(1)

Με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 904/2010 του Συμβουλίου (3), θεσπίζονται κανόνες, μεταξύ άλλων, σχετικά με την αποθήκευση και ανταλλαγή με ηλεκτρονικά μέσα συγκεκριμένων πληροφοριών στον τομέα του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ).

(2)

Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου διευκολύνει τη διασυνοριακή πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών σε τελικούς καταναλωτές στα κράτη μέλη. Σε αυτό το πλαίσιο, η έννοια «διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο» αναφέρεται σε παραδόσεις ή παροχές κατά τις οποίες ο ΦΠΑ οφείλεται σε ένα κράτος μέλος, αλλά ο προμηθευτής ή ο πάροχος είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος, σε τρίτο έδαφος ή σε τρίτη χώρα. Ωστόσο, επιχειρήσεις που ασκούν δόλιες πρακτικές, εγκατεστημένες είτε σε κράτος μέλος, είτε σε τρίτο έδαφος είτε σε τρίτη χώρα, εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες του ηλεκτρονικού εμπορίου για να αποκομίσουν πλεονέκτημα μέσω αθέμιτου ανταγωνισμού διά της αποφυγής των υποχρεώσεών τους που απορρέουν από τον ΦΠΑ. Όταν εφαρμόζεται η αρχή της φορολόγησης στον τόπο προορισμού, εφόσον οι καταναλωτές δεν έχουν υποχρεώσεις τήρησης βιβλίων, τα κράτη μέλη κατανάλωσης χρειάζονται κατάλληλα μέσα για τον εντοπισμό και τον έλεγχο αυτών των επιχειρήσεων που ασκούν δόλιες πρακτικές. Είναι σημαντικό να καταπολεμηθεί η διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ αποτέλεσμα της δόλιας συμπεριφοράς ορισμένων επιχειρήσεων στον τομέα του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου.

(3)

Έως σήμερα, η συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών των κρατών μελών («φορολογικές αρχές») για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ έχει συνήθως βασιστεί σε λογιστικά αρχεία των επιχειρήσεων που συμμετέχουν άμεσα στη φορολογητέα συναλλαγή. Στις διασυνοριακές παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών από επιχειρήσεις σε καταναλωτές, που είναι συνήθεις στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου, είναι πιθανό αυτές οι πληροφορίες να μην είναι άμεσα διαθέσιμες. Συνεπώς, χρειάζονται νέα μέσα ώστε οι φορολογικές αρχές να μπορούν να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά την απάτη στον τομέα του ΦΠΑ.

(4)

Στη συντριπτική πλειονότητα των διασυνοριακών επιγραμμικών αγορών που πραγματοποιούνται από καταναλωτές στην Ένωση, οι πληρωμές εκτελούνται μέσω παρόχων υπηρεσιών πληρωμών. Για την παροχή υπηρεσιών πληρωμών, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών κατέχει συγκεκριμένες πληροφορίες για την ταυτοποίηση του παραλήπτη ή δικαιούχου της διασυνοριακής πληρωμής, μαζί με λεπτομέρειες σχετικά με την ημερομηνία, το ποσό και το κράτος μέλος προέλευσης της πληρωμής. Οι φορολογικές αρχές έχουν ανάγκη τις πληροφορίες αυτές, ώστε να φέρουν σε πέρας τα βασικά τους καθήκοντα εντοπισμού των επιχειρήσεων που ασκούν δόλιες πρακτικές και του προσδιορισμού των υποχρεώσεων καταβολής ΦΠΑ σε σχέση με διασυνοριακές παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών από επιχειρήσεις σε πελάτες. Επομένως, είναι αναγκαίο και αναλογικό οι σχετικές με τον ΦΠΑ πληροφορίες, τις οποίες κατέχουν οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, να διατίθενται στα κράτη μέλη και τα κράτη μέλη να μπορούν να τις αποθηκεύουν στα εθνικά ηλεκτρονικά τους συστήματα και να τις διαβιβάζουν σε κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα σχετικά με πληροφορίες πληρωμών, ώστε να εντοπιστεί και να καταπολεμηθεί η διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, ιδίως όσον αφορά τις παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών από επιχειρήσεις σε πελάτες.

(5)

Η παροχή εργαλείων στα κράτη μέλη ώστε να συλλέγουν, να αποθηκεύουν και να διαβιβάζουν τις πληροφορίες που διατίθενται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και η παροχή στους υπαλλήλους συνδέσμους του Eurofisc πρόσβασης στις εν λόγω πληροφορίες, όταν αυτές συνδέονται με έρευνα για εικαζόμενη απάτη στον τομέα του ΦΠΑ ή με σκοπό να εντοπιστεί απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, αποτελεί αναγκαίο και αναλογικό μέτρο για την αποτελεσματική καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Τα εν λόγω εργαλεία έχουν ουσιαστική σημασία, διότι οι φορολογικές αρχές χρειάζονται τις εν λόγω πληροφορίες για τον έλεγχο σχετικά με τον ΦΠΑ και την προστασία των δημόσιων εσόδων, καθώς επίσης και των νόμιμων επιχειρήσεων στα κράτη μέλη, ώστε ακολούθως να προστατευθούν η απασχόληση και οι πολίτες της Ένωσης.

(6)

Είναι σημαντικό η επεξεργασία από τα κράτη μέλη πληροφοριών αναφορικά με πληρωμές να είναι ανάλογη προς τον στόχο της καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, πληροφορίες για τους πελάτες ή τους πληρωτές και για πληρωμές, οι οποίες δεν είναι πιθανόν να συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες, δεν θα πρέπει να συλλέγονται, να αποθηκεύονται ή να διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη.

(7)

Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της αποτελεσματικότερης καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, θα πρέπει να θεσπιστεί ένα κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα πληροφοριών για πληρωμές («CESOP»), στο οποίο τα κράτη μέλη θα διαβιβάζουν τις πληροφορίες για πληρωμές που συλλέγουν και θα μπορούν να αποθηκεύουν σε εθνικό επίπεδο. Το CESOP θα πρέπει να αποθηκεύει, να συγκεντρώνει και να αναλύει, σε σχέση με μεμονωμένους δικαιούχους, όλες τις σχετικές με τον ΦΠΑ πληροφορίες περί πληρωμών που διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη. Το CESOP θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα για πλήρη επισκόπηση των πληρωμών τις οποίες λαμβάνουν οι δικαιούχοι από πληρωτές που βρίσκονται στα κράτη μέλη και να καθιστά διαθέσιμο στους υπαλλήλους συνδέσμους του Eurofisc το αποτέλεσμα ειδικών αναλύσεων πληροφοριών. Το CESOP θα πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζει τις πολλαπλές καταχωρίσεις της ίδιας πληρωμής, για παράδειγμα η ίδια πληρωμή θα μπορούσε να αναφερθεί τόσο από την τράπεζα όσο και από τον εκδότη της κάρτας συγκεκριμένου πληρωτή, να εκκαθαρίζει τις πληροφορίες που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη, για παράδειγμα αφαιρώντας τις διπλές καταχωρίσεις και διορθώνοντας σφάλματα στα δεδομένα, και θα πρέπει να παρέχει στους υπαλλήλους συνδέσμους του Eurofisc τη δυνατότητα να διασταυρώνουν πληροφορίες για τις πληρωμές με τις σχετικές με τον ΦΠΑ πληροφορίες που διαθέτουν, να πραγματοποιούν αναζητήσεις για τους σκοπούς έρευνας για εικαζόμενη απάτη στον τομέα του ΦΠΑ ή για τον εντοπισμό περιπτώσεων απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, καθώς και να προσθέτουν συμπληρωματικές πληροφορίες.

(8)

Η φορολογία αποτελεί σημαντικό στόχο γενικού δημόσιου συμφέροντος της Ένωσης και των κρατών μελών, γεγονός που έχει αναγνωριστεί σε σχέση με τους περιορισμούς που μπορούν να επιβάλλονται στις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5). Οι περιορισμοί όσον αφορά τα δικαιώματα περί προστασίας των δεδομένων είναι αναγκαίοι λόγω της φύσης και του όγκου των πληροφοριών οι οποίες προέρχονται από παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και οφείλεται να βασίζονται στις ειδικές προϋποθέσεις που καθορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2020/284 του Συμβουλίου (6). Επειδή οι πληροφορίες για τις πληρωμές είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητες, απαιτείται σαφήνεια σε όλα τα στάδια της διαχείρισης δεδομένων περί του ποιος είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο εκτελών την επεξεργασία σύμφωνα με τους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 και (ΕΕ) 2018/1725.

(9)

Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να επιβληθούν περιορισμοί στα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 904/2010. Ουσιαστικά, η πλήρης εφαρμογή των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των υποκειμένων των δεδομένων θα υπονόμευε σοβαρά τον στόχο της αποτελεσματικής καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ και θα έδινε στα υποκείμενα των δεδομένων τη δυνατότητα να παρεμποδίζουν εν εξελίξει αναλύσεις και έρευνες εξαιτίας του τεράστιου όγκου πληροφοριών που αποστέλλονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών και του ενδεχόμενου πολλαπλασιασμού των αιτήσεων από υποκείμενα των δεδομένων προς τα κράτη μέλη και/ή την Επιτροπή. Με αυτόν τον τρόπο θα μειωνόταν η ικανότητα των φορολογικών αρχών να επιδιώξουν τον στόχο του εν λόγω κανονισμού, διότι θα υπονομεύονταν αναζητήσεις, αναλύσεις, έρευνες και διαδικασίες που διεξάγονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί στα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων όταν γίνεται επεξεργασία πληροφοριών σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Ο στόχος της καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με άλλα, λιγότερο περιοριστικά, μέσα ίσης αποτελεσματικότητας.

(10)

Μόνο οι υπάλληλοι σύνδεσμοι του Eurofisc θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες για τις πληρωμές που αποθηκεύονται στο CESOP και μόνο με στόχο την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Οι πληροφορίες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται, πέραν της βεβαίωσης του ΦΠΑ, και για τον προσδιορισμό άλλων εισφορών, δασμών και φόρων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 904/2010. Οι εν λόγω πληροφορίες δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς, όπως π.χ. για εμπορικούς σκοπούς.

(11)

Κατά την επεξεργασία των πληροφοριών για πληρωμές σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να τηρεί τα όρια του αναλογικού και του αναγκαίου για τους σκοπούς ερευνών για εικαζόμενη απάτη στον τομέα του ΦΠΑ ή για τον εντοπισμό περιπτώσεων απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

(12)

Είναι σημαντικό, για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, οι πληροφορίες που αφορούν πληρωμές να μη χρησιμοποιούνται για αυτοματοποιημένη ατομική λήψη αποφάσεων και, κατά συνέπεια, να επαληθεύονται πάντοτε με αναφορά σε άλλες φορολογικές πληροφορίες διαθέσιμες στις φορολογικές αρχές.

(13)

Με σκοπό να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στην καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ και τον εντοπισμό επιχειρήσεων που διαπράττουν απάτη, είναι αναγκαίο και αναλογικό οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών να διατηρούν αρχεία με τις πληροφορίες για δικαιούχους και πληρωμές σχετικά με τις υπηρεσίες πληρωμών που παρέχουν για τρία ημερολογιακά έτη. Η εν λόγω χρονική περίοδος παρέχει επαρκή χρόνο ώστε τα κράτη μέλη να διενεργούν ελέγχους με αποτελεσματικό τρόπο και να διερευνούν υποθέσεις εικαζόμενης απάτης στον τομέα του ΦΠΑ ή να εντοπίζουν περιπτώσεις απάτης στον τομέα του ΦΠΑ και είναι επίσης αναλογική, αν ληφθεί υπόψη ο τεράστιος όγκος των πληροφοριών για τις πληρωμές και η ευαισθησία αυτών των πληροφοριών όσον αφορά την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

(14)

Ενώ οι υπάλληλοι σύνδεσμοι του Eurofisc θα πρέπει να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στις πληροφορίες για πληρωμές που είναι αποθηκευμένες στο CESOP για τον σκοπό της καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, δεόντως διαπιστευμένα πρόσωπα από την Επιτροπή θα πρέπει να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στις εν λόγω πληροφορίες μόνο για τους σκοπούς της ανάπτυξης και συντήρησης του CESOP. Όλα τα πρόσωπα που έχουν πρόσβαση στις εν λόγω πληροφορίες δεσμεύονται από τους κανόνες εμπιστευτικότητας που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 904/2010.

(15)

Επειδή για την υλοποίηση του CESOP θα απαιτηθεί η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, είναι αναγκαίο να αναβληθεί η εφαρμογή του παρόντος κανονισμού ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να αναπτύξουν τις εν λόγω τεχνολογίες.

(16)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες σχετικά με τα τεχνικά μέτρα για τη δημιουργία και συντήρηση του CESOP, τα καθήκοντα της Επιτροπής για την τεχνική διαχείριση του CESOP, τις τεχνικές λεπτομέρειες που διασφαλίζουν τη σύνδεση και τη συνολική λειτουργικότητα μεταξύ των εθνικών ηλεκτρονικών συστημάτων και του CESOP, τα τυποποιημένα ηλεκτρονικά έντυπα για τη συλλογή πληροφοριών από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, τις τεχνικές και άλλες λεπτομέρειες σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες από τους υπαλλήλους συνδέσμους του Eurofisc, τις πρακτικές ρυθμίσεις για την ταυτοποίηση των υπαλλήλων συνδέσμων του Eurofisc που έχουν πρόσβαση στο CESOP, τις διαδικασίες που θα επιτρέπουν την υιοθέτηση των κατάλληλων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφαλείας για την ανάπτυξη και λειτουργία του CESOP, τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των κρατών μελών και της Επιτροπής όταν ενεργούν ως υπεύθυνοι επεξεργασίας και εκτελούντες την επεξεργασία δυνάμει των κανονισμών (ΕΕ) 2016/679 και (ΕΕ) 2018/1725 και τις διαδικαστικές ρυθμίσεις σχετικά με το Eurofisc. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7).

(17)

Η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ αποτελεί κοινό πρόβλημα για όλα τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη από μόνα τους δεν διαθέτουν τις πληροφορίες που χρειάζονται ώστε να διασφαλίζουν την ορθή εφαρμογή των κανόνων περί του ΦΠΑ όσον αφορά το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο ή να καταπολεμούν την απάτη στον τομέα του ΦΠΑ στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, συγκεκριμένα η καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη στις περιπτώσεις του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου, αλλά είναι δυνατόν, λόγω της κλίμακας ή των επιπτώσεων της δράσης, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.

(18)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Εν προκειμένω, ο παρών κανονισμός περιορίζει αυστηρά την ποσότητα δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που πρόκειται να τίθενται στη διάθεση των κρατών μελών. Η επεξεργασία των πληροφοριών για τις πληρωμές δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο για τους σκοπούς της καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

(19)

Ζητήθηκε η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725, ο οποίος και γνωμοδότησε στις 14 Μαρτίου 2019 (8).

(20)

Κατά συνέπεια, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 904/2010 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,

1)

στο άρθρο 2, προστίθενται τα ακόλουθα στοιχεία:

(*1)  Οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά, την τροποποίηση των οδηγιών 2002/65/ΕΚ, 2009/110/ΕΚ και 2013/36/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και την κατάργηση της οδηγίας 2007/64/ΕΚ (ΕΕ L 337 της 23.12.2015, σ. 35).»,"

2)

το κεφάλαιο V τροποποιείται ως εξής:

3)

Το άρθρο 37 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

4)

στο άρθρο 55, παρεμβάλλεται η ακόλουθη παράγραφος: