This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52023DC0526
Proposal for a COUNCIL RECOMMENDATION on a Blueprint to coordinate a Union-level response to disruptions of critical infrastructure with significant cross-border relevance
Πρόταση ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με σχέδιο στρατηγικής για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σε ενωσιακό επίπεδο διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον
Πρόταση ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με σχέδιο στρατηγικής για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σε ενωσιακό επίπεδο διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον
COM/2023/526 final
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 6.9.2023
COM(2023) 526 final
2023/0318(NLE)
Πρόταση
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με σχέδιο στρατηγικής για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σε ενωσιακό επίπεδο διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης
Στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη αστάθεια, ιδίως λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της αυξανόμενης πολυπλοκότητας των απειλών κατά της ασφάλειας, καθώς και από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η αύξηση των ασυνήθιστων κλιματικών φαινομένων ή της λειψυδρίας, η Ένωση πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση και να προσαρμόζεται συνεχώς. Οι πολίτες, οι εταιρείες και οι αρχές στην Ένωση βασίζονται σε κρίσιμες υποδομές 1 λόγω των βασικών υπηρεσιών τις οποίες παρέχουν οι οντότητες που διαχειρίζονται τις εν λόγω υποδομές. Οι υπηρεσίες αυτές είναι καίριας σημασίας για τη διατήρηση ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών, οικονομικών δραστηριοτήτων, της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας ή του περιβάλλοντος και πρέπει να παρέχονται με απρόσκοπτο τρόπο στην εσωτερική αγορά. Ως εκ τούτου, λόγω της σημασίας αυτών των βασικών υπηρεσιών για την εσωτερική αγορά και, κατά συνέπεια, της ανάγκης να καταστούν οι κρίσιμες υποδομές πιο ανθεκτικές και, γενικότερα, να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων που παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες, η Ένωση πρέπει να λάβει μέτρα για την ενίσχυση αυτής της ανθεκτικότητας και για τον μετριασμό τυχόν διαταράξεων στην παροχή των εν λόγω βασικών υπηρεσιών. Οι διαταράξεις αυτές μπορεί διαφορετικά να έχουν σοβαρές συνέπειες για τους πολίτες της Ένωσης, τις οικονομίες μας και την εμπιστοσύνη στα δημοκρατικά μας συστήματα και ενδέχεται να επηρεάσουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ιδίως σε ένα πλαίσιο αυξανόμενων αλληλεξαρτήσεων μεταξύ τομέων και σε διασυνοριακό επίπεδο.
Η Ένωση έχει ήδη λάβει σειρά μέτρων για την ενίσχυση, αφενός, της προστασίας των κρίσιμων υποδομών, ιδίως όσον αφορά τις διασυνοριακές υποδομές και, αφετέρου, της ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων, προκειμένου να αποφευχθούν ή να μετριαστούν οι επιπτώσεις των διαταράξεων στις βασικές υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν στην εσωτερική αγορά.
Η οδηγία 2008/114/ΕΚ σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας 2 (στο εξής: οδηγία ΕΥΖΣ) ήταν η πρώτη νομική πράξη με την οποία θεσπίστηκε μια πανευρωπαϊκή διαδικασία για τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών κρίσιμων υποδομών και μια κοινή προσέγγιση της Ένωσης για την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας των εν λόγω υποδομών από ανθρωπογενείς απειλές —τόσο εκούσιες όσο και τυχαίες— καθώς και από φυσικές καταστροφές. Ωστόσο, επικεντρώθηκε μόνο στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών και στην προστασία των κρίσιμων υποδομών και δεν προέβλεπε ευρύτερα μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οντοτήτων που διαχειρίζονται τέτοιες υποδομές.
Λόγω του ολοένα και πιο διασυνδεδεμένου και διασυνοριακού χαρακτήρα των δραστηριοτήτων στην εσωτερική αγορά, ήταν αναγκαίο να καλυφθούν περισσότεροι από δύο τομείς και να υπάρχουν προστατευτικά μέτρα πέρα από τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η οδηγία (ΕΕ) 2022/2557 για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων 3 (στο εξής: οδηγία CER) εκδόθηκε το 2022, μαζί με την οδηγία (ΕΕ) 2022/2555 σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο κυβερνοασφάλειας σε ολόκληρη την Ένωση 4 (στο εξής: οδηγία NIS 2). Στόχος είναι να διασφαλιστεί ολοκληρωμένο επίπεδο φυσικής και ψηφιακής ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων. Η οδηγία CER άρχισε να ισχύει στις 16 Ιανουαρίου 2023 και έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνολική ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων, ενισχύοντας παράλληλα τον συντονισμό σε επίπεδο Ένωσης. Θα αντικαταστήσει την οδηγία ΕΥΖΣ από τις 18 Οκτωβρίου 2024, ημερομηνία κατά την οποία τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθούν με την οδηγία CER. Η οδηγία CER εφαρμόζεται σε 11 τομείς 5 . Μετατοπίζει την εστίαση από την προστασία των κρίσιμων υποδομών στην ευρύτερη έννοια της ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων που διαχειρίζονται τις εν λόγω κρίσιμες υποδομές, καλύπτοντας το διάστημα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα συμβάν. Η οδηγία NIS 2 άρχισε επίσης να ισχύει στις 16 Ιανουαρίου 2023 και εκσυγχρονίζει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο για την προσαρμογή στην αυξημένη ψηφιοποίηση και σε ένα εξελισσόμενο τοπίο απειλών για την κυβερνοασφάλεια. Η οδηγία NIS 2 επεκτείνει επίσης το πεδίο εφαρμογής των κανόνων κυβερνοασφάλειας σε νέους τομείς και οντότητες και βελτιώνει την ανθεκτικότητα και τις ικανότητες αντιμετώπισης συμβάντων των δημόσιων και ιδιωτικών οντοτήτων, των αρμόδιων αρχών και της Ένωσης στο σύνολό της.
Η οδηγία CER περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με την κοινοποίηση συμβάντων από την κρίσιμη οντότητα στην εθνική αρμόδια αρχή, την κοινοποίηση από την εθνική αρμόδια αρχή σε άλλα (δυνητικά) επηρεαζόμενα κράτη μέλη και την κοινοποίηση στην Επιτροπή εάν το συμβάν επηρεάζει έξι ή περισσότερα κράτη μέλη. Η οδηγία CER ορίζει ορισμένες υποχρεώσεις κοινοποίησης περιστατικών, αν το περιστατικό έχει ή ενδέχεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο σε κρίσιμες οντότητες, και στη συνέχεια της παροχής βασικών υπηρεσιών προς ή εντός ενός ή περισσοτέρων άλλων κρατών μελών 6 .
Όπως καταδεικνύεται από τη δολιοφθορά των αγωγών αερίου Nord Stream τον Σεπτέμβριο του 2022, το πλαίσιο ασφάλειας εντός του οποίου λειτουργούν οι κρίσιμες υποδομές έχει αλλάξει σημαντικά και απαιτείται πρόσθετη επείγουσα δράση σε επίπεδο Ένωσης, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών, όχι μόνο όσον αφορά την ετοιμότητα αλλά και όσον αφορά τη συντονισμένη αντιμετώπιση.
Στο πλαίσιο αυτό, στις 8 Δεκεμβρίου 2022, μετά από πρόταση της Επιτροπής, εκδόθηκε σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με συντονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο Ένωσης για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων υποδομών 7 (στο εξής: σύσταση για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών). Η εν λόγω σύσταση τονίζει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να διασφαλιστεί σε επίπεδο Ένωσης συντονισμένη και αποτελεσματική αντίδραση στους υφιστάμενους και μελλοντικούς κινδύνους για την παροχή βασικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή «να καταρτίσει σχέδιο στρατηγικής για τη συντονισμένη αντιμετώπιση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον». Η σύσταση αναφέρει ότι το σχέδιο στρατηγικής θα πρέπει να συνάδει με το πρωτόκολλο της ΕΕ για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών 8 , να λαμβάνει υπόψη τη σύσταση 2017/1584 της Επιτροπής για τη συντονισμένη αντιμετώπιση περιστατικών και κρίσεων μεγάλης κλίμακας στον κυβερνοχώρο 9 (στο εξής: προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο) και να τηρεί τις ολοκληρωμένες ρυθμίσεις για την πολιτική αντιμετώπιση κρίσεων 10 (στο εξής: IPCR).
Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα πρόταση για πρόσθετη σύσταση του Συμβουλίου περιέχει ένα τέτοιο σχέδιο στρατηγικής. Η πρόταση αποσκοπεί στη συμπλήρωση του ισχύοντος νομικού πλαισίου με την περιγραφή της συντονισμένης αντιμετώπισης σε επίπεδο Ένωσης όσον αφορά τις διαταράξεις των κρίσιμων υποδομών με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον, με παράλληλη χρήση των υφιστάμενων ρυθμίσεων σε επίπεδο Ένωσης. Συγκεκριμένα, η πρόταση περιγράφει το πεδίο εφαρμογής και τους στόχους του σχεδίου στρατηγικής, καθώς και τους φορείς, τις διαδικασίες και τα υφιστάμενα εργαλεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση, με συντονισμένο τρόπο σε επίπεδο Ένωσης, ενός περιστατικού που προκαλεί διαταράξεις σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις. Επιπλέον, περιγράφει τους τρόπους συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης σε τέτοιες καταστάσεις.
•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής
Η παρούσα πρόταση σύστασης του Συμβουλίου συνάδει και συμπληρώνει το ισχύον νομικό πλαίσιο για την προστασία των κρίσιμων υποδομών και την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων —την οδηγία ΕΥΖΣ και την οδηγία CER, αντίστοιχα, καθώς και τη σύσταση για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών— δεδομένου ότι αποσκοπεί στη διασφάλιση, με συμπληρωματικό τρόπο, του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ αυτών και των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, όσον αφορά την αντιμετώπιση περιστατικών που προκαλούν διαταράξεις σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον και την παροχή βασικών υπηρεσιών. Η πρόταση κάνει χρήση των υφιστάμενων δομών και μηχανισμών σε επίπεδο Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θεσπίστηκαν με την οδηγία CER, και συγκεκριμένα της συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών και της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων, η οποία είναι μια ομάδα που συστάθηκε με την οδηγία CER για να υποστηρίξει την Επιτροπή και να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και την ανταλλαγή πληροφοριών σε ζητήματα σχετικά με την οδηγία CER.
Η παρούσα πρόταση σύστασης του Συμβουλίου συνάδει επίσης και συμπληρώνει το ενωσιακό πλαίσιο για την κυβερνοασφάλεια, όπως ορίζεται στην οδηγία NIS 2.
Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στην υποβολή, στον τομέα της ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων και της προστασίας των κρίσιμων υποδομών, ενός σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές παρόμοιο με το προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο.
Στο σημείο 4 στοιχείο β) του μέρους I του παραρτήματος επεξηγούνται επίσης οι διασυνδέσεις με το προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο, το οποίο αφορά περιστατικά μεγάλης κλίμακας στον κυβερνοχώρο τα οποία προκαλούν διατάραξη εξαιρετικά εκτεταμένη σε κάποιο κράτος μέλος για να μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο του ή τα οποία πλήττουν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη ή θεσμικά όργανα της Ένωσης με τόσο ευρείες και σημαντικές συνέπειες τεχνικής ή πολιτικής σημασίας, ώστε να απαιτείται έγκαιρος συντονισμός της πολιτικής και αντιμετώπιση σε ενωσιακό πολιτικό επίπεδο. Το περιστατικό ορίζεται, στην οδηγία NIS 2, ως κάθε συμβάν που θέτει σε κίνδυνο τη διαθεσιμότητα, την αυθεντικότητα, την ακεραιότητα ή το απόρρητο των δεδομένων που αποθηκεύονται, μεταδίδονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία ή των υπηρεσιών που προσφέρονται ή είναι προσβάσιμες μέσω συστημάτων δικτύου και πληροφοριών (στο εξής: περιστατικό στον κυβερνοχώρο).
Οι αρμόδιες αρχές δυνάμει της οδηγίας CER και της οδηγίας NIS 2 έχουν την υποχρέωση να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με περιστατικά κυβερνοασφάλειας και περιστατικά που επηρεάζουν κρίσιμες οντότητες, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα σχετικά μέτρα που λαμβάνονται. Σε περίπτωση που ένα σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές και ένα μεγάλης κλίμακας περιστατικό κυβερνοασφάλειας επηρεάζουν την ίδια οντότητα, θα πρέπει να υπάρχει συντονισμός όσον αφορά τις πιθανές αντιδράσεις μεταξύ των σχετικών φορέων.
Η πρόταση συνάδει με το πρωτόκολλο της ΕΕ για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, το οποίο εφαρμόζεται στην περίπτωση υβριδικών περιστατικών. Στο σημείο 4 στοιχείο α) του μέρους I του παραρτήματος επεξηγούνται οι διασυνδέσεις με το πρωτόκολλο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πράξης που εφαρμόζεται σε περίπτωση σημαντικού περιστατικού με υβριδική διάσταση σε κρίσιμες υποδομές.
Η πρόταση συνάδει επίσης με άλλους υφιστάμενους μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων σε επίπεδο Ένωσης, όπως οι ρυθμίσεις IPCR του Συμβουλίου, η εσωτερική διαδικασία της Επιτροπής για τον συντονισμό σε περιπτώσεις κρίσεων, το ARGUS 11 και ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης 12 (στο εξής: ΜΠΠΕ) που υποστηρίζεται από το οικείο Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (στο εξής: ΚΣΑΕΑ), καθώς και ο Μηχανισμός Αντιμετώπισης Κρίσεων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Η πρόταση συνάδει επίσης με άλλες σχετικές τομεακές νομοθετικές πράξεις, και ιδίως με ειδικά μέτρα που περιέχονται σ’ αυτές και ρυθμίζουν ορισμένες πτυχές της αντιμετώπισης διαταράξεων από τις οντότητες που δραστηριοποιούνται σε σχετικούς τομείς.
2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
•Νομική βάση
Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ΣΛΕΕ), το οποίο προβλέπει την προσέγγιση των νομοθεσιών για τη βελτίωση της εσωτερικής αγοράς, σε συνδυασμό με το άρθρο 292 της ΣΛΕΕ, το οποίο καθορίζει τους σχετικούς κανόνες για την έκδοση συστάσεων.
Η επιλογή του άρθρου 114 της ΣΛΕΕ ως ουσιαστικής νομικής βάσης δικαιολογείται από το γεγονός ότι η προτεινόμενη σύσταση του Συμβουλίου αποσκοπεί στη διασφάλιση συντονισμένης αντιμετώπισης σε περίπτωση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον. Οι διαταράξεις αυτές επηρεάζουν αρκετά κράτη μέλη και ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς λόγω των αυξανόμενων αλληλεξαρτήσεων μεταξύ υποδομών και τομέων σε μια ολοένα και περισσότερο αλληλεξαρτώμενη οικονομία της Ένωσης. Η βελτιωμένη αντιμετώπιση των διαταράξεων θα αποτρέψει, με τη σειρά της, τις διαταράξεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, δεδομένου ότι οι εν λόγω κρίσιμες υποδομές και οι βασικές υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν είναι καίριας σημασίας για τη διατήρηση ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών, οικονομικών δραστηριοτήτων, της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας ή του περιβάλλοντος.
Η πρόταση θα συμπληρώσει τις οδηγίες ΕΥΖΣ και CER, οι οποίες βασίζονται επίσης στο άρθρο 114 της ΣΛΕΕ. Η σύσταση για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών, όπως και η παρούσα προτεινόμενη σύσταση, βασίζεται επίσης στα άρθρα 114 και 292 της ΣΛΕΕ.
•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)
Ενώ η αντιμετώπιση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές ή των υπηρεσιών που παρέχονται από τις κρίσιμες οντότητες που διαχειρίζονται τις εν λόγω κρίσιμες υποδομές αποτελεί πρωτίστως ευθύνη των κρατών μελών, η Ένωση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε περίπτωση διατάραξης σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον, δεδομένου ότι η εν λόγω διατάραξη μπορεί να επηρεάσει πολλούς ή ακόμη και όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας εντός της ενιαίας αγοράς, την ασφάλεια και τις διεθνείς σχέσεις της Ένωσης. Με στόχο τη διασφάλιση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, ο συντονισμός, σε επίπεδο Ένωσης, σε περίπτωση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις, δεν είναι μόνο κατάλληλος αλλά και αναγκαίος, δεδομένου ότι η εν λόγω συντονισμένη αντιμετώπιση σε επίπεδο Ένωσης θα στηρίξει την αντίδραση των κρατών μελών στη διατάραξη μέσω της κοινής επίγνωσης της κατάστασης, της συντονισμένης επικοινωνίας με το κοινό και του μετριασμού των συνεπειών της διατάραξης στην εσωτερική αγορά.
•Αναλογικότητα
Η παρούσα πρόταση συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ούτε το περιεχόμενο ούτε η μορφή της παρούσας πρότασης σύστασης του Συμβουλίου υπερβαίνει ό,τι είναι απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων της. Οι προτεινόμενες δράσεις είναι αναλογικές προς τους επιδιωκόμενους στόχους, οι οποίοι επικεντρώνονται στη διασφάλιση συντονισμένης αντιμετώπισης σε επίπεδο Ένωσης σε περίπτωση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές ή των υπηρεσιών που παρέχονται από τις κρίσιμες οντότητες που διαχειρίζονται τις εν λόγω κρίσιμες υποδομές και οι οποίες έχουν σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον. Η προτεινόμενη συντονισμένη αντιμετώπιση είναι αναλογική με τα προνόμια και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών βάσει του εθνικού δικαίου. Περιστατικά που διαταράσσουν κρίσιμες υποδομές ή την παροχή βασικών υπηρεσιών από κρίσιμες οντότητες συχνά υπολείπονται του ορίου που απαιτείται για τον χαρακτηρισμό ενός σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές και μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, η χρήση του μηχανισμού που προβλέπεται στην παρούσα πρόταση περιορίζεται σε μείζονες διαταράξεις που έχουν σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον και επηρεάζουν αρκετά κράτη μέλη.
•Επιλογή της νομικής πράξης
Για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων, η ΣΛΕΕ, ιδίως στο άρθρο 292, προβλέπει την έκδοση συστάσεων από το Συμβούλιο βάσει πρότασης της Επιτροπής. Σύμφωνα με το άρθρο 288 της ΣΛΕΕ, οι συστάσεις δεν έχουν δεσμευτική ισχύ. Η σύσταση του Συμβουλίου αποτελεί κατάλληλη πράξη στην περίπτωση αυτή, δεδομένου ότι σηματοδοτεί τη δέσμευση των κρατών μελών όσον αφορά τα μέτρα που περιλαμβάνονται σ’ αυτήν και παρέχει ισχυρή βάση για συνεργασία στον τομέα της συντονισμένης αντιμετώπισης σε περίπτωση σημαντικών διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές. Με τον τρόπο αυτόν, η προτεινόμενη σύσταση θα συμπληρώσει το δεσμευτικό νομικό πλαίσιο (ιδίως την οδηγία CER), καθώς και την προηγουμένως εκδοθείσα σύσταση για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών, η οποία απαιτεί τέτοια συμπληρωματικά μέτρα, με πλήρη σεβασμό των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη
Κατά την κατάρτιση της παρούσας πρότασης, ζητήθηκε η γνώμη των κρατών μελών, των θεσμικών οργάνων και των οργανισμών της Ένωσης. Επίσης, ελήφθησαν υπόψη οι απόψεις των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, οι οποίες εκφράστηκαν τόσο κατά το εργαστήριο της 24ης Απριλίου 2023 όσο και γραπτώς μετά το εργαστήριο αυτό.
Υπήρξε γενική συναίνεση σχετικά με τη χρησιμότητα της ενίσχυσης του συντονισμού για την αντιμετώπιση, σε επίπεδο Ένωσης, διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον στο τρέχον πλαίσιο απειλών, με παράλληλο σεβασμό της αρμοδιότητας των κρατών μελών στον τομέα αυτόν και της εμπιστευτικότητας των ευαίσθητων πληροφοριών. Υπήρξε επίσης συναίνεση ως προς την ανάγκη αποφυγής της αλληλεπικάλυψης των μέσων και ορθής χρήσης των υφιστάμενων μηχανισμών σε επίπεδο Ένωσης για τον συντονισμό, την ανταλλαγή πληροφοριών και την αντιμετώπιση.
Ενώ ορισμένα κράτη μέλη είχαν θετική άποψη όσον αφορά το ευρύτερο πεδίο εφαρμογής του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές, άλλα έκριναν ότι το όριο των έξι ή περισσότερων κρατών μελών που προβλέπεται στην οδηγία CER όσον αφορά τον προσδιορισμό των κρίσιμων οντοτήτων ιδιαίτερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ήταν επαρκές και δεν ήταν αναγκαίο να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής ένα δεύτερο είδος περιστατικού. Ορισμένα κράτη μέλη παρατήρησαν τη σημασία της συμμετοχής, κατά περίπτωση, των διαχειριστών κρίσιμων υποδομών που παρέχουν βασικές υπηρεσίες, λόγω της εμπειρογνωσίας τους και της σημασίας της συνεκτίμησης της διάστασης του κυβερνοχώρου.
•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης
Η πρόταση σύστασης του Συμβουλίου αποτελείται από ένα κύριο μέρος και ένα παράρτημα.
Το κύριο μέρος αποτελείται από τα ακόλουθα 11 σημεία:
Στο σημείο 1 αναφέρεται η ανάγκη ενισχυμένης συνεργασίας όσον αφορά την αντιμετώπιση σημαντικών περιστατικών σε κρίσιμες υποδομές σύμφωνα με το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές που περιέχεται στην παρούσα προτεινόμενη σύσταση, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών τμημάτων του παραρτήματός της.
Στο σημείο 2 ορίζεται το πεδίο εφαρμογής του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές, το οποίο αναφέρεται σε δύο τύπους καταστάσεων περιστατικών διαταράξεων που θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν την εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές: το περιστατικό είτε προκαλεί σημαντική διαταραχή στην παροχή βασικών υπηρεσιών προς ή σε έξι ή περισσότερα κράτη μέλη· ή προκαλεί σημαντική διαταραχή σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη και υπάρχει συμφωνία μεταξύ των σχετικών φορέων που αναφέρονται στο σχέδιο στρατηγικής όσον αφορά την ανάγκη συντονισμού σε επίπεδο Ένωσης λόγω των σημαντικών επιπτώσεων του περιστατικού.
Το σημείο 3 αναφέρεται στον προσδιορισμό των σχετικών φορέων που θα συμμετέχουν στο σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές και στα επίπεδα στα οποία θα λειτουργεί το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές (επιχειρησιακό, στρατηγικό/πολιτικό). Αυτό εξηγείται περαιτέρω στο παράρτημα της σύστασης.
Στο σημείο 4 συνιστάται η εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές κατά τρόπο συνεκτικό με άλλες συναφείς πράξεις, όπως περιγράφεται στο παράρτημα.
Στο σημείο 5 συνιστάται στα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά, σε εθνικό επίπεδο, σημαντικές διαταράξεις σε κρίσιμες υποδομές.
