Προσβασιμότητα προϊόντων και υπηρεσιών

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία (ΕΕ) 2019/882 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• H οδηγία αποσκοπεί στην εναρμόνιση των απαιτήσεων προσβασιμότητας * για ορισμένα προϊόντα * και υπηρεσίες ώστε να επιτευχθεί ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, μέσω της εξάλειψης και πρόληψης φραγμών στην ελεύθερη κυκλοφορία που δύναται να προκύψουν από αποκλίνουσες εθνικές νομοθεσίες.
• Παράλληλα, η οδηγία αποσκοπεί στην παροχή ωφελειών σε επιχειρήσεις, άτομα με αναπηρίες* και ηλικιωμένους. Η εφαρμογή των απαιτήσεων προσβασιμότητας θα αποσαφηνίσει την υφιστάμενη υποχρέωση προσβασιμότητας στο δίκαιο της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις δημόσιες συβάσεις και τα διαρθρωτικά ταμεία.
• Είναι γνωστή ως Ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η νομοθεσία θα εφαρμόζεται από τις 28 Ιουνίου 2025 στα ακόλουθα.

• Προϊόντα:
  • υπολογιστές και λειτουργικά συστήματα·
  • τερματικά πληρωμών και ορισμένα διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης όπως ATM, μηχανήματα έκδοσης και ελέγχου εισιτηρίων, διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που παρέχουν πληροφορίες·
  • έξυπνα τηλέφωνα και άλλος εξοπλισμός για την πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες·
  • τηλεοπτικός εξοπλισμός που περιλαμβάνει υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης·
  • συσκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων·
• Υπηρεσίες:
  • υπηρεσίες τηλεφωνίας·
  • υπηρεσίες για την πρόσβαση σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων·
  • ορισμένα στοιχεία των υπηρεσιών μεταφοράς με αεροπορικά μέσα, λεωφορεία, σιδηροδρομικά και πλωτά μέσα, όπως διαδικτυακοί τόποι, κινητές υπηρεσίες, ηλεκτρονικά εισιτήρια, πληροφορίες·
  • τραπεζικές υπηρεσίες για καταναλωτές·
  • ηλεκτρονικά βιβλία·
  • ηλεκτρονικό εμπόριο·
  • απάντηση των κλήσεων έκτακτης ανάγκης προς τον ενιαίο ευρωπαϊκό αριθμό «112».

Η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται στα εξής:

• προεγγεγραμμένα μέσα με διάσταση χρόνου όπως βίντεο και διαφάνειες ή μορφότυποι αρχείου γραφείου που δημοσιεύθηκαν πριν τις 28 Ιουνίου 2025·
• επιγραμμικούς χάρτες εάν παρέχονται αναγκαίες πληροφορίες με προσβάσιμο ψηφιακό τρόπο·
• δικτυακούς τόπους και λοιπούς τύπους αρχείων που περιέχουν υλικό που δεν επικαιροποιείται ή ανασκευάζεται μετά τις 28 Ιουνίου 2025·
• πολύ μικρές επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες.

Ειδικές απαιτήσεις προσβασιμότητας εφαρμόζονται σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που καλύπτονται από τη νομοθεσία, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω απαιτήσεις δεν προκαλούν μεταβολή του βασικού χαρακτήρα τους ή ότι δεν επιβάλλουν δυσανάλογη επιβάρυνση στους φορείς.

• Τα προϊόντα πρέπει:
  • να σχεδιάζονται και να παράγονται κατά τρόπον ώστε να μεγιστοποιείται η χρήση τους από άτομα με αναπηρίες·
  • να είναι σύμφωνα με τους κανόνες εφαρμογής όσον αφορά τις οδηγίες και πληροφορίες, τη διεπαφή χρήστη και το λειτουργικό σχεδιασμό, τις υπηρεσίες υποστήριξης και τη συσκευασία.
• Οι υπηρεσίες πρέπει:
  • να παρέχουν πληροφορίες για την εκάστοτε υπηρεσία, τα χαρακτηριστικά προσβασιμότητάς της καθώς και για τις δομές της·
  • να διευκολύνουν την πρόσβαση σε διαδικτυακούς τόπους και κινητές συσκευές·
  • να βοηθούν συστήματα, όπως τα γραφεία βοήθειας, τα τηλεφωνικά κέντρα και τις υπηρεσίες κατάρτισης, να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την προσβασιμότητα·
  • να εφαρμόζουν πρακτικές, πολιτικές και διαδικασίες για την κάλυψη των αναγκών των ατόμων με αναπηρίες. Ειδικοί κανόνες ισχύουν για διάφορες υπηρεσίες (υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οπτικοακουστικών, υπηρεσίες μεταφοράς με αεροπορικά, σιδηροδρομικά, πλωτά μέσα, λεωφορεία και μεταφορές αστικού χαρακτήρα, τραπεζικές υπηρεσίες για καταναλωτές, υπηρεσίες ηλεκτρονικών βιβλίων, ηλεκτρονικού εμπορίου και απάντησης του τηλεφωνικού αριθμού έκτακτης ανάγκης 112).
• Οι χώρες της ΕΕ δύνανται να αποφασίζουν την απαίτηση συμμόρφωσης του δομημένου περιβάλλοντος όπου παρέχονται υπηρεσίες με απαιτήσεις προσβασιμότητας.
• Στο παράρτημα II παρατίθενται μη δεσμευτικά παραδείγματα σχετικά με τον τρόπο εκπλήρωσης των διάφορων απαιτήσεων προσβασιμότητας.

Η νομοθεσία απαιτεί τα ακόλουθα.

• Οι κατασκευαστές θα πρέπει:
  • να σχεδιάζουν και να παράγουν τα προϊόντα τους σύμφωνα με την οδηγία, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν μεταγενέστερες τροποποιήσεις στα εναρμονισμένα πρότυπα·
  • να καταρτίζουν τον απαραίτητο τεχνικό φάκελο, να διενεργούν τη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης και να διατηρούν τις πληροφορίες για 5 έτη·
  • να παρέχουν σαφή ταυτοποίηση για τα προϊόντα τους καθώς και τα δικά τους στοιχεία επικοινωνίας·
  • να συνοδεύουν το προϊόν με εύκολα κατανοητές οδηγίες και πληροφορίες ασφαλείας.
• Οι εισαγωγείς πρέπει:
  • να διασφαλίζουν ότι το προϊόν έχει περάσει τη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης, ότι διαθέτει τον απαιτούμενο τεχνικό φάκελο, συμπεριλαμβανομένων οδηγιών διαθέσιμων σε γλώσσα εύκολα κατανοητή από τους χρήστες, καθώς και ότι φέρει τη σήμανση CE·
  • να αρνούνται την κυκλοφορία στην αγορά προϊόντων που θεωρούν ότι δεν πληρούν τις απαιτήσεις προσβασιμότητας και να ενημερώνουν τον κατασκευαστή και τις αρχές εποπτείας της αγοράς.
• Οι πάροχοι υπηρεσιών πρέπει:
  • να σχεδιάζουν και να διαθέτουν τις υπηρεσίες σύμφωνα με την οδηγία·
  • να διαθέτουν στο κοινό γραπτές και προφορικές πληροφορίες εύκολα προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρίες σχετικά με την παρεχόμενη υπηρεσία και για τον τρόπο με τον οποίο η εν λόγω υπηρεσία πληροί τις απαιτήσεις προσβασιμότητας·
  • να διασφαλίζουν την τήρηση των διαδικασιών ώστε να συνεχιστεί η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας και να λαμβάνουν υπόψη τυχόν τροποποιήσεις.
• Οι κατασκευαστές, οι εισαγωγείς και οι διανομείς θα πρέπει να αναλάβουν άμεσα δράση σε περίπτωση που αντιληφθούν ότι το προϊόν δεν είναι πλέον σύμφωνο με τη νομοθεσία.

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν:

• να διασφαλίζουν ότι όλα τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που καλύπτονται από τη νομοθεσία τηρούν τις απαιτήσεις προσβασιμότητας·
• να διαθέτουν, κατόπιν αιτήματος, πληροφορίες στο κοινό σχετικά με τον τρόπο που οι εταιρίες εφαρμόζουν τις απαιτήσεις·
• να υλοποιούν και να επικαιροποιούν τις διαδικασίες προκειμένου:
  • να ελέγχουν τη συμμόρφωση των υπηρεσιών με την οδηγία,
  • να δίνουν συνέχεια στις καταγγελίες ή τις εκθέσεις που υποβάλλονται σχετικά με τη μη συμμόρφωση,
  • να επαληθεύουν ότι η εταιρία έχει διορθώσει την αποτυχία·
• να παρέχουν τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των νομικών ενεργειών, για τη διασφάλιση συμμόρφωσης και επιβολής κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβίασης του νόμου.

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

• μπορεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις για την τροποποίηση τεχνικών πτυχών της οδηγίας·
• μπορεί να ζητά από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης να καταρτίσουν εναρμονισμένα πρότυπα για τις απαιτήσεις προσβασιμότητας ή να εκδίδει τεχνικές προδιαγραφές υπό ορισμένες προϋποθέσεις·
• συγκροτεί ομάδα εργασίας αποτελούμενη από εκπροσώπους των αρχών εποπτείας της αγοράς και συμμόρφωσης των υπηρεσιών καθώς και από ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες προκειμένου:
  • να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών,
  • να ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ των αρχών και των ενδιαφερόμενων φορέων,
  • να παρέχει συμβουλές·
• υποβάλλει, έως τις 28 Ιουνίου 2030 και κάθε πέντε έτη στη συνέχεια, έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Πρέπει να καταστεί νόμος στις χώρες της ΕΕ έως τις Τρίτη, 28 Ιουνίου 2022. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εφαρμόσουν τα μέτρα από τις 28 Ιουνίου 2025.

Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ μπορούν:

• να καθυστερήσουν τη συμμόρφωση για τον ευρωπαϊκό αριθμό έκτακτης ανάγκης 112 μέχρι τις 28 Ιουνίου 2027·
• να δώσουν επιπλέον 5 έτη (μέχρι τις 28 Ιουνίου 2030) στους παρόχους υπηρεσιών των οποίων οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται νόμιμα έως τις 28 Ιουνίου 2025·
• να επιτρέψουν τη λειτουργία στα τερματικά αυτοεξυπηρέτησης μέχρι το τέλος της οικονομικά ωφέλιμης ζωής τους, αλλά όχι για διάστημα μεγαλύτερο των 20 ετών μετά την ανάληψη υπηρεσίας.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Περισσότεροι από 80 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν με κάποιου είδους αναπηρία. Λόγω της γήρανσης της κοινωνίας, ο αριθμός αυτός αυξάνεται.
• O Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να επωφελούνται μέτρων που έχουν σχεδιαστεί για να τους εξασφαλίζουν αυτονομία, κοινωνική και επαγγελματική ένταξη και συμμετοχή στη ζωή της κοινότητας.
• Η παρούσα οδηγία ορίζει τα άτομα με αναπηρίες σύμφωνα με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, την οποία έχουν επικυρώσει όλες οι χώρες της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Απριλίου 2019, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών (ΕΕ L 151 της 7.6.2019, σ. 70-115)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία (ΕΕ) 2018/1972 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 321 της 17.12.2018, σ. 36-214)

Απόφαση αριθ. 768/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, για κοινό πλαίσιο εμπορίας των προϊόντων και για την κατάργηση της απόφασης 93/465/ΕΟΚ (ΕΕ L 218 της 13.8.2008, σ. 82-128)

τελευταία ενημέρωση 10.09.2019