52004PC0318

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων στην Εσθονία

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση, η Εσθονία επικαλέστηκε τις ιδιαιτερότητες του οικείου κλάδου ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να ζητήσει μεταβατική περίοδο για την εφαρμογή της οδηγίας 96/92/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Όπως αναφέρεται στο παράρτημα VI της πράξης προσχώρησης, της παραχωρήθηκε μεταβατική περίοδος μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2008, για την εφαρμογή του άρθρου 19 παράγραφος 2 της οδηγίας 96/92/ΕΚ της 19ης Δεκεμβρίου 1996, το οποίο αφορά το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς.

Πέραν τούτου, το Συμβούλιο δέχθηκε να εξετάσει περαιτέρω την ιδιαιτερότητα αυτή μετά την προαναφερόμενη περίοδο, πράγμα το οποίο αναγνωρίζεται ρητά στη δήλωση αριθ. 8 που προσαρτάται στη συνθήκη προσχώρησης.

Στη δήλωση αυτή «η Ένωση αναγνωρίζει την ειδική κατάσταση σχετικά με την αναδιάρθρωση του τομέα του ασφαλτούχου σχιστόλιθου, η οποία θα απαιτήσει ιδιαίτερες προσπάθειες έως το τέλος του 2012».

Η Εσθονία, από την πλευρά της, δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε σταδιακό άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για τους πελάτες εκτός των νοικοκυριών μέχρι την ίδια ημερομηνία.

Μετά την υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης στις 16 Απριλίου 2003, το εν λόγω κεκτημένο αποτέλεσε αντικείμενο ουσιαστικής τροποποίησης. Η οδηγία 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που εκδόθηκε στις 26 Ιουνίου 2003 και θα αρχίσει να εφαρμόζεται την 1η Ιουλίου 2004 αποσκοπεί συγκεκριμένα στην επίσπευση του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 στοιχείο β) της νέας οδηγίας, το άνοιγμα της αγοράς πρέπει να πραγματοποιηθεί έως την 1η Ιουλίου 2004 για όλους τους μη οικιακούς πελάτες, ενώ το πλήρες άνοιγμα προβλέπεται από το άρθρο 21 παράγραφος 1 στοιχείο γ) για την 1η Ιουλίου 2007.

Στο νέο αυτό πλαίσιο, η Εσθονία διαβίβασε με επιστολή της 17ης Σεπτεμβρίου 2003 μια πρώτη επίσημη αίτηση προσαρμογής βάσει του άρθρου 57 της συνθήκης προσχώρησης, σχετικά με την παραχωρηθείσα παρέκκλιση, η οποία πρέπει να προσαρμοστεί για να ληφθεί υπόψη η νέα οδηγία, και μια δεύτερη αίτηση για την έγκριση μεταβατικής περιόδου με σκοπό τη μη εφαρμογή, μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2009 και 31ης Δεκεμβρίου 2012, του άρθρου 21 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 2003/54/ΕΚ το οποίο αφορά το άνοιγμα της αγοράς για τους μη οικιακούς πελάτες.

Οι δύο αυτές αιτήσεις βασίζονται σε ένα αξιόπιστο σχέδιο αναδιάρθρωσης του τομέα του ασφαλτούχου σχιστόλιθου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012.

Μετά από σχετικό ερώτημα που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Εσθονία δήλωσε, με επιστολή της 5ης Δεκεμβρίου 2003, ότι προτίθεται να προχωρήσει στο πλήρες άνοιγμα της αγοράς, όπως προβλέπεται από το άρθρο 21 παράγραφος 1 στοιχείο γ), στις 31 Δεκεμβρίου 2015.

Λαμβάνοντας υπόψη τις δύο αυτές αιτήσεις, η Επιτροπή προέβη σε συμπληρωματική αξιολόγηση με βάση τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη προσχώρηση.