Στο σημείο 6 συνιστάται η δημιουργία ή ο ορισμός σημείων επαφής από τους σχετικούς φορείς που θα πρέπει να υποστηρίζουν τη χρήση του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές. Όπου είναι δυνατόν, τα εν λόγω σημεία επαφής θα πρέπει να είναι τα ίδια με τα ενιαία σημεία επαφής βάσει της οδηγίας CER.
Το σημείο 7 αναφέρεται στη ροή πληροφοριών σε περίπτωση σημαντικού περιστατικού σε κρίσιμες υποδομές.
Στο σημείο 8 επεξηγείται ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να πραγματοποιείται η ανταλλαγή πληροφοριών.
Στο σημείο 9 συνιστάται η δοκιμή της λειτουργίας του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές μέσω ασκήσεων.
Στο σημείο 10 συνιστάται τα διδάγματα που αντλήθηκαν να συζητηθούν στην ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων, η οποία θα πρέπει να εκπονήσει έκθεση, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων. Η έκθεση θα πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή.
Στο σημείο 11 συνιστάται στα κράτη μέλη να συζητήσουν την έκθεση στο Συμβούλιο.
Το παράρτημα περιγράφει τους στόχους, τις αρχές, τους κύριους φορείς, την αλληλεπίδραση με τους υφιστάμενους μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων και τη λειτουργία του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές με τους δύο τρόπους συνεργασίας του: την ανταλλαγή πληροφοριών και την αντιμετώπιση.
2023/0318 (NLE)
Πρόταση
ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με σχέδιο στρατηγικής για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σε ενωσιακό επίπεδο διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 114 και 292,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1)Η δυνατότητα να βασιζόμαστε σε ανθεκτικές κρίσιμες υποδομές και ανθεκτικές κρίσιμες οντότητες που παρέχουν υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών, οικονομικών δραστηριοτήτων, της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας ή του περιβάλλοντος είναι θεμελιώδους σημασίας για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και της κοινωνίας στο σύνολό της.
(2)Στο τρέχον εξελισσόμενο τοπίο κινδύνων και υπό το πρίσμα των αυξανόμενων αλληλεξαρτήσεων μεταξύ υποδομών και τομέων και, γενικότερα, των διατομεακών και διασυνοριακών διασυνδέσεων, είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί και να ενισχυθεί, με ολοκληρωμένο και συντονισμένο τρόπο, η προστασία των κρίσιμων υποδομών και η ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων που διαχειρίζονται τις εν λόγω υποδομές.
(3)Ένα περιστατικό που διαταράσσει κρίσιμες υποδομές και, ως εκ τούτου, καταστρέφει ή παρεμποδίζει σοβαρά την παροχή βασικών υπηρεσιών, μπορεί να έχει σημαντικές διασυνοριακές επιπτώσεις καθώς και αρνητικό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά. Προκειμένου να διασφαλιστεί στοχευμένη, αναλογική και αποτελεσματική προσέγγιση, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση, ιδίως, σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές, όπως ορίζονται στην παρούσα σύσταση, τα οποία καλύπτουν, για παράδειγμα, καταστάσεις στις οποίες η διατάραξη που προκαλείται από το περιστατικό είναι μεγάλης διάρκειας ή ενδέχεται να έχει σημαντικές αλυσιδωτές επιπτώσεις στον ίδιο ή σε άλλους τομείς ή κράτη μέλη.
(4)Η συντονισμένη αντιμετώπιση σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές είναι απαραίτητη για την αποφυγή σοβαρών διαταράξεων στην εσωτερική αγορά και για τη διασφάλιση της αποκατάστασης της παροχής των εν λόγω βασικών υπηρεσιών το συντομότερο δυνατόν, δεδομένου ότι τα εν λόγω περιστατικά ενδέχεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις για την οικονομία και τους πολίτες της Ένωσης. Η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών σε επίπεδο Ένωσης απαιτεί ταχεία και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ όλων των σχετικών φορέων και συντονισμένη δράση που υποστηρίζεται σε επίπεδο Ένωσης. Η αντιμετώπιση αυτή εξαρτάται, επομένως, από ήδη υπάρχουσες και, κατά το δυνατόν, δοκιμασμένες διαδικασίες και μηχανισμούς συνεργασίας με καθορισμένους ρόλους και ευθύνες των βασικών φορέων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.
(5)Αν και η πρωταρχική ευθύνη για τη διασφάλιση της αντιμετώπισης σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές ανήκει στα κράτη μέλη και στις οντότητες που διαχειρίζονται κρίσιμες υποδομές και παρέχουν βασικές υπηρεσίες, ενδείκνυται ο αυξημένος συντονισμός σε επίπεδο Ένωσης σε περίπτωση διαταράξεων με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον. Η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση εξαρτάται όχι μόνο από την ανάπτυξη εθνικών μηχανισμών από τα κράτη μέλη, αλλά και από τη συντονισμένη δράση που υποστηρίζεται σε επίπεδο Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης σχετικής συνεργασίας με ταχύ και αποτελεσματικό τρόπο.
(6)Η προστασία των ευρωπαϊκών κρίσιμων υποδομών ρυθμίζεται επί του παρόντος από την οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου 13 , η οποία καλύπτει μόνο δύο τομείς, δηλαδή τις μεταφορές και την ενέργεια. Η οδηγία θεσπίζει διαδικασία για τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό ευρωπαϊκών κρίσιμων υποδομών και κοινή προσέγγιση για την αξιολόγηση της ανάγκης για βελτίωση της προστασίας των υποδομών αυτών. Ο κεντρικός πυλώνας του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Προστασίας της Υποδομής Ζωτικής Σημασίας 14 (ΕΠΠΥΖΣ), που εγκρίθηκε από την Επιτροπή το 2006, καθορίζει ένα πανευρωπαϊκό πλαίσιο για όλους τους κινδύνους σχετικά με την προστασία των κρίσιμων υποδομών.
(7)Με στόχο την επέκταση πέραν της προστασίας των κρίσιμων υποδομών και προκειμένου να διασφαλιστεί, γενικότερα, η ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων που διαχειρίζονται τέτοιες υποδομές οι οποίες παρέχουν βασικές υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά, η οδηγία (ΕΕ) 2022/2557 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 15 θα αντικαταστήσει την οδηγία 2008/114/ΕΚ από τις 18 Οκτωβρίου 2024. Η οδηγία (ΕΕ) 2022/2557 καλύπτει 11 τομείς και προβλέπει υποχρεώσεις ενίσχυσης της ανθεκτικότητας για τα κράτη μέλη και τις κρίσιμες οντότητες, συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και με την Επιτροπή, καθώς και στήριξη από την Επιτροπή για τις εθνικές αρχές και τις κρίσιμες οντότητες και στήριξη από τα κράτη μέλη προς τις κρίσιμες οντότητες.
(8)Μετά τη δολιοφθορά των αγωγών αερίου Nord Stream, είναι αναγκαίο να θεσπιστούν σε επίπεδο Ένωσης περισσότερα μέτρα ενίσχυσης της ανθεκτικότητας για τις κρίσιμες υποδομές. Ως εκ τούτου, με βάση πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με συντονισμένη προσέγγιση σε επίπεδο Ένωσης με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων υποδομών («σύσταση 2023/C 20/01») 16 , η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση της ετοιμότητας, της αντίδρασης και της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα αυτόν. Η εν λόγω σύσταση τόνισε ιδίως την ανάγκη να διασφαλιστεί σε επίπεδο Ένωσης συντονισμένη και αποτελεσματική αντίδραση στους κινδύνους για την παροχή βασικών υπηρεσιών.
(9)Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να συμπληρωθεί το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο με πρόσθετη σύσταση του Συμβουλίου για τον καθορισμό σχεδίου στρατηγικής για τη συντονισμένη αντιμετώπιση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον (στο εξής: σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές), με παράλληλη χρήση των υφιστάμενων ρυθμίσεων σε επίπεδο Ένωσης.
(10)Η παρούσα σύσταση θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη σύσταση 2023/C 20/01, ώστε να διασφαλιστεί η συνοχή και να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις. Ως εκ τούτου, η παρούσα σύσταση δεν θα πρέπει, αυτή καθαυτή, να καλύπτει τα άλλα στοιχεία του κύκλου ζωής της διαχείρισης κρίσεων, δηλαδή την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αποκατάσταση.
(11)Η παρούσα σύσταση θα πρέπει να συμπληρώνει την οδηγία (ΕΕ) 2022/2557, ιδίως όσον αφορά τη συντονισμένη αντιμετώπιση, και θα πρέπει να εφαρμόζεται διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνοχή με την εν λόγω οδηγία και τυχόν άλλους εφαρμοστέους κανόνες του δικαίου της Ένωσης. Ως εκ τούτου, η παρούσα σύσταση θα πρέπει επίσης να βασίζεται και να χρησιμοποιεί, στο μέτρο του δυνατού, τις έννοιες, τα εργαλεία και τις διαδικασίες της εν λόγω οδηγίας, όπως η ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων, ενεργώντας εντός των ορίων των καθηκόντων της όπως ορίζονται στην εν λόγω οδηγία, καθώς και τα σημεία επαφής. Επιπλέον, η έννοια των «κρίσιμων υποδομών», όπως χρησιμοποιείται στην παρούσα σύσταση, θα πρέπει να νοείται με τον ίδιο τρόπο που ορίζεται στην αιτιολογική σκέψη 7 της σύστασης 2023/C 20/01, δηλαδή ότι περιλαμβάνει συναφείς κρίσιμες υποδομές που είτε προσδιορίζονται από κάθε κράτος μέλος σε εθνικό επίπεδο είτε χαρακτηρίζονται ως ευρωπαϊκές κρίσιμες υποδομές βάσει της οδηγίας 2008/114/ΕΚ, καθώς και τις κρίσιμες οντότητες που θα προσδιοριστούν δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή με την οδηγία (ΕΕ) 2022/2557, οι έννοιες που χρησιμοποιούνται στην παρούσα σύσταση θα πρέπει, επομένως, να ερμηνεύονται ως έχουσες την ίδια έννοια όπως και στην εν λόγω οδηγία. Για παράδειγμα, ως ανθεκτικότητα, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 2 της εν λόγω οδηγίας, θα πρέπει επίσης να νοείται η ικανότητα των κρίσιμων υποδομών όσον αφορά την πρόληψη, την προστασία, την ανταπόκριση, την αντίσταση, τον μετριασμό, την απορρόφηση, την προσαρμογή ή την ανάκαμψη σε σχέση με συμβάντα που διαταράσσουν ή έχουν τη δυνατότητα να διαταράξουν σοβαρά την παροχή βασικών υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά, δηλαδή υπηρεσιών νευραλγικής σημασίας για τη διατήρηση βασικών λειτουργιών της κοινωνίας και της οικονομίας, για τη δημόσια ασφάλεια και προστασία, την υγεία του πληθυσμού, ή για το περιβάλλον.
