Υπόθεση C-182/10

Marie-Noëlle Solvay κ.λπ.

κατά

Région wallonne

[αίτηση του Cour constitutionnelle (Βέλγιο) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων — Έννοια της “νομοθετικής πράξεως” — Αξία και περιεχόμενο των διευκρινίσεων που παρέχει ο Oδηγός για την εφαρμογή της συμβάσεως του Ώρχους — Χορήγηση άδειας για σχέδιο χωρίς να έχουν εκτιμηθεί δεόντως οι επιπτώσεις του στο περιβάλλον — Πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα — Έκταση του δικαιώματος προσφυγής — Οδηγία περί οικοτόπων — Σχέδιο ή έργο που παραβλάπτει την ακεραιότητα του τόπου — Επιτακτικός λόγος σημαντικού δημοσίου συμφέροντος»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Διεθνείς συμφωνίες – Συμφωνίες της Κοινότητας – Σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) – Οδηγός για την εφαρμογή της εν λόγω συμβάσεως – Δεσμευτική δύναμη – Δεν υφίσταται

   (Σύμβαση του Ώρχους άρθρα 2 § 2 και 9 § 4· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

2. Περιβάλλον – Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων στο περιβάλλον – Οδηγία 85/337 και σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) – Πεδίο εφαρμογής – Σχέδια που εγκρίνονται καταλεπτώς με ειδική εθνική νομοθετική πράξη – Δεν εμπίπτουν

   (Σύμβαση του Ώρχους, άρθρο 2 § 2· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, άρθρο 1 § 5· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

3. Περιβάλλον – Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων στο περιβάλλον – Οδηγία 85/337 και σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) – Σχέδιο που εγκρίνεται με εθνική νομοθετική πράξη η οποία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας – Δικαίωμα προσφυγής κατά της πράξεως αυτής – Περιεχόμενο

   (Σύμβαση του Ώρχους, άρθρα 3 § 9 και 9 §§ 2 έως 4· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2005/35, άρθρα 1 § 5 και 10α· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

4. Περιβάλλον – Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων στο περιβάλλον – Οδηγία 85/337 και σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) – Απόφαση περί χορηγήσεως ή μη αδείας για σχέδιο – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο

   (Σύμβαση του Ώρχους, άρθρο 6 § 9· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, άρθρο 9 § 1· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

5. Περιβάλλον – Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας – Οδηγία 92/43 – Έγκριση σχεδίου σε προστατευόμενο τόπο – Προϋποθέσεις

   (Οδηγία 92/43 του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 3)

6. Περιβάλλον – Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας – Οδηγία 92/43 – Έγκριση σχεδίου σε προστατευόμενο τόπο για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος – Προϋπόθεση

   (Οδηγία 92/43 του Συμβουλίου, άρθρο 6 §§ 3 και 4)

1.  Καίτοι, για την ερμηνεία των άρθρων 2, παράγραφος 2, και 9, παράγραφος 4, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (σύμβαση του Ώρχους) δύναται να ληφθεί υπόψη ο Οδηγός για την εφαρμογή της συμβάσεως αυτής, ο Οδηγός αυτός δεν έχει εντούτοις καμία δεσμευτική δύναμη και δεν χαρακτηρίζεται από την κανονιστική ισχύ των διατάξεων της συμβάσεως του Ώρχους.

