ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.           ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η στρατηγική Ευρώπη 2020 ζητά «να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην Ενιαία Αγορά», κάτι που «απαιτεί ενίσχυση της ικανότητας και της εμπιστοσύνης τους ώστε να προβαίνουν σε διασυνοριακές αγορές αγαθών και υπηρεσιών».

Καθίσταται όλο και πιο εμφανές ότι σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη έχει ανάγκη από νέες πηγές ανάπτυξης, η πολιτική για τους καταναλωτές αποτελεί τομέα ο οποίος μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020. Στην Ευρώπη υπάρχουν 500 εκατομμύρια καταναλωτές και οι καταναλωτικές δαπάνες ανέρχονται στο 56% του ΑΕΠ της ΕΕ. Όσο μεγαλύτερη δυνατότητα έχουν οι καταναλωτές να λαμβάνουν αποφάσεις με πλήρη ενημέρωση, τόσο μεγαλύτερο αντίκτυπο μπορούν να έχουν στην ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς και στην τόνωση της ανάπτυξης. Επομένως, οι ενδυναμωμένοι καταναλωτές που είναι καλά προστατευμένοι και ικανοί να επωφεληθούν από την ενιαία αγορά μπορούν επομένως να γίνουν κινητήρια δύναμη καινοτομίας και ανάπτυξης, καθώς απαιτούν αξία, ποιότητα και υπηρεσίες. Οι επιχειρήσεις που ανταποκρίνονται θα είναι οι πλέον κατάλληλες για να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις της παγκόσμιας αγοράς.

Η ενδυνάμωση δεν είναι μόνο θέμα δικαιωμάτων των καταναλωτών αλλά και οικοδόμησης ενός συνολικού περιβάλλοντος που διευκολύνει τους καταναλωτές να κάνουν χρήση και να απολαύουν των δικαιωμάτων τους. Πρόκειται για την οικοδόμηση ενός πλαισίου εντός του οποίου οι καταναλωτές μπορούν να στηρίζονται στη βασική αρχή ότι εξασφαλίζεται η ασφάλεια και ότι υπάρχουν τα μέσα τόσο για τον εντοπισμό των αδυναμιών σε πρότυπα και πρακτικές όσο και για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για την οικοδόμηση ενός περιβάλλοντος όπου οι καταναλωτές μέσω της εκπαίδευσης, της πληροφόρησης και της ευαισθητοποίησης γνωρίζουν πως να κινούνται μέσα στην ενιαία αγορά προκειμένου να επωφελούνται από τις καλύτερες προσφορές σε προϊόντα και υπηρεσίες. Τέλος, η ενδυνάμωση απαιτεί οι καταναλωτές να μπορούν να ασκούν με βεβαιότητα τα δικαιώματά τους ως πολίτες της ΕΕ σε ολόκληρη την Ευρώπη και, όταν κάτι δεν πάει καλά, να μπορούν να βασίζονται τόσο στην αποτελεσματική επιβολή της εφαρμογής αυτών των δικαιωμάτων όσο και στην εύκολη πρόσβαση στην κατάλληλη έννομη προστασία.

Η ανακοίνωση «Ένας προϋπολογισμός για την Ευρώπη 2020»[1] της 29ης Ιουνίου 2011 χορήγησε ποσό ύψους 175 εκατομμυρίων ευρώ (σε σταθερές τιμές του 2011) στο πρόγραμμα για τους καταναλωτές για την περίοδο 2014-2020.

Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα πρόταση στοχεύει στη θέσπιση ενός προγράμματος για τους καταναλωτές για την περίοδο 2014-2020, το οποίο θα διαδεχθεί το πρόγραμμα κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές 2007-2013.

Το νέο πρόγραμμα για τους καταναλωτές θα υποστηρίζει τον γενικό στόχο της μελλοντικής πολιτικής για τους καταναλωτές τοποθετώντας τον ενδυναμωμένο καταναλωτή στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς. Η ευρωπαϊκή πολιτική για τους καταναλωτές υποστηρίζει και συμπληρώνει την εθνική πολιτική, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει ότι οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να αποκομίζουν όλα τα οφέλη της ενιαίας αγοράς και ότι, όταν ενεργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ασφάλεια και τα οικονομικά τους συμφέροντά προστατεύονται αποτελεσματικά.

Η μόχλευση της τεράστιας οικονομικής ισχύος των καταναλωτικών δαπανών (που αντιστοιχούν στο 56% του ΑΕΠ της ΕΕ) θα συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη του κοινοτικού στόχου για αναθέρμανση της ανάπτυξης.

· Γενικό πλαίσιο

Τα κύρια προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω της χρηματοδότησης των δράσεων του νέου προγράμματος συνοψίζονται στις εξής τέσσερις κατηγορίες:

i)          Ασφάλεια: διαφορές ανάμεσα στα κράτη μέλη όσον αφορά την επιβολή της εφαρμογής της νομοθεσίας για την ασφάλεια των προϊόντων, ύπαρξη μη ασφαλών προϊόντων στην ενιαία αγορά∙ κίνδυνοι που συνδέονται με την παγκοσμιοποίηση της αλυσίδας παραγωγής∙ ασφάλεια των υπηρεσιών∙ έλλειψη κατάλληλης δομής συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη αξιοποίηση της συγχρηματοδότησης της ΕΕ.

ii)         Πληροφόρηση και εκπαίδευση: έλλειψη θεμελιωμένων και καλής ποιότητας δεδομένων και αναλύσεων σχετικά με τη λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς για τους καταναλωτές∙ ανεπαρκής ικανότητα των οργανώσεων καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης πόρων και εμπειρογνωμοσύνης, κυρίως στα νέα κράτη μέλη∙ έλλειψη διαφανών, συγκρίσιμων, αξιόπιστων και εύχρηστων πληροφοριών για τους καταναλωτές, ιδίως για τις διασυνοριακές υποθέσεις∙ ελλιπής γνώση και κατανόηση των βασικών δικαιωμάτων των καταναλωτών και των μέτρων προστασίας τόσο από τους καταναλωτές όσο και από το λιανικό εμπόριο∙ ανεπάρκεια των υφιστάμενων εργαλείων της ΕΕ για την εκπαίδευση των καταναλωτών, ιδίως όσον αφορά τις εξελίξεις στο ψηφιακό περιβάλλον.

iii)         Δικαιώματα και έννομη προστασία: προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών που δεν είναι η βέλτιστη δυνατή, ιδίως σε διασυνοριακό επίπεδο∙ ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση της ενσωμάτωσης των συμφερόντων των καταναλωτών στις ενωσιακές πολιτικές∙ προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές όταν επιχειρούν να εξασφαλίσουν έννομη προστασία, κυρίως σε διασυνοριακό επίπεδο.

iv)        Επιβολή της εφαρμογής: το δίκτυο εθνικών αρχών επιβολής (CPC) δεν αξιοποιείται πλήρως∙ χαμηλή ευαισθητοποίηση όσον αφορά το δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών (ECC) μεταξύ των καταναλωτών και ανάγκη ενίσχυσης της αποτελεσματικότητάς του.

Συγχρόνως, το νέο πρόγραμμα, με τις τέσσερις προτεραιότητές του, Ασφάλεια, Πληροφόρηση και εκπαίδευση, Δικαιώματα και έννομη προστασία, και Επιβολή της εφαρμογής (SIRE), πρέπει να συνεκτιμά τις νέες κοινωνικές προκλήσεις οι οποίες έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία τα τελευταία χρόνια. Μεταξύ άλλων: η αυξημένη πολυπλοκότητα όσον αφορά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τους καταναλωτές, η ανάγκη για υιοθέτηση πιο βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης, οι ευκαιρίες και οι απειλές που δημιουργεί η ψηφιοποίηση, η επιδείνωση του φαινομένου του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και η αύξηση του αριθμού των ευάλωτων καταναλωτών και η γήρανση του πληθυσμού.

· Η εστίαση των δράσεων στο πρόγραμμα για τους καταναλωτές

Μολονότι τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η πολιτική για τους καταναλωτές είναι ποικίλα, το σχετικά μικρό μέγεθος του προγράμματος για τους καταναλωτές συνεπάγεται ότι οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο αυτό πρέπει να είναι εστιασμένες σε τομείς όπου η παρέμβαση σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να αποβεί καταλυτική και να προσθέσει αξία. Οι τομείς που επιλέχθηκαν για την ανάληψη δράσεων είναι τριών ειδών:

i)          Δράσεις που αντιστοιχούν σε νομικές υποχρεώσεις τις οποίες επιβάλλουν στην ΕΕ και στα κράτη μέλη η Συνθήκη και το υφιστάμενο κεκτημένο της ΕΕ στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών.

– Χρηματοδότηση για τη συντήρηση και την ορθή λειτουργία του δικτύου RAPEX[2] του δικτύου των εθνικών αρχών επιβολής (CPC) και των βάσεων δεδομένων για τα καλλυντικά προϊόντα.

ii)         Δράσεις που δεν αναλαμβάνονται ή είναι αδύνατον να αναληφθούν σε εθνικό επίπεδο λόγω του ενωσιακού χαρακτήρα τους:

– Υποστήριξη των καταναλωτών σε διασυνοριακά ζητήματα μέσω:

-        της συγχρηματοδότησης της λειτουργίας του δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών (ECC). Οι εθνικές αρχές ή οι οργανώσεις καταναλωτών δεν είναι συνήθως σε θέση να παρέχουν συμβουλές και υποστήριξη στους καταναλωτές για διασυνοριακά ζητήματα∙

-        της υποστήριξης της ανάπτυξης ηλεκτρονικού συστήματος επίλυσης διαφορών ενωσιακής εμβέλειας, το οποίο θα ασχολείται εκτός των άλλων με διασυνοριακές υποθέσεις∙

– Ανάπτυξη της συνεργασίας με διεθνείς εταίρους προκειμένου να αντιμετωπίζονται οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης της αλυσίδας παραγωγής στην ασφάλεια των προϊόντων∙

– Διασφάλιση της εκπροσώπησης των συμφερόντων των καταναλωτών σε επίπεδο ΕΕ μέσω της οικονομικής ενίσχυσης των οργανώσεων καταναλωτών σε επίπεδο ΕΕ.

iii)         Δράσεις που συμπληρώνουν και ενισχύουν την αποδοτικότητα των μέτρων που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο:

– Συντονισμός και συγχρηματοδότηση των κοινών δράσεων στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων και της επιβολής των δικαιωμάτων των καταναλωτών∙

– Υποστήριξη εκστρατειών ευαισθητοποίησης σχετικά με θέματα καταναλωτών με τα κράτη μέλη και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς και συνεργασία με ενδιάμεσους με στόχο την παροχή σαφών, διαφανών και αξιόπιστων πληροφοριών στους καταναλωτές∙

– Υποστήριξη της κατάρτισης των εθνικών οργανώσεων καταναλωτών, η οποία θα ήταν ακόμη πιο δαπανηρή σε εθνικό επίπεδο δίχως οικονομία κλίμακας∙

– Παροχή μιας πλατφόρμας ανταλλαγής και από κοινού χρήσης ορθών πρακτικών όσον αφορά την εκπαίδευση των καταναλωτών.

– Στόχοι της πρότασης

Σκοπός του προγράμματος για τους καταναλωτές είναι να υποστηρίζει το στόχο πολιτικής που συνίσταται στην τοποθέτηση του ενδυναμωμένου καταναλωτή στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς. Αυτό θα το επιτύχει συμβάλλοντας στην προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών, καθώς και στην προώθηση του δικαιώματός τους στην πληροφόρηση, στην εκπαίδευση και στην αυτοοργάνωση ώστε να διαφυλάττουν τα συμφέροντά τους. Το πρόγραμμα θα συμπληρώνει, θα υποστηρίζει και θα παρακολουθεί τις πολιτικές των κρατών μελών.

Οι δράσεις θα υποστηρίζουν τους ακόλουθους τέσσερις ειδικούς στόχους:

i)          Ασφάλεια: εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την ΕΕ.

ii)         Πληροφόρηση και εκπαίδευση: βελτίωση της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης των καταναλωτών, καθώς και της επίγνωσης των δικαιωμάτων τους, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για την πολιτική για τους καταναλωτές και παροχή υποστήριξης στις οργανώσεις καταναλωτών.

iii)         Δικαιώματα και έννομη προστασία: εδραίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ειδικότερα μέσω κανονιστικών μέτρων, και βελτίωση της πρόσβασης στην έννομη προστασία συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

iv)        Επιβολή της εφαρμογής: υποστήριξη της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους εθνικούς φορείς επιβολής της εφαρμογής και της υποστήριξης των καταναλωτών με συμβουλές.

Αυτοί οι στόχοι υποστηρίζουν τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» όσον αφορά την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Θα ενσωματώσουν τους ειδικούς προβληματισμούς της «Ευρώπης 2020» σχετικά με το ψηφιακό θεματολόγιο (εξασφάλιση ότι η ψηφιοποίηση οδηγεί ουσιαστικά στην αύξηση της ευημερίας των καταναλωτών), τη διατηρήσιμη ανάπτυξη (υιοθέτηση πιο βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης), την κοινωνική ενσωμάτωση (συνεκτίμηση της ειδικής κατάστασης των ευάλωτων καταναλωτών και των αναγκών ενός πληθυσμού σε γήρανση), και τις έξυπνες κανονιστικές ρυθμίσεις (παρακολούθηση της καταναλωτικής αγοράς ώστε να διευκολύνεται ο σχεδιασμός έξυπνων και στοχευμένων κανονιστικών ρυθμίσεων).

2.           ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

· Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Μια ενδιάμεση αξιολόγηση της υφιστάμενης νομικής βάσης, του προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές (2007-2013), διενεργήθηκε από τον Μάιο 2010 έως τον Φεβρουάριο 2011[3]. Στο πλαίσιο αυτό, ζητήθηκε η γνώμη των κυριότερων ενδιαφερόμενων φορέων (εθνικές αρχές των κρατών μελών που εμπλέκονται στις πολιτικές για τους καταναλωτές, εθνικές και ευρωπαϊκές οργανώσεις καταναλωτών και επιχειρήσεις) σχετικά με τις αναληφθείσες δράσεις στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος.

Η αξιολόγηση ανέδειξε την προστιθέμενη αξία του προγράμματος, παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή πολιτική για τους καταναλωτές είναι ένα σχετικά νέο πεδίο και το επίπεδο της χρηματοδότησης της ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος είναι σχετικά χαμηλό. Υπογραμμίζεται ότι οι δράσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής και των προγραμμάτων συμβάλλουν στους στόχους της «Ευρώπης 2020» για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Ειδικότερα, τα αποτελέσματα ήταν συνολικά θετικά όσον αφορά τη συνάφεια των στόχων του προγράμματος, τον αντίκτυπο και την προστιθέμενη αξία του. Η αξιολόγηση κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην προστασία των καταναλωτών. Οι εθνικές αρχές επιβεβαίωσαν σε γενικές γραμμές ότι η στρατηγική και το πρόγραμμα λειτούργησαν συμπληρωματικά προς τις εθνικές πολιτικές για τους καταναλωτές. Ωστόσο, η αξιολόγηση διαπίστωσε ότι οι αναδυόμενες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις εν μέρει μόνο αντιμετωπίστηκαν από την τρέχουσα στρατηγική και το πρόγραμμα.

Επιπλέον, περαιτέρω συζητήσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς έλαβαν χώρα κατά την προετοιμασία του νέου προγράμματος για τους καταναλωτές, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Καταναλωτών 2011 τον Απρίλιο 2011, και στο πλαίσιο των δικτύων για τους καταναλωτές: δίκτυο πολιτικής για τους καταναλωτές (CPN) των εθνικών αρχών, δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC) των εθνικών αρχών επιβολής, και Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα Καταναλωτών (ECCG) που απαρτίζεται από ευρωπαϊκές και εθνικές οργανώσεις καταναλωτών.

Ζητήθηκε επίσης η συμβολή των τριών κυριότερων οριζόντιων επιχειρηματικών οργανώσεων (BusinessEurope, UEAPME και EuroCommerce).

Παρά τις διαφορές ως προς τους στόχους, οι εθνικές αρχές και οι οργανώσεις καταναλωτών εν γένει υποστήριξαν τα θέματα προτεραιότητας που πρότεινε η ΓΔ Υγείας και Καταναλωτών σχετικά με το πρόγραμμα. Οι επιχειρηματικές οργανώσεις εν γένει συμφώνησαν με τις προτεραιότητες που πρότεινε η Επιτροπή, τονίζοντας ότι πρέπει να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των καταναλωτών και στην ανταγωνιστικότητα.

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσίευσε τα τελευταία χρόνια σειρά εκθέσεων που σχετίζονται άμεσα με τις αναληφθείσες δραστηριότητες στο πλαίσιο του προγράμματος[4].

· Εκτίμηση επιπτώσεων

Η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Καταναλωτών (ΓΔ SANCO) διενήργησε μια εκτίμηση επιπτώσεων από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο 2011. Εξέτασε τέσσερις επιλογές:

-           Η επιλογή 0 αντιστοιχεί σε απολύτως ελάχιστες χρηματοδοτούμενες δράσεις ως αποτέλεσμα των νομικών υποχρεώσεων που επιβάλλει η συνθήκη και το κεκτημένο της ΕΕ στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών.

-           Η επιλογή 1 αντιστοιχεί στο βασικό σενάριο. Σύμφωνα με αυτή την επιλογή, η πλειονότητα των δράσεων που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος 2007-2013 συνεχίζονται, με κάποιες προσαρμογές. Ορισμένες δράσεις περιορίζονται σημαντικά ή δεν υλοποιούνται πλέον ελλείψει αντικειμένου, ενώ δρομολογούνται ορισμένες νέες δράσεις χωρίς μεγάλες φιλοδοξίες(για παράδειγμα σχετικά με την έννομη προστασία). Αντιστοιχεί σε προϋπολογισμό ίσο ή χαμηλότερο από τον προϋπολογισμό του τρέχοντος προγράμματος.

-           Η επιλογή 2 αντιστοιχεί σε μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Επιτροπής (Ευρώπη 2020, πράξη για την Ενιαία Αγορά) και τον συνεχιζόμενο προβληματισμό όσον αφορά το μέλλον της πολιτικής για τους καταναλωτές[5]. Σε αυτή την επιλογή, ο προϋπολογισμός ανέρχεται περίπου σε 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

-           Η επιλογή 3 προϋποθέτει αύξηση του προϋπολογισμού σε σύγκριση με το τρέχον πρόγραμμα για ορισμένες επιπρόσθετες δράσεις όπως: η ανάπτυξη μιας δημόσιας βάσης δεδομένων για την ασφάλεια των καταναλωτικών προϊόντων∙ έννομη προστασία: δημιουργία ενός ταμείου με στόχο την υποστήριξη της χρηματοδότησης των διασυνοριακών αγωγών.

