Υπόθεση C‑525/14

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Τσεχικής Δημοκρατίας

«Παράβαση κράτους μέλους — Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων — Άρθρο 34 ΣΛΕΕ — Ποσοτικοί περιορισμοί επί των εισαγωγών — Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος — Πολύτιμα μέταλλα που έχουν σφραγιστεί σε τρίτη χώρα σύμφωνα με την ολλανδική νομοθεσία — Εισαγωγή στην Τσεχική Δημοκρατία μετά τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία — Άρνηση αναγνωρίσεως της σφραγίδας — Προστασία των καταναλωτών — Αναλογικότητα — Παραδεκτό»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 22ης Σεπτεμβρίου 2016

1. Ένδικη διαδικασία – Προφορική διαδικασία – Έναρξη νέας προθεσμίας – Υποχρέωση επαναλήψεως της προφορικής διαδικασίας, προκειμένου οι διάδικοι να προβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί νομικών επισημάνσεων που περιλαμβάνονται στις προτάσεις του γενικού εισαγγελέα – Δεν υφίσταται

   (Άρθρο 252, εδ. 2, ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 83)

2. Κράτη μέλη – Υποχρεώσεις – Παράβαση – Εκτίμηση με βάση διοικητική πρακτική και όχι με βάση εθνική κανονιστική ρύθμιση – Επιτρέπεται – Προϋποθέσεις

   (Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

3. Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Αντικείμενο της διαφοράς – Προσδιορίζεται κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία – Παράθεση των αιτιάσεων κατά τρόπο συνεπή και λεπτομερή με την αιτιολογημένη γνώμη και το εισαγωγικό της δίκης δικόγραφο – Αιτήματα μη διφορούμενα – Δεν υφίστανται – Απαράδεκτο

   (Άρθρο 258 ΕΚ· Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου, άρθρο 120, στοιχείο γʹ)

4. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος – Αρχή της αμοιβαίας αναγνωρίσεως – Διάθεση στο εμπόριο εντός της Ένωσης εμπορευμάτων προερχόμενων από τρίτα κράτη και ευρισκόμενων σε ελεύθερη κυκλοφορία, τα οποία όμως δεν έχουν νομίμως διατεθεί στο εμπόριο στο έδαφος κράτους μέλους – Μη εφαρμογή της αρχής αυτής

   (Άρθρο 34 ΣΛΕΕ)

5. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος – Έννοια – Εθνική πρακτική κατά την οποία, για τη διάθεση στο εμπόριο πολύτιμων μετάλλων σφραγισμένων από οργανισμό σημάνσεως άλλου κράτους μέλους, απαιτείται εκ νέου έλεγχος και σφράγιση – Εμπίπτει – Δικαιολόγηση – Προστασία των καταναλωτών – Σφράγιση στο έδαφος τρίτου κράτους – Επιτρέπεται

   (Άρθρο 34 ΣΛΕΕ)

6. Ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων – Ποσοτικοί περιορισμοί – Μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος – Δικαιολόγηση – Προστασία των καταναλωτών – Εθνική πρακτική που συνίσταται στη γενική και συστηματική άρνηση αναγνωρίσεως των σφραγίδων οργανισμού σημάνσεως άλλου κράτους μέλους – Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας

   (Άρθρο 34 ΣΛΕΕ)

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 8-10)

2.  Διοικητική πρακτική κράτους μέλους μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής λόγω παραβάσεως, εφόσον έχει σε ορισμένο βαθμό παγιωθεί και γενικευθεί.

   (βλ. σκέψη 14)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 16-19)

4.  Η αρχή της αμοιβαίας αναγνωρίσεως δεν έχει εφαρμογή όσον αφορά τη διάθεση στο εμπόριο, εντός της Ένωσης, εμπορευμάτων καταγωγής τρίτων κρατών, που ευρίσκονται σε ελεύθερη κυκλοφορία, εφόσον αυτά δεν έχουν νομίμως διατεθεί στο εμπόριο στο έδαφος κράτους μέλους, πριν την εξαγωγή τους σε κράτος μέλος διαφορετικό από αυτό στο οποίο έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία.

   (βλ. σκέψη 39)

5.  Εθνική ρύθμιση η οποία επιβάλλει την εκ νέου σφράγιση στο κράτος μέλος εισαγωγής των αντικειμένων από πολύτιμα μέταλλα που εισάγονται από άλλα κράτη μέλη, όπου έχουν νομίμως διατεθεί στο εμπόριο και έχουν σφραγισθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία των εν λόγω κρατών, καθιστά τις εισαγωγές αυτές δυσχερέστερες και δαπανηρότερες, με συνέπεια να αποτελεί μέτρο ισοδυνάμου αποτελέσματος προς ποσοτικό περιορισμό κατά την εισαγωγή, κατά την έννοια του άρθρου 34 ΣΛΕΕ.

   Τούτο ισχύει για πρακτική σύμφωνα με την οποία τα πολύτιμα μέταλλα που φέρουν σφραγίδα του οργανισμού σημάνσεως κράτους μέλους και τα οποία είτε έχουν νομίμως σφραγισθεί και διατεθεί στο εμπόριο στο έδαφος του κράτους αυτού ή σε άλλο κράτος μέλος είτε έχουν σφραγισθεί στο έδαφος τρίτου κράτους σύμφωνα με νομοθεσία του πρώτου κράτους μέλους και έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία σε κράτος μέλος είτε έχουν τεθεί νομίμως σε ελεύθερη κυκλοφορία σε κράτος μέλος, μπορούν να διατεθούν στο εμπόριο εντός του οικείου κράτους μέλους μόνον αφού ελεγχθούν και σφραγισθούν εκ νέου με σφραγίδα εγγυήσεως στο εν λόγω κράτος μέλος.

   Όσον αφορά τη δικαιολόγηση μιας τέτοιας πρακτικής, ιδίως από λόγους προστασίας των καταναλωτών, δεδομένου του κινδύνου απάτης που υφίσταται στην αγορά των αντικειμένων από πολύτιμα μέταλλα ελλείψει σχετικής ρυθμίσεως της Ένωσης, η επιλογή των κατάλληλων για την αντιμετώπιση του κινδύνου αυτού μέτρων εναπόκειται στα κράτη μέλη, τα οποία διαθέτουν ευρεία εξουσία εκτιμήσεως. Κατά συνέπεια, ως έχει σήμερα το δίκαιο της Ένωσης και εξαιρουμένων των περιπτώσεων που διέπονται από διεθνή σύμβαση, το κράτος μέλος δύναται, καταρχήν, να θεωρεί ότι οι σφραγίδες εγγυήσεως κράτους μέλους που έχουν τεθεί στο έδαφος τρίτων κρατών δεν παρέχουν στους καταναλωτές επίπεδο προστασίας αντίστοιχο των σφραγίδων εγγυήσεως που έχουν τεθεί από ανεξάρτητους οργανισμούς στο έδαφος των κρατών μελών.

   (βλ. σκέψεις 42-44, 52, 55)

6.  Το κράτος μέλος που αρνείται εν γένει και συστηματικά να αναγνωρίζει τις σφραγίδες οργανισμού σημάνσεως άλλου κράτους μέλους παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 34 ΣΛΕΕ, κατά το μέτρο που, αφενός, η πρακτική αυτή δεν δικαιολογείται εφόσον τα αποτελέσματα του ελέγχου που διενεργείται στο κράτος μέλος εξαγωγής των επίμαχων πολύτιμων μετάλλων ικανοποιούν τις ανάγκες του κράτους μέλους εισαγωγής και, αφετέρου, κατά το μέτρο που η πρακτική αυτή μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη προστασίας των καταναλωτών, αλλά δεν είναι ανάλογη προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.

   Αφενός, όσον αφορά την πρώτη πτυχή της παραβάσεως, η πρακτική αυτή τη μη αναγνωρίσεως δεν δικαιολογείται σε περίπτωση που τα δύο κράτη μέλη στην επίτευξη του ίδιου επιπέδου προστασίας των καταναλωτών. Το ίδιο ισχύει και για τα πολύτιμα μέταλλα που έχουν σφραγισθεί από οργανισμό σημάνσεως σε κράτος μέλος και έχουν διατεθεί νομίμως στο εμπόριο στο έδαφος κράτους μέλους, καθώς και για τα πολύτιμα μέταλλα που έχουν σφραγισθεί από οργανισμό σημάνσεως σε τρίτο κράτος, έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης και, πριν την εξαγωγή τους στο οικείο κράτος μέλος, έχουν διατεθεί νομίμως στο εμπόριο στο έδαφος κράτους μέλους το οποίο, όπως και το πρώτο κράτος μέλος, έχει επιλέξει να μην επιτρέπει στον οικείο ή στους οικείους οργανισμούς σημάνσεως ή σε άλλους φορείς τους οποίους έχει εξουσιοδοτήσει για τη σφράγιση των πολύτιμων μετάλλων με τις σφραγίδες εγγυήσεως του κράτους μέλους αυτού να πραγματοποιούν τις σφραγίσεις αυτές στο έδαφος τρίτου κράτους.

   Αντιθέτως, εφόσον μια τέτοια πρακτική ενδέχεται να δικαιολογηθεί από λόγους προστασίας των καταναλωτών, πράγμα που σε περίπτωση των πολύτιμων μετάλλων που έχουν σφραγισθεί με σφραγίδα του προαναφερθέντος οργανισμού σημάνσεως στο έδαφος τρίτου κράτους, έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης και έχουν εξαχθεί στο οικείο κράτος μέλος χωρίς προηγουμένως να έχουν διατεθεί νομίμως στο εμπόριο σε κράτος μέλος, καθώς και στην περίπτωση τέτοιων εμπορευμάτων που, μετά τη θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία, έχουν διατεθεί νομίμως στο εμπόριο σε κράτος μέλος το οποίο δεν απαιτεί σφράγιση των πολύτιμων μετάλλων από ανεξάρτητο οργανισμό, ή, ακόμη, σε κράτος μέλος το οποίο απαιτεί τέτοια σφράγιση, αλλά επιτρέπει αυτή να πραγματοποιείται στο έδαφος τρίτων κρατών, η πρακτική αυτή, ως γενικευμένη και συστηματική, δεν είναι ανάλογη προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς, καθώς αφορά εν γένει τα πολύτιμα μέταλλα που φέρουν σφραγίδες του ως άνω οργανισμού σημάνσεως, και όχι μόνον τα πολύτιμα μέταλλα που έχουν σφραγισθεί από τον οργανισμό αυτόν στο έδαφος τρίτου κράτους, και μάλιστα ανεξαρτήτως των συνθηκών υπό τις οποίες τα εν λόγω πολύτιμα μέταλλα έχουν εξαχθεί προς το κράτος μέλος που αρνείται την αναγνώριση των εν λόγω σφραγίδων, δηλαδή, μεταξύ άλλων, ανεξαρτήτως του αν έχουν εξαχθεί στο κράτος μέλος αυτό αφού έχουν απλώς τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία σε άλλο κράτος μέλος ή αν έχουν επιπλέον διατεθεί νομίμως στο εμπόριο σε άλλο κράτος μέλος.

   (βλ. σκέψεις 58-60, 62, 64, 68, 69, διατακτ. 1)