ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 28.10.2019

COM(2019) 486 final

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης για την ευρωπαϊκή τυποποίηση για το 2020

1Εισαγωγή

Το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης για την ευρωπαϊκή τυποποίηση 1 για το 2020 (εφεξής «πρόγραμμα εργασιών») προσδιορίζει τις προτεραιότητες στον τομέα της ευρωπαϊκής τυποποίησης. Επιπλέον, καθορίζει τους ειδικούς στόχους και τις πολιτικές για τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τα παραδοτέα τυποποίησης για την επόμενη περίοδο, και παραθέτει το είδος των δράσεων στις οποίες προτίθεται να προβεί η Επιτροπή 2 . Οι εν λόγω δράσεις για την ευρωπαϊκή τυποποίηση είναι ενσωματωμένες στις πολιτικές της ΕΕ, για παράδειγμα στις πολιτικές για την ψηφιακή και την ενιαία αγορά, την ενεργειακή απόδοση και το κλίμα, και το διεθνές εμπόριο. Τα πρότυπα στηρίζουν τις εν λόγω πολιτικές ώστε να διασφαλίζεται ότι τα ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες είναι ανταγωνιστικά σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι λαμβάνουν υπόψη θέματα αιχμής σχετικά με την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον.

Το πρόγραμμα εργασιών περιγράφει επίσης τις δράσεις τις οποίες προτίθεται να ξεκινήσει η Επιτροπή κατά τη διάρκεια του 2020 για τη βελτίωση της διακυβέρνησης, της συμμετοχικότητας και του διεθνούς αντίκτυπου του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τυποποίησης (ΕΣΤ).

Το πρόγραμμα εργασιών δεν φέρει καμία δημοσιονομική επίπτωση πέραν αυτής που προβλέπεται ήδη στο σχέδιο προϋπολογισμού του 2020.

2Προτεραιότητες για την ευρωπαϊκή τυποποίηση

Τα πρότυπα έχουν σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, ενώ εταιρείες και καταναλωτές στην ενιαία αγορά βλέπουν τα οφέλη τους καθημερινά. Ένα σύστημα τυποποίησης που λειτουργεί καλά βοηθά την Ευρώπη να προστατεύει τα πλεονεκτήματά της ως πρωτοπόρου και να συμβαδίζει με τις αλλαγές και τις ευκαιρίες που δημιουργούν οι εξελίξεις της αγοράς. Ταυτόχρονα, τα πρότυπα εγγυώνται υψηλό επίπεδο στα θέματα της ασφάλειας, της υγείας, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος για την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών.

Τα πρότυπα παίζουν καταλυτικό ρόλο, καθώς προσφέρουν στους κατασκευαστές σταθερή βάση για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και για την ψηφιοποίηση των διαδικασιών παραγωγής.

Η παρούσα ενότητα εντοπίζει τα αιτήματα για κατάρτιση και/ή αναθεώρηση εναρμονισμένων ευρωπαϊκών προτύπων 3 , προς στήριξη της ενωσιακής νομοθεσίας, και εξετάζει τις ευρύτερες στρατηγικές προτεραιότητες της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή τυποποίηση. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τα προγράμματα εργασιών των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης, ώστε να διασφαλίζει ότι τα αιτήματα που εξετάζονται παρακάτω αναπτύσσονται δεόντως και ότι οι στρατηγικές της προτεραιότητες λαμβάνονται υπόψη.

2.1Εναρμονισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα προς στήριξη της ενωσιακής νομοθεσίας

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τυποποίησης βασίζεται σε σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μεταξύ της Επιτροπής και της κοινότητας τυποποίησης. Η μοναδικότητά του έγκειται στη χρήση εναρμονισμένων ευρωπαϊκών προτύπων. Τα εν λόγω πρότυπα καταρτίζονται (ή αναθεωρούνται, ανάλογα με την περίπτωση) βάσει αιτήματος της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης 4 . Όταν τα πρότυπα υιοθετούνται, γίνονται μέρος της ενωσιακής νομοθεσίας, ενώ, όταν χρησιμοποιούνται, παρέχουν στους κατασκευαστές σε ολόκληρη την ενιαία αγορά το τεκμήριο ότι τα προϊόντα τους συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας.

