—

έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 όσον αφορά τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα ακρυλαμιδίου σε ορισμένα τρόφιμα για βρέφη και μικρά παιδιά (D067815/03,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 315/93 του Συμβουλίου, της 8ης Φεβρουαρίου 1993, για τη θέσπιση κοινοτικών διαδικασιών για τις προσμείξεις των τροφίμων (1), και ιδίως το άρθρο 2 παράγραφος 3,

—

έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2158 της Επιτροπής, της 20ής Νοεμβρίου 2017, για τη θέσπιση μέτρων άμβλυνσης του κινδύνου και επιπέδων αναφοράς για τη μείωση της παρουσίας ακρυλαμιδίου στα τρόφιμα (2),

—

έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη σχετικά με το ακρυλαμίδιο στα τρόφιμα, η οποία εκδόθηκε από την ομάδα για τις μολυσματικές προσμείξεις στην τροφική αλυσίδα (CONTAM Panel) της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 30 Απριλίου 2015 και δημοσιεύτηκε στις 4 Ιουνίου 2015 (3),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 5α παράγραφος 3 στοιχείο β) της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή (4),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2, 3 και 4 στοιχείο γ) του Κανονισμού του,

—

έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το ακρυλαμίδιο είναι χημική ένωση που περιέχεται στα τρόφιμα και σχηματίζεται από ελεύθερη ασπαραγίνη και σάκχαρα, ουσίες που είναι φυσικώς παρούσες, κατά τις επεξεργασίες σε υψηλή θερμοκρασία, όπως κατά το τηγάνισμα, το φρυγάνισμα και το ψήσιμο·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταναλωτές εκτίθενται στο ακρυλαμίδιο μέσω των βιομηχανικώς παραγόμενων τροφίμων, όπως τα τσιπς, το ψωμί, τα μπισκότα και ο καφές, αλλά και από το μαγείρεμα στο σπίτι, π.χ. όταν φρυγανίζουν ψωμί ή τηγανίζουν πατάτες·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα βρέφη, τα νήπια και άλλα παιδιά αποτελούν την πλέον εκτεθειμένη ηλικιακή ομάδα λόγω του χαμηλότερου σωματικού βάρους τους και, συνεπώς, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι γνωστό πως τα παιδιά έχουν υψηλότερο μεταβολισμό λόγω της μεγαλύτερης αναλογίας ηπατικού/σωματικού βάρους, γεγονός που καθιστά πιθανότερο, το γλυκιδαμίδιο (ο μεταβολίτης του ακρυλαμιδίου, που σχηματίζεται μέσω βιομετασχηματισμού) να σχηματίζεται με υψηλότερο ρυθμό στα παιδιά, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η πιθανότητα τοξικότητας του ακρυλαμιδίου στα παιδιά (5)·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την εναρμονισμένη ταξινόμηση και επισήμανση (CLP00) που εγκρίθηκε από την Ένωση, το ακρυλαμίδιο είναι τοξικό σε περίπτωση κατάποσης, μπορεί να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες, μπορεί να προξενήσει καρκίνο, επιφέρει βλάβες στα όργανα ύστερα από παρατεταμένη ή επανειλημμένη έκθεση, είναι επιβλαβές όταν έρχεται σε επαφή με το δέρμα, προκαλεί σοβαρό ερεθισμό των ματιών, είναι επιβλαβές εάν εισπνέεται, υπάρχει υπόνοια ότι βλάπτει τη γονιμότητα, προκαλεί ερεθισμό του δέρματος και μπορεί να προξενήσει αλλεργική δερματική αντίδραση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, η ταξινόμηση που παρέχουν οι εταιρείες στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) στο πλαίσιο των καταχωρίσεων του κανονισμού REACH υποδεικνύει ότι η ουσία αυτή είναι ύποπτη για πρόκληση βλάβης στη γονιμότητα ή στο έμβρυο (6)·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, πέραν τούτου, παρατηρήθηκε εκφύλιση του περιφερικού νεύρου και των νευρικών απολήξεων σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη, τη μάθηση και τις γνωστικές λειτουργίες (7)·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστημονική γνώμη της ομάδας CONTAM της 30ής Απριλίου 2015 σχετικά με το ακρυλαμίδιο στα τρόφιμα (8) εντόπισε, με βάση όλα τα διαθέσιμα δεδομένα, τέσσερες πιθανές κρίσιμες παραμέτρους όσον αφορά την τοξικότητα του ακρυλαμιδίου, ήτοι τη νευροτοξικότητα, τις επιδράσεις στην ανδρική αναπαραγωγή, την τοξικότητα στην αναπτυξιακή διαδικασία και την καρκινογόνο δράση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα CONTAM επισήμανε επίσης ότι το ακρυλαμίδιο είναι μεταλλαξιγόνο των γεννητικών κυττάρων και ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν παγιωμένες διαδικασίες για την αξιολόγηση κινδύνου με τη χρήση αυτής της παραμέτρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα CONTAM επιβεβαίωσε, πιο συγκεκριμένα, παλαιότερες αξιολογήσεις, σύμφωνα με τις οποίες το ακρυλαμίδιο στα τρόφιμα αυξάνει δυνητικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε καταναλωτές όλων των ηλικιακών ομάδων·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η τοξικότητα του ακρυλαμιδίου είχε ήδη αναγνωριστεί το 2002 σε κοινή έκθεση των FAO/ΠΟΥ (9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ακρυλαμίδιο έχει ταξινομηθεί ως «πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο» από τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) (10), ως «ευλόγως αναμενόμενο καρκινογόνο για τον άνθρωπο» από το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας των ΗΠΑ (NTP) (11) και ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) (12)·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής του ακρυλαμιδίου συζητώνται σε διάφορες επιστημονικές μελέτες (13) και χρήζουν επείγουσας εξέτασης·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 191 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) η αρχή της προφύλαξης ορίζεται ως μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 168 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου»·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 2 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 315/93 προβλέπει ότι τα τρόφιμα που περιέχουν επιμολυντή σε ποσότητα μη αποδεκτή από τη σκοπιά της δημόσιας υγείας, και ιδίως σε τοξικολογικό επίπεδο, δεν πρέπει να διατίθενται στην αγορά και ότι οι επιμολυντές πρέπει να διατηρούνται στο χαμηλότερο επίπεδο που μπορεί εύλογα να επιτευχθεί με την εφαρμογή ορθών πρακτικών σε όλα τα στάδια της παραγωγής τροφίμων·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/2158 απαιτεί από τις επιχειρήσεις τροφίμων να εφαρμόζουν μέτρα άμβλυνσης του κινδύνου και να διεξάγουν ορισμένες δραστηριότητες για τη μείωση των επιπέδων ακρυλαμιδίου σε ορισμένα τρόφιμα, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα επίπεδα ακρυλαμιδίου στα προϊόντα τους παραμένουν χαμηλότερα από τα «επίπεδα αναφοράς», τα οποία χρησιμοποιούνται για την επαλήθευση της αποτελεσματικότητας των μέτρων άμβλυνσης του κινδύνου μέσω δειγματοληψίας και ανάλυσης·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επίπεδα αναφοράς που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2017/2158 εφαρμόζονται από τον Απρίλιο του 2018 και πρέπει να επανεξετάζονται από την Επιτροπή ανά τριετία και για πρώτη φορά εντός τριών ετών από την έναρξη εφαρμογής του συγκεκριμένου κανονισμού, με στόχο τον καθορισμό χαμηλότερων επιπέδων (14)·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν επίπεδα αναφοράς για διάφορες κατηγορίες προϊόντων, όπως τσιπς λαχανικών, κροκέτες ή ρυζογκοφρέτες, ορισμένες από τις οποίες έχει αποδειχθεί ότι περιέχουν υψηλά επίπεδα ακρυλαμιδίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύσταση (ΕΕ) 2019/1888 (15) της Επιτροπής παρουσιάζει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο κατηγοριών τροφίμων που θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά για την παρουσία ακρυλαμιδίου·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 315/93, η Επιτροπή μπορεί, εφόσον είναι αναγκαίο, να καθορίζει τις μέγιστες τιμές ανοχής για συγκεκριμένους επιμολυντές, με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν ακόμη καθοριστεί ανώτατα επίπεδα για το ακρυλαμίδιο στα τρόφιμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτιολογική σκέψη 15 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2158 αναφέρει ότι, συμπληρωματικά προς τα μέτρα άμβλυνσης του κινδύνου, θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο καθορισμού μέγιστων επιπέδων για το ακρυλαμίδιο σε ορισμένα τρόφιμα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής αναγνωρίζει ότι είναι σημαντικό, τα επίπεδα ακρυλαμιδίου στα τρόφιμα να είναι τα χαμηλότερα που μπορούν ευλόγως να επιτευχθούν·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής προτείνει τον καθορισμό μέγιστων επιπέδων μόνο για δύο πολύ συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων, και συγκεκριμένα για «μπισκότα και φρυγανιές για βρέφη και μικρά παιδιά» (150 μg/kg, που αντιστοιχεί στο τρέχον επίπεδο αναφοράς) και για «παιδικές τροφές, μεταποιημένα τρόφιμα με βάση δημητριακά για βρέφη και μικρά παιδιά, εξαιρουμένων των μπισκότων και των φρυγανιών» (50 μg/kg, επίπεδο που είναι κατά 10 μg/kg ανώτερο από το ισχύον επίπεδο αναφοράς των 40 μg/kg)·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα σχετικά με την εμφάνιση αμυλαμιδίου, στα οποία βάσισε η Επιτροπή το σχέδιο κανονισμού της, προέρχονται από την περίοδο 2015-2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι, προκειμένου ο κανονισμός (ΕΕ) 2017/2158 να επηρεάσει τα επίπεδα ακρυλαμιδίου στα τρόφιμα, μπορεί εύλογα να αναμένεται ότι οι παρασκευαστές τροφίμων θα πρέπει να έχουν επιτύχει μέχρι τώρα τουλάχιστον την τιμή αναφοράς που είχε καθοριστεί πριν από τρία χρόνια·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2018 από δέκα οργανώσεις καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη (16), μια σειρά προϊόντων που δεν εμπίπτουν στις δύο κατηγορίες που ρυθμίζονται στο σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής, όπως τα μπισκότα και οι γκοφρέτες, καταναλώνονται συχνά από παιδιά ηλικίας κάτω των τριών ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα από αυτά τα προϊόντα διατίθενται προφανώς στην αγορά σε παιδιά (π.χ. σχέδιο συσκευασίας με χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων που προσελκύουν τα παιδιά)· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρόμοια κατάσταση ενδέχεται να ισχύει και για προϊόντα όπως τα κράκερ ή τα δημητριακά πρωινού·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το επίπεδο αναφοράς για «μπισκότα και γκοφρέτες» (350 μg/kg) και το επίπεδο αναφοράς για «μπισκότα και φρυγανιές για βρέφη και μικρά παιδιά» (150 μg/kg) διαφέρουν σημαντικά, χωρίς οι γονείς να έχουν επίγνωση της διαφοράς όσον αφορά την επιδιωκόμενη μέγιστη περιεκτικότητα σε ακρυλαμίδιο·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως επίσης έχει διαπιστωθεί, για τα μπισκότα και τις γκοφρέτες, το ένα τρίτο των προϊόντων που ελέγχθηκαν είχαν επίπεδο ίσο ή ανώτερο του επιπέδου αναφοράς, και ότι από τα μπισκότα και τις γκοφρέτες που προσδιορίζονται ως προϊόντα τα οποία «συχνά καταναλώνονται από παιδιά ηλικίας κάτω των τριών ετών», σχεδόν τα δύο τρίτα δεν θα είχαν επιτύχει το επίπεδο αναφοράς για την κατηγορία που έχει τεθεί για «μπισκότα και φρυγανιές για βρέφη και μικρά παιδιά»·

ΚΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν αμφισβητείται πως η παρουσία ακρυλαμιδίου στα τρόφιμα μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων άμβλυνσης του κινδύνου (17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε όλες τις κατηγορίες τροφίμων, έχει αποδειχθεί ότι είναι δυνατή η παραγωγή προϊόντων με χαμηλή περιεκτικότητα σε ακρυλαμίδιο (18)·

ΚΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής, τόσο τα δεδομένα από την έρευνα καταναλωτών (19) το 2018 όσο και τα δεδομένα σχετικά με την εμφάνιση του ακρυλαμιδίου που προέρχονται από τη βάση δεδομένων της EFSA από το 2015 έως το 2018 δείχνουν ότι χαμηλότερα επίπεδα από τα προτεινόμενα 150 μg/kg και 50 μg/kg έχουν επιτευχθεί εύκολα από τη μεγάλη πλειονότητα των παραγωγών και στις δύο κατηγορίες τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να υποτεθεί πως όλα σχεδόν τα προϊόντα μπορούν σήμερα να φθάσουν σε αυτά τα επίπεδα· λαμβάνοντας, συνεπώς, υπόψη ότι απαιτούνται αυστηρότερα επίπεδα, ώστε να υπάρχει κίνητρο για περαιτέρω μείωση·

ΚΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καθορισμός μέγιστων επιπέδων διευκολύνει σαφώς την επιβολή των κανόνων σχετικά με το ακρυλαμίδιο από τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλα αυτά, τα ανώτατα επίπεδα πρέπει να καθοριστούν σύμφωνα με την αρχή ALARA («As Low As Reasonably Achievable»/Τόσο χαμηλά όσο είναι ευλόγως εφικτό), όπως ορίζεται στο άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 315/93·

ΚΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, εν κατακλείδι, τα επίπεδα που προτείνονται στο σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής επιτυγχάνονται ήδη εύκολα από τα περισσότερα προϊόντα στην αγορά και ότι έχει αποδειχθεί εφικτή η επίτευξη χαμηλότερων επιπέδων, χωρίς να απαιτούνται μεγάλες προσπάθειες·

ΚΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεξαγωγή περισσότερης έρευνας θα μπορούσε να συμβάλει στην κατανόηση των λόγων για την υψηλή μεταβλητότητα των επιπέδων ακρυλαμιδίου εντός των κατηγοριών τροφίμων και στον προσδιορισμό στρατηγικών οι οποίες θα αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση του σχηματισμού ακρυλαμιδίου·

ΚΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ζωτική σημασία η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των κανόνων σχετικά με το ακρυλαμίδιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό σημαίνει πως τα κράτη μέλη διενεργούν αποτελεσματικούς και αρκετά συχνούς ελέγχους και συλλέγουν δεδομένα σχετικά με την εμφάνιση ακρυλαμιδίου·

ΚΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού μπορούν να συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για προϊόντα με δυνητικά υψηλότερη περιεκτικότητα σε ακρυλαμίδιο και να τους ενημερώσουν σχετικά με τον τρόπο περιορισμού της έκθεσης σε ακρυλαμίδιο κατά το μαγείρεμα·

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.