(12)Επιπλέον, η έννοια της «σημαντικής διαταραχής» θα πρέπει να ερμηνεύεται υπό το πρίσμα των κριτηρίων που προβλέπονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557, τα οποία αναφέρονται στα εξής: i) τον αριθμό των χρηστών που εξαρτώνται από τη βασική υπηρεσία που παρέχεται από την εν λόγω οντότητα· ii) τον βαθμό στον οποίο άλλοι τομείς και υποτομείς όπως ορίζονται στο παράρτημα της οδηγίας εξαρτώνται από την εν λόγω βασική υπηρεσία· iii) τον αντίκτυπο που θα μπορούσαν να έχουν τα περιστατικά, από πλευράς μεγέθους και διάρκειας, σε οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες, στο περιβάλλον, στη δημόσια ασφάλεια ή την προστασία, και στην υγεία του πληθυσμού· iv) το μερίδιο αγοράς της οντότητας στην αγορά παροχής της συγκεκριμένης βασικής υπηρεσίας ή των οικείων βασικών υπηρεσιών· v) τη γεωγραφική περιοχή που θα μπορούσε να επηρεαστεί από ένα περιστατικό, συμπεριλαμβανομένων τυχόν διασυνοριακών επιπτώσεων, λαμβανομένης υπόψη της τρωτότητας που συνδέεται με τον βαθμό απομόνωσης ορισμένων τύπων γεωγραφικών περιοχών, όπως είναι οι νησιωτικές, οι απομακρυσμένες ή οι ορεινές περιοχές· vi) τη σημασία της οντότητας για τη διατήρηση επαρκούς επιπέδου της βασικής υπηρεσίας, λαμβανομένων υπόψη των διαθέσιμων εναλλακτικών μέσων για την παροχή της εν λόγω βασικής υπηρεσίας.
(13)Για λόγους αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να είναι πλήρως συνεκτικό και διαλειτουργικό με το αναθεωρημένο επιχειρησιακό πρωτόκολλο της Ένωσης για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών 17 και να λαμβάνει υπόψη το υφιστάμενο προσχέδιο συντονισμένης αντιμετώπισης διασυνοριακών περιστατικών και κρίσεων μεγάλης κλίμακας στον κυβερνοχώρο που προβλέπεται στη σύσταση (ΕΕ) 2017/1584 της Επιτροπής 18 (στο εξής: προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο), καθώς και την εντολή του ευρωπαϊκού δικτύου οργανισμών διασύνδεσης για κρίσεις στον κυβερνοχώρο (στο εξής: EU-CyCLONe) που προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2022/2555 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 19 και να αποφύγει την αλληλεπικάλυψη δομών και δραστηριοτήτων. Θα πρέπει επίσης να τηρεί πλήρως τις ολοκληρωμένες ρυθμίσεις του Συμβουλίου για την πολιτική αντιμετώπιση κρίσεων 20 (IPCR) για τον συντονισμό της αντιμετώπισης.
(14)Η παρούσα σύσταση βασίζεται και, γενικότερα, συνάδει και συμπληρώνει τους καθιερωμένους μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων της Ένωσης, ιδίως τις ρυθμίσεις IPCR του Συμβουλίου, την εσωτερική διαδικασία συντονισμού κρίσεων ARGUS της Επιτροπής 21 και τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης 22 (ΜΠΠΕ), με την υποστήριξη του Κέντρου Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών 23 (ΚΣΑΕΑ), τον μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), καθώς και το μέσο αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην ενιαία αγορά 24 , τα οποία μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην αντιμετώπιση σοβαρών διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές.
(15)Για την αντιμετώπιση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ανωτέρω εργαλεία ή μηχανισμοί σε επίπεδο Ένωσης, σύμφωνα με τους κανόνες και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται σε αυτό, τους οποίους η παρούσα σύσταση θα πρέπει να συμπληρώνει αλλά να μην επηρεάζει. Για παράδειγμα, οι ρυθμίσεις IPCR του Συμβουλίου παραμένουν το κύριο εργαλείο συντονισμού της αντιμετώπισης σε πολιτικό επίπεδο της Ένωσης μεταξύ των κρατών μελών. Ο εσωτερικός συντονισμός στην Επιτροπή πραγματοποιείται στο πλαίσιο της διατομεακής διαδικασίας συντονισμού διαχείρισης κρίσεων ARGUS. Εάν η κρίση ενέχει εξωτερική διάσταση ή διάσταση κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ), μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων της ΕΥΕΔ. Σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (ΜΠΠΕ), οι επιχειρησιακές αντιδράσεις στο πλαίσιο του ΜΠΠΕ σε πραγματικές ή επικείμενες φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές εντός και εκτός της Ένωσης (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επηρεάζουν κρίσιμες υποδομές) οργανώνονται από το ΚΣΑΕΑ, τον ενιαίο επιχειρησιακό κόμβο της Επιτροπής για τη διαχείριση κρίσεων, ο οποίος λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα. Στις περιπτώσεις αυτές, το ΚΣΑΕΑ μπορεί να παρέχει έγκαιρη προειδοποίηση, κοινοποίηση, ανάλυση και υποστηρίζει την ανταλλαγή πληροφοριών και, σε περίπτωση ενεργοποίησης του ΜΠΠΕ από ένα κράτος μέλος, την αποστολή επιχειρησιακής συνδρομής και εμπειρογνωμόνων σε πληγείσες περιοχές. Επιπλέον, το ΚΣΑΕΑ μπορεί να διευκολύνει τον τομεακό και διατομεακό συντονισμό τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και μεταξύ της ΕΕ και των αρμόδιων εθνικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι αρμόδιες για την πολιτική προστασία και την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών.
(16)Οι διαδικασίες που ορίζονται στην παρούσα σύσταση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, κατά περίπτωση, σε σχέση με τα εν λόγω άλλα εργαλεία ή μηχανισμούς μόλις χρησιμοποιηθούν· παράλληλα, η παρούσα σύσταση θα πρέπει να περιγράφει τις δράσεις που θα μπορούσαν να αναληφθούν σε επίπεδο Ένωσης όσον αφορά την κοινή επίγνωση της κατάστασης, τη συντονισμένη επικοινωνία με το κοινό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση εκτός του πλαισίου των εν λόγω ενωσιακών μηχανισμών συντονισμού σε περιπτώσεις κρίσεων, σε περίπτωση που δεν χρησιμοποιηθούν.
(17)Για τον καλύτερο συντονισμό της αντιμετώπισης σε περίπτωση σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές, θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης που εργάζονται μέσω υφιστάμενων ρυθμίσεων, σύμφωνα με το πλαίσιο του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές. Ως εκ τούτου, το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να εφαρμόζεται όταν πληρούται το όριο των έξι ή περισσότερων κρατών μελών που προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2022/2557 όσον αφορά τον προσδιορισμό των κρίσιμων οντοτήτων ιδιαίτερης ευρωπαϊκής σημασίας, καθώς και όταν προκύπτουν περιστατικά που επηρεάζουν μικρότερο αριθμό κρατών μελών επειδή τα εν λόγω περιστατικά θα μπορούσαν επίσης να έχουν ευρύ αντίκτυπο λόγω των αλυσιδωτών επιπτώσεων σε διασυνοριακό επίπεδο και, ως εκ τούτου, ο συντονισμός της αντιμετώπισης σε επίπεδο Ένωσης θα ήταν επωφελής.
(18)Παρότι κρίνεται αναγκαίο ένα πλαίσιο συνεργασίας σε επίπεδο Ένωσης για τη συντονισμένη αντιμετώπιση σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές, δεν θα πρέπει να εκτρέπονται οι πόροι των κρίσιμων οντοτήτων και των αρμόδιων αρχών από τον χειρισμό περιστατικών, ο οποίος θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
(19)Οι σχετικοί φορείς που συμμετέχουν στην εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να προσδιοριστούν σαφώς, ώστε να υπάρχει σαφής και ολοκληρωμένη επισκόπηση των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών καθώς και των αρχών που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τυχόν σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές.
(20)Η αντιμετώπιση περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών περιστατικών, αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών. Η παρούσα σύσταση δεν θα πρέπει να θίγει την ευθύνη των κρατών μελών για τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και άμυνας ή την εξουσία τους να διαφυλάσσουν άλλες ουσιώδεις λειτουργίες του κράτους, ιδίως όσον αφορά τη δημόσια ασφάλεια, την εδαφική ακεραιότητα και τη διατήρηση της δημόσιας τάξης, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο. Επιπλέον, η παρούσα σύσταση δεν θα πρέπει να επηρεάζει τις εθνικές διαδικασίες, όπως η επικοινωνία και η σύνδεση των διαχειριστών κρίσιμων υποδομών με τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Η παρούσα σύσταση θα πρέπει να εφαρμόζεται χωρίς να επηρεάζονται οι σχετικές διμερείς ή πολυμερείς ρυθμίσεις που συνάπτονται μεταξύ κρατών μελών.
(21)Ο ορισμός ή η δημιουργία σημείων επαφής από τους σχετικούς φορείς είναι ουσιαστικής σημασίας για την αποτελεσματική και έγκαιρη συνεργασία στο πλαίσιο του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές. Για να διασφαλιστεί η συνοχή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν τη δυνατότητα να οριστούν ή να συσταθούν ως σημεία επαφής, στο πλαίσιο αυτό, τα ενιαία σημεία επαφής που θα οριστούν ή θα συσταθούν στο πλαίσιο της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557.
(22)Για λόγους αποτελεσματικότητας, η δοκιμή και η εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές, καθώς και η υποβολή εκθέσεων και η συζήτηση των διδαγμάτων που αντλήθηκαν μετά την εφαρμογή του, θα πρέπει να αποτελούν ουσιαστικό μέρος της διατήρησης υψηλού επιπέδου ετοιμότητας σε περίπτωση σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές και της διασφάλισης της ικανότητας ταχείας και καλά συντονισμένης αντιμετώπισης, με τη συμμετοχή των σχετικών φορέων.
(23)Δεδομένης της δομής του μηχανισμού συντονισμού κρίσεων IPCR του Συμβουλίου, και λαμβανομένης υπόψη, γενικότερα, της δυνητικής ενεργοποίησης των μηχανισμών συντονισμού κρίσεων που ήδη υπάρχουν σε επίπεδο Ένωσης, το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να περιλαμβάνει δύο τρόπους συνεργασίας για την αντιμετώπιση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές. Ο πρώτος θα πρέπει να συνίσταται στην ανταλλαγή πληροφοριών με τη συμμετοχή όλων των σχετικών φορέων, στον συντονισμό της επικοινωνίας με το κοινό και, όταν χρησιμοποιείται, στον συντονισμό μέσω ήδη υφιστάμενων μηχανισμών, όπως οι ρυθμίσεις IPCR στο Συμβούλιο ή ο συντονισμός ARGUS εντός της Επιτροπής, με την υποστήριξη του ΚΣΑΕΑ ως επιχειρησιακού σημείου επαφής που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα, και ο μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων της ΕΥΕΔ. Ο δεύτερος θα πρέπει να περιλαμβάνει περαιτέρω δράση αντιμετώπισης λόγω της κλίμακας του περιστατικού. Η συνεργασία αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει δέσμευση σε επιχειρησιακό, στρατηγικό/πολιτικό επίπεδο, η οποία αντικατοπτρίζει τα επίπεδα της σύστασης 2017/1584 και του πρωτοκόλλου της Ένωσης για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, με σκοπό τον συντονισμό των δράσεων και την αντιμετώπιση του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές με αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο. Με βάση τις αρχές της αναλογικότητας, της επικουρικότητας, της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών και της συμπληρωματικότητας και προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική συνεργασία, το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνει χώρα η κοινή επίγνωση της κατάστασης από τους σχετικούς φορείς, καθώς και τη συντονισμένη επικοινωνία με το κοινό και την αποτελεσματική αντιμετώπιση.
(24)Η ανταλλαγή πληροφοριών σύμφωνα με την παρούσα σύσταση θα πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια ή η ασφάλεια και τα εμπορικά συμφέροντα των οντοτήτων που διαχειρίζονται κρίσιμες υποδομές. Ως εκ τούτου, οι ευαίσθητες πληροφορίες θα πρέπει να είναι προσβάσιμες, να ανταλλάσσονται και να αντιμετωπίζονται με σύνεση, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες και με ιδιαίτερη προσοχή στους διαύλους μετάδοσης και τις δυνατότητες αποθήκευσης που χρησιμοποιούνται,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΣΤΑΣΗ:
(1)Τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η Επιτροπή και, κατά περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τα αρμόδια λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους στο πλαίσιο του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές που περιλαμβάνεται στην παρούσα σύσταση, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που ορίζονται στο τμήμα 1 του μέρους Ι του παραρτήματος και, λαμβανομένων υπόψη των αρχών που ορίζονται στο τμήμα 2 του μέρους I του παραρτήματος, να παρέχεται συντονισμένη αντιμετώπιση σε σημαντικά περιστατικά που αφορούν κρίσιμες υποδομές.
(2)Τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η Επιτροπή και, κατά περίπτωση, η ΕΥΕΔ και τα αρμόδια όργανα και οργανισμοί της Ένωσης θα πρέπει να εφαρμόζουν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές κάθε φορά που προκύπτει σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές, δηλαδή περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές και έχει μία από τις ακόλουθες επιπτώσεις:
α)σημαντική διαταραχή της παροχής βασικών υπηρεσιών προς ή σε έξι ή περισσότερα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων όταν επηρεάζει κρίσιμη οντότητα ιδιαίτερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος κατά την έννοια του άρθρου 17 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557 για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων 25 · ή
β)σημαντική διαταραχή της παροχής βασικών υπηρεσιών σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, όταν το κράτος μέλος που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου, σε συμφωνία με τα εν λόγω άλλα κράτη μέλη και σε διαβούλευση με την Επιτροπή, θεωρεί ότι απαιτείται έγκαιρος συντονισμός για την αντιμετώπιση σε επίπεδο Ένωσης, διότι το περιστατικό έχει ευρύ και σημαντικό αντίκτυπο τεχνικού ή πολιτικού ενδιαφέροντος.
(3)Οι σχετικοί φορείς του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές, οι οποίοι προσδιορίζονται σε επιχειρησιακό, στρατηγικό/πολιτικό επίπεδο σύμφωνα με το τμήμα 3 του μέρους I του παραρτήματος, θα πρέπει να προσπαθούν να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται συμπληρωματικά. Θα πρέπει να διασφαλίζουν την επαρκή και έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού της επικοινωνίας με το κοινό, και τη συντονισμένη αντιμετώπιση, όπως ορίζεται στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος.
(4)Το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να εφαρμόζεται λαμβανομένων υπόψη και σε συνοχή με άλλες σχετικές πράξεις, σύμφωνα με το τμήμα 4 του μέρους I του παραρτήματος. Σε περίπτωση που ένα περιστατικό επηρεάζει τόσο τις φυσικές πτυχές όσο και την κυβερνοασφάλεια των κρίσιμων υποδομών, θα πρέπει να διασφαλίζονται συνέργειες με τις σχετικές διαδικασίες που καθορίζονται στο προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο.
(5)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά, σε εθνικό επίπεδο και σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, διαταράξεις σε κρίσιμες υποδομές έπειτα από σημαντικά περιστατικά που αφορούν κρίσιμες υποδομές.
(6)Τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο, η ΕΥΕΔ, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ) και άλλοι σχετικοί οργανισμοί της Ένωσης, καθώς και η Επιτροπή, θα πρέπει να ορίσουν ή να συστήσουν σημείο επαφής για θέματα που αφορούν το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές. Τα σημεία επαφής θα πρέπει να υποστηρίζουν την εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές παρέχοντας τις απαραίτητες πληροφορίες και διευκολύνοντας τα μέτρα συντονισμού για την αντιμετώπιση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές. Για τα κράτη μέλη, όπου είναι δυνατόν, τα εν λόγω σημεία επαφής θα πρέπει να είναι τα ίδια με τα ενιαία σημεία επαφής που θα οριστούν ή θα συσταθούν σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557. Για την Επιτροπή, το ΚΣΑΕΑ διασφαλίζει επιχειρησιακές επαφές και ικανότητες 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα και συντονίζει, παρακολουθεί και στηρίζει σε πραγματικό χρόνο την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο Ένωσης, ενώ παράλληλα εξυπηρετεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή ως επιχειρησιακός κόμβος για την αντιμετώπιση κρίσεων, προάγοντας μια διατομεακή προσέγγιση ως προς τη διαχείριση των καταστροφών.
(7)Το κράτος μέλος που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου, σε συμφωνία με τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη, θα πρέπει να ενημερώνει όλους τους σχετικούς φορείς, μέσω των σημείων επαφής που αναφέρονται στο σημείο 6, για το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές και για την εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές. Η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές θα πρέπει να πραγματοποιείται μέσω κατάλληλων διαύλων επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, της πλατφόρμας ολοκληρωμένης πολιτικής αντιμετώπισης κρίσεων 26 (IPCR) και του ΚΣΑΕΑ μέσω του Κοινού Συστήματος Επείγουσας Επικοινωνίας και Πληροφόρησης (ΚΣΕΠΕΑ), μιας διαδικτυακής εφαρμογής προειδοποίησης και κοινοποίησης που επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
(8)Εάν είναι αναγκαίο, οι δίαυλοι μετάδοσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν ασφαλείς διαύλους, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια ή η ασφάλεια και τα εμπορικά συμφέροντα των σχετικών οντοτήτων. Η ανταλλαγή πληροφοριών που περιγράφεται στο τμήμα 1 του μέρους II του παραρτήματος της παρούσας σύστασης θα πρέπει επίσης να πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια ή η ασφάλεια και τα εμπορικά συμφέροντα των κρίσιμων οντοτήτων και σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, και συγκεκριμένα με τον κανονισμό (ΕΕ) .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 27 . Ειδικότερα, οι ευαίσθητες πληροφορίες θα πρέπει να είναι προσβάσιμες, να ανταλλάσσονται και να αντιμετωπίζονται με σύνεση. Για τον χειρισμό και την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται διαθέσιμα διαπιστευμένα εργαλεία καθώς και κατάλληλα μέτρα ασφαλείας.
(9)Οι σχετικοί φορείς θα πρέπει να εφαρμόζουν τακτικά και να δοκιμάζουν τη λειτουργία του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές και τη συντονισμένη αντίδρασή τους σε σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές σε εθνικό, περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο, για παράδειγμα στο πλαίσιο ασκήσεων. Οι εν λόγω πρακτικές και δοκιμές μπορούν να περιλαμβάνουν, κατά περίπτωση, οντότητες του ιδιωτικού τομέα. Έως τις [ημερομηνία έκδοσης της παρούσας σύστασης + 12 μήνες] θα πρέπει να πραγματοποιηθεί άσκηση σε επίπεδο Ένωσης που θα ενσωματώνει τις υλικές πτυχές και τις πτυχές του κυβερνοχώρου.
(10)Μετά την εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές όσον αφορά σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές, η ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων που αναφέρεται στο άρθρο 19 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557 θα πρέπει να συζητήσει εγκαίρως με τους σχετικούς φορείς τα διδάγματα που εντοπίζονται και τα οποία ενδέχεται να υποδεικνύουν κενά και τομείς όπου απαιτούνται βελτιώσεις και, στη συνέχεια, να συντάξει έκθεση, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων για την επίτευξη των εν λόγω βελτιώσεων. Η εκπόνηση της εν λόγω έκθεσης θα πρέπει να υποστηρίζεται από τους σχετικούς φορείς που συμμετέχουν στην εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές. Η έκθεση θα πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή.
(11)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συζητήσουν την έκθεση που αναφέρεται στο σημείο 10 στα αρμόδια προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου ή στο Συμβούλιο.
Βρυξέλλες,
Για το Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Βρυξέλλες, 6.9.2023
COM(2023) 526 final
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
της
πρότασης ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με σχέδιο στρατηγικής για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σε ενωσιακό επίπεδο διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές με σημαντικό διασυνοριακό ενδιαφέρον
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Το παρόν παράρτημα περιγράφει τις αρχές, τους στόχους, τους κύριους φορείς, την αλληλεπίδραση με τους υφιστάμενους μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων και τη λειτουργία ενός σχεδίου στρατηγικής για τον συντονισμό της αντιμετώπισης σημαντικών περιστατικών που αφορούν κρίσιμες υποδομές (στο εξής: σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές) και για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και των αρμόδιων θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης όσον αφορά τέτοια περιστατικά, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες και διαδικασίες. Το παρόν σχέδιο στρατηγικής δεν επηρεάζει με κανέναν τρόπο τον ρόλο και τη λειτουργία άλλων ρυθμίσεων.
Μέρος Ι: Στόχοι, αρχές, φορείς και άλλα μέσα
1. Στόχοι
Το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων τριών βασικών στόχων για την αντιμετώπιση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές:
α)Κοινή επίγνωση της κατάστασης, δεδομένου ότι η καλή κατανόηση του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές στα κράτη μέλη, της προέλευσής του και των πιθανών συνεπειών του για όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη σε επιχειρησιακό και στρατηγικό/πολιτικό επίπεδο είναι ουσιαστικής σημασίας για την κατάλληλη συντονισμένη αντιμετώπιση.
β)Συντονισμένη επικοινωνία με το κοινό, δεδομένου ότι συμβάλλει στον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων ενός σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές και στην ελαχιστοποίηση των αποκλίσεων στα μηνύματα που διαβιβάζονται στο κοινό εντός και μεταξύ των κρατών μελών. Η σαφής επικοινωνία με το κοινό είναι επίσης σημαντική για τον μετριασμό των συνεπειών της παραπληροφόρησης.
γ)Αποτελεσματική αντιμετώπιση, δεδομένου ότι η ενίσχυση της αντίδρασης των κρατών μελών και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και με τα αρμόδια θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης, συμβάλλει στον μετριασμό των επιπτώσεων ενός σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές και καθιστά δυνατή την ταχεία αποκατάσταση των βασικών υπηρεσιών κατά τρόπο που να ελαχιστοποιεί την ευπάθεια σε περαιτέρω σημαντικά περιστατικά.
2. Αρχές
Αναλογικότητα
Περιστατικά που διαταράσσουν κρίσιμες υποδομές και/ή την παροχή βασικών υπηρεσιών συχνά υπολείπονται του ορίου που απαιτείται για τον χαρακτηρισμό ενός σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές όπως ορίζεται στο σημείο 2 της παρούσας σύστασης. Ως εκ τούτου, μπορούν, καταρχήν, να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο. Κατά συνέπεια, η εφαρμογή του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές περιορίζεται σε σημαντικά περιστατικά που αφορούν κρίσιμες υποδομές.
Επικουρικότητα
Τα κράτη μέλη έχουν την πρωταρχική ευθύνη για την αντιμετώπιση διαταράξεων σε κρίσιμες υποδομές ή σε βασικές υπηρεσίες που παρέχονται από κρίσιμες οντότητες, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο. Ωστόσο, τα αρμόδια θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης, καθώς και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) διαδραματίζουν σημαντικό συμπληρωματικό ρόλο σε περίπτωση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές με μεγάλο διασυνοριακό ενδιαφέρον, δεδομένου ότι ένα τέτοιο περιστατικό μπορεί να επηρεάσει πολλούς ή ακόμη και όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας εντός της εσωτερικής αγοράς, τη ζωή των πολιτών που ζουν στην Ένωση, την ασφάλεια και τις διεθνείς σχέσεις της Ένωσης.
Συμπληρωματικότητα
Το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές λαμβάνει υπόψη και αντικατοπτρίζει τη λειτουργία των υφιστάμενων μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων σε επίπεδο Ένωσης, και συγκεκριμένα των ολοκληρωμένων ρυθμίσεων του Συμβουλίου για την πολιτική αντιμετώπιση κρίσεων (στο εξής: IPCR), της εσωτερικής διαδικασίας συντονισμού κρίσεων ARGUS της Επιτροπής, του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (στο εξής: ΜΠΠΕ), με την υποστήριξη του Κέντρου Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (στο εξής: ΚΣΑΕΑ), και του Μηχανισμού Αντιμετώπισης Κρίσεων της ΕΥΕΔ. Βασίζεται επίσης σε τομεακές ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων για τη συντονισμένη διαχείριση περιστατικών μεγάλης κλίμακας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας που προβλέπονται στην οδηγία (ΕΕ) 2022/2555 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1 και στο πλαίσιο που καθορίζεται στο προσχέδιο συντονισμένης αντιμετώπισης διασυνοριακών περιστατικών και κρίσεων μεγάλης κλίμακας στον κυβερνοχώρο (στο εξής: προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο) 2 , στο δίκτυο σημείων επαφής για τις μεταφορές 3 και στην ευρωπαϊκή μονάδα συντονισμού αεροπορικών κρίσεων 4 .
Επιπλέον, το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές βασίζεται και πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τις δομές και τους μηχανισμούς που έχουν θεσπιστεί με την οδηγία (ΕΕ) 2022/2557 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 5 , ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών και με την Επιτροπή και την ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων. Λαμβάνει επίσης υπόψη τις αρμοδιότητες των σχετικών θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης βάσει του νομικού πλαισίου που ισχύει για αυτά. Οι δραστηριότητες αντιμετώπισης κρίσεων στις κρίσιμες υποδομές είναι συμπληρωματικές με άλλους μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων σε ενωσιακό, εθνικό και τομεακό επίπεδο οι οποίοι υποστηρίζουν τον πολυτομεακό συντονισμό.
Εμπιστευτικότητα των πληροφοριών
Το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές λαμβάνει υπόψη τη σημασία της διαφύλαξης της εμπιστευτικότητας των διαβαθμισμένων και των ευαίσθητων μη διαβαθμισμένων πληροφοριών που σχετίζονται με κρίσιμες υποδομές και κρίσιμες οντότητες.
3. Σχετικοί φορείς
Κάθε κράτος μέλος και τα σχετικά θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως ε) κατωτέρω θα αποφασίζουν, σύμφωνα με τους κανόνες και τη διαδικασία που εφαρμόζονται σ’ αυτά, για τον ή τους σχετικούς φορείς για κάθε σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές, ανάλογα με τον ή τους τομείς που επηρεάζονται και το είδος του περιστατικού.
α) Κράτη μέλη
— Αρμόδιες αρχές [π.χ. αρχές που είναι υπεύθυνες για κρίσιμες υποδομές, σχετικές τομεακές αρχές, ενιαία σημεία επαφής που έχουν οριστεί ή συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 2 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557, αρχές που έχουν οριστεί ή συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557],
— κατά περίπτωση, το ευρωπαϊκό δίκτυο οργανισμών διασύνδεσης για κρίσεις στον κυβερνοχώρο (EU-CyCLONe), όπως αναφέρεται στο άρθρο 16 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555,
— η Ομάδα Συνεργασίας όπως αναφέρεται στο άρθρο 14 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555,
— κατά περίπτωση, άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων οντοτήτων ή προσώπων από τον ιδιωτικό τομέα, όπως οι διαχειριστές κρίσιμων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προσδιορίζονται ως κρίσιμες οντότητες,
— οι υπουργοί που είναι αρμόδιοι για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών και/ή ο/οι υπουργός/-οί που είναι αρμόδιος/-οι για τον τομέα ή τους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από το εν λόγω σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές.
β) Συμβούλιο
— Η εκ περιτροπής προεδρία,
— οι αρμόδιες ομάδες εργασίας, όπως η ομάδα εργασίας για την πολιτική προστασία, συμπεριλαμβανομένης της υποομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων PROCIV-CER και οι πρόεδροι των σχετικών ομάδων εργασίας ανάλογα με τον ή τους τομείς που επηρεάζονται και τη φύση του περιστατικού, όπως η οριζόντια ομάδα εργασίας για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η οριζόντια ομάδα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών,
— η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων, η Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας και οι IPCR, με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου.
γ) Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένων των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής
— η επικεφαλής υπηρεσία που έχει οριστεί (ανάλογα με τον επηρεαζόμενο τομέα) με την υποστήριξη του ΚΣΑΕΑ που αποτελεί τον επιχειρησιακό κόμβο διαχείρισης κρίσεων που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα και η Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων ως αρμόδια υπηρεσία στον τομέα και, σε περίπτωση διατομεακού περιστατικού, η Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων και άλλες σχετικές υπηρεσίες της Επιτροπής,
— η Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας και η υπηρεσία του εκπροσώπου Τύπου,
— η Γενική Διεύθυνση HERA, Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης,
— η ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων υπό την προεδρία εκπροσώπου της Επιτροπής (Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων), η οποία συστάθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2022/2557 και, κατά περίπτωση, άλλες σχετικές ομάδες εμπειρογνωμόνων και επιτροπές,
— το ΚΣΑΕΑ που συστάθηκε στο πλαίσιο του ΜΠΠΕ με την απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 6 (επιχειρησιακός κόμβος διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο του ΜΠΠΕ, ο οποίος λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα και βρίσκεται στη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας),
— η Ομάδα Συνεργασίας όπως αναφέρεται στο άρθρο 14 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555,
— το κέντρο επίγνωσης και ανάλυσης της κατάστασης στον κυβερνοχώρο,
— η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2371 7 ,
— η Γενική Γραμματεία της Επιτροπής (γραμματεία του ARGUS) και ο (αναπληρωτής) γενικός γραμματέας (διαδικασία ARGUS), Γενική Διεύθυνση Ανθρωπίνων Πόρων (Διεύθυνση Ασφάλειας),
— άλλες σχετικές ομάδες εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που επικουρούν την Επιτροπή στον συντονισμό των μέτρων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή κρίσης,
— άλλα δίκτυα διαχείρισης κρίσεων, συμπεριλαμβανομένων τομεακών (π.χ. το δίκτυο σημείων επαφής για τις μεταφορές υπό τη διαχείριση της Γενικής Διεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών, η διοργανική ειδική ομάδα για τις κυβερνοκρίσεις 8 , η ευρωπαϊκή μονάδα συντονισμού αεροπορικών κρίσεων)·
— ο/η πρόεδρος και/ή ο/η υπεύθυνος/-η αντιπρόεδρος/επίτροπος.
δ) ΕΥΕΔ
— Η Ενιαία Ικανότητα Ανάλυσης Πληροφοριών (στο εξής: SIAC), η οποία αποτελείται από το Κέντρο ανάλυσης πληροφοριών (IntCen) και τη Διεύθυνση Πληροφοριών του Στρατιωτικού Επιτελείου της ΕΕ (EUMS Int),
— το κέντρο αντιμετώπισης κρίσεων (CRC),
— ο/η ύπατος/-η εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας / αντιπρόεδρος της Επιτροπής.
ε) Σχετικά λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης, όπως η Ευρωπόλ, ανάλογα με τον τομέα ή τους τομείς που επηρεάζονται 9 .
4. Αλληλεπίδραση με άλλους σχετικούς μηχανισμούς και μέσα διαχείρισης κρίσεων
Το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές είναι ένα ευέλικτο εργαλείο που χαρτογραφεί διάφορες δράσεις που θα μπορούσαν να αναληφθούν εν μέρει ή πλήρως με τη χρήση διαφόρων υφιστάμενων ρυθμίσεων, ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές και την ανάγκη επιχειρησιακού, στρατηγικού/πολιτικού συντονισμού.
10 α) Το πρωτόκολλο της ΕΕ για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών (στο εξής: πρωτόκολλο της ΕΕ)
Το πρωτόκολλο της ΕΕ εφαρμόζεται στην περίπτωση υβριδικών απειλών 11 παρέχοντας περιγραφή των διαδικασιών και των εργαλείων που εφαρμόζονται σε περίπτωση τέτοιων απειλών ή εκστρατειών.
Σε περίπτωση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές το οποίο έχει υβριδική διάσταση, το πρωτόκολλο της ΕΕ εφαρμόζεται συμπληρωματικά με το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές, κατά περίπτωση, π.χ. για συγκεκριμένες πληροφορίες, συγκεκριμένη ανάλυση ή επικοινωνία σχετικά με υβριδικές πτυχές του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές και όσον αφορά τη συνεργασία με εξωτερικούς εταίρους.
β) Το προσχέδιο συντονισμένης αντιμετώπισης διασυνοριακών περιστατικών και κρίσεων μεγάλης κλίμακας στον κυβερνοχώρο
Το προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο αφορά διασυνοριακά περιστατικά μεγάλης κλίμακας τα οποία προκαλούν διατάραξη εξαιρετικά εκτεταμένη σε κάποιο κράτος μέλος για να μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο του ή τα οποία πλήττουν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη ή θεσμικά όργανα της ΕΕ με τόσο ευρείες συνέπειες τεχνικής ή πολιτικής σημασίας, ώστε να απαιτείται έγκαιρος συντονισμός της πολιτικής και αντιμετώπιση σε ενωσιακό πολιτικό επίπεδο.
Σε περίπτωση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές το οποίο συμπίπτει ή φαίνεται να σχετίζεται με μεγάλης κλίμακας περιστατικό κυβερνοασφάλειας, οι αρμόδιες ομάδες εργασίας του Συμβουλίου καθορίζουν τον κατάλληλο συντονισμό σε επιχειρησιακό επίπεδο, μεταξύ άλλων με το EU-CyCLONe ή μέσω κοινής συνεδρίασης της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων με την Ομάδα Συνεργασίας. Σκοπός του συντονισμού είναι να προσδιοριστεί ποιος φορέας, ποια εργαλεία ή ποιοι μηχανισμοί θα μπορούσαν να συμβάλουν αποτελεσματικότερα στην αντιμετώπιση του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές, αποφεύγοντας παράλληλα τις αλληλεπικαλύψεις και τους παράλληλους άξονες εργασίας.
γ) Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ένωσης και το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών
Σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 1313/2013/ΕΕ περί μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης, οι επιχειρησιακές αντιδράσεις στο πλαίσιο του ΜΠΠΕ σε πραγματικές ή επικείμενες φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν διαταράξεις σε κρίσιμες υποδομές) εντός και εκτός της Ένωσης, οργανώνονται από το ΚΣΑΕΑ, τον ενιαίο επιχειρησιακό κόμβο της Επιτροπής για τη διαχείριση κρίσεων, ο οποίος λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα. Στις περιπτώσεις αυτές, το ΚΣΑΕΑ μπορεί να παρέχει έγκαιρη προειδοποίηση, κοινοποίηση, ανάλυση και να υποστηρίζει την ανταλλαγή πληροφοριών και, σε περίπτωση ενεργοποίησης του ΜΠΠΕ από ένα κράτος μέλος, την αποστολή επιχειρησιακής συνδρομής και εμπειρογνωμόνων σε πληγείσες περιοχές. Επιπλέον, το ΚΣΑΕΑ μπορεί να διευκολύνει τον τομεακό και διατομεακό συντονισμό τόσο σε επίπεδο Ένωσης όσο και μεταξύ της Ένωσης και των αρμόδιων εθνικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι αρμόδιες για την πολιτική προστασία και την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών.
δ) Άλλοι τομεακοί ή διατομεακοί μηχανισμοί και μέσα
Το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές δεν επικαλύπτει άλλα τομεακά ή διατομεακά εργαλεία διαχείρισης κρίσεων ή μηχανισμούς συντονισμού. Όταν υπάρχουν ήδη τέτοια εργαλεία ή μηχανισμοί στον επηρεαζόμενο τομέα, το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές, εντός του πεδίου εφαρμογής του, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματικό εργαλείο των τομεακών ή διατομεακών εργαλείων ή μηχανισμών, αλλά δεν τα αντικαθιστά. Θα πρέπει να διασφαλιστεί ο απαραίτητος συντονισμός μεταξύ των διαφόρων φορέων, ώστε να αποφευχθεί αυτή η αλληλεπικάλυψη. Αυτό θα μπορούσε, για παράδειγμα, να επιτευχθεί στο πλαίσιο της εσωτερικής διαδικασίας συντονισμού κρίσεων της Επιτροπής ARGUS, που υποστηρίζεται από το ΚΣΑΕΑ, και/ή των συνεδριάσεων συντονισμού IPCR.
Μέρος II: Ανταλλαγή πληροφοριών και συντονισμένη αντιμετώπιση
Οι δράσεις που περιγράφονται κατωτέρω συνίστανται σε τρόπους συνεργασίας, δηλαδή ανταλλαγή πληροφοριών, συντονισμένη επικοινωνία και αντιμετώπιση. Η δομή αυτή αντιστοιχεί στους τρόπους λειτουργίας του μηχανισμού συντονισμού κρίσεων IPCR του Συμβουλίου και λαμβάνει υπόψη, ευρύτερα, τη δυνητική χρήση των μηχανισμών συντονισμού κρίσεων που ήδη υπάρχουν σε επίπεδο ΕΕ. Η δομή αυτή δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι εν λόγω τρόποι συνεργασίας θα ενσωματώνονταν σε αυτόν, εάν χρησιμοποιούνταν. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις δράσεις μπορούν επίσης να αναληφθούν αυτόνομα: δεν εξαρτώνται από τη χρήση του εν λόγω μηχανισμού, αλλά τον συμπληρώνουν. Οι δράσεις παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά, ενώ λαμβάνεται παράλληλα υπόψη ότι, σε περίπτωση κρίσης μεγάλης κλίμακας η οποία συνιστά σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές, μπορούν να αναληφθούν ταυτόχρονα και συνεχώς διάφορες δράσεις.
1.Ανταλλαγή πληροφοριών
α)Σε επιχειρησιακό επίπεδο
Τα κράτη μέλη τα οποία επηρεάζονται από το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές εφαρμόζουν τα δικά τους μέτρα έκτακτης ανάγκης, διασφαλίζουν τον συντονισμό με τους σχετικούς εθνικούς μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων και τη συμμετοχή όλων των σχετικών εθνικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων, κατά περίπτωση.
Κατά περίπτωση, όσον αφορά τη βοήθεια πολιτικής προστασίας, ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών και με την Επιτροπή εξασφαλίζεται μέσω του ΚΣΑΕΑ στο πλαίσιο του ΜΠΠΕ.
I)Ανταλλαγή πληροφοριών και κοινοποίηση από τις εθνικές αρμόδιες αρχές
Εκτός από τις υποχρεώσεις κοινοποίησης και ενημέρωσης σύμφωνα με το άρθρο 15 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557, οι εθνικές αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για τις κρίσιμες υποδομές στα κράτη μέλη τα οποία επηρεάζονται από το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές κοινοποιούν στην εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου και την Επιτροπή, μέσω των ενιαίων σημείων επαφής τους και χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, τις σχετικές πληροφορίες που λαμβάνονται από τον ή τους διαχειριστές κρίσιμων υποδομών, τις κρίσιμες οντότητες ή από άλλες πηγές, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τους μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων που ενεργοποιήθηκαν. Για την Επιτροπή, το ΚΣΑΕΑ διασφαλίζει επιχειρησιακές επαφές και ικανότητες 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα και συντονίζει, παρακολουθεί και στηρίζει σε πραγματικό χρόνο την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο Ένωσης, ενώ παράλληλα εξυπηρετεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή ως επιχειρησιακός κόμβος για την αντιμετώπιση κρίσεων, προάγοντας μια διατομεακή προσέγγιση ως προς τη διαχείριση των καταστροφών.
Η εν λόγω ανταλλαγή πληροφοριών αφορά τη φύση του σημαντικού περιστατικού σε κρίσιμες υποδομές, την αιτία του, τον παρατηρούμενο ή εκτιμώμενο αντίκτυπο της διατάραξης στις κρίσιμες υποδομές και την παροχή βασικών υπηρεσιών, τις συνέπειες του περιστατικού σε διατομεακό και διασυνοριακό επίπεδο και τα μέτρα μετριασμού, είτε έχουν ήδη ληφθεί είτε προβλέπονται, σε εθνικό επίπεδο ή με τα σχετικά άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή μέσω υφιστάμενων ρυθμίσεων, π.χ. μέσω των ρυθμίσεων ανταλλαγής πληροφοριών βάσει των άρθρων 9 και 15 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557. Η εν λόγω κοινοποίηση παρέχεται χωρίς να εκτρέπονται οι πόροι των κρίσιμων υποδομών ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, της κρίσιμης οντότητας ή του κράτους μέλους από δραστηριότητες που σχετίζονται με τον χειρισμό περιστατικών, στον οποίο πρέπει να δίνεται προτεραιότητα.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η παρακολούθηση, το ΚΣΑΕΑ ή οι αποδέκτριες της κοινοποίησης υπηρεσίες της Επιτροπής που είναι αρμόδιες για τον τομέα ή τους τομείς στους οποίους συνέβη το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές ενημερώνουν το σημείο επαφής της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη Γενική Γραμματεία της Επιτροπής. Εν τω μεταξύ, εάν δεν έχει κινηθεί ήδη, το ΚΣΑΕΑ ξεκινά την παρακολούθηση συμβάντων, ιδίως σε περίπτωση ενεργοποίησης του ΜΠΠΕ από ένα ή περισσότερα από τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη.
Εάν οι πληροφορίες θα μπορούσαν να είναι σημαντικές για την αντιμετώπιση μιας διάστασης κυβερνοασφάλειας ή να σχετίζονται με περιστατικό κυβερνοασφάλειας, η Επιτροπή ανταλλάσσει σχετικές πληροφορίες με το EU-CyCLONe.
Οι εθνικές αρμόδιες αρχές δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557 συνεργάζονται και ανταλλάσσουν πληροφορίες με τις αρμόδιες αρχές δυνάμει της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555 χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, σε σχέση με περιστατικά στον κυβερνοχώρο και περιστατικά που επηρεάζουν κρίσιμες οντότητες, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων κυβερνοασφάλειας και των φυσικών μέτρων που λαμβάνουν οι κρίσιμες οντότητες.
Για τον θαλάσσιο τομέα, οι εθνικές αρμόδιες αρχές εξετάζουν τη δυνατότητα χρήσης του κοινού περιβάλλοντος ανταλλαγής πληροφοριών (ΚΠΑΠ) για την ανταλλαγή πληροφοριών χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.
II)Διοργάνωση συνεδριάσεων εμπειρογνωμόνων
Η Επιτροπή συγκαλεί το συντομότερο δυνατόν την ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής σχετικών πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών που είναι υπεύθυνες για τις κρίσιμες υποδομές και των σχετικών θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης σχετικά με το περιστατικό (φύση, αιτία, αντίκτυπος και συνέπειες σε διατομεακό και διασυνοριακό επίπεδο) και σχετικά με δράσεις αντιμετώπισης, συμπεριλαμβανομένων μέτρων μετριασμού και τεχνικής υποστήριξης προς τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη. Ανάλογα με το κέντρο βάρους του περιστατικού, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής θα συμμετέχουν στενά στη συνεδρίαση της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών που συλλέγονται μέσω υφιστάμενων τομεακών μέσων. Σε περίπτωση περιστατικών με συνδυασμό πτυχών κυβερνοασφάλειας και φυσικών πτυχών εκτός κυβερνοχώρου, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, η CERT-ΕΕ και η ΕΥΕΔ, κατά περίπτωση, κοινοποιούν και διαβουλεύονται το συντομότερο δυνατόν στο πλαίσιο της ειδικής ομάδας για τις κυβερνοκρίσεις, καθώς και των αντίστοιχων προέδρων της Ομάδας Συνεργασίας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 14 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555, και του EU-CyCLONe, κατά περίπτωση, σχετικά με την ανάγκη για δραστηριότητες συντονισμού. Σε συμφωνία με τους αντίστοιχους προέδρους, η Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων και Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών) μπορεί να προτείνει κοινή συνεδρίαση της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων με την Ομάδα Συνεργασίας με σκοπό την κοινή επίγνωση της κατάστασης και τον συντονισμό των αντίστοιχων αντιδράσεων.
Σε περίπτωση σημαντικού διατομεακού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές για το οποίο απαιτείται ή ενδέχεται να απαιτηθεί διαχείριση των συνεπειών σε επίπεδο Ένωσης, η Επιτροπή μπορεί να συγκαλεί διατομεακές συνεδριάσεις συντονισμού με τη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών.
Σε περίπτωση που ένα σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές επηρεάζει και τρίτη χώρα, η Επιτροπή διαβουλεύεται με την αρμόδια αρχή της επηρεαζόμενης τρίτης χώρας και μπορεί να την προσκαλέσει σε συνεδρίαση της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων.
III)Στήριξη από την Επιτροπή και τους οργανισμούς της Ένωσης
Κατά περίπτωση και ενεργώντας σύμφωνα με την εντολή της, η Ευρωπόλ υποβάλλει έκθεση σχετικά με την κατάσταση περιστατικού σε επίπεδο Ένωσης. Άλλοι οργανισμοί της Ένωσης, κατά περίπτωση και ενεργώντας σύμφωνα με τις αντίστοιχες εντολές τους, υποβάλλουν σχετικές πληροφορίες που συμβάλλουν στην επίγνωση της κατάστασης ή στη συντονισμένη αντιμετώπιση του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές στις αντίστοιχες «μητρικές» Γενικές Διευθύνσεις τους, οι οποίες, με τη σειρά τους, υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, ως επικεφαλής της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων).
Η Επιτροπή μπορεί να συμβάλει στην επίγνωση της κατάστασης χρησιμοποιώντας τους πόρους του ενωσιακού διαστημικού προγράμματος 12 , όπως τα Copernicus, Galileo και EGNOS, κατά περίπτωση και σύμφωνα με το εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο.
β)Σε στρατηγικό επίπεδο
I)Εκπόνηση εκθέσεων επίγνωσης της κατάστασης
Με βάση τις πληροφορίες που ανταλλάσσουν οι εθνικές αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο συνεδρίασης της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων ή κοινών συνεδριάσεων με σχετικές υπηρεσίες, ομάδες εμπειρογνωμόνων ή δίκτυα, η Επιτροπή καταρτίζει έκθεση επίγνωσης της κατάστασης με βάση τις εισηγήσεις των αρμόδιων εθνικών αρχών και άλλες διαθέσιμες πληροφορίες.
Η εν λόγω έκθεση, κατά περίπτωση, θα λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των σχετικών εκτιμήσεων κινδύνου, αξιολογήσεων και σεναρίων σε επίπεδο ΕΕ από την άποψη της κυβερνοασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διενεργούνται από την Επιτροπή, τον/την ύπατο/-η εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και την Ομάδα Συνεργασίας.
Σε περίπτωση ενεργοποίησης των IPCR, η έκθεση αυτή μπορεί να συμβάλει στην ολοκληρωμένη επίγνωση και ανάλυση καταστάσεων (στο εξής: ISAA) που εκπονούν οι υπηρεσίες της Επιτροπής και η ΕΥΕΔ.
Η SIAC παρουσιάζει επικαιροποιημένη αξιολόγηση βάσει πληροφοριών σχετικά με το περιστατικό, κατά περίπτωση.
II)Ενεργοποίηση των μηχανισμών συντονισμού της Ένωσης για την αντιμετώπιση κρίσεων και χρήση των εργαλείων της Ένωσης
Το ΚΣΑΕΑ αρχίζει να παρέχει υποστήριξη για την επίγνωση της κατάστασης γύρω από το περιστατικό, κατά περίπτωση, ιδίως εάν το συμβάν οδηγεί σε ενεργοποίηση του ΜΠΠΕ 13 . Επιπλέον, τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν δορυφορικές εικόνες της επικράτειάς τους μέσω της υπηρεσίας διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης του Copernicus.
Όπου κρίνεται σκόπιμη η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ και των σχετικών οργανισμών της Ένωσης, η επικεφαλής Γενική Διεύθυνση ή η Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, σε συντονισμό με τη Γενική Γραμματεία, ενεργοποιεί την εσωτερική διαδικασία συντονισμού κρίσεων της Επιτροπής ARGUS Φάση I, κινώντας τη διαδικασία για το συμβάν στο εργαλείο ΤΠ του ARGUS.
Η εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ένωσης μπορεί να ενεργοποιεί τις ρυθμίσεις IPCR σε λειτουργία ανταλλαγής πληροφοριών, που συνεπάγεται την εκπόνηση εκθέσεων ISAA από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ με βάση τις εισηγήσεις από τις εθνικές αρμόδιες αρχές και άλλες πηγές, κατά περίπτωση. Ακόμη και χωρίς την ενεργοποίηση των IPCR, μια σελίδα παρακολούθησης στη διαδικτυακή πλατφόρμα IPCR μπορεί να ενεργοποιηθεί από την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου ή από την Επιτροπή, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Άλλοι (τομεακοί) μηχανισμοί και εργαλεία διαχείρισης κρίσεων της Ένωσης μπορούν να ενεργοποιηθούν σύμφωνα με τις αντίστοιχες διαδικασίες, κατά περίπτωση. Η Επιτροπή θα διασφαλίσει τον συντονισμό μεταξύ αυτών των μηχανισμών και εργαλείων.
Εάν το φυσικό περιστατικό συμπίπτει ή φαίνεται να σχετίζεται με περιστατικό κυβερνοασφάλειας μεγάλης κλίμακας, όπως ορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 7 της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2555, η εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου μπορεί να χρησιμοποιήσει το προσχέδιο για τον κυβερνοχώρο για να καθορίσει τον κατάλληλο συντονισμό σε επιχειρησιακό επίπεδο με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, του EU-CyCLONe και της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων.
III)Συντονισμός της επικοινωνίας με το κοινό
Τα κράτη μέλη τα οποία επηρεάζονται από το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές συντονίζουν την επικοινωνία που έχουν με το κοινό σχετικά με την κρίση στο μέτρο του δυνατού, σεβόμενα παράλληλα την εθνική αρμοδιότητα στον τομέα αυτόν. Το δίκτυο επικοινωνίας για τις κρίσεις IPCR μπορεί να συμμετέχει, κατά περίπτωση.
Με βάση την κοινή επίγνωση της κατάστασης, η ομάδα για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων και τα επηρεαζόμενα κράτη μέλη υποστηρίζουν τη διαμόρφωση συμφωνημένων γραμμών επικοινωνίας με το κοινό, κατά περίπτωση.
Η Ευρωπόλ και άλλοι σχετικοί οργανισμοί της Ένωσης συντονίζουν τις δραστηριότητες επικοινωνίας που έχουν με το κοινό με την υπηρεσία εκπροσώπου Τύπου της Επιτροπής, βάσει κοινής επίγνωσης της κατάστασης.
Εάν το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές συνεπάγεται εξωτερική, υβριδική διάσταση ή διάσταση κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, η επικοινωνία με το κοινό συντονίζεται με την ΕΥΕΔ και την υπηρεσία εκπροσώπου Τύπου της Επιτροπής σύμφωνα με το πρωτόκολλο της ΕΕ για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών 14 .
2.Αντιμετώπιση (η οποία περιλαμβάνει συνεχείς δράσεις που περιγράφονται στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών και πρόσθετες δράσεις σε στρατηγικό/πολιτικό επίπεδο)
α)Σε στρατηγικό επίπεδο
I) Συνεχής παραγωγή εκθέσεων κατάστασης
Η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για την πολιτική προστασία – ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων (PROCIV-CER) ενημερώνεται για την εκπόνηση έκθεσης πολιτικής/στρατηγικής κατάστασης (π.χ. της ISAA σε περίπτωση ενεργοποίησης των IPCR ή της κοινής έκθεσης επίγνωσης της κατάστασης που εκπονεί η Επιτροπή) και προετοιμάζει την Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων, σε περίπτωση που η τελευταία δεν έχει ακόμη συγκληθεί, ή τη συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας, ανάλογα με την περίπτωση.
Η SIAC εντείνει τις επαφές της με τις υπηρεσίες πληροφοριών των κρατών μελών, συγκεντρώνει τις πληροφορίες από όλες τις πηγές και καταρτίζει ανάλυση και αξιολόγηση του περιστατικού, καθώς και τακτικές επικαιροποιήσεις, εφόσον απαιτείται.
II)Πλήρης ενεργοποίηση των μηχανισμών συντονισμού της Ένωσης για την αντιμετώπιση κρίσεων και χρήση των μέσων της Ένωσης
Σε περίπτωση που ο/η πρόεδρος της Επιτροπής ενεργοποιήσει την εσωτερική διαδικασία συντονισμού κρίσεων της Επιτροπής ARGUS φάση ΙΙ, συγκαλούνται σε σύντομο χρονικό διάστημα συνεδριάσεις της επιτροπής συντονισμού κρίσεων στις οποίες συμμετέχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, οι οργανισμοί και η ΕΥΕΔ, κατά περίπτωση, προκειμένου να συντονιστούν όσον αφορά όλες τις πτυχές του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές.
Σε περίπτωση που οι IPCR ενεργοποιηθούν από την προεδρία του Συμβουλίου σε πλήρη λειτουργία:
— Η εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου ζητεί έγκαιρη άτυπη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, στην οποία θα συμμετέχουν οι σχετικοί εθνικοί, ευρωπαϊκοί και διεθνείς φορείς, στο πλαίσιο της οποίας ο/η εκπρόσωπος της Επιτροπής που ενεργεί ως πρόεδρος της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων (Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων) μπορεί να υποβάλει έκθεση σχετικά με τις προηγουμένως συγκληθείσες συνεδριάσεις της ομάδας, η οποία συμπληρώνεται από άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής και την ΕΥΕΔ, κατά περίπτωση.
— Στην εν λόγω συνεδρίαση, η SIAC και οι σχετικοί οργανισμοί της Ένωσης μπορούν να κληθούν να παρουσιάσουν ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές.
Η επικεφαλής υπηρεσία ISAA (η επικεφαλής υπηρεσία της Επιτροπής ή η ΕΥΕΔ) καταρτίζει την έκθεση ISAA με τη συμβολή των αρμόδιων υπηρεσιών της Επιτροπής, των σχετικών υπηρεσιών, φορέων και οργανισμών της Ένωσης και των εθνικών αρμόδιων αρχών. Τα κράτη μέλη καλούνται να παράσχουν στοιχεία, μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας IPCR, για την εκπόνηση των εκθέσεων ISAA.
Σε περίπτωση σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές το οποίο παρουσιάζει ενδιαφέρον για τη διεθνή ασφάλεια, οι υπηρεσίες της Επιτροπής και η ΕΥΕΔ μπορούν να συγκαλέσουν συνεδρίαση διαρθρωμένου διαλόγου ΕΕ–ΝΑΤΟ για την ανθεκτικότητα, προκειμένου να συμβάλουν στην κοινή επίγνωση της κατάστασης και στην ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται από την Ένωση και το ΝΑΤΟ, αντίστοιχα.
III)Επικοινωνία με το κοινό
Το Συμβούλιο προετοιμάζει κοινά μηνύματα επικοινωνίας με το κοινό. Το άτυπο δίκτυο των υπευθύνων ενημέρωσης για την κρίση μέσω του μηχανισμού IPCR μπορεί να στηρίζει το έργο αυτό. Η υπηρεσία εκπροσώπου Τύπου της Επιτροπής προετοιμάζει επίσης μηνύματα επικοινωνίας με το κοινό, κατά περίπτωση.
Εάν το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές συνεπάγεται εξωτερική, υβριδική διάσταση ή διάσταση κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας, η επικοινωνία με το κοινό συντονίζεται με την ΕΥΕΔ και την υπηρεσία εκπροσώπου Τύπου της Επιτροπής
IV)Παροχή στήριξης στα κράτη μέλη και αποτελεσματική αντιμετώπιση
Η εκ περιτροπής προεδρία μπορεί να συγκαλέσει συνεδρίαση της PROCIV-CER για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του μηχανισμού IPCR, αν ενεργοποιηθεί.
Τα κράτη μέλη τα οποία επηρεάζονται από το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές μπορούν να ζητήσουν την τεχνική υποστήριξη άλλων κρατών μελών ή σχετικών θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης μέσω της ομάδας για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων, π.χ. ειδική εμπειρογνωσία για τον μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές.
Τα κράτη μέλη τα οποία επηρεάζονται από το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές μπορούν επίσης να ζητήσουν την τεχνική και/ή οικονομική στήριξη της Επιτροπής ή των αρμόδιων οργανισμών της Ένωσης. Η Επιτροπή, σε συντονισμό με τους αρμόδιους οργανισμούς της Ένωσης, αξιολογεί την πιθανή στήριξή της και ενεργοποιεί, κατά περίπτωση, τεχνικά μέτρα μετριασμού σε επίπεδο Ένωσης σύμφωνα με τις αντίστοιχες διαδικασίες τους και συντονίζει τις τεχνικές ικανότητες που απαιτούνται για την παύση ή τη μείωση των επιπτώσεων του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές.
Στο πλαίσιο του ΜΠΠΕ ειδικότερα, οι επηρεαζόμενες χώρες θα μπορούσαν να ζητήσουν βοήθεια μέσω του Κοινού Συστήματος Επείγουσας Επικοινωνίας και Πληροφόρησης (ΚΣΕΠΕΑ), οπότε στη συνέχεια το ΚΣΑΕΑ θα εργαστεί για τον συντονισμό της παροχής βοήθειας από τα κράτη μέλη και τα συμμετέχοντα κράτη του ΜΠΠΕ, καθώς και μέσω του rescEU.
Στο πλαίσιο των αντίστοιχων εντολών τους και κατόπιν αιτήματος, η Ευρωπόλ και άλλοι σχετικοί οργανισμοί της Ένωσης στηρίζουν τα κράτη μέλη τα οποία επηρεάζονται από σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές κατά τη διερεύνηση του περιστατικού.
β)Σε πολιτικό επίπεδο
Η προεδρία του Συμβουλίου θα μπορούσε να εξετάσει την ανάγκη σύγκλησης συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης IPCR, συνεδριάσεων των ομάδων εργασίας του Συμβουλίου, της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων, του Συμβουλίου Υπουργών και/ή διασκέψεων κορυφής με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την πιθανή προέλευση και τις αναμενόμενες συνέπειες του σημαντικού περιστατικού που αφορά κρίσιμες υποδομές για τα κράτη μέλη και για την Ένωση, την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με κοινές κατευθυντήριες γραμμές, καθώς και τη θέσπιση των αναγκαίων μέτρων για τη στήριξη των κρατών μελών τα οποία επηρεάζονται από το σημαντικό περιστατικό που αφορά κρίσιμες υποδομές και για τον μετριασμό των επιπτώσεών του.
Διάγραμμα 1: Σχηματική επισκόπηση του σχεδίου στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές
Διάγραμμα 2: Απόφαση για το σχέδιο στρατηγικής για τις κρίσιμες υποδομές