Αυτό παρέχει σημαντική ασφάλεια δικαίου και σταθερότητα στους χρήστες των εναρμονισμένων προτύπων. Μειώνει το κόστος για τους κατασκευαστές, το οποίο είναι με τη σειρά του σημαντικό για τους επενδυτές, και επιτρέπει στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να διαθέτουν στην αγορά προϊόντα που συμμορφώνονται με την ενωσιακή νομοθεσία χωρίς πρόσθετο κόστος. Επιπλέον, αυξάνει τη δημόσια ευθύνη των ρυθμιστικών αρχών, οι οποίες οφείλουν να επιβλέπουν καταλλήλως αυτά τα εναρμονισμένα πρότυπα. Το 2020 η Επιτροπή προτίθεται να ζητήσει να καταρτιστούν και/ή να αναθεωρηθούν εναρμονισμένα πρότυπα προς στήριξη της ενωσιακής νομοθεσίας σε διάφορους βασικούς τομείς, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η ενιαία αγορά αγαθών.

Η Επιτροπή θα ζητήσει την κατάρτιση προτύπων για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των πλαστικών αλιευτικών εργαλείων 5 . Τα εν λόγω εναρμονισμένα πρότυπα θα στηρίξουν την εφαρμογή της οδηγίας 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον.

Δυνάμει των στόχων του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1369 για την ενεργειακή επισήμανση και της οδηγίας 2009/125/ΕΚ για τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού, η Επιτροπή θα προτείνει την κατάρτιση προτύπων για τη μέτρηση της ενεργειακής απόδοσης των ηλεκτροκινητήρων, των θερμαντήρων νερού, των πλυντηρίων και των οικιακών πλυντηρίων–στεγνωτηρίων. Τα εν λόγω πρότυπα θα στηρίξουν τις εκτελεστικές νομικές πράξεις 6 που αφορούν τις σχετικές ειδικές κατηγορίες προϊόντων.

Μία από τις βασικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο αυτό θα είναι η επικαιροποίηση των υφιστάμενων εναρμονισμένων προτύπων από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης, την οποία προτίθεται να ζητήσει η Επιτροπή προκειμένου τα εν λόγω πρότυπα να αντικατοπτρίζουν τις απαιτήσεις της οδηγίας 2013/29/ΕΕ σχετικά με τα είδη πυροτεχνίας και τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις 7 . Η επικαιροποίηση αυτή θα αυξήσει την ασφάλεια των ειδών πυροτεχνίας και θα βελτιώσει την ποιότητα των αξιολογήσεων της συμμόρφωσης των εν λόγω ειδών, μέσω της ευθυγράμμισης των υφιστάμενων προτύπων στον τομέα αυτόν με τις τρέχουσες νομοθετικές απαιτήσεις και απαιτήσεις ασφάλειας και με τις τελευταίες τεχνολογίες.

Στον ιατρικό τομέα, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του βασικού προτύπου ασφάλειας της οδηγίας 2013/59/Ευρατόμ του Συμβουλίου, η Επιτροπή προτίθεται να ζητήσει εναρμονισμένα πρότυπα για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, την εγκατάσταση, τη χρήση και την επαλήθευση της απόδοσης των βαθμονομητών ραδιονουκλεϊδίων 8 . Τα εν λόγω πρότυπα θα βελτιώσουν τη διαδικασία βελτιστοποίησης των δόσεων μέσω της επαλήθευσης της χορηγούμενης δραστικότητας στους ασθενείς με τη χρήση βαθμονομητών ραδιονουκλεϊδίων.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτίθεται να ζητήσει από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης την αναθεώρηση των εναρμονισμένων προτύπων που χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της οδηγίας 2014/34/ΕΕ σχετικά με τις συσκευές και τα συστήματα προστασίας που προορίζονται για χρήση σε εκρήξιμες ατμόσφαιρες, προκειμένου τα εν λόγω πρότυπα να αντικατοπτρίζουν τις τεχνολογικές εξελίξεις 9 .

