Λαθραία μεταφορά μεταναστών διά ξηράς, θαλάσσης και αέρος — πρωτόκολλο των Ηνωμένων Εθνών

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Αποφάσεις του Συμβουλίου 2006/616/ΕΚ και 2006/617/ΕΚ για τη σύναψη του πρωτοκόλλου των Ηνωμένων Εθνών κατά της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών (διά ξηράς, θαλάσσης και αέρος), το οποίο συμπληρώνει τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ;

Εγκρίνουν επίσημα την υπογραφή του πρωτοκόλλου των Ηνωμένων Εθνών κατά της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών διά ξηράς, θαλάσσης ή αέρος στον βαθμό που αυτό εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Αυτό το πρωτόκολλο της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος έχει ως στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών, την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των υπογραφουσών χωρών και την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών που έχουν μεταφερθεί λαθραία.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι υπογράφουσες χώρες πρέπει να αποδίδουν τον χαρακτηρισμό ποινικό αδίκημα στις ακόλουθες πράξεις, όταν αυτές τελούνται με σκοπό οικονομικό ή υλικό όφελος:

• λαθραία μεταφορά μεταναστών, δηλαδή το γεγονός της παράνομης μεταφοράς ατόμου σε κράτος του οποίου το άτομο δεν είναι ούτε υπήκοος ούτε μόνιμος κάτοικος·
• όταν τελούνται με σκοπό τη διευκόλυνση της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών, την κατασκευή, την απόκτηση και την έκδοση πλαστών εγγράφων ή εγγράφων ταυτότητας·
• δυνατότητα κάποιου να διαμένει σε κράτος μέλος χωρίς να πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις νόμιμης διαμονής·
• απόπειρα διάπραξης αυτών των αδικημάτων, συμμετοχή σε αυτά και ηθική αυτουργία κατά τη διάπραξη αυτών.

Οι υπογράφουσες χώρες πρέπει επίσης να θεωρούν τις ακόλουθες περιστάσεις ως περιστάσεις που αυξάνουν τη σοβαρότητα της αξιόποινης πράξης (δηλαδή επιβαρυντικές περιστάσεις):

• θέση σε κίνδυνο της ζωής ή της ασφάλειας των εν λόγω μεταναστών·
• απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση, συμπεριλαμβανομένης της εκμετάλλευσης των εν λόγω μεταναστών.

Τα θύματα λαθραίας μεταφοράς μεταναστών δεν υπόκεινται σε ποινικές διώξεις.

Πεδίο εφαρμογής

Το πρωτόκολλο εφαρμόζεται:

• στην πρόληψη, στις έρευνες και στις διώξεις σε σχέση με τα εν λόγω αδικήματα (εφόσον αυτά έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα και εμπλέκεται σε αυτά οργανωμένη εγκληματική ομάδα)·
• στην προστασία των δικαιωμάτων των θυμάτων των εν λόγω αδικημάτων.

Μέτρα καταπολέμησης της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών διά θαλάσσης

• Όταν ένα κράτος υποψιάζεται ότι ένα σκάφος χωρίς ιθαγένεια επιδίδεται σε παράνομη μεταφορά μεταναστών, μπορεί να επιβιβασθεί και να διενεργήσει έρευνα στο σκάφος.
• Όταν μια χώρα υποψιάζεται ότι ένα σκάφος νηολογημένο στην αλλοδαπή επιδίδεται σε λαθραία μεταφορά μεταναστών, πρέπει να ειδοποιήσει τη χώρα στην οποία έχει νηολογηθεί το σκάφος (κράτος σημαίας) και να της ζητήσει επιβεβαίωση της νηολόγησης καθώς και άδεια για να προβεί στη λήψη μέτρων. Εάν οι υποψίες επιβεβαιωθούν, η αιτούσα χώρα:
  • μπορεί να επιβιβασθεί και να διενεργήσει έρευνα στο σκάφος, έπειτα να λάβει τα απαραίτητα μέτρα σε σχέση με το σκάφος, τα πρόσωπα και το φορτίο· και
  • πρέπει να φροντίσει για την ασφάλεια και την ανθρώπινη μεταχείριση των επιβαινόντων.
• Με εξαίρεση τις περιπτώσεις επικείμενου κινδύνου, δεν μπορεί να λαμβάνεται καμία απόφαση χωρίς την προηγούμενη εξουσιοδότηση του κράτους σημαίας.

Διεθνής συνεργασία

Οι χώρες πρέπει να εργάζονται για την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων τους και έχουν το δικαίωμα να αρνούνται την είσοδο σε οποιονδήποτε συμμετέχει σε λαθραία μεταφορά μεταναστών. Οι χώρες που διαθέτουν κοινά σύνορα ή βρίσκονται σε δρομολόγια που χρησιμοποιούνται από εγκληματικές ομάδες απαιτείται να ανταλλάσσουν ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τα εξής:

• τα σημεία αναχώρησης και προορισμού που χρησιμοποιούνται από τους μεταφορείς μεταναστών·
• τα δρομολόγια και τα μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται·
• τις μεθόδους και τα μέσα:
  • απόκρυψης και μεταφοράς προσώπων·
  • κατάχρησης ταξιδιωτικών εγγράφων ή εγγράφων ταυτότητας.

Οι χώρες που κατέχουν την εμπειρογνωμοσύνη πρέπει να παρέχουν τεχνική βοήθεια σε εκείνες που είναι συχνά χώρες καταγωγής ή διέλευσης μεταναστών.

Μέτρα πρόληψης, προστασίας, συνδρομής και επαναπατρισμού

Οι χώρες υποχρεούνται να λαμβάνουν μέτρα με διάφορους τρόπους τόσο για την πρόληψη της λαθραίας μεταφοράς όσο και για τη μεταχείριση των θυμάτων λαθραίας μεταφοράς. Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Εκστρατείες πληροφόρησης με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού και προγράμματα ανάπτυξης και συνεργασίας σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο προκειμένου να καταπολεμήσουν τις αιτίες της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών, που είναι κυρίως η υπανάπτυξη και η φτώχεια.
• Μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών οι οποίοι πέφτουν θύματα λαθραίας μεταφοράς, ιδίως των γυναικών και των παιδιών.
• Παροχή προστασίας κατά της βίας που θα μπορούσε να ασκηθεί στους μετανάστες και συνδρομή στους μετανάστες των οποίων η ζωή και η ασφάλεια διατρέχουν κίνδυνο ως συνέπεια της λαθραίας μεταφοράς τους.
• Επιδίωξη της επιστροφής των υπηκόων τους ή των ατόμων που δικαιούνται να διαμένουν στην επικράτειά τους και τα οποία έχουν πέσει θύματα τέτοιας λαθραίας μεταφοράς.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η οδηγία 2002/90/ΕΚ και η απόφαση-πλαίσιο 2002/946/ΔΕΥ του Συμβουλίου καθορίζουν κοινό ορισμό για την παράβαση που συνιστά η διευκόλυνση της παράνομης μετανάστευσης και στοιχειώδεις κανόνες σχετικά με τις κυρώσεις και την ευθύνη των νομικών προσώπων.

• Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διευκόλυνση της παράνομης μετανάστευσης

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 2006/616/ΕΚ του Συμβουλίου, της 24ης Ιουλίου 2006, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, του πρωτοκόλλου κατά της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών δια ξηράς, αέρος και θαλάσσης, το οποίο συμπληρώνει τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος όσον αφορά τις διατάξεις του πρωτοκόλλου, στο βαθμό που οι διατάξεις του πρωτοκόλλου αυτού εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 179 και 181α της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΕΕ L 262 της 22.9.2006, σ. 24-33)

Απόφαση 2006/617/ΕΚ του Συμβουλίου, της 24ης Ιουλίου 2006, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, του πρωτοκόλλου κατά της λαθραίας μεταφοράς μεταναστών δια ξηράς, αέρος και θαλάσσης, το οποίο συμπληρώνει τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος, όσον αφορά τις διατάξεις του πρωτοκόλλου, στο βαθμό που οι διατάξεις του πρωτοκόλλου αυτού εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του τίτλου IV του μέρους ΙΙΙ της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΕΕ L 262 της 22.9.2006, σ. 34-43)

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση-πλαίσιο 2002/946/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2002, για την ενίσχυση του ποινικού πλαισίου για την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής (ΕΕ L 328 της 5.12.2002, σ. 1-3)

Απόφαση 2002/90/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2002, για τον ορισμό της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής (ΕΕ L 328 της 5.12.2002, σ. 17-18)

Οδηγία 2004/81/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές (ΕΕ L 261 της 6.8.2004, σ. 19-23)

τελευταία ενημέρωση 04.02.2016