52003AR0069

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την "Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διεξαγωγή επίσημων ελέγχων στις ζωοτροφές και στα τρόφιμα"

(2004/C 23/03)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

έχοντας υπόψη την "Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διεξαγωγή επίσημων ελέγχων στις ζωοτροφές και στα τρόφιμα" (COM(2003) 52 τελικό - 2003/0030 (COD))·

έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2003, να ζητήσει τη γνωμοδότησή της για αυτό το θέμα, σύμφωνα με το άρθρο 152 παράγραφος 4 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας·

έχοντας υπόψη την απόφαση του Προεδρείου της, της 14ης Μαΐου 2002, να αναθέσει στην επιτροπή "Βιώσιμη ανάπτυξη" την κατάρτιση σχετικής γνωμοδότησης·

έχοντας υπόψη τη γνωμοδότησή της για την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο "Λευκή Βίβλος για την ασφάλεια των τροφίμων" (CdR 77/2000 fin)(1)·

έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησής της (CdR 67/2003 rev. 2) που υιοθέτησε στις 12 Ιουνίου 2003 η επιτροπή "Βιώσιμη Ανάπτυξη" (εισηγητής: ο κ. Xavier Desgain, Μέλος του Κοινοβουλίου της Περιφέρειας της Βαλλονίας (B)·

εκτιμώντας ότι το ενδιαφέρον των μελών της ΕΤΠ για μια πολιτική σχετικά με τα τρόφιμα που να βασίζεται σε υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας των καταναλωτών·

υιοθέτησε ομόφωνα κατά την 51η σύνοδο ολομέλειάς της, που πραγματοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2003, την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Απόψεις και συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

Η Επιτροπή των Περιφερειών

1.1. Διαπιστώνει ότι οι στόχοι αυτής της πρότασης κανονισμού ανταποκρίνονται στις παρατηρήσεις που είχε εκφράσει στη γνωμοδότησή της της 12ης Απριλίου 2000 σχετικά με το Λευκό Βιβλίο για την ασφάλεια των τροφίμων (CdR 77/2000 fin), αλλά προκαλούν εν πολλοίς τις ίδιες ανησυχίες.

1.2. Αναγνωρίζει ότι οι θεμελιώδεις αρχές της ασφάλειας των τροφίμων και της εμπιστοσύνης των καταναλωτών πρέπει να στηριχθούν σε μια πλήρη και ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία να καλύπτει όλη την τροφική αλυσίδα από την παραγωγή έως την κατανάλωση, με τα εξής στοιχεία:

- διαφάνεια όλων των ενεργειών και των απόψεων,

- παροχή όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών με σαφή και κατανοητό τρόπο, ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να κάνει αποτελεσματικές επιλογές,

- δυνατότητα αποτελεσματικού εντοπισμού όλων των τροφίμων, των ζωοτροφών και των συστατικών του στο σύνολο της τροφικής αλυσίδας μέχρι τον καταναλωτή, εξασφαλίζοντας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας τη δυνατότητα προσδιορισμού όλων των συστατικών·

- εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης, όποτε το απαιτούν οι περιστάσεις.

1.3. Εκφράζει την ικανοποίησή της για τη βούληση της Επιτροπής να συγκεντρώσει σε έναν κοινό κανονισμό τους ελέγχους των τροφίμων και των ζωοτροφών.

1.4. Επιθυμεί να μπορέσουν οι γενικές αυτές διατάξεις να εφαρμοσθούν, όσον αφορά τους στόχους της παρούσας πρότασης κανονισμού, και στους επίσημους ελέγχους που αποσκοπούν στην εξακρίβωση της συμμόρφωσης με τους κανόνες για την κοινή οργάνωση των αγορών των αγροτικών προϊόντων (αρόσιμα προϊόντα, οίνος, ελαιόλαδο, οπωροκηπευτικά, λυκίσκος, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, βόειο και μοσχαρίσιο κρέας, αίγειο και πρόβειο κρέας και μέλι), ώστε από τις οριζόντιες διατάξεις του παρόντος κανονισμού να καλύπτεται όλη η αγροτική παραγωγή.

1.5. Κρίνει ότι θα πρέπει να προσαρμοσθεί τουλάχιστον η οδηγία 2000/29/ΕΚ(2) περί μέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισμών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας.

1.6. Υποστηρίζει την εφαρμογή πολυετών εθνικών σχεδίων ελέγχου. Ωστόσο, στη γνωμοδότησή της για το Λευκό Βιβλίο σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, η ΕΤΠ παραδέχεται την ανάγκη αναγνώρισης και σεβασμού της ποικιλομορφίας και της πολιτιστικής και οικονομικής σημασίας των περιφερειακών και τοπικών παραδόσεων και εθίμων όσον αφορά την παραγωγή και τη γεύση των τροφίμων και, κατά συνέπεια, την ανάγκη διαρκούς επιδίωξης της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ της ασφάλειας του καταναλωτή και της δυνατότητας επιλογής του, κρίνει δε ότι, η προώθηση και η στήριξη τυπικών προϊόντων διατροφής από διάφορες τοπικές παραδόσεις αποτελεί έναν πολύ ενδεδειγμένο τρόπο να παρέχονται υγιεινά τρόφιμα στον καταναλωτή και, ταυτόχρονα, να βοηθούνται οι οικονομίες πολλών αγροτικών περιοχών. Οι ενισχύσεις αυτές παραμένουν σημαντικές και πρέπει να ενσωματωθούν στα πολυετή εθνικά σχέδια ελέγχου (άρθρο 42 της πρότασης κανονισμού). Είναι, πράγματι, λογικό το ότι αυτά τα σχέδια επικεντρώνουν τις δράσεις ελέγχου στους τομείς με τους περισσότερους κινδύνους (σύνδεση με μεθόδους διαχείρισης των αποβλήτων, επεξεργασία και παραγωγή σε πολύ μεγάλες ποσότητες, φύση και τρόπος της παραγωγής). Για τον λόγο αυτό, πρέπει να δοθεί προσοχή στη διατύπωση του άρθρου 43 της πρότασης κανονισμού. Η αιτιολογική σκέψη αριθ. 13 του προτεινόμενου κανονισμού ορίζει ότι η συχνότητα των επίσημων ελέγχων πρέπει να έχει τακτική βάση και να είναι ανάλογη με τον κίνδυνο. Η εκτίμηση αυτή του κινδύνου θα πρέπει να διευκρινιστεί ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής, επεξεργασίας και διανομής και ανάλογα με τον όγκο της παραγωγής. Για τους λόγους που εξετέθησαν ανωτέρω και για να εξασφαλισθεί η βέλτιστη διαχείριση των πολυετών εθνικών σχεδίων ελέγχου, είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να προβλέπουν, ήδη από την φάση της προετοιμασίας των σχεδίων, τη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Το ίδιο θα πρέπει να συμβαίνει και κατά την κατάρτιση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης, για τα οποία γίνεται λόγος στο άρθρο 13.

1.7. Επιθυμεί να αξιολογούνται οι κίνδυνοι ανάλογα με κάθε μέθοδο παραγωγής, να διενεργούνται σε όσο το δυνατό νωρίτερο στάδιο της διαδικασίας και να αφορούν κατά προτεραιότητα τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και την αλυσίδα της κατάψυξης.

1.8. Εκτιμά ότι η αλυσίδα παραγωγής ζωοτροφών είχε έντονη συμμετοχή στις περισσότερες κρίσεις της διατροφής κατά τα τελευταία χρόνια· γι' αυτό, ζητά να προβλεφθούν ενισχυμένοι και πιο συχνοί έλεγχοι σε αυτόν τον τομέα και να προσανατολίζονται οι έλεγχοι αυτοί προς την πρόληψη των κινδύνων.

1.9. Ζητά να είναι ο κανονισμός αρκετά ευέλικτος, ώστε να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των τομέων που καλύπτονται από τους κανονισμούς (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 1991 περί του βιολογικού τρόπου παραγωγής γεωργικών προϊόντων και των σχετικών ενδείξεων στα γεωργικά προϊόντα και στα είδη διατροφής(3), (ΕΟΚ) αριθ. 2081/92 του Συμβουλίου της 14ης Ιουλίου 1992 για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων(4) και (ΕΟΚ) αριθ. 2082/92 της 14ης Ιουλίου 1992(5) για τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων.

1.10. Επιθυμεί να λαμβάνεται πραγματικά υπόψη στα πολυετή εθνικά σχέδια ελέγχου η απαίτηση ανιχνευσιμότητας καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας και να διασφαλίζεται η διαφάνειά της.

1.11. Εκφράζει την ικανοποίησή της για τη θέση σε εφαρμογή κοινοτικών ελέγχων στα κράτη μέλη μέσω γενικότερων ερευνών, πράγμα που θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να βελτιώσουν τις διαδικασίες ελέγχου.

1.12. Τάσσεται υπέρ της υποχρέωσης των κρατών μελών, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που ορίζει η Συνθήκη ΕΚ, να προβλέπουν ποινικές κυρώσεις για τις σοβαρές παραβάσεις που είναι δυνατόν να καταλήξουν στη διάθεση επικίνδυνων προϊόντων στην αγορά, κατά την έννοια των άρθρων 14 και 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 178/2002(6) (για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων), διότι σε πολλές περιπτώσεις μόνο οι ποινικές κυρώσεις είναι πραγματικά αποτρεπτικές. Ωστόσο, για ορισμένες παραβάσεις είναι αναγκαίο να προβλεφθούν και διοικητικές κυρώσεις, που να επιβάλλονται με ταχύτερο τρόπο. Ωστόσο, η ΕΤΠ θα επιθυμούσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιβάλει, στο μέλλον, εναρμονισμένες ευρωπαϊκές ποινικές κυρώσεις, έχοντας επίγνωση ότι η καθιέρωση τέτοιων ποινικών κυρώσεων, που να ισχύουν σε όλη την έκταση της ΕΕ, θα απαιτήσει, κατά πάσα πιθανότητα, αναθεώρηση της Συνθήκης.

1.13. Καλεί την Επιτροπή, για να μην προκληθεί στρέβλωση του ανταγωνισμού, να θεσπίσει ένα σύστημα με εναρμονισμένα επίπεδα τελών για τους τομείς των ζωοτροφών και των τροφίμων, το οποίο να λαμβάνει υπόψη, σε περίπτωση που αυτοί δεν συμμορφώνονται προς τη νομοθεσία σχετικά με τις ζωοτροφές και τα τρόφιμα, τις δραστηριότητες ελέγχου που υπερβαίνουν τη συνήθη δραστηριότητα επίβλεψης· ζητά επίσης να προβλεφθεί ορισμένη ευελιξία στο σύστημα των τελών ελέγχου, προκειμένου να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντα των μικρών επιχειρήσεων.

1.14. Επιθυμεί να ληφθούν υπόψη οι διάφορες παρατηρήσεις της στα μαθήματα που διοργανώνει η Επιτροπή για το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για τους ελέγχους.

Βρυξέλλες, 9 Οκτωβρίου 2003.

Ο Πρόεδρος

της Επιτροπής των Περιφερειών

Albert Bore

(1) ΕΕ C 226 της 8.8.2000, σ. 7.

(2) ΕΕ L 169 της 10.7.2000, σ. 1.

(3) ΕΕ L 198 της 22.7.1991, σ. 1. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 436/2001 της Επιτροπής (ΕΕ L 63 της 3.3.2001, σ. 16).

(4) ΕΕ L 208 της 24.7.1992, σ. 1. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2796/2000 της Επιτροπής (ΕΕ L 324 της 21.12.2000, σ. 26).

(5) ΕΕ L 208 της 24.7.1992, σ. 9.

(6) ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1.