Υπόθεση C-420/11

Jutta Leth

κατά

Republik Österreich, Land Niederösterreich

(αίτηση του Oberster Gerichtshof για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Περιβάλλον — Οδηγία 85/337/ΕΟΚ — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον — Χορήγηση άδειας για τέτοιο σχέδιο έργου χωρίς να έχει προηγηθεί η επιβαλλόμενη εκτίμηση — Σκοποί της εκτιμήσεως αυτής — Προϋποθέσεις από τις οποίες εξαρτάται η θεμελίωση δικαιώματος προς αποκατάσταση ζημίας — Συνεκτίμηση ή μη της προστασίας των ιδιωτών από περιουσιακή ζημία»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 14ης Μαρτίου 2013

1. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ερμηνεία – Διάταξη μη περιέχουσα ρητή παραπομπή στο δίκαιο των κρατών μελών – Αυτοτελής και ενιαία ερμηνεία

2. Περιβάλλον – Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων έργων στο περιβάλλον – Οδηγία 85/337 – Ερμηνεία – Εκτίμηση των επιπτώσεων σχεδίου έργου στην αξία υλικών αγαθών – Δεν εμπίπτει – Περιουσιακή ζημία που αποτελεί την άμεση συνέπεια των επιπτώσεων σχεδίου έργου στο περιβάλλον – Καλύπτεται από τον προστατευτικό σκοπό που επιδιώκει η οδηγία – Μη διενέργεια εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων – Παράλειψη που δεν παρέχει αφεαυτής δικαίωμα προς αποκατάσταση αμιγώς περιουσιακής ζημίας που προκλήθηκε σε ιδιώτη από την απομείωση της αξίας ακινήτου του η οποία οφείλεται στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του επίμαχου σχεδίου έργου – Αποκατάσταση που εξαρτάται από την τήρηση των απαιτήσεων του δικαίου της Ένωσης στον οικείο τομέα – Αρμοδιότητα του εθνικού δικαστηρίου για τον έλεγχο της τηρήσεως των εν λόγω απαιτήσεων

   (Οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τις οδηγίες 97/11 και 2003/35, άρθρο 3)

3. Περιβάλλον – Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων έργων στο περιβάλλον – Οδηγία 85/337 – Υποχρέωση των αρμοδίων αρχών να προβαίνουν σε εκτίμηση πριν τη χορήγηση άδειας – Μη διενέργεια εκτιμήσεως – Υποχρέωση των αρχών να διορθώσουν την παράλειψη αυτή – Περιεχόμενο – Εφαρμογή των εθνικών δικονομικών κανόνων – Όρια

   (Άρθρο 4 § 3 ΣΕΕ· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τις οδηγίες 97/11 και 2003/35)

4. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Δικαιώματα υπέρ των ιδιωτών – Προσβολή από κράτος μέλος – Υποχρέωση αποκαταστάσεως της ζημίας που προκλήθηκε στους ιδιώτες – Προϋποθέσεις – Τρόπος αποκαταστάσεως – Εφαρμογή του εθνικού δικαίου – Όρια

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 24)

2.  Το άρθρο 3 της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με τις οδηγίες 97/11 και 2003/35, έχει την έννοια ότι η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως προβλέπεται με το άρθρο αυτό, δεν περιλαμβάνει την εκτίμηση των επιπτώσεων του επίμαχου σχεδίου έργου στην αξία υλικών αγαθών. Εντούτοις, η περιουσιακή ζημία, στον βαθμό που αποτελεί την άμεση οικονομική συνέπεια των επιπτώσεων ενός σχεδίου δημόσιου ή ιδιωτικού έργου στο περιβάλλον, καλύπτεται από τον προστατευτικό σκοπό τον οποίο επιδιώκει η οδηγία αυτή.

   Όσον αφορά την αποκατάσταση τέτοιας περιουσιακής ζημίας, κατά το δίκαιο της Ένωσης και υπό την επιφύλαξη τυχόν λιγότερο περιοριστικών κανόνων του εθνικού δικαίου στον τομέα της ευθύνης του Δημοσίου, η παράλειψη της διενέργειας εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά παράβαση των απαιτήσεων της εν λόγω οδηγίας δεν παρέχει καταρχήν, από μόνη της, στον ιδιώτη δικαίωμα προς αποκατάσταση αμιγώς περιουσιακής ζημίας που προκλήθηκε από την απομείωση της αξίας του ακινήτου του η οποία οφείλεται στις επιπτώσεις του ως άνω σχεδίου έργου στο περιβάλλον. Ωστόσο, εναπόκειται, σε τελική ανάλυση, στο εθνικό δικαστήριο να ελέγξει αν ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του δικαίου της Ένωσης σχετικά με το δικαίωμα αποζημιώσεως, μεταξύ άλλων η ύπαρξη άμεσης αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της προβαλλόμενης παραβάσεως και της προκληθείσας ζημίας.