Η εκτίμηση επιπτώσεων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιλογή 2 αποτελεί την καλύτερη επιλογή από απόψεως κόστους/οφέλους. Ο προϋπολογισμός σε αυτή την επιλογή θα ανέλθει περίπου σε 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, ποσό που συνάδει με τα προτεινόμενα κονδύλια του προϋπολογισμού στην ανακοίνωση «Ένας προϋπολογισμός για την ‘Ευρώπη 2020’», του Ιουνίου 2011.

· Απλοποίηση της διαδικασίας χρηματοδότησης

Η διαδικασία χρηματοδότησης θα απλουστευθεί κυρίως μέσω της χρήσης των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και της υποστήριξης ενός φορέα συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ για την εποπτεία της αγοράς στον τομέα της ασφάλειας[6].

Το ενδεχόμενο χρήσης εφάπαξ ποσών, όποτε είναι εφικτό, θα εξετάζεται με στόχο τη μείωση του διοικητικού φόρτου.

Εάν η Επιτροπή αποφάσιζε να χρησιμοποιήσει έναν εκτελεστικό οργανισμό για την εφαρμογή του προγράμματος για τους καταναλωτές, αυτό θα συνέβαλε επίσης στον εξορθολογισμό των διαδικασιών στη διαδικασία χρηματοδότησης.

· Προστιθέμενη αξία των δράσεων

Το πρόγραμμα θα υποστηρίζει τους στόχους της μελλοντικής πολιτικής για τους καταναλωτές τοποθετώντας τους καταναλωτές της ΕΕ στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς. Στη συνέχεια περιγράφεται συνοπτικά η προστιθέμενη αξία των δράσεων στο πλαίσιο των τεσσάρων ειδικών στόχων

i)          Ασφάλεια

Όσον αφορά την ασφάλεια, οι δράσεις σε επίπεδο ΕΕ και η συνεργασία μέσω του δικτύου της οδηγίας για την γενική ασφάλεια των προϊόντων (GPSD) αφενός επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με τις μεμονωμένες δράσεις που αναλαμβάνονται από τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι καλύπτουν κενά στην ενημέρωση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πληροφοριών που συλλέγονται από άλλες χώρες, και αφετέρου αποτρέπουν τις αποκλίσεις στην Ενιαία Αγορά.

ii)         Πληροφόρηση και εκπαίδευση

Η παρακολούθηση της καταναλωτικής αγοράς συμβάλλει στον εντοπισμό των αδυναμιών στις εθνικές αγορές και των εμποδίων στην ενιαία αγορά που μπορούν να αρθούν μέσω των μεταρρυθμίσεων που βελτιώνουν την καινοτομία και τον ανταγωνισμό. Γενικά, τα δεδομένα έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι επαρκώς θεμελιωμένα και αντιπροσωπευτικά για να χρησιμοποιούνται όχι μόνο σε επίπεδο ΕΕ αλλά και σε εθνικό επίπεδο, επιτυγχάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μεγαλύτερη αποδοτικότητα σε κλίμακα ΕΕ και διευκολύνοντας τις συγκριτικές αναλύσεις των κρατών μελών.

Η υποστήριξη της ισχυρής και συνεκτικής εκπροσώπησης του κινήματος των καταναλωτών σε επίπεδο ΕΕ συμβάλλει στην παροχή ενοποιημένων στοιχείων από τους καταναλωτές στη διαδικασία χάραξης πολιτικής της ΕΕ, στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και στις συζητήσεις σε επίπεδο ΕΕ. Επίσης, εξασφαλίζει άμεση ενδυνάμωση και υποστήριξη σε ιδιαίτερα αδύναμους φορείς στα νέα κράτη μέλη. Οι δράσεις ανάπτυξης ικανοτήτων για τις εθνικές οργανώσεις καταναλωτών υποστηρίζουν την ανάπτυξη διακρατικών δικτύων ανάμεσα στους συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένης της καθοδήγησης και αξιολόγησης από ομότιμους.

Οι πρωτοβουλίες για την πληροφόρηση και την εκπαίδευση των καταναλωτών σε επίπεδο ΕΕ αυξάνουν τις γνώσεις και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών όσον αφορά τις διασυνοριακές συναλλαγές, με αποτέλεσμα να υποστηρίζουν την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς. Διευκολύνουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και θα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας συνεκτικής και αξιόπιστης πηγής πληροφοριών/εκπαίδευσης σε επίπεδο ΕΕ.

iii)         Δικαιώματα και έννομη προστασία

Η εναλλακτική επίλυση διαφορών (ADR) θα προσφέρει ένα φθηνό, ταχύ και εύκολο τρόπο έννομης προστασίας σε ολόκληρη την ΕΕ, διασφαλίζοντας συνθήκες ισοτιμίας. Πρόκειται για θεμελιώδη δράση στην πράξη για την ενιαία αγορά. Η ανάπτυξη ενός ηλεκτρονικού συστήματος επίλυσης διαφορών ενωσιακής εμβέλειας θα συμβάλει σε μια συντονισμένη προσέγγιση, δημιουργώντας οικονομίες κλίμακας και συνέργειες.

iv)        Επιβολή της εφαρμογής

Το δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών συμβάλλει στην ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς παρέχοντας συμβουλές και υποστήριξη σε διασυνοριακά ζητήματα, κάτι που οι εθνικές αρχές και οργανώσεις καταναλωτών αδυνατούν συνήθως να πράξουν. Συντονισμένες δράσεις επιβολής της εφαρμογής από κοινού με το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC) των εθνικών αρχών επιβολής, όπως οι εξονυχιστικοί έλεγχοι (sweeps), αποτελούν έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο για την αντιμετώπιση διασυνοριακών ζητημάτων σε επίπεδο ΕΕ.

3.           ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 169 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Τα μέτρα που θεσπίζονται δυνάμει του άρθρου 169 της ΣΛΕΕ θα πρέπει να έχουν ως αντικείμενο την προώθηση των συμφερόντων των καταναλωτών και ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών. Η παρούσα πρόταση δεσμεύεται να στηρίξει οικονομικά τις δράσεις της ΕΕ και των κρατών μελών με σκοπό την προστασία της ασφάλειας των καταναλωτών, τη βελτίωση της πρόσβασής τους στις πληροφορίες, και την περαιτέρω ενίσχυση των δικαιωμάτων τους. Ως εκ τούτου, η επιλογή του άρθρου 169 της ΣΛΕΕ ως νομικής βάσης τεκμηριώνεται τόσο από το στόχο όσο και από το περιεχόμενο της πρότασης. Η παρούσα πρόταση πρόκειται να εγκριθεί σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία και μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

4.           ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Οι πιστώσεις για την υλοποίηση του προγράμματος για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2014 - 31 Δεκεμβρίου 2020 θα ανέλθουν σε 197 εκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στα προτεινόμενα κονδύλια του προϋπολογισμού που διατίθενται στο πρόγραμμα για τους καταναλωτές στην ανακοίνωση «Ένας προϋπολογισμός για την Ευρώπη 2020» του Ιουνίου 2011.

2011/0340 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με ένα πρόγραμμα για τους καταναλωτές 2014-2020

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 169,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής[7],

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών[8],

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Η ανακοίνωση της Επιτροπής «Ευρώπη 2020 - Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη»[9] ζητά να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην ενιαία αγορά, κάτι που απαιτεί ενίσχυση της ικανότητας και της εμπιστοσύνης τους ώστε να προβαίνουν σε διασυνοριακές αγορές αγαθών και υπηρεσιών, και ιδίως μέσω του διαδικτύου.

(2) Η Ένωση πρέπει να συμβάλει στην τοποθέτηση των καταναλωτών στο επίκεντρο της εσωτερικής αγοράς, υποστηρίζοντας και συμπληρώνοντας τις πολιτικές των κρατών μελών, προκειμένου να διασφαλίζει αφενός ότι οι πολίτες αποκομίζουν όλα τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς, και αφετέρου ότι, όταν ενεργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ασφάλεια και τα οικονομικά συμφέροντά τους προστατεύονται κατάλληλα μέσω συγκεκριμένων δράσεων.

(3) Ο παρών κανονισμός λαμβάνει υπόψη το οικονομικό, κοινωνικό και τεχνικό περιβάλλον και τις συνακόλουθες αναδυόμενες προκλήσεις. Ειδικότερα, οι δράσεις που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος θα επιδιώξουν να χειριστούν ζητήματα που σχετίζονται με την παγκοσμιοποίηση, την ψηφιοποίηση, την ανάγκη για υιοθέτηση πιο βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης, τη γήρανση του πληθυσμού, τον κοινωνικό αποκλεισμό και το ζήτημα των ευάλωτων καταναλωτών. Άμεση προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην ενσωμάτωση των συμφερόντων των καταναλωτών σε όλες τις ενωσιακές πολιτικές, σύμφωνα με το άρθρο 12 της ΣΛΕΕ. Ο συντονισμός με τις άλλες ενωσιακές πολιτικές και τα προγράμματα αποτελεί βασικό στοιχείο προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι τα συμφέροντα των καταναλωτών λαμβάνονται πλήρως υπόψη στις άλλες πολιτικές. Για να προωθηθούν οι συνέργειες και να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις, θα πρέπει να γίνουν προβλέψεις στο πλαίσιο των άλλων ταμείων και προγραμμάτων της Ένωσης για τη χρηματοδοτική υποστήριξη της ένταξης των συμφερόντων των καταναλωτών στους αντίστοιχους τομείς τους.

(4) Οι εν λόγω δράσεις πρέπει να προβλεφθούν σε ένα πρόγραμμα για τους καταναλωτές για την περίοδο 2014 – 2020 (στο εξής «πρόγραμμα»), προκειμένου να παρέχεται ένα πλαίσιο για τη χρηματοδότηση δράσεων της Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 49 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002, της 25ης Ιουνίου 2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων[10], ο παρών κανονισμός παρέχει τη νομική βάση για τη λήψη μέτρων και την εφαρμογή του προγράμματος. Ο παρών κανονισμός έχει ως βάση και συνεχίζει τις δράσεις που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της απόφασης αριθ. 1926/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές (2007-2013)[11].

(5) Είναι σημαντικό να βελτιωθεί η προστασία των καταναλωτών. Για να επιτευχθεί αυτός ο γενικός στόχος, θα πρέπει να οριστούν ειδικοί στόχοι ως προς την ασφάλεια, την πληροφόρηση και την εκπαίδευση, τα δικαιώματα και την έννομη προστασία καθώς και την επιβολή της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών. Η αξία και ο αντίκτυπος των μέτρων που λαμβάνονται στο πλαίσιο του προγράμματος θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται τακτικά. Για τους σκοπούς της αξιολόγησης της πολιτικής για τους καταναλωτές, θα πρέπει να αναπτυχθούν δείκτες.

(6) Για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, είναι απαραίτητο να προβλεφθούν επιλέξιμες δράσεις.

(7) Είναι απαραίτητο να καθορισθούν οι κατηγορίες των δυνάμει δικαιούχων που είναι επιλέξιμοι για επιδότηση.

(8) Το πρόγραμμα πρέπει να ισχύει για επταετή περίοδο, ούτως ώστε η διάρκειά του να συμπίπτει με τη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 1 του κανονισμού του Συμβουλίου περί καθορισμού του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020.

(9) Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίζει, για όλη τη διάρκεια του προγράμματος, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που αποτελεί την κύρια αναφορά, για την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή μέσα στα πλαίσια της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, κατά την έννοια του σημείου [17] της διοργανικής συμφωνίας της ΧΧ/ΥΥ/201Υ μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα, για τη δημοσιονομική πειθαρχία και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση[12], .

(10) Η συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (στο εξής «συμφωνία για τον ΕΟΧ») προβλέπει συνεργασία στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και των χωρών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, αφετέρου (στο εξής «χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ»). Θα πρέπει να ληφθεί επίσης μέριμνα για τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα και άλλες χώρες, και ιδίως οι γειτνιάζουσες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι χώρες που υποβάλλουν αίτηση για προσχώρηση καθώς και οι υποψήφιες ή οι υπό προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρες.

(11) Στο πλαίσιο της εφαρμογής του προγράμματος, όπου αρμόζει, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η συνεργασία με τρίτες χώρες που δεν συμμετέχουν στο πρόγραμμα, λαμβανομένων υπόψη των τυχόν σχετικών συμφωνιών μεταξύ αυτών των χωρών και της ΕΕ.

(12) Για την τροποποίηση ορισμένων μη ουσιωδών στοιχείων του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή να εκδίδει πράξεις κατ’ εφαρμογή του άρθρου 290 της ΣΛΕΕ όσον αφορά την προσαρμογή των δεικτών που ορίζονται στο Παράρτημα ΙΙ. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να πραγματοποιεί Επιτροπή τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της. Η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και τη σύνταξη κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, θα πρέπει να διασφαλίζει την κατά τον δέοντα τρόπο ταυτόχρονη και έγκαιρη διαβίβαση των συναφών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

(13) Για την εξασφάλιση ομοιόμορφων όρων εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες όσον αφορά την έγκριση των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση των κανόνων και των γενικών αρχών σχετικά με τους μηχανισμούς ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή[13]. Δεδομένου, αφενός, ότι το πρόγραμμα δεν καθορίζει κριτήρια για την ασφάλεια των προϊόντων, αλλά αποσκοπεί στην παροχή οικονομικής ενίσχυσης σε μέσα για την εφαρμογή της πολιτικής για την ασφάλεια των προϊόντων και, αφετέρου, ότι πρόκειται για ένα σχετικά μικρό μέγεθος, είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται η συμβουλευτική διαδικασία.

(14) Ενδείκνυται να εξασφαλιστεί η μετάβαση στο παρόν πρόγραμμα από το πρόγραμμα κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές (2007-2013), ιδίως όσον αφορά τη συνέχιση των πολυετών μέτρων καθώς και την αξιολόγηση των επιτυχών αποτελεσμάτων του προηγούμενου προγράμματος και των τομέων που χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή. Από την 1η Ιανουαρίου 2021 η τεχνική και διοικητική βοήθεια θα πρέπει να εξασφαλίζει, εάν χρειάζεται, τις δαπάνες που συνδέονται με τη διαχείριση των δράσεων που δεν θα έχουν ακόμη ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2020.

(15) Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, εξαιτίας της διασυνοριακής φύσης των σχετικών ζητημάτων, και δύνανται συνεπώς, λόγω του ότι η ενωσιακή δράση έχει μεγαλύτερες δυνατότητες αποδοτικής και αποτελεσματικής προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών συμφερόντων των πολιτών, να επιτευχθούν καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, που ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(16) Η απόφαση αριθ. 1926/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές (2007-2013) πρέπει κατά συνέπεια να καταργηθεί.

(17) Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων καθόλη τη διάρκεια του κύκλου των δαπανών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης, της ανίχνευσης και της διερεύνησης των παρατυπιών, της ανάκτησης των απολεσθέντων, των αχρεωστήτως καταβληθέντων ή των μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων χρημάτων και, εφόσον χρειάζεται, με την επιβολή κυρώσεων.

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Θέσπιση

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει πολυετές πρόγραμμα για τους καταναλωτές για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2014 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020, στο εξής «το πρόγραμμα».

Άρθρο 2

Γενικός στόχος

Σκοπός του προγράμματος είναι να υποστηρίζει το στόχο πολιτικής που συνίσταται στην τοποθέτηση του ενδυναμωμένου καταναλωτή στο επίκεντρο της εσωτερικής αγοράς. Αυτό θα το επιτύχει συμβάλλοντας στην προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών, καθώς και στην προώθηση του δικαιώματός τους στην πληροφόρηση, στην εκπαίδευση και στην αυτοοργάνωση ώστε να διαφυλάττουν τα συμφέροντά τους. Το πρόγραμμα θα συμπληρώνει, θα υποστηρίζει και θα παρακολουθεί τις πολιτικές των κρατών μελών.

Άρθρο 3

Ειδικοί στόχοι και δείκτες

1.           Ο γενικός στόχος που αναφέρεται στο άρθρο 2 θα επιδιωχθεί μέσω των ακόλουθων ειδικών στόχων:

α)           Στόχος 1 - ασφάλεια: εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς, σε ολόκληρη την Ένωση.

Ο παρών στόχος θα αποτιμηθεί κυρίως μέσω της δραστηριότητας του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της ΕΕ για τα επικίνδυνα καταναλωτικά προϊόντα (RAPEX).

β)           Στόχος 2 – πληροφόρηση και εκπαίδευση: βελτίωση της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης των καταναλωτών, καθώς και της επίγνωσης των δικαιωμάτων τους, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για την πολιτική για τους καταναλωτές και παροχή υποστήριξης στις οργανώσεις καταναλωτών.

γ)           Στόχος 3 - δικαιώματα και έννομη προστασία: εδραίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ειδικότερα μέσω κανονιστικών μέτρων, και βελτίωση της πρόσβασης στην έννομη προστασία, συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Ο παρών στόχος θα αποτιμηθεί κυρίως μέσω της προσφυγής στην εναλλακτική επίλυση διαφορών για την επίλυση των διασυνοριακών διαφορών, και μέσω της δραστηριότητας ενός ηλεκτρονικού συστήματος επίλυσης διαφορών σε επίπεδο Ένωσης.

δ)           Στόχος 4 - επιβολή της εφαρμογής: επιβολή της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους εθνικούς φορείς επιβολής της εφαρμογής και της υποστήριξης των καταναλωτών με συμβουλές

Ο παρών στόχος θα αποτιμηθεί κυρίως μέσω του επιπέδου της ροής πληροφοριών και της συνεργασίας εντός του δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών και της δραστηριότητας των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών.

2.           Η περιγραφή των δεικτών παρατίθεται στο παράρτημα II.

3.           Η Επιτροπή έχει την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 15 προκειμένου να προσαρμόζει τους δείκτες που αναφέρονται στο παράρτημα II.