   (βλ. σκέψη 28, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 2, παράγραφος 2, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (σύμβαση του Ώρχους) και το άρθρο 1, παράγραφος 5, της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, έχουν την έννοια ότι από τα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής των νομικών αυτών πράξεων εξαιρούνται μόνον τα σχέδια που εγκρίνονται καταλεπτώς με ειδική νομοθετική πράξη, κατά τρόπο ώστε οι σκοποί που επιδιώκονται με τις εν λόγω νομικές πράξεις να επιτυγχάνονται μέσω της νομοθετικής διαδικασίας. Στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να εξακριβώσει ότι τηρήθηκαν οι δύο αυτές προϋποθέσεις, αφού λάβει υπόψη τόσο το περιεχόμενο της εκδοθείσας νομοθετικής πράξεως όσο και το σύνολο της νομοθετικής διαδικασίας που οδήγησε στην έκδοσή της καθώς και, μεταξύ άλλων, τις προπαρασκευαστικές πράξεις και τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις. Συναφώς, νομοθετική πράξη η οποία απλώς και μόνον «επικυρώνει» προϋφιστάμενη διοικητική πράξη και η οποία περιορίζεται στην αναφορά επιτακτικών λόγων γενικού συμφέροντος χωρίς να έχει προηγηθεί κίνηση νομοθετικής διαδικασίας επί της ουσίας μέσω της οποίας να διασφαλίζεται η τήρηση των εν λόγω προϋποθέσεων δεν μπορεί να λογίζεται ως ειδική νομοθετική πράξη κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 5, της οδηγίας 85/337 και δεν αρκεί για να εξαιρεθεί ένα σχέδιο από τα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής της συμβάσεως αυτής και της οδηγίας αυτής, όπως τροποποιήθηκε.

   (βλ. σκέψη 43, διατακτ. 2)

3.  Τα άρθρα 3, παράγραφος 9, και 9, παράγραφοι 2 έως 4, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους), και το άρθρο 10α της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, έχουν την έννοια ότι:

   —

   όταν ένα σχέδιο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων αυτών εγκρίνεται με νομοθετική πράξη, το ζήτημα αν η εν λόγω νομοθετική πράξη πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 1, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής, όπως τροποποιήθηκε, πρέπει να μπορεί να υπόκειται, βάσει των εθνικών δικονομικών κανόνων, σε έλεγχο ασκούμενο από δικαστήριο ή άλλο ανεξάρτητο και αμερόληπτο όργανο που έχει συσταθεί με νόμο·

   —

   στην περίπτωση κατά την οποία κατά τέτοιας πράξεως δεν προβλέπεται καμία προσφυγή, η οποία να εξασφαλίζει τα χαρακτηριστικά και την έκταση του έλεγχου που αναφέρθηκαν ανωτέρω, απόκειται σε κάθε εθνικό δικαστήριο που επιλαμβάνεται υποθέσεως στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του να ασκεί τον έλεγχο που περιγράφεται στο προηγούμενο εδάφιο και να αντλεί, ενδεχομένως, τις έννομες συνέπειες αφήνοντας ανεφάρμοστη τη νομοθετική αυτή πράξη. (βλ. σκέψη 52, διατακτ. 3)

4.  Το άρθρο 4 της οδηγίας 85/337 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, έχει την έννοια ότι δεν απαιτεί η απόφαση περί μη υποβολής σε εκτίμηση σχεδίου εμπίπτοντος στο παράρτημα II της εν λόγω οδηγίας να περιλαμβάνει τους λόγους για τους οποίους η αρμόδια αρχή αποφάσισε ότι δεν ήταν απαραίτητη η εν λόγω εκτίμηση, αλλά ότι, σε περίπτωση που το ζητήσει κάποιος ενδιαφερόμενος, η αρμόδια διοικητική αρχή έχει υποχρέωση να του γνωστοποιήσει τους λόγους για τους οποίους ελήφθη αυτή η απόφαση ή τις πληροφορίες και τα σχετικά έγγραφα σε απάντηση της υποβληθείσας αιτήσεως. Η ερμηνεία αυτή μπορεί να θεωρηθεί ότι ισχύει για το άρθρο 9, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/337 καθώς και για το άρθρο 6, παράγραφος 9, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους), η οποία έχει, κατ’ ουσίαν, διατύπωση παρόμοια με εκείνη του άρθρου 9, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/337.

