Υπόθεση C-619/10

Trade Agency Ltd

κατά

Seramico Investments Ltd

(αίτηση του Augstākās tiesas Senāts για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Κανονισμός (ΕΚ) 44/2001 — Εκτέλεση — Λόγοι δυνάμενοι να προβληθούν — Μη κοινοποίηση του εισαγωγικού της δίκης εγγράφου — ʹΕλεγχος από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως — Έκταση — Σημασία των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο πιστοποιητικό — Προσβολή της δημόσιας τάξεως — Δικαστική απόφαση στερούμενη αιτιολογίας»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 6ης Σεπτεμβρίου 2012

1. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων – Λόγοι απαραδέκτου – Μη έγκαιρη επίδοση ή κοινοποίηση του εισαγωγικού της δίκης εγγράφου στον ερημοδικήσαντα εναγόμενο – Έλεγχος από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως – Έκταση – Επαλήθευση της ακρίβειας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στη βεβαίωση ου χορηγείται βάσει του άρθρου 54 του κανονισμού – Περιλαμβάνεται

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, αιτιολογικές σκέψεις 16 και 17, άρθρα 34, σημείο 1, 36, 45 και 54)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων – Λόγοι απαραδέκτου – Προσβολή της δημόσιας τάξεως του κράτους εκτελέσεως – Εκτίμηση από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως – Όρια – Έλεγχος εκ μέρους του Δικαστηρίου

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 34, σημείο 1, και 45 § 2)

3. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις – Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – Κανονισμός 44/2001 – Αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων – Λόγοι απαραδέκτου – Προσβολή της δημόσιας τάξεως του κράτους εκτελέσεως – Εκτίμηση από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως – Απόφαση εκδοθείσα ερήμην και άνευ αιτιολογήσεως στο κράτος προελεύσεως – Εξέταση της τυχόν υπάρξεως υπέρμετρης και επαχθούς προσβολής του δικαιώματος του εναγόμενου για δίκαιη δίκη – Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 34, σημείο 1, και 45 § 1· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, εδ. 2)

1.  Το άρθρο 34, σημείο 2, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 45, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, σε συνδυασμό με τις αιτιολογικές σκέψεις 16 και 17 του εν λόγω κανονισμού, έχει την έννοια ότι όταν ο εναγόμενος ασκεί ένδικο μέσο κατά της κηρύξεως της εκτελεστότητας ερήμην εκδοθείσας αποφάσεως στο κράτος μέλος καταγωγής, στην οποία επισυνάπτεται η κατά το άρθρο 54 του ιδίου κανονισμού βεβαίωση, ισχυριζόμενος ότι δεν του κοινοποιήθηκε το εισαγωγικό της δίκης έγγραφο, ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως, επιληφθείς του εν λόγω ενδίκου μέσου, είναι αρμόδιος είναι αρμόδιος να εξακριβώσει αν οι περιλαμβανόμενες στη βεβαίωση αυτή πληροφορίες συμφωνούν με τα αποδεικτικά στοιχεία.

   Συγκεκριμένα, ο κανονισμός 44/2001 προβλέπει μηχανισμό διπλού ελέγχου, με σκοπό τη διασφάλιση, μεταξύ άλλων, του σεβασμού των δικαιωμάτων άμυνας του ερημοδικήσαντος εναγόμενου όχι μόνον κατά την αρχική διαδικασία στο κράτος μέλος προελεύσεως της αποφάσεως αλλά και κατά τη διαδικασία εκτελέσεως της αποφάσεως στο κράτος μέλος εκτελέσεως, κατόπιν του οποίου ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως υποχρεούται να αρνηθεί ή να ανακαλέσει, σε περίπτωση ασκήσεως ενδίκου μέσου, την εκτέλεση μιας ερήμην εκδοθείσας αλλοδαπής αποφάσεως, αν το εισαγωγικό έγγραφο της δίκης ή άλλο ισοδύναμο έγγραφο δεν έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί στον ερημοδικήσαντα εναγόμενο εγκαίρως και κατά τέτοιον τρόπον ώστε να μπορεί να αμυνθεί. Στο πλαίσιο αυτό, το γεγονός ότι το εισαγωγικό της δίκης έγγραφο κοινοποιήθηκε στον εν λόγω εναγόμενο αποτελεί κρίσιμο πραγματικό στοιχείο για τη σφαιρική εκτίμηση, στην οποία πρέπει να προβεί ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως προκειμένου να εξακριβώσει αν ο εναγόμενος αυτός διέθετε τον χρόνο που απαιτείται για να προετοιμάσει την άμυνά του ή να προβεί στα απαραίτητα διαβήματα για να αποφύγει την έκδοση ερήμην αποφάσεως ο εν λόγω εναγόμενος.