Άρθρο 4

Επιλέξιμες δράσεις

Οι ειδικοί στόχοι που αναφέρονται στο άρθρο 3 επιτυγχάνονται μέσω των δράσεων που καθορίζονται στον κατωτέρω κατάλογο και σύμφωνα με τις προτεραιότητες που παρατίθενται στα ετήσια προγράμματα εργασίας που αναφέρονται στο άρθρο 12:

α)         στο πλαίσιο του στόχου 1 - ασφάλεια:

(1) παροχή επιστημονικών συμβουλών και διεξαγωγή αναλύσεων του κινδύνου σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών όσον αφορά τα προϊόντα, πλην των τροφίμων, και τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης στα καθήκοντα των ανεξάρτητων επιστημονικών επιτροπών που συγκροτήθηκαν με την απόφαση αριθ. 2008/721/ΕΚ για τη σύσταση μιας συμβουλευτικής δομής επιστημονικών επιτροπών και εμπειρογνωμόνων στον τομέα της ασφάλειας των καταναλωτών, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος[14]∙

(2) συντονισμός της εποπτείας της αγοράς και των δράσεων επιβολής της εφαρμογής όσον αφορά την ασφάλεια των προϊόντων δυνάμει της οδηγίας αριθ. 2001/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων[15], και δράσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας των καταναλωτικών υπηρεσιών∙

(3) συντήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη της βάσης δεδομένων για τα καλλυντικά προϊόντα∙

β)         στο πλαίσιο του στόχου 2 – πληροφόρηση και εκπαίδευση:

(4)     ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για τη χάραξη πολιτικής σε τομείς που επηρεάζουν τους καταναλωτές∙

(5)     υποστήριξη των οργανώσεων καταναλωτών∙

(6)     ενίσχυση της διαφάνειας των καταναλωτικών αγορών και της πληροφόρησης των καταναλωτών∙

(7)     ενίσχυση της εκπαίδευσης των καταναλωτών∙

γ)         στο πλαίσιο του στόχου 3 – δικαιώματα και έννομη προστασία:

(8)     προετοιμασία από την Επιτροπή της νομοθεσίας και άλλων ρυθμιστικών πρωτοβουλιών για την προστασία των καταναλωτών, παρακολούθηση της μεταφοράς από τα κράτη μέλη και της μεταγενέστερης αξιολόγησης των επιπτώσεων και προώθηση των πρωτοβουλιών από κοινού ρύθμισης και αυτορρύθμισης∙

(9)     διευκόλυνση της πρόσβασης και παρακολούθηση της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας των μηχανισμών επίλυσης διαφορών για τους καταναλωτές και ειδικότερα των εναλλακτικών συστημάτων επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη και τη συντήρηση σχετικών εργαλείων ΤΠ∙

δ)         στο πλαίσιο του στόχου 4 – επιβολή της εφαρμογής:

(10)   συντονισμός των δράσεων εποπτείας και επιβολής της εφαρμογής βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών[16]∙

(11)   οικονομικές συνεισφορές για κοινές δράσεις μαζί με δημόσιους ή μη κερδοσκοπικούς φορείς που συγκροτούν δίκτυα της Ένωσης, τα οποία παρέχουν στους καταναλωτές πληροφορίες και βοήθεια προκειμένου να ασκούν τα δικαιώματά τους και να αποκτούν πρόσβαση σε κατάλληλη μορφή επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών εξωδικαστικής ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών (Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών).

Μια λεπτομερέστερη περιγραφή του περιεχομένου που ενδέχεται να έχουν οι εν λόγω δράσεις περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι.

Άρθρο 5

Δικαιούχοι επιλέξιμοι για επιδοτήσεις

1.           Επιδοτήσεις για τη λειτουργία οργανώσεων καταναλωτών σε επίπεδο Ένωσης μπορούν να χορηγούνται σε ευρωπαϊκές οργανώσεις καταναλωτών που πληρούν όλες τις κατωτέρω προϋποθέσεις:

α)           είναι μη κυβερνητικές, μη κερδοσκοπικές, δεν εξαρτώνται από βιομηχανικά, εμπορικά και επιχειρηματικά ή άλλα συγκρουόμενα συμφέροντα και έχουν ως πρωταρχικούς στόχους και κύριες δραστηριότητες την προώθηση και την προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών και νομικών συμφερόντων των καταναλωτών στην Ένωση∙

β)           έχουν λάβει εντολή να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των καταναλωτών σε επίπεδο Ένωσης από οργανώσεις τουλάχιστον στα μισά από τα κράτη μέλη, οι οποίες, βάσει των εθνικών κανόνων ή της εθνικής πρακτικής, είναι αντιπροσωπευτικές των καταναλωτών και δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.

2.           Επιδοτήσεις για τη λειτουργία διεθνών φορέων που προωθούν αρχές και πολιτικές που συμβάλλουν στους στόχους του προγράμματος μπορούν να χορηγούνται σε οργανώσεις που πληρούν όλες τις κατωτέρω προϋποθέσεις:

α)           είναι μη κυβερνητικές, μη κερδοσκοπικές, δεν εξαρτώνται από επιχειρηματικά ή άλλα συγκρουόμενα συμφέροντα και έχουν ως πρωταρχικούς στόχους και κύριες δραστηριότητες την προώθηση και την προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών και νομικών συμφερόντων των καταναλωτών·

β)           υλοποιούν όλες τις ακόλουθες δραστηριότητες: εξασφαλίζουν έναν επίσημο μηχανισμό προκειμένου οι εκπρόσωποι των καταναλωτών από την Ένωση και τις τρίτες χώρες να τροφοδοτούν τις πολιτικές συζητήσεις και τη χάραξη πολιτικών∙ οργανώνουν συναντήσεις με υψηλόβαθμα στελέχη και ρυθμιστικές αρχές με σκοπό την προώθηση και την προάσπιση των συμφερόντων των καταναλωτών σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές∙ εντοπίζουν τα κοινά ζητήματα και τις κοινές προκλήσεις των καταναλωτών, προωθούν τις απόψεις των καταναλωτών στο πλαίσιο διμερών σχέσεων ανάμεσα στην Ένωση και σε τρίτες χώρες∙ συμβάλλουν στην ανταλλαγή και στη διάδοση εμπειρογνωμοσύνης και γνώσεων σχετικά με θέματα που αφορούν τους καταναλωτές στην Ένωση και σε τρίτες χώρες∙ και παράγουν συστάσεις πολιτικής.

3.           Επιδοτήσεις για τη λειτουργία φορέων σε επίπεδο Ένωσης που συγκροτούνται με σκοπό τον συντονισμό των δράσεων επιβολής της εφαρμογής στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων μπορούν να χορηγούνται σε φορείς που αναγνωρίζονται για το σκοπό αυτό από την ενωσιακή νομοθεσία.

4.           Οι επιδοτήσεις για δράσεις φορέων ενωσιακής εμβέλειας που αποσκοπούν στην ανάπτυξη κωδικών συμπεριφοράς, βέλτιστων πρακτικών και οδηγιών για τη σύγκριση των τιμών, της ποιότητας των προϊόντων και της βιωσιμότητας μπορούν να χορηγούνται σε φορείς που πληρούν όλες τις κατωτέρω προϋποθέσεις:

α)           είναι μη κυβερνητικοί, μη κερδοσκοπικοί, δεν εξαρτώνται από παραγωγούς αγαθών, παρόχους υπηρεσιών και συγκρουόμενα συμφέροντα, και περιλαμβάνουν μεταξύ των πρωταρχικών στόχων και των κύριων δραστηριοτήτων τους την προώθηση και την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών∙

β)           δραστηριοποιούνται τουλάχιστον στο ήμισυ των κρατών μελών.

5.           Επιδοτήσεις για δράσεις σε αρχές κρατών μελών αρμόδιες για θέματα καταναλωτών και σε αντίστοιχες αρχές τρίτων χωρών μπορούν να χορηγούνται σε αρχές τις οποίες κοινοποιούν στην Επιτροπή, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 ή την οδηγία 2001/95/ΕΚ, ένα κράτος μέλος ή μια τρίτη χώρα που αναφέρεται στο άρθρο 7 του παρόντος κανονισμού.

6.           Επιδοτήσεις σε υπαλλήλους αρμοδίους για την επιβολή της εφαρμογής από κράτη μέλη και τρίτες χώρες μπορούν να χορηγούνται από αρχές τις οποίες κοινοποιεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τους σκοπούς του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 και της οδηγίας 2001/95/ΕΚ, ένα κράτος μέλος ή μια τρίτη χώρα που αναφέρεται στο άρθρο 7 του παρόντος κανονισμού.

7.           επιδοτήσεις για δράσεις μπορούν να χορηγούνται σε δημόσιο ή μη κερδοσκοπικό φορέα που επιλέγεται μέσω διαφανούς διαδικασίας και ορίζεται από ένα κράτος μέλος ή μια τρίτη χώρα που αναφέρεται στο άρθρο 7 του παρόντος κανονισμού. Ο οριζόμενος φορέας θα ανήκει σε ένα ενωσιακό δίκτυο το οποίο παρέχει στους καταναλωτές πληροφορίες και βοήθεια προκειμένου να ασκούν τα δικαιώματά τους και να αποκτούν πρόσβαση στην κατάλληλη μορφή επίλυσης διαφορών (στο δίκτυο Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών).

8.           Επιδοτήσεις για δράσεις μπορούν να χορηγούνται σε φορείς διαχείρισης καταγγελιών που δημιουργούνται και λειτουργούν στην Ένωση και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Πρόκειται για φορείς αρμόδιους για τη συλλογή καταγγελιών των καταναλωτών ή που επιχειρούν την επίλυση καταγγελιών ή παρέχουν συμβουλές ή πληροφορίες προς τους καταναλωτές όσον αφορά καταγγελίες ή αιτήματα, και συνιστούν τρίτο μέρος κάποιας καταγγελίας ή αιτήματος που υποβάλλεται από καταναλωτή σχετικά με έναν έμπορο. Δεν περιλαμβάνονται οι μηχανισμοί διαχείρισης καταγγελιών καταναλωτών, οι οποίοι διοικούνται από εμπόρους και στους οποίους η διαχείριση αιτημάτων και καταγγελιών πραγματοποιείται απευθείας με τον καταναλωτή ή μηχανισμοί που παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης καταγγελιών οι οποίοι διοικούνται από ή εξ ονόματος του εμπόρου.

Άρθρο 6

Πλαίσιο χρηματοδότησης

Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την εφαρμογή του παρόντος προγράμματος ανέρχεται σε 197.000.000 ευρώ σε τρέχουσες τιμές.

Άρθρο 7

Συμμετοχή τρίτων χωρών στο πρόγραμμα

Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν:

α)           οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο∙

β)           οι τρίτες χώρες, ιδίως οι υπό προσχώρηση και οι υποψήφιες χώρες καθώς και οι δυνάμει υποψήφιες χώρες, και οι χώρες για τις οποίες ισχύει η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τους γενικούς όρους και προϋποθέσεις για τη συμμετοχή τους σε προγράμματα της Ένωσης που έχουν καθοριστεί στις αντίστοιχες συμφωνίες-πλαίσια, στις αποφάσεις του συμβουλίου σύνδεσης ή σε παρεμφερείς συμφωνίες.

Άρθρο 8

Είδη παρεμβάσεων και μέγιστο επίπεδο συγχρηματοδότησης

1.           Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002, οι οικονομικές συνεισφορές της Ένωσης μπορούν να λαμβάνουν τη μορφή είτε επιδοτήσεων είτε δημόσιων συμβάσεων ή κάθε άλλης παρέμβασης απαραίτητης για την επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στα άρθρα 2 και 3.

2.           Οι επιδοτήσεις της Ένωσης και τα αντίστοιχα μέγιστα επίπεδά τους είναι οι εξής:

α)           οι επιδοτήσεις για τη λειτουργία οργανώσεων καταναλωτών σε επίπεδο Ένωσης, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, δεν υπερβαίνουν το 50% του επιλέξιμου κόστους∙

β)           οι επιδοτήσεις για τη λειτουργία διεθνών φορέων που προωθούν αρχές και πολιτικές που συμβάλλουν στους στόχους του προγράμματος, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 2, δεν υπερβαίνουν το 50% του επιλέξιμου κόστους∙

γ)           οι επιδοτήσεις για τη λειτουργία φορέων σε επίπεδο Ένωσης που συγκροτούνται με σκοπό τον συντονισμό των δράσεων επιβολής της εφαρμογής στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων και αναγνωρίζονται για το σκοπό αυτό από την ενωσιακή νομοθεσία, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 3, δεν υπερβαίνουν το 95% του επιλέξιμου κόστους∙

δ)           οι επιδοτήσεις για δράσεις φορέων ενωσιακής εμβέλειας για την ανάπτυξη κωδικών συμπεριφοράς, βέλτιστων πρακτικών, οδηγιών για τη σύγκριση των τιμών, της ποιότητας των προϊόντων και της βιωσιμότητας, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 4, δεν υπερβαίνουν το 50% του επιλέξιμου κόστους∙

ε)           οι επιδοτήσεις για δράσεις που χορηγούται σε αρχές κρατών μελών αρμόδιων για θέματα καταναλωτών και σε αντίστοιχες αρχές τρίτων χωρών που συμμετέχουν δυνάμει του άρθρου 7, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 5, δεν υπερβαίνουν το 50% του επιλέξιμου κόστους, με εξαίρεση τις δράσεις εξαιρετικής χρησιμότητας, όπως ορίζονται στα ετήσια προγράμματα εργασίας, για το κόστος των οποίων η συνεισφορά της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 70%∙

στ)         οι επιδοτήσεις για την ανταλλαγή υπαλλήλων αρμοδίων για την επιβολή της εφαρμογής από τα κράτη μέλη και από τις τρίτες χώρες που συμμετέχουν δυνάμει του άρθρου 7, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 6, καλύπτουν τα έξοδα ταξιδιού και τις αποζημιώσεις διαμονής∙

ζ)           οι επιδοτήσεις για δράσεις που χορηγούται σε φορείς που ορίζουν οι αρχές των κρατών μελών οι οποίες είναι αρμόδιες για θέματα καταναλωτών και οι ισότιμες αρχές τρίτων χωρών που συμμετέχουν δυνάμει του άρθρου 7, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 7, δεν υπερβαίνουν το 70% του επιλέξιμου κόστους∙

η)           οι επιδοτήσεις για δράσεις που χορηγούνται σε εθνικούς φορείς που διαχειρίζονται τις καταγγελίες των καταναλωτών, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 8, δεν υπερβαίνουν το 50% του επιλέξιμου κόστους.

Άρθρο 9

Διοικητική και τεχνική βοήθεια

Τα κονδύλια που προορίζονται για το πρόγραμμα μπορούν επίσης να καλύπτουν δαπάνες για δραστηριότητες προπαρασκευής, παρακολούθησης, διαχειριστικού ελέγχου, λογιστικού ελέγχου και αξιολόγησης, οι οποίες απαιτούνται για τη διαχείριση του προγράμματος και την επίτευξη των στόχων του· ειδικότερα, μελέτες, συνεδριάσεις εμπειρογνωμόνων, ενημερωτικές και επικοινωνιακές δράσεις, όπως, μεταξύ άλλων, η εταιρική επικοινωνία των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, εφόσον αφορούν τους γενικούς στόχους του παρόντος κανονισμού, οι δαπάνες που συνδέονται με δίκτυα ΤΠ που επιστάζουνε στην επεξεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και οποιεσδήποτε άλλες δαπάνες τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης που πραγματοποιεί η Επιτροπή για τη διαχείριση του προγράμματος.

Άρθρο 10

Μέθοδοι εφαρμογής

Η Επιτροπή εφαρμόζει το πρόγραμμα, με τους τρόπους διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 53 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002.

Άρθρο 11

Συνοχή και συμπληρωματικότητα με άλλες πολιτικές

Η Επιτροπή εξασφαλίζει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τη συνολική συνοχή και συμπληρωματικότητα ανάμεσα στο πρόγραμμα και άλλες συναφείς ενωσιακές πολιτικές, μέσα και δράσεις.

Άρθρο 12

Ετήσια προγράμματα εργασίας

Η Επιτροπή εφαρμόζει το πρόγραμμα εγκρίνοντας ετήσια προγράμματα εργασίας με τη μορφή εκτελεστικών πράξεων στα οποία καθορίζονται τα στοιχεία που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 και πιο συγκεκριμένα:

α)           οι προτεραιότητες εφαρμογής και οι δράσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής των δημοσιονομικών πόρων·

β)           τα βασικά κριτήρια επιλογής και ανάθεσης που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επιλογή των προτάσεων που λαμβάνουν οικονομική συνεισφορά·

γ)           το χρονοδιάγραμμα των σχεδιαζόμενων προσκλήσεων υποβολής προσφορών και προσκλήσεων υποβολής προτάσεων·

δ)           όπου αρμόζει, η εξουσιοδότηση για τη χρήση εφάπαξ ποσών, τυποποιημένων κλιμάκων κόστους ανά μονάδα ή κατ’ αποκοπή χρηματοδότησης σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002·

ε)           εφαρμόζονται τα κριτήρια αξιολόγησης τυχόν εξαιρετικής χρησιμότητας.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη συμβουλευτική διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 16.

Άρθρο 13

Αξιολόγηση και διάδοση των αποτελεσμάτων

1.           Κατόπιν αίτησης της Επιτροπής, τα κράτη μέλη της παρέχουν πληροφορίες για την εφαρμογή του προγράμματος και τον αντίκτυπό του στους καταναλωτές.

2.           Όχι αργότερα από τα μέσα του 2018 η Επιτροπή εκπονεί έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την επίτευξη των στόχων όλων των μέτρων (σε επίπεδο αποτελεσμάτων και επιπτώσεων), την αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων και την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία του, ενόψει μιας απόφασης για την ανανέωση, την τροποποίηση ή την αναστολή των μέτρων. Η αξιολόγηση θα καλύπτει επίσης τα περιθώρια απλοποίησης, την εσωτερική και εξωτερική συνοχή του προγράμματος, τη συνεχιζόμενη συνάφεια όλων των στόχων, καθώς και τη συμβολή των μέτρων στις προτεραιότητες της Ένωσης για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Η αξιολόγηση συνεκτιμά τα αποτελέσματα αξιολόγησης όσον αφορά τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του προγενέστερου προγράμματος∙

Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις και η βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων του προγράμματος πρέπει να αξιολογούνται ώστε να τροφοδοτούν την απόφαση για ενδεχόμενη ανανέωση, τροποποίηση ή αναστολή του επακόλουθου προγράμματος.

3.           Η Επιτροπή καθιστά τα αποτελέσματα των δράσεων που αναλαμβάνονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό διαθέσιμα στο κοινό.

Άρθρο 14

Προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης

1.           Η Επιτροπή λαμβάνει τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα για να εξασφαλίζει ότι, κατά την υλοποίηση δράσεων που χρηματοδοτούνται δυνάμει του παρόντος κανονισμού, τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης προστατεύονται κατά της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας, με τη διενέργεια αποτελεσματικών ελέγχων και, σε περίπτωση που εντοπίζονται ατασθαλίες, με την ανάκτηση των ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως και, ανάλογα με την περίπτωση, με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις.