   Συνεπώς, το άρθρο 6, παράγραφος 9, της Συμβάσεως του Ώρχους και το άρθρο 9, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/337 έχουν την έννοια ότι δεν απαιτούν να περιέχει η ίδια η απόφαση περί χορηγήσεως ή μη αδείας για σχέδιο τους λόγους για τους οποίους η αρμόδια αρχή αποφάσισε ότι η απόφαση αυτή ήταν απαραίτητη. Ωστόσο, σε περίπτωση που το ζητήσει κάποιος ενδιαφερόμενος, η αρμόδια διοικητική αρχή έχει υποχρέωση να του γνωστοποιήσει τους λόγους για τους οποίους ελήφθη αυτή η απόφαση ή τις πληροφορίες και τα σχετικά έγγραφα σε απάντηση της υποβληθείσας αιτήσεως.

   (βλ. σκέψεις 54-55, 63-64, διατακτ. 4)

5.  Το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας 92/43 του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει σε εθνική αρχή, έστω και νομοθετική, να εγκρίνει ένα σχέδιο χωρίς να έχει βεβαιωθεί ότι αυτό δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του οικείου τόπου.

   Συγκεκριμένα, η έγκριση ενός σχεδίου επιτρέπεται μόνον υπό την προϋπόθεση ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν διαμορφώσει την πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο σχέδιο δεν πρόκειται να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις για την ακεραιότητα του οικείου τόπου. Μια τέτοια πεποίθηση διαμορφώνεται όταν δεν υφίσταται, από επιστημονικής απόψεως, καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία τέτοιων επιπτώσεων. Επιπλέον, κατά τον χρόνο της λήψεως της αποφάσεως που επιτρέπει την υλοποίηση του σχεδίου δεν πρέπει να υφίσταται, από επιστημονικής απόψεως, καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών για την ακεραιότητα του οικείου τόπου.

   (βλ. σκέψεις 67, 70, διατακτ. 5)

6.  Το άρθρο 6, παράγραφος 4, της οδηγίας 92/43, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, πρέπει, ως διάταξη εισάγουσα παρέκκλιση από το προβλεπόμενο στη δεύτερη περίοδο της παραγράφου 3 του εν λόγω άρθρου κριτήριο εγκρίσεως, να ερμηνεύεται στενά. Επιπλέον, μπορεί να εφαρμοστεί μόνον κατόπιν αναλύσεως των επιπτώσεων ενός σχεδίου σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της εν λόγω οδηγίας. Συγκεκριμένα, η γνώση των επιπτώσεων αυτών όσον αφορά τους στόχους διατηρήσεως του οικείου τόπου συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου 6, παράγραφος 4, διότι, χωρίς τα στοιχεία αυτά, κανένας όρος εφαρμογής της παρεκκλίσεως αυτής δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί. Για την εξέταση των ενδεχόμενων επιτακτικών λόγων σημαντικού δημοσίου συμφέροντος καθώς και του ζητήματος αν υπάρχουν λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές λύσεις απαιτείται πράγματι στάθμιση με τις βλάβες που θα προξενήσει στον τόπο το υπό κρίση σχέδιο. Περαιτέρω, προκειμένου να καθοριστεί το είδος των ενδεχόμενων αντισταθμιστικών μέτρων, απαιτείται ακριβής προσδιορισμός των βλαβών που θα προκληθούν στον τόπο αυτόν.

   Εργασίες όμως που προορίζονται για την εγκατάσταση ή την επέκταση επιχειρήσεως δεν ικανοποιούν κατ’ αρχήν τις προϋποθέσεις αυτές, παρά μόνον υπό εξαιρετικές περιστάσεις.

   Κατά συνέπεια, το άρθρο 6, παράγραφος 4, της οδηγίας 92/43 έχει την έννοια ότι η κατασκευή μιας υποδομής που προορίζεται να στεγάσει διοικητικό κέντρο δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να θεωρηθεί επιτακτικός λόγος σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, δυνάμενος να δικαιολογήσει την πραγματοποίηση σχεδίου που παραβλάπτει την ακεραιότητα του οικείου τόπου.

   (βλ. σκέψεις 73-74, 76, 79, διατακτ. 6)

Υπόθεση C-182/10

Marie-Noëlle Solvay κ.λπ.

