Τελική έκθεση του συμβούλου ακροάσεων στην υπόθεση COMP/C-3/37.792 — Microsoft

(σύμφωνα με το άρθρο 15 της απόφασης 2001/462/EΚ, ΕΚΑΧ της Επιτροπής, της 23ης Μαΐου 2001, σχετικά με τα καθήκοντα του συμβούλου ακροάσεων σε ορισμένες διαδικασίες ανταγωνισμού — ΕΕ L 162 της 19.6.2001, σ. 21)

(2007/C 26/04)

Το σχέδιο απόφασης στην παρούσα υπόθεση οδηγεί στις ακόλουθες παρατηρήσεις:

Διαδικασίες και κοινοποίηση των αιτιάσεων

Στις 10 Δεκεμβρίου 1998, η Sun Microsystems Inc («Sun») υπέβαλε καταγγελία σύμφωνα με το άρθρο 82 κατά της εταιρείας Microsoft Corporation («Microsoft») δυνάμει του άρθρου 3 του κανονισμού αριθ. 17/62 (1), υποστηρίζοντας ότι η εταιρεία Microsoft απέκρυψε παράνομα πληροφορίες σχετικά με τις διεπαφές απαιτούμενες για τους σκοπούς της διαλειτουργικότητας, γεγονός το οποίο θα επέτρεπε τελικά στην Μicrosoft να επεκτείνει την κυριαρχία της στα λειτουργικά συστήματα ΠΥ προς την σχετική αγορά λογισμικού λειτουργικών συστημάτων διακομιστή ομάδας εργαζομένων. H υπό εξέταση υπόθεση σύμφωνα με την καταγγελία της εταιρείας Sun καταχωρήθηκε ως υπόθεση IV/C-3/37.345.

Την 1η Αυγούστου 2000 η Επιτροπή απηύθυνε κοινοποίηση αιτιάσεων (ΚΑ) στην εταιρεία Μicrosoft σύμφωνα με το άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2842/89 (2). Η Μicrosoft απάντησε στις 17 Νοεμβρίου 2000.

Τον Φεβρουάριο του 2000, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία έρευνας με δική της πρωτοβουλία για το θέμα του αν η Μicrosoft συνέδεσε παράνομα το προϊόν Media player με το κυρίαρχο λειτουργικό σύστημα Windows, που καταχωρήθηκε ως Υπόθεση COMP/C-3/37.792.

Μία δεύτερη κοινοποίηση αιτιάσεων, που στάλθηκε στην Μicrosoft στις 30 Αυγούστου 2001, συγκέντρωσε τα σχετικά πορίσματα που αναφέρθηκαν στην πρώτη κοινοποίηση αιτιάσεων κατά την διαδικασία που ακολούθησε στο πλαίσιο της υπόθεσης COMP/C-3/37.792. Η κοινοποίηση αφορούσε θέματα διαλειτουργικότητας και την ενσωμάτωση εφαρμογής Windows Media Player (WMP) στο σύστημα Windows. Η Μicrosoft απάντησε στις 16 Νοεμβρίου 2001. Οι εταιρεία παραιτήθηκαν των δικαιωμάτων της για προφορική ακρόαση.

Η Μicrosoft παρέλαβε μία τρίτη κοινοποίηση αιτιάσεων στις 6 Αυγούστου 2003. Η συμπληρωματική αυτή κοινοποίηση αιτιάσεων δεν κάλυπτε καταχρηστικές πρακτικές διαφορετικές από αυτές που αναφέρθηκαν στην πρώτη και δεύτερη κοινοποίηση αιτιάσεων και διευκρίνιζε ότι τα νέα της στοιχεία έπρεπε να γίνουν κατανοητά στο πλαίσιο των δύο πρώτων κοινοποιήσεων αιτιάσεων. Ιδίως, η κοινοποίηση ενσωμάτωνε τα πορίσματα μεταγενέστερης έρευνας στην αγορά και εξηγούσε με περαιτέρω διευκρινίσεις τα προβλεπόμενα από την Επιτροπή μέσα για την διόρθωση της κατάστασης.

