Υπόθεση C‑502/13

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου

«Παράβαση κράτους μέλους — Φορολογία — ΦΠΑ — Μειωμένος συντελεστής — Παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 5ης Μαρτίου 2015

1. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας – Δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή σε ορισμένες παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών – Εφαρμογή μειωμένου συντελεστή στην παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων – Δεν επιτρέπεται

   (Κανονισμός 282/2011 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1· οδηγία 2006/112 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2010/88, άρθρα 14 § 1, 96, 97, 98 § 2, εδ. 2, 99, 110 και 114 και παράρτημα III, σκέψεις 6 και 9)

2. Προσφυγή λόγω παραβάσεως – Παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από οδηγία – Μέσα άμυνας – Αμφισβήτηση της νομιμότητας της οδηγίας – Απαράδεκτο – Όρια – Ανυπόστατη πράξη

   (Άρθρα 258 ΣΛΕΕ, 259 ΣΛΕΕ, 263 ΣΛΕΕ και 265 ΣΛΕΕ)

3. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών – Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας – Ευχέρεια των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή για μεταβατική περίοδο – Εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ύψους 3 % στην παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων – Δεν επιτρέπεται

   (Οδηγία 2006/112 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2010/88, άρθρα 98 § 2 και 110)

1.  Κράτος-μέλος το οποίο εφαρμόζει συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας ύψους 3 % στην παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των άρθρων 96 έως 99, 110 και 114 της οδηγίας 2006/112, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2010/88, εξεταζομένων σε συνδυασμό προς τα παραρτήματα II και III της ως άνω οδηγίας και τον εκτελεστικό κανονισμό 282/2011, για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής της οδηγίας 2006/112.

   Συγκεκριμένα, προκύπτει από το γράμμα του σημείου 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112 ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ εφαρμόζεται επί παροχής βιβλίου σε υλικό υπόθεμα. Καίτοι βέβαια για να διαβαστεί το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι αναγκαία η ύπαρξη υλικού υποθέματος, όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, τέτοιος φορέας δεν περιλαμβάνεται στην παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων. Επιπροσθέτως, όπως προκύπτει από το άρθρο 98, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, της οδηγίας για τον ΦΠΑ, αποφασίστηκε επίσης να αποκλεισθεί κάθε δυνατότητα εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες. Ωστόσο, η παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων συνιστά τέτοιου είδους υπηρεσία, καθόσον δεν αποτελεί παράδοση αγαθών το άρθρο 14, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, παρά μόνον εάν το ηλεκτρονικό βιβλίο μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενσώματο αγαθό. Ομοίως, η παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων ανταποκρίνεται στον ορισμό των ηλεκτρονικά παρεχομένων υπηρεσιών του άρθρου 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 282/2011. Εξάλλου, τέτοιου είδους παροχή δεν εμπίπτει ούτε στο σημείο 9 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112, το οποίο αφορά τις παροχές υπηρεσιών από τους συγγραφείς, τους συνθέτες και τους καλλιτέχνες σκηνής και τα πνευματικά τους δικαιώματα.

   Η ερμηνεία αυτή δεν κλονίζεται από την αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, καθόσον η αρχή αυτή δεν καθιστά δυνατή τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής μειωμένου συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας, ελλείψει αναμφίλεκτης διατάξεως. Όμως, διαπιστώνεται ότι το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112 δεν αποτελεί διάταξη η οποία, αναμφίλεκτα, επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στην παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων. Αντιθέτως, τέτοιου είδους παροχή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής.

   (βλ. σκέψεις 35, 36, 40, 43, 50-51, 61-71 και διατακτ.)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 56, 57)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 66, 67)

Υπόθεση C‑502/13

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου

«Παράβαση κράτους μέλους — Φορολογία — ΦΠΑ — Μειωμένος συντελεστής — Παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 5ης Μαρτίου 2015

1. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας — Δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή σε ορισμένες παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών — Εφαρμογή μειωμένου συντελεστή στην παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων — Δεν επιτρέπεται

   (Κανονισμός 282/2011 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1· οδηγία 2006/112 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2010/88, άρθρα 14 § 1, 96, 97, 98 § 2, εδ. 2, 99, 110 και 114 και παράρτημα III, σκέψεις 6 και 9)

2. Προσφυγή λόγω παραβάσεως — Παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από οδηγία — Μέσα άμυνας — Αμφισβήτηση της νομιμότητας της οδηγίας — Απαράδεκτο — Όρια — Ανυπόστατη πράξη

   (Άρθρα 258 ΣΛΕΕ, 259 ΣΛΕΕ, 263 ΣΛΕΕ και 265 ΣΛΕΕ)

3. Εναρμόνιση των φορολογικών νομοθεσιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας — Ευχέρεια των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή για μεταβατική περίοδο — Εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ύψους 3 % στην παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων — Δεν επιτρέπεται

   (Οδηγία 2006/112 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2010/88, άρθρα 98 § 2 και 110)

1.  Κράτος-μέλος το οποίο εφαρμόζει συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας ύψους 3 % στην παροχή ψηφιακών ή ηλεκτρονικών βιβλίων παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των άρθρων 96 έως 99, 110 και 114 της οδηγίας 2006/112, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2010/88, εξεταζομένων σε συνδυασμό προς τα παραρτήματα II και III της ως άνω οδηγίας και τον εκτελεστικό κανονισμό 282/2011, για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής της οδηγίας 2006/112.

   Συγκεκριμένα, προκύπτει από το γράμμα του σημείου 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112 ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ εφαρμόζεται επί παροχής βιβλίου σε υλικό υπόθεμα. Καίτοι βέβαια για να διαβαστεί το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι αναγκαία η ύπαρξη υλικού υποθέματος, όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, τέτοιος φορέας δεν περιλαμβάνεται στην παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων. Επιπροσθέτως, όπως προκύπτει από το άρθρο 98, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, της οδηγίας για τον ΦΠΑ, αποφασίστηκε επίσης να αποκλεισθεί κάθε δυνατότητα εφαρμογής μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες. Ωστόσο, η παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων συνιστά τέτοιου είδους υπηρεσία, καθόσον δεν αποτελεί παράδοση αγαθών το άρθρο 14, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, παρά μόνον εάν το ηλεκτρονικό βιβλίο μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενσώματο αγαθό. Ομοίως, η παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων ανταποκρίνεται στον ορισμό των ηλεκτρονικά παρεχομένων υπηρεσιών του άρθρου 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 282/2011. Εξάλλου, τέτοιου είδους παροχή δεν εμπίπτει ούτε στο σημείο 9 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112, το οποίο αφορά τις παροχές υπηρεσιών από τους συγγραφείς, τους συνθέτες και τους καλλιτέχνες σκηνής και τα πνευματικά τους δικαιώματα.

   Η ερμηνεία αυτή δεν κλονίζεται από την αρχή της φορολογικής ουδετερότητας, καθόσον η αρχή αυτή δεν καθιστά δυνατή τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής μειωμένου συντελεστή φόρου προστιθέμενης αξίας, ελλείψει αναμφίλεκτης διατάξεως. Όμως, διαπιστώνεται ότι το σημείο 6 του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2006/112 δεν αποτελεί διάταξη η οποία, αναμφίλεκτα, επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στην παροχή ηλεκτρονικών βιβλίων. Αντιθέτως, τέτοιου είδους παροχή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής.

   (βλ. σκέψεις 35, 36, 40, 43, 50-51, 61-71 και διατακτ.)

2.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 56, 57)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 66, 67)