Ο νέος κανονισμός (EΕ) 2019/1009 για τα λιπάσματα διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του, από τα λιπάσματα από ορυκτά ή από χημικώς παραγόμενα ανόργανα υλικά σε λιπάσματα από ανακυκλωμένα ή οργανικά υλικά. Η εναρμόνιση των αναλυτικών μεθόδων δοκιμής για την επαλήθευση της συμμόρφωσης των προϊόντων λίπανσης από δευτερογενείς πρώτες ύλες θα επιτρέψει την εφαρμογή κοινών πρακτικών επιθεώρησης και δοκιμών της συμμόρφωσης με τις νομικές απαιτήσεις, διευκολύνοντας έτσι το εμπόριο στην ενιαία αγορά 10 .

Στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH), η Επιτροπή προτίθεται να ζητήσει από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης τον καθορισμό ορίων μετανάστευσης για τις υπό περιορισμό ουσίες [πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH)] σε καουτσούκ και πλαστικά υλικά που χρησιμοποιούνται σε καταναλωτικά είδη 11 .

Μια κοινή τεχνική γλώσσα είναι απαραίτητη για την ορθή λειτουργία του συστήματος εναρμόνισης που δημιουργείται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 305/2011 για τα δομικά προϊόντα ή μέσω αυτού. Η Επιτροπή προτίθεται να ζητήσει εν προκειμένω την κατάρτιση σειράς προτύπων 12 .

Δεδομένου του αντίκτυπου που έχουν οι φορείς αξιολόγησης της συμμόρφωσης στην εσωτερική αγορά και, ιδίως, στις ΜΜΕ, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η διαπίστευση και η αξιολόγηση της συμμόρφωσης είναι το ίδιο αυστηρές σε όλα τα κράτη μέλη. Επομένως, η Επιτροπή θα ζητήσει την κατάρτιση εναρμονισμένων προτύπων 13 προς στήριξη του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 765/2008 για τη διαπίστευση και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1221/2009 για την εποπτεία της αγοράς.

Τέλος, θα χρειαστούν εναρμονισμένα πρότυπα για την υποστήριξη της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας των προϊόντων και των υπηρεσιών που ορίζει η οδηγία (ΕΕ) 2019/882 14 . Τα πρότυπα αυτά θα συμβάλουν στην εναρμόνιση των προσεγγίσεων που χρησιμοποιούν, επί του παρόντος, οι κατασκευαστές και οι πάροχοι υπηρεσιών για τη συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις όταν κατασκευάζουν/παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσβασιμότητας, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε άτομα με αναπηρίες να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά.

2.2Στρατηγικές προτεραιότητες για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τυποποίησης

Η Επιτροπή προτίθεται να συνεχίσει τη συνεργασία με τους εταίρους της στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τυποποίησης σε στρατηγικά σημαντικούς τομείς, ώστε να διασφαλίζει ότι τα πρότυπα που καταρτίζονται στηρίζουν τις γενικές προτεραιότητες πολιτικής της για μια πλήρως λειτουργική ενιαία αγορά.

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) θα έχει ευρύ αντίκτυπο στην οικονομία και σε ολόκληρη την κοινωνία. Το 2018 η Επιτροπή αναγνώρισε τη σημασία της ΤΝ για την ενιαία αγορά στην ανακοίνωσή της «Τεχνητή νοημοσύνη για την Ευρώπη» 15 . Η ανακοίνωση σκιαγραφεί μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την ΤΝ ως μέρος της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και τονίζει τη σημασία της για τις βιομηχανίες της Ένωσης στην ανταγωνιστική παγκόσμια αγορά. Η τυποποίηση συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που φέρει αυτή η βασική τεχνολογία, ιδίως όσον αφορά ζητήματα ασφάλειας, ευθύνης και δεοντολογίας. Η κατάρτιση προτύπων που να αντικατοπτρίζουν την ευρωπαϊκή αντίληψη σχετικά με τη λειτουργία συστημάτων που βασίζονται στην ΤΝ θα πρέπει να αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης.

Η τυποποίηση είναι σημαντική για την ανάπτυξη του Διαδικτύου των Πραγμάτων, καθώς η ασφάλεια, η προστασία, η αξιοπιστία και η διαλειτουργικότητα είναι ζωτικής σημασίας σε έναν κόσμο που περιστρέφεται γύρω από έξυπνες συσκευές. Έτσι, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης θα πρέπει να επικεντρωθούν στην κατάρτιση προτύπων για την ενίσχυση των πρωτοκόλλων ασφάλειας, την πρόληψη και τη μείωση των κυβερνοεπιθέσεων και τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας των διαφόρων δικτύων στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων.

Η προστασία των τεχνολογιών από κυβερνοαπειλές μέσω της κυβερνοασφάλειας αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή και τη χρήση αυτών. Η εν λόγω προστασία είναι σημαντική καθώς συνεπάγεται την προστασία της ιδιωτικής ζωής αλλά και των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, όπως τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας και τα δίκτυα μετάδοσης δεδομένων και τηλεπικοινωνιών. Η πράξη της ΕΕ για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο 16 θεσπίζει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πιστοποίησης της κυβερνοασφάλειας για τα προϊόντα, τις υπηρεσίες και τις διαδικασίες των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ). Η τυποποίηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο νέο πλαίσιο. Επομένως, η Επιτροπή αναμένει στενή συνεργασία σε θέματα κυβερνοασφάλειας μεταξύ των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης και του οργανισμού της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια (ENISA 17 ), με στόχο την περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς, την ανταπόκριση στην ταχέως μεταβαλλόμενη και απαιτητική σφαίρα της ιδιωτικής ζωής και τη βελτίωση του επιπέδου της κυβερνοασφάλειας στην ΕΕ εν γένει.

Η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση σχετικά με έναν ευρωπαϊκό μορφότυπο ανταλλαγής ηλεκτρονικών μητρώων υγείας 18 . Η εν λόγω σύσταση υποστηρίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό του τομέα της υγείας στην ΕΕ, επιδιώκοντας την απελευθέρωση της ροής των δεδομένων υγείας σε διασυνοριακό επίπεδο και υποστηρίζοντας τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους να διασφαλίσουν ότι οι πολίτες μπορούν να έχουν ασφαλή πρόσβαση στα σχετικά δεδομένα τους και να τα ανταλλάσσουν όταν βρίσκονται στην ΕΕ. Αυτή η τεχνολογία θα επιτρέψει στους πολίτες να έχουν γρήγορη πρόσβαση στα δεδομένα υγείας τους και να τα ανταλλάσσουν με επαγγελματίες του τομέα της υγείας, για παράδειγμα όταν συμβουλεύονται ειδικό ή λαμβάνουν επείγουσα θεραπεία σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης θα πρέπει να στηρίξουν την εφαρμογή του συνιστώμενου μορφότυπου για την ανταλλαγή ευρωπαϊκών ηλεκτρονικών μητρώων υγείας, καταρτίζοντας πρότυπα τελευταίας τεχνολογίας για την προστασία των δεδομένων υγείας και την εγγύηση της ασφάλειας των δικτυακών και πληροφοριακών συστημάτων στα οποία βασίζονται αυτά τα συστήματα ηλεκτρονικών μητρώων υγείας. Αυτό θα συμβάλλει στην αποφυγή των παραβιάσεων δεδομένων και θα ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους περιστατικών ασφάλειας.

Η ανακοίνωση με τίτλο «Οδεύοντας προς την αυτοματοποιημένη κινητικότητα: Μια στρατηγική της ΕΕ για την κινητικότητα του μέλλοντος» 19 , η οποία εγκρίθηκε το 2018, τόνιζε ότι η συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα είναι πιθανό να μετασχηματίσει τον τρόπο μετακίνησης των ανθρώπων και τον τρόπο χρήσης, πώλησης και ιδιοκτησίας των οχημάτων. Επιπλέον, θα ανοίξει τον δρόμο για νέους τομείς επιχειρηματικής ανάπτυξης και νέες υπηρεσίες κινητικότητας σε μια μεταβαλλόμενη ενεργειακή αγορά. Το κατά πόσον η μετάβαση στην κινητικότητα θα είναι επιτυχημένη θα εξαρτηθεί από τις επιδόσεις, την οικονομική προσιτότητα και τη βιωσιμότητα του νέου συστήματος. Ο ρόλος της τυποποίησης είναι η στήριξη της διαλειτουργικότητας και της διασυνδεσιμότητας μεταξύ των διαφόρων υποσυστημάτων, ήτοι των συστημάτων των οχημάτων, των οδικών συστημάτων και των ενεργειακών συστημάτων. Οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης θα πρέπει να συνεργαστούν στενά με την αυτοκινητοβιομηχανία, τους παρόχους ενέργειας και τον τομέα των ΤΠΕ για να καταρτίσουν πρότυπα σχετικά με τη διαλειτουργικότητα των συνεργατικών συστημάτων για όλες τις κατηγορίες οχημάτων, σε διασυνοριακό επίπεδο και ανεξαρτήτως εμπορικού σήματος, ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι η υποστήριξη της τυποποίησης των πρωτοκόλλων επικοινωνίας για φάλαγγες με οχήματα πολλαπλών επωνυμιών.

Ομοίως, η κατάρτιση προτύπων για την ψηφιοποίηση, την αυτοματοποίηση και την κυβερνοασφάλεια είναι ζωτικής σημασίας για τον σιδηροδρομικό τομέα. Τα εν λόγω πρότυπα 20 θα διευκολύνουν την ενσωμάτωση των διαφόρων σιδηροδρομικών υποσυστημάτων σε ένα πολυτροπικό σύστημα μεταφορών και θα προστατεύσουν τα πιθανά ευάλωτα σημεία ή συστατικά στοιχεία του ενάντια στη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση.

Η βιομηχανία χάλυβα έχει μειώσει σε σημαντικό βαθμό τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τις τελευταίες δεκαετίες, βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση και αναπτύσσοντας νέες τεχνολογίες. Ωστόσο, οι υφιστάμενες διαδικασίες έχουν φτάσει στο όριό τους και απαιτείται να αναπτυχθούν νέες τεχνολογίες για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030 και η μακροπρόθεσμη στρατηγική έως το 2050. Η δέουσα συνεκτίμηση των προτύπων κατά το ερευνητικό στάδιο νέων καινοτόμων διαδικασιών παραγωγής θα συμβάλει στην ομαλή μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Επιπλέον, τα ευρωπαϊκά πρότυπα μπορούν να στηρίξουν την εναρμονισμένη εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών παραγωγής χάλυβα στην ενιαία αγορά.

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας (EDIDP) 21 αποσκοπεί στη στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της καινοτόμου ικανότητας της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης. Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, το οποίο θα παρέχει οικονομικά κίνητρα στα κράτη μέλη ώστε να συμμετέχουν σε κοινή έρευνα σχετικά με τον εξοπλισμό και τις τεχνολογίες άμυνας στην ΕΕ, στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (2021-2027). Το EDIDP, μέρος του σχεδίου δράσης για την ευρωπαϊκή άμυνα, έχει ως σκοπό την παροχή οικονομικής στήριξης στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία κατά τη φάση ανάπτυξης νέων προϊόντων και τεχνολογιών σε επιλεγμένους τομείς. Το πρόγραμμα εργασιών του EDIDP για την περίοδο 2020-2021 εγκρίθηκε στις 19 Μαρτίου 2019 και οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για το 2019 δημοσιεύθηκαν στις 4 Απριλίου 2019. Η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της άμυνας δημιουργεί οικονομίες κλίμακας, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και αγοράς στρατιωτικού υλικού. Τα πρότυπα θα πρέπει να στηρίζουν αυτή τη συνεργασία, καθορίζοντας κοινή ονοματολογία για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την προμήθεια του σχετικού υλικού.

3Διεθνής συνεργασία

Η συνάντηση μεταξύ των προέδρων κ. Juncker και κ. Trump, τον Ιούλιο του 2018, και η επακόλουθη κοινή δήλωση 22 , η οποία αναφέρει ρητά ότι η συνεργασία για τα πρότυπα αποτελεί προτεραιότητα για την ενίσχυση του εμπορίου και της ανάπτυξης και των δύο μερών, οδήγησαν στη σύσταση εκτελεστικής ομάδας εργασίας ΕΕ–ΗΠΑ, στην οποία η συνεργασία για την τυποποίηση είναι μεταξύ των θεμάτων προτεραιότητας που συζητούνται.

Η 21η σύνοδος κορυφής ΕΕ–Κίνας 23 , της 9ης Απριλίου 2019, έδωσε νέα ώθηση στις σχέσεις των δύο εμπορικών εταίρων. Η τυποποίηση παρακολουθείται τώρα στενά, καθώς αποτελεί κύριο δείκτη για το άνοιγμα της κινεζικής αγοράς, ιδίως όσον αφορά τις πτυχές της πρόσβασης των εταιρειών/θυγατρικών της ΕΕ στις κινεζικές διαδικασίες τυποποίησης και τον βαθμό υιοθέτησης των διεθνών προτύπων από την Κίνα. Για την αποτελεσματικότερη προώθηση των ευρωπαϊκών προτύπων, θα πραγματοποιηθεί συστηματική χαρτογράφηση του κινεζικού τοπίου τυποποίησης. Στο πλαίσιο αυτό, η ομάδα εργασίας ΕΕ–Κίνας για την τυποποίηση αποτελεί σημαντική πλατφόρμα διαλόγου και συνεργασίας.

Η τυποποίηση συνιστά σταθερά ουσιαστικό μέρος του κεφαλαίου για τα τεχνικά εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές κάθε συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) που έχει αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, και θα παραμείνει έτσι στο μέλλον. Η ΣΕΣ ΕΕ–Σινγκαπούρης θα τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2020, ενώ οι διαπραγματεύσεις για τις ΣΕΣ με την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ινδονησία και την Κοινή Αγορά του Νότου θα συνεχιστούν, επισημαίνοντας τον ανοιχτό χαρακτήρα της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή, με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της ανάπτυξης.

4Συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

4.1Διακυβέρνηση

Η έγκαιρη κατάρτιση προτύπων υψηλής ποιότητας παραμένει προτεραιότητα της Επιτροπής. Σ’ αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα εναρμονισμένα πρότυπα προκειμένου να ανταποκρίνονται στην πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου. Δεδομένου ότι τα εναρμονισμένα πρότυπα αποτελούν μέρος της ενωσιακής νομοθεσίας, πρέπει να πληρούν τα καθορισμένα κριτήρια ποιότητας όσον αφορά τόσο τη μορφή όσο και την τεχνική ουσία τους.

Συγκεκριμένα, η ποιότητα των εναρμονισμένων προτύπων, τα οποία παράγουν το έννομο αποτέλεσμα του τεκμηρίου συμμόρφωσης, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και από τις δύο πλευρές. Στο πλαίσιο αυτό, στις 22 Νοεμβρίου 2018, η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωση με τίτλο «Εναρμονισμένα πρότυπα: ενίσχυση της διαφάνειας και της ασφάλειας δικαίου για μια πλήρως λειτουργική ενιαία αγορά» 24 . Η ανακοίνωση παρέχει μια επισκόπηση της λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τυποποίησης και ορίζει συγκεκριμένες δράσεις που θα αναλάβει η Επιτροπή προκειμένου να στηρίξει την εφαρμογή του κανονισμού σχετικά με την ευρωπαϊκή τυποποίηση 25 .