2.           Η Επιτροπή ή οι εκπρόσωποί της και το Ελεγκτικό Συνέδριο έχουν την εξουσία του λογιστικού ελέγχου, βάσει δικαιολογητικών και επιτόπιων ελέγχων, η οποία ασκείται σε όλους τους δικαιούχους επιδοτήσεων, αντισυμβαλλομένους και υπεργολάβους, καθώς και τρίτους που έλαβαν χρηματοδότηση από την Ένωση.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) έχει το δικαίωμα να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις στους οικονομικούς παράγοντες που έχουν σχέση, άμεσα ή έμμεσα, με τη χρηματοδότηση αυτή, σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζονται στον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96[17] με στόχο τη διαπίστωση τυχόν απάτης, διαφθοράς ή άλλης παράνομης ενέργειας που θίγει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης σε σχέση με μια συμφωνία επιδότησης ή απόφαση επιδότησης ή μια σύμβαση που αφορά χρηματοδότηση εκ μέρους της Ένωσης.

Με την επιφύλαξη του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου, οι συμφωνίες συνεργασίας με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, οι συμφωνίες επιδότησης και οι αποφάσεις επιδότησης και οι συμβάσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού πρέπει να εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή, το Ελεγκτικό Συνέδριο και την υπηρεσία OLAF να διενεργούν τέτοιους λογιστικούς ελέγχους, επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις.

Άρθρο 15

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.           Η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων ανατίθεται στην Επιτροπή υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο παρόν άρθρο.

2.           Η εκχώρηση της εξουσίας που αναφέρεται στο άρθρο 3 ανατίθεται στην Επιτροπή για την περίοδο του προγράμματος 2014-2020.

3.           Η εκχώρηση της εξουσίας που αναφέρεται στο άρθρο 3 μπορεί να ανακληθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση περί ανάκλησης περατώνει την ανάθεση της εξουσίας που προβλέπεται στον εν λόγω κανονισμό και τίθεται σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν επηρεάζει την ισχύ των τυχόν κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ήδη ισχύουν.

4.           Μόλις εκδώσει μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

5.           Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις οι οποίες εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 3 τίθενται σε ισχύ μόνον εφόσον δεν διατυπωθούν αντιρρήσεις είτε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είτε από το Συμβούλιο εντός προθεσμίας δύο μηνών από την κοινοποίηση της πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εάν, πριν τη λήξη της εν λόγω χρονικής περιόδου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν πρόκειται να προβάλουν αντιρρήσεις. Η ανωτέρω προθεσμία παρατείνεται κατά δύο μήνες με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 16

Διαδικασία επιτροπής

1.           Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.           Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 17

Μεταβατικά μέτρα

1.           Το άρθρο 6 της απόφασης αριθ. 1926/2006/ΕΚ συνεχίζει να εφαρμόζεται για τις δράσεις που καλύπτει η εν λόγω απόφαση και δεν έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2013. Κατά συνέπεια, τα κονδύλια που διατίθενται για το πρόγραμμα μπορούν να καλύπτουν επίσης δαπάνες τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης οι οποίες είναι αναγκαίες για να διασφαλιστεί η μετάβαση στο πρόγραμμα από τα μέτρα που ελήφθησαν βάσει της απόφασης αριθ. 1926/2006/ΕΚ.

2.           Εάν χρειασθεί, μπορούν να εγγράφονται πιστώσεις στον προϋπολογισμό και μετά το 2020 για την κάλυψη αυτών των δαπανών που προβλέπονται στο άρθρο 9, ώστε να διευκολυνθεί η διαχείριση των δράσεων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Άρθρο 18

Κατάργηση

1.           Η απόφαση αριθ. 1926/2006/ΕΚ καταργείται με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014.

Άρθρο 19

Έναρξη ισχύος και ημερομηνία εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2014.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο                     Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος                                                   Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I – Είδη δράσεων

Στόχος I - Ασφάλεια: εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την ΕΕ

1.           Παροχή επιστημονικών συμβουλών και διεξαγωγή αναλύσεων του κινδύνου σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών όσον αφορά τα προϊόντα, πλην των τροφίμων, και τις υπηρεσίες

υποστήριξη στα καθήκοντα των ανεξάρτητων επιστημονικών επιτροπών που συγκροτήθηκαν με την απόφαση 2004/210/ΕΚ της Επιτροπής σχετικά με τη σύσταση επιστημονικών επιτροπών στον τομέα της ασφάλειας των καταναλωτών, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος[18].

2.           Συντονισμός της εποπτείας της αγοράς και των δράσεων επιβολής της εφαρμογής όσον αφορά την ασφάλεια των προϊόντων δυνάμει της οδηγίας 2001/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων, και δράσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας των καταναλωτικών υπηρεσιών:

α)         ανάπτυξη και συντήρηση εργαλείων ΤΠ (πχ. βάσεων δεδομένων, συστημάτων       πληροφόρησης και επικοινωνίας)∙

β)         διοργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, εργαστηρίων και συναντήσεων για τους        ενδιαφερόμενους φορείς και τους εμπειρογνώμονες επί των κινδύνων και της            επιβολής της εφαρμογής στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων∙

γ)         ανταλλαγές υπαλλήλων αρμόδιων για την επιβολή της εφαρμογής και κατάρτιση∙

δ)         ειδικές κοινές δράσεις συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων, πλην         των τροφίμων, και των υπηρεσιών, στο πλαίσιο της οδηγίας 2001/95/ΕΚ∙

ε)         παρακολούθηση και αξιολόγηση της ασφάλειας των προϊόντων πλην των τροφίμων,          καθώς και των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της βάσης γνώσεων για περαιτέρω       πρότυπα ή τον καθορισμό άλλων βάσεων αναφοράς για την ασφάλεια∙

στ)       συνεργασία σε θέματα διοίκησης και επιβολής της εφαρμογής με τρίτες χώρες εκτός        από αυτές που εμπίπτουν στο πεδίο του άρθρου7∙

ζ)         υποστήριξη φορέων που αναγνωρίζονται από την ενωσιακή νομοθεσία για το         συντονισμό των δράσεων επιβολής της εφαρμογής μεταξύ των κρατών μελών.

3.           Συντήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη των βάσεων δεδομένων για τα καλλυντικά προϊόντα

α)         συντήρηση της ηλεκτρονικής πύλης για την κοινοποίηση πληροφοριών σχετικά με τα        καλλυντικά προϊόντα (CPNP) όπως προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.     1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου           2009, για τα καλλυντικά προϊόντα[19]∙

(β)        συντήρηση βάσης δεδομένων σχετικά με τα συστατικά των καλλυντικών προϊόντων          που υποστηρίζει την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1223/2009.

Στόχος II – Πληροφόρηση και εκπαίδευση: βελτίωση της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης των καταναλωτών, καθώς και της επίγνωσης των δικαιωμάτων τους, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για την πολιτική για τους καταναλωτές και παροχή υποστήριξης στις οργανώσεις καταναλωτών

4.           Ανάπτυξη βάσης τεκμηρίωσης για τη χάραξη πολιτικής σε τομείς που επηρεάζουν τους καταναλωτές

Ανάπτυξη μιας βάσης τεκμηρίωσης για τη χάραξη πολιτικής για τους καταναλωτές και για την ενσωμάτωση των συμφερόντων των καταναλωτών σε άλλες πολιτικές της Ένωσης, μεταξύ άλλων, με τα ακόλουθα μέσα:

α)         μελέτες και αναλύσεις σε επίπεδο Ένωσης σχετικά με τους καταναλωτές και τις   καταναλωτικές αγορές∙

β)         ανάπτυξη και συντήρηση βάσεων δεδομένων∙

γ)         ανάπτυξη και ανάλυση εθνικών στατιστικών δεδομένων και άλλης σχετικής           τεκμηρίωσης. Η συλλογή εθνικών δεδομένων και δεικτών σχετικά με τιμές,    καταγγελίες, επιβολή της εφαρμογής, έννομη προστασία κ.λπ. θα αναπτυχθεί σε        συνεργασία με εθνικούς ενδιαφερόμενους φορείς.

5.           Υποστήριξη στις οργανώσεις καταναλωτών

α)         οικονομικές συνεισφορές για τη λειτουργία οργανώσεων καταναλωτών ενωσιακής            εμβέλειας που εκπροσωπούν τα συμφέροντα των καταναλωτών σύμφωνα με τις    διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφος 1∙

β)         δημιουργία στελεχιακής υποδομής στις περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές     οργανώσεις καταναλωτών, κυρίως μέσω της κατάρτισης και των ανταλλαγών ορθής     πρακτικής και εμπειρογνωμοσύνης για τα μέλη του προσωπικού τους, και ιδίως στις        οργανώσεις καταναλωτών των κρατών μελών όπου καταγράφεται σχετικά χαμηλό            επίπεδο εμπιστοσύνης και ευαισθητοποίησης των καταναλωτών όπως καταδεικνύει η            παρακολούθηση των καταναλωτικών αγορών και του καταναλωτικού περιβάλλοντος         στα κράτη μέλη∙

γ)         υποστήριξη σε διεθνείς φορείς που προωθούν αρχές και πολιτικές σύμφωνες με τους στόχους του προγράμματος.

6.           Ενίσχυση της διαφάνειας των καταναλωτικών αγορών και της πληροφόρησης των καταναλωτών

α)         εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τα θέματα που αφορούν τους καταναλωτές, ακόμη       και μέσω κοινών δράσεων με κράτη μέλη∙

β)         δράσεις που ενισχύουν τη διαφάνεια των καταναλωτικών αγορών όσον αφορά, για παράδειγμα τα χρηματοοικονομικά προϊόντα λιανικής, την ενέργεια, τα ψηφιακά μέσα       και τις τηλεπικοινωνίες, τις μεταφορές∙

γ)         δράσεις που ενισχύουν την πρόσβαση των καταναλωτών σε σχετικές πληροφορίες για      τα προϊόντα και τις αγορές∙

δ)         δράσεις που ενισχύουν την πρόσβαση των καταναλωτών σε πληροφορίες σχετικά με        τη βιώσιμη κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών∙

ε)         υποστήριξη εκδηλώσεων που αφορούν την πολιτική της Ένωσης για τους  καταναλωτές και διοργανώνονται από τις προεδρίες της Ένωσης για ζητήματα που      συνάδουν με τις καθορισμένες ενωσιακές προτεραιότητες πολιτικής∙

στ)       χρηματοδοτικές συνεισφορές προς εθνικούς φορείς καταγγελιών για να συμβάλουν          στη χρήση εναρμονισμένης μεθοδολογίας όσον αφορά την ταξινόμηση και την            κοινοποίηση των καταγγελιών των καταναλωτών και των αιτημάτων για συλλογή και     κοινοποίηση των εν λόγω καταγγελιών·

ζ)         υποστήριξη φορέων ενωσιακής εμβέλειας για την ανάπτυξη κωδικών         συμπεριφοράς/βέλτιστων πρακτικών/οδηγιών για σύγκριση       τιμών/ποιότητας/βιωσιμότητας∙

η)         υποστήριξη στην επικοινωνία σε θέματα καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένης της            υποστήριξης μέσων ενημέρωσης για την ενίσχυση της ενδυνάμωσης των            καταναλωτών και της επιβολής της εφαρμογής.

7.           Ενίσχυση της εκπαίδευσης των καταναλωτών

α)         ανάπτυξη διαδραστικής πλατφόρμας για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και  υλικού για την εκπαίδευση των καταναλωτών που απευθύνεται σε κύριες ομάδες          στόχο και ειδικότερα σε νέους καταναλωτές, σε συνδυασμό με το ευρωπαϊκό  πρόγραμμα χρηματοδότησης στην εκπαίδευση και την κατάρτιση∙

β)         ανάπτυξη μέτρων και υλικού εκπαίδευσης όσον αφορά, για παράδειγμα τα δικαιώματα των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών  ζητημάτων, της υγεία και της ασφάλεια, της νομοθεσίας της Ένωσης για τους           καταναλωτές, της βιώσιμης κατανάλωσης, του οικονομικού γραμματισμού.

Στόχος III – Δικαιώματα και έννομη προστασία: εδραίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ειδικότερα μέσω κανονιστικών μέτρων, και βελτίωση της πρόσβασης στην έννομη προστασία, συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών

8.           Προετοιμασία, αξιολόγηση της μεταφοράς, παρακολούθηση, αξιολόγηση, εφαρμογή και επιβολή από τα κράτη μέλη των νομοθετικών και άλλων ρυθμιστικών πρωτοβουλιών για την προστασία των καταναλωτών και προώθηση των πρωτοβουλιών από κοινού ρύθμισης και αυτορρύθμισης, όπως

α)         μελέτες, εκ των προτέρων και εκ των υστέρων αξιολογήσεις, εκτιμήσεις επιπτώσεων,      δημόσιες διαβουλεύσεις, αξιολόγηση της υφιστάμενης νομοθεσίας∙

β)         σεμινάρια, συνέδρια, εργαστήρια και συναντήσεις ενδιαφερόμενων φορέων και     εμπειρογνωμόνων∙

γ)         ανάπτυξη και συντήρηση βάσεων δεδομένων με εύκολη δημόσια πρόσβαση και    αντικείμενο την υλοποίηση της ενωσιακής νομοθεσίας για την προστασία των          καταναλωτών∙

δ)         αξιολόγηση δράσεων που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του προγράμματος.

9.           Διευκόλυνση της πρόσβασης και παρακολούθηση της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας των μηχανισμών επίλυσης διαφορών για τους καταναλωτές, ειδικότερα των εναλλακτικών συστημάτων επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη και τη συντήρηση σχετικών εργαλείων ΤΠ

α)         ανάπτυξη και συντήρηση εργαλείων ΤΠ∙

β)         υποστήριξη για την ανάπτυξη και τη συντήρηση ενός συστήματος ηλεκτρονικής     επίλυσης διαφορών ενωσιακής εμβέλειας, συμπεριλαμβανομένων των συναφών           υπηρεσιών όπως η μετάφραση.

Στόχος IV – Επιβολή της εφαρμογής: υποστήριξη της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους εθνικούς φορείς επιβολής της εφαρμογής και της υποστήριξης των καταναλωτών με συμβουλές

10.         Συντονισμός των δράσεων εποπτείας και επιβολής της εφαρμογής βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, όπως

α)         ανάπτυξη και συντήρηση εργαλείων ΤΠ (πχ. βάσεων δεδομένων, συστημάτων       πληροφόρησης και επικοινωνίας)∙

β)         δράσεις για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών και τη βελτίωση του συντονισμού της παρακολούθησης και της επιβολής της εφαρμογής, όπως ανταλλαγές         υπαλλήλων αρμοδίων για την επιβολή της εφαρμογής, κοινές δραστηριότητες,         κατάρτιση των υπαλλήλων αρμόδιων για την επιβολή της εφαρμογής και των μελών του δικαστικού σώματος∙

γ)         διοργάνωση σεμιναρίων, συνεδρίων, εργαστηρίων και συναντήσεων για τους        ενδιαφερόμενους φορείς και τους εμπειρογνώμονες επί της επιβολής της εφαρμογής∙

δ)         συνεργασία σε θέματα διοίκησης και επιβολής της εφαρμογής με τρίτες χώρες που δεν    συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

11.         Οικονομικές συνεισφορές για κοινές δράσεις μαζί με δημόσιους ή μη κερδοσκοπικούς φορείς που συγκροτούν κοινοτικά δίκτυα, τα οποία παρέχουν στους καταναλωτές πληροφορίες και βοήθεια προκειμένου να ασκούν τα δικαιώματά τους και να αποκτούν πρόσβαση σε κατάλληλη μορφή επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών εξωδικαστικής ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών (Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών),

              συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης και συντήρησης εργαλείων ΤΠ (πχ. βάσεων δεδομένων, συστημάτων πληροφόρησης και επικοινωνίας) απαραίτητων για την καλή λειτουργία του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών.

Ο παρών κατάλογος μπορεί να συμπληρωθεί με επιπρόσθετες δράσεις παρεμφερούς είδους και αντίκτυπου που επιδιώκουν την επίτευξη των ειδικών στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 3.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Δείκτες σύμφωνα με το άρθρο 3 του προγράμματος για τους καταναλωτές

Στόχος 1:         Ασφάλεια: εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την ΕΕ

Δείκτης || Πηγή || Τρέχουσα κατάσταση || Στόχος

% των κοινοποιήσεων RAPEX που συνεπάγονται τουλάχιστον μία αντίδραση (από άλλα κράτη μέλη) || RAPEX || 43% (843 κοινοποιήσεις) το 2010 || Αύξηση 10% σε 7 χρόνια

Αναλογία αριθμού αντιδράσεων / αριθμού κοινοποιήσεων (σοβαροί κίνδυνοι)* || RAPEX || 1,07 το 2010 || Αύξηση 15% σε 7 χρόνια

* μια κοινοποίηση μπορεί να προκαλέσει διάφορες αντιδράσεις από τις αρχές άλλων κρατών μελών

Στόχος 2:         Πληροφόρηση και εκπαίδευση: βελτίωση της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης των καταναλωτών, καθώς και της επίγνωσης των δικαιωμάτων τους, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για την πολιτική για τους καταναλωτές και παροχή υποστήριξης στις οργανώσεις καταναλωτών

Δείκτης || Πηγή || Τρέχουσα κατάσταση || Στόχος

Αριθμός των φορέων διαχείρισης καταγγελιών που υποβάλλουν καταγγελίες στο ECCRS || ECCRS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Καταχώρισης Καταγγελιών Καταναλωτών) || δεν ισχύει || 60% των φορέων διαχείρισης καταγγελιών σε 7 χρόνια

Εμπιστοσύνη σε διασυνοριακές συναλλαγές - % των καταναλωτών που αισθάνονται εξίσου ή περισσότερο ασφαλείς να προβούν σε ηλεκτρονική αγορά από πωλητές που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος || Ευρωβαρόμετρο καταναλωτών || 37% το 2010 || 50% σε 7 χρόνια

Στόχος 3:         Δικαιώματα και έννομη προστασία: εδραίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ειδικότερα μέσω κανονιστικών μέτρων, και βελτίωση της πρόσβασης στην έννομη προστασία, συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών

Δείκτης || Πηγή || Τρέχουσα κατάσταση || Στόχος

% των διασυνοριακών υποθέσεων που αναφέρονται στο μηχανισμό εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ADR) από τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών (ECC) || Ετήσια έκθεση των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών || 9% το 2010 || 50% σε 7 χρόνια

Αριθμός υποθέσεων που διευθετούνται από ένα σύστημα ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών ενωσιακής εμβέλειας || || 17.500 (καταγγελίες που ελήφθησαν από τα ECC σχετικά με συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου) το 2010 || 38.500 (+120%) σε 7 χρόνια

Στόχος 4:         Επιβολή της εφαρμογής: υποστήριξη της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους εθνικούς φορείς επιβολής της εφαρμογής και της υποστήριξης των καταναλωτών με συμβουλές

Δείκτης || Πηγή || Τρέχουσα κατάσταση || Στόχος

Επίπεδο ροής πληροφοριών και συνεργασίας εντός του δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC): - αριθμός αιτημάτων ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στις αρχές του δικτύου CPC - αριθμός αιτημάτων για μέτρα επιβολής ανάμεσα στις αρχές του δικτύου CPC - αριθμός προειδοποιήσεων στο πλαίσιο του δικτύου CPC || Βάση δεδομένων Δικτύου CPC (CPCS) || Ετησιοποιημένοι μέσοι όροι (2007-2010) 129 142 63 || - αύξηση 40% σε 7 χρόνια - αύξηση 40% σε 7 χρόνια - αύξηση 30% σε 7 χρόνια

Αριθμός επαφών με καταναλωτές που διαχειρίζονται τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών (ECC) || Έκθεση ECC || 71.000 το 2010 || Αύξηση 50% σε 7 χρόνια

Οι ανωτέρω δείκτες μπορεί να συμπληρωθούν από γενικούς δείκτες πλαισίου.