   (βλ. σκέψεις 30, 36, 47, 48 και διατακτ.)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 37-39)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 40-43)

Υπόθεση C-420/11

Jutta Leth

κατά

Republik Österreich, Land Niederösterreich

(αίτηση του Oberster Gerichtshof για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Περιβάλλον — Οδηγία 85/337/ΕΟΚ — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον — Χορήγηση άδειας για τέτοιο σχέδιο έργου χωρίς να έχει προηγηθεί η επιβαλλόμενη εκτίμηση — Σκοποί της εκτιμήσεως αυτής — Προϋποθέσεις από τις οποίες εξαρτάται η θεμελίωση δικαιώματος προς αποκατάσταση ζημίας — Συνεκτίμηση ή μη της προστασίας των ιδιωτών από περιουσιακή ζημία»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 14ης Μαρτίου 2013

1. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Ερμηνεία — Διάταξη μη περιέχουσα ρητή παραπομπή στο δίκαιο των κρατών μελών — Αυτοτελής και ενιαία ερμηνεία

2. Περιβάλλον — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων έργων στο περιβάλλον — Οδηγία 85/337 — Ερμηνεία — Εκτίμηση των επιπτώσεων σχεδίου έργου στην αξία υλικών αγαθών — Δεν εμπίπτει — Περιουσιακή ζημία που αποτελεί την άμεση συνέπεια των επιπτώσεων σχεδίου έργου στο περιβάλλον — Καλύπτεται από τον προστατευτικό σκοπό που επιδιώκει η οδηγία — Μη διενέργεια εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων — Παράλειψη που δεν παρέχει αφεαυτής δικαίωμα προς αποκατάσταση αμιγώς περιουσιακής ζημίας που προκλήθηκε σε ιδιώτη από την απομείωση της αξίας ακινήτου του η οποία οφείλεται στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του επίμαχου σχεδίου έργου — Αποκατάσταση που εξαρτάται από την τήρηση των απαιτήσεων του δικαίου της Ένωσης στον οικείο τομέα — Αρμοδιότητα του εθνικού δικαστηρίου για τον έλεγχο της τηρήσεως των εν λόγω απαιτήσεων

   (Οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τις οδηγίες 97/11 και 2003/35, άρθρο 3)

3. Περιβάλλον — Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων έργων στο περιβάλλον — Οδηγία 85/337 — Υποχρέωση των αρμοδίων αρχών να προβαίνουν σε εκτίμηση πριν τη χορήγηση άδειας — Μη διενέργεια εκτιμήσεως — Υποχρέωση των αρχών να διορθώσουν την παράλειψη αυτή — Περιεχόμενο — Εφαρμογή των εθνικών δικονομικών κανόνων — Όρια

   (Άρθρο 4 § 3 ΣΕΕ· οδηγία 85/337 του Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με τις οδηγίες 97/11 και 2003/35)

4. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Δικαιώματα υπέρ των ιδιωτών — Προσβολή από κράτος μέλος — Υποχρέωση αποκαταστάσεως της ζημίας που προκλήθηκε στους ιδιώτες — Προϋποθέσεις — Τρόπος αποκαταστάσεως — Εφαρμογή του εθνικού δικαίου — Όρια

1.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 24)

2.  Το άρθρο 3 της οδηγίας 85/337, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, όπως τροποποιήθηκε με τις οδηγίες 97/11 και 2003/35, έχει την έννοια ότι η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως προβλέπεται με το άρθρο αυτό, δεν περιλαμβάνει την εκτίμηση των επιπτώσεων του επίμαχου σχεδίου έργου στην αξία υλικών αγαθών. Εντούτοις, η περιουσιακή ζημία, στον βαθμό που αποτελεί την άμεση οικονομική συνέπεια των επιπτώσεων ενός σχεδίου δημόσιου ή ιδιωτικού έργου στο περιβάλλον, καλύπτεται από τον προστατευτικό σκοπό τον οποίο επιδιώκει η οδηγία αυτή.

   Όσον αφορά την αποκατάσταση τέτοιας περιουσιακής ζημίας, κατά το δίκαιο της Ένωσης και υπό την επιφύλαξη τυχόν λιγότερο περιοριστικών κανόνων του εθνικού δικαίου στον τομέα της ευθύνης του Δημοσίου, η παράλειψη της διενέργειας εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά παράβαση των απαιτήσεων της εν λόγω οδηγίας δεν παρέχει καταρχήν, από μόνη της, στον ιδιώτη δικαίωμα προς αποκατάσταση αμιγώς περιουσιακής ζημίας που προκλήθηκε από την απομείωση της αξίας του ακινήτου του η οποία οφείλεται στις επιπτώσεις του ως άνω σχεδίου έργου στο περιβάλλον. Ωστόσο, εναπόκειται, σε τελική ανάλυση, στο εθνικό δικαστήριο να ελέγξει αν ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του δικαίου της Ένωσης σχετικά με το δικαίωμα αποζημιώσεως, μεταξύ άλλων η ύπαρξη άμεσης αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της προβαλλόμενης παραβάσεως και της προκληθείσας ζημίας.

   (βλ. σκέψεις 30, 36, 47, 48 και διατακτ.)

3.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 37-39)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψεις 40-43)