Υπό το πρίσμα αυτό, η Επιτροπή, μετά από διαβουλεύσεις, θα εκδώσει έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με τις πρακτικές πτυχές της εφαρμογής του κανονισμού για την ευρωπαϊκή τυποποίηση, τονίζοντας ιδιαίτερα την κατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων στη διαδικασία κατάρτισης εναρμονισμένων προτύπων και δίνοντας μεγάλη προσοχή στην αποτελεσματικότητα, τη συμμετοχικότητα και την ταχύτητα των διαδικασιών τυποποίησης. Σε αυτό το έγγραφο καθοδήγησης, η Επιτροπή θα λάβει υπόψη την πρόσφατη νομολογία και συγκεκριμένες προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τον κανονισμό για την ευρωπαϊκή τυποποίηση και θα βελτιώσει έμπρακτα τη διαδικασία τυποποίησης. Κατόπιν αυτού, η Επιτροπή θα συνεχίσει να επανεξετάζει τις διαδικασίες της μέσω διαλόγου με όλα τα εμπλεκόμενα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η Επιτροπή συνιστά στους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να λαμβάνουν δεόντως υπόψη το έγγραφο καθοδήγησης, ιδίως όσον αφορά την έγκαιρη παροχή όλων των απαραίτητων εγγράφων για την αξιολόγηση των σχεδίων εναρμονισμένων προτύπων, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας αξιολόγησης.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τη διαδικασία διακυβέρνησης με όλα τα σχετικά μέσα που διαθέτει, ήτοι μέσω της επιτροπής για τα πρότυπα, της πολυμερούς πλατφόρμας για την τυποποίηση των ΤΠΕ και του διαρθρωμένου διαλόγου με τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή ενθαρρύνει τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να συμμετέχουν ενεργά στις εν λόγω πλατφόρμες προκειμένου να συμβάλλουν στη συνέχιση της διαμόρφωσης των ευρωπαϊκών βιομηχανικών και ψηφιακών πολιτικών.

4.2Συμμετοχικότητα

Η συμμετοχικότητα και η διαφάνεια αποτελούν τα βασικά στοιχεία του ΕΣΤ. Επομένως, η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ, τους καταναλωτές, τα περιβαλλοντικά συμφέροντα και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις (οι «οργανώσεις» 26 του παραρτήματος ΙΙΙ 27 ) στη διαδικασία τυποποίησης.

Η οικονομική στήριξη των οργανώσεων που εκπροσωπούν τις ΜΜΕ, καθώς και κοινωνικά και κοινωνιακά συμφέροντα σε ευρωπαϊκό επίπεδο άνοιξε τον δρόμο για τη σταδιακή συμμετοχή των μελών τους στις δραστηριότητες τυποποίησης. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες για την αποτελεσματική συμμετοχή τους στη διαδικασία τυποποίησης.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης εφαρμόζουν τις απαιτήσεις αποτελεσματικής συμμετοχής των οργανώσεων του παραρτήματος ΙΙΙ, δυνάμει του άρθρου 5 του κανονισμού σχετικά με την ευρωπαϊκή τυποποίηση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης (CENELEC), καθώς και οι διεθνείς οργανισμοί τυποποίησης βασίζονται στην αρχή της εθνικής αντιπροσωπείας. Κατά κανόνα, η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων στην κατάρτιση προτύπων αναμένεται να είναι ανοικτή σε όλους. Η Επιτροπή καλεί τις οργανώσεις του παραρτήματος ΙΙΙ να συμπεριλαμβάνουν στις ετήσιες εκθέσεις τους οποιαδήποτε περίπτωση κατά την οποία ενδιαφερόμενα μέρη ζήτησαν να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες τυποποίησης αλλά δεν τα κατάφεραν· αυτές οι εκθέσεις θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν το διεθνές επίπεδο [Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO), Διεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή (IEC)].

