(1)

Το Πράσινο Ακρωτήριο είναι χώρα που επωφελείται από το ειδικό καθεστώς κινήτρων για την αειφόρο ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 978/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), το οποίο αναφέρεται ως σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ+). Οι κανόνες προτιμησιακής καταγωγής για τους σκοπούς του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ), εκτός από τους διαδικαστικούς κανόνες, καθορίζονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2015/2446 της Επιτροπής (3).

(2)

Με επιστολή της 18ης Μαρτίου 2020, το Πράσινο Ακρωτήριο υπέβαλε αίτημα για παράταση των προσωρινών παρεκκλίσεων από τους κανόνες προτιμησιακής καταγωγής που προβλέπονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2015/2446, οι οποίες είχαν χορηγηθεί με τους εκτελεστικούς κανονισμούς (ΕΕ) 2019/561 (4) και (ΕΕ) 2019/620 της Επιτροπής (5). Το αίτημα αφορούσε ετήσια ποσότητα 5 000 τόνων παρασκευασμάτων ή κονσερβών φιλέτων τόνου, 3 000 τόνων παρασκευασμάτων ή κονσερβών φιλέτων από σκουμπρί και 1 000 τόνων παρασκευασμάτων ή κονσερβών φιλέτων από βαρελάκι ή κοπάνι. Σύμφωνα με τη ζητούμενη παρέκκλιση, τα εν λόγω προϊόντα θα θεωρούνταν καταγωγής Πράσινου Ακρωτηρίου, ακόμη και αν είχαν παραχθεί από μη καταγόμενα ψάρια.

(3)

Το Πράσινο Ακρωτήριο υποστήριξε το αίτημά του για παράταση των εν λόγω παρεκκλίσεων επικαλούμενο τα επιχειρήματα που είχαν προβληθεί για προηγούμενα αιτήματα, τα οποία ισχυρίζεται ότι εξακολουθούν να ισχύουν, δηλαδή τις χαμηλές ποσότητες τόνου και σκουμπριού που αλιεύονται στα χωρικά του ύδατα, τις σπάνιες αλιευτικές δυνατότητες εκτός των χωρικών υδάτων του και την περιορισμένη διάρκεια της αλιευτικής περιόδου. Ένα άλλο στοιχείο που επισημαίνεται στο αίτημα είναι ότι το Πράσινο Ακρωτήριο ανέπτυξε πρόσφατα τις λιμενικές του υποδομές. Ως αποτέλεσμα, είναι δυνατή η διακίνηση μεγαλύτερων ποσοτήτων ιχθύων ώστε να εφοδιάζεται ο τοπικός κλάδος μεταποίησης ιχθύων για να διατηρήσει τις παραγωγικές του ικανότητες. Τέλος, στο αίτημα υπογραμμίζονται οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Πράσινο Ακρωτήριο ως αποτέλεσμα καθυστερήσεων στην έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δυτικής Αφρικής. Το Πράσινο Ακρωτήριο αναπτύσσει επιχειρηματολογία για να τονίσει την ανάγκη του για παρέκκλιση από τους κανόνες του ΣΓΠ σχετικά με την προτιμησιακή καταγωγή, ώστε να αντισταθμιστεί το γεγονός ότι δεν είναι ακόμη δυνατή η επίκληση των ποσοστώσεων καταγωγής ή των κανόνων σώρευσης δυνάμει της συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης, η οποία δεν εφαρμόζεται ακόμη προσωρινά.

(4)

Η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 64 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 952/2013 (ενωσιακός τελωνειακός κώδικας) έχει προσωρινό χαρακτήρα και υπόκειται σε βελτιωμένη συμμόρφωση με τους κανόνες καταγωγής για τα σχετικά προϊόντα και με την απαίτηση σχετικά με τη διοικητική συνεργασία. Για να είναι σε θέση να διαχειριστεί μια τέτοια παρέκκλιση από τους κανόνες προτιμησιακής καταγωγής, η αιτούσα χώρα πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες καταγωγής για τα σχετικά προϊόντα και με τις σχετικές διαδικασίες και πρέπει να μεριμνά για καλή διοικητική συνεργασία.

(5)

Εν προκειμένω, οι δράσεις παρακολούθησης που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τα τελευταία έτη στο πλαίσιο της παρέκκλισης που χορηγήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 64 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 952/2013 αποκάλυψαν ορισμένες αδυναμίες όσον αφορά τη διοικητική συνεργασία του Πράσινου Ακρωτηρίου με τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών κατά την επαλήθευση των αποδεικτικών καταγωγής. Οι αδυναμίες αυτές μπορεί να είχαν ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αιτούμενης παρέκκλισης για τους λόγους που προέβαλε το Πράσινο Ακρωτήριο. Ωστόσο, μετά την υποβολή του εν λόγω αιτήματος, το Πράσινο Ακρωτήριο, και ιδίως ο αλιευτικός κλάδος του, αντιμετώπισε βαθιά κρίση εξαιτίας της απώλειας εισοδήματος που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19. Η Επιτροπή έχει το δικαίωμα, δυνάμει του άρθρου 64 παράγραφος 6 του κώδικα, να λάβει υπόψη αυτή τη νέα κατάσταση και να αποφασίσει να χορηγήσει παρέκκλιση με δική της πρωτοβουλία.

