This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 32023D1461
Decision (EU) 2023/1461 of the European Parliament and of the Council of 12 July 2023 providing macro-financial assistance to the Republic of North Macedonia
Απόφαση (ΕΕ) 2023/1461 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2023 για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας
Απόφαση (ΕΕ) 2023/1461 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2023 για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας
ΕΕ L 180 της 17.7.2023, p. 1–7
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
In force
|
17.7.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
L 180/1 |
ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) 2023/1461 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
της 12ης Ιουλίου 2023
για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 212 παράγραφος 2,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,
Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (1),
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
|
(1) |
Οι σχέσεις μεταξύ της Ένωσης και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας («Βόρεια Μακεδονία») συνεχίζουν να αναπτύσσονται στο πλαίσιο της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, αφετέρου (2) (η «συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης»). Οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης μεταξύ της Ένωσης και της Βόρειας Μακεδονίας ξεκίνησαν στις 19 Ιουλίου του 2022. |
|
(2) |
Η οικονομία της Βόρειας Μακεδονίας έχει επηρεαστεί σημαντικά από την ύφεση το 2020, την οποία προκάλεσε η πανδημία της COVID-19, καθώς και από την πρόσφατη ενεργειακή κρίση. Οι εν λόγω συνθήκες συντέλεσαν στο σημαντικό χρηματοδοτικό κενό της χώρας, στην επιδείνωση της εξωτερικής θέσης και στις αυξανόμενες δημοσιονομικές ανάγκες. |
|
(3) |
Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας έχει επιδείξει ισχυρή δέσμευση για την εφαρμογή περαιτέρω μεταρρυθμίσεων, εστιάζοντας στους βασικούς τομείς πολιτικής που προσδιορίζονται στα κοινά συμπεράσματα του οικονομικού και δημοσιονομικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας της 24ης Μαΐου του 2022 και περιλαμβάνουν θεμελιώδεις τομείς όπως η δικαιοσύνη, η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, η χρηστή διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου. |
|
(4) |
Η Βόρεια Μακεδονία ολοκλήρωσε επιτυχώς την πράξη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID-19 δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2020/701 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), καθώς έχουν υλοποιηθεί όλες οι μεταρρυθμιστικές δράσεις που συμφωνήθηκαν με την Ένωση στο μνημόνιο συνεννόησης που αναφέρεται στην εν λόγω απόφαση. |
|
(5) |
Τον Απρίλιο του 2022 η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) κατέληξαν σε μία τεχνική συμφωνία για γραμμή πρόληψης και ρευστότητας διάρκειας 24 μηνών και ύψους 530 000 000 EUR, η οποία εγκρίθηκε επίσημα από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ στις 22 Νοεμβρίου 2022. Το πρόγραμμα του ΔΝΤ αποσκοπεί στον μετριασμό της επιδεινούμενης εξωτερικής κατάστασης, στη στήριξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης και στην επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε ορισμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής πολιτικής και των δημόσιων επενδύσεων. |
|
(6) |
Λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης και των οικονομικών προοπτικών, η Βόρεια Μακεδονία ζήτησε αρχικά μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση τον Απρίλιο του 2022 για να συμπληρώσει το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Ωστόσο, η Επιτροπή ανέστειλε την εξέταση του εν λόγω αιτήματος, διότι η οικονομία της χώρας εξακολουθούσε να είναι αρκετά ανθεκτική την περίοδο εκείνη και υπήρχαν ορισμένες άλλες διαθέσιμες επιλογές χρηματοδότησης για την κάλυψη των αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης του 2022. Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας ανανέωσε το αίτημά της για μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή τον Οκτώβριο του 2022. |
|
(7) |
Δεδομένου ότι η Βόρεια Μακεδονία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα και έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις προσχώρησης, θεωρείται επιλέξιμη για να λάβει μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση. |
|
(8) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να συνιστά έκτακτο χρηματοδοτικό μέσο μη δεσμευτικής και μη προσδιορισμένης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης της Βόρειας Μακεδονίας και θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει ισχυρά μέτρα άμεσης προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της θέσης του ισοζυγίου πληρωμών της Βόρειας Μακεδονίας βραχυπρόθεσμα. |
|
(9) |
Δεδομένου ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές υπολειπόμενες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης στο ισοζύγιο πληρωμών της Βόρειας Μακεδονίας, πέραν των αναγκών που καλύπτονται από τους πόρους που χορηγεί το ΔΝΤ, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία θεωρείται, υπό τις τρέχουσες εξαιρετικές περιστάσεις, κατάλληλη απάντηση στο αίτημα στήριξης της χώρας για τη σταθεροποίηση της οικονομίας της, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα στηρίξει την οικονομική σταθεροποίηση και το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Βόρειας Μακεδονίας, συμπληρώνοντας τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών ρυθμίσεων του ΔΝΤ. |
|
(10) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης κατάστασης εξωτερικής χρηματοδότησης για την Βόρεια Μακεδονία, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτόν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της. |
|
(11) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αναμένεται να συμβαδίζει με την υλοποίηση των πράξεων δημοσιονομικής στήριξης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1529 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4). |
|
(12) |
Ο προσδιορισμός του ποσού της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να βασίζεται σε μια ποσοτική εκτίμηση των υπολειπόμενων εξωτερικών χρηματοδοτικών αναγκών της Βόρειας Μακεδονίας και λαμβάνει υπόψη την ικανότητα της χώρας για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων και ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να συμπληρώνει τα προγράμματα και τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τον καθορισμό του ποσού της συνδρομής θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές πολυμερών χορηγών και η ανάγκη να διασφαλιστεί δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ της Ένωσης και των άλλων χορηγών, καθώς και οι τυχόν προϋπάρχουσες ενέργειες άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία. |
|
(13) |
Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία να είναι σύμφωνη νομικά και ουσιαστικά με τις βασικές αρχές και τους στόχους των διαφόρων τομέων της εξωτερικής δράσης, με τα μέτρα που λαμβάνονται σχετικά με τους εν λόγω τομείς και με τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης. |
|
(14) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίζει την εξωτερική πολιτική της έναντι της Βόρειας Μακεδονίας. Η Επιτροπή και Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της πράξης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής για τον συντονισμό και τη διασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης. |
|
(15) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να υποστηρίζει την προσήλωση της Βόρειας Μακεδονίας στις κοινές με την Ένωση αξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η χρηστή διακυβέρνηση, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μείωση της φτώχειας, καθώς και η προσήλωσή της στις αρχές του ελεύθερου, βασισμένου σε κανόνες και θεμιτού εμπορίου. |
|
(16) |
Προϋπόθεση για να χορηγήσει η Ένωση μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή θα πρέπει να είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Βόρειας Μακεδονίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας, στους οποίους περιλαμβάνονται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το κράτος δικαίου και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, οι ειδικοί στόχοι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να αφορούν την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας όσον αφορά τα συστήματα διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών, καθώς και της διακυβέρνησης και της εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα στη Βόρεια Μακεδονία και θα πρέπει να προωθούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη στήριξη της βιώσιμης και συμμετοχικής ανάπτυξης, στη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση. Η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί τακτικά την εκπλήρωση της εν λόγω προϋπόθεσης από τη Βόρεια Μακεδονία και την επίτευξη των στόχων αυτών. |
|
(17) |
Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης που συνδέονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της, η Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παρατυπιών που συνδέονται με την εν λόγω συνδρομή. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για τη διενέργεια εξακριβώσεων από την Επιτροπή, ελέγχων από το Ελεγκτικό Συνέδριο καθώς και για την άσκηση από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία των αρμοδιοτήτων της σχετικά με την παροχή από την Ένωση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Βόρεια Μακεδονία. |
|
(18) |
Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία δεν θίγει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ως αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής. |
|
(19) |
Τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία που παρέχονται υπό μορφή δανείων θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προβλέπονται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. |
|
(20) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής. Για να εξασφαλιστεί η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου να παρακολουθούν την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή θα πρέπει να τα ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις που αφορούν την εν λόγω συνδρομή και να τους παρέχει τα σχετικά έγγραφα. |
|
(21) |
Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5). |
|
(22) |
Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να υπόκειται σε όρους οικονομικής πολιτικής που θα καθοριστούν σε μνημόνιο συνεννόησης (ΜΣ). Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις εφαρμογής και για λόγους αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει την αρμοδιότητα να διαπραγματευθεί τους εν λόγω όρους με τις αρχές της Βόρειας Μακεδονίας υπό την εποπτεία της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η συμβουλευτική διαδικασία θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό. Λαμβανομένων υπόψη των δυνητικά σημαντικών επιπτώσεων συνδρομής άνω των 90 000 000 EUR, ενδείκνυται να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011, για πράξεις που υπερβαίνουν το εν λόγω κατώτατο όριο. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης προς τη Βόρεια Μακεδονία, η διαδικασία εξέτασης θα πρέπει να εφαρμόζεται για την έγκριση του ΜΣ και για οποιαδήποτε μείωση, αναστολή ή ακύρωση της εν λόγω συνδρομής. |
|
(23) |
Δεδομένου του περιορισμένου ποσού της χρηματοδοτικής συνδρομής, ήτοι 100 000 000 EUR, του έκτακτου χαρακτήρα της και του επιθυμητού χρονοδιαγράμματος της εκταμίευσης, μία συνακόλουθη προσέγγιση χρηματοδότησης θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη ευελιξία και αποτελεσματικότητα των δανειοληπτικών πράξεων σε σύγκριση με τη διαφοροποιημένη στρατηγική χρηματοδότησης. Ως εκ τούτου, κατ’ εξαίρεση, η Επιτροπή θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τις δόσεις του δανείου στην κεφαλαιαγορά υπό μορφή συνακόλουθων πράξεων αντί μίας διαφοροποιημένης στρατηγικής χρηματοδότησης που προβλέπεται στο άρθρο 220α του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6). Ως εκ τούτου, ενδείκνυται η χρηματοδοτική συνδρομή στη Βόρεια Μακεδονία να χρηματοδοτηθεί μέσω μεμονωμένων χρηματοοικονομικών συναλλαγών, |
ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
1. Η Ένωση χορηγεί μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ανώτατου ποσού 100 000 000 EUR στη Βόρεια Μακεδονία («μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης»), με σκοπό τη στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησης της Βόρειας Μακεδονίας και μιας ατζέντας ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων. Όλο το ποσό της συνδρομής θα χορηγηθεί υπό μορφή δανείων. Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης εξαρτάται από την έκδοση του προϋπολογισμού της Ένωσης για το σχετικό έτος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η συνδρομή συμβάλλει στην κάλυψη των αναγκών που σχετίζονται με το ισοζύγιο πληρωμών της Βόρειας Μακεδονίας, όπως αυτές προσδιορίζονται στο πρόγραμμα του ΔΝΤ.
2. Για τη χρηματοδότηση του δανείου της Ένωσης, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται, εξ ονόματος της Ένωσης, να δανείζεται τα αναγκαία κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές ή από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και να δανείζει τα αντίστοιχα ποσά στη Βόρεια Μακεδονία σύμφωνα με τους όρους που ισχύουν για τις δανειοληπτικές πράξεις. Τα δάνεια έχουν μέγιστη μέση διάρκεια έως 15 έτη.
3. Η Επιτροπή διαχειρίζεται την αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης κατά τρόπο συνεπή προς τις συμφωνίες ή τις συνεννοήσεις μεταξύ του ΔΝΤ και της Βόρειας Μακεδονίας, και με τις βασικές αρχές και τους στόχους οικονομικών μεταρρυθμίσεων που ορίζονται στη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης.
Η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για εξελίξεις που αφορούν τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών εκταμιεύσεων, και διαβιβάζει τα σχετικά έγγραφα στα εν λόγω όργανα εγκαίρως.
4. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης διατίθεται για περίοδο δυόμισι ετών, αρχής γενομένης από την πρώτη ημέρα μετά την έναρξη ισχύος του ΜΣ που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1.
5. Εάν οι ανάγκες χρηματοδότησης της Βόρειας Μακεδονίας μειωθούν ριζικά κατά την περίοδο εκταμίευσης της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, σε σύγκριση με τις αρχικές προβλέψεις, η Επιτροπή, ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης του άρθρου 7 παράγραφος 2, μειώνει το ποσό της συνδρομής ή την αναστέλλει ή την ακυρώνει.
Άρθρο 2
1. Προϋπόθεση για να χορηγήσει η Ένωση μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Βόρειας Μακεδονίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας, στους οποίους περιλαμβάνονται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το κράτος δικαίου και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
2. Η Επιτροπή παρακολουθεί την εκπλήρωση από τη Βόρεια Μακεδονία της προϋπόθεσης που ορίζεται στην παράγραφο 1 σε όλη τη διάρκεια ισχύος της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.
3. Οι παράγραφοι 1 και 2 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται σύμφωνα με την απόφαση 2010/427/ΕΕ του Συμβουλίου (7).
Άρθρο 3
1. Η Επιτροπή, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 2, συμφωνεί με τις αρχές της Βόρειας Μακεδονίας σχετικά με σαφώς καθορισμένους όρους οικονομικής πολιτικής και χρηματοδοτικούς όρους, εστιάζοντας στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, από τους οποίους εξαρτάται η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης. Οι εν λόγω όροι οικονομικής πολιτικής και χρηματοδοτικοί όροι καθορίζονται σε μνημόνιο συνεννόησης (ΜΣ) το οποίο περιλαμβάνει χρονοδιάγραμμα για την εκπλήρωση των εν λόγω όρων. Οι εν λόγω όροι οικονομικής πολιτικής και οι χρηματοδοτικοί όροι είναι συνεπείς με τις συμφωνίες ή τα μνημόνια συνεννόησης που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 3, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων μακροοικονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζει η Βόρεια Μακεδονία με τη στήριξη του ΔΝΤ.
2. Οι όροι που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αποσκοπούν, ειδικότερα, στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας των συστημάτων διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών στη Βόρεια Μακεδονία, περιλαμβανομένης της χρήσης της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Κατά τον σχεδιασμό των μέτρων πολιτικής λαμβάνονται επίσης δεόντως υπόψη η πρόοδος όσον αφορά το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών, η ανάπτυξη ενός βασισμένου σε κανόνες και θεμιτού εμπορίου και άλλες προτεραιότητες στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης. Η Επιτροπή παρακολουθεί τακτικά την πρόοδο της Βόρειας Μακεδονίας στην επίτευξη των στόχων αυτών.
3. Οι λεπτομερείς χρηματοδοτικοί όροι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης καθορίζονται σε δανειακή σύμβαση που πρόκειται να συναφθεί μεταξύ της Επιτροπής και της Βόρειας Μακεδονίας.
4. Η Επιτροπή επαληθεύει, σε τακτά διαστήματα, ότι οι όροι που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 εξακολουθούν να τηρούνται, συμπεριλαμβανομένου και του κατά πόσον οι οικονομικές πολιτικές της Βόρειας Μακεδονίας συνάδουν με τους στόχους της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Για τον σκοπό της εν λόγω επαλήθευσης, η Επιτροπή συνεργάζεται στενά με το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και, εφόσον είναι αναγκαίο, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Άρθρο 4
1. Με την επιφύλαξη των όρων που αναφέρονται στην παράγραφο 3, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης διατίθεται από την Επιτροπή με τη μορφή δύο ίσων δόσεων.
2. Τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης διατίθενται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8).
3. Η απόφαση της Επιτροπής για την αποδέσμευση των δόσεων εξαρτάται από την εκπλήρωση των ακόλουθων όρων:
|
α) |
της προϋπόθεσης που ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1· |
|
β) |
των συνεχών ικανοποιητικών επιδόσεων ως προς την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιλαμβάνει μέτρα ισχυρής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τα οποία στηρίζονται από την εκταμιευόμενη μη προληπτική πιστωτική συμφωνία του ΔΝΤ· |
|
γ) |
της ικανοποιητικής εφαρμογής των όρων οικονομικής πολιτικής και των χρηματοδοτικών όρων που συμφωνούνται στο ΜΣ. |
4. Η αποδέσμευση της δεύτερης δόσης πραγματοποιείται, καταρχήν, το νωρίτερο τρεις μήνες μετά την αποδέσμευση της πρώτης δόσης.