4.3Χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής τυποποίησης

Οι υφιστάμενες συμφωνίες-πλαίσια εταιρικής σχέσης, που παρέχουν το νομικό πλαίσιο χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης από την ΕΕ, θα λήξουν τον Δεκέμβριο του 2020. Η μελλοντική χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής τυποποίησης αποτελεί μέρος του «Προγράμματος για την Ενιαία Αγορά» 28 . Ο αντίκτυπος του προγράμματος θα αξιολογηθεί με ενδιάμεσες και τελικές αξιολογήσεις, καθώς και με τη συνεχή παρακολούθηση κύριων δεικτών επιδόσεων υψηλού επιπέδου. Ο δείκτης που αφορά την ευρωπαϊκή τυποποίηση ονομάζεται «μερίδιο εφαρμογής των ευρωπαϊκών προτύπων ως εθνικών προτύπων από τα κράτη μέλη σε σχέση με το σύνολο των ενεργών ευρωπαϊκών προτύπων».

Μελέτη του οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου της τυποποίησης

Τα ευρωπαϊκά πρότυπα αποτελούν απαραίτητο μέσο για την εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Μεταξύ άλλων, στηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη με την άρση των φραγμών στη διάθεση καινοτόμων και ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών στις υφιστάμενες αγορές, καθώς και με την επέκταση του εμπορίου σε νέες αγορές. Ωστόσο, οι δυνητικές και απτές συνέπειες και λειτουργίες τους δεν έχουν εξεταστεί επαρκώς και απαιτούν πιο λεπτομερή κατανόηση.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, κατόπιν πρόσκλησης του Συμβουλίου και σύμφωνα με την κοινή πρωτοβουλία για την τυποποίηση, η Επιτροπή θα εκπονήσει μελέτη το 2019 σχετικά με τις λειτουργίες και τις συνέπειες των ευρωπαϊκών προτύπων και της τυποποίησης στην ΕΕ. Τα αποτελέσματα της μελέτης θα δημοσιευθούν έως το 2021.

(1)

Άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012.

(2)

Για τον συγκεντρωτικό κατάλογο δράσεων, βλ. το παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(3)

Μη εξαιρουμένων των ευρωπαϊκών προτύπων που διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις γενικές απαιτήσεις ασφάλειας βάσει της οδηγίας 2001/95/ΕΚ για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων.

(4)

Βλ. άρθρο 10 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012.

(5)

Βλ. δράσεις και μέτρα σχετικά με τα αλιευτικά εργαλεία στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πλαστικές ύλες στην κυκλική οικονομία — COM(2018) 28 final και δράση 13 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(6)

Βλ. λεπτομέρειες στις δράσεις 1 έως 3 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(7)

Βλ. δράση 7 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(8)

Βλ. δράση 8 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(9)

Βλ. δράση 6 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(10)

Βλ. δράση 5 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(11)

Βλ. δράση 4 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(12)

Βλ. δράση 9 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(13)

Βλ. δράση 11 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(14)

Βλ. δράση 12 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(15)

COM(2018) 237.

(16)

COM(2017) 477 final.

(17)

Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών.

(18)

C(2019) 800 της 6ης Φεβρουαρίου 2019.

(19)

COM(2018) 283 final.

(20)

Βλ. δράση 10 στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης.

(21)

Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1092.

(22)

STATEMENT/18/4687.

(23)

https://www.consilium.europa.eu/media/39020/euchina-joint-statement-9april2019.pdf.

(24)

COM(2018) 764.

(25)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1025/2012.

(26)

Τα πρότυπα για τις μικρές επιχειρήσεις , η ευρωπαϊκή φωνή των καταναλωτών στην τυποποίηση , η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικαλιστικών Οργανώσεων και ο Ευρωπαϊκός Περιβαλλοντικός Οργανισμός Πολιτών για την Τυποποίηση .

(27)

Παράρτημα III του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012 σχετικά με την ευρωπαϊκή τυποποίηση.

(28)

COM(2018) 441 final.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 28.10.2019

COM(2019) 486 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

στην

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης για την ευρωπαϊκή τυποποίηση για το 2020