κατά

Région wallonne

[αίτηση του Cour constitutionnelle (Βέλγιο) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων — Έννοια της “νομοθετικής πράξεως” — Αξία και περιεχόμενο των διευκρινίσεων που παρέχει ο Oδηγός για την εφαρμογή της συμβάσεως του Ώρχους — Χορήγηση άδειας για σχέδιο χωρίς να έχουν εκτιμηθεί δεόντως οι επιπτώσεις του στο περιβάλλον — Πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα — Έκταση του δικαιώματος προσφυγής — Οδηγία περί οικοτόπων — Σχέδιο ή έργο που παραβλάπτει την ακεραιότητα του τόπου — Επιτακτικός λόγος σημαντικού δημοσίου συμφέροντος»

Περίληψη της αποφάσεως

1. Διεθνείς συμφωνίες — Συμφωνίες της Κοινότητας — Σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) — Οδηγός για την εφαρμογή της εν λόγω συμβάσεως — Δεσμευτική δύναμη — Δεν υφίσταται

   (Σύμβαση του Ώρχους άρθρα 2 § 2 και 9 § 4· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

2. Περιβάλλον — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων στο περιβάλλον — Οδηγία 85/337 και σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) — Πεδίο εφαρμογής — Σχέδια που εγκρίνονται καταλεπτώς με ειδική εθνική νομοθετική πράξη — Δεν εμπίπτουν

   (Σύμβαση του Ώρχους, άρθρο 2 § 2· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, άρθρο 1 § 5· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

3. Περιβάλλον — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων στο περιβάλλον — Οδηγία 85/337 και σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) — Σχέδιο που εγκρίνεται με εθνική νομοθετική πράξη η οποία εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας — Δικαίωμα προσφυγής κατά της πράξεως αυτής — Περιεχόμενο

   (Σύμβαση του Ώρχους, άρθρα 3 § 9 και 9 §§ 2 έως 4· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2005/35, άρθρα 1 § 5 και 10α· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

4. Περιβάλλον — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων στο περιβάλλον — Οδηγία 85/337 και σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους) — Απόφαση περί χορηγήσεως ή μη αδείας για σχέδιο — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Περιεχόμενο

   (Σύμβαση του Ώρχους, άρθρο 6 § 9· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, άρθρο 9 § 1· απόφαση 2005/370 του Συμβουλίου)

5. Περιβάλλον — Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας — Οδηγία 92/43 — Έγκριση σχεδίου σε προστατευόμενο τόπο — Προϋποθέσεις

   (Οδηγία 92/43 του Συμβουλίου, άρθρο 6 § 3)

6. Περιβάλλον — Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας — Οδηγία 92/43 — Έγκριση σχεδίου σε προστατευόμενο τόπο για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος — Προϋπόθεση

   (Οδηγία 92/43 του Συμβουλίου, άρθρο 6 §§ 3 και 4)

1.  Καίτοι, για την ερμηνεία των άρθρων 2, παράγραφος 2, και 9, παράγραφος 4, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (σύμβαση του Ώρχους) δύναται να ληφθεί υπόψη ο Οδηγός για την εφαρμογή της συμβάσεως αυτής, ο Οδηγός αυτός δεν έχει εντούτοις καμία δεσμευτική δύναμη και δεν χαρακτηρίζεται από την κανονιστική ισχύ των διατάξεων της συμβάσεως του Ώρχους.

   (βλ. σκέψη 28, διατακτ. 1)

2.  Το άρθρο 2, παράγραφος 2, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (σύμβαση του Ώρχους) και το άρθρο 1, παράγραφος 5, της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, έχουν την έννοια ότι από τα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής των νομικών αυτών πράξεων εξαιρούνται μόνον τα σχέδια που εγκρίνονται καταλεπτώς με ειδική νομοθετική πράξη, κατά τρόπο ώστε οι σκοποί που επιδιώκονται με τις εν λόγω νομικές πράξεις να επιτυγχάνονται μέσω της νομοθετικής διαδικασίας. Στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να εξακριβώσει ότι τηρήθηκαν οι δύο αυτές προϋποθέσεις, αφού λάβει υπόψη τόσο το περιεχόμενο της εκδοθείσας νομοθετικής πράξεως όσο και το σύνολο της νομοθετικής διαδικασίας που οδήγησε στην έκδοσή της καθώς και, μεταξύ άλλων, τις προπαρασκευαστικές πράξεις και τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις. Συναφώς, νομοθετική πράξη η οποία απλώς και μόνον «επικυρώνει» προϋφιστάμενη διοικητική πράξη και η οποία περιορίζεται στην αναφορά επιτακτικών λόγων γενικού συμφέροντος χωρίς να έχει προηγηθεί κίνηση νομοθετικής διαδικασίας επί της ουσίας μέσω της οποίας να διασφαλίζεται η τήρηση των εν λόγω προϋποθέσεων δεν μπορεί να λογίζεται ως ειδική νομοθετική πράξη κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 5, της οδηγίας 85/337 και δεν αρκεί για να εξαιρεθεί ένα σχέδιο από τα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής της συμβάσεως αυτής και της οδηγίας αυτής, όπως τροποποιήθηκε.

   (βλ. σκέψη 43, διατακτ. 2)

3.  Τα άρθρα 3, παράγραφος 9, και 9, παράγραφοι 2 έως 4, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους), και το άρθρο 10α της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, έχουν την έννοια ότι:

   —

   όταν ένα σχέδιο που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων αυτών εγκρίνεται με νομοθετική πράξη, το ζήτημα αν η εν λόγω νομοθετική πράξη πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο 1, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής, όπως τροποποιήθηκε, πρέπει να μπορεί να υπόκειται, βάσει των εθνικών δικονομικών κανόνων, σε έλεγχο ασκούμενο από δικαστήριο ή άλλο ανεξάρτητο και αμερόληπτο όργανο που έχει συσταθεί με νόμο·

   —

   στην περίπτωση κατά την οποία κατά τέτοιας πράξεως δεν προβλέπεται καμία προσφυγή, η οποία να εξασφαλίζει τα χαρακτηριστικά και την έκταση του έλεγχου που αναφέρθηκαν ανωτέρω, απόκειται σε κάθε εθνικό δικαστήριο που επιλαμβάνεται υποθέσεως στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του να ασκεί τον έλεγχο που περιγράφεται στο προηγούμενο εδάφιο και να αντλεί, ενδεχομένως, τις έννομες συνέπειες αφήνοντας ανεφάρμοστη τη νομοθετική αυτή πράξη. (βλ. σκέψη 52, διατακτ. 3)

4.  Το άρθρο 4 της οδηγίας 85/337 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/35, έχει την έννοια ότι δεν απαιτεί η απόφαση περί μη υποβολής σε εκτίμηση σχεδίου εμπίπτοντος στο παράρτημα II της εν λόγω οδηγίας να περιλαμβάνει τους λόγους για τους οποίους η αρμόδια αρχή αποφάσισε ότι δεν ήταν απαραίτητη η εν λόγω εκτίμηση, αλλά ότι, σε περίπτωση που το ζητήσει κάποιος ενδιαφερόμενος, η αρμόδια διοικητική αρχή έχει υποχρέωση να του γνωστοποιήσει τους λόγους για τους οποίους ελήφθη αυτή η απόφαση ή τις πληροφορίες και τα σχετικά έγγραφα σε απάντηση της υποβληθείσας αιτήσεως. Η ερμηνεία αυτή μπορεί να θεωρηθεί ότι ισχύει για το άρθρο 9, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/337 καθώς και για το άρθρο 6, παράγραφος 9, της συμβάσεως για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη σε θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Ώρχους), η οποία έχει, κατ’ ουσίαν, διατύπωση παρόμοια με εκείνη του άρθρου 9, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/337.

   Συνεπώς, το άρθρο 6, παράγραφος 9, της Συμβάσεως του Ώρχους και το άρθρο 9, παράγραφος 1, της οδηγίας 85/337 έχουν την έννοια ότι δεν απαιτούν να περιέχει η ίδια η απόφαση περί χορηγήσεως ή μη αδείας για σχέδιο τους λόγους για τους οποίους η αρμόδια αρχή αποφάσισε ότι η απόφαση αυτή ήταν απαραίτητη. Ωστόσο, σε περίπτωση που το ζητήσει κάποιος ενδιαφερόμενος, η αρμόδια διοικητική αρχή έχει υποχρέωση να του γνωστοποιήσει τους λόγους για τους οποίους ελήφθη αυτή η απόφαση ή τις πληροφορίες και τα σχετικά έγγραφα σε απάντηση της υποβληθείσας αιτήσεως.

   (βλ. σκέψεις 54-55, 63-64, διατακτ. 4)

5.  Το άρθρο 6, παράγραφος 3, της οδηγίας 92/43 του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, έχει την έννοια ότι δεν επιτρέπει σε εθνική αρχή, έστω και νομοθετική, να εγκρίνει ένα σχέδιο χωρίς να έχει βεβαιωθεί ότι αυτό δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του οικείου τόπου.

   Συγκεκριμένα, η έγκριση ενός σχεδίου επιτρέπεται μόνον υπό την προϋπόθεση ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν διαμορφώσει την πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο σχέδιο δεν πρόκειται να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις για την ακεραιότητα του οικείου τόπου. Μια τέτοια πεποίθηση διαμορφώνεται όταν δεν υφίσταται, από επιστημονικής απόψεως, καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία τέτοιων επιπτώσεων. Επιπλέον, κατά τον χρόνο της λήψεως της αποφάσεως που επιτρέπει την υλοποίηση του σχεδίου δεν πρέπει να υφίσταται, από επιστημονικής απόψεως, καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών για την ακεραιότητα του οικείου τόπου.

   (βλ. σκέψεις 67, 70, διατακτ. 5)

6.  Το άρθρο 6, παράγραφος 4, της οδηγίας 92/43, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, πρέπει, ως διάταξη εισάγουσα παρέκκλιση από το προβλεπόμενο στη δεύτερη περίοδο της παραγράφου 3 του εν λόγω άρθρου κριτήριο εγκρίσεως, να ερμηνεύεται στενά. Επιπλέον, μπορεί να εφαρμοστεί μόνον κατόπιν αναλύσεως των επιπτώσεων ενός σχεδίου σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 3, της εν λόγω οδηγίας. Συγκεκριμένα, η γνώση των επιπτώσεων αυτών όσον αφορά τους στόχους διατηρήσεως του οικείου τόπου συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου 6, παράγραφος 4, διότι, χωρίς τα στοιχεία αυτά, κανένας όρος εφαρμογής της παρεκκλίσεως αυτής δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί. Για την εξέταση των ενδεχόμενων επιτακτικών λόγων σημαντικού δημοσίου συμφέροντος καθώς και του ζητήματος αν υπάρχουν λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές λύσεις απαιτείται πράγματι στάθμιση με τις βλάβες που θα προξενήσει στον τόπο το υπό κρίση σχέδιο. Περαιτέρω, προκειμένου να καθοριστεί το είδος των ενδεχόμενων αντισταθμιστικών μέτρων, απαιτείται ακριβής προσδιορισμός των βλαβών που θα προκληθούν στον τόπο αυτόν.

   Εργασίες όμως που προορίζονται για την εγκατάσταση ή την επέκταση επιχειρήσεως δεν ικανοποιούν κατ’ αρχήν τις προϋποθέσεις αυτές, παρά μόνον υπό εξαιρετικές περιστάσεις.

   Κατά συνέπεια, το άρθρο 6, παράγραφος 4, της οδηγίας 92/43 έχει την έννοια ότι η κατασκευή μιας υποδομής που προορίζεται να στεγάσει διοικητικό κέντρο δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να θεωρηθεί επιτακτικός λόγος σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, δυνάμενος να δικαιολογήσει την πραγματοποίηση σχεδίου που παραβλάπτει την ακεραιότητα του οικείου τόπου.

   (βλ. σκέψεις 73-74, 76, 79, διατακτ. 6)