5. Σε περίπτωση που δεν τηρούνται οι όροι που αναφέρονται στην παράγραφο 3, η Επιτροπή αναστέλλει προσωρινά ή ακυρώνει την εκταμίευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τους λόγους της εν λόγω αναστολής ή ακύρωσης.
6. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης εκταμιεύεται στην Εθνική Τράπεζα της Βόρειας Μακεδονίας. Με την επιφύλαξη των όρων που συμφωνήθηκαν στο ΜΣ, περιλαμβανομένης της επιβεβαίωσης των υπολειπόμενων δημοσιονομικών χρηματοδοτικών αναγκών, τα ενωσιακά κονδύλια μπορεί να μεταβιβάζονται στο Υπουργείο Οικονομικών της Βόρειας Μακεδονίας ως τελικό αποδέκτη.
Άρθρο 5
1. Οι δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις που σχετίζονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης διενεργούνται σε ευρώ με την ίδια ημερομηνία αξίας και δεν εμπλέκουν την Ένωση στη μεταβολή της διάρκειας ούτε εκθέτουν την Ένωση σε κινδύνους συναλλάγματος ή επιτοκίου, ή σε οποιουσδήποτε άλλους εμπορικούς κινδύνους.
2. Σε περίπτωση που το επιτρέπουν οι περιστάσεις και εφόσον το ζητήσει η Βόρεια Μακεδονία, η Επιτροπή μπορεί να προβεί στις προσήκουσες ενέργειες προκειμένου να διασφαλίσει την προσθήκη ρήτρας πρόωρης εξόφλησης στους όρους και τις προϋποθέσεις του δανείου και την ύπαρξη ανάλογης ρήτρας στους όρους και τις προϋποθέσεις των δανειοληπτικών πράξεων.
3. Όταν οι περιστάσεις επιτρέπουν βελτίωση του επιτοκίου του δανείου και εφόσον υποβάλει σχετικό αίτημα η Βόρεια Μακεδονία, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αναχρηματοδοτήσει το σύνολο ή μέρος των αρχικών δανειοληπτικών πράξεων ή μπορεί να αναπροσαρμόσει τους αντίστοιχους χρηματοδοτικούς όρους. Οι πράξεις αναχρηματοδότησης ή αναπροσαρμογής διενεργούνται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 4 και δεν έχουν ως αποτέλεσμα την παράταση της διάρκειας των οικείων δανειοληπτικών πράξεων ή την αύξηση του οφειλόμενου κεφαλαίου κατά την ημερομηνία διεξαγωγής των πράξεων αναχρηματοδότησης ή αναπροσαρμογής.
4. Η Βόρεια Μακεδονία αναλαμβάνει το σύνολο των δαπανών της Ένωσης που σχετίζονται με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις δυνάμει της παρούσας απόφασης.
5. Η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τις εξελίξεις ως προς τις πράξεις που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3.
Άρθρο 6
1. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης υλοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046.
2. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης υλοποιείται υπό άμεση διαχείριση.
3. Η δανειακή σύμβαση που πρόκειται να συμφωνηθεί με τις αρχές της Βόρειας Μακεδονίας περιλαμβάνει όλες τις ακόλουθες διατάξεις:
|
α) |
τη διασφάλιση ότι η Βόρεια Μακεδονία ελέγχει τακτικά κατά πόσο η χρηματοδότηση που χορηγείται από τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης χρησιμοποιείται ορθά, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη παρατυπιών και απάτης και, όπου είναι απαραίτητο, κινεί νομική διαδικασία για την ανάκτηση τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών που χορηγήθηκαν βάσει της παρούσας απόφασης· |
|
β) |
τη διασφάλιση της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, προβλέποντας ιδίως ειδικά μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παρατυπίας που επηρεάζει τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, σύμφωνα με τους κανονισμούς του Συμβουλίου (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (9) και (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 (10), τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11) και, για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, σύμφωνα επίσης με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου (12)· |
|
γ) |
τη ρητή εξουσιοδότηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) να διεξάγει έρευνες, συμπεριλαμβανομένων των επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, καθώς και των ψηφιακών επιχειρήσεων εγκληματολογικών ερευνών και συνεντεύξεων· |
|
δ) |
τη ρητή εξουσιοδότηση της Επιτροπής ή των αντιπροσώπων της να διενεργούν ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων των επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων· |
|
ε) |
τη ρητή εξουσιοδότηση της Επιτροπής και του Ελεγκτικού Συνεδρίου να διενεργούν ελέγχους κατά και μετά την περίοδο διαθεσιμότητας της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων, όπως οι επιχειρησιακές αξιολογήσεις· |
|
στ) |
τη διασφάλιση ότι η Ένωση δικαιούται την πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, εάν διαπιστωθεί ότι, σε σχέση με τη διαχείριση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Βόρεια Μακεδονία έχει εμπλακεί σε οποιαδήποτε πράξη απάτης ή διαφθοράς ή σε οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης· |
|
ζ) |
τη διασφάλιση ότι η Βόρεια Μακεδονία πρόκειται να αναλάβει όλες τις δαπάνες της Ένωσης που σχετίζονται με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης. |
4. Πριν από την υλοποίηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Επιτροπή αξιολογεί, μέσω επιχειρησιακής αξιολόγησης, την ορθότητα των δημοσιονομικών ρυθμίσεων, των διοικητικών διαδικασιών και των μηχανισμών εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου της χώρας που σχετίζονται με τη συνδρομή.
Άρθρο 7
1. Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.
2. Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.
Άρθρο 8
1. Η Επιτροπή υποβάλλει, έως τις 30 Ιουνίου κάθε έτους, έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας απόφασης κατά το προηγούμενο έτος, η οποία περιλαμβάνει αξιολόγηση της εν λόγω εφαρμογής. Η εν λόγω έκθεση:
|
α) |
εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την υλοποίηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης· |
|
β) |
αξιολογεί την οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και την πρόοδο στην εφαρμογή των μέτρων πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1· |
|
γ) |
παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ των όρων οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στο ΜΣ, των τρεχουσών οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της χώρας και των αποφάσεων της Επιτροπής να εκταμιεύσει τις δόσεις της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. |
2. Το αργότερο δύο έτη μετά τη λήξη της περιόδου διάθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 4, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης όσον αφορά τα αποτελέσματα και την αποτελεσματικότητα της περατωθείσας μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, καθώς και τον βαθμό στον οποίο συνέβαλε στην επίτευξη των σκοπών της.
Άρθρο 9
Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την τρίτη ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στρασβούργο, 12 Ιουλίου 2023.
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
H Πρόεδρος
R. METSOLA
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
P. NAVARRO RÍOS
(1) Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Ιουνίου 2023 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 10ης Ιουλίου 2023.
(2) ΕΕ L 84 της 20.3.2004, σ. 13.
(3) Απόφαση (ΕΕ) 2020/701 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2020, σχετικά με την παροχή μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στους εταίρους της διεύρυνσης και της γειτονίας στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID-19 (ΕΕ L 165 της 27.5.2020, σ. 31).
(4) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1529 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Σεπτεμβρίου 2021, για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ) (ΕΕ L 330 της 20.9.2021, σ. 1).
(5) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).
(6) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1296/2013, (ΕΕ) αριθ. 1301/2013, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 1304/2013, (ΕΕ) αριθ. 1309/2013, (ΕΕ) αριθ. 1316/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) αριθ. 283/2014 και της απόφασης αριθ. 541/2014/ΕΕ και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1).
(7) Απόφαση 2010/427/EE του Συμβουλίου, της 26ης Ιουλίου 2010, για τον καθορισμό της οργάνωσης και της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΕ L 201 της 3.8.2010, σ. 30).
(8) Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 209 της 14.6.2021, σ. 1).
(9) Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995, σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 312 της 23.12.1995, σ. 1).
(10) Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2).
(11) Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1).
(12) Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (ΕΕ L 283 της 31.10.2017, σ. 1).