   Συναφώς, το γεγονός ότι στην αλλοδαπή απόφαση επισυνάπτεται η κατά το άρθρο 54 του κανονισμού 44/2001 συνταχθείσα βεβαίωση δεν συνεπάγεται περιορισμό του εύρους της εκτιμήσεως που πρέπει να πραγματοποιηθεί, στο πλαίσιο του διπλού ελέγχου, εκ μέρους του δικαστή του κράτους μέλους εκτελέσεως. Συγκεκριμένα, καταρχάς, καμία διάταξη του κανονισμού 44/2001 δεν απαγορεύει ρητώς στον δικαστή του κράτους μέλους εκτελέσεως να επαληθεύει την ακρίβεια των ουσιαστικών πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στη βεβαίωση, τα δε άρθρα 36 και 45, παράγραφος 2, του κανονισμού αυτού απαγορεύουν μόνον την επί της ουσίας αναθεώρηση της δικαστικής αποφάσεως του κράτους μέλους προελεύσεως. Στη συνέχεια, καθόσον το δικαστήριο ή η αρχή που είναι αρμόδια για την έκδοση της βεβαιώσεως αυτής δεν είναι οπωσδήποτε τα ίδια με εκείνα που εξέδωσαν την απόφαση της οποίας ζητείται η εκτέλεση, τα πληροφοριακά αυτά στοιχεία δεν μπορούν παρά να έχουν αμιγώς ενδεικτικό χαρακτήρα με απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα. Τέλος, οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στη βεβαίωση απλώς αναφέρουν την ημερομηνία επιδόσεως ή κοινοποιήσεως του εισαγωγικού της δίκης εγγράφου σε περίπτωση που η απόφαση εξεδόθη ερήμην, χωρίς ωστόσο να αναφέρουν άλλα χρήσιμα στοιχεία προκειμένου να εξακριβωθεί αν ο εναγόμενος ήταν σε θέση να αμυνθεί, όπως, μεταξύ άλλων, τις λεπτομέρειες επιδόσεως και κοινοποιήσεως ή τη διεύθυνση του εναγομένου.

   Στο πλαίσιο αυτό, μολονότι η βεβαίωση συμβάλλει ακριβώς στη διευκόλυνση της κηρύξεως, σ’ ένα πρώτο στάδιο της διαδικασίας, της εκτελεστότητας της εκδοθείσας στο κράτος μέλος προελεύσεως αποφάσεως, ο ούτως επιδιωκόμενος πάντως σκοπός δεν μπορεί να επιτευχθεί με τίμημα την καθ’ οιονδήποτε τρόπο αποδυνάμωση των δικαιωμάτων άμυνας.

   (βλ. σκέψεις 32-38, 41, 42, 44, 46, διατακτ. 1)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 49-50)

3.  Το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 45, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, έχει την έννοια ότι ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως δύναται να αρνηθεί, βάσει της ρήτρας δημόσιας τάξεως, την εκτέλεση δικαστικής αποφάσεως εκδοθείσας ερήμην με την οποία κρίθηκε επί της ουσίας η ένδικη διαφορά και η οποία δεν περιέχει καμία εκτίμηση ούτε περί του αντικειμένου ούτε περί της βάσεως της αγωγής και κανένα επιχείρημα περί της βασιμότητάς της, μόνον αν, κατόπιν σφαιρικής εκτιμήσεως της διαδικασίας και λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των κρίσιμων περιστάσεων, κρίνει ότι η απόφαση αυτή συνιστά υπέρμετρη και επαχθή προσβολή του κατά το άρθρο 47, δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης δικαιώματος του εναγόμενου για δίκαιη δίκη, λόγω της αδυναμίας ασκήσεως ενδίκου μέσου κατά της αποφάσεως αυτής εγκαίρως και αποτελεσματικώς.

   Συγκεκριμένα, το περιεχόμενο της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως ενδέχεται να ποικίλλει αναλόγως της φύσεως της επίμαχης δικαστικής αποφάσεως και να πρέπει να αναλυθεί, με κριτήριο τη διαδικασία, εξεταζόμενη σφαιρικώς και βάσει του συνόλου των κρίσιμων περιστάσεων, λαμβανομένων υπόψη των δικονομικών εγγυήσεων της αποφάσεως αυτής.

