20.9.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 242/14

(1)

Οι σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης («η Ένωση») και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας εξακολουθούν να αναπτύσσονται εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας προσχώρησε στην Ανατολική Εταιρική Σχέση το 2009 και ακολούθησαν οι διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ένωσης και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Η συμφωνία αυτή (2) («συμφωνία σύνδεσης»), η οποία περιλαμβάνει τη σταδιακή εφαρμογή μιας σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA), υπογράφηκε στις 27 Ιουνίου 2014 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2016.

(2)

Η οικονομία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας έχει πληγεί σημαντικά από την πολιτική αστάθεια κατά την περίοδο μεταξύ των εκλογών του Νοεμβρίου 2014 και του Ιανουαρίου 2016 καθώς και από ένα σκάνδαλο τραπεζικής απάτης, από την ασθενή οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή και την απαγόρευση εισαγωγών που επέβαλε η Ρωσία. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε ύφεση, συνέβαλε στην αύξηση του εμπορικού ελλείμματος και στη σημαντική μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων το προηγούμενο έτος.

(3)

Στις αρχές του 2016, μετά τον διορισμό της νέας κυβέρνησης και νέου διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Μολδαβίας, οι αρχές έχουν επιδείξει ανανεωμένη δέσμευση για την προώθηση των αναγκαίων πολιτικών μεταρρυθμίσεων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων διακυβέρνησης της χώρας στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στον τομέα της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών.

(4)

Προς στήριξη της νέας μεταρρυθμιστικής πορείας, η Ένωση και η Δημοκρατία της Μολδαβίας συμφώνησαν σε έναν χάρτη πορείας για μεταρρυθμίσεις προτεραιότητας, μετά τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 15ης Φεβρουαρίου 2016. Σημειώθηκε σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή αυτού του χάρτη πορείας από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας.

(5)

Στο πλαίσιο της πολιτικής μετάβασης και της οικονομικής δυσπραγίας, οι αρχές της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) σύναψαν, τον Ιούλιο του 2016, μια τριετή συμφωνία διευρυμένης χρηματοδοτικής και πιστοδοτικής διευκόλυνσης (ECF/EFF) ύψους 178,7 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Η συμφωνία αυτή εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ στις 7 Νοεμβρίου 2016. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος του ΔΝΤ, οι αρχές της Δημοκρατίας της Μολδαβίας αναμένεται να προβούν σε ταχεία βελτίωση της διακυβέρνησης και της εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα, να ενισχύσουν τις πολιτικές που εξασφαλίζουν μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα καθώς και να προωθήσουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

(6)

Ενόψει της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης και των προοπτικών, η Δημοκρατία της Μολδαβίας ζήτησε συμπληρωματική μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση τον Αύγουστο του 2015 και επανέλαβε το αίτημα αυτό τον Μάρτιο του 2016.

(7)

Η ενδεικτική χρηματοδότηση της Ένωσης για τη στήριξη της Δημοκρατίας της Μολδαβίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας (ΕΜΓ) ανέρχεται σε 610-746 εκατομμύρια EUR, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιονομικής στήριξης και της τεχνικής βοήθειας. Ωστόσο, οι εκταμιεύσεις της δημοσιονομικής στήριξης από την Ένωση διακόπηκαν στις αρχές του 2015 και η συνέχισή τους εξαρτήθηκε από την έγκριση ενός νέου προγράμματος του ΔΝΤ και την πλήρωση όλων των προϋποθέσεων δημοσιονομικής στήριξης.

(8)

Δεδομένου ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας είναι χώρα που καλύπτεται από την ΕΠΓ, θα πρέπει να θεωρείται επιλέξιμη για να λάβει μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση.

(9)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συνιστά έκτακτο χρηματοδοτικό μέσο μη δεσμευτικής και μη προσδιορισμένης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης του δικαιούχου και θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει ισχυρά μέτρα άμεσης προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της θέσης του ισοζυγίου πληρωμών βραχυπρόθεσμα.

(10)

Δεδομένου ότι εξακολουθεί να υφίσταται σημαντικό υπολειπόμενο εξωτερικό κενό χρηματοδότησης στο ισοζύγιο πληρωμών της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, υψηλότερο από τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και άλλοι πολυμερείς δημοσιονομικοί οργανισμοί, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης προς τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, υπό τις σημερινές εξαιρετικές περιστάσεις, θεωρείται κατάλληλη απάντηση στο αίτημα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας για τη στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησής της σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα στηρίξει την οικονομική σταθεροποίηση και το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, συμπληρώνοντας τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών ρυθμίσεων του ΔΝΤ.