(6)

Επομένως, θα πρέπει να χορηγηθεί στο Πράσινο Ακρωτήριο προσωρινή παρέκκλιση από την απαίτηση, δυνάμει των κανόνων προτιμησιακής καταγωγής, σύμφωνα με την οποία τα προϊόντα θεωρούνται καταγόμενα από τη δικαιούχο χώρα μόνον όταν περιέχουν ύλες των κεφαλαίων 3 και 16 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας που παράγονται εξολοκλήρου στη χώρα αυτή. Για το πρώτο έτος εφαρμογής της, η παρέκκλιση θα πρέπει να χορηγηθεί για ετήσια ποσότητα 5 000 τόνων παρασκευασμάτων ή κονσερβών φιλέτων τόνου, 3 000 τόνων παρασκευασμάτων ή κονσερβών φιλέτων από σκουμπρί και για ετήσια ποσότητα 1 000 τόνων παρασκευασμάτων ή κονσερβών φιλέτων από βαρελάκι ή κοπάνι. Προκειμένου να ληφθούν υπόψη τα εμπορικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διατηρηθεί ο θεμιτός ανταγωνισμός μεταξύ του εσωτερικού αλιευτικού κλάδου της και του αλιευτικού κλάδου τρίτων χωρών, η ετήσια ποσότητα θα πρέπει να μειωθεί τα επόμενα έτη σύμφωνα με τις ποσότητες που προβλέπονται στα παραρτήματα I και II, με εξαίρεση τα παρασκευάσματα ή τις κονσέρβες φιλέτων από βαρελάκι ή κοπάνι. Η διάρκεια της παρέκκλισης θα πρέπει να περιοριστεί σε περίοδο τριών ετών, ώστε να μπορέσει το Πράσινο Ακρωτήριο να ανακάμψει από την κρίση της COVID-19 και να επιδιώξει να ολοκληρώσει τις αναγκαίες διαρθρωτικές προσαρμογές στον αλιευτικό τομέα, με σκοπό τη συμμόρφωση με τους κανόνες καταγωγής για τα σχετικά προϊόντα. Ωστόσο, η παρέκκλιση θα πρέπει να χορηγηθεί υπό την προϋπόθεση ότι οι τελωνειακές αρχές του Πράσινου Ακρωτηρίου διενεργούν ποσοτικούς ελέγχους στις εξαγωγές των προϊόντων που υπόκεινται στην παρέκκλιση και ότι κοινοποιούν στην Επιτροπή δήλωση των ποσοτήτων για τις οποίες έχουν εκδοθεί βεβαιώσεις καταγωγής κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, καθώς και τους αύξοντες αριθμούς των εν λόγω βεβαιώσεων.

(7)

Επιπλέον, το Πράσινο Ακρωτήριο θα πρέπει να επωφεληθεί από παρέκκλιση που προβλέπεται δυνάμει των προτιμησιακών κανόνων καταγωγής του ΣΓΠ για τον τόνο και το σκουμπρί, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει για τη βελτίωση της συμμόρφωσης με τους κανόνες σχετικά με την καταγωγή των προϊόντων και με τις σχετικές διαδικασίες, καθώς και για την παροχή διοικητικής συνεργασίας, όπως απαιτείται για την εφαρμογή των προτιμησιακών καθεστώτων στο πλαίσιο του ΣΓΠ που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 978/2012. Οι εν λόγω εκθέσεις θα πρέπει να υποβάλλονται σύμφωνα με ακριβές χρονοδιάγραμμα, με βάση το οποίο τυχόν καθυστερήσεις στην τήρηση των καθορισμένων προθεσμιών θα πρέπει να οδηγούν στην αναστολή της παρέκκλισης, η οποία πρέπει να κοινοποιείται στις αρμόδιες αρχές του Πράσινου Ακρωτηρίου έπειτα από υπενθύμιση και πρόσκληση υποβολής των εκθέσεων εντός δέκα εργάσιμων ημερών. Οποιαδήποτε τέτοια αναστολή δεν παρατείνει τη χρονική περίοδο που προβλέπεται στον κανονισμό και στα οικεία παραρτήματα 1 και 2. Τα στοιχεία που πρέπει να περιέχονται στις εν λόγω εκθέσεις θα πρέπει να παρατεθούν σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού.

(8)

Η διαχείριση των ποσοτήτων που καθορίζονται στα παραρτήματα του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 49 έως 54 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447 της Επιτροπής (6), που διέπουν τη διαχείριση των δασμολογικών ποσοστώσεων.

(9)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να αρχίσουν να ισχύουν την επομένη της δημοσίευσής του και να εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2021, ώστε να ληφθεί υπόψη η δυσχερής κατάσταση του Πράσινου Ακρωτηρίου και να επιτραπεί στη συγκεκριμένη χώρα να εφαρμόσει την παρέκκλιση σε προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ από την εν λόγω ημερομηνία.

(10)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής Τελωνειακού Κώδικα,