   (βλ. σκέψεις 60, 62, διατακτ. 2)

Υπόθεση C-619/10

Trade Agency Ltd

κατά

Seramico Investments Ltd

(αίτηση του Augstākās tiesas Senāts για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Κανονισμός (ΕΚ) 44/2001 — Εκτέλεση — Λόγοι δυνάμενοι να προβληθούν — Μη κοινοποίηση του εισαγωγικού της δίκης εγγράφου — ʹΕλεγχος από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως — Έκταση — Σημασία των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο πιστοποιητικό — Προσβολή της δημόσιας τάξεως — Δικαστική απόφαση στερούμενη αιτιολογίας»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 6ης Σεπτεμβρίου 2012

1. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων — Λόγοι απαραδέκτου — Μη έγκαιρη επίδοση ή κοινοποίηση του εισαγωγικού της δίκης εγγράφου στον ερημοδικήσαντα εναγόμενο — Έλεγχος από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως — Έκταση — Επαλήθευση της ακρίβειας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στη βεβαίωση ου χορηγείται βάσει του άρθρου 54 του κανονισμού — Περιλαμβάνεται

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, αιτιολογικές σκέψεις 16 και 17, άρθρα 34, σημείο 1, 36, 45 και 54)

2. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων — Λόγοι απαραδέκτου — Προσβολή της δημόσιας τάξεως του κράτους εκτελέσεως — Εκτίμηση από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως — Όρια — Έλεγχος εκ μέρους του Δικαστηρίου

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 34, σημείο 1, και 45 § 2)

3. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις — Διεθνής δικαιοδοσία και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις — Κανονισμός 44/2001 — Αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων — Λόγοι απαραδέκτου — Προσβολή της δημόσιας τάξεως του κράτους εκτελέσεως — Εκτίμηση από το δικαστήριο του κράτους εκτελέσεως — Απόφαση εκδοθείσα ερήμην και άνευ αιτιολογήσεως στο κράτος προελεύσεως — Εξέταση της τυχόν υπάρξεως υπέρμετρης και επαχθούς προσβολής του δικαιώματος του εναγόμενου για δίκαιη δίκη — Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη

   (Κανονισμός 44/2001 του Συμβουλίου, άρθρα 34, σημείο 1, και 45 § 1· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, εδ. 2)

1.  Το άρθρο 34, σημείο 2, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 45, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, σε συνδυασμό με τις αιτιολογικές σκέψεις 16 και 17 του εν λόγω κανονισμού, έχει την έννοια ότι όταν ο εναγόμενος ασκεί ένδικο μέσο κατά της κηρύξεως της εκτελεστότητας ερήμην εκδοθείσας αποφάσεως στο κράτος μέλος καταγωγής, στην οποία επισυνάπτεται η κατά το άρθρο 54 του ιδίου κανονισμού βεβαίωση, ισχυριζόμενος ότι δεν του κοινοποιήθηκε το εισαγωγικό της δίκης έγγραφο, ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως, επιληφθείς του εν λόγω ενδίκου μέσου, είναι αρμόδιος είναι αρμόδιος να εξακριβώσει αν οι περιλαμβανόμενες στη βεβαίωση αυτή πληροφορίες συμφωνούν με τα αποδεικτικά στοιχεία.

   Συγκεκριμένα, ο κανονισμός 44/2001 προβλέπει μηχανισμό διπλού ελέγχου, με σκοπό τη διασφάλιση, μεταξύ άλλων, του σεβασμού των δικαιωμάτων άμυνας του ερημοδικήσαντος εναγόμενου όχι μόνον κατά την αρχική διαδικασία στο κράτος μέλος προελεύσεως της αποφάσεως αλλά και κατά τη διαδικασία εκτελέσεως της αποφάσεως στο κράτος μέλος εκτελέσεως, κατόπιν του οποίου ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως υποχρεούται να αρνηθεί ή να ανακαλέσει, σε περίπτωση ασκήσεως ενδίκου μέσου, την εκτέλεση μιας ερήμην εκδοθείσας αλλοδαπής αποφάσεως, αν το εισαγωγικό έγγραφο της δίκης ή άλλο ισοδύναμο έγγραφο δεν έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί στον ερημοδικήσαντα εναγόμενο εγκαίρως και κατά τέτοιον τρόπον ώστε να μπορεί να αμυνθεί. Στο πλαίσιο αυτό, το γεγονός ότι το εισαγωγικό της δίκης έγγραφο κοινοποιήθηκε στον εν λόγω εναγόμενο αποτελεί κρίσιμο πραγματικό στοιχείο για τη σφαιρική εκτίμηση, στην οποία πρέπει να προβεί ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως προκειμένου να εξακριβώσει αν ο εναγόμενος αυτός διέθετε τον χρόνο που απαιτείται για να προετοιμάσει την άμυνά του ή να προβεί στα απαραίτητα διαβήματα για να αποφύγει την έκδοση ερήμην αποφάσεως ο εν λόγω εναγόμενος.

   Συναφώς, το γεγονός ότι στην αλλοδαπή απόφαση επισυνάπτεται η κατά το άρθρο 54 του κανονισμού 44/2001 συνταχθείσα βεβαίωση δεν συνεπάγεται περιορισμό του εύρους της εκτιμήσεως που πρέπει να πραγματοποιηθεί, στο πλαίσιο του διπλού ελέγχου, εκ μέρους του δικαστή του κράτους μέλους εκτελέσεως. Συγκεκριμένα, καταρχάς, καμία διάταξη του κανονισμού 44/2001 δεν απαγορεύει ρητώς στον δικαστή του κράτους μέλους εκτελέσεως να επαληθεύει την ακρίβεια των ουσιαστικών πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στη βεβαίωση, τα δε άρθρα 36 και 45, παράγραφος 2, του κανονισμού αυτού απαγορεύουν μόνον την επί της ουσίας αναθεώρηση της δικαστικής αποφάσεως του κράτους μέλους προελεύσεως. Στη συνέχεια, καθόσον το δικαστήριο ή η αρχή που είναι αρμόδια για την έκδοση της βεβαιώσεως αυτής δεν είναι οπωσδήποτε τα ίδια με εκείνα που εξέδωσαν την απόφαση της οποίας ζητείται η εκτέλεση, τα πληροφοριακά αυτά στοιχεία δεν μπορούν παρά να έχουν αμιγώς ενδεικτικό χαρακτήρα με απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα. Τέλος, οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στη βεβαίωση απλώς αναφέρουν την ημερομηνία επιδόσεως ή κοινοποιήσεως του εισαγωγικού της δίκης εγγράφου σε περίπτωση που η απόφαση εξεδόθη ερήμην, χωρίς ωστόσο να αναφέρουν άλλα χρήσιμα στοιχεία προκειμένου να εξακριβωθεί αν ο εναγόμενος ήταν σε θέση να αμυνθεί, όπως, μεταξύ άλλων, τις λεπτομέρειες επιδόσεως και κοινοποιήσεως ή τη διεύθυνση του εναγομένου.

   Στο πλαίσιο αυτό, μολονότι η βεβαίωση συμβάλλει ακριβώς στη διευκόλυνση της κηρύξεως, σ’ ένα πρώτο στάδιο της διαδικασίας, της εκτελεστότητας της εκδοθείσας στο κράτος μέλος προελεύσεως αποφάσεως, ο ούτως επιδιωκόμενος πάντως σκοπός δεν μπορεί να επιτευχθεί με τίμημα την καθ’ οιονδήποτε τρόπο αποδυνάμωση των δικαιωμάτων άμυνας.

   (βλ. σκέψεις 32-38, 41, 42, 44, 46, διατακτ. 1)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 49-50)

3.  Το άρθρο 34, σημείο 1, του κανονισμού 44/2001, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 45, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, έχει την έννοια ότι ο δικαστής του κράτους μέλους εκτελέσεως δύναται να αρνηθεί, βάσει της ρήτρας δημόσιας τάξεως, την εκτέλεση δικαστικής αποφάσεως εκδοθείσας ερήμην με την οποία κρίθηκε επί της ουσίας η ένδικη διαφορά και η οποία δεν περιέχει καμία εκτίμηση ούτε περί του αντικειμένου ούτε περί της βάσεως της αγωγής και κανένα επιχείρημα περί της βασιμότητάς της, μόνον αν, κατόπιν σφαιρικής εκτιμήσεως της διαδικασίας και λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των κρίσιμων περιστάσεων, κρίνει ότι η απόφαση αυτή συνιστά υπέρμετρη και επαχθή προσβολή του κατά το άρθρο 47, δεύτερο εδάφιο, του Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης δικαιώματος του εναγόμενου για δίκαιη δίκη, λόγω της αδυναμίας ασκήσεως ενδίκου μέσου κατά της αποφάσεως αυτής εγκαίρως και αποτελεσματικώς.

   Συγκεκριμένα, το περιεχόμενο της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως ενδέχεται να ποικίλλει αναλόγως της φύσεως της επίμαχης δικαστικής αποφάσεως και να πρέπει να αναλυθεί, με κριτήριο τη διαδικασία, εξεταζόμενη σφαιρικώς και βάσει του συνόλου των κρίσιμων περιστάσεων, λαμβανομένων υπόψη των δικονομικών εγγυήσεων της αποφάσεως αυτής.

   (βλ. σκέψεις 60, 62, διατακτ. 2)