(11)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης κατάστασης εξωτερικής χρηματοδότησης για τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, συμβάλλοντας στη μεγαλύτερη πολιτική και μακροοικονομική σταθερότητα της χώρας, στην ενίσχυση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων με τη διεξοδική και προσανατολισμένη στα αποτελέσματα διερεύνηση των υποθέσεων τραπεζικής απάτης, στη χρηστή ενεργειακή διακυβέρνηση και στην πολιτική ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας.

(12)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αναμένεται να συνάδει με την εφαρμογή των εκταμιεύσεων της δημοσιονομικής στήριξης στο πλαίσιο του ΕΜΓ.

(13)

Ο προσδιορισμός του ποσού της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη ποσοτική εκτίμηση των υπολειπόμενων εξωτερικών χρηματοδοτικών αναγκών της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, και λαμβάνει υπόψη την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων, και ιδίως μέσω των διεθνών συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συμπληρώνει τα προγράμματα και τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τον καθορισμό του ποσού της συνδρομής λαμβάνονται επίσης υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές πολυμερών χορηγών και η ανάγκη να διασφαλιστεί δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ της Ένωσης και άλλων χορηγών, καθώς και η προϋπάρχουσα διάθεση εκ μέρους της Ένωσης άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης.

(14)

Λαμβάνοντας υπόψη τις υπολειπόμενες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, το επίπεδο της οικονομικής της ανάπτυξης, που μετράται με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα και τα ποσοστά φτώχειας, την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων, ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει, και την αξιολόγηση της ικανότητάς της για αποπληρωμή με βάση την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, ένα μέρος της συνδρομής θα πρέπει να παρέχεται υπό μορφή επιδοτήσεων.

(15)

Η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης συνάδει νομικά και ουσιαστικά με τις βασικές αρχές και τους στόχους στους διάφορους τομείς εξωτερικής δράσης, με τα μέτρα που λαμβάνονται στους τομείς αυτούς και με τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης.

(16)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίζει την εξωτερική πολιτική της έναντι της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, για τον συντονισμό και την εξασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.

(17)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίζει την προσήλωση της Δημοκρατίας της Μολδαβίας στις κοινές με την Ένωση αξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η χρηστή διακυβέρνηση, μια υπόλογη, διαφανής και αξιοκρατική δημόσια διοίκηση, ένα ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ελευθερία, ανεξαρτησία και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μείωση της φτώχειας, καθώς και την προσήλωσή της στις αρχές ενός ελεύθερου και θεμιτού εμπορίου που ασκείται βάσει κανόνων.

(18)

Προϋπόθεση για να χορηγήσει η Ένωση μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή και για την εκταμίευση καθεμιάς από τις τρεις δόσεις θα πρέπει να είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας —στους οποίους περιλαμβάνεται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα— και του κράτους δικαίου, και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, οι ειδικοί στόχοι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να αφορούν την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας των συστημάτων διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, τη διασφάλιση της αποτελεσματικής καταπολέμησης της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την ενίσχυση της διακυβέρνησης και της εποπτείας του χρηματοπιστωτικού και τραπεζικού τομέα στη Δημοκρατία της Μολδαβίας και τη βελτίωση της διαχείρισης του τομέα της ενέργειας, και να προωθούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σκοπό έχουν να στηρίξουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη διαμόρφωση καλού επιχειρηματικού κλίματος και τη δημοσιονομική εξυγίανση. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης προς τη Δημοκρατία της Μολδαβίας θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει μέτρα που θα στηρίζουν την εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένης της σφαιρικής και σε βάθος συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών. Για να εξασφαλιστεί ότι οι ειδικοί στόχοι μπορούν να αξιολογούνται σωστά, πρέπει να καθοριστούν με επαληθεύσιμο και μετρήσιμο τρόπο. Τόσο η πλήρωση της προϋπόθεσης όσο και η επίτευξη των στόχων αυτών θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ. Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της προϋπόθεσης και των στόχων ή γενικής μη τήρησης των σκοπών και των αρχών της συμφωνίας σύνδεσης, η Επιτροπή θα πρέπει να προβεί σε προσωρινή αναστολή ή ακύρωση της εκταμίευσης της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.