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1.           ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

              1.1.    Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

              1.2.    Σχετικός(οί) τομέας(είς) πολιτικής στη δομή ΔΒΔ/ΠΒΔ

              1.3.    Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

              1.4.    Στόχος(οι)

              1.5.    Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

              1.6.    Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις

              1.7.    Προβλεπόμενος(οι) τρόπος(οι) διαχείρισης

2.           ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

              2.1.    Διατάξεις για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων

              2.2.    Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

              2.3.    Μέτρα για την πρόληψη της απάτης και των παρατυπιών

3.           ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

              3.1.    Τομέας(είς) του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμή(ές) των δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

              3.2.    Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις δαπάνες

              3.2.1. Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις δαπάνες

              3.2.2. Εκτιμώμενη επίπτωση στις επιχειρησιακές πιστώσεις

              3.2.3. Εκτιμώμενη επίπτωση στις πιστώσεις διοικητικής φύσεως

              3.2.4. Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

              3.2.5. Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

              3.3.    Εκτιμώμενη επίπτωση στα έσοδα

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΓΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1. 1.       ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ 1.1. Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα για τους καταναλωτές 2014-2020

1.2.        Σχετικός(οί) τομέας(είς) πολιτικής στη δομή ΔΒΔ/ΠΒΔ[20]

Πολιτική για τους καταναλωτές

1.3.        Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

¨ Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά νέα δράση

¨ Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά νέα δράση μετά από πιλοτικό έργο/προπαρασκευαστική ενέργεια[21]

þ Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά την παράταση υφιστάμενης δράσης

¨ Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά αλλαγή προσανατολισμού δράσης προς νέα δράση

1.4.        Στόχοι

1.4.1.     Ο(Οι) πολυετής(είς) στρατηγικός(οί) στόχος(οι) της Επιτροπής που αφορά η πρόταση/πρωτοβουλία

Σκοπός του προγράμματος για τους καταναλωτές είναι να υποστηρίζει τον στόχο πολιτικής που συνίσταται στην τοποθέτηση του ενδυναμωμένου καταναλωτή στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς. Αυτό θα το επιτύχει συμβάλλοντας στην προστασία της υγείας, της ασφάλειας και των οικονομικών συμφερόντων των καταναλωτών, καθώς και στην προώθηση του δικαιώματός τους στην πληροφόρηση, στην εκπαίδευση και στην αυτοοργάνωση ώστε να διαφυλάττουν τα συμφέροντά τους. Το πρόγραμμα θα συμπληρώνει, θα υποστηρίζει και θα παρακολουθεί τις πολιτικές των κρατών μελών.

1.4.2.     Ειδικός(οί) στόχος(οι) και σχετική(ές) δραστηριότητα(ες) ΔΒΔ/ΠΒΔ

Ειδικός στόχος αριθ.1.

Ασφάλεια: εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την ΕΕ

Σχετική(ές) δραστηριότητα(ες) ΔΒΔ/ΠΒΔ

Πολιτική για τους καταναλωτές

Ειδικός στόχος αριθ. 2

Πληροφόρηση και εκπαίδευση: βελτίωση της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης των καταναλωτών, καθώς και της επίγνωσης των δικαιωμάτων τους, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για την πολιτική για τους καταναλωτές και παροχή υποστήριξης στις οργανώσεις καταναλωτών

Σχετική(ές) δραστηριότητα(ες) ΔΒΔ/ΠΒΔ

Πολιτική για τους καταναλωτές

Ειδικός στόχος αριθ. 3

Δικαιώματα και έννομη προστασία: εδραίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ειδικότερα μέσω κανονιστικών μέτρων, και βελτίωση της πρόσβασης στην έννομη προστασία συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών

Σχετική(ές) δραστηριότητα(ες) ΔΒΔ/ΠΒΔ

Πολιτική για τους καταναλωτές

Ειδικός στόχος αριθ. 4

Επιβολή της εφαρμογής: υποστήριξη της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους εθνικούς φορείς επιβολής της εφαρμογής και της υποστήριξης των καταναλωτών με συμβουλές

Σχετική(ές) δραστηριότητα(ες) ΔΒΔ/ΠΒΔ

Πολιτική για τους καταναλωτές

1.4.3.     Προσδοκώμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

                   Προσδιορίζονται τα αποτελέσματα που αναμένεται να έχει η πρόταση/πρωτοβουλία όσον αφορά τους(τις) στοχευόμενους(ες) δικαιούχους/ομάδες.

Οι δικαιούχοι του προγράμματος θα είναι καταναλωτές, εθνικές αρχές αρμόδιες για την προστασία των καταναλωτών και οργανώσεις καταναλωτών, με πρωτεύοντα στόχο τη βελτίωση της κατάστασης των καταναλωτών σε ολόκληρη την ΕΕ.

Το πρόγραμμα θα παρέχει υποστήριξη σε οργανώσεις καταναλωτών σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, καθώς και στις εθνικές αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για την ασφάλεια των προϊόντων και την επιβολή της εφαρμογής.

Το πρόγραμμα θα παρέχει εκ των πραγμάτων όφελος στις ευυπόληπτες επιχειρήσεις, δεδομένου ότι η αποτελεσματική πολιτική για τους καταναλωτές υποστηρίζει τη χρηστή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, ανταμείβει τις πιο ανταγωνιστικές εταιρείες και εξοβελίζει τους κακόβουλους παράγοντες. Οι ενδυναμωμένοι καταναλωτές είναι φορείς καινοτομίας, ως εκ τούτου η πολιτική για τους καταναλωτές θα υποστηρίζει τις καινοτόμες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Τέλος, οι οικονομικοί φορείς θα επωφελούνται ισότιμων όρων βασισμένων σε σαφείς κανόνες και καλύτερα συντονισμένη επιβολή της εφαρμογής. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα θα συμβάλει στην ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης.

1.4.4.     Δείκτες αποτελεσμάτων και επιπτώσεων

Προσδιορίζονται οι δείκτες για την παρακολούθηση της υλοποίησης της πρότασης/πρωτοβουλίας.

Στόχος 1:       Ασφάλεια: εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς σε ολόκληρη την ΕΕ

- % των κοινοποιήσεων RAPEX που συνεπάγονται τουλάχιστον μία αντίδραση (από άλλα κράτη μέλη) - Αναλογία αριθμού αντιδράσεων / αριθμού κοινοποιήσεων (σοβαροί κίνδυνοι)

Στόχος 2:       Πληροφόρηση και εκπαίδευση: βελτίωση της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης των καταναλωτών, καθώς και της επίγνωσης των δικαιωμάτων τους, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης για την πολιτική για τους καταναλωτές και παροχή υποστήριξης στις οργανώσεις καταναλωτών

- Αριθμός των φορέων διαχείρισης καταγγελιών που υποβάλλουν καταγγελίες στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Καταχώρισης Καταγγελιών Καταναλωτών (ECCRS)

- Εμπιστοσύνη σε διασυνοριακές συναλλαγές - % των καταναλωτών που αισθάνονται εξίσου ή περισσότερο ασφαλείς να προβούν σε ηλεκτρονική αγορά από πωλητές που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος

Ο εν λόγω δείκτης περιλήφθηκε σε προσωρινή βάση ελλείψει σαφώς καλύτερης εναλλακτικής λύσης. Κατά πάσα πιθανότητα θα τροποποιηθεί / συμπληρωθεί στο μέλλον.

Στόχος 3:       Δικαιώματα και έννομη προστασία: εδραίωση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ειδικότερα μέσω κανονιστικών μέτρων, και βελτίωση της πρόσβασης στην έννομη προστασία συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών

- % των διασυνοριακών υποθέσεων που αναφέρονται στο μηχανισμό ADR από τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών (ECC)

- Αριθμός υποθέσεων που διευθετούνται από ένα σύστημα ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών ενωσιακής εμβέλειας

Στόχος 4:       Επιβολή της εφαρμογής: υποστήριξη της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας ανάμεσα στους εθνικούς φορείς επιβολής της εφαρμογής και της υποστήριξης των καταναλωτών με συμβουλές

- Επίπεδο ροής πληροφοριών και συνεργασίας εντός του δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (CPC:

- αριθμός αιτημάτων ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στις αρχές του δικτύου CPC

- αριθμός αιτημάτων για μέτρα επιβολής ανάμεσα στις αρχές του δικτύου CPC

- αριθμός προειδοποιήσεων στο πλαίσιο του δικτύου CPC

- αριθμός επαφών με καταναλωτές που διαχειρίζονται τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών (ECC)

1.5.        Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.1.     Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών

Το πρόγραμμα για τους καταναλωτές μετά το 2013 (στο εξής το «πρόγραμμα») θα υποστηρίζει την εφαρμογή της δράσης της Επιτροπής στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές από το 2014 και έπειτα. Βασίζεται στα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω του τρέχοντος (2007-2013) προγράμματος.

Το νέο πρόγραμμα θα υποστηρίζει τη μελλοντική πολιτική για τους καταναλωτές τοποθετώντας τους πολίτες της ΕΕ ως ενδυναμωμένους καταναλωτές στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς και θα συμπληρώνει τις πρωτοβουλίες που εστιάζονται στην πλευρά της προσφοράς.

Η ανάγκη για κάποια συνέχεια ανάμεσα στο τρέχον και στο μελλοντικό πρόγραμμα διαπιστώνεται στα αποτελέσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης της στρατηγικής και του προγράμματος 2007-2013, η οποία υπογραμμίζει ότι η πολιτική είναι σχετικά νέα σε επίπεδο ΕΕ και ότι η συνέχεια αποτελεί κύρια συνιστώσα για την επίτευξη αντίκτυπου.

Παράλληλα, οι νέες κοινωνικές προκλήσεις έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία, όπως η αυξημένη πολυπλοκότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (υπερβολικός όγκος πληροφοριών∙ μετατόπιση μεγαλύτερης ευθύνης στους καταναλωτές μετά την απελευθέρωση∙ προηγμένα προϊόντα, υπηρεσίες και διαφήμιση), η ανάγκη για υιοθέτηση πιο βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης, οι ευκαιρίες και οι απειλές που δημιουργεί η ανάπτυξη της ψηφιοποίησης, η επιδείνωση του φαινομένου του κοινωνικού αποκλεισμού, η αύξηση του αριθμού των ευάλωτων καταναλωτών και η γήρανση του πληθυσμού.

Τα κυριότερα προβλήματα που θα αντιμετωπιστούν μέσω της χρηματοδότησης των δράσεων αφορούν την ασφάλεια∙ την πληροφόρηση και την εκπαίδευση∙ τα δικαιώματα και την έννομη προστασία∙ και την επιβολή της εφαρμογής, όπως περιγράφονται στην Αιτιολογική Έκθεση.

1.5.2.     Προστιθέμενη αξία της συμμετοχής της ΕΕ

Η προστιθέμενη αξία της συμμετοχής της ΕΕ περιγράφεται στην αιτιολογική έκθεση.

1.5.3.     Διδάγματα που αποκομίστηκαν από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

Η εκ των υστέρων αξιολόγηση του προγράμματος 2004-2007 τονίζει την προστιθέμενη αξία, όπως και η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος 2007-2013 (και της στρατηγικής για την πολιτική των καταναλωτών), παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή πολιτική για τους καταναλωτές αποτελεί ένα σχετικά νέο πεδίο και ότι το επίπεδο της χρηματοδότησης της ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος είναι σχετικά χαμηλό. Υπογραμμίζει ότι οι δράσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής και των προγραμμάτων συμβάλλουν στους στόχους της Ευρώπης 2020 για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Τα αποτελέσματα είναι συνολικά θετικά όσον αφορά τη συνάφεια των στόχων της στρατηγικής και του προγράμματος, τις επιπτώσεις και την προστιθέμενη αξία τους. Επιπλέον, η αξιολόγηση διαπιστώνει ότι το πρόγραμμα θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην προστασία των καταναλωτών.

Η αξιολόγηση αναδεικνύει κάποια απόκλιση ως προς τις απόψεις σχετικά με τη στρατηγική και το πρόγραμμα ανάμεσα στις εθνικές αρχές και στις οργανώσεις καταναλωτών, καθώς οι πρώτες αντιμετωπίζουν πιο θετικά τα επιτεύγματα της στρατηγικής και των προγραμμάτων (συνολικά 88% των εθνικών αρχών και 82% των οργανώσεων καταναλωτών θεωρούν ότι η τρέχουσα στρατηγική είχε ευρεία ή μέτρια (μέση θετική) συμβολή στις πρωτοβουλίες πολιτικής για τους καταναλωτές της ΕΕ).

Οι εθνικές αρχές σε γενικές γραμμές επιβεβαιώνουν ότι η στρατηγική και το πρόγραμμα λειτουργούν συμπληρωματικά προς την εθνική πολιτική για τους καταναλωτές.

Ωστόσο, η αξιολόγηση διαπιστώνει ότι οι αναδυόμενες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις αντιμετωπίζονται μόνο εν μέρει από την τρέχουσα στρατηγική και το πρόγραμμα.

Ειδικότερα, όσον αφορά τις συγκεκριμένες δράσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του προγράμματος:

i)        Ασφάλεια:

-        Όσον αφορά την ασφάλεια των προϊόντων, ο συντονισμός ανάμεσα στις αρχές εποπτείας της αγοράς έχει αυξηθεί. Η έκθεση συνιστά περαιτέρω ενίσχυση της εποπτείας και της επιβολής της εφαρμογής μέσω του RAPEX, ώστε να συνεχιστούν οι προσπάθειες που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της διεθνούς διάστασης της ασφάλειας των προϊόντων και στην κεφαλαιοποίηση της χρήσης των νέων τεχνολογιών.

ii)       Πληροφόρηση και εκπαίδευση των καταναλωτών:

-        Όσον αφορά την παρακολούθηση της καταναλωτικής αγοράς, ο πίνακας αποτελεσμάτων για τους καταναλωτές και οι εις βάθος μελέτες αγοράς έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της πολιτικής για τους καταναλωτές. Διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην ορθή ενσωμάτωση των προβληματισμών των καταναλωτών σε σχετικές πολιτικές της ΕΕ και στο σχεδιασμό αποτελεσματικής νομοθεσίας. Η έκθεση προτείνει επίσης την περαιτέρω ανάπτυξη της κατανόησης της πραγματικής συμπεριφοράς των καταναλωτών.

-        Η πρόοδος όσον αφορά την εκπαίδευση των καταναλωτών ποικίλλει, ιδίως για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Dolceta για το οποίο έχει εκφρασθεί ανησυχία όσον αφορά τον προσδιορισμό του κοινού στόχου. Η έκθεση προτείνει την ενοποίηση των εκπαιδευτικών εργαλείων, τον καλύτερο προσδιορισμό του κοινού-στόχου, του περιεχομένου και της διάδοσης του Dolceta, και την αναζήτηση συνεργειών με εθνικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

-        Η υποστήριξη που παρέχουν τα προγράμματα στις οργανώσεις καταναλωτών τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο αξιολογήθηκε θετικά. Ο ρόλος των οργανώσεων σε επίπεδο ΕΕ αντιμετωπίζεται ως καθοριστικής σημασίας προκειμένου να διασφαλίζεται η εκπροσώπηση των συμφερόντων των καταναλωτών στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η έκθεση προτείνει να συνεχιστεί η κατάρτιση (ανάπτυξη ικανοτήτων) που παρέχεται στις εθνικές οργανώσεις καταναλωτών, και να εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής κύκλων μαθημάτων σε εθνικό επίπεδο.

iii)      Δικαιώματα των καταναλωτών και έννομη προστασία:

-        Η έκθεση επισημαίνει την προστιθέμενη αξία η οποία συνδέεται με το υψηλότερο επίπεδο εναρμόνισης που επιφέρουν οι οριστικοποιημένες ή οι υπό διαμόρφωση νομοθετικές εξελίξεις.

-        Τα προγράμματα και η στρατηγική σημειώνουν ολοένα και μεγαλύτερη επιτυχία όσον αφορά την ενσωμάτωση της πολιτικής για τους καταναλωτές στις σχετικές πολιτικές της ΕΕ. Η έκθεση προτείνει να συνεχιστούν οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση και να αντιμετωπιστούν οι νέες αναδυόμενες προκλήσεις όπως: θέματα που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση, η υιοθέτηση πιο βιώσιμων προτύπων κατανάλωσης, η τρωτότητα των καταναλωτών λόγω της κρίσης. Επίσης, ζητά να διευκρινισθεί στους ενδιαφερόμενους φορείς ο ρόλος των διαφόρων υπηρεσιών της Επιτροπής σε θέματα καταναλωτών.

-        Η πρόσβαση των καταναλωτών στην έννομη προστασία παραμένει πρόβλημα. Η έκθεση αναφέρεται στην ανάγκη να επιτευχθεί πρόοδος σε αυτόν τον τομέα και να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τα μέσα της έννομης προστασίας.

iv)      Επιβολή της εφαρμογής:

-        Στο πλαίσιο της στρατηγικής και των προγραμμάτων, η διασυνοριακή συνεργασία για την επιβολή έχει ενισχυθεί μέσω του δικτύου των αρχών επιβολής (CPC) και συντονισμένων δράσεων, όπως οι εξονυχιστικοί έλεγχοι (sweeps). Η έκθεση προτείνει να αυξηθεί ο συντονισμός του δικτύου CPC και των αρχών επιβολής.

-        Η στρατηγική και τα προγράμματα παρείχαν αυξημένη στήριξη σε καταναλωτές που αναζητούν συμβουλές σχετικά με διασυνοριακές διαφορές μέσω του δικτύου των Ευρωπαϊκών Κέντρων Καταναλωτών (ECC). Ωστόσο, η έκθεση προτείνει την αύξηση της προβολής τους και ως εκ τούτου της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών.

1.5.4.     Συνέπεια και ενδεχόμενη συνέργεια με άλλα συναφή μέσα

Σύνδεσμοι με την «Ευρώπη 2020» και τις εμβληματικές πρωτοβουλίες

Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» ζητά «να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην ενιαία αγορά», κάτι που «απαιτεί ενίσχυση της ικανότητας και της εμπιστοσύνης τους ώστε να προβαίνουν σε διασυνοριακές αγορές αγαθών και υπηρεσιών, και ιδίως μέσω του διαδικτύου».

Μόνο οι ενημερωμένοι και ενδυναμωμένοι πολίτες μπορούν να κάνουν τις καλύτερες επιλογές τόσο για τη δική τους ευημερία όσο και για το καλό της οικονομίας, μέσω της εντατικοποίησης του ανταγωνισμού, της καινοτομίας και της ενσωμάτωσης της ενιαίας αγοράς, με αποτέλεσμα την υποστήριξη του συνολικού στόχου της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Η μόχλευση της τεράστιας οικονομικής ισχύος των καταναλωτικών δαπανών (που αντιστοιχεί στο 56% του ΑΕΠ της ΕΕ) θα συμβάλλει ουσιαστικά στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για αναθέρμανση της ανάπτυξης. Αυτό επιβεβαιώνεται από την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2011, η οποία τονίζει ότι ένας από τους μοχλούς ανάπτυξης είναι οι καλύτερες συνθήκες για τους καταναλωτές. Η πολιτική για τους καταναλωτές βοηθά τους καταναλωτές να αξιοποιούν τις ευρείες επιλογές που τους προσφέρονται, με αποτέλεσμα να προωθούνται οι πιο αποδοτικές και καινοτόμες επιχειρήσεις.

Η πολιτική για τους καταναλωτές θα συμβάλλει σημαντικά στην εμβληματική πρωτοβουλία «Ψηφιακό θεματολόγιο» (ασφαλείς και χωρίς σύνορα υπηρεσίες και αγορές ψηφιακού περιεχομένου, πρόσβαση, ψηφιακός γραμματισμός), στην κοινωνική ενσωμάτωση (λαμβάνεται υπόψη η κατάσταση των πιο ευάλωτων καταναλωτών), στη βιώσιμη ανάπτυξη (βιώσιμη κατανάλωση) και στη σημασία της έξυπνης νομοθεσίας (παρακολούθηση της καταναλωτικής αγοράς ως βάση για το σχεδιασμό αποτελεσματικών και στοχευμένων πολιτικών).

Σύνδεσμοι με την πράξη για την ενιαία αγορά και άλλες πρωτοβουλίες

Η έκθεση Monti σχετικά με τη νέα στρατηγική για την ενιαία αγορά υποστηρίζει ότι οι καταναλωτές και η ευημερία των καταναλωτών πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της επόμενης φάσης της ενιαίας αγοράς. Τονίζει ότι είναι σημαντικό οι καταναλωτές να ενδυναμώνονται, οι πολιτικές να είναι τεκμηριωμένες και οι αγορές που δεν ικανοποιούν τους καταναλωτές να εντοπίζονται. Επίσης, τονίζει τη δημιουργία μιας ψηφιακής ενιαίας αγοράς, την έννομη προστασία (μέσω της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών και της συλλογικής έννομης προστασίας), την ασφάλεια και την τυποποίηση των προϊόντων.

Η πράξη για την ενιαία αγορά υπογραμμίζει μια σειρά από τα εν λόγω θέματα που αφορούν τους καταναλωτές, και ειδικότερα την έννομη προστασία (ως στρατηγική πρωτοβουλία), την ασφάλεια των προϊόντων και την ανάπτυξη εργαλείων επίλυσης προβλημάτων.

Η έκθεση 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ, η οποία παρουσιάζεται ως πρωτοβουλία συμπληρωματική της πράξης για την ενιαία αγορά, επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι η έλλειψη ενιαίου συνόλου κανόνων προστασίας του καταναλωτή, η άγνοια των υφιστάμενων μέσων αποκατάστασης και τα ανεπαρκή μέσα αποκατάστασης εμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε το 2010 αρκετές εκθέσεις οι οποίες περιείχαν συστάσεις για το μέλλον της πολιτικής για τους καταναλωτές:

Η έκθεση Grech καλεί σε μια ολιστική προσέγγιση η οποία θα τοποθετεί τα συμφέροντα των καταναλωτών στο επίκεντρο της ενιαίας αγοράς. Η έκθεση τονίζει μεταξύ άλλων: τη σημασία μιας βάσης τεκμηρίωσης και της παρακολούθησης της αγοράς, το θέμα της ασφάλειας προϊόντων και υπηρεσιών, τον μείζονα ρόλο των οργανώσεων των καταναλωτών, τη βελτίωση της ικανότητας των μηχανισμών επίλυσης προβλημάτων, την ενσωμάτωση των συμφερόντων των καταναλωτών στις σχετικές πολιτικές και στη νομοθεσία της ΕΕ, την προστασία των καταναλωτών όσον αφορά τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, την έννομη προστασία και την πληροφόρηση των καταναλωτών.

Η έκθεση Hedh τονίζει τη σημασία της βάσης τεκμηρίωσης (πίνακας αποτελεσμάτων, μελέτες, καταγγελίες) και της επιβολής της εφαρμογής όσον αφορά τη νομοθεσία για τους καταναλωτές και την ασφάλεια των προϊόντων (όπως οι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης διαφορών, οι εξονυχιστικοι έλεγχοι (sweeps), ανάγκη για πόρους για τα δίκτυα CPC και ECC). Επίσης, υπογραμμίζει την ανάγκη να περιλαμβάνονται τα συμφέροντα των καταναλωτών σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ και ζητά από την Επιτροπή να δημοσιεύσει μια ετήσια έκθεση σχετικά με το εν λόγω θέμα, το ρόλο των οργανώσεων καταναλωτών, την ανάγκη ανάπτυξης εκπαίδευσης για τους καταναλωτές (συμπεριλαμβανομένων των ενηλίκων), την πληροφόρηση των καταναλωτών (μεταξύ άλλων μέσω διαδικτυακών πυλών, προσέγγιση ευάλωτων καταναλωτών), την ανάγκη για προώθηση της βιώσιμης κατανάλωσης.

Στον τομέα της ασφάλειας προϊόντων, η έκθεση Schaldemose (2011) ζητά από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διαθέσουν επαρκείς πόρους για αποτελεσματικές δραστηριότητες εποπτείας της αγοράς, τονίζοντας ότι η απουσία εποπτείας μπορεί να επιφέρει στρέβλωση του ανταγωνισμού, να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των καταναλωτών και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην ενιαία αγορά. Επίσης, η έκθεση ζητά από την Επιτροπή να διατηρήσει τη χρηματοδότησή της σε κοινές δράσεις εποπτείας της αγοράς και να χορηγήσει επαρκείς πόρους προκειμένου να στηρίξει οικονομικά τη δημιουργία μιας πλατφόρμας ή/και ενός οργανισμού που θα υποστηρίζει τον εκτεταμένο συντονισμό ανάμεσα στα κράτη μέλη. Η έκθεση προτρέπει επίσης την Επιτροπή να δημιουργήσει μια δημόσια βάση δεδομένων για τους καταναλωτές με πληροφορίες για την ασφάλεια των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης μιας πλατφόρμας για καταγγελίες.

Η έκθεση Arias (2010) με θέμα το ηλεκτρονικό εμπόριο υπογράμμισε τη σημασία ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στον εν λόγω τομέα.

Στο πλαίσιο της συζήτησης περί της πράξης για την ενιαία αγορά, η έκθεση Kalniete με τίτλο «Η διακυβέρνηση και η εταιρική σχέση στην ενιαία αγορά» υπογράμμισε τη σημασία της μελλοντικής πρότασης σχετικά με την εναλλακτική επίλυση διαφορών (ADR).

Τέλος, το Κοινοβούλιο προετοιμάζει για τον Οκτώβριο μια έκθεση πρωτοβουλίας σχετικά με τη μελλοντική πολιτική για τους καταναλωτές (εισηγητές: κα. Eva-Britt Svensson/κ. Κυριάκος Τριανταφυλλίδης).

1.6.        Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις

þ Πρόταση/πρωτοβουλία περιορισμένης διάρκειας

– þ  Πρόταση/πρωτοβουλία που ισχύει από την [01/01]2014 έως την [31/12]2020

– þ  Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το 2014 έως το 2020 σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων

¨ Πρόταση/πρωτοβουλία απεριόριστης διάρκειας

– Περίοδος σταδιακής εφαρμογής από το ΕΕΕΕ μέχρι το ΕΕΕΕ,

– και στη συνέχεια λειτουργία με κανονικό ρυθμό.

1.7.        Προβλεπόμενη(ες) μέθοδος(οι) διαχείρισης [22]

þ Κεντρική άμεση διαχείριση από την Επιτροπή

þ Κεντρική έμμεση διαχείριση με ανάθεση εκτελεστικών καθηκόντων σε:

– þ  εκτελεστικούς οργανισμούς

– ¨  οργανισμούς που έχουν συστήσει οι Κοινότητες [23]

– ¨  εθνικούς δημόσιους οργανισμούς/οργανισμούς με αποστολή δημόσιας υπηρεσίας

– ¨  πρόσωπα επιφορτισμένα με την εκτέλεση συγκεκριμένων δράσεων δυνάμει του τίτλου V της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη κατά την έννοια του άρθρου 49 του δημοσιονομικού κανονισμού

¨ Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

¨ Αποκεντρωμένη διαχείριση με τρίτες χώρες

þ Από κοινού διαχείριση με διεθνείς οργανισμούς (να προσδιοριστεί)

Εάν σημειώνονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, παρέχονται λεπτομέρειες στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

Παρατηρήσεις

Εκτελεστικός οργανισμός για την Υγεία και τους Καταναλωτές (EAHC): Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 58/2003 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2002, περί θεσπίσεως του καταστατικού των εκτελεστικών οργανισμών που είναι επιφορτισμένοι με ορισμένα καθήκοντα σχετικά με τη διαχείριση κοινοτικών προγραμμάτων[24], η Επιτροπή ανέθεσε[25] στον Εκτελεστικό Οργανισμό για την Υγεία και τους Καταναλωτές εκτελεστικά καθήκοντα για τη διαχείριση του προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής για τους καταναλωτές για την περίοδο 2007-2013. Η Επιτροπή μπορεί επομένως να αποφασίσει να αναθέσει επίσης στον Εκτελεστικό Οργανισμό για την Υγεία και τους Καταναλωτές εκτελεστικά καθήκοντα για τη διαχείριση του προγράμματος για τους καταναλωτές 2014-2020.

Κοινή διαχείριση: προβλέπεται να στηρίξει την ομάδα εργασίας για την ασφάλεια των προϊόντων του ΟΟΣΑ

2.           ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.        Διατάξεις για την παρακολούθηση και την υποβολή εκθέσεων

Προσδιορίζονται η συχνότητα και οι όροι.

Το πρόγραμμα προβλέπει ότι η Επιτροπή ενημερώνει μια επιτροπή των κρατών μελών σχετικά με τις δράσεις που αναλαμβάνονται για την εφαρμογή του προγράμματος.

Το πρόγραμμα προβλέπει ότι το αργότερο στα μέσα του 2018 η Επιτροπή πρέπει να εκπονήσει έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την επίτευξη των στόχων όλων των μέτρων, την αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων και την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία του, ενόψει μιας απόφασης για την ανανέωση, την τροποποίηση ή την αναστολή των μέτρων.

Επιπλέον, οι μακροχρόνιες επιπτώσεις και η βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων του προγράμματος για τους καταναλωτές πρέπει να αξιολογούνται ώστε να τροφοδοτούν την απόφαση για ενδεχόμενη ανανέωση, τροποποίηση ή αναστολή του επακόλουθου προγράμματος.

Η εκ των υστέρων αξιολόγηση του τρέχοντος (2007-2013) προγράμματος, η οποία αναμένεται πριν το τέλος του 2015, θα παρέχει επίσης χρήσιμα στοιχεία για την εφαρμογή του προγράμματος 2014 – 2020.

2.2.        Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου

2.2.1.     Κίνδυνος(οι) που έχει(ουν) εντοπιστεί

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού καλύπτει την ανάθεση συμβάσεων υπηρεσιών καθώς και τη διάθεση επιδοτήσεων.

Οι επιδοτήσεις θα χορηγούνται για δραστηριότητες υποστήριξης κυρίως στις αρχές των κρατών μελών και σε δημόσιους φορείς ή μη κερδοσκοπικούς φορείς που ορίζονται και συγχρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη. Η περίοδος εκτέλεσης των επιδοτούμενων σχεδίων κυμαίνεται συνήθως από ένα έως δύο έτη. Ο ετήσιος αριθμός συμφωνιών επιδοτήσεων είναι περιορισμένος και καλύπτει έναν προϋπολογισμό της τάξεως των 13 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Οι συμβάσεις υπηρεσιών θα συνάπτονται ειδικότερα για μελέτες, συλλογή δεδομένων, αξιολόγηση, κατάρτιση, εκστρατείες πληροφόρησης, υπηρεσίες ΤΠ και επικοινωνίας, διαχείριση συστημάτων κλπ. Οι ανάδοχοι θα είναι κυρίως ινστιτούτα, εργαστήρια, εταιρείες μελετών και άλλες ιδιωτικές εταιρείες εκ των οποίων πολλές ΜΜΕ. Ο μέσος ετήσιος προϋπολογισμός για τις συμβάσεις εκτιμάται σε 12 εκατομμύρια ευρώ περίπου∙ ο αριθμός των μεμονωμένων συμβάσεων υπολογίζεται σήμερα σε περίπου 25 ετησίως.

Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι οι εξής:

· Κίνδυνος κακής ποιότητας των επιλεγμένων σχεδίων και μη ικανοποιητικής τεχνικής εφαρμογής του σχεδίου, περιορισμός του αντίκτυπου του προγράμματος∙ λόγω ανεπαρκών διαδικασιών επιλογής, έλλειψη εμπειρογνωμοσύνης ή ανεπαρκής παρακολούθηση∙

· Κίνδυνος μη αποδοτικής ή μη οικονομικής χρήσης των κονδυλίων που διατίθενται, τόσο για επιδοτήσεις (πολυπλοκότητα στην απόδοση των πραγματικών επιλέξιμων δαπανών σε συνδυασμό με περιορισμένες δυνατότητες ελέγχου των επιλέξιμων δαπανών βάσει εγγράφων) όσο και για τις δημόσιες συμβάσεις (ενίοτε περιορισμένος αριθμός οικονομικών παρόχων με τις απαιτούμενες εξειδικευμένες γνώσεις με αποτέλεσμα ανεπαρκείς δυνατότητες σύγκρισης των προσφορών τιμών)∙

· Κίνδυνος για τη φήμη της Επιτροπής, εάν αποκαλυφθεί απάτη ή εγκληματική δραστηριότητα∙ τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου των τρίτων μερών παρέχουν μόνο μερική αξιοπιστία λόγω του σχετικά μεγάλου αριθμού των ετερόκλιτων αναδόχων και δικαιούχων, και δεδομένου ότι καθένας χρησιμοποιεί το δικό του σύστημα ελέγχου, συχνά αρκετά μικρό σε μέγεθος.

2.2.2.     Προβλεπόμενη(ες) μέθοδος(οι) ελέγχου

Ο προϋπολογισμός θα εκτελεστεί από μια κεντρική άμεση διαχείριση, μολονότι μέρος των καθηκόντων εκτέλεσης μπορεί να ανατεθεί στον υφιστάμενο Εκτελεστικό Οργανισμό για την Υγεία και τους Καταναλωτές (EAHC). Ο εν λόγω οργανισμός έχει δημιουργήσει το δικό του σύστημα εσωτερικού ελέγχου, επιθεωρείται από τη ΓΔ SANCO και ελέγχεται τόσο από τον εσωτερικό ελεγκτή της Επιτροπής όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Τόσο η ΓΔ SANCO όσο και ο οργανισμός EAHC έχουν θεσπίσει εσωτερικές διαδικασίες που αποσκοπούν στην κάλυψη των κινδύνων που επισημαίνονται ανωτέρω. Οι εσωτερικές διαδικασίες συνάδουν πλήρως με το δημοσιονομικό κανονισμό και περιλαμβάνουν θέματα κόστους-οφέλους. Στο πλαίσιο αυτό, η ΓΔ SANCO συνεχίζει να διερευνά τις δυνατότητες ενίσχυσης της διαχείρισης και αύξησης της απλοποίησης. Τα κύρια χαρακτηριστικά του πλαισίου ελέγχου είναι τα εξής:

· Χαρακτηριστικά της διαδικασίας επιλογής των σχεδίων: κάθε πρόσκληση υποβολής προτάσεων/προσφορών βασίζεται στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας που εγκρίνει η Επιτροπή. Σε κάθε πρόσκληση δημοσιεύονται τα κριτήρια αποκλεισμού, επιλογής και ανάθεσης για την επιλογή των προτάσεων/προσφορών. Με γνώμονα αυτά τα κριτήρια, μια επιτροπή αξιολόγησης αξιολογεί εάν κάθε πρόταση/προσφορά πληροί τις αρχές της ανεξαρτησίας, της διαφάνειας, της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης.

· Στρατηγική εξωτερικής επικοινωνίας: η ΓΔ SANCO διαθέτει μια καλά αναπτυγμένη στρατηγική επικοινωνίας που έχει στόχο να εξασφαλίσει ότι οι ανάδοχοι/δικαιούχοι κατανοούν πλήρως τις συμβατικές απαιτήσεις και διατάξεις. Χρησιμοποιούνται τα κατωτέρω μέτρα: δικτυακός τόπος του προγράμματος EUROPA∙ συναντήσεις ενημέρωσης με δικαιούχους/αναδόχους∙ λεπτομερείς οδηγίες, «συχνές ερωτήσεις» και μια υπηρεσία τεχνικής υποστήριξης.

· Έλεγχοι πριν και κατά την υλοποίηση των σχεδίων:

– Τόσο η ΓΔ SANCO όσο και ο οργανισμός EAHC χρησιμοποιούν τις τυποποιημένες συμφωνίες επιδότησης και τις συμβάσεις υπηρεσιών που συνιστά η Επιτροπή. Προβλέπουν μια σειρά από διατάξεις ελέγχου, όπως τα πιστοποιητικά ελέγχου, οι χρηματικές εγγυήσεις, οι επιτόπιοι έλεγχοι καθώς και οι εξακριβώσεις από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Οι κανόνες που διέπουν την επιλεξιμότητα των δαπανών θα απλοποιηθούν, για παράδειγμα, με τη χρήση εφάπαξ ποσών σε περιορισμένες κατηγορίες δαπανών. Αυτό θα συμβάλλει επίσης στην καλύτερη συγκέντρωση των οικονομικών και λογιστικών ελέγχων. Η εισαγωγή συμφωνιών εταιρικής σχέσης αναμένεται να βελτιώσει τις εργασιακές σχέσεις με τους δικαιούχους και να ενισχύσει την κατανόηση των κανόνων επιλεξιμότητας.

– Όλα τα μέλη του προσωπικού υπογράφουν τον κώδικα ορθής υπηρεσιακής συμπεριφοράς. Τα μέλη που συμμετέχουν στη διαδικασία επιλογής ή στη διαχείριση των συμφωνιών/συμβάσεων επιδότησης υπογράφουν επίσης μια δήλωση απουσίας σύγκρουσης συμφερόντων. Το προσωπικό λαμβάνει τακτικά κατάρτιση και χρησιμοποιεί δίκτυα για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

– Η τεχνική εφαρμογή ενός σχεδίου ελέγχεται ανά τακτά διαστήματα βάσει των εκθέσεων τεχνικής προόδου του αναδόχου∙ επιπλέον προβλέπονται συναντήσεις των αναδόχων και επιτόπιες επισκέψεις κατά περίπτωση.

– Οι χρηματοοικονομικές διαδικασίες της ΓΔ SANCO και του οργανισμού EAHC υποστηρίζονται από τα εργαλεία ΤΠ της Επιτροπής και χαρακτηρίζονται από υψηλού βαθμού διαχωρισμό αρμοδιοτήτων: όλες οι χρηματοοικονομικές συναλλαγές που αφορούν συμβάσεις/συμφωνίες επιδότησης επαληθεύονται από δύο ανεξάρτητα άτομα προτού υπογραφούν από τους σχετικά εξουσιοδοτημένους αρμοδίους για τη δραστηριότητα. Η λειτουργική έναρξη και επαλήθευση πραγματοποιείται από διαφορετικά μέλη του προσωπικού των τομέων πολιτικής. Οι πληρωμές πραγματοποιούνται βάσει μιας σειράς προκαθορισμένων παραστατικών εγγράφων όπως οι εγκεκριμένες τεχνικές εκθέσεις, καθώς και οι επαληθευμένες δηλώσεις δαπανών και τα τιμολόγια. Για ένα δείγμα συναλλαγών, η κεντρική οικονομική μονάδα πραγματοποιεί έναν εκ των υστέρων δευτέρου επιπέδου έλεγχο εγγράφων∙ επίσης, κατά περίπτωση, μπορεί να πραγματοποιηθεί ένας εκ των προτέρων επιτόπιος οικονομικός έλεγχος, πριν την τελική πληρωμή.

· Έλεγχοι κατά την ολοκλήρωση του σχεδίου: Τόσο η ΓΔ SANCO όσο και ο οργανισμός EAHC διαθέτουν μια κεντρική ομάδα ελέγχου που επαληθεύει επιτόπου την επιλεξιμότητα των δηλώσεων δαπανών. Στόχος των εν λόγω ελέγχων είναι να προληφθούν, να εντοπιστούν και να διορθωθούν τα λάθη που σχετίζονται με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί υψηλός αντίκτυπος ελέγχου, η επιλογή των προς έλεγχο αναδόχων προβλέπει τα εξής: α) να συνδυάζεται η επιλογή βάσει κινδύνου με την τυχαία δειγματοληψία, και β) να δίνεται προσοχή στις λειτουργικές πτυχές, κατά το δυνατόν, κατά τον επιτόπιο έλεγχο.

Κόστος και οφέλη των ελέγχων: Τα μέτρα διαχείρισης και ελέγχου έχουν σχεδιαστεί με βάση προηγούμενες εμπειρίες: τα τελευταία τρία χρόνια, το καθορισμένο σύστημα εσωτερικού ελέγχου εξασφάλισε ένα μέσο εναπομένον ποσοστό σφάλματος κατώτερο του 2% καθώς και τη συμμόρφωση με τις διαδικασίες επιδότησης και δημοσίων συμβάσεων που προβλέπονται στον δημοσιονομικό κανονισμό. Πρόκειται για τους δύο μείζονες «στόχους ελέγχου» τόσο του προηγούμενου όσο και του νέου προγράμματος για τους καταναλωτές.

Δεδομένου ότι τα κύρια στοιχεία σχεδιασμού του νέου προγράμματος δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά του προηγούμενου προγράμματος, οι κίνδυνοι που συνδέονται με την εφαρμογή του προγράμματος θεωρείται ότι παραμένουν σχετικά σταθεροί. Επομένως, τα καθορισμένα μέτρα διαχείρισης και ελέγχου σχεδιάζεται να συνεχιστούν∙ ωστόσο, οι περαιτέρω απλοποιήσεις που ενδέχεται να καταστούν δυνατές βάσει του νέου δημοσιονομικού κανονισμού θα πραγματοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν και στο μέτρο του δυνατού. Οι δαπάνες διαχείρισης που περιλαμβάνονται στο δημοσιονομικό δελτίο (μέρος 3.2.1) ανέρχονται σε 12,5 εκατομμύρια ευρώ από τα 197,2 εκατομμύρια ευρώ των κεφαλαίων υπό διαχείριση για την περίοδο 2014 έως το 2020∙ αυτό οδηγεί σε μια αναλογία «δαπάνες διαχείρισης προς κεφάλαια υπό διαχείριση» της τάξεως του 6,4%, η οποία πρέπει να αποτιμάται στο πλαίσιο ενός τομέα πολιτικής που δεν προσανατολίζεται τόσο στις δαπάνες όσο άλλες πολιτικές της ΕΕ.

Χάρη σε ένα συνδυασμό επιδοτήσεων και δημοσίων συμβάσεων, εκ των προτέρων και εκ των υστέρων ελέγχων του κινδύνου καθώς και ελέγχων βάσει εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων, οι «στόχοι ελέγχου» θα επιτευχθούν σε ένα λογικό επίπεδο κόστους. Τα οφέλη από την επίτευξη ενός μέσου εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος κατώτερου του 2% και τη συμμόρφωση με τις διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού αξιολογούνται ως επαρκώς σημαντικά ώστε να δικαιολογούνται τα επιλεγμένα μέτρα διαχείρισης και ελέγχου.

2.3.        Μέτρα για την πρόληψη της απάτης και των παρατυπιών

Να προσδιοριστούν υπάρχοντα ή προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας.

Εκτός από την εφαρμογή όλων των κανονιστικών μηχανισμών ελέγχου, η ΓΔ SANCO θα επινοήσει μια στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης σύμφωνα με τη νέα στρατηγική της Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης (CAFS), η οποία εγκρίθηκε στις 24 Ιουνίου 2011, προκειμένου να εξασφαλίζει, μεταξύ άλλων, ότι οι συναφείς εσωτερικοί έλεγχοι για την καταπολέμηση της απάτης είναι πλήρως ευθυγραμμισμένοι με την CASF και ότι η προσέγγιση για τη διαχείριση του κινδύνου απάτης προσανατολίζεται στον εντοπισμό των τομέων στους οποίους υπάρχει κίνδυνος απάτης και των επαρκών αντιδράσεων. Εφόσον απαιτείται, θα δημιουργηθούν ομάδες δικτύωσης και επαρκή εργαλεία ΤΠ για την ανάλυση των υποθέσεων απάτης που σχετίζονται με το πρόγραμμα για τους καταναλωτές. Ειδικότερα θα εφαρμοστεί μια σειρά μέτρων όπως:

· οι αποφάσεις, οι συμφωνίες και οι συμβάσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του προγράμματος για τους καταναλωτές θα εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένης της υπηρεσίας OLAF, και το Ελεγκτικό Συνέδριο να διενεργούν ελέγχους, επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις∙

· κατά τη φάση αξιολόγησης μιας πρόκλησης υποβολής προτάσεων/προσφορών, οι υποβάλλοντες πρόταση και οι υποβάλλοντες προσφορά ελέγχονται με γνώμονα τα δημοσιευμένα κριτήρια αποκλεισμού βάσει των δηλώσεων και του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης (EWS)∙

· οι κανόνες που διέπουν την επιλεξιμότητα των δαπανών θα απλοποιηθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού∙

· τακτική κατάρτιση σχετικά με θέματα που αφορούν απάτη και παρατυπίες για όλα τα μέλη του προσωπικού που συμμετέχουν στη διαχείριση συμβάσεων καθώς και για τους ελεγκτές που εξακριβώνουν επιτόπου τις δηλώσεις των δικαιούχων.

3.           ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.        Τομέας(είς) του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμή(ές) των δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

· Υφιστάμενες γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού

Κατά σειρά τομέων πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού.

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || Γραμμή του προϋπολογισμού || Είδος δαπάνης || Συνεισφορά

Αριθμός [Περιγραφή………………………...……….] || ΔΠ/ΜΔΠ ([26]) || χωρών ΕΖΕΣ[27] || υποψήφιων χωρών[28] || τρίτων χωρών || κατά την έννοια του άρθρου 18 παρ. 1 στοιχείο αα) του δημοσιονομικού κανονισμού

3 || 17 01 04 03 Διοικητικές δαπάνες για τη στήριξη του προγράμματος για τους καταναλωτές 2014 - 2020 || ΔΠ/ΜΔΠ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ

3 || 17 01 04 30 Εκτελεστικός Οργανισμός για την Υγεία και τους Καταναλωτές (EAHC) || ΔΠ/ΜΔΠ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ

· Αιτούμενες νέες γραμμές προϋπολογισμού

Κατά σειρά τομέων πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού.

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || Γραμμή του προϋπολογισμού || Είδος δαπάνης || Συνεισφορά

Αριθμός [Τομέας……………………………………..] || ΔΠ/ΜΔΠ || χωρών ΕΖΕΣ || υποψήφιων χωρών || τρίτων χωρών || κατά την έννοια του άρθρου 18 παρ. 1 στοιχείο αα) του δημοσιονομικού κανονισμού

3 || 17 02 06 Πρόγραμμα για τους καταναλωτές 2014 - 2020 || ΔΠ/ΜΔΠ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ || ΝΑΙ/ΟΧΙ

3.2.        Εκτιμώμενες επιπτώσεις στις δαπάνες

3.2.1.     Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις δαπάνες

εκατομμύρια ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου: || 3 || Ασφάλεια και ιθαγένεια ||

|| ΓΔ SANCO || || || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || ΣΥΝΟΛΟ

|| 2014 || 2015 || 2016 || 2017 || 2018 || 2019 || 2020[1]

|| Ÿ Επιχειρησιακές πιστώσεις || || || || || || || ||

|| 17 02 06 Πρόγραμμα για τους καταναλωτές 2014 - 2020 || Ανάληψη υποχρεώσεων || -1 || 23, 347 || 24,111 || 24,652 || 25,204 || 25,767 || 26,341 || 26,928 || 176,350

|| Πληρωμές || -2 || 6, 819 || 14,336 || 24,126 || 24,668 || 25,220 || 25,783 || 55,400 || 176,350

|| Πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα || || || || || || || ||

|| που χρηματοδοτούνται από το κονδύλιο για τα ειδικά προγράμματα || || ||

|| 17 01 04 [1] || || -3 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 20,650

|| ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων || Ανάληψη υποχρεώσεων || =1+3 || 26,297 || 27,061 || 27,602 || 28,154 || 28,717 || 29,291 || 29,878 || 197,000

|| για τη ΓΔ SANCO || Πληρωμές || =2+3 || 9,769 || 17,286 || 27,076 || 27,618 || 28,170 || 28,733 || 58,350 || 197,000

Ÿ ΣΥΝΟΛΟ επιχειρησιακών πιστώσεων || Ανάληψη υποχρεώσεων || -4 || 23,347 || 24,111 || 24,652 || 25,204 || 25,767 || 26,341 || 26,928 || 176,350

Πληρωμές || -5 || 6,819 || 14,336 || 24,126 || 24,668 || 25,220 || 25,783 || 55,400 || 176,350

Ÿ ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα που χρηματοδοτούνται από το κονδύλιο για τα ειδικά προγράμματα || -6 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 2,950 || 20,650

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων || Ανάληψη υποχρεώσεων || = 4+ 6 || 26,297 || 27,061 || 27,602 || 28,154 || 28,717 || 29,291 || 29,878 || 197,000

Του ΤΟΜΕΑ 3

του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || Πληρωμές || = 5+ 6 || 9,769 || 17,286 || 27,076 || 27,618 || 28,170 || 28,733 || 58,350 || 197,000

[1] Η Επιτροπή μπορεί να αναθέσει σε έναν εκτελεστικό οργανισμό καθήκοντα εκτέλεσης της διαχείρισης του προγράμματος για τους καταναλωτές 2014 – 2020. Τα ποσά και οι εγγραφές θα προσαρμοστούν εάν χρειάζεται σύμφωνα με τα αποτελέσματα της διαδικασίας εξωτερικής ανάθεσης.

Εάν επηρεάζονται περισσότεροι του ενός τομέα από την πρόταση / πρωτοβουλία: ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

Ÿ ΣΥΝΟΛΟ επιχειρησιακών πιστώσεων || Ανάληψη υποχρεώσεων || (4) || || || || || || || ||

Πληρωμές || (5) || || || || || || || ||

Ÿ ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα που χρηματοδοτούνται από το κονδύλιο για τα ειδικά προγράμματα || (6) || || || || || || || ||

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων των ΤΟΜΕΩΝ 1 έως 4 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (Ποσό αναφοράς) || Ανάληψη υποχρεώσεων || =4+ 6 || || || || || || || ||

Πληρωμές || =5+ 6 || || || || || || || ||

Τομέας του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου: || 5 || «Διοικητικές δαπάνες»

εκατομμύρια ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

|| || || Έτος 2014 || Έτος 2015 || Έτος 2016 || Έτος 2017 || Έτος 2018 || Έτος 2019 || Έτος 2020 || ΣΥΝΟΛΟ

ΓΔ: SANCO – Πολιτική για τους καταναλωτές ||

Ÿ Ανθρώπινοι πόροι [2] || 1,146 || 1,169 || 1,192 || 1,216 || 1,240 || 1,265 || 1,291 || 8,520

Ÿ Άλλες διοικητικές δαπάνες [2] || 0,228 || 0,233 || 0,237 || 0,242 || 0,247 || 0,252 || 0,257 || 1,695

ΣΥΝΟΛΟ || Πιστώσεις || 1,374 || 1,401 || 1,430 || 1,458 || 1,487 || 1,517 || 1,547 || 10,215

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων του ΤΟΜΕΑ 5 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || (Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων = Σύνολο πληρωμών) || 1,374 || 1,401 || 1,430 || 1,458 || 1,487 || 1,517 || 1,547 || 10,215

εκατομμύρια ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

|| || || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || Έτος || ΣΥΝΟΛΟ

2014 || 2015 || 2016 || 2017 || 2018 || 2019 || 2020

ΣΥΝΟΛΟ πιστώσεων || Αναλήψεις υποχρεώσεων || 27,671 || 28,463 || 29,031 || 29,612 || 30,205 || 30,808 || 31,425 || 207,215

των ΤΟΜΕΩΝ 1- 5

του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || Πληρωμές || 11,143 || 18,687 || 28,505 || 29,076 || 29,657 || 30,250 || 59,897 || 207,215

[2] Η Επιτροπή μπορεί να αναθέσει σε έναν εκτελεστικό οργανισμό καθήκοντα εκτέλεσης της διαχείρισης του προγράμματος για τους καταναλωτές 2014 – 2020. Τα ποσά και οι εγγραφές θα προσαρμοστούν εάν χρειάζεται σύμφωνα με τα αποτελέσματα της διαδικασίας εξωτερικής ανάθεσης.

– 3.2.2.        Εκτιμώμενη επίπτωση στις επιχειρησιακές πιστώσεις ¨      Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων

– þ  Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων, όπως εξηγείται κατωτέρω (Πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων σε εκατ. ευρώ με 3 δεκαδικά ψηφία)

Στόχοι και αποτελέσματα || || || Έτος 2014 || Έτος 2015 || Έτος 2016 || Έτος 2017 || Έτος 2018 || Έτος 2019 || Έτος 2020 || ΣΥΝΟΛΟ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Είδος αποτελέσματος || Μέσο κόστος αποτελέσματος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Αριθμός αποτελεσμάτων || Κόστος || Σύνολο αποτελεσμάτων || Σύνολο κόστους

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ αριθ. 1 – Εδραίωση και ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων μέσω της αποτελεσματικής εποπτείας της αγοράς || || || ||

- Αποτέλεσμα || επιστημονικές συμβουλές || 0,417 || 1 || 0,393 || 1 || 0,400 || 1 || 0,409 || 1 || 0,417 || 1 || 0,425 || 1 || 0,434 || 1 || 0,442 || 7 || 2,919

- Αποτέλεσμα || εποπτεία της αγοράς και δράσεις επιβολής της εφαρμογής || 0,564 || 7 || 3,343 || 7 || 3,707 || 7 || 3,840 || 7 || 3,976 || 7 || 4,115 || 7 || 4,256 || 7 || 4,400 || 49 || 27,637

- Αποτέλεσμα || ηλεκτρονική πύλη και βάση δεδομένων για τα καλλυντικά προϊόντα || 0,620 || 2 || 1,167 || 2 || 1,191 || 2 || 1,214 || 2 || 1,239 || 2 || 1,264 || 2 || 1,289 || 2 || 1,315 || 14 || 8,678

Υποσύνολο για τον ειδικό στόχο αριθ. 1 || 10 || 4,903 || 10 || 5,298 || 10 || 5,463 || 10 || 5,631 || 10 || 5,803 || 10 || 5,978 || 10 || 6,157 || 70 || 39,234

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ αριθ. 2 – Βελτίωση της πρόσβασης των καταναλωτών σε χρήσιμη πληροφόρηση και ενίσχυση της εκπαίδευσης των καταναλωτών, ανάπτυξη της βάσης τεκμηρίωσης και υποστήριξη ενδιάμεσων όπως οι οργανώσεις καταναλωτών || || || ||

- Αποτέλεσμα || βάση τεκμηρίωσης || 1,089 || 3 || 3,078 || 3 || 3,139 || 3 || 3,202 || 3 || 3,266 || 3 || 3,331 || 3 || 3,398 || 3 || 3,466 || 21 || 22,879

- Αποτέλεσμα || υποστήριξη οργανώσεων καταναλωτών || 0,808 || 3 || 2,282 || 3 || 2,327 || 3 || 2,374 || 3 || 2,421 || 3 || 2,470 || 3 || 2,519 || 3 || 2,569 || 21 || 16,962

- Αποτέλεσμα || πληροφόρηση καταναλωτών || 0,290 || 7 || 1,910 || 7 || 1,948 || 7 || 1,987 || 7 || 2,027 || 7 || 2,068 || 7 || 2,109 || 7 || 2,151 || 49 || 14,201

- Αποτέλεσμα || εκπαίδευση καταναλωτών || 0,789 || 2 || 1,486 || 2 || 1,515 || 2 || 1,546 || 2 || 1,577 || 2 || 1,608 || 2 || 1,640 || 2 || 1,673 || 14 || 11,045

Υποσύνολο για τον ειδικό στόχο αριθ. 2 || 15 || 8,755 || 15 || 8,930 || 15 || 9,109 || 15 || 9,291 || 15 || 9,477 || 15 || 9,666 || 15 || 9,860 || 105 || 65,087

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ αριθ. 3 – Εδραίωση και περαιτέρω ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών και της αποτελεσματικής έννομης προστασίας || || || ||

- Αποτέλεσμα || προετοιμασία νομοθεσίας || 0,394 || 5 || 1,857 || 5 || 1,894 || 5 || 1,932 || 5 || 1,971 || 5 || 2,010 || 5 || 2,050 || 5 || 2,091 || 35 || 13,806

- Αποτέλεσμα || συντονισμός και παρακολούθηση της ADR || 0,310 || 2 || 0,584 || 2 || 0,595 || 2 || 0,607 || 2 || 0,619 || 2 || 0,632 || 2 || 0,644 || 2 || 0,657 || 14 || 4,339

Υποσύνολο για τον ειδικό στόχο αριθ. 3 || 7 || 2,441 || 7 || 2,490 || 7 || 2,539 || 7 || 2,590 || 7 || 2,642 || 7 || 2,695 || 7 || 2,749 || 49 || 18,145

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ αριθ. 4 – Ενίσχυση της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών || || || ||

- Αποτέλεσμα || συντονισμός δράσεων επιβολής της εφαρμογής || 0,239 || 4 || 0,902 || 4 || 0,920 || 4 || 0,938 || 4 || 0,957 || 4 || 0,976 || 4 || 0,996 || 4 || 1,016 || 28 || 6,706

- Αποτέλεσμα || υποστήριξη στα Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών || 3,370 || 2 || 6,346 || 2 || 6,473 || 2 || 6,602 || 2 || 6,734 || 2 || 6,869 || 2 || 7,007 || 2 || 7,147 || 14 || 47,178

Υποσύνολο για τον ειδικό στόχο αριθ. 4 || 6 || 7,248 || 6 || 7,393 || 6 || 7,541 || 6 || 7,692 || 6 || 7,846 || 6 || 8,002 || 6 || 8,162 || 42 || 53,884

ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ || 38 || 23,347 || 38 || 24,111 || 38 || 24,652 || 38 || 25,204 || 38 || 25,767 || 38 || 26,341 || 38 || 26,928 || 266 || 176,350

3.2.3.     Εκτιμώμενη επίπτωση στις πιστώσεις διοικητικού χαρακτήρα

3.2.3.1.  Συνοπτική παρουσίαση

– ¨  Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα

– þ  Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

εκατ. ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

|| Έτος 2014 || Έτος 2015 || Έτος 2016 || Έτος 2017 || Έτος 2018 || Έτος 2019 || Έτος 2020 || ΣΥΝΟΛΟ

ΤΟΜΕΑΣ 5 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || || || || || || || ||

Ανθρώπινοι πόροι || 1,146 || 1,169 || 1,192 || 1,216 || 1,240 || 1,265 || 1,291 || 8,520

Άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα || 0,228 || 0,233 || 0,237 || 0,242 || 0,247 || 0,252 || 0,257 || 1,695

Υποσύνολο ΤΟΜΕΑΣ 5 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || 1,374 || 1,401 || 1,430 || 1,458 || 1,487 || 1,517 || 1,547 || 10,215

Εκτός ΤΟΜΕΑ 5[29] του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

Ανθρώπινοι πόροι || || || || || || || ||

Άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα || || || || || || || ||

Υποσύνολο εκτός ΤΟΜΕΑ 5 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου || || || || || || || ||

ΣΥΝΟΛΟ || 1,374 || 1,401 || 1,430 || 1,458 || 1,487 || 1,517 || 1,547 || 10,215

Τα ανωτέρω μεγέθη και οι γραμμές προϋπολογισμού θα προσαρμόζονται εάν χρειάζεται σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία εξωτερικής ανάθεσης.

3.2.3.2.  Κατ’ εκτίμηση απαιτούμενοι ανθρώπινοι πόροι

– ¨  Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων

– þ  Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Η εκτίμηση εκφράζεται σε ακέραια ποσά (ή το πολύ με ένα δεκαδικό ψηφίο)

|| || Έτος 2014 || Έτος 2015 || Έτος 2016 || Έτος 2017 || Έτος 2018 || Έτος 2019 || Έτος 2020

Ÿ Θέσεις απασχόλησης του πίνακα προσωπικού (θέσεις μόνιμων και έκτακτων υπαλλήλων) ||

|| 17 01 01 01 (Έδρα και γραφεία αντιπροσωπειών της Επιτροπής) || 6 || 6 || 6 || 6 || 6 || 6 || 6

|| XX 01 01 02 (Αντιπροσωπείες) || || || || || || ||

|| XX 01 05 01 (Έμμεση έρευνα) || || || || || || ||

|| 10 01 05 01 (Άμεση έρευνα) || || || || || || ||

|| Ÿ Εξωτερικό προσωπικό (σε Ισοδύναμο Πλήρους Απασχόλησης: ΙΠΑ)[30] ||

|| 17 01 02 01 (ΣΥ, ΠΠ, ΑΕΕ από το «συνολικό κονδύλιο») || 6 || 6 || 6 || 6 || 6 || 6 || 6

|| XX 01 02 02 (ΣΥ, ΠΠ, ΝΕΑ, ΤΥ και ΑΕΕ στις αντιπροσωπείες) || || || || || || ||

|| XX 01 04 yy [31] || - στην έδρα[32] || || || || || || ||

|| - σε αντιπροσωπείες || || || || || || ||

|| XX 01 05 02 (ΣΥ, ΠΠ, ΑΕΕ - Έμμεση έρευνα) || || || || || || ||

|| 10 01 05 02 (ΣΥ, ΠΠ, ΑΕΕ - Άμεση έρευνα) || || || || || || ||

|| Άλλες γραμμές του προϋπολογισμού (να προσδιοριστεί) || || || || || || ||

|| ΣΥΝΟΛΟ || 12 || 12 || 12 || 12 || 12 || 12 || 12

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης ή/και που έχει ανακατανεμηθεί στο πλαίσιο της ίδιας της ΓΔ και θα συμπληρωθούν, ενδεχομένως, από όλα τα συμπληρωματικά κονδύλια που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση της δράσης της ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας χορήγησης και με βάση τους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Φυσικά, τα ποσά και οι εγγραφές θα προσαρμόζονται ανάλογα με τα αποτελέσματα της προβλεπόμενης διαδικασίας εξωτερικής ανάθεσης.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

Μόνιμοι και έκτακτοι υπάλληλοι || Συντονισμός, σύνταξη και οργάνωση της διαδικασίας έγκρισης των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας (αποφάσεις χρηματοδότησης), συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης μιας επιτροπής κρατών μελών Παρακολούθηση / έλεγχος και υλοποίηση χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με τους ισχύοντες δημοσιονομικούς και χρηματοοικονομικούς κανόνες∙ συμβολή στις εκθέσεις δραστηριοτήτων Προετοιμασία και συντήρηση μέσων πληροφόρησης∙ παροχή πληροφοριών για τους εσωτερικούς και εξωτερικούς ελέγχους Καθορισμός και επαλήθευση πληρωμών, αναλήψεων δεσμεύσεων και φακέλων δημοσίων συμβάσεων/επιδοτήσεων∙ μέριμνα ότι πληρούν τους όρους των συμβάσεων και τους χρηματοοικονομικούς κανόνες/κανονισμούς Εξασφάλιση του κατάλληλου υπολογισμού των χρηματοοικονομικών συναλλαγών Παρακολούθηση των προθεσμιών πληρωμών σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τους σχετικούς κανόνες, καθώς και των ροών εργασίας των μεμονωμένων χρηματοοικονομικών φακέλων Προετοιμασία και παροχή κατάρτισης σε εξωτερικούς οργανισμούς σχετικά με τις αιτήσεις σε προσκλήσεις υποβολής προτάσεων Κοινοποίηση σχετικών πληροφοριών σε αναδόχους και δικαιούχους καθόλη τη διάρκεια του σχεδίου Δημοσίευση, διαχείριση και παρακολούθηση των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων / προσφορών, αξιολόγηση και επιλογή σχεδίων Παρακολούθηση της υλοποίησης των σχεδίων και των επιδόσεων των διαχειριστών και των εταίρων των σχεδίων, παρακολούθηση των συμβατικών υποχρεώσεων Παρακολούθηση των προθεσμιών πληρωμών σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τους σχετικούς κανόνες, καθώς και των ροών εργασίας των μεμονωμένων χρηματοοικονομικών φακέλων Επιβεβαίωση της τήρησης του δημοσιονομικού κανονισμού, των διατάξεων εφαρμογής, των εσωτερικών κανόνων για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, της βασικής πράξης, της απόφασης χρηματοδότησης και άλλων δημοσιονομικών διατάξεων στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές Επαλήθευση της συμφωνίας / σύμβασης επιδότησης με τον επιλεγμένο δικαιούχο / ανάδοχο, και τεκμηρίωση Επιβεβαίωση, αφενός, ότι, κατά τη διαδικασία επιλογής, η μεθοδολογία, συμπεριλαμβανομένης της επιλεξιμότητας, των κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης, εφαρμόστηκε σωστά, και, αφετέρου, ότι η διαδικασία επιλογής υλοποιήθηκε σύμφωνα με τους κανόνες Έλεγχος της ορθότητας των διαδικασιών ανάληψης δεσμεύσεων

Εξωτερικό προσωπικό || Προετοιμασία και συντήρηση μέσων πληροφόρησης∙ παροχή πληροφοριών για τους εσωτερικούς και εξωτερικούς ελέγχους Καθορισμός και επαλήθευση πληρωμών, αναλήψεων δεσμεύσεων και φακέλων δημοσίων συμβάσεων/επιδοτήσεων∙ μέριμνα ότι πληρούν τους όρους των συμβάσεων και τους χρηματοοικονομικούς κανόνες/κανονισμούς Εξασφάλιση του κατάλληλου υπολογισμού των χρηματοοικονομικών συναλλαγών Παρακολούθηση των προθεσμιών πληρωμών σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τους σχετικούς κανόνες, καθώς και των ροών εργασίας των μεμονωμένων χρηματοοικονομικών φακέλων Προετοιμασία και παροχή κατάρτισης σε εξωτερικούς οργανισμούς σχετικά με τις αιτήσεις σε προσκλήσεις υποβολής προτάσεων Επικοινωνία σχετικών πληροφοριών σε αναδόχους και δικαιούχους καθόλη τη διάρκεια του σχεδίου Δημοσίευση, διαχείριση και παρακολούθηση των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων / προσφορών, αξιολόγηση και επιλογή σχεδίων Παρακολούθηση της υλοποίησης των σχεδίων και των επιδόσεων των διαχειριστών και των εταίρων των σχεδίων, παρακολούθηση των συμβατικών υποχρεώσεων Παρακολούθηση των προθεσμιών πληρωμών σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό και τους σχετικούς κανόνες, καθώς και των ροών εργασίας των μεμονωμένων χρηματοοικονομικών φακέλων Επιβεβαίωση της τήρησης του δημοσιονομικού κανονισμού, των διατάξεων εφαρμογής, των εσωτερικών κανόνων για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, της βασικής πράξης, της απόφασης χρηματοδότησης και άλλων δημοσιονομικών διατάξεων στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές Επαλήθευση της συμφωνίας / σύμβασης επιδότησης με τον επιλεγμένο δικαιούχο / ανάδοχο, και τεκμηρίωση Επιβεβαίωση αφενός ότι, κατά τη διαδικασία επιλογής, η μεθοδολογία, συμπεριλαμβανομένης της επιλεξιμότητας, των κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης, εφαρμόστηκε σωστά, και αφετέρου ότι η διαδικασία επιλογής υλοποιήθηκε σύμφωνα με τους κανόνες Έλεγχος της ορθότητας των διαδικασιών ανάληψης δεσμεύσεων

3.2.4.     Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

– þ  Η πρόταση/πρωτοβουλία είναι συμβατή με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014 – 2020, όπως προτείνει η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της COM(2011)500 της 29.06.2011.

– ¨  Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται αναπρογραμματισμό του σχετικού τομέα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

Να εξηγηθεί ο απαιτούμενος αναπρογραμματισμός, με προσδιορισμό των σχετικών γραμμών του προϋπολογισμού και των αντίστοιχων ποσών.

ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

– ¨  Η πρόταση/πρωτοβουλία απαιτεί τη χρησιμοποίηση του μέσου ευελιξίας ή την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου [33].

Να εξηγηθεί η ανάγκη με τον προσδιορισμό των σχετικών τομέων και γραμμών του προϋπολογισμού, καθώς και των αντίστοιχων ποσών.

ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

3.2.5.     Συνεισφορές τρίτων

– þ Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτα μέρη

– ¨ Η πρόταση/πρωτοβουλία προβλέπει τη συγχρηματοδότηση που εκτιμάται κατωτέρω:

Πιστώσεις σε εκατ. ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

|| Έτος 2014 || Έτος 2015 || Έτος 2016 || Έτος 2017 || Έτος 2018 || Έτος 2019 || Έτος 2020 || Σύνολο

Να προσδιοριστεί ο φορέας συγχρηματοδότησης || || || || || || || ||

ΣΥΝΟΛΟ συγχρηματοδοτούμενων πιστώσεων || || || || || || || ||

3.3.        Εκτιμώμενη επίπτωση στα έσοδα

– þ  Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει κανένα δημοσιονομικό αντίκτυπο στα έσοδα.

– ¨  Η πρόταση/πρωτοβουλία έχει το δημοσιονομικό αντίκτυπο που περιγράφεται κατωτέρω:

– ¨         στους ίδιους πόρους

– ¨         στα διάφορα έσοδα

εκατ. ευρώ (με 3 δεκαδικά ψηφία)

Γραμμή εσόδων του προϋπολογισμού: || Διαθέσιμες πιστώσεις για το τρέχον οικονομικό έτος || Αντίκτυπος της πρότασης/πρωτοβουλίας [34]

Έτος 2014 || Έτος 2015 || Έτος 2016 || Έτος 2017 || Έτος 2018 || Έτος 2019 || Έτος 2020

Άρθρο …………. || || || || || || || ||

Για τα διάφορα έσοδα «για ειδικό προορισμό», να προσδιοριστεί(ούν) η(οι) γραμμή(ές) δαπανών του προϋπολογισμού που έχει(ουν) επηρεαστεί.

ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

Να προσδιοριστεί η μέθοδος υπολογισμού του αντίκτυπου στα έσοδα.

ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

[1]               COM(2011)500

[2]               RAPEX: σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της ΕΕ για όλα τα επικίνδυνα καταναλωτικά προϊόντα (με εξαίρεση τα τρόφιμα, τα φαρμακευτικά και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα)

[3]               από κοινού με την εκ των υστέρων αξιολόγηση του προηγούμενου προγράμματος και την ενδιάμεση αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΕ για την πολιτική καταναλωτών 2007-2013.

[4]               Εκθέσεις Grech, Hedh & Arias, το 2010, εκθέσεις Schaldemose & Kalniete, το 2011. Έκθεση Svensson/Τριανταφυλλίδης υπό ολοκλήρωση.

[5]               που ενδέχεται να αποκτήσει τη μορφή θεματολογίου των καταναλωτών προς δημοσίευση το 2012.

[6]               αυτός ο φορέας σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να δημιουργηθεί στο πλαίσιο της αναθεώρησης της οδηγίας για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (GPSD) προκειμένου να εξασφαλίζει τον εξορθολογισμό των διαδικασιών χρηματοδότησης, τον καλύτερο σχεδιασμό, το συντονισμό και την ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις αρχές των κρατών μελών. Δεν θα πάρει τη μορφή οργανισμού.

[7]               ΕΕ C της…, σ. .

[8]               ΕΕ C της…, σ. .

[9]               COM(2010) 2020 τελικό της 3ης Μαρτίου 2010

[10]             ΕΕ L 248 της 16.9.2002, σ. 1

[11]             ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 39

[12]             …

[13]             ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13

[14]             ΕΕ L 241 της 10.9.2008, σ. 21

[15]             ΕΕ L 11 της 15.1.2002, σ. 4

[16]             ΕΕ L 364 της 9.12.2004, σ.1

[17]             ΕΕ L 292 της15.11.1996, σ. 2

[18]             ΕΕ L 66 της 4.3.2004, σ.45

[19]             ΕΕ 342 της 22.12.2009, σ.59

[20]             ΔΒΔ: Διαχείριση βάσει δραστηριοτήτων – ΠΒΔ: Προϋπολογισμός βάσει δραστηριοτήτων.

[21]             Όπως αναφέρεται στο άρθρο 49 παράγραφος 6 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

[22]             Οι λεπτομέρειες σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο BudgWeb: http://www.cc.cec/budg/man/budgmanag/budgmanag_en.html

[23]             Όπως αναφέρονται στο άρθρο 185 του δημοσιονομικού κανονισμού.

[24]             ΕΕ L 11 της 16.1.2003, σ. 1.

[25]             Απόφαση της Επιτροπής Ε(2008)4943 της 9ης Σεπτεμβρίου 2008.

[26]             ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις

[27]             ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

[28]             Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφιες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

[29]             Τεχνική ή/και διοικητική βοήθεια και δαπάνες για τη στήριξη της εφαρμογής προγραμμάτων ή/και δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «ΒΑ»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

[30]             ΣΥ = Συμβασιούχος υπάλληλος, ΠΠ = Προσωρινό προσωπικό («Intérimaire»), ΝΕΑ = Νεαρός εμπειρογνώμονας σε αντιπροσωπεία («Jeune Expert en Délégation»), ΤΥ = Τοπικός υπάλληλος, ΑΕΕ = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας.

[31]             Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού βάσει επιχειρησιακών πιστώσεων (πρώην γραμμές «BA»).

[32]             Κυρίως για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ).

[33]             Βλ. σημεία 19 και 24 της διοργανικής συμφωνίας.

[34]             Όσον αφορά τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους (δασμούς, εισφορές ζάχαρης) τα αναγραφόμενα ποσά πρέπει να είναι καθαρά ποσά, δηλ. τα ακαθάριστα ποσά μετά την αφαίρεση του 25% για έξοδα είσπραξης.