Ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στην ηγεσία των επιχειρήσεων

Σε όλη την ΕΕ, οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται αισθητά στις ηγετικές θέσεις των επιχειρήσεων. Μετά από διάφορες προσπάθειες να ενθαρρυνθεί η αυτορύθμιση ως μέσο αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος, και αφού δεν παρατηρήθηκαν εκτεταμένα αποτελέσματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε, το 2012, ανακοίνωση καθώς και πρόταση για νέα νομοθεσία.

ΣΥΝΟΨΗ

Τον Ιανουάριο του 2012, μόνο 14 % των μελών των διοικητικών συμβουλίων των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών, και μόλις 3 % των προέδρων αυτών των εταιρειών ήταν γυναίκες.

Μολονότι η ισότητα των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των μεγαλύτερων εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών εντάσσονταν στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ εδώ και πολλά χρόνια, τώρα δίνεται εκ νέου ώθηση στην προώθησή της. Το 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε δική της στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών. Μετά ακολούθησε, το 2011, η θέση σε εφαρμογή εκ μέρους της Επιτροπής της «επίσημης δέσμευσης για την προώθηση των γυναικών στην ηγεσία των επιχειρήσεων της Ευρώπης», η οποία έκανε έκκληση προς τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρείες στην Ευρώπη να δεσμεύονται εθελοντικά να αυξήσουν την παρουσία των γυναικών στα διοικητικά τους συμβούλια, σε ποσοστό 30 % μέχρι το 2015 και 40 % μέχρι το 2020.

Καθώς δεν σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος, παρά μόνο σε λίγες χώρες οι οποίες προέβλεψαν νόμους (ή εξέταζαν το ενδεχόμενο να το πράξουν), το 2012, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση, παρουσιάζοντας την κατάσταση σε αυτόν τον τομέα, η οποία συνοδεύονταν από πρόταση για νομοθεσία με ισχύ σε όλη την ΕΕ που να θεσπίζει διαδικαστικές ποσοστώσεις.

Η ανακοίνωση εξετάζει τους λόγους για τους οποίους υποεκπροσωπούνται οι γυναίκες στις ηγετικές θέσεις των επιχειρήσεων, καθώς επίσης τα κυριότερα εμπόδια για την επαγγελματική ανέλιξή τους:

• τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων: τον καταμερισμό της εργασίας, τις διαφορετικές εκπαιδευτικές επιλογές ανδρών και γυναικών (λίγες γυναίκες στις θετικές επιστήμες, την τεχνολογία τη μηχανική και τα μαθηματικά), και τη συγκέντρωση των γυναικών σε λίγους τομείς απασχόλησης·
• την έλλειψη υποστήριξης για την εξισορρόπηση των οικογενειακών υποχρεώσεων και της εργασίας, πράγμα που έχει άνισο αντίκτυπο στις εργασιακές συνήθειες των γυναικών και των ανδρών·
• τη «γυάλινη οροφή»: οι γυναίκες πρέπει να ξεπεράσουν προκαταλήψεις όσον αφορά τις απαιτήσεις για τις ηγετικές θέσεις, διακρίσεις και στερεότυπα. Ενδέχεται να υπάρχουν «ελαφρά» εμπόδια όπως η αντίληψη ότι οι γυναίκες είτε δεν ενδιαφέρονται είτε είναι ανίκανες να εκτελέσουν ορισμένα καθήκοντα, ή ότι αυτές οι θέσεις είναι «ανδρικές» θέσεις·
• την έλλειψη διαφάνειας στις πρακτικές προσλήψεων και προαγωγών: η έλλειψη γυναικών σε ανώτερες θέσεις επηρεάζει τις αποφάσεις των εταιρειών, καθώς και τη στάση τους προς την ισότητα των φύλων και τον διορισμό περισσότερων γυναικών σε διοικητικά συμβούλια. Οι διορισμοί σε διοικητικά συμβούλια βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις προσωπικές και επαγγελματικές επαφές των εν ενεργεία μελών του διοικητικού συμβουλίου.

Αναμένεται ότι εάν ανοίξουν οι πόρτες προς ανώτερες θέσεις, θα ενθαρρυνθούν οι γυναίκες να εισέλθουν και να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό, βοηθώντας έτσι να επιτευχθεί ο στόχος του 75 % για την απασχόληση, ο οποίος έχει τεθεί από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» της ΕΕ για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Η ανακοίνωση προτείνει τη συμπλήρωση της προτεινόμενης νομοθεσίας με μια συνολική προσέγγιση που θα συνδυάζει μέτρα πολιτικής και χρηματοδοτική στήριξη προκειμένου να βελτιωθεί η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και σε ηγετικές θέσεις. Παραδείγματα δράσεων που θα στηριχθούν:

• πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση των στερεότυπων αντιλήψεων σχετικά με τους ρόλους στην κοινωνία, την αγορά εργασίας και τις ηγετικές θέσεις·
• δημιουργία ενός κοινωνικού, οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος που ευνοεί μια ισόρροπη συμμετοχή σε ηγετικές θέσεις·
• προώθηση των επιχειρηματικών και οικονομικών αναλύσεων υπέρ της ισότητας των φύλων και την ισόρροπη εκπροσώπηση σε θέσεις λήψης αποφάσεων·
• στήριξη και παρακολούθηση της προόδου προς μια ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών και των ανδρών σε θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλη την ΕΕ.

ΠΛΑΙΣΙΟ

• Γυναίκες στη λήψη οικονομικών αποφάσεων στην ΕΕ
• Γυναίκες και άντρες σε ηγετικές θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 2013

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στην ηγεσία των επιχειρήσεων: Συμβολή στην έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη [COM(2012) 615 final της 14.11.2012].

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Πρόταση οδηγίας σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών και συναφή μέτρα [COM(2012) 614 final της 14.11.2012].

τελευταία ενημέρωση 30.10.2015