Χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην οικονομία της ΕΕ

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) 2015/760 σχετικά με τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/606

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/760 θεσπίζει κανόνες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την αδειοδότηση, τις επενδυτικές πολιτικές και τους όρους λειτουργίας των ευρωπαϊκών μακροπρόθεσμων επενδυτικών κεφαλαίων (ΕΜΕΚ)*.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕE) 2023/606, που εφαρμόζεται από τις 10 Ιανουαρίου 2024, θεσπίζει νέους κανόνες όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής των επιλέξιμων επενδυτικών περιουσιακών στοιχείων και επενδύσεων, τις απαιτήσεις σύνθεσης και διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου, τον δανεισμό ρευστών διαθεσίμων και άλλους κανόνες για τα κεφάλαια, καθώς και όσον αφορά τις επενδυτικές πολιτικές και τους όρους λειτουργίας των ΕΜΕΚ. Σκοπός τους είναι να διευκολύνουν τη συγκέντρωση και τη διοχέτευση κεφαλαίων σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων που προωθούν την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και επενδύσεις σε άλλους τομείς προτεραιότητας, όπως στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των κοινωνικών υποδομών και της δημιουργίας θέσεων εργασίας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ο κανονισμός (ΕE) 2015/760 θεσπίζει ενιαίους κανόνες για τη χορήγηση άδειας, τις επενδυτικές πολιτικές και τους όρους λειτουργίας των οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων της ΕΕ (ΟΕΕ της ΕΕ) ή των τμημάτων των ΟΕΕ της ΕΕ που διατίθενται στην ΕΕ ως ΕΜΕΚ. Αυτή η άτυπη και μη εξαντλητική σύνοψη, που δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επενδυτική ή νομική συμβουλή, καθορίζει το γενικό σύνολο νομοθετικών κανόνων που ισχύουν από τις 10 Ιανουαρίου 2024.

Εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληρεί τις προϋποθέσεις

Μια εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληρεί τις προϋποθέσεις πρέπει, κατά την αρχική επένδυση, να πληρεί τις ακόλουθες απαιτήσεις:

• δεν είναι χρηματοπιστωτική εταιρεία, εκτός αν:
  • είναι μια χρηματοπιστωτική εταιρεία που δεν είναι χρηματοδοτική εταιρεία συμμετοχών ή μια μεικτή εταιρεία συμμετοχών, και
  • έχει λάβει άδεια λειτουργίας ή έχει καταχωριστεί το πολύ πέντε έτη πριν από την ημερομηνία της αρχικής επένδυσης·
• είναι μια εταιρεία που:
  • δεν έχει εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης, ή
  • έχει εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης και έχει χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση έως 1 500 000 000 EUR κατ’ ανώτατο όριο·
• είναι εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ, ή σε μια τρίτη χώρα με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χώρα:
  • δεν προσδιορίζεται ως μια τρίτη χώρα υψηλού κινδύνου,
  • δεν αναφέρεται στο παράρτημα I των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με τον αναθεωρημένο ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας.

Επιλέξιμα επενδυτικά στοιχεία ενεργητικού

Τα στοιχεία ενεργητικού είναι επιλέξιμα για επενδύσεις από ένα ΕΜΕΚ μόνο αν εμπίπτουν σε μία από τις πολλές κατηγορίες:

• μετοχικοί ή οιονεί μετοχικοί τίτλοι:
  • που έχουν εκδοθεί από εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις και το ΕΜΕΚ τους έχει αποκτήσει από την εν λόγω εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις ή από τρίτο μέρος μέσω της δευτερογενούς αγοράς,
  • που έχουν εκδοθεί από εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις, ως αντάλλαγμα για μετοχικό ή οιονεί μετοχικό τίτλο τον οποίο το ΕΜΕΚ έχει αποκτήσει από την εν λόγω εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις ή από τρίτο μέρος μέσω της δευτερογενούς αγοράς,
  • που έχουν εκδοθεί από εταιρεία της οποίας η εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις κατέχει κεφαλαιακή συμμετοχή ως αντάλλαγμα για μετοχικό ή οιονεί μετοχικό τίτλο που έχει αποκτήσει το ΕΜΕΚ·
• χρεωστικοί τίτλοι οι οποίοι έχουν εκδοθεί από εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις·
• δάνεια που έχει χορηγήσει το ΕΜΕΚ σε εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις με ληκτότητα που δεν υπερβαίνει τη διάρκεια του ΕΜΕΚ·
• μερίδια ή μετοχές ενός ή περισσότερων άλλων ΕΜΕΚ, ευρωπαϊκής εταιρείας επιχειρηματικού κεφαλαίου (EuVECA), ευρωπαϊκού ταμείου κοινωνικής επιχειρηματικότητας (EuSEF), οργανισμού συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ) και ΟΕΕ της ΕΕ υπό τη διαχείριση διαχειριστών ΟΕΕ της ΕΕ (ΔΟΕΕ της ΕΕ), υπό τον όρο ότι οι εν λόγω οντότητες επενδύουν σε επιλέξιμες επενδύσεις και δεν έχουν επενδύσει πάνω από το 10 % των περιουσιακών στοιχείων τους σε άλλον οργανισμό συλλογικών επενδύσεων·
• πραγματικά περιουσιακά στοιχεία*·
• απλές, διαφανείς και τυποποιημένες τιτλοποιήσεις, όπου τα υποκείμενα ανοίγματα αντιστοιχούν σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:
  • περιουσιακά στοιχεία που απαριθμούνται στο άρθρο 1, στοιχείο α) σημείο i), ii) ή iv) του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/1851, ή
  • στοιχεία ενεργητικού που απαριθμούνται στο άρθρο 1 στοιχείο α) σημείο vii) ή viii) του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/1851, υπό την προϋπόθεση ότι τα έσοδα από τα ομόλογα τιτλοποίησης χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση ή την αναχρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων·
• ομόλογα που εκδίδονται, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/2631 σχετικά με τα ευρωπαϊκά πράσινα ομόλογα, από εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις.

Ένα ΕΜΕΚ πρέπει να επενδύει τουλάχιστον το 55 % του κεφαλαίου του σε επιλέξιμα επενδυτικά στοιχεία ενεργητικού.

Αδειοδότηση

Η αίτηση για τη χορήγηση άδειας ΕΜΕΚ πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής:

• τους κανονισμούς ή τα καταστατικά έγγραφα του κεφαλαίου*·
• πληροφορίες για την ταυτότητα του προτεινόμενου διαχειριστή του ΕΜΕΚ και για το ιστορικό και την τρέχουσα ή προηγούμενη πείρα του στη διαχείριση επενδυτικών κεφαλαίων·
• όταν το ΕΜΕΚ μπορεί να προωθείται εμπορικά σε ιδιώτες επενδυτές, μια περιγραφή των πληροφοριών που θα τεθούν στη διάθεση των επενδυτών, συμπεριλαμβανομένης περιγραφής των ρυθμίσεων σχετικά με τον χειρισμό καταγγελιών υποβαλλόμενων από ιδιώτες επενδυτές·
• πληροφορίες για την ταυτότητα του θεματοφύλακα* και, όταν ζητείται από την αρμόδια αρχή ενός ΕΜΕΚ που μπορεί να προωθείται εμπορικά σε ιδιώτες επενδυτές, τη γραπτή συμφωνία με τον θεματοφύλακα·
• περιγραφή των πληροφοριών που θα τεθούν στη διάθεση των επενδυτών, συμπεριλαμβανομένης περιγραφής των ρυθμίσεων σχετικά με τον χειρισμό καταγγελιών υποβαλλόμενων από ιδιώτες επενδυτές·
• πρόσθετες πληροφορίες σε περίπτωση δομών κύριου*τροφοδοτικού* ΕΜΕΚ.

Ο κανονισμός απαριθμεί επίσης τα έγγραφα που ένας ΔