται αναλόγως στις διαδικασίες αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και, εάν προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία, τον χωροταξικό σχεδιασμό.

3.Τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών θεωρείται ότι συμβάλλουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού με στρατηγικές τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση και, ως εκ τούτου, είναι προς το δημόσιο συμφέρον. Όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 6 παράγραφος 4 και στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, στο άρθρο 4 παράγραφος 7 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ και στο άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση θεωρείται ότι εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και μπορούν να θεωρούνται έργα υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος, εάν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που ορίζονται στις εν λόγω οδηγίες.

4.Όλες οι διαδικασίες επίλυσης διαφορών, οι δικαστικές διαφορές, οι προσφυγές και τα ένδικα μέσα που σχετίζονται με στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών ενώπιον οποιωνδήποτε εθνικών δικαστηρίων ή τμημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαμεσολάβησης ή της διαιτησίας, όταν υφίστανται στο πλαίσιο του εθνικού δικαίου, αντιμετωπίζονται ως επείγουσες, στην περίπτωση και στον βαθμό που το εθνικό δίκαιο προβλέπει τέτοιες επείγουσες διαδικασίες και υπό την προϋπόθεση ότι τα κανονικά ισχύοντα δικαιώματα υπεράσπισης ατόμων ή τοπικών κοινοτήτων θα γίνονται σεβαστά. Οι φορείς υλοποίησης στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών συμμετέχουν στις εν λόγω επείγουσες διαδικασίες, κατά περίπτωση.

Άρθρο 13
Διάρκεια της διαδικασίας αδειοδότησης για στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών

1.Η διαδικασία αδειοδότησης για στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών δεν υπερβαίνει κανένα από τα ακόλουθα χρονικά όρια:

α)9 μήνες για την κατασκευή στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών με ετήσια παραγωγική ικανότητα κάτω από 1 GW·

β)12 μήνες για την κατασκευή στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών με ετήσια παραγωγική ικανότητα πάνω από 1 GW·

γ)18 μήνες για όλες τις αναγκαίες άδειες λειτουργίας τόπου αποθήκευσης σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ.

2.Για στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών των οποίων η ετήσια παραγωγική ικανότητα δεν μετράται σε GW, η διαδικασία αδειοδότησης δεν υπερβαίνει το χρονικό όριο των 12 μηνών.

4.Οι εθνικές αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν ότι η έλλειψη απάντησης από τους αρμόδιους διοικητικούς φορείς εντός των εφαρμοστέων χρονικών ορίων που αναφέρονται στο παρόν άρθρο έχει ως αποτέλεσμα τα συγκεκριμένα ενδιάμεσα στάδια να θεωρούνται εγκεκριμένα, εκτός εάν το συγκεκριμένο έργο υπόκειται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου ή την οδηγία 2000/60/ΕΚ, την οδηγία 2008/98/ΕΚ, την οδηγία 2009/147/ΕΚ, την οδηγία 2010/75/ΕΕ, την οδηγία 2011/92/ΕΕ ή την οδηγία 2012/18/ΕΕ, ή εάν χρειάζεται να προσδιοριστεί αν απαιτείται τέτοια εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οι σχετικές εκτιμήσεις δεν έχουν ακόμη διενεργηθεί, ή εάν η αρχή της σιωπηρής διοικητικής έγκρισης δεν υπάρχει στο εθνικό νομικό σύστημα. Η παρούσα διάταξη δεν εφαρμόζεται στις τελικές αποφάσεις σχετικά με την έκβαση της διαδικασίας, οι οποίες πρέπει να είναι ρητές. Όλες οι αποφάσεις δημοσιοποιούνται.

Άρθρο 14
Επιτάχυνση της εφαρμογής

1.Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν δραστηριότητες για την επιτάχυνση και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων σε στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών. Με την επιφύλαξη του άρθρου 107 και του άρθρου 108 της ΣΛΕΕ, οι εν λόγω δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν την παροχή και τον συντονισμό της στήριξης στρατηγικών έργων μηδενικών εκπομπών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδότηση.

2.Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν διοικητική στήριξη σε στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών για να διευκολύνουν την ταχεία και αποτελεσματική υλοποίησή τους, μεταξύ άλλων παρέχοντας:

α)συνδρομή για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις ισχύουσες διοικητικές υποχρεώσεις και υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων·

β)συνδρομή σε φορείς υλοποίησης έργων για την περαιτέρω αύξηση της αποδοχής του έργου από το κοινό.

Άρθρο 15
Συντονισμός της χρηματοδότησης

1.Η πλατφόρμα Net-Zero Europe, όπως θεσπίζεται στο άρθρο 28, συζητά για τις χρηματοδοτικές ανάγκες και τα σημεία συμφόρησης των στρατηγικών έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών, τις πιθανές βέλτιστες πρακτικές, ιδίως για την ανάπτυξη διασυνοριακών αλυσίδων εφοδιασμού της ΕΕ, κυρίως βάσει τακτικών επαφών με τις σχετικές βιομηχανικές συμμαχίες.

2.Η πλατφόρμα Net-Zero Europe, κατόπιν αιτήματος του φορέα υλοποίησης στρατηγικού έργου μηδενικών καθαρών εκπομπών, συζητά και παρέχει συμβουλές σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να συμπληρωθεί η χρηματοδότηση του έργου του, λαμβάνοντας υπόψη την ήδη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και συνεκτιμώντας τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α)πρόσθετες ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης·

β)στήριξη μέσω πόρων από τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης·

γ)υφιστάμενα μέσα και προγράμματα των κρατών μελών, μεταξύ άλλων από εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και ιδρύματα·

δ)συναφή ενωσιακή χρηματοδότηση και χρηματοδοτικά προγράμματα.

Κεφάλαιο III
Ικανότητα έγχυσης CO2

Άρθρο 16
Στόχος για την ικανότητα έγχυσης CO2 σε επίπεδο Ένωσης

Έως το 2030 θα επιτευχθεί ετήσια ικανότητα έγχυσης τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων τόνων CO2 σε τόπους αποθήκευσης που βρίσκονται στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες της ή στην υφαλοκρηπίδα της, κατά την έννοια της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), οι οποίοι δεν συνδυάζονται με ενισχυμένη ανάκτηση υδρογονανθράκων (EHR).

Άρθρο 17
Διαφάνεια των δεδομένων ικανότητας αποθήκευσης CO2

1.Εντός 3 μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη:

α)δημοσιοποιούν δεδομένα σχετικά με τις περιοχές στις οποίες μπορούν να δοθούν άδειες για τόπους αποθήκευσης CO2 στην επικράτειά τους·

β)υποχρεώνουν τις οντότητες που διαθέτουν, εντός της επικράτειάς τους, άδεια όπως ορίζεται στο άρθρο 1 σημείο 3) της οδηγίας 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 71 , να δημοσιοποιούν όλα τα γεωλογικά δεδομένα που αφορούν εγκαταστάσεις παραγωγής που έχουν παροπλιστεί ή των οποίων ο παροπλισμός έχει κοινοποιηθεί στην αρμόδια αρχή·

γ)για τους σκοπούς του στοιχείου α), τα δεδομένα περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις πληροφορίες που ζητούνται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη για την επικαιροποίηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030.

2.Εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, και κάθε έτος μετέπειτα, κάθε κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση στην οποία περιγράφονται:

α)έργα δέσμευσης CO2 που βρίσκονται σε εξέλιξη και εκτίμηση των αντίστοιχων αναγκών για ικανότητες έγχυσης και αποθήκευσης·

β)έργα αποθήκευσης CO2 που βρίσκονται σε εξέλιξη στην επικράτειά του, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης αδειοδότησης βάσει της οδηγίας 2009/31/ΕΚ και των αναμενόμενων ημερομηνιών για την τελική επενδυτική απόφαση και την έναρξη λειτουργίας·

γ)τα εθνικά μέτρα στήριξης που θα μπορούσαν να θεσπιστούν για την προώθηση έργων που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β).

Άρθρο 18
Συνεισφορά αδειοδοτημένων παραγωγών πετρελαίου και αερίου

1.Κάθε οντότητα που κατέχει άδεια, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 σημείο 3) της οδηγίας 94/22/ΕΚ, υπόκειται σε ατομική συνεισφορά στην επίτευξη του στόχου για διαθέσιμη ικανότητα έγχυσης CO2 σε επίπεδο Ένωσης που ορίζεται στο άρθρο 16. Οι εν λόγω ατομικές συνεισφορές υπολογίζονται αναλογικά, με βάση το μερίδιο κάθε οντότητας στην παραγωγή αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, και συνίστανται σε ικανότητα έγχυσης CO2 σε τόπο αποθήκευσης που έχει λάβει άδεια σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και διατίθεται στην αγορά έως το 2030.

2.Εντός τριών μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν και υποβάλλουν έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και τους οικείους όγκους παραγωγής αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

3.Μετά την παραλαβή των εκθέσεων που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 2, η Επιτροπή, αφού ζητήσει τη γνώμη των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων μερών, προσδιορίζει το μερίδιο της συνεισφοράς των οντοτήτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στον ενωσιακό στόχο ικανότητας έγχυσης CO2 έως το 2030.

4.Εντός δώδεκα μηνών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, οι οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υποβάλλουν στην Επιτροπή σχέδιο στο οποίο περιγράφεται λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο προτίθενται να καλύψουν τη συνεισφορά τους στην επίτευξη του ενωσιακού στόχου για την ικανότητα έγχυσης CO2 έως το 2030. Τα εν λόγω σχέδια:

α)επιβεβαιώνουν τη συνεισφορά της οντότητας, εκφραζόμενη ως στοχευόμενη ποσότητα νέας ικανότητας αποθήκευσης και έγχυσης CO2 που θα έχει τεθεί σε λειτουργία έως το 2030·

β)προσδιορίζουν τα μέσα και τα ορόσημα για την επίτευξη της στοχευόμενης ποσότητας.

5.Για να καλύψουν τις στοχευόμενες ποσότητες διαθέσιμης ικανότητας έγχυσης, οι οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μπορούν να προβούν σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες ενέργειες:

α)να αναπτύξουν έργα αποθήκευσης CO2 μεμονωμένα ή σε συνεργασία·

β)να συνάψουν συμφωνίες με άλλες οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1·

γ)να συνάψουν συμφωνίες με τρίτους φορείς υλοποίησης έργων αποθήκευσης ή επενδυτές για την επίτευξη της συνεισφοράς τους.

6.Δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού και, στη συνέχεια, κάθε έτος, οι οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή στην οποία περιγράφεται λεπτομερώς η πρόοδός τους όσον αφορά την κάλυψη της συνεισφοράς τους. H Επιτροπή δημοσιοποιεί τις εν λόγω εκθέσεις.

7.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 32 για να συμπληρώνει τον παρόντα κανονισμό όσον αφορά:

α)τους τρόπους με τους οποίους οι συμφωνίες μεταξύ των οντοτήτων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και οι επενδύσεις σε ικανότητα αποθήκευσης υπό την κατοχή τρίτων λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη της ατομικής συνεισφοράς τους σύμφωνα με την παράγραφο 5 στοιχεία β) και γ)·

β)το περιεχόμενο των εκθέσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 6.

Κεφάλαιο IV
Πρόσβαση στις αγορές

Άρθρο 19
Συμβολή στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων

1.Οι αναθέτουσες αρχές ή οι αναθέτοντες φορείς βασίζουν την ανάθεση συμβάσεων για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα κατά τη διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων στην πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η οποία εμφανίζει τη βέλτιστη σχέση τιμής–ποιότητας, στην οποία περιλαμβάνεται τουλάχιστον η συμβολή της προσφοράς στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, σύμφωνα με τις οδηγίες 2014/23/ΕΕ, 2014/24/ΕΕ ή 2014/25/ΕΕ και την ισχύουσα τομεακή νομοθεσία, καθώς και με τις διεθνείς δεσμεύσεις της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας του ΠΟΕ σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις (στο εξής: ΣΔΣ) και άλλων διεθνών συμφωνιών από τις οποίες δεσμεύεται η Ένωση.

2.Η συμβολή της προσφοράς στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα βασίζεται στα ακόλουθα σωρευτικά κριτήρια, τα οποία είναι αντικειμενικά, διαφανή και δεν εισάγουν διακρίσεις:

α)περιβαλλοντική βιωσιμότητα που υπερβαίνει τις ελάχιστες απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας·

β)όταν χρειάζεται να αναπτυχθεί καινοτόμος λύση, ο αντίκτυπος και η ποιότητα του σχεδίου υλοποίησης, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων διαχείρισης κινδύνου·

γ)κατά περίπτωση, η συμβολή της προσφοράς στην ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος·

δ)η συμβολή της προσφοράς στην ανθεκτικότητα, λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού των προϊόντων που προέρχονται από μία μόνο πηγή εφοδιασμού, όπως καθορίζεται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 72 , από την οποία προέρχεται πάνω από το 65 % του εφοδιασμού της συγκεκριμένης τεχνολογίας μηδενικών καθαρών εκπομπών εντός της Ένωσης κατά το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα κατά τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού.

3.Οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς δίνουν στη συμβολή της προσφοράς στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα συντελεστή στάθμισης μεταξύ 15 % και 30 % στα κριτήρια ανάθεσης, με την επιφύλαξη της εφαρμογής του άρθρου 41 παράγραφος 3 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, του άρθρου 67 παράγραφος 5 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ ή του άρθρου 82 παράγραφος 5 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ, προκειμένου να καθοριστεί υψηλότερος συντελεστής στάθμισης για τα κριτήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχεία α) και β).

4.Η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας δεν υποχρεούται να εφαρμόζει τις παραμέτρους που σχετίζονται με τη συμβολή των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, όταν η εφαρμογή τους θα υποχρέωνε την εν λόγω αρχή ή τον εν λόγω φορέα να αποκτήσει εξοπλισμό με δυσανάλογο κόστος ή τεχνικά χαρακτηριστικά διαφορετικά από τα χαρακτηριστικά υφιστάμενου εξοπλισμού, με αποτέλεσμα να προκύπτει ασυμβατότητα και τεχνικές δυσκολίες στη λειτουργία και τη συντήρηση. Διαφορές κόστους άνω του 10 % μπορούν να θεωρούνται δυσανάλογες από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς. Η παρούσα διάταξη δεν θίγει τη δυνατότητα αποκλεισμού ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών βάσει του άρθρου 69 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και του άρθρου 84 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ, και με την επιφύλαξη άλλων κριτηρίων ανάθεσης συμβάσεων σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών πτυχών σύμφωνα με το άρθρο 30 παράγραφος 3 και το άρθρο 36 παράγραφος 1 δεύτερη περίπτωση της οδηγίας 2014/23/ΕΕ, το άρθρο 18 παράγραφος 2 και το άρθρο 67 παράγραφος 2 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, καθώς και το άρθρο 36 παράγραφος 2 και το άρθρο 82 παράγραφος 2 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ.

Άρθρο 20
Δημοπρασίες για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

1.Με την επιφύλαξη του άρθρου 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 και των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης, καθώς και των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της ΣΔΣ και άλλων διεθνών συμφωνιών από τις οποίες δεσμεύεται η Ένωση, τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές ή τοπικές αρχές, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις που αποτελούνται από μία ή περισσότερες από τις εν λόγω αρχές ή από έναν ή περισσότερους από τους εν λόγω οργανισμούς δημοσίου δικαίου αξιολογούν τη συμβολή στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα που αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού κατά τον σχεδιασμό των κριτηρίων που χρησιμοποιούνται για την κατάταξη προσφορών στο πλαίσιο δημοπρασιών, σκοπός των οποίων είναι η στήριξη της παραγωγής ή της κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 1) της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001.

2.Στη συμβολή στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα δίνεται συντελεστής στάθμισης μεταξύ 15 % και 30 % στα κριτήρια ανάθεσης, με την επιφύλαξη της δυνατότητας ορισμού υψηλότερου συντελεστή στάθμισης στα κριτήρια του άρθρου 19 παράγραφος 2 στοιχεία α) και β), κατά περίπτωση βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, και οποιουδήποτε ορίου για μη τιμολογιακά κριτήρια που ορίζονται βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.

3.Τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές ή τοπικές αρχές, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις που αποτελούνται από μία ή περισσότερες από τις εν λόγω αρχές ή έναν ή περισσότερους από τους εν λόγω οργανισμούς δημοσίου δικαίου δεν υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις παραμέτρους που σχετίζονται με τη συμβολή των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, όταν η εφαρμογή τους θα υποχρέωνε τους εν λόγω φορείς να αποκτήσουν εξοπλισμό με δυσανάλογο κόστος ή τεχνικά χαρακτηριστικά διαφορετικά από τα χαρακτηριστικά υφιστάμενου εξοπλισμού, με αποτέλεσμα να προκύπτει ασυμβατότητα και τεχνικές δυσκολίες στη λειτουργία και τη συντήρηση. Διαφορές κόστους άνω του 10 % μπορούν να θεωρούνται δυσανάλογες από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς.

Άρθρο 21
Άλλες μορφές δημόσιας παρέμβασης

1.Με την επιφύλαξη των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης και του άρθρου 4 της οδηγίας 2018/2001 73 και σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις της Ένωσης, όταν αποφασίζεται η θέσπιση καθεστώτων προς όφελος νοικοκυριών και καταναλωτών τα οποία παρέχουν κίνητρα για την αγορά τελικών προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα, τα κράτη μέλη, οι περιφερειακές ή τοπικές αρχές, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις που αποτελούνται από μία ή περισσότερες από τις εν λόγω αρχές ή έναν ή περισσότερους από τους εν λόγω οργανισμούς δημοσίου δικαίου τα σχεδιάζουν με τρόπο ώστε να προωθούν την αγορά, από τους δικαιούχους, τελικών προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών με υψηλή συμβολή στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2, παρέχοντας πρόσθετη ανάλογη οικονομική αποζημίωση.

2.Η πρόσθετη οικονομική αποζημίωση που χορηγείται από τις αρχές σύμφωνα με την παράγραφο 1, λόγω της εφαρμογής των κριτηρίων που αναφέρονται στο άρθρο 19 παράγραφος 2 στοιχεία β), γ) και δ), δεν υπερβαίνει το 5 % του κόστους του τελικού προϊόντος τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών για τον καταναλωτή.

3.Κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή καθεστώτος που εμπίπτει στην παράγραφο 1, η αρχή βασίζεται σε ανοικτή, μη διακρισιακή και διαφανή διαδικασία για την αξιολόγηση της συμβολής των διαθέσιμων στην αγορά προϊόντων στην ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα. Κάθε τελικό προϊόν τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών δικαιούται να υποβάλει αίτηση ένταξης στο καθεστώς οποιαδήποτε στιγμή. Η αρχή καθορίζει ελάχιστη βαθμολογία για την επιλεξιμότητα των προϊόντων για πρόσθετη οικονομική αποζημίωση στο πλαίσιο του καθεστώτος στήριξης.

4.Τα κράτη μέλη δημοσιεύουν σε ενιαίο ιστότοπο ελεύθερης πρόσβασης όλες τις πληροφορίες σχετικά με τα καθεστώτα σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 για κάθε σχετικό προϊόν τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Άρθρο 22
Συντονισμός των πρωτοβουλιών για την πρόσβαση στην αγορά

1.Κατά περίπτωση, η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τα κριτήρια για την αξιολόγηση της συμβολής, στην ανθεκτικότητα και στη βιωσιμότητα, διαθέσιμων προϊόντων που καλύπτονται από τις μορφές δημόσιας παρέμβασης που εμπίπτουν στα άρθρα 19, 20 και 21.

2.Η Επιτροπή καθιστά διαθέσιμο και επικαιροποιεί τακτικά κατάλογο με καθένα από τα τελικά προϊόντα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα, με ανάλυση βάσει του μεριδίου του εφοδιασμού της Ένωσης από διαφορετικές τρίτες χώρες κατά το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.

3.Η πλατφόρμα Net-Zero Europe συζητά για τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των άρθρων 19 και 21 και ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές, μεταξύ άλλων, όσον αφορά την πρακτική χρήση κριτηρίων που καθορίζουν τη συμβολή στη βιωσιμότητα και στην ανθεκτικότητα στις δημόσιες συμβάσεις ή καθεστώτων που παρέχουν κίνητρα για την αγορά τελικών προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Κεφάλαιο V
Ενίσχυση δεξιοτήτων για τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας

Άρθρο 23
Ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών

1.Η Επιτροπή υποστηρίζει, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής αρχικής χρηματοδότησης, την ίδρυση ευρωπαϊκών ακαδημιών της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών, οι οποίες έχουν στόχο:

α)την ανάπτυξη προγραμμάτων μάθησης, περιεχομένου και υλικού μάθησης και κατάρτισης για κατάρτιση και εκπαίδευση σχετικά με την ανάπτυξη, την παραγωγή, την εγκατάσταση, τη θέση σε λειτουργία, τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανακύκλωση τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, σχετικά με τις πρώτες ύλες, καθώς και για την υποστήριξη των ικανοτήτων των δημόσιων αρχών που είναι αρμόδιες για την έκδοση αδειών και εγκρίσεων που αναφέρονται στο κεφάλαιο ΙΙ και των αναθετουσών αρχών που αναφέρονται στο κεφάλαιο IV του παρόντος κανονισμού·

β)την παροχή δυνατότητας χρήσης, και την προώθηση της χρήσης, των προγραμμάτων, του περιεχομένου και του υλικού μάθησης από τους παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων μέσω εκπαίδευσης των εκπαιδευτών, και την ανάπτυξη μηχανισμών για τη διασφάλιση της ποιότητας της κατάρτισης που προσφέρουν οι πάροχοι εκπαίδευσης και κατάρτισης στα κράτη μέλη με βάση τα προγράμματα, το περιεχόμενο και το υλικό μάθησης που αναφέρονται ανωτέρω·

γ)την ανάπτυξη και την εφαρμογή διαπιστευτηρίων, συμπεριλαμβανομένων των μικροδιαπιστευτηρίων, για τη βελτίωση της διαφάνειας των δεξιοτήτων που αποκτώνται και την ενίσχυση της δυνατότητας μετακίνησης μεταξύ θέσεων εργασίας και της διασυνοριακής κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, καθώς και για την προώθηση της αντιστοίχισης με τις σχετικές θέσεις εργασίας μέσω εργαλείων όπως το δίκτυο ευρωπαϊκών υπηρεσιών απασχόλησης (EURES) και η πλατφόρμα EURAXESS.

2.Οι ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών αντιμετωπίζουν τα στερεότυπα που αφορούν το φύλο και δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην ανάγκη ενεργοποίησης περισσότερων γυναικών και νέων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης για την αγορά εργασίας.

Άρθρο 24
Νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα στις βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων

1.Το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, και ανά διετία μετέπειτα, τα κράτη μέλη προσδιορίζουν αν τα προγράμματα μάθησης που αναπτύσσονται από τις ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι ισοδύναμα με τα ειδικά προσόντα που απαιτούνται από το κράτος μέλος υποδοχής για την πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένες δραστηριότητες εντός του πεδίου ενός επαγγέλματος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων δημοσιοποιούνται και είναι εύκολα προσβάσιμα στο διαδίκτυο.

2.Εάν ένα κράτος μέλος καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ισοδυναμία, όπως περιγράφεται στην πρώτη παράγραφο του παρόντος άρθρου, διευκολύνει την αναγνώριση των διαπιστευτηρίων που εκδίδονται από παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης βάσει των προγραμμάτων μάθησης που έχουν αναπτύξει οι ακαδημίες, σύμφωνα με τον τίτλο III κεφάλαιο I της οδηγίας 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 74 , όταν ο κάτοχος τέτοιου διαπιστευτηρίου ζητεί πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2005/36/ΕΚ, το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, αποδεχόμενο το διαπιστευτήριο ως επαρκή απόδειξη τυπικών προσόντων.

3.Όταν η πρόσβαση σε επάγγελμα ιδιαίτερης σημασίας για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας 2005/36/ΕΚ, τα κράτη μέλη επιδιώκουν την ανάπτυξη ενός κοινού συνόλου ελάχιστων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που είναι αναγκαίες για την άσκηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος, με σκοπό τη θέσπιση κοινού πλαισίου εκπαίδευσης, όπως αναφέρεται στο άρθρο 49α παράγραφος 1 της οδηγίας 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ώστε να καταστεί δυνατή η αυτόματη αναγνώριση των προσόντων. Η πλατφόρμα Net Zero Industry μπορεί επίσης να υποβάλλει προτάσεις, όπως αναφέρεται στο άρθρο 49α παράγραφος 3 της οδηγίας 2005/36/ΕΚ.

Άρθρο 25
Πλατφόρμα Net-Zero Europe και δεξιότητες

Η πλατφόρμα Net-Zero Europe που αναφέρεται στο άρθρο 28 υποστηρίζει τη διαθεσιμότητα και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, καθώς και στις αρμόδιες αρχές και τις αναθέτουσες αρχές που αναφέρονται στο κεφάλαιο II και στο κεφάλαιο IV, μέσω των ακόλουθων καθηκόντων:

1)συνδράμει την Επιτροπή στην αξιολόγηση, τη συνεχή παρακολούθηση και την πρόβλεψη της ζήτησης και της προσφοράς εργατικού δυναμικού με τα σύνολα δεξιοτήτων που απαιτούνται για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, καθώς και της διαθεσιμότητας και αξιοποίησης των αντίστοιχων ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενημερώνοντας, κατά περίπτωση, τις δραστηριότητες των ευρωπαϊκών ακαδημιών της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών·

2)παρακολουθεί τη δραστηριότητα των ευρωπαϊκών ακαδημιών της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών και των παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης που προσφέρουν τα προγράμματα μάθησης που αναπτύσσουν οι ακαδημίες, προωθεί συνέργειες με άλλες εθνικές και ενωσιακές πρωτοβουλίες και έργα δεξιοτήτων, και παρέχει εποπτεία·

3)συνδράμει την κινητοποίηση των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας, των κοινωνικών εταίρων και των παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης, για την υλοποίηση προγραμμάτων μάθησης που αναπτύσσονται από τις ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών·

4)υποστηρίζει την εφαρμογή και την αναγνώριση των διαπιστευτηρίων μάθησης των ευρωπαϊκών ακαδημιών της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών στα κράτη μέλη με σκοπό την προώθηση της αναγνώρισης των δεξιοτήτων και της αντιστοίχισης δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας, μεταξύ άλλων με την προώθηση της εγκυρότητας και της αποδοχής των διαπιστευτηρίων σε ολόκληρη την αγορά εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

5)διευκολύνει την ανάπτυξη ευρωπαϊκών επαγγελματικών προφίλ που συνίστανται σε ένα κοινό σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων για βασικά επαγγέλματα στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, με βάση, μεταξύ άλλων, τα προγράμματα μάθησης που αναπτύσσουν οι ευρωπαϊκές ακαδημίες της βιομηχανίας μηδενικών καθαρών εκπομπών και, κατά περίπτωση, χρησιμοποιώντας την ορολογία που παρέχεται από την ευρωπαϊκή ταξινόμηση δεξιοτήτων, ικανοτήτων, προσόντων και επαγγελμάτων (ESCO) για τη βελτίωση της διαφάνειας και της κινητικότητας μεταξύ των θέσεων εργασίας και πέραν των συνόρων της εσωτερικής αγοράς·

6)προάγει κατάλληλες συνθήκες εργασίας σε θέσεις εργασίας σε βιομηχανίες τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, την ενεργοποίηση των νέων, των γυναικών και των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας για βιομηχανίες τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, και την προσέλκυση ειδικευμένων εργαζομένων από τρίτες χώρες, επιτυγχάνοντας έτσι τη δημιουργία ενός πιο διαφοροποιημένου εργατικού δυναμικού·

7)διευκολύνει τον στενότερο συντονισμό και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών για την ενίσχυση της διαθεσιμότητας δεξιοτήτων στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, μεταξύ άλλων με τη συμβολή στις πολιτικές της Ένωσης και των κρατών μελών για την προσέλκυση νέων ταλέντων από τρίτες χώρες.

Κεφάλαιο VI
Καινοτομία

Άρθρο 26
Ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών

1.Τα κράτη μέλη μπορούν, με δική τους πρωτοβουλία, να δημιουργούν ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών, τα οποία καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την επικύρωση καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, σε ελεγχόμενο πραγματικό περιβάλλον, για περιορισμένο χρονικό διάστημα προτού αυτές διατεθούν στην αγορά ή τεθούν σε χρήση, ενισχύοντας έτσι τη ρυθμιστική μάθηση και τη δυνητική επέκταση και ευρύτερη εφαρμογή τους. Τα κράτη μέλη δημιουργούν ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών σύμφωνα με την παράγραφο 1 κατόπιν αιτήματος οποιασδήποτε εταιρείας που αναπτύσσει καινοτόμες τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, η οποία πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας και επιλογής που αναφέρονται στην παράγραφο 4 στοιχείο α) και η οποία έχει επιλεγεί από τις αρμόδιες αρχές μετά τη διαδικασία επιλογής που αναφέρεται στην παράγραφο 4 στοιχείο β).

2.Οι λεπτομέρειες και οι όροι για την ίδρυση και τη λειτουργία των ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων μηδενικών καθαρών εκπομπών βάσει του παρόντος κανονισμού καθορίζονται μέσω εκτελεστικών πράξεων σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 36. Οι λεπτομέρειες και οι όροι στηρίζουν, στο μέτρο του δυνατού, την ευελιξία των εθνικών αρμόδιων αρχών να ιδρύουν και να θέτουν σε λειτουργία τα οικεία ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών, προωθούν την καινοτομία και τη ρυθμιστική μάθηση και λαμβάνουν ιδιαίτερα υπόψη τις ειδικές περιστάσεις και ικανότητες των συμμετεχουσών ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων. Οι εκτελεστικές πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 περιλαμβάνουν κοινές βασικές αρχές για τα ακόλουθα θέματα:

α)επιλεξιμότητα και επιλογή για συμμετοχή στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών·

β)διαδικασία για την υποβολή αίτησης για ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών, τη συμμετοχή σε αυτά, την παρακολούθησή τους, την έξοδο από αυτά και τον τερματισμό τους, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου του δοκιμαστηρίου και της έκθεσης εξόδου·

γ)τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τους συμμετέχοντες.

3.Η συμμετοχή στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών δεν θίγει τις εποπτικές και διορθωτικές εξουσίες οποιωνδήποτε αρχών επιβλέπουν το δοκιμαστήριο. Οι δοκιμές, η ανάπτυξη και η επικύρωση καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών πραγματοποιούνται υπό την άμεση εποπτεία και καθοδήγηση των αρμόδιων αρχών. Οι αρμόδιες αρχές ασκούν τις εποπτικές εξουσίες τους με ευέλικτο τρόπο, εντός των ορίων της σχετικής νομοθεσίας, προσαρμόζοντας τις υφιστάμενες ρυθμιστικές πρακτικές και χρησιμοποιώντας τη διακριτική τους ευχέρεια κατά την εφαρμογή και την επιβολή νομικών διατάξεων σε συγκεκριμένο έργο ρυθμιστικού δοκιμαστηρίου μηδενικών καθαρών εκπομπών, με στόχο την άρση των φραγμών, την ελάφρυνση της κανονιστικής επιβάρυνσης, τη μείωση της κανονιστικής αβεβαιότητας και τη στήριξη της καινοτομίας σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών.

4.Κατά περίπτωση, για την επίτευξη του στόχου του παρόντος άρθρου, οι αρμόδιες αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο χορήγησης παρεκκλίσεων ή εξαιρέσεων στον βαθμό που επιτρέπεται από τη σχετική ενωσιακή ή εθνική νομοθεσία. Οι αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν ότι το σχέδιο του δοκιμαστηρίου διασφαλίζει την τήρηση των βασικών στόχων και των ουσιωδών απαιτήσεων της ενωσιακής και της εθνικής νομοθεσίας. Οι αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν ότι τυχόν σημαντικοί κίνδυνοι για την υγεία, την ασφάλεια ή το περιβάλλον, που προσδιορίζονται κατά την ανάπτυξη και τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, κοινοποιούνται δημοσίως και επιφέρουν την άμεση αναστολή της διαδικασίας ανάπτυξης και δοκιμής έως ότου να μετριαστεί ο εν λόγω κίνδυνος. Όταν οι αρμόδιες αρχές θεωρούν ότι το προτεινόμενο έργο ενέχει εξαιρετικούς κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, του γενικού πληθυσμού ή του περιβάλλοντος, ιδίως επειδή σχετίζεται με δοκιμή, ανάπτυξη ή επικύρωση που συνδέεται με ιδιαίτερα τοξικές ουσίες, εγκρίνουν το σχέδιο του δοκιμαστηρίου μόνο όταν βεβαιωθούν ότι έχουν τεθεί σε εφαρμογή επαρκείς διασφαλίσεις, ανάλογες προς τον εξαιρετικό κίνδυνο που προσδιορίστηκε.

5.Υπό την προϋπόθεση ότι οι συμμετέχοντες τηρούν το σχέδιο του δοκιμαστηρίου και τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής τους που εκδίδονται σύμφωνα με το παρόν άρθρο και όπως αναφέρεται στην παράγραφο 2, και εφαρμόζουν καλόπιστα τις οδηγίες που παρέχουν οι αρχές, δεν επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα ή άλλες κυρώσεις από τις αρχές για παράβαση της εφαρμοστέας ενωσιακής ή εθνικής νομοθεσίας σχετικά με την τεχνολογία μηδενικών καθαρών εκπομπών που εποπτεύεται στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο.

6.Οι συμμετέχοντες στο καινοτόμο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο μηδενικών καθαρών εκπομπών παραμένουν υπεύθυνοι βάσει της εφαρμοστέας νομοθεσίας της Ένωσης και των κρατών μελών σχετικά με την ευθύνη για κάθε ζημία που προκαλείται σε τρίτους ως αποτέλεσμα των δοκιμών που πραγματοποιούνται στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο.

7.Η διάρκεια του ρυθμιστικού δοκιμαστηρίου μηδενικών καθαρών εκπομπών μπορεί να παραταθεί μέσω της ίδιας διαδικασίας κατόπιν συμφωνίας της εθνικής αρμόδιας αρχής.

8.Τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών σχεδιάζονται και υλοποιούνται με τέτοιο τρόπο ώστε, κατά περίπτωση, να διευκολύνουν τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών. Τα κράτη μέλη που έχουν δημιουργήσει ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών συντονίζουν τις δραστηριότητές τους και συνεργάζονται στο πλαίσιο της πλατφόρμας Net-Zero Europe με στόχο την ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών. Υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με τα αποτελέσματα της υλοποίησης ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων, συμπεριλαμβανομένων ορθών πρακτικών, διδαγμάτων που αντλήθηκαν και συστάσεων σχετικά με την οργάνωσή τους και, κατά περίπτωση, σχετικά με την εφαρμογή, εντός του ρυθμιστικού δοκιμαστηρίου, του παρόντος κανονισμού και της λοιπής ενωσιακής νομοθεσίας με τρόπο προσαρμοσμένο στους σκοπούς του δοκιμαστηρίου.

Άρθρο 27
Μέτρα υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

1.Τα κράτη μέλη προβαίνουν στις ακόλουθες ενέργειες:

α)παρέχουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά προτεραιότητα πρόσβαση στα καινοτόμα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια μηδενικών καθαρών εκπομπών, στον βαθμό που πληρούν τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας που ορίζονται στο άρθρο 26·

β)διοργανώνουν δραστηριότητες ενημέρωσης σχετικά με τη συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια·

γ)κατά περίπτωση, θεσπίζουν ειδικό δίαυλο επικοινωνίας με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την παροχή καθοδήγησης και απαντήσεων σε ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 26.

2.Τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τα ειδικά συμφέροντα και τις ειδικές ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και παρέχουν επαρκή διοικητική υποστήριξη για τη συμμετοχή στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια. Με την επιφύλαξη της εφαρμογής των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σχετικά με τη διαθέσιμη χρηματοδοτική στήριξη για τις δραστηριότητές τους στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια.

Κεφάλαιο VII
Διακυβέρνηση

Άρθρο 28
Δημιουργία και καθήκοντα της πλατφόρμας Net-Zero Europe

1.Δημιουργείται η πλατφόρμα Net-Zero Europe (στο εξής: πλατφόρμα).

2.Η πλατφόρμα εκτελεί τα καθήκοντα που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

3.Η πλατφόρμα μπορεί να συμβουλεύει και να επικουρεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη όσον αφορά τις δράσεις τους για την επίτευξη των στόχων που περιγράφονται στο κεφάλαιο Ι του παρόντος κανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά σχέδια των κρατών μελών για την ενέργεια και το κλίμα που υποβάλλονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 75 .

4.Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μπορούν να συντονίζονται στο πλαίσιο της πλατφόρμας για τις βιομηχανικές συμπράξεις μηδενικών καθαρών εκπομπών, καθώς και με σχετικές τρίτες χώρες, ώστε να συμβάλουν στην προώθηση της εφαρμογής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών σε όλο τον κόσμο και να στηρίξουν τον ρόλο των ενωσιακών βιομηχανικών ικανοτήτων στην προετοιμασία του εδάφους για την παγκόσμια μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, σύμφωνα με τους γενικούς στόχους του παρόντος κανονισμού που απορρέουν από το άρθρο 1 του παρόντος κανονισμού. Η πλατφόρμα μπορεί να συζητά κατά διαστήματα για τα εξής:

α)τρόπους βελτίωσης της συνεργασίας κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας μηδενικών καθαρών εκπομπών μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών·

β)τρόπους αντιμετώπισης των μη δασμολογικών φραγμών στο εμπόριο, όπως μέσω της αμοιβαίας αναγνώρισης της διαδικασίας αξιολόγησης της συμμόρφωσης ή δεσμεύσεων για την αποφυγή περιορισμών στις εξαγωγές·

γ)σε ποιες τρίτες χώρες θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για τη σύναψη βιομηχανικών συμπράξεων μηδενικών καθαρών εκπομπών, με συνεκτίμηση των εξής παραγόντων:

i)της δυνητικής συμβολής στην ασφάλεια του εφοδιασμού, λαμβανομένης υπόψη της οικείας παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών·

ii)εάν υπάρχουν υφιστάμενες συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ τρίτης χώρας και της Ένωσης.

5.Τα κράτη μέλη στηρίζουν την Επιτροπή στην εφαρμογή των μέτρων συνεργασίας που καθορίζονται στη βιομηχανική σύμπραξη μηδενικών καθαρών εκπομπών. Οι βιομηχανικές συμπράξεις μηδενικών καθαρών εκπομπών θα έχουν στόχο τη διευκόλυνση του εμπορίου μεταξύ των συμμετεχόντων, μεταξύ άλλων με την προώθηση των αναγκαίων επενδύσεων εντός της Ένωσης και σε τρίτες χώρες, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας των υποστηρικτικών αξιακών αλυσίδων και τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού.

Άρθρο 29
Δομή και λειτουργία της πλατφόρμας Net-Zero Europe

1.Η πλατφόρμα απαρτίζεται από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή. Η προεδρία της ασκείται από αντιπρόσωπο της Επιτροπής.

2.Κάθε κράτος μέλος διορίζει έναν εκπρόσωπο υψηλού επιπέδου στην πλατφόρμα. Κατά περίπτωση, όσον αφορά τη λειτουργία και την εμπειρογνωσία, ένα κράτος μέλος μπορεί να έχει περισσότερους από έναν εκπροσώπους για διαφορετικά καθήκοντα που σχετίζονται με το έργο της πλατφόρμας. Για κάθε μέλος της πλατφόρμας υπάρχει αναπληρωματικό μέλος.

3.Ύστερα από πρόταση της Επιτροπής, η πλατφόρμα εγκρίνει τον εσωτερικό κανονισμό της με απλή πλειοψηφία των μελών της.

4.Η πλατφόρμα συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα για να διασφαλίζει την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Εάν απαιτείται, η πλατφόρμα συνεδριάζει κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος της Επιτροπής ή απλής πλειοψηφίας των μελών της.

5.Η Επιτροπή συνδράμει την πλατφόρμα, μέσω εκτελεστικής γραμματείας που παρέχει τεχνική και υλικοτεχνική υποστήριξη.

6.Η πλατφόρμα δύναται να συγκροτεί μόνιμες ή προσωρινές υποομάδες για να ασχοληθούν με συγκεκριμένα ζητήματα και καθήκοντα.

7.Η πλατφόρμα προσκαλεί εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να παραστούν, ως παρατηρητές, στις συνεδριάσεις της, συμπεριλαμβανομένων των μόνιμων ή προσωρινών υποομάδων που αναφέρονται στην παράγραφο 6.

8.Κατά περίπτωση, η πλατφόρμα ή η Επιτροπή μπορούν να προσκαλούν εμπειρογνώμονες και άλλα τρίτα μέρη να συμμετάσχουν σε συνεδριάσεις της πλατφόρμας και των υποομάδων ή να υποβάλουν γραπτώς τη συνεισφορά τους.

9.Η πλατφόρμα λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να κατοχυρώνει τον ασφαλή χειρισμό και την ασφαλή επεξεργασία εμπιστευτικών και εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών.

10.Η πλατφόρμα καταβάλλει κάθε προσπάθεια προκειμένου να επιτευχθεί συναίνεση.

11.Η πλατφόρμα συντονίζεται και συνεργάζεται με υφιστάμενες βιομηχανικές συμμαχίες.

Άρθρο 30
Διασύνδεση με τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τον παρόντα κανονισμό κατά την κατάρτιση των οικείων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα και των επικαιροποιήσεών τους, τα οποία υποβάλλονται σύμφωνα με τα άρθρα 3, 9 και 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, ιδίως όσον αφορά τη διάσταση «έρευνα, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα» της Ενεργειακής Ένωσης, και κατά την υποβολή των οικείων διετών εκθέσεων προόδου σύμφωνα με το άρθρο 17 του εν λόγω κανονισμού.

Κεφάλαιο VIII
Παρακολούθηση

Άρθρο 31
Παρακολούθηση

1.Η Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς:

α)την πρόοδο της Ένωσης όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της Ένωσης που αναφέρονται στο άρθρο 1 και τον σχετικό αντίκτυπο του παρόντος κανονισμού·

β)την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη του στόχου που αφορά την ικανότητα έγχυσης CO2 σε επίπεδο Ένωσης, ο οποίος αναφέρεται στο άρθρο 16.

2.Τα κράτη μέλη και οι εθνικές αρχές τις οποίες αυτά ορίζουν για τον σκοπό αυτόν συλλέγουν και παρέχουν τα δεδομένα και άλλα στοιχεία που απαιτούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1 στοιχεία α) και β). Συλλέγουν ιδίως και υποβάλλουν ετησίως στην Επιτροπή στοιχεία σχετικά με:

α)τις εξελίξεις και τις τάσεις της αγοράς στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένου του μέσου κόστους των επενδύσεων στην παραγωγή και του κόστους παραγωγής, καθώς και των τιμών της αγοράς για τις αντίστοιχες τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών·

β)την παραγωγική ικανότητα στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και τις συναφείς δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων σχετικά με την απασχόληση και τις δεξιότητες και την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων για το 2030 που αναφέρονται στην αιτιολογική σκέψη 13·

γ)την αξία και τον όγκο των εισαγωγών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση και των εξαγωγών εκτός της Ένωσης·

δ)τη μέση διάρκεια των διαδικασιών αδειοδότησης δυνάμει του παρόντος κανονισμού·

ε)τους τύπους και τον αριθμό των αδειών που χορηγήθηκαν σε εθνικό επίπεδο κατά τους τελευταίους 12 μήνες·

στ)τον αριθμό των διαδικασιών αδειοδότησης που ολοκληρώθηκαν, που σταμάτησαν ή που ακυρώθηκαν εντός των τελευταίων 12 μηνών και τα είδη φραγμών που ανέκυψαν στις περιπτώσεις διακοπής ή ακύρωσης·

ζ)τον αριθμό των δοκιμαστηρίων που δημιουργήθηκαν κατά τους προηγούμενους 12 μήνες·

η)την ποσότητα CO2 που αποθηκεύτηκε μόνιμα υπογείως σύμφωνα με την οδηγία 2009/31/ΕΚ.

3.Τα δεδομένα περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις πληροφορίες που ζητούνται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη για την επικαιροποίηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030.

4.Η πρώτη έκθεση αποστέλλεται στην Επιτροπή από κάθε κράτος μέλος στο τέλος Μαΐου του έτους που έπεται της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού. Οι επόμενες εκθέσεις αποστέλλονται έως το τέλος Μαΐου κάθε έτους.

5.Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν επίσης τα δεδομένα που έχουν συλλέξει σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και στην Eurostat για τους σκοπούς της κατάρτισης και δημοσίευσης στατιστικών σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 76 . Τα κράτη μέλη ορίζουν την εθνική αρχή που είναι υπεύθυνη για τη διαβίβαση των δεδομένων στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και στην Eurostat.

6.Με βάση τις εκθέσεις που υποβάλλονται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, η Επιτροπή παρακολουθεί την πρόοδο της Ένωσης που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) και δημοσιεύει σχετικές συστάσεις σε ετήσια βάση, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο ιγ) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

7.Με βάση τα σχέδια αιτήσεων για χορήγηση άδειας που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 10 της οδηγίας 2009/31/ΕΚ και τις εκθέσεις που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 17 παράγραφος 2 και το άρθρο 18 παράγραφοι 4 και 6 του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή παρακολουθεί την πρόοδο προς την επίτευξη του ενωσιακού στόχου για την ικανότητα έγχυσης CO2 που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β) του παρόντος άρθρου και υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Κεφάλαιο IX
Τελικές διατάξεις

Άρθρο 32
Ανάθεση αρμοδιοτήτων

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 33 για την τροποποίηση των τρόπων με τους οποίους λαμβάνονται υπόψη οι συμφωνίες μεταξύ των οντοτήτων που αναφέρονται στο άρθρο 18 παράγραφος 1 και οι επενδύσεις σε ικανότητα αποθήκευσης υπό την κατοχή τρίτων για την κάλυψη της ατομικής συνεισφοράς τους που ορίζεται στο άρθρο 18 παράγραφος 5, καθώς και το περιεχόμενο των εκθέσεων που αναφέρονται στο άρθρο 18 παράγραφος 6.

Άρθρο 33
Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.Η προβλεπόμενη στο άρθρο 32 εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή για περίοδο πέντε ετών από [ημερομηνία εφαρμογής]. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την εξουσιοδότηση, το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της περιόδου των πέντε ετών. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.

3.Η εξουσιοδότηση που προβλέπεται στο άρθρο 32 μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτή. Δεν θίγει το κύρος των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.Πριν από την έκδοση μιας κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή διεξάγει διαβουλεύσεις με εμπειρογνώμονες τους οποίους ορίζουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αρχές της διοργανικής συμφωνίας, της 13ης Απριλίου 2016, για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου.

5.Μόλις η Επιτροπή εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

6.Η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 32 τίθεται σε ισχύ μόνο αν δεν διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την ημέρα κοινοποίησης της εν λόγω πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ή αν, προτού λήξει αυτή η προθεσμία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλουν αντιρρήσεις. Η περίοδος αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 34
Διαδικασία επιτροπής

1.Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Πρόκειται για επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

3.Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

4.Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011, σε συνδυασμό με το άρθρο 4.

Άρθρο 35
Αξιολόγηση

1.Το αργότερο … [3 έτη μετά την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού] και, στη συνέχεια, ανά τριετία, η Επιτροπή αξιολογεί τον παρόντα κανονισμό και υποβάλλει έκθεση σχετικά με τις κύριες διαπιστώσεις της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

2.Αξιολογεί αν έχουν επιτευχθεί οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, όπως ορίζονται στο άρθρο 1, και τον αντίκτυπό του στους επιχειρηματικούς χρήστες, ιδίως στις ΜΜΕ, και στους τελικούς χρήστες, καθώς και στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

3.Η αξιολόγηση λαμβάνει υπόψη το αποτέλεσμα της διαδικασίας παρακολούθησης, όπως περιγράφεται στο άρθρο 31.

4.Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών παρέχουν στην Επιτροπή κάθε σχετική πληροφορία που διαθέτουν και που ενδέχεται να χρειαστεί η Επιτροπή για να συντάξει την έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 36
Μεταχείριση εμπιστευτικών πληροφοριών

1.Οι πληροφορίες που αποκτώνται κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού χρησιμοποιούνται μόνο για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού και προστατεύονται από τη σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.

2.Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διασφαλίζουν την προστασία του εμπορικού και του επιχειρηματικού απορρήτου και άλλων ευαίσθητων, εμπιστευτικών και διαβαθμισμένων πληροφοριών που αποκτώνται και παράγονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων των συστάσεων και των μέτρων που πρόκειται να ληφθούν, σύμφωνα με το ενωσιακό και το αντίστοιχο εθνικό δίκαιο.

3.Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διασφαλίζουν ότι οι διαβαθμισμένες πληροφορίες που παρέχονται ή ανταλλάσσονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν υποχαρακτηρίζονται ούτε αποχαρακτηρίζονται χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση της πηγής προέλευσης.

4.Εάν ένα κράτος μέλος εκτιμά ότι η υποβολή συγκεντρωτικών πληροφοριών στο πλαίσιο του άρθρου 18 μπορεί, παρ’ όλα αυτά, να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντά του στον τομέα της εθνικής ασφάλειας, μπορεί να αντιταχθεί στην υποβολή από την Επιτροπή μέσω αιτιολογημένης ειδοποίησης.

5.Η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές, οι υπάλληλοί τους, το προσωπικό τους και άλλα πρόσωπα που εργάζονται υπό την εποπτεία των αρχών αυτών διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που λαμβάνουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων και των δραστηριοτήτων τους. Η υποχρέωση αυτή ισχύει επίσης για όλους τους εκπροσώπους των κρατών μελών, τους παρατηρητές, τους εμπειρογνώμονες και άλλους συμμετέχοντες που παρίστανται στις συνεδριάσεις της πλατφόρμας σύμφωνα με το άρθρο 29.

Άρθρο 37
Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 τροποποιείται ως εξής:

1)στο παράρτημα I, στην πρώτη στήλη, προστίθεται νέα σειρά «ΙΗ. Έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών»·

2)στο παράρτημα I, στη δεύτερη στήλη, στη σειρά «ΙΗ. Έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών», προστίθενται τα ακόλουθα σημεία:

«1. πληροφορίες για τη διαδικασία αδειοδότησης»

«2. χρηματοδοτικές και επενδυτικές υπηρεσίες»

«3. δυνατότητες χρηματοδότησης σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών»

«4. υπηρεσίες στήριξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, υπηρεσιών σχετικά με την εταιρική φορολογική δήλωση, την τοπική φορολογική νομοθεσία, το εργατικό δίκαιο»·

3)στο παράρτημα II, στην πρώτη στήλη, προστίθεται νέα σειρά «Έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών»·

4)στο παράρτημα II, στη δεύτερη στήλη, στη σειρά «Έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών», προστίθενται τα ακόλουθα σημεία:

«Διαδικασίες για όλες τις σχετικές διοικητικές άδειες για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, την επέκταση και τη λειτουργία έργων παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένων οικοδομικών αδειών, αδειών χρήσης χημικών προϊόντων, αδειών σύνδεσης στο δίκτυο, και εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και περιβαλλοντικών αδειών, όπου απαιτούνται, οι οποίες περιλαμβάνουν όλες τις διοικητικές αιτήσεις και διαδικασίες»·

5)στο παράρτημα II, στην τρίτη στήλη, στη σειρά «Έργα παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών», προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«Όλες οι εκροές που αφορούν τις διαδικασίες από την αναγνώριση της εγκυρότητας της αίτησης έως την κοινοποίηση της εμπεριστατωμένης απόφασης σχετικά με το αποτέλεσμα της διαδικασίας από την υπεύθυνη εθνική αρμόδια αρχή»·

6)στο παράρτημα ΙΙΙ προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«8) Εθνικές αρμόδιες αρχές που ενεργούν ως υπηρεσία μίας στάσης σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού [πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών]».

Άρθρο 38
Έναρξη ισχύος και εφαρμογή

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει … [την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης].

Εφαρμόζεται από … [ημερομηνία έναρξης ισχύος]. Έως … [2 έτη μετά την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού], το άρθρο 19 παράγραφος 2 στοιχεία α), β) και γ) εφαρμόζεται μόνο στις συμβάσεις που συνάπτονται από κεντρικές αρχές προμηθειών, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 16) της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και στο άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 12) της οδηγίας 2014/25/ΕΕ, και για συμβάσεις αξίας ίσης ή μεγαλύτερης από 25 εκατ. EUR.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Η Πρόεδρος O Πρόεδρος

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά:

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

1.4.2.Ειδικοί στόχοι

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διαφόρων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.7.Προβλεπόμενες μέθοδοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου προς την αξία των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο)

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις

3.2.3.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης (πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών)

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής

Ενιαία αγορά

Μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή

Μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά:

☒ νέα δράση

◻ νέα δράση έπειτα από δοκιμαστικό σχέδιο / προπαρασκευαστική ενέργεια 77

◻ την παράταση υφιστάμενης δράσης

◻ συγχώνευση ή αναπροσανατολισμό μίας ή περισσότερων δράσεων προς άλλη/νέα δράση

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας καθορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη στήριξη της επέκτασης των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, η οποία διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας, στον οποίο εστιάζει η παρούσα πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ρυθμιστικού περιβάλλοντος που απλουστεύει και επιταχύνει την αδειοδότηση νέων εγκαταστάσεων παραγωγής προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και διευκολύνει την επέκταση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών αποσκοπεί στην αύξηση της ανθεκτικότητας της Ένωσης και στην κατοχύρωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης, καθώς και στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και της ανάπτυξης νέων και ανανεώσιμων μορφών ενέργειας.

Γενικός στόχος της πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι να καθοριστούν οι όροι για την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση, να υποστηριχθούν οι στόχοι απανθρακοποίησης της Ένωσης έως το 2030 και να κατοχυρωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού με τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών που απαιτούνται για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης.

Ο γενικός στόχος της παρούσας πρότασης μεταφράζεται καταρχάς στον στόχο της διασφάλισης της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς με τον καθορισμό εναρμονισμένων κανόνων για την εγκατάσταση παραγωγικής ικανότητας για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ένωση.

1.4.2.Ειδικοί στόχοι

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει πλαίσιο για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανικής βάσης της Ένωσης για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και για την ενίσχυση της συμβολής της Ένωσης στη μετάβαση σε μηδενικές καθαρές εκπομπές παγκοσμίως, ενώ παράλληλα επιταχύνει τη μετάβαση της Ένωσης σε πηγές ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, μεταξύ άλλων με την απανθρακοποίηση των βαριών βιομηχανιών.

Ο κανονισμός περιλαμβάνει μέτρα για την επίτευξη του ειδικού στόχου να διασφαλιστεί ότι έως το 2030 η παραγωγική ικανότητα στην Ένωση στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών προσεγγίζει ή καλύπτει δείκτη αναφοράς που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 40 % των ετήσιων αναγκών ανάπτυξης της Ένωσης όσον αφορά τις αντίστοιχες τεχνολογίες που είναι αναγκαίες για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030.

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

Να προσδιοριστούν τα αποτελέσματα που θα πρέπει να έχει η πρόταση/πρωτοβουλία όσον αφορά τους στοχοθετημένους δικαιούχους / τις στοχοθετημένες ομάδες.

Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών αποσκοπεί στην επέκταση της παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανικής βάσης για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών. Ως εκ τούτου, η πρωτοβουλία αυτή θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα του μελλοντικού απανθρακοποιημένου ενεργειακού μας συστήματος.

• βελτίωση της επενδυτικής ασφάλειας, της εστίασης των πολιτικών και του συντονισμού μέσω του καθορισμού σαφών στόχων και μηχανισμών παρακολούθησης·

• μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης για την ανάπτυξη έργων παραγωγής μηδενικών καθαρών εκπομπών, μεταξύ άλλων με τον εξορθολογισμό των διοικητικών απαιτήσεων και τη διευκόλυνση της αδειοδότησης, τη δημιουργία ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων και τη διασφάλιση της πρόσβασης σε πληροφορίες·

• διευκόλυνση της πρόσβασης στις αγορές με ειδικά μέτρα που σχετίζονται με τη ζήτηση από δημόσιους φορείς μέσω διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων και δημοπρασιών, καθώς και μέσω καθεστώτων στήριξης της ιδιωτικής ζήτησης από καταναλωτές·

• διευκόλυνση και παροχή δυνατότητας εκτέλεσης έργων δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση της διαθεσιμότητας τόπων αποθήκευσης CO2·

• στήριξη της καινοτομίας, μεταξύ άλλων, μέσω ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων·

• ενίσχυση των δεξιοτήτων για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και, ως εκ τούτου, προώθηση της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας·

• συντονισμός βιομηχανικών εταιρικών σχέσεων μηδενικών καθαρών εκπομπών.

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

Να προσδιοριστούν οι δείκτες για την παρακολούθηση της προόδου και των επιτευγμάτων.

Ο κανονισμός προβλέπει έναν πυλώνα για την παρακολούθηση της πρωτοβουλίας. Η ενισχυμένη συνεργασία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα διασφαλίσει την αναγκαία και συγκρίσιμη συλλογή πληροφοριών και δεδομένων.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις τάσεις όσον αφορά την επίτευξη των αντίστοιχων στόχων της πράξης για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τις εκροές, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο της πρωτοβουλίας έπειτα από τρία έτη. Τα κύρια πορίσματα της αξιολόγησης θα παρουσιαστούν με τη μορφή έκθεσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών. Η έκθεση θα δημοσιοποιηθεί επίσης.

Η Επιτροπή θα καταρτίσει επίσης λεπτομερές πρόγραμμα για την παρακολούθηση των εκροών, των αποτελεσμάτων και του αντικτύπου του παρόντος κανονισμού βάσει προγράμματος παρακολούθησης που θα καθορίζει τα μέσα και τα χρονικά διαστήματα της συλλογής δεδομένων.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις, τις τάσεις της αγοράς και την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ, καθώς και τον αντίκτυπο του παρόντος κανονισμού. Τα αποτελέσματα της εν λόγω παρακολούθησης και οι σχετικές συστάσεις θα δημοσιεύονται σε ετήσια βάση στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.

Η Επιτροπή θα συνεργάζεται με τα κράτη μέλη όσον αφορά την αυξημένη εποπτεία της αγοράς για ειδικές ανά προϊόν απαιτήσεις, ώστε να διασφαλίζεται ότι διατίθενται στην αγορά μόνο προϊόντα που συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της Ένωσης, έτσι ώστε να κατοχυρώνονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού τόσο εσωτερικά όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Για την επίτευξη του στόχου της ετήσιας ικανότητας έγχυσης σε τόπους αποθήκευσης CO2, η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου που αφορά την ικανότητα έγχυσης CO2 σε επίπεδο Ένωσης και θα υποβάλλει ετήσια έκθεση.

Οι στόχοι που ορίζονται ανωτέρω θα επαναξιολογηθούν και η Επιτροπή, επικουρούμενη από την πλατφόρμα Net-Zero Europe σε τακτική βάση, θα παρακολουθεί την πρόοδο. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα παρακολουθεί τις επιδόσεις και θα συμβάλλει στην αξιολόγηση. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη συλλογή στοιχείων από τη βιομηχανία και τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στον καθορισμό και στην εφαρμογή της στήριξης της πολιτικής για τις αλυσίδες εφοδιασμού με τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα διαδραματίσει επίσης σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση της ενίσχυσης των δεξιοτήτων μέσω της παρακολούθησης των ακαδημιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και της αξιολόγησης της ζήτησης και της προσφοράς εργατικού δυναμικού με τα σύνολα δεξιοτήτων που απαιτούνται στις βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Οι παρακάτω εξελίξεις μπορούν να μετρώνται περαιτέρω στις βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, στο πλαίσιο της διαδικασίας παρακολούθησης, πέραν της βασικής δέσμευσης παρακολούθησης από την πλατφόρμα:

• ο αριθμός των νομικών οντοτήτων (με ανάλυση ανά μέγεθος, είδος και χώρα εγκατάστασης) οι οποίες συμμετέχουν στις δράσεις που στηρίζονται από την πρωτοβουλία·

• το συνολικό ποσό των επενδύσεων σε βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της μόχλευσης χρηματοδότησης τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα·

• το ποσό των επενδύσεων από εταιρείες, λαμβανομένου υπόψη του τμήματος της αλυσίδας αξίας στο οποίο δραστηριοποιούνται·

• δεδομένα παρακολούθησης σχετικά με την πρόοδο των έργων και τις εξελίξεις όσον αφορά τη ζήτηση και την προσφορά·

• οι προσφορές που ανατίθενται βάσει κριτηρίων που αφορούν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την καινοτομία και την ενοποίηση του συστήματος·

• παρακολούθηση των δραστηριοτήτων επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων από τις ακαδημίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως υποστηρίζονται από την πλατφόρμα Net-Zero Europe, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των εκπαιδευομένων και των σχετικών επενδύσεων. Παρακολούθηση της δημιουργίας πρόσθετων θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και των κύριων ποιοτικών χαρακτηριστικών τους, μεταξύ άλλων σε σχέση με τους μισθούς, τις συνθήκες εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις.

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

Ο κανονισμός θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την έκδοσή του, δηλαδή την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, αρχικά στοιχεία, όπως η πλατφόρμα Net-Zero Europe, η οποία δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2022, θα ενεργοποιηθούν νωρίτερα. Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών καθορίζει περαιτέρω τη δομή διακυβέρνησης της πλατφόρμας.

Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις μπορούν να εκδίδονται έπειτα από ενδελεχή αξιολόγηση των επιπτώσεων και διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι τεχνολογικές αλλαγές και οι εξελίξεις της αγοράς, σύμφωνα με τους στόχους και τα κριτήρια της πρωτοβουλίας.

Συλλογή πληροφοριών από αντιπροσωπευτικές οργανώσεις επιχειρήσεων παραγωγής καθαρής τεχνολογίας αναμένεται να βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και τα κράτη μέλη έχουν ήδη συζητήσει ορισμένα πιθανά μέτρα με την Επιτροπή για τη στήριξη της καθαρής τεχνολογίας και των βιομηχανιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρώπη και παρακολουθούν τις οικείες αξιακές αλυσίδες.

Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες, ο πρώτος από τους οποίους συνίσταται στην παρούσα πρωτοβουλία, την πράξη για τη βιομηχανία των καθαρών μηδενικών εκπομπών. Η πράξη αυτή δημιουργεί ένα ρυθμιστικό περιβάλλον με απλουστευμένες και ταχείες διαδικασίες αδειοδότησης για νέες εγκαταστάσεις παραγωγής τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και διευκολύνει την επέκταση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Η αύξηση της εφαρμογής τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι ουσιαστικής σημασίας για να μπορέσει η ΕΕ να επιτύχει τον στόχο υλοποίησης των δεσμεύσεών της στο πλαίσιο της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % για μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050. Η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι επίσης καίριας σημασίας για τη διασφάλιση του σταθερού ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ που θα στηρίξει τη βιομηχανία της και, τελικά, τον ρόλο της στην κατοχύρωση της εθνικής ασφάλειας των κρατών μελών. Ως εκ τούτου, συμβάλλει στην προσπάθεια της ΕΕ για ανοικτή στρατηγική αυτονομία.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η Ευρώπη αντιμετώπισε διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού τεχνολογιών ανανεώσιμης ενέργειας και μηδενικών καθαρών εκπομπών, με αποτέλεσμα να προκληθούν ελλείψεις σε πολλούς οικονομικούς τομείς, καθώς και δυνητικά σοβαρές κοινωνικές συνέπειες.

Στο οικοσύστημα τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, υπάρχει σχετικά μικρή διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού και, για ορισμένα προϊόντα, υψηλή εξάρτηση από τις εξαγωγές τρίτων χωρών. Τα μερίδια αγοράς της βιομηχανίας της ΕΕ υφίστανται έντονες πιέσεις, λόγω των επιδοτήσεων σε τρίτες χώρες, οι οποίες υπονομεύουν τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Η πρωτοβουλία αυτή θα καταστήσει δυνατή την ανάπτυξη ευνοϊκών συνθηκών μέσω σειράς μέτρων, όπως συντομότερων χρονοδιαγραμμάτων αδειοδότησης και αύξησης της ζήτησης από τον δημόσιο τομέα. Αυτό θα βοηθήσει τις βιομηχανίες στην Ευρώπη να προσελκύσουν χρηματοδότηση για την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Η αύξηση των επενδύσεων στην ευρωπαϊκή παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι καίριας σημασίας για τη δημιουργία μιας σταθερής βιομηχανικής βάσης για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών και τις αλυσίδες εφοδιασμού τους σε ολόκληρη την ΕΕ.

Στόχος δεν είναι μόνο η μείωση των εξαρτήσεων, αλλά και η αξιοποίηση των οικονομικών ευκαιριών που απορρέουν από την παγκόσμια αγορά για τεχνολογίες της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών, η αξία της οποίας αναμένεται να ανέρχεται σε περίπου 600 δισ. EUR ετησίως έως το 2030, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, όπως περιγράφεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την πρόταση. Επίσης, η πράξη θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού βιομηχανικού οικοσυστήματος μηδενικών καθαρών εκπομπών και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας γενικότερα, μέσω της παροχής καινοτόμων προϊόντων για τους Ευρωπαίους πολίτες. Η Ένωση διαθέτει τα περιουσιακά στοιχεία ώστε να καταστεί βιομηχανική ηγετική δύναμη στην αγορά τεχνολογιών καθαρής ενέργειας και μηδενικών καθαρών εκπομπών του μέλλοντος.

Επίσης, η δράση αυτή σε επίπεδο ΕΕ αποτρέπει τον κατακερματισμό μεταξύ 27 ρυθμιστικών προσεγγίσεων και θα διευκολύνει την επίτευξη των κλιματικών φιλοδοξιών σε επίπεδο ΕΕ.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

Η ανακοίνωση «Βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών» του Ιανουαρίου του 2023 καθορίζει τους λόγους για τους οποίους απαιτείται ισχυρή κοινή ευρωπαϊκή αντίδραση για την τόνωση της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Στο πλαίσιο του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, η Επιτροπή προτείνει να υποβληθεί μια πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών με στόχο τη στήριξη της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ.

Αφετηρία του σχεδίου είναι η ανάγκη μαζικής αύξησης της τεχνολογικής ανάπτυξης, της βιομηχανικής παραγωγής και της εγκατάστασης τεχνολογιών της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία, καθώς και η προστιθέμενη αξία μιας προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ για την από κοινού αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Αυτό καθίσταται δυσκολότερο λόγω του παγκόσμιου ανταγωνισμού για πρώτες ύλες και ειδικευμένο προσωπικό. Το σχέδιο στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτής της διχοτόμησης, εστιάζοντας στους τομείς στους οποίους η Ευρώπη μπορεί να κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά. Επιδιώκει επίσης να αποτρέψει τον κίνδυνο η εξάρτησή μας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα να αντικατασταθεί από άλλες στρατηγικές εξαρτήσεις που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πρόσβασή μας σε βασικές τεχνολογίες και εισροές για την πράσινη μετάβαση, μέσω ενός συνδυασμού διαφοροποίησης και ίδιας ανάπτυξης και παραγωγής. Το σχέδιο θα συμπληρώσει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες μετασχηματισμού της βιομηχανίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, ιδίως το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία. Ο εκσυγχρονισμός και η απανθρακοποίηση των ενεργοβόρων βιομηχανιών παραμένει επίσης κορυφαία προτεραιότητα, όπως και η διασφάλιση της επαγγελματικής μετάβασης και της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας μέσω κατάρτισης και εκπαίδευσης.

Η ΕΕ ανέκαθεν βασιζόταν σε ένα ισχυρό ρυθμιστικό περιβάλλον για τον καθορισμό ευνοϊκών συνθηκών για τις επιχειρήσεις, για την παροχή ποιοτικής απασχόλησης στο εργατικό δυναμικό και για ένα υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Οι τρεις αυτές διαστάσεις μπορούν να αλληλοενισχύονται, εάν οι κανονιστικές ρυθμίσεις είναι ισορροπημένες και σχεδιασμένες με έξυπνο τρόπο, ζήτημα που απαιτεί διαρκή προσοχή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή έχει εισαγάγει «έλεγχο ανταγωνιστικότητας» σε όλες τις νέες ρυθμίσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι αντιμετωπίζονται όλες οι πιθανές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα. Ένα απλό, προβλέψιμο και σαφές ρυθμιστικό περιβάλλον έχει καίρια σημασία για την προώθηση των επενδύσεων.

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν δραστηριότητες για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης συνθηκών για την προώθηση των επενδύσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ. Οι δραστηριότητες αυτές θα επικεντρωθούν ιδιαίτερα στην επιτάχυνση των επενδύσεων σε στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Η πλατφόρμα της βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών θα βοηθήσει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντοπίζουν σημεία συμφόρησης και πιθανές βέλτιστες πρακτικές, κυρίως βάσει τακτικών επαφών με τις σχετικές βιομηχανικές συμμαχίες, όπως τη συμμαχία για τους συσσωρευτές, τη συμμαχία για τους ηλιακούς συλλέκτες και την εταιρική σχέση για τις ηλεκτρολυτικές κυψέλες.

Η πρωτοβουλία αποσκοπεί στη στήριξη της κινητοποίησης κονδυλίων που υπάγονται στους ακόλουθους τίτλους του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου:

Τομέας 1 Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία: Τίτλος 2 Ευρωπαϊκές στρατηγικές επενδύσεις

_Ταμείο InvestEU

Τομέας 1 Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία: Τίτλος 3 Ενιαία αγορά

_Πρόγραμμα για την ενιαία αγορά

Τομέας 2 Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες: Τίτλος 5 Περιφερειακή ανάπτυξη και συνοχή

_Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης

Τομέας 2 Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες: Τίτλος 6 Ανάκαμψη και ανθεκτικότητα

_Μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας

Τομέας 2 Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες: Τίτλος 7 Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, στην κοινωνική συνοχή και στις αξίες

_Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο

Τομέας 3 Φυσικοί πόροι και περιβάλλον: Τίτλος 9 Περιβάλλον και δράση για το κλίμα

_Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης

Στο πλαίσιο του NextGenerationEU, τα 27 εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που χρηματοδοτούνται από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) χορηγούν ήδη 250 δισ. EUR για πράσινα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων για τη στήριξη της απανθρακοποίησης της βιομηχανίας. Στο πλαίσιο του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων Ευρώπη» διατίθενται 40 δισ. EUR για την έρευνα και την καινοτομία στους τομείς της Πράσινης Συμφωνίας, σε συνεργασία και με τη βιομηχανία. Μέσω των πολιτικών συνοχής χορηγούνται περίπου 85 δισ. EUR για την πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Η Επιτροπή θα διευκολύνει περαιτέρω την ταχεία κινητοποίηση επενδύσεων από τον τομέα της συνοχής για τη στήριξη του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, μεταξύ άλλων επιταχύνοντας τον σχεδιασμό και τις επιστροφές εξόδων των έργων ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσω τυποποιημένων συστημάτων επιστροφής εξόδων. Μέχρι σήμερα, οι σχετικές πηγές χρηματοδότησης της ΕΕ ευνοούσαν κυρίως την έρευνα και καινοτομία και την ανάπτυξη ανανεώσιμης ενέργειας και συναφών υποδομών, χωρίς να στοχεύουν στην παραγωγική ικανότητα του τομέα. Η χρηματοδότηση των βιομηχανικών αξιακών αλυσίδων μηδενικών καθαρών εκπομπών μπορεί να αυξηθεί σε κλίμακα και ταχύτητα. Ωστόσο, για να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς λόγω των διαφορετικών επιπέδων εθνικής στήριξης —και των διαφορετικών ικανοτήτων χορήγησης της εν λόγω στήριξης— χρειάζεται επίσης επαρκής χρηματοδότηση σε επίπεδο ΕΕ για τη διευκόλυνση της άνθησης των εν λόγω βιομηχανικών αξιακών αλυσίδων σε ολόκληρη την Ένωση.

Η πρωτοβουλία εμπίπτει στο βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας, το οποίο προβλέπει τη στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών. Οι επιλογές χρηματοδότησης που παρουσιάζονται στο τμήμα δεν εξαρτώνται από την πρόταση, αλλά μπορούν να υλοποιηθούν βάσει προγενέστερης νομοθεσίας που συνδέεται με την παρούσα πρόταση.

Η πρόταση έχει στόχο να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας των μηδενικών καθαρών εκπομπών και να υποστηρίξει την ταχεία μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Στόχος του σχεδίου είναι να παράσχει ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον για την επέκταση της ενωσιακής βιομηχανικής ικανότητας για τις τεχνολογίες και τα προϊόντα μηδενικών καθαρών εκπομπών που απαιτούνται για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της Ευρώπης για το κλίμα. Το σχέδιο αξιοποιεί προηγούμενες πρωτοβουλίες και βασίζεται στα πλεονεκτήματα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, συμπληρώνοντας τις συνεχιζόμενες προσπάθειες στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα της επένδυσης στην ανταγωνιστική μας βιωσιμότητα με την οικοδόμηση μιας πιο δίκαιης, πιο πράσινης και πιο ψηφιακής Ευρώπης. Συμπληρώνει επίσης τις προσπάθειες στο πλαίσιο του REPowerEU, το οποίο αποτέλεσε την απάντηση της ΕΕ στις δυσκολίες και στη διατάραξη της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με στόχο τον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης μέσω του τερματισμού της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Συνολικά, αυτό θα αποφέρει αυξημένη εξοικονόμηση ενέργειας, διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και επιτάχυνση της ανάπτυξης ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Στο σχέδιο, η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεσή της να παράσχει περαιτέρω δυνατότητες ευελιξίας στα κράτη μέλη όσον αφορά τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων που περιορίζονται σε προσεκτικά καθορισμένες περιοχές και σε προσωρινή βάση. Όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, στο σχέδιο εξηγείται ότι η πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ παρέχει εργαλεία για τη στήριξη της ανάπτυξης και της εφαρμογής βασικών τεχνολογιών αιχμής, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης, που είναι στρατηγικής σημασίας για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς και τηρώντας τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ.

Η Επιτροπή θα συμβουλευτεί τα κράτη μέλη σχετικά με πρόταση προσωρινής προσαρμογής των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, έως το τέλος του 2025, για την περαιτέρω επιτάχυνση και απλούστευσή τους, με ευκολότερους υπολογισμούς, απλούστερες διαδικασίες και ταχύτερες εγκρίσεις. Οι αλλαγές αυτές θα βοηθήσουν επίσης τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν συγκεκριμένα έργα που περιλαμβάνονται στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τους. Το σχέδιο εξηγεί περαιτέρω ότι, για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη νέων έργων, η έγκριση των έργων που σχετίζονται με σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος θα εξορθολογιστεί και θα απλουστευθεί περαιτέρω.

Υπάρχουν ορισμένα μέσα που συνδέονται με την πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών και μπορούν να εκτελεστούν βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

Υπηρεσίες

Το πρόγραμμα InvestEU είναι το κατάλληλο μέσο για την τόνωση των επενδύσεων για μηδενικές καθαρές εκπομπές στην ΕΕ. Το InvestEU είναι το μέσο της Ένωσης για την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε τομείς προτεραιότητας για την ΕΕ. Μέσω της ΕΤΕπ, του ΕΤαΕ, της ΕΤΑΑ και 14 ακόμα εταίρων υλοποίησης, η ΕΕ στηρίζει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην τεχνολογική και βιομηχανική καινοτομία μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Ταμείο Καινοτομίας

Το Ταμείο Καινοτομίας στηρίζει την ανάπτυξη και την πρωτοπόρο εφαρμογή τεχνολογιών και λύσεων για την απανθρακοποίηση της ενεργοβόρου βιομηχανίας, την ενίσχυση της ανανεώσιμης ενέργειας και της αποθήκευσης ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων των συσσωρευτών και του υδρογόνου) και την ενδυνάμωση των εφοδιαστικών αλυσίδων μηδενικών καθαρών εκπομπών, στηρίζοντας την παραγωγή κρίσιμων κατασκευαστικών στοιχείων για συσσωρευτές, αιολική και ηλιακή ενέργεια, ηλεκτρολυτικές κυψέλες, κυψέλες καυσίμου και αντλίες θερμότητας.

Σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ)

Τα ΣΕΚΕΕ μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων της Ένωσης, ιδίως χάρη στις θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις τους. Μέσω των ΣΕΚΕΕ μπορεί να καταστεί δυνατό να έρθουν σε επαφή κράτη μέλη και ενδιαφερόμενοι φορείς από ολόκληρη την Ένωση, ώστε να αντιμετωπιστούν σημαντικές ανεπάρκειες της αγοράς ή συστημικές αδυναμίες και κοινωνικές προκλήσεις που δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν διαφορετικά.

Ταμείο ευρωπαϊκής κυριαρχίας

Μεσοπρόθεσμα, η Επιτροπή προτίθεται να δώσει μια διαρθρωτική απάντηση στις επενδυτικές ανάγκες, προτείνοντας ένα ταμείο ευρωπαϊκής κυριαρχίας στο πλαίσιο της επανεξέτασης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου πριν από το καλοκαίρι του 2023. Επίσης, η Επιτροπή αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να αυξηθεί η συνολική χρηματοδότηση για το InvestEU, ειδικότερα για την περίοδο 2024-2027.

Για να καλυφθεί το επενδυτικό κενό για τη μετάβαση σε μηδενικές καθαρές εκπομπές, οι πρωτοβουλίες αυτές αποσκοπούν στην προσέλκυση ιδιωτικής χρηματοδότησης για τη συμπλήρωση της επίτευξης των στόχων.

Όπως περιγράφεται λεπτομερώς κατωτέρω, για την εφαρμογή του νομοθετήματος αυτού θα απαιτηθούν πρόσθετοι ανθρώπινοι πόροι, καθώς επίσης και ορισμένες υποστηρικτικές δαπάνες.

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

◻ περιορισμένη διάρκεια

–◻ με ισχύ από [ΗΗ/MM]ΕΕΕΕ έως [ΗΗ/MM]ΕΕΕΕ

–◻ Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ για πιστώσεις πληρωμών.

☒ απεριόριστη διάρκεια

–Περίοδος σταδιακής εφαρμογής από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ,

–και στη συνέχεια πλήρης εφαρμογή.

1.7.Προβλεπόμενες μέθοδοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού 78

☒ Άμεση διαχείριση από την Επιτροπή

–☒ από τις υπηρεσίες της, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της στις αντιπροσωπείες της Ένωσης

–◻ από τους εκτελεστικούς οργανισμούς

◻ Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

◻ Έμμεση διαχείριση με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού:

–◻ σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς που αυτές έχουν ορίσει

–◻ σε διεθνείς οργανισμούς και στις οργανώσεις τους (να προσδιοριστούν)

–◻ στην ΕΤΕπ και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

–◻ στους οργανισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 70 και 71 του δημοσιονομικού κανονισμού

–◻ σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου

–◻ σε οργανισμούς που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο και έχουν αποστολή δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

–◻ σε οργανισμούς που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο κράτους μέλους, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι οποίοι παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

–◻ σε οργανισμούς ή πρόσωπα επιφορτισμένα με την εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων στην ΚΕΠΠΑ βάσει του τίτλου V της ΣΕΕ και τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη.

–Αν αναφέρονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, να διευκρινιστούν στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

Παρατηρήσεις

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι.

Το παρόν νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο περιλαμβάνει δαπάνες προσωπικού, σύναψη δημόσιων συμβάσεων και, ενδεχομένως, διοικητικές ρυθμίσεις. Εφαρμόζονται τυποποιημένοι κανόνες για το συγκεκριμένο είδος δαπανών. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τις εκροές, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο της παρούσας πρότασης τρία έτη μετά την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής της. Για τη διενέργεια της αξιολόγησης, η πλατφόρμα για μια Ευρώπη μηδενικών καθαρών εκπομπών, τα κράτη μέλη και οι εθνικές αρμόδιες αρχές θα παρέχουν πληροφορίες στην Επιτροπή κατόπιν αιτήματός της.

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου

Ο τρόπος διαχείρισης της πρωτοβουλίας είναι η άμεση διαχείριση από την Επιτροπή. Η Επιτροπή θα επικουρείται από το διοικητικό όργανο, το οποίο είναι η πλατφόρμα Net-Zero Europe, με εκπροσώπους των κρατών μελών και ενδιαφερόμενα μέρη. Συνοπτικά, η πρωτοβουλία απαιτεί δαπάνες προσωπικού, σύναψη συμβάσεων προμήθειας και, ενδεχομένως, διοικητικές ρυθμίσεις. Εφαρμόζονται τυποποιημένοι κανόνες για το συγκεκριμένο είδος δαπανών.

Συνολικά, η πρωτοβουλία απαιτεί δαπάνες προσωπικού, δαπάνες για μελέτες και έρευνα, αρχική χρηματοδότηση για τη στήριξη της δημιουργίας και της λειτουργίας ακαδημιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και άλλες διοικητικές ρυθμίσεις. Εφαρμόζονται τυποποιημένοι κανόνες για το συγκεκριμένο είδος δαπανών.

Οι περισσότερες πτυχές της πρωτοβουλίας ακολουθούν τυποποιημένες διαδικασίες για την παροχή τεχνικής υποστήριξης, με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και τη θέσπιση παράγωγου δικαίου. Ο κυριότερος κίνδυνος, που έχει ήδη επισημανθεί στο παρελθόν, είναι οι ανεπαρκείς ανθρώπινοι πόροι για την εφαρμογή των προγραμμάτων εργασίας.

Η παρούσα πρόταση δεν συνοδεύεται από επίσημη εκτίμηση επιπτώσεων. Λαμβανομένης υπόψη της επείγουσας ανάγκης ανάληψης δράσης για τους λόγους που επεξηγούνται ανωτέρω, δεν θα ήταν εφικτό να υποβληθεί εκτίμηση επιπτώσεων εντός του διαθέσιμου χρονοδιαγράμματος πριν από την έγκριση της πρότασης. Η ανάλυση παρουσιάζεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με την αξιολόγηση των επενδυτικών αναγκών και τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας της ΕΕ για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, το οποίο συνοδεύει την παρούσα πρόταση. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας της παρούσας πρωτοβουλίας πραγματοποιήθηκε στοχευμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη, και οι μακροχρόνιες και τακτικές επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου, τα κράτη μέλη και εμπορικές ενώσεις κατέστησαν δυνατή τη συλλογή επαρκούς όγκου πληροφοριών και ανατροφοδότησης σχετικά με την πρόταση. Παρά τη συνεκτίμηση στοιχείων που σχετίζονται με τις επιλογές πολιτικής της πρότασης, ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον ακούσιες συνέπειες και επιπτώσεις από την παρούσα πρωτοβουλία. Η Επιτροπή προτίθεται να τις εντοπίζει μόλις προκύπτουν, μέσω των αυστηρών διαδικασιών παρακολούθησης που προβλέπονται στον κανονισμό, και θα αντιμετωπίσει τυχόν ακούσιες συνέπειες με κατάλληλα μέσα και δράσεις.

Συνολικά, η πρωτοβουλία απαιτεί δαπάνες προσωπικού, ενδεχομένως σύναψη δημόσιων συμβάσεων και, ενδεχομένως διοικητικές ρυθμίσεις. Εφαρμόζονται τυποποιημένοι κανόνες για το συγκεκριμένο είδος δαπανών.

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

Να προσδιοριστούν τα ισχύοντα ή τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας, π.χ. στη στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης.

Η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι η πλατφόρμα Net-Zero Europe, ως διοικητικό όργανο, εφαρμόζει διαδικασίες για την καταπολέμηση της απάτης σε όλα τα στάδια της διαδικασίας διαχείρισης.

Κατά την υλοποίηση δράσεων που χρηματοδοτούνται δυνάμει των σχετικών πράξεων, λαμβανομένης υπόψη της πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, η Επιτροπή θα μεριμνά ώστε να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, με την εφαρμογή προληπτικών μέτρων κατά της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας, με τη διενέργεια αποτελεσματικών ελέγχων και, σε περίπτωση που διαπιστωθούν παρατυπίες, με την ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, καθώς και με την επιβολή, όταν κρίνεται σκόπιμο, αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει την εξουσία να ασκεί έλεγχο, βάσει εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων, σχετικά με το πρόγραμμα. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) δύναται να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις στους οικονομικούς παράγοντες που έχουν σχέση, άμεσα ή έμμεσα, με τη χρηματοδότηση αυτή, σύμφωνα με τις διαδικασίες που καθορίζονται στον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 και στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, με στόχο τη διαπίστωση τυχόν απάτης, δωροδοκίας ή οποιασδήποτε άλλης παράνομης ενέργειας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σε σχέση με συμφωνία ή απόφαση επιχορήγησης ή με σύμβαση που αφορά χρηματοδότηση από μέρους της Ένωσης. Επίσης, οι κοινές επιχειρήσεις θα πρέπει να προσχωρήσουν στη διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, της 25ης Μαΐου 1999, σχετικά με τις εσωτερικές έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μπορεί να διενεργεί έρευνες σύμφωνα με τις διατάξεις και τις διαδικασίες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου, με σκοπό τη διερεύνηση αξιόποινων πράξεων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης.

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

·Υφιστάμενες γραμμές του προϋπολογισμού

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού.

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου	Γραμμή του προϋπολογισμού	Είδος δαπάνης	Συμμετοχή
	Αριθμός	ΔΠ/ΜΔΠ 79	χωρών ΕΖΕΣ 80	υποψηφίων για ένταξη χωρών και δυνάμει υποψηφίων χωρών 81	άλλων τρίτων χωρών	άλλα έσοδα για ειδικό προορισμό
1	03.02.01.01	ΔΠ/ΜΔΠ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ
1	03.02.02.00	ΔΠ/ΜΔΠ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ
1	01.02.02.54	ΔΠ/ΜΔΠ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ	ΝΑΙ/ΟΧΙ

·Νέες γραμμές του προϋπολογισμού, των οποίων έχει ζητηθεί η δημιουργία

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού.

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου	Γραμμή του προϋπολογισμού	Είδος δαπάνης	Συμμετοχή
	Αριθμός	ΔΠ/ΜΔΠ	χωρών ΕΖΕΣ	υποψήφιων προς ένταξη χωρών και δυνάμει υποψήφιων χωρών	άλλων τρίτων χωρών	άλλα έσοδα για ειδικό προορισμό

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις

–◻ Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων

–☒ Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικούπλαισίου

Αριθμός

ΓΔ: GROW			Έτος 2023	Έτος 2024	Έτος 2025	Έτος 2026	Έτος 2027	Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)	ΣΥΝΟΛΟ
• Επιχειρησιακές πιστώσεις
Γραμμή του προϋπολογισμού 82 03.020101 — Λειτουργία και ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1α)		0,180	0,180	0,180	0,180		0,720
	Πληρωμές	(2α)		0,060	0,180	0,180	0,180	0,120	0,720
Γραμμή του προϋπολογισμού 03.02.02.00 — Πυλώνας για τις ΜΜΕ στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1β)	2,500						2,500
	Πληρωμές	(2β)	0,500	2,000					2,500
Γραμμή του προϋπολογισμού 01 02 02 54 — Κοινή επιχείρηση «Καθαρό υδρογόνο»	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(1β)	3,000						3,000
	Πληρωμές	(2β)	0,750	2,250					3,000
Πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα χρηματοδοτούμενες από το κονδύλιο ειδικών προγραμμάτων 83
Γραμμή του προϋπολογισμού		(3)
ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων για τη ΓΔ GROW	Αναλήψεις υποχρεώσεων	=1α+1β +3	5,500	0,180	0,180	0,180	0,180		6,220
	Πληρωμές	=2α+2β +3	1,25	4,310	0,180	0,180	0,180	0,120	6,220

• ΣΥΝΟΛΟ επιχειρησιακών πιστώσεων	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(4)	5,500	0,180	0,180	0,180	0,180		6,220
	Πληρωμές	(5)	1,250	4,310	0,180	0,180	0,180	0,120
• ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα χρηματοδοτούμενων από το κονδύλιο ειδικών προγραμμάτων		(6)
ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων του ΤΟΜΕΑ 1 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου	Αναλήψεις υποχρεώσεων	=4+ 6	5,500	0,180	0,180	0,180	0,180		6,220
	Πληρωμές	=5+ 6	1,250	4,310	0,180	0,180	0,180	0,120	6,220

Αν η πρόταση/πρωτοβουλία επηρεάζει περισσότερους του ενός επιχειρησιακούς τομείς, επαναλάβετε το ανωτέρω τμήμα:

• ΣΥΝΟΛΟ επιχειρησιακών πιστώσεων (όλοι οι επιχειρησιακοί τομείς)	Αναλήψεις υποχρεώσεων	(4)
	Πληρωμές	(5)
ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα χρηματοδοτούμενων από το κονδύλιο ειδικών προγραμμάτων (όλοι οι επιχειρησιακοί τομείς)		(6)
ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων των ΤΟΜΕΩΝ 1 έως 6 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (Ποσό αναφοράς)	Αναλήψεις υποχρεώσεων	=4+ 6
	Πληρωμές	=5+ 6
	Πληρωμές	=5+ 6

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικούπλαισίου

«Διοικητικές δαπάνες»

Αυτό το τμήμα θα πρέπει να συμπληρωθεί με «στοιχεία διοικητικού χαρακτήρα του προϋπολογισμού» τα οποία θα εισαχθούν, πρώτα, στο παράρτημα του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου (παράρτημα 5 της απόφασης της Επιτροπής σχετικά με τους εσωτερικούς κανόνες για την εκτέλεση του τμήματος του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά την Επιτροπή), που τηλεφορτώνεται στο DECIDE για διυπηρεσιακή διαβούλευση.

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

		Έτος 2023	Έτος 2024	Έτος 2025	Έτος 2026	Έτος 2027	Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)	ΣΥΝΟΛΟ
ΓΔ: GROW
• Ανθρώπινοι πόροι			0,513	0,513	0,513	0,513	0,513	2,565
• Άλλες διοικητικές δαπάνες			0,025	0,025	0,025	0,025	0,025	0,125
ΣΥΝΟΛΟ ΓΔ GROW	Πιστώσεις		0,538	0,538	0,538	0,538	0,538	2,69

		Έτος 2023	Έτος 2024	Έτος 2025	Έτος 2026	Έτος 2027	Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)	ΣΥΝΟΛΟ
ΓΔ: ENER
• Ανθρώπινοι πόροι			0,513	0,513	0,513	0,513	0,513	2,565
• Άλλες διοικητικές δαπάνες
ΣΥΝΟΛΟ ΓΔ ENER	Πιστώσεις		0,513	0,513	0,513	0,513	0,513	2,565

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων
του ΤΟΜΕΑ 7
του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου

(Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων = Σύνολο πληρωμών)

1,051

5,255

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

		Έτος 2023	Έτος 2024 84	Έτος 2025	Έτος 2026	Έτος 2027	Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)	ΣΥΝΟΛΟ
ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων των ΤΟΜΕΩΝ 1 έως 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου	Αναλήψεις υποχρεώσεων	5,500	1,231	1,231	1,231	1,231	1,051	11,457
	Πληρωμές	1,250	5,361	1,231	1,231	1,231	1,171	11,457

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις

Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Να προσδιοριστούν οι στόχοι και τα αποτελέσματα

⇩

Έτος
N

Έτος
N+1

Έτος
N+2

Έτος
N+3

Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)

ΣΥΝΟΛΟ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Είδος 85

Μέσο κόστος

Αριθ.

Κόστος

Αριθ.

Κόστος

Αριθ.

Κόστος

Αριθ.

Κόστος

Αριθ.

Κόστος

Αριθ.

Κόστος

Αριθ.

Κόστος

Συνολικός αριθ.

Συνολικό κόστος

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ αριθ. 1 86 …

- Αποτέλεσμα

Μερικό σύνολο για τον ειδικό στόχο αριθ. 1

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ αριθ. 2 ...

- Αποτέλεσμα

Μερικό σύνολο για τον ειδικό στόχο αριθ. 2

ΣΥΝΟΛΑ

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις

–◻ Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα

–⌧ Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Έτος

2023

Έτος
2024 87

Έτος
2025

Έτος
2026

Έτος
2027

Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)

ΣΥΝΟΛΟ

ΤΟΜΕΑΣ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
Ανθρώπινοι πόροι	1,026	1,026	1,026	1,026	1,026		5,13
Άλλες διοικητικές δαπάνες	0,025	0,025	0,025	0,025	0,025		0,125
Μερικό σύνολο του ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου		1,051	1,051	1,051	1,051	1,051		5,255

Εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 88 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
Ανθρώπινοι πόροι
Άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα
Μερικό σύνολο εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
Εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 89 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
Ανθρώπινοι πόροι
Άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα
Μερικό σύνολο εκτός του ΤΟΜΕΑ 7 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
ΣΥΝΟΛΟ	1,051	1,051	1,051	1,051	1,051	5,255

Οι απαιτούμενες πιστώσεις για ανθρώπινους πόρους και άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις πιστώσεις της ΓΔ που έχουν ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχουν ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και οι οποίες θα συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, με πρόσθετα κονδύλια που ενδέχεται να χορηγηθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

3.2.3.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

–◻ Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων

–⌧ Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Εκτίμηση η οποία πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης

Έτος
2024

Έτος
2025

Έτος 2026

Έτος 2027

Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)

• Θέσεις απασχόλησης του πίνακα προσωπικού (θέσεις μόνιμων και έκτακτων υπαλλήλων)

20 01 02 01 (στην έδρα και στις αντιπροσωπείες της Επιτροπής)

20 01 02 03 (αντιπροσωπείες της ΕΕ)

01 01 01 01 (έμμεση έρευνα)

01 01 01 11 (άμεση έρευνα)

Άλλες γραμμές του προϋπολογισμού (να προσδιοριστούν)

• Εξωτερικό προσωπικό (σε μονάδα ισοδυνάμου πλήρους απασχόλησης: ΙΠΑ) 90

20 02 01 (AC, END, INT από το συνολικό κονδύλιο)

20 02 03 (AC, AL, END, INT και JPD στις αντιπροσωπείες της ΕΕ)

XX 01 xx yy zz 91

- στην έδρα

- στις αντιπροσωπείες της ΕΕ

01 01 01 02 (AC, END, INT — έμμεση έρευνα)

01 01 01 12 (AC, END, INT – άμεση έρευνα)

Άλλες γραμμές του προϋπολογισμού (να προσδιοριστούν)

ΣΥΝΟΛΟ

XX είναι ο σχετικός τομέας πολιτικής ή ο σχετικός τίτλος του προϋπολογισμού.

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχει ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ και το οποίο θα συμπληρωθεί, εάν χρειαστεί, από πρόσθετους πόρους που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

Μόνιμοι και έκτακτοι υπάλληλοι

Οι τρεις υπάλληλοι της ΓΔ GROW που προβλέπονται στο πλαίσιο της παρούσας πράξης θα είναι υπεύθυνοι για τον συντονισμό και την οργάνωση της πλατφόρμας Net-Zero Europe. Οι αρμοδιότητες της πλατφόρμας καθορίζονται στην πράξη. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η άσκηση των μέτρων στο πλαίσιο της παρούσας πρωτοβουλίας και θα εποπτεύονται και θα παρακολουθούνται οι εξελίξεις της βάσης βιομηχανικής παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών.

Οι τρεις υπάλληλοι της ΓΔ ENER θα συμμετέχουν στις εργασίες της πλατφόρμας, θα παρέχουν ανατροφοδότηση σχετικά με τα στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών και θα στηρίζουν την παρακολούθηση της πράξης μέσω των ετήσιων εκθέσεων για την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.

Εξωτερικό προσωπικό

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–⌧ μπορεί να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου με ανακατανομή εντός του οικείου τομέα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ).

Να εξηγηθεί ο απαιτούμενος αναπρογραμματισμός και να προσδιοριστούν οι σχετικές γραμμές του προϋπολογισμού και τα αντίστοιχα ποσά. Να υποβληθεί πίνακας Excel σε περίπτωση σημαντικού αναπρογραμματισμού.

–◻ συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση του αδιάθετου περιθωρίου στο πλαίσιο του αντίστοιχου τομέα του ΠΔΠ και/ή τη χρήση ειδικών μηχανισμών, όπως ορίζεται στον κανονισμό για το ΠΔΠ.

Να εξηγηθούν οι απαιτούμενες ενέργειες και να προσδιοριστούν οι σχετικοί τομείς και οι σχετικές γραμμές του προϋπολογισμού, τα αντίστοιχα ποσά και οι μηχανισμοί που προτείνεται να χρησιμοποιηθούν.

–◻ συνεπάγεται την αναθεώρηση του ΠΔΠ.

Να εξηγηθούν οι απαιτούμενες ενέργειες και να προσδιοριστούν οι σχετικοί τομείς και οι σχετικές γραμμές του προϋπολογισμού, καθώς και τα αντίστοιχα ποσά.

3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–⌧ δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτους

–◻ προβλέπει τη συγχρηματοδότηση από τρίτους που εκτιμάται παρακάτω:

Πιστώσεις σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

	Έτος N 92	Έτος N+1	Έτος N+2	Έτος N+3	Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)	Σύνολο
Προσδιορισμός του φορέα συγχρηματοδότησης
ΣΥΝΟΛΟ συγχρηματοδοτούμενων πιστώσεων

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

–◻ Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις στα έσοδα.

–⌧ Η πρόταση/πρωτοβουλία έχει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που περιγράφονται κατωτέρω:

–◻ στους ιδίους πόρους

–⌧ στα λοιπά έσοδα

–Να αναφερθεί αν τα έσοδα προορίζονται για γραμμές δαπανών ◻

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Γραμμή εσόδων του προϋπολογισμού:	Διαθέσιμες πιστώσεις για το τρέχον οικονομικό έτος	Επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας 93
		Έτος N	Έτος N+1	Έτος N+2	Έτος N+3	Να εγγραφούν όσα έτη απαιτούνται, ώστε να εμφανίζεται η διάρκεια των επιπτώσεων (βλ. σημείο 1.6)
Άρθρο ………….		π.υ.	π.υ.	π.υ.	π.υ.	π.υ.	π.υ.	π.υ.

Ως προς τα έσοδα «για ειδικό προορισμό», να προσδιοριστούν οι γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται.

Άλλες παρατηρήσεις (π.χ. μέθοδος/τύπος για τον υπολογισμό των επιπτώσεων στα έσοδα ή τυχόν άλλες πληροφορίες).

(1) Energy Technology Perspectives (Προοπτικές των τεχνολογιών ενέργειας) (2023), Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.

(2) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών», Βρυξέλλες [COM(2023) 62 final της 1.2.2023].

(3) Energy Technology Perspectives (Προοπτικές των τεχνολογιών ενέργειας) (2023), Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.

(4) The rise of European Clean Tech – Report (Η άνοδος της ευρωπαϊκής καθαρής τεχνολογίας — Έκθεση) , https://dealroom.co/uploaded/2022/04/Dealroom-Talis-Climate-Tech-Europe-2022.pdf

(5) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» [COM(2019) 640 της 11.12.2019].

(6) ΕΕ: Να προστεθεί στο κείμενο ο αριθμός του κανονισμού σχετικά με την πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και να προστεθούν στην υποσημείωση ο αριθμός, η ημερομηνία και ο τίτλος του εν λόγω κανονισμού, καθώς και η παραπομπή στην Επίσημη Εφημερίδα.

(7) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Επικαιροποίηση της νέας βιομηχανικής στρατηγικής του 2020: προς μια ισχυρότερη ενιαία αγορά για την ανάκαμψη της Ευρώπης» [COM(2021) 350 final της 5.5.2021].

(8) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1017 (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30).

(9) Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 198 της 22.6.2020, σ. 13).

(10) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Προσαρμογή στον στόχο του 55 %: υλοποίηση του στόχου της ΕΕ για το κλίμα με ορίζοντα το 2030 στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα» [COM(2021) 550 της 14.7.2021].

(11) Για παράδειγμα, το μερίδιο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στις νέες πωλήσεις στην Ευρώπη αυξάνεται και αναμένεται να φθάσει το 14 % το 2021.

(12) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Πορεία προς έναν υγιή πλανήτη για όλους — Σχέδιο δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση των υδάτων, του αέρα, και του εδάφους» [COM(2021) 400 final της 12.5.2021].

(13) Σύσταση του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2022, σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα (ΕΕ C 243 της 27.6.2022, σ. 35).

(14) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας» [COM(2022) 332 final της 5.7.2022].

(15) Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (αναδιατύπωση) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10).

(16) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα βιώσιμα προϊόντα και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/125/ΕΚ [COM(2022) 142 final της 30.3.2022].

(17) https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/speech_23_232 .

(18) Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αναδιατύπωση) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 82).

(19) Κανονισμός (ΕΕ) 2022/869 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2022, σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 715/2009, (ΕΕ) 2019/942 και (ΕΕ) 2019/943 και των οδηγιών 2009/73/ΕΚ και (ΕΕ) 2019/944 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013 (ΕΕ L 152 της 3.6.2022, σ. 45).

(20) Οδηγία 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και την κατάργηση της οδηγίας 2003/55/ΕΚ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 211 της 14.8.2009, σ. 94).

(21) Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2577 του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2022, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμης ενέργειας (ΕΕ L 335 της 29.12.2022 σ. 36).

(22) Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση [COM(2022) 222 final της 18.5.2022].

(23) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος ημιαγωγών της Ευρώπης (πράξη για τα μικροκυκλώματα) [COM(2022) 46 final της 8.2.2022].

(24) Οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και 2008/1/ΕΚ, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 114).

(25) Οδηγία 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 1994, για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων (ΕΕ L 164 της 30.6.1994, σ. 3).

(26) Στο πλαίσιο της έκθεσης για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 35 και το άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο ιγ) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

(27) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας με σκοπό την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, σε διαδικασίες και σε υπηρεσίες υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 1).

(28) Οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών, την τροποποίηση της οδηγίας 2006/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση των οδηγιών 78/660/ΕΟΚ και 83/349/ΕΟΚ του Συμβουλίου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 182 της 29.6.2013, σ. 19).

(29) ΕΕ C [...] της [...], σ. [...]

(30) ΕΕ C [...] της [...], σ. [...]

(31) Απόφαση (ΕΕ) 2016/1841 του Συμβουλίου, της 5ης Οκτωβρίου 2016, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας του Παρισιού που εγκρίθηκε στο πλαίσιο της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (ΕΕ L 282 της 19.10.2016, σ. 4).

(32) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα») (ΕΕ L 243 της 9.7.2021, σ. 1).

(33) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Προσαρμογή στον στόχο του 55 %: υλοποίηση του στόχου της ΕΕ για το κλίμα με ορίζοντα το 2030 στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα» [COM(2021) 550 της 14.7.2021].

(34) Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, η οποία εκδόθηκε στις 16 Ιουνίου 2022 στο πλαίσιο της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 %.

(35) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, «Σχέδιο REPowerEU» [COM(2022) 230 final της 18.5.2022].

(36) Οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και 2008/1/ΕΚ, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 114).

(37) Διεξοδική ανάλυση για την ανακοίνωση της Επιτροπής (2018/773) με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους. Ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία».

(38) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια» [SWD(2022) 148 final της 18.5.2022].

(39) Σύμφωνα με τους στόχους του REPowerEU που ορίζονται στο σχέδιο REPowerEU [COM(2022) 230 final] και στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Implementing the Repower EU Action Plan: Investment Needs, Hydrogen Accelerator and achieving the Bio-Methane Targets» (Εφαρμογή του σχεδίου δράσης REPowerEU: Επενδυτικές ανάγκες, πρόγραμμα επιτάχυνσης της χρήσης υδρογόνου και επίτευξη των στόχων για το βιομεθάνιο), που συνοδεύει το έγγραφο: Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Σχέδιο REPowerEU» [SWD(2022) 230 final της 18.5.2022].

(40) Τα κράτη μέλη επικαιροποιούν τα εθνικά τους σχέδια για την περίοδο 2021-2030 έως τον Ιούνιο του 2023 (προσχέδια) και τον Ιούνιο του 2024 (τελικά σχέδια). Βλ. άρθρο 14 και απαιτήσεις του κεφαλαίου 2 και του παραρτήματος I του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999.

(41) Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη για την επικαιροποίηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030 (2022/C 495/02) (ΕΕ C 495 της 29.12.2022, σ. 24).

(42) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών «Βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών» [COM(2023) 62 final της 1.2.2023].

(43) Ανακοίνωση της Επιτροπής «Κοινωνικές αγορές — Οδηγός για τη συνεκτίμηση κοινωνικών παραμέτρων στις δημόσιες συμβάσεις (2η έκδοση)» [C(2021) 3573 final].

(44) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα βιώσιμα προϊόντα και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/125/ΕΚ [COM(2022) 142 final της 30.3.2022].

(45) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών, για την κατάργηση της οδηγίας 2006/66/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 [COM(2020) 798 final της 10.12.2020].

(46) Απόφαση 2014/115/ΕΕ του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη σύναψη του πρωτοκόλλου τροποποίησης της συμφωνίας για τις δημόσιες συμβάσεις (ΕΕ L 68 της 7.3.2014, σ. 1).

(47) Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65).

(48) Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/ΕΚ (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 243).

(49) Ανακοίνωση της Επιτροπής: Κατευθυντήριες γραμμές για τη συμμετοχή προσφερόντων και αγαθών από τρίτες χώρες στην αγορά δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ, Βρυξέλλες, 13.8.2019 [C(2019) 5494 final].

(50) Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 1).

(51) Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1369 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2017, σχετικά με τον καθορισμό ενός πλαισίου για την ενεργειακή σήμανση και για την κατάργηση της οδηγίας 2010/30/ΕΕ (ΕΕ L 198 της 28.7.2017, σ. 1).

(52) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια [COM(2022) 221 final της 18.5.2022].

(53)

Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Identifying Europe’s recovery needs» (Προσδιορισμός των αναγκών ανάκαμψης της Ευρώπης), το οποίο συνοδεύει την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» [SWD(2020) 98 final της 27.5.2020].

(54) Κανονισμός (ΕΕ) 2023/435 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Φεβρουαρίου 2023, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 όσον αφορά τα κεφάλαια για το REPowerEU στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) 2021/1060 και (ΕΕ) 2021/1755 και της οδηγίας 2003/87/ΕΚ (ΕΕ L 63 της 28.2.2023, σ. 1).

(55) Ανακοίνωση της Επιτροπής «Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU» (2023/C 80/01) (ΕΕ C 80 της 3.3.2023, σ. 1).

(56) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17).

(57) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159).

(58) Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (ΕΕ L 26 της 28.1.2012, σ. 1).

(59) Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7).

(60) Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1).

(61) Οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 56).

(62) Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης) (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).

(63) Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7).

(64) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1724 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Οκτωβρίου 2018, για τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής θύρας με σκοπό την παροχή πρόσβασης σε πληροφορίες, σε διαδικασίες και σε υπηρεσίες υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 (ΕΕ L 295 της 21.11.2018, σ. 1).

(65) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας, Κοινό Κέντρο Ερευνών, The strategic energy technology (SET) plan (Σχέδιο για τις στρατηγικές ενεργειακές τεχνολογίες), Υπηρεσία Εκδόσεων, 2019, https://data.europa.eu/doi/10.2777/04888.

(66) Ως «ανανεώσιμη ενέργεια» νοείται η ανανεώσιμη ενέργεια όπως ορίζεται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

(67) «Βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα»: καύσιμα που καλύπτονται από την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για βιώσιμες αεροπορικές μεταφορές [COM(2021) 561 final] και από την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στις θαλάσσιες μεταφορές [COM(2021) 562 final].

(68) Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων (ΕΕ L 197 της 21.7.2001, σ. 30).

(69) Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(70) Οδηγία 2012/18/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες και για την τροποποίηση και στη συνέχεια την κατάργηση της οδηγίας 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 197 της 24.7.2012, σ. 1).

(71) Οδηγία 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 1994, για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων (ΕΕ L 164 της 30.6.1994, σ. 3).

(72) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ L 269 της 10.10.2013, σ. 1).

(73) Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

(74) Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 255 της 30.9.2005, σ. 22).

(75) Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1).

(76) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2009, σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1101/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαβίβαση στη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων πληροφοριών που καλύπτονται από το στατιστικό απόρρητο, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 322/97 του Συμβουλίου σχετικά με τις κοινοτικές στατιστικές και της απόφασης 89/382/ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου για τη σύσταση επιτροπής του στατιστικού προγράμματος των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 87 της 31.3.2009, σ. 164).

(77) Όπως αναφέρεται στο άρθρο 58 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

(78) Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις μεθόδους εκτέλεσης του προϋπολογισμού, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο BUDGpedia: https://myintracomm.ec.europa.eu/corp/budget/financial-rules/budget-implementation/Pages/implementation-methods.aspx

(79) ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις.

(80) ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

(81) Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφια μέλη των Δυτικών Βαλκανίων.

(82) Σύμφωνα με την επίσημη ονοματολογία του προϋπολογισμού.

(83) Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(84) Το έτος N είναι το έτος έναρξης εφαρμογής της πρότασης/πρωτοβουλίας. Να αντικατασταθεί το «N» με το αναμενόμενο πρώτο έτος εφαρμογής (για παράδειγμα: 2021). Το ίδιο και για τα επόμενα έτη.

(85) Τα αποτελέσματα είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν (π.χ.: αριθμός ανταλλαγών φοιτητών που θα χρηματοδοτηθούν, αριθμός χλμ. οδών που θα κατασκευαστούν κ.λπ.).

(86) Όπως περιγράφεται στο σημείο 1.4.2. «Ειδικοί στόχοι…».

(87) Το έτος N είναι το έτος έναρξης εφαρμογής της πρότασης/πρωτοβουλίας. Να αντικατασταθεί το «N» με το αναμενόμενο πρώτο έτος εφαρμογής (για παράδειγμα: 2021). Το ίδιο και για τα επόμενα έτη.

(88) Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(89) Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(90) AC = Συμβασιούχος υπάλληλος· AL = Τοπικός υπάλληλος· END = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας· INT = Προσωρινό προσωπικό· JPD = Νέος επαγγελματίας σε αντιπροσωπεία της ΕΕ.

(91) Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού που καλύπτεται από επιχειρησιακές πιστώσεις (πρώην γραμμές «BA»).

(92) Το έτος N είναι το έτος έναρξης εφαρμογής της πρότασης/πρωτοβουλίας. Να αντικατασταθεί το «N» με το αναμενόμενο πρώτο έτος εφαρμογής (για παράδειγμα: 2021). Το ίδιο και για τα επόμενα έτη.

(93) Όσον αφορά τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους (δασμούς, εισφορές ζάχαρης), τα αναγραφόμενα ποσά πρέπει να είναι καθαρά ποσά, δηλ. τα ακαθάριστα ποσά μετά την αφαίρεση του 20 % για έξοδα είσπραξης.

1.	Ηλιακές φωτοβολταϊκές και ηλιοθερμικές τεχνολογίες
2.	Τεχνολογίες χερσαίας αιολικής ενέργειας και τεχνολογίες υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
3.	Τεχνολογίες συσσωρευτών/αποθήκευσης
4.	Αντλίες θερμότητας και τεχνολογίες γεωθερμικής ενέργειας
5.	Ηλεκτρολυτικές κυψέλες και κυψέλες καυσίμου
6.	Τεχνολογίες βιώσιμου βιοαερίου/βιομεθανίου
7.	Τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS)
8.	Τεχνολογίες δικτύου