Ο ασφαλτούχος σχιστόλιθος αποτελεί τη μόνη ουσιαστική εγχώρια ενεργειακή πηγή της Εσθονίας, ενώ η εθνική παραγωγή αντιπροσωπεύει το 84% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής. Το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην Εσθονία προέρχεται από το συγκεκριμένο στερεό καύσιμο. Πρόκειται, επομένως, για έναν στρατηγικής σημασίας παράγοντα της ασφάλειας του εφοδιασμού της Εσθονίας.

Ωστόσο, ο τομέας αυτός απαιτεί σημαντική αναδιάρθρωση, η οποία έχει ήδη αρχίσει, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερος.

Μέχρι το 2015, θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους 455 εκατομμυρίων ευρώ για την προσαρμογή των μονάδων παραγωγής στα ευρωπαϊκά περιβαλλοντικά πρότυπα και για τον εκσυγχρονισμό των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής του Narva.

Οι επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα στον τομέα του ασφαλτούχου σχιστόλιθου, καθώς και εκείνες που έχουν προγραμματιστεί πρέπει να είναι εξασφαλισμένες και για την πέραν του 2008 περίοδο. Αυτό είναι δυνατό μόνο με μια σταδιακή εισαγωγή του ανταγωνισμού.

Η Επιτροπή κρίνει ότι η μη χορήγηση παρέκκλισης για την περίοδο 2008-2012 θα έθιγε σοβαρά την ασφάλεια των επενδύσεων στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού της Εσθονίας και να μην επιτραπεί η επίλυση των σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων που δημιουργούν οι εν λόγω σταθμοί. Οι κοινωνικές πτυχές της περιοχής του Narva, εξάλλου, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη με την πρόβλεψη κατάλληλων συνοδευτικών μέτρων.

Ωστόσο, είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η παρακολούθηση των εξελίξεων της εσθονικής αγοράς.

Το άνοιγμα της εσθονικής αγοράς από 1ης Ιουλίου 1999 είναι της τάξεως του 10%. Υπολογίζεται ότι, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2008, το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει το 35% και το πλήρες άνοιγμα να επιτευχθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012, δηλαδή νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματίσει η Εσθονία (77% στις 31 Δεκεμβρίου 2012).

Η κατάσταση θα μπορούσε να αλλάξει, ιδίως όσον αφορά την ιδιοκτησία των επιχειρήσεων της εν λόγω περιοχής. Η επιχειρήσεις που υπάρχουν τώρα είναι μικρές και ενδέχεται να αναζητήσουν στρατηγικούς εταίρους για να ενισχύσουν τη θέση τους στην αγορά.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η Επιτροπή δεν κρίνει σκόπιμο να εγκρίνει παρέκκλιση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015 αλλά μόνο μέχρι το τέλος του 2012. Αυτό θα εξασφαλίσει την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων με ταυτόχρονη διαφύλαξη των συμφερόντων της Ένωσης που επιδιώκει να δημιουργήσει εσωτερική αγορά σε αυτήν την περιοχή της.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καλούνται να εγκρίνουν την παρούσα πρόταση της Επιτροπής.

2004/0110 (COD)

Πρόταση ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων στην Εσθονία

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 47 παράγραφος 2, το άρθρο 55 και το άρθρο 95,

την πρόταση της Επιτροπής [1],

[1] ΕΕ C

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής [2],

[2] ΕΕ C

μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή των Περιφερειών,

αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης [3],

[3] ΕΕ C

Εκτιμώντας τα εξής:

(1) Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση, η Εσθονία επικαλέστηκε τις ιδιαιτερότητες του οικείου κλάδου ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να ζητήσει μεταβατική περίοδο για την εφαρμογή της οδηγίας 96/92/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας [4].

[4] ΕΕ L 27 της 30.1.1997, σ. 20.

(2) Στο παράρτημα VI της πράξης προσχώρησης, της παραχωρήθηκε μεταβατική περίοδος μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2008 για την εφαρμογή του άρθρου 19 παράγραφος 2 της οδηγίας 96/92/ΕΚ, το οποίο αφορά το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς.

(3) Στη δήλωση αριθ. 8 που προσαρτάται στη συνθήκη προσχώρησης αναγνωρίζεται, εξάλλου, ότι η ειδική κατάσταση σχετικά με την αναδιάρθρωση του τομέα του ασφαλτούχου σχιστόλιθου θα απαιτήσει ιδιαίτερες προσπάθειες έως το τέλος του 2012.

(4) Μετά την υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης, η οδηγία 96/92/ΕΚ αντικαταστάθηκε από την οδηγία 2003/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2003 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας [5], η οποία πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή το αργότερο την 1η Ιουλίου 2004 και της οποίας το άρθρο 21 αποσκοπεί στην επίσπευση του ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

[5] ΕΕ L 176 της 15.7.2003, σ. 37.

(5) Με επιστολή της 17ης Σεπτεμβρίου 2003, η Εσθονία ζήτησε να μην εφαρμόσει το άρθρο 21 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 2003/54/ΕΚ το οποίο αφορά το άνοιγμα της αγοράς για τους μη οικιακούς πελάτες, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012. Με συμπληρωματική επιστολή της 5ης Δεκεμβρίου 2003, η Εσθονία δήλωσε ότι προτίθεται να προχωρήσει σε πλήρες άνοιγμα της αγοράς, όπως προβλέπεται από το άρθρο 21 παράγραφος 1 στοιχείο γ), έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015.

(6) Το αίτημα της Εσθονίας βασίζεται σε ένα αξιόπιστο σχέδιο αναδιάρθρωσης του τομέα του ασφαλτούχου σχιστόλιθου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012.

(7) Ο ασφαλτούχος σχιστόλιθος αποτελεί τη μόνη ουσιαστική εγχώρια ενεργειακή πηγή της Εσθονίας, ενώ η εθνική παραγωγή αντιπροσωπεύει το 84% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής. Το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην Εσθονία προέρχεται από το συγκεκριμένο στερεό καύσιμο. Πρόκειται, επομένως, για έναν στρατηγικής σημασίας παράγοντα της ασφάλειας του εφοδιασμού της Εσθονίας.

(8) Η έγκριση συμπληρωματικής παρέκκλισης για την περίοδο 2009-2012 θα διασφαλίσει τις επενδύσεις στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και θα εγγυηθεί την ασφάλεια του εφοδιασμού της Εσθονίας ενώ, ταυτόχρονα, θα επιτρέψει την επίλυση των σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων που δημιουργούν οι εν λόγω σταθμοί.

(9) Είναι σκόπιμο να γίνει αποδεκτό το αίτημα της Εσθονίας και να τροποποιηθεί ανάλογα η οδηγία 2003/54/ΕΚ,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ :

Άρθρο1

Στο άρθρο 26 της οδηγίας 2003/54/ΕΚ, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 3:

«3. Η Εσθονία δικαιούται προσωρινή παρέκκλιση από την εφαρμογή του άρθρου 21 παράγραφος 1 στοιχεία β) και γ) μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012. Η Εσθονία λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσει το άνοιγμα της οικείας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Το άνοιγμα αυτό πραγματοποιείται σταδιακά κατά την περίοδο αναφοράς ώστε το πλήρες άνοιγμα να επιτευχθεί την 1η Ιανουαρίου 2013. Την 1η Ιανουαρίου 2009, το ελάχιστο άνοιγμα της αγοράς πρέπει να αντιπροσωπεύει το 35% της κατανάλωσης. Η Εσθονία ανακοινώνει ετησίως στην Επιτροπή τα κατώτατα όρια κατανάλωσης που δημιουργούν δικαίωμα επιλεξιμότητας για τον τελικό καταναλωτή. »

Άρθρο 2

Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία το αργότερο έως την 1η Ιουλίου 2004. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των διατάξεων αυτών.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, αυτές περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη έκδοσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς αποφασίζεται από τα κράτη μέλη.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος