Δυτικά Βαλκάνια: ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής

Η Επιτροπή, στην ανακοίνωση που εξέδωσε το 2008 με τίτλο Δυτικά Βαλκάνια: ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής, επαναλαμβάνει τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τα Δυτικά Βαλκάνια. Ειδικότερα, εκφράζει τη στήριξή της προς την πλειονότητα των χωρών της περιοχής αυτής, οι οποίες αποκτούν σταδιακά την ιδιότητα της υποψήφιας χώρας.

ΠΡΆΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 5ης Μαρτίου 2008, με τίτλο: Δυτικά Βαλκάνια: ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής [COM(2008) 127 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΎΝΟΨΗ

Η ανακοίνωση προτείνει ένα πλαίσιο δράσεων για την ενίσχυση της δέσμευσης της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια και συγκεκριμένα, την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο (σύμφωνα με το καθεστώς που αναγνωρίστηκε με την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών).

Στόχος της είναι να προσεγγίσουν οι χώρες αυτές την ΕΕ και να καταστεί η ευρωπαϊκή προοπτική τους πιο απτή.

ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΉΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ

Για να βοηθήσει τις χώρες αυτές να προσεγγίσουν την ΕΕ, η ανακοίνωση προτείνει μια σειρά μέτρων που έχουν σχεδιαστεί για να ενισχύσουν:

• την περιφερειακή συνεργασία·
• τις σχέσεις καλής γειτονίας μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων·
• τη συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY)·
• την επίτευξη των προτεραιοτήτων που καθορίζονται στις εταιρικές σχέσεις προσχώρησης·
• τη σύναψη και την εφαρμογή των συμφωνιών σταθεροποίησης και σύνδεσης (ΣΣΣ) με καθεμιά από τις ενδιαφερόμενες χώρες.

ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΙΛΊΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕΤΑΞΎ ΤΩΝ ΛΑΏΝ

Η στρατηγική που προτείνεται στην ανακοίνωση αποσκοπεί επίσης στην προαγωγή των διαπροσωπικών επαφών στο επίπεδο των πληθυσμών της περιοχής και στην καταβολή προσπαθειών για τη συμφιλίωση μεταξύ των λαών. Ένας ακόμη στόχος είναι η μεγαλύτερη εξοικείωση των ενδιαφερομένων χωρών με την ΕΕ, ενθαρρύνοντάς τες να την γνωρίσουν καλύτερα.

Η συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής και της ΕΕ καλύπτει διάφορους τομείς, όπως η επιστήμη, η έρευνα, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση, η νεολαία και τα μέσα ενημέρωσης. Πρόκειται για μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για να δώσουν στις χώρες των Βαλκανίων τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε ορισμένα κοινοτικά προγράμματα και οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων ανταλλαγής μαθητών, όπως το Erasmus.

Επιπλέον, το καθεστώς απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης, που εντάσσεται στις ετοιμασίες για την προσχώρηση και τη συμμετοχή στον χώρο Σένγκεν, αποσκοπεί στη διευκόλυνση της κινητικότητας. Σε συνδυασμό με τις συμφωνίες για την επανεισδοχή, οι συμφωνίες για την απλούστευση της έκδοσης θεωρήσεων αποτελούν ένα πρώτο βήμα προς την απελευθέρωση των θεωρήσεων.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΟΉΘΕΙΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΕ

Η περιοχή αντιμετωπίζει διάφορες προκλήσεις αναφορικά με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της. Οι προκλήσεις αυτές αφορούν την ανταγωνιστικότητα, τη μείωση της ανεργίας, τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, τις υποδομές, καθώς και την προώθηση του ανθρώπινου δυναμικού και την κοινωνική συνοχή, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η συνεργασία εστιάζεται σε τρεις τομείς: πολύ μικρές καθώς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), υποδομές και ενεργειακή απόδοση.

Επιπλέον, η περιοχή λαμβάνει άμεση χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ στο πλαίσιο του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΙΡΑ). Αυτό το πρόγραμμα βοηθά τους δικαιούχους να θεσπίσουν και να υλοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να συμμορφωθούν με τις αξίες της ΕΕ και να ενσωματώσουν προοδευτικά την ενωσιακή νομοθεσία στη δική τους εν όψει της ένταξής τους. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) χορηγεί επίσης δάνεια σε διαφόρους τομείς (μεταφορές, ενέργεια, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, περιβάλλον, δημοτικές υποδομές, εκπαίδευση και υγεία).

Επίσης, ο ΙΡΑ παρέχει στήριξη για τη διασυνοριακή συνεργασία.

ΧΡΗΣΤΉ ΔΙΑΚΥΒΈΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΏΝ

Η ΕΕ υποστηρίζει την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό επίπεδο με στόχο να ενισχυθεί ο ρόλος της και να μπορέσει να συμμετέχει πλήρως στη μεταρρυθμιστική διαδικασία.

Η χρηστή διακυβέρνηση αποτελεί βασικό παράγοντα για να προσεγγίσουν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων την ΕΕ.

Η πρόοδος στον τομέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας είναι καθοριστικής σημασίας και αφορά ειδικότερα:

• την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς και της τρομοκρατίας, καθώς επίσης και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και της αστυνομίας·
• τη διαχείριση των συνόρων·
• την περιφερειακή και τη διασυνοριακή συνεργασία (Frontex)·
• τις δράσεις στον τομέα των πολιτικών για το άσυλο, τη μετανάστευση και τις θεωρήσεις·
• τη συνεργασία με την Ευρωπόλ.

Πλαίσιο

Μετά τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, η ΕΕ θέσπισε το Σύμφωνο Σταθερότητας για την Νοτιοανατολική Ευρώπη, αποσκοπώντας στην προώθηση των οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στα Δυτικά Βαλκάνια. Κατά τη διάρκεια των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Φέιρα, το 2000, και της Θεσσαλονίκης, τον Ιούνιο του 2003, όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων χαρακτηρίστηκαν δυνάμει μελλοντικά μέλη της ΕΕ. Από τότε, η πρόοδος που έχει σημειωθεί διαφέρει από χώρα σε χώρα σε ό,τι αφορά την πορεία ένταξης στην ΕΕ.

Περαιτέρω πληροφορίες: Διαδικασία που οδηγεί στην ένταξη.

ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (IPA) (Επίσημη Εφημερίδα L 210 της 31.7.2006).

27.11.2014