Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ — Αποτελεσματική υλοποίηση προτεραιοτήτων για την περίοδο μετά το 2020

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Άρθρο 312 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)

Ανακοίνωση [COM(2018) 98 final] για το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ (ΠΔΠ)

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 312 ΤΗΣ ΣΛΕΕ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;

Το άρθρο 312 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) πρέπει να εξασφαλίζει την ομαλή εξέλιξη των δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) εντός των ορίων των ιδίων της πόρων. Επιπλέον, καθορίζει τη διαδικασία με την οποία συμφωνείται το ΠΔΠ.

Η παρούσα ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία υποβλήθηκε πριν από την άτυπη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ που διεξήχθη τον Φεβρουάριο του 2018 παρουσιάζει διάφορες επιλογές για έναν νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίηση των προτεραιοτήτων της ΕΕ για την περίοδο μετά το 2020 και εξετάζει τις δημοσιονομικές συνέπειες των εν λόγω επιλογών.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι πολύ διαφορετικός από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των χωρών της ΕΕ, καθώς είναι κατά κύριο λόγο επενδυτικός προϋπολογισμός, έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα σχεδιασμού και πρέπει πάντοτε να είναι ισοσκελισμένος.

Οι προτάσεις της Επιτροπής για το ΠΔΠ που πρόκειται να υποβληθούν έως τον Μάιο του 2018 διαμορφώνονται με γνώμονα την αρχή της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας, ήτοι της αξίας που προκύπτει από τις δαπάνες της ΕΕ η οποία είναι συμπληρωματική προς την αξία που θα είχε ειδάλλως προκύψει από τη μεμονωμένη δράση των χωρών της ΕΕ.

Η ανακοίνωση επισημαίνει ότι η άτυπη σύνοδος των ηγετών είναι τόσο επίκαιρη όσο και ουσιαστική. Το πρώτο βήμα είναι να προσδιοριστεί τι επιθυμεί να πράξει η Ευρώπη από κοινού και να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με τις προτεραιότητες. Το επόμενο βήμα θα είναι ο εξοπλισμός της ΕΕ με τα κατάλληλα χρηματοδοτικά μέσα για την υλοποίηση των εν λόγω προτεραιοτήτων.

Η ανακοίνωση απαριθμεί μια σειρά επιλογών πολιτικής και αποσκοπεί στην ποσοτικοποίηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων.

Δύο παραδείγματα:

• Εάν οι χώρες της ΕΕ υλοποιήσουν τη δέσμευση που αναλαμβάνουν συχνά για τη βελτίωση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, το κόστος θα κυμαίνεται μεταξύ 20 και 25 δισεκατομμυρίων ευρώ για 7 έτη και θα ανέρχεται σε 150 δισεκατομμύρια ευρώ για ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των συνόρων της ΕΕ.
• Εξετάζοντας την υποστήριξη της κινητικότητας των νέων, φαίνεται ότι υποστηρίζεται σθεναρά και η ανάγκη ενίσχυσης της κινητικότητας και των ανταλλαγών, μεταξύ άλλων μέσω της σημαντικής επέκτασης του προγράμματος Erasmus+. Ανάλογα με το επίπεδο φιλοδοξίας, μπορούν να προβλεφθούν διάφορα σενάρια. Προκειμένου να διπλασιαστεί ο αριθμός των νέων στην ΕΕ που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus+, απαιτείται επένδυση ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ για 7 έτη. Προκειμένου να παρασχεθεί σε 1 στους 3 νέους η ευκαιρία συμμετοχής στο πρόγραμμα Erasmus+, απαιτείται για την περίοδο 2021-2027 προϋπολογισμός της τάξης των 90 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η ανακοίνωση αναφέρεται επίσης στα εξής:

• στον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν περισσότερα με λιγότερα χρήματα μέσω πιο αποτελεσματικών χρηματοδοτικών μέσων και στον σημαντικό ρόλο των εγγυήσεων·
• στην αύξηση της ευελιξίας για την προσαρμογή του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού σε νέες ανάγκες και την ταχεία αντίδραση σε απρόβλεπτα γεγονότα, για παράδειγμα αξιοποιώντας πλήρως τα αποδεσμευμένα κονδύλια* και τη δυνατότητα δημιουργίας αποθεματικού·
• στον εκσυγχρονισμό του προϋπολογισμού της ΕΕ, καθιστώντας μεταξύ άλλων τη σύνδεση ανάμεσα στους στόχους του προϋπολογισμού της ΕΕ και στον τρόπο χρηματοδότησής του πιο ισχυρή με τη χρήση πιθανών νέων ιδίων πόρων·
• στις δυνατότητες ενίσχυσης της σύνδεσης, συχνά αναφερόμενες ως «όροι», μεταξύ της χρηματοδότησης από την ΕΕ και του σεβασμού των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ.

Η ανακοίνωση υπενθυμίζει ότι η λήψη των τελικών αποφάσεων για το ΠΔΠ εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με τη συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η ανακοίνωση υπογραμμίζει επίσης τη σπουδαιότητα του ορθού χρονοδιαγράμματος: η συμφωνία για το επόμενο ΠΔΠ, το 2019, θα στείλει το μήνυμα μιας ισχυρής και ενωμένης Ευρώπης των 27 που είναι σε θέση να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της με πειστικό τρόπο και θα διασφαλίσει επίσης την προβλεψιμότητα και τη συνέχεια της χρηματοδότησης προς όφελος όλων.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η ανακοίνωση της Επιτροπής αποτελεί συνέχεια:

• της δήλωσης και του οδικού χάρτη της Μπρατισλάβας του Σεπτεμβρίου του 2016 και της Διακήρυξης της Ρώμης του Μαρτίου του 2017, οπότε οι 27 ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν για ένα εποικοδομητικό θεματολόγιο για τις χώρες της ΕΕ και
• της Λευκής Βίβλου της Επιτροπής για το μέλλον της Ευρώπης και του εγγράφου προβληματισμού για το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ, που δημοσιεύτηκαν αμφότερα το 2017.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• ΠΔΠ μετά το 2020 (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος έκτο — Θεσμικές και δημοσιονομικές διατάξεις — Τίτλος II — Δημοσιονομικές διατάξεις — Κεφάλαιο 2 — Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο — Άρθρο 312 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 182-183)

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο - Ένα νέο, σύγχρονο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για μια Ευρωπαϊκή Ένωση που υλοποιεί αποτελεσματικά τις προτεραιότητές της μετά το 2020 - Εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Άτυπη Σύνοδο των Ηγετών της 23ης Φεβρουαρίου 2018 [COM(2018) 98 final της 14.2.2018]

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Έγγραφο προβληματισμού για το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ [COM(2017) 358 final της 28.6.2017]

Λευκή Βίβλος για το μέλλον της Ευρώπης - Προβληματισμοί και σενάρια για την ΕΕ των 27 έως το 2025 (COM(2017) 2025 final της 1.3.2017)

τελευταία ενημέρωση 09.04.2018