(19)

Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης που συνδέονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της, η Δημοκρατία της Μολδαβίας θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και οποιωνδήποτε άλλων παρατυπιών που συνδέονται με τη συνδρομή. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας θα πρέπει να ενημερώνει τακτικά την Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη βάση της πλήρους αναφοράς και της αυστηρής συμμόρφωσης με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ένωσης. Επιπλέον, θα πρέπει να προβλεφθεί η διενέργεια ελέγχων από την Επιτροπή και η διενέργεια λογιστικών ελέγχων από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

(20)

Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης δεν θίγει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ως δημοσιονομικής αρχής.

(21)

Τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής που χορηγούνται υπό μορφή επιχορηγήσεων και τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής που χορηγούνται υπό μορφή δανείου θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προβλέπονται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

(22)

Η διαχείριση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να ασκείται από την Επιτροπή. Για να εξασφαλιστεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν να παρακολουθούν την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή θα πρέπει να τα ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις τις σχετικές με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή και να τους παρέχει τα σχετικά έγγραφα.

(23)

Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση της παρούσας απόφασης, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3).

(24)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να υπόκειται σε όρους που θα καθοριστούν σε μνημόνιο συνεννόησης. Οι όροι αυτοί θα πρέπει να συνδέονται με την εκταμίευση καθεμιάς από τις τρεις δόσεις. Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίοι όροι εφαρμογής και για λόγους αποτελεσματικότητας, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να διαπραγματευθεί τους εν λόγω όρους με τις αρχές της Δημοκρατίας της Μολδαβίας υπό την εποπτεία της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η συμβουλευτική διαδικασία θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό. Λαμβάνοντας υπόψη τις δυνητικά σημαντικές επιπτώσεις της συνδρομής άνω των 90 εκατομμυρίων EUR, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης για τις πράξεις που υπερβαίνουν το εν λόγω κατώτατο όριο. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης στη Δημοκρατία της Μολδαβίας, θα πρέπει να εφαρμόζεται η διαδικασία εξέτασης για την έγκριση του Μνημονίου Συνεννόησης και για οποιαδήποτε μείωση, αναστολή ή ακύρωση της συνδρομής,

α)

την προϋπόθεση που ορίζεται στο άρθρο 2·

β)

τις συνεχείς ικανοποιητικές επιδόσεις ως προς την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει μέτρα σοβαρής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τα οποία στηρίζονται από μη προληπτική πιστωτική συμφωνία του ΔΝΤ· και

γ)

την ικανοποιητική εφαρμογή των όρων οικονομικής πολιτικής και των χρηματοδοτικών όρων που περιέχονται στο μνημόνιο συνεννόησης.

α)

διασφαλίζουν ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας ελέγχει τακτικά εάν η χρηματοδότηση που χορηγείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης χρησιμοποιείται ορθά, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη παρατυπιών και απάτης και, εάν είναι απαραίτητο, κινεί δικαστική διαδικασία για την ανάκτηση ποσών καταβληθέντων βάσει της παρούσας απόφασης τα οποία χρησιμοποιήθηκαν παρανόμως·

β)

διασφαλίζουν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, προβλέποντας ιδίως την εφαρμογή ειδικών μέτρων για την πρόληψη και καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παρατυπίας που επηρεάζουν τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου (8), τον κανονισμό (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (9) και τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10)·

γ)

εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης, ή τους εκπροσώπους της, να διενεργούν ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων ελέγχων και επιθεωρήσεων·

δ)

εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο να διενεργούν δημοσιονομικούς ελέγχους πριν και μετά από την περίοδο διαθεσιμότητας της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων, όπως οι επιχειρησιακές αξιολογήσεις·

ε)

διασφαλίζουν ότι η Ένωση δικαιούται να ζητήσει την πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, ή/και την πλήρη επιστροφή της επιχορήγησης, εάν διαπιστωθεί ότι, σε σχέση με τη διαχείριση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Δημοκρατία της Μολδαβίας έχει εμπλακεί σε οποιαδήποτε πράξη απάτης ή διαφθοράς ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

α)

εξετάζει την πρόοδο που σημειώθηκε κατά την εφαρμογή της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης·

β)

αξιολογεί την οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, καθώς και την πρόοδο στην εφαρμογή των μέτρων πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1·

γ)

παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ των όρων οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στο μνημόνιο συνεννόησης, των τρεχουσών οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και των αποφάσεων της Επιτροπής να εκταμιεύσει τις δόσεις της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.