(1)

Η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου («συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας») (1) εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021. Μαζί με τη συμφωνία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας («συμφωνία αποχώρησης») (2), αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο των διμερών σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Ένωση») και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας («Ηνωμένο Βασίλειο»).

(2)

Στις 31 Δεκεμβρίου 2020, όταν έληξε η μεταβατική περίοδος που προβλεπόταν στη συμφωνία αποχώρησης, το δίκαιο της Ένωσης έπαυσε να εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και τέθηκε σε εφαρμογή το πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία (αναφερόμενο πλέον ως «πλαίσιο του Ουίνδσορ») (3), το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης.

(3)

Από την 1η Ιανουαρίου 2021, οι υγειονομικοί και φυτοϋγειονομικοί χώροι της Ένωσης, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου, αφετέρου, έχουν διαχωριστεί και, ως εκ τούτου εφαρμόζονται χωριστή νομοθεσία και χωριστές πολιτικές. Ωστόσο, οι υγειονομικοί και φυτοϋγειονομικοί κανόνες της Ένωσης καθώς και άλλοι σχετικοί κανόνες εφαρμόζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού σε σχέση με τη Βόρεια Ιρλανδία δυνάμει του πλαισίου του Ουίνδσορ.

(4)

Από την 1η Ιανουαρίου 2021 η Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτουν χωριστά συστήματα εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, εκτός από τη Βόρεια Ιρλανδία, όπου εφαρμόζεται το σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της Ένωσης στον βαθμό που σχετίζεται με τις αγορές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το άρθρο 9 και το παράρτημα 4 του πλαισίου του Ουίνδσορ.

(5)

Στο άρθρο 764 της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας προβλέπεται ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής συνιστά ουσιώδες στοιχείο της εταιρικής σχέσης που θεσπίζεται με τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας και αποτελεί επίσης ουσιώδες στοιχείο των μελλοντικών συμπληρωματικών συμφωνιών.

(6)

Σύμφωνα με το άρθρο 392 παράγραφος 6 της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας, η Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο εξετάζουν σοβαρά τη σύνδεση των αντίστοιχων συστημάτων τους για την τιμολόγηση του άνθρακα με τρόπο που να διαφυλάσσει την ακεραιότητα των εν λόγω συστημάτων και να προβλέπει τη δυνατότητα αύξησης της αποτελεσματικότητάς τους.

(7)

Το άρθρο 25 παράγραφος 1α της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) προβλέπει τη δυνατότητα σύναψης συμφωνιών με τρίτες χώρες για την αμοιβαία αναγνώριση δικαιωμάτων μεταξύ των συστημάτων εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

(8)

Σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/ΕΚ, κάθε τέτοιο σύστημα εμπορίας εκπομπών τρίτων χωρών πρέπει να είναι υποχρεωτικό και να βασίζεται σε απόλυτα ανώτατα όρια εκπομπών. Τα εν λόγω κριτήρια πληρούνται επί του παρόντος από το σύστημα εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του Ηνωμένου Βασιλείου.

(9)

Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφοι 4 και 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2023/956 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), ο εν λόγω κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε εμπορεύματα καταγωγής τρίτων χωρών με τις οποίες η Ένωση έχει συνάψει συμφωνία που συνδέει πλήρως το σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ένωσης και το σύστημα εμπορίας εκπομπών της εν λόγω τρίτης χώρας και οι οποίες πληρούν όλες τις σχετικές προϋποθέσεις.

(10)

Στο πλαίσιο της έκβασης της συνόδου κορυφής Ηνωμένου Βασιλείου – Ευρωπαϊκής Ένωσης της 19ης Μαΐου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με συμφωνίες για έναν κοινό υγειονομικό και φυτοϋγειονομικό χώρο και για τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης.

(11)

Συνεπώς, θα πρέπει να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύναψη δύο χωριστών συμφωνιών με το Ηνωμένο Βασίλειο: μίας συμφωνίας για έναν κοινό υγειονομικό και φυτοϋγειονομικό χώρο και μίας συμφωνίας για τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης. Η Επιτροπή θα πρέπει να οριστεί ως διαπραγματευτής της Ένωσης,