Απάντηση της Μicrosoft στην κοινοποίηση αιτιάσεων

Η Μicrosoft είχε αρχικά προθεσμία 8 εβδομάδων για να απαντήσει στην τρίτη κοινοποίηση αιτιάσεων, δηλαδή μέχρι την 1η Οκτώβρη 2003. Της παρεσχέθη πρόσβαση στο αρχείο της Επιτροπής στις 7 και 8 Αυγούστου 2003. Αυτή υπήρξε η τέταρτη φορά που της παρεσχέθη πρόσβαση. Στις 7 Σεπτεμβρίου 2003 η Μicrosoft ζήτησε παράταση 60 ημερών στην προθεσμία που είχε για να απαντήσει στην κοινοποίηση αιτιάσεων, δηλαδή έως τις 4 Δεκεμβρίου 2003. Θεώρησα ότι δεν έπρεπε να δοθεί τόσο μεγάλη παράταση. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την περίοδο των διακοπών, χορήγησα παράταση της προθεσμίας μέχρι τις 17 Οκτωβρίου 2003. Στις 17 Οκτωβρίου 2003, η Μicrosoft απάντησε έγκαιρα στην Τρίτη κοινοποίηση αιτιάσεων.

Η Μicrosoft ζήτησε να της επιτραπεί να υποβάλει συμπληρωματικό υλικό με τη μορφή πληροφοριών που προέρχονται από έρευνα και ανάλυση από τις επιχειρήσεις Μercer και NERA. Επετράπη στην Micrοsoft να υποβάλει το συμπληρωματικό υλικό μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2003, υπό τον όρο ότι θα παρείχε στην Επιτροπή ανεπεξέργαστα δεδομένα που προκύπτουν από την έρευνα προτού υποβάλει τις οικονομικές της παρατηρήσεις. Η Μicrosoft συμμορφώθηκε με τον όρο αυτό και υπέβαλε εμπρόθεσμα τις εκθέσεις Μercer και NERA στις 31 Οκτωβρίου.

Η συμμετοχή τρίτων στις διαδικασίες: αμοιβαία γνωστοποίηση πληροφοριών

Ως επίσημος καταγγέλλων, η εταιρεία Sun έλαβε μη εμπιστευτική εκδοχή της κοινοποίησης αιτιάσεων.

Εκτός από την εταιρεία Sun ένας μεγάλος αριθμός τρίτων μερών συμμετείχε ενεργά στην διαδικασία με την ιδιότητα των ενδιαφερομένων τρίτων μερών.

Τα τρίτα μέρη έλαβαν περίληψη μη εμπιστευτικού χαρακτήρα και για τις τρεις κοινοποιήσεις αιτιάσεων καθώς και για τις απαντήσεις της Micrοsoft. Οι γραπτές παρατηρήσεις εστάλησαν στην Micrοsoft για διατύπωση σχολιασμών. Λόγω των αμοιβαίων γνωστοποιήσεων όλων των κυριότερων εγγράφων μεταξύ των συμβαλλομένων μερών και τρίτων, η υπόθεση χαρακτηρίστηκε από υψηλά επίπεδα διαφάνειας όσον αφορά τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η Micrοsoft με επιστολή της της 4ης Νοεμβρίου 2003, μου ζήτησε να αποφασίσω ώστε ένα έγγραφο και δύο εκθέσεις του καταγγέλλοντος και ενός τρίτου μέρους, το οποίο η Επιτροπή είχε διαβιβάσει στην Micrοsoft στις 3 Νοεμβρίου, να μην υποβληθούν ή αναφερθούν στην προφορική ακρόαση. Δεν έκανα δεκτή την αίτηση αυτή δεδομένου ότι οι εκθέσεις σχετίζονται με την εξεταζόμενη περίπτωση, ενημέρωσα ωστόσο τους συμμετέχοντες στην ακρόαση ότι η Micrοsoft δεν είχε ακόμα την δυνατότητα να υποβάλει επισήμως παρατηρήσεις σχετικά με τα εν λόγω έγγραφα.

Προφορική ακρόαση

Στην γραπτή της απάντηση προς την Τρίτη κοινοποίηση αιτιάσεων, η Micrοsoft ζήτησε προφορική ακρόαση.

Η προφορική ακρόαση πραγματοποιήθηκε στις 12, 13 και 14 Νοεμβρίου 2003. Εκτός από την Micrοsoft συμμετείχαν ο καταγγέλλων και οχτώ ακόμα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη. Προκειμένου να παρασχεθεί στην Micrοsoft σημαντική δυνατότητα ώστε να αναπτύξει την επιχειρηματολογία της προφορικώς, η μιάμιση πρώτη μέρα διατέθηκε στην παρουσίασή της. Ο καταγγέλλων και τα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη είχαν στην διάθεσή τους από 30 λεπτά έως δύο ώρες αντίστοιχα για να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους. Τέλος η Micrοsoft επωφελήθηκε της δυνατότητας να σχολιάσει τις παρατηρήσεις των τρίτων μερών κατά την προφορική ακρόαση και εν συνεχεία γραπτώς.

Κατά την διάρκεια της προφορικής ακρόασης, ένα τρίτο μέρος (RealNetworkers) προτίθετο να αναιρέσει τη δήλωση της Micrοsoft ότι το λειτουργικό σύστημα των Windows δεν λειτουργούσε σωστά χωρίς τις λειτουργικότητες της συσκευής ανάγνωσης πολυμέσων Windows MEDIA Player («WMP»). Η παρουσίαση αυτή προκάλεσε διάσταση απόψεων για το αν η RealNetworkers αφαίρεσε εντελώς από τα Windows τον δυαδικό κωδικό της συσκευής ανάγνωσης πολυμέσων Windows MEDIA Player («WMP»). Προκειμένου να εξεταστεί η ακρίβεια της παρουσίασης της RealNetworkers η Επιτροπή κάλεσε την Micrοsoft και την RealNetworkers στις εγκαταστάσεις τους στις Βρυξέλλες. Στις 23 Ιανουαρίου 2004 η RealNetworkers επανέλαβε την παρουσίασή της σε φορητό υπολογιστή παρουσία αντιπροσώπων της Επιτροπής και της Micrοsoft. Αυτός ο υπολογιστής δόθηκε στη Micrοsoft για περαιτέρω επαλήθευση και διατύπωσε τις παρατηρήσεις της στις 6 Φεβρουαρίου 2004.

Η επιστολή της Επιτροπής της 16ης Ιανουαρίου 2004

Στις 16 Ιανουαρίου 2004, παρεσχέθη στην Micrοsoft περαιτέρω πρόσβαση στο αρχείο. Την ίδια ημέρα, η Επιτροπή έστειλε επιστολή στην Micrοsoft. Σκοπός της ήταν να αποφευχθούν παρανοήσεις σχετικά με τα συμπεράσματα της Επιτροπής για τα έγγραφα και τις αποδείξεις που υπήρχαν στο αρχείο της υπόθεσης. Για τον σκοπό αυτό τα εν λόγω στοιχεία και αποδείξεις καθώς και τα αντίστοιχα συμπεράσματα της Επιτροπής περιλήφθηκαν σε παράρτημα της επιστολής. Επιπλέον, σε αντίδραση στην απάντηση της Micrοsoft προς την τρίτη κοινοποίηση αιτιάσεων, η επιστολή της Επιτροπής στις 16 Ιανουαρίου 2004 υπογράμμισε την ορθή ερμηνεία των αντιρρήσεων που διατυπώθηκαν στον τομέα της διαλειτουργικότητας. Η Micrοsoft είχε την δυνατότητα να διατυπώσει σχόλια και για τις δύο πτυχές της επιστολής αυτής μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2004.

Mε τις επιστολές της 24ης και 27ης Ιανουαρίου, η Micrοsoft υποστήριξε ότι η επιστολή της 16ης Ιανουαρίου 2004 περιείχε νέα στοιχεία και ότι θα μπορούσε να αποτελέσει μία νέα κοινοποίηση αιτιάσεων. Η Micrοsoft ζήτησε επίσης σε ποιες παραγράφους της ΚΑ αντιστοιχούσαν τα συμπεράσματα του παρατήματος της επιστολής της Επιτροπής της 16ης Ιανουαρίου και παράταση του χρόνου απάντησης μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου 2004. Η Micrοsoft έλαβε τη σχετική απάντηση στις 27 Ιανουαρίου 2003. Με τις επιστολές της 30ης Ιανουαρίου και της 5ης Φεβρουαρίου παρέτεινα την προθεσμία της Micrοsoft για την υποβολή των παρατηρήσεών της έως τις 8 Φεβρουαρίου 2004.

Η Micrοsoft υπέβαλε τις παρατηρήσεις για το παράρτημα της επιστολής της Επιτροπής της 16ης Ιανουαρίου στις 7 Φεβρουαρίου 2004. Ανέφερε ότι η επιστολή της 16ης Ιανουαρίου περιείχε νέες αιτιάσεις. Επιπλέον, η Micrοsoft ζήτησε να επιβεβαιωθεί ότι οι παρατηρήσεις της θα ληφθούν υπόψιν.

Με επιστολές της 30ής Ιανουαρίου και της 20ής Φεβρουαρίου 2004 θεώρησα ότι η επιστολή της 16ης Ιανουαρίου 2004 της Επιτροπής είχε ολοφάνερα διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλιστεί η ορθή κατανόηση των αντιρρήσεων της Micrοsoft οι οποίες διατυπώθηκαν στον τομέα της διαλειτουργικότητας καθώς επίσης και τα συμπεράσματα τα οποία θα μπορούσε να εξαγάγει η Επιτροπή όσον αφορά ορισμένα έγγραφα του αρχείου. Επομένως δεν συμμερίζομαι την άποψη της Micrοsoft σύμφωνα με την οποία η επιστολή αυτή αποτέλεσε μία νέα κοινοποίηση αιτιάσεων. Ωστόσο, στην επιστολή μου στις 20 Φεβρουαρίου, επιβεβαίωσα ότι η ουσία της απάντησης της Micrοsoft θα μπορούσε φυσικά να ληφθεί υπόψιν από την Επιτροπή.

Κατά την διάρκεια της διαδικασίας, μερικές από τις αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν κατά την δεύτερη κοινοποίηση αιτιάσεων εγκαταλείφθηκαν, κυρίως αυτές που αναφέρονται ως τεχνολογική μόχλευση, διάκριση στην χορήγηση αδειών και καταχρηστική πολιτική χορήγησης αδειών.

Με βάση τα ανωτέρω, θεωρώ ότι το δικαίωμα να ακουστεί η άποψη της Micrοsoft και των τρίτων μερών τηρήθηκε στην εν λόγω υπόθεση.

(1)  Κανονισμός αριθ. 17 του Συμβουλίου, της 6ης Φεβρουαρίου 1962, πρώτος κανονισμός εφαρμογής των άρθρων 85 και 86 της συνθήκης (ΕΕ L 13 της 21.2.1962, σ. 204).

(2)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2842/98 της Επιτροπής, της 22 Δεκεμβρίου 1998, σχετικά με τις ακροάσεις στο πλαίσο ορισμένων διαδικασιών κατ'εφαρμογή των άρθρων 85 και 86 της συνθήκης (ΕΕ L 354 της 30.12.1998, σ. 18-219)