27.12.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 345/27

(1)

Στις 24 Ιουλίου 2014 το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων δημοσίευσε το Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) 9 Χρηματοοικονομικά Μέσα (ΔΠΧΑ 9). Το ΔΠΧΑ 9 έχει ως στόχο να βελτιώσει τη χρηματοοικονομική αναφορά για τα χρηματοοικονομικά μέσα, αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες που προέκυψαν σε αυτόν τον τομέα κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ειδικότερα, το ΔΠΧΑ 9 ανταποκρίνεται στην έκκληση της G20 για μετάβαση σε ένα πιο προορατικό μοντέλο για την αναγνώριση των αναμενομένων πιστωτικών ζημιών σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Όσον αφορά την αναγνώριση των αναμενομένων πιστωτικών ζημιών σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, αντικαθιστά το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο (ΔΛΠ) 39.

(2)

Η Επιτροπή ενέκρινε το ΔΠΧΑ 9 μέσω του κανονισμού (ΕΕ) 2016/2067 της Επιτροπής (4). Σύμφωνα με τον κανονισμό αυτόν, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επενδυτικές εταιρείες («ιδρύματα») που χρησιμοποιούν τα ΔΠΧΑ για να προετοιμάσουν τις οικονομικές καταστάσεις τους καλούνται να εφαρμόσουν το ΔΠΧΑ 9 από την ημερομηνία έναρξης του πρώτου οικονομικού έτους τους που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2018 ή μεταγενέστερα.

(3)

Η εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 μπορεί να οδηγήσει σε ξαφνική σημαντική αύξηση προβλέψεων για τις αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες και, κατά συνέπεια, σε απότομη μείωση του κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 των ιδρυμάτων. Αν και η Επιτροπή της Βασιλείας για την τραπεζική εποπτεία εξετάζει επί του παρόντος την πιο μακροπρόθεσμη εποπτική αντιμετώπιση των προβλέψεων για τις αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες, θα πρέπει να εισαχθούν στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) μεταβατικές ρυθμίσεις που να μετριάζουν την εν λόγω πιθανή σημαντική αρνητική επίπτωση στα κεφάλαια κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 που μπορεί να προκύψει από τη λογιστική μεταχείριση των αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών.

(4)

Στο ψήφισμά του της 6ης Οκτωβρίου 2016 για το Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς: ΔΠΧΑ 9 (6), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε να θεσπιστεί ένα καθεστώς σταδιακής εφαρμογής που θα μετριάζει την επίπτωση του νέου μοντέλου απομείωσης του ΔΠΧΑ 9.

(5)

Όταν ο ισολογισμός ανοίγματος ενός ιδρύματος κατά την ημέρα πρώτης εφαρμογής του ΔΠΧΑ 9 αντανακλά μείωση στο κεφάλαιο κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 ως αποτέλεσμα αυξημένων προβλέψεων για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες, συμπεριλαμβανομένων των προβλέψεων για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής για χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία απομειωμένης πιστωτικής αξίας όπως ορίζονται στο προσάρτημα Α στο ΔΠΧΑ 9 όπως προβλέπεται στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1126/2008 της Επιτροπής (7) («Παράρτημα σχετικά με το ΔΠΧΑ 9»), σε σύγκριση με τον ισολογισμό κλεισίματος της προηγούμενης ημέρας, θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στο ίδρυμα να συμπεριλάβει στο κεφάλαιο κοινών μετοχών κατηγορίας 1 ένα τμήμα των αυξημένων προβλέψεων για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες για μεταβατική περίοδο. Η εν λόγω μεταβατική περίοδος θα πρέπει να έχει μέγιστη διάρκεια πέντε χρόνια και θα πρέπει να ξεκινά το 2018. Το τμήμα των προβλέψεων για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες που δύναται να περιληφθεί στο κεφάλαιο κοινών μετοχών κατηγορίας 1 θα πρέπει να βαίνει μειούμενο ώσπου να μηδενιστεί, προκειμένου να διασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 από την αμέσως επόμενη ημέρα της ολοκλήρωσης της μεταβατικής περιόδου. Η επίπτωση των προβλέψεων για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες στο κεφάλαιο κοινών μετοχών κατηγορίας 1 δεν θα πρέπει να εξουδετερώνεται πλήρως κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.

(6)

Τα ιδρύματα θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα εφαρμόσουν τις εν λόγω μεταβατικές ρυθμίσεις και να ενημερώσουν σχετικά την αρμόδια αρχή. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, ένα ίδρυμα θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αντιστρέψει άπαξ την αρχική του απόφαση, υπό την προϋπόθεση προηγούμενης έγκρισης από την αρμόδια αρχή, έγκρισης που θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι κίνητρο μιας τέτοιας απόφασης δεν είναι τυχόν σκέψεις περί καταχρηστικής επιλογής του ευνοϊκότερου καθεστώτος εποπτείας.

(7)

Δεδομένου ότι οι προβλέψεις για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες που θα προκύψουν μετά την ημέρα κατά την οποία το ίδρυμα εφαρμόζει για πρώτη φορά το ΔΠΧΑ 9 θα μπορούσαν να αυξηθούν απροσδόκητα λόγω επιδείνωσης των μακροοικονομικών προοπτικών, θα πρέπει να χορηγούνται επιπρόσθετες ελαφρύνσεις στα ιδρύματα σε τέτοιες περιπτώσεις.

(8)

Ιδρύματα που αποφασίζουν να εφαρμόσουν μεταβατικές ρυθμίσεις θα πρέπει να καλούνται να προσαρμόσουν τον υπολογισμό των εποπτικών στοιχείων που επηρεάζονται άμεσα από τις προβλέψεις για αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες, ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν λαμβάνουν μη αρμόζουσα κεφαλαιακή ελάφρυνση. Για παράδειγμα, οι ειδικές προσαρμογές πιστωτικού κινδύνου με τις οποίες μειώνεται η αξία ανοίγματος βάσει της τυποποιημένης προσέγγισης για τον πιστωτικό κίνδυνο θα πρέπει να μειωθούν κατά ένα συντελεστή που συνεπάγεται αύξηση της αξίας ανοίγματος. Το ανωτέρω θα διασφαλίζει ότι το ίδρυμα δεν επωφελείται και από την αύξηση στο κεφάλαιο κοινών μετοχών κατηγορίας 1 λόγω μεταβατικών ρυθμίσεων, αλλά και από τη μειωμένη αξία ανοίγματος.

(9)

Τα ιδρύματα που αποφασίζουν να εφαρμόσουν τις μεταβατικές ρυθμίσεις του ΔΠΧΑ 9 που προσδιορίζονται στον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα ίδια κεφάλαιά τους, τους δείκτες κεφαλαίου τους και τους δείκτες μόχλευσης τόσο πριν όσο και μετά την εφαρμογή των εν λόγω ρυθμίσεων ώστε να καταστεί δυνατό για το κοινό να προσδιορίσει την επίπτωση των εν λόγω ρυθμίσεων.

(10)

Είναι επίσης σκόπιμο να προβλέπονται μεταβατικές ρυθμίσεις για την εξαίρεση από το όριο μεγάλου χρηματοδοτικού ανοίγματος που ισχύει για ανοίγματα προς ορισμένα είδη χρέους του δημόσιου τομέα κρατών μελών εκπεφρασμένου στο εθνικό νόμισμα οποιουδήποτε κράτους μέλους. Η μεταβατική περίοδος θα πρέπει να είναι τριετούς διάρκειας αρχής γενομένης από 1ης Ιανουαρίου 2018 για ανοίγματα αυτού του είδους που προκύπτουν την 12η Δεκεμβρίου 2017 ή μεταγενέστερα, ενώ ανοίγματα αυτού του είδους που προκύπτουν πριν από αυτή την ημερομηνία θα πρέπει να υπόκεινται σε προϋφιστάμενο καθεστώς και θα πρέπει να εξακολουθούν να επωφελούνται από την εξαίρεση περί μεγάλων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων.

(11)

Με σκοπό να καταστεί δυνατόν οι μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό να εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2018, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(12)

Συνεπώς, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 575/2013 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως,

1)

παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

«Άρθρο 473α

Εισαγωγή του ΔΠΧΑ 9

1.   Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 50, και ως το τέλος της μεταβατικής περιόδου που ορίζεται στην παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου, τα ακόλουθα ιδρύματα μπορούν να περιλάβουν στο κεφάλαιο κοινών μετοχών κατηγορίας 1 το ποσό που υπολογίζεται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο:

Το ποσό που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο υπολογίζεται ως το άθροισμα των ακολούθων:

α)

για ανοίγματα που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 2, του ποσού (ABSA) που υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: όπου: A2,SA = το ποσό που υπολογίσθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 2, A4,SA = το ποσό που υπολογίσθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 4 βάσει των ποσών που υπολογίσθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 3, f= ο εφαρμοστέος συντελεστής της παραγράφου 6, t= η αύξηση του κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 που οφείλεται στην έκπτωση φόρου των ποσών A2,SA και A4,SA·

β)

για ανοίγματα που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 3, του ποσού (ABIRB) που υπολογίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: όπου: A2,IRB = το ποσό που υπολογίσθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 2, προσαρμοσμένο σύμφωνα με την παράγραφο 5 στοιχείο α), A4,IRB = το ποσό που υπολογίσθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 4, βάσει των ποσών που υπολογίσθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 3 προσαρμοσμένων σύμφωνα με την παράγραφο 5 στοιχεία β) και γ), f= ο εφαρμοστέος συντελεστής της παραγράφου 6, t= η αύξηση του κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 που οφείλεται στην έκπτωση φόρου των ποσών A2,IRB και A4,IRB.

2.   Τα ιδρύματα υπολογίζουν τα ποσά A2,SA και A2,IRB που αναφέρονται, αντίστοιχα, στα στοιχεία α) και β) του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 ως το υψηλότερο από τα ποσά που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β) της παρούσας παραγράφου ξεχωριστά, για τα ανοίγματά τους που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 2 και για τα ανοίγματά τους που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 3:

3.   Τα ιδρύματα υπολογίζουν το ποσό κατά το οποίο το ποσό που αναφέρεται στο στοιχείο α) υπερβαίνει το ποσό που αναφέρεται στο στοιχείο β) ξεχωριστά για τα ανοίγματά τους που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 2 και για τα ανοίγματά τους που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 3:

4.   Για ανοίγματα που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 2, όπου το ποσό που ορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο α) υπερβαίνει το ποσό που ορίζεται στην παράγραφο 3 στοιχείο β), τα ιδρύματα ορίζουν A4,SA ίσο με τη διαφορά μεταξύ των εν λόγω ποσών, διαφορετικά ορίζουν A4,SA ίσο με μηδέν.

Για ανοίγματα που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 3, όπου το ποσό που ορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο α), μετά την εφαρμογή της παραγράφου 5 στοιχείο β), υπερβαίνει το ποσό για τα εν λόγω ανοίγματα όπως ορίζεται στην παράγραφο 3 στοιχείο β), κατόπιν εφαρμογής της παραγράφου 5 στοιχείο γ), τα ιδρύματα ορίζουν A4,IRB ίσο τη διαφορά μεταξύ των εν λόγω ποσών, διαφορετικά ορίζουν A4,IRB ίσο με μηδέν.

5.   Για ανοίγματα που υπόκεινται σε στάθμιση κινδύνου σύμφωνα με το τρίτο μέρος τίτλος II κεφάλαιο 3, τα ιδρύματα εφαρμόζουν τις παραγράφους 2 έως 4 ως εξής:

6.   Τα ιδρύματα εφαρμόζουν τους ακόλουθους συντελεστές για τον υπολογισμό των ποσών ABSA και ABIRB που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β) του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 αντίστοιχα:

Ιδρύματα των οποίων το οικονομικό έτος αρχίζει μετά την 1η Ιανουαρίου 2018 αλλά πριν από την 1η Ιανουαρίου 2019 προσαρμόζουν τις ημερομηνίες των στοιχείων α) έως ε) του πρώτου εδαφίου έτσι ώστε να αντιστοιχούν στο οικονομικό τους έτος, αναφέρουν τις προσαρμοσθείσες ημερομηνίες στην αρμόδια αρχή τους και τις δημοσιοποιούν.

Ιδρύματα που ξεκινούν την εφαρμογή των λογιστικών προτύπων όπως αναφέρονται στην παράγραφο 1 την 1η Ιανουαρίου 2019 ή μεταγενέστερα εφαρμόζουν τους σχετικούς συντελεστές σύμφωνα με τα στοιχεία β) έως ε) του πρώτου εδαφίου ξεκινώντας με τον συντελεστή που αντιστοιχεί στο έτος πρώτης εφαρμογής των εν λόγω λογιστικών προτύπων.

7.   Όταν ένα ίδρυμα περιλαμβάνει στο κεφάλαιο κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 ποσό σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, επανυπολογίζει όλες τις απαιτήσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό και στην οδηγία 2013/36/ΕΕ οι οποίες χρησιμοποιούν οποιοδήποτε εκ των ακόλουθων στοιχείων μη λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις που έχουν στα στοιχεία αυτά οι προβλέψεις για τις αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες που συμπεριέλαβε στο κεφάλαιο κοινών μετοχών της κατηγορίας 1:

β)

η αξία ανοίγματος όπως καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 111 παράγραφος 1 όπου οι ειδικές προσαρμογές πιστωτικού κινδύνου κατά τις οποίες μειώνεται η αξία ανοίγματος πολλαπλασιάζονται με τον ακόλουθο συντελεστή προσαύξησης (sf): όπου: ABSA = το ποσό που υπολογίσθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 1 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α), RASA = το συνολικό ποσό ειδικών προσαρμογών πιστωτικού κινδύνου·

8.   Κατά τη διάρκεια της περιόδου που ορίζεται στην παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου, παράλληλα με τη δημοσιοποίηση των πληροφοριών που απαιτούνται στο όγδοο μέρος, τα ιδρύματα που έχουν αποφασίσει να εφαρμόσουν τις μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στο παρόν άρθρο δημοσιοποιούν τα ποσά των ιδίων κεφαλαίων, του κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 και του κεφαλαίου της κατηγορίας 1, του δείκτη κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1, του δείκτη κεφαλαίου της κατηγορίας 1, του συνολικού δείκτη κεφαλαίου και του δείκτη μόχλευσης που θα είχαν σε περίπτωση μη εφαρμογής του παρόντος άρθρου.

9.   Ένα ίδρυμα αποφασίζει εάν θα εφαρμόσει τις ρυθμίσεις που ορίζονται στο παρόν άρθρο κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου και ενημερώνει την αρμόδια αρχή σχετικά με την απόφασή του ως την 1η Φεβρουαρίου 2018. Εφόσον το ίδρυμα έχει λάβει προηγούμενη έγκριση από την αρμόδια αρχή, δύναται να ανακαλέσει άπαξ, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, την αρχική απόφασή του. Τα ιδρύματα δημοσιοποιούν κάθε απόφαση έχουν λάβει σύμφωνα με το παρόν εδάφιο.

Ένα ίδρυμα που έχει αποφασίσει να εφαρμόσει τις μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στο παρόν άρθρο δύναται να αποφασίσει να μην εφαρμόσει την παράγραφο 4· στην περίπτωση αυτή ενημερώνει την αρμόδια αρχή σχετικά με την απόφασή του έως την 1η Φεβρουαρίου 2018. Σε τέτοια περίπτωση, το ίδρυμα ορίζει το ποσό A4 που αναφέρεται στην παράγραφο 1 ίσο με μηδέν. Εφόσον το ίδρυμα έχει λάβει προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας αρχής δύναται να ανακαλέσει άπαξ, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, την αρχική του απόφαση. Τα ιδρύματα δημοσιοποιούν κάθε απόφαση που έχουν λάβει σύμφωνα με το παρόν εδάφιο.

10.   Σύμφωνα με το άρθρο 16 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, η ΕΑΤ εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές έως την 30ή Ιουνίου 2018 σχετικά με τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης που ορίζονται στο παρόν άρθρο.»·

2)

στο άρθρο 493 προστίθενται οι ακόλουθες παράγραφοι:

«4.   Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 395 παράγραφος 1, οι αρμόδιες αρχές δύνανται να επιτρέψουν στα ιδρύματα να διατηρούν οποιοδήποτε εκ των ανοιγμάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου και πληρούν τους όρους της παραγράφου 6 του παρόντος άρθρου, ως τα ακόλουθα ανώτατα όρια:

Τα όρια που αναφέρονται στα στοιχεία α), β) και γ) του πρώτου εδαφίου ισχύουν για αξίες ανοίγματος αφού έχουν ληφθεί υπόψη τα αποτελέσματα του μετριασμού του πιστωτικού κινδύνου σύμφωνα με τα άρθρα 399 ως 403.

5.   Οι μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στην παράγραφο 4 εφαρμόζονται στις ακόλουθες περιπτώσεις ανοιγμάτων:

Για τους σκοπούς των στοιχείων α), β) και γ) του πρώτου εδαφίου, οι μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται μόνο για στοιχεία ενεργητικού και άλλα ανοίγματα έναντι ή ανοίγματα καλυπτόμενα από την εγγύηση οντοτήτων του δημοσίου τομέα που αντιμετωπίζονται ως ανοίγματα έναντι κεντρικής κυβέρνησης, περιφερειακής κυβέρνησης ή τοπικής αρχής σύμφωνα με το άρθρο 116 παράγραφος 4. Όταν στοιχεία ενεργητικού και άλλα ανοίγματα έναντι, ή ανοίγματα καλυπτόμενα από την εγγύηση οντοτήτων του δημοσίου τομέα αντιμετωπίζονται ως ανοίγματα έναντι περιφερειακής κυβέρνησης ή τοπικής αρχής σύμφωνα με το άρθρο 116 παράγραφος 4, οι μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται μόνο όταν τα ανοίγματα έναντι της εν λόγω περιφερειακής κυβέρνησης ή τοπικής αρχής αντιμετωπίζονται ως ανοίγματα έναντι κεντρικής κυβέρνησης σύμφωνα με το άρθρο 115 παράγραφος 2.

6.   Οι μεταβατικές ρυθμίσεις που ορίζονται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται μόνο όταν άνοιγμα που αναφέρεται στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου πληροί όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

7.   Άνοιγμα όπως αναφέρεται στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου το οποίο προέκυψε πριν από την 12η Δεκεμβρίου 2017 και στο οποίο εφαρμόζεται συντελεστής στάθμισης κινδύνου 0 % την 31η Δεκεμβρίου 2017 σύμφωνα με το άρθρο 495 παράγραφος 2, εξαιρείται από την εφαρμογή του άρθρου 395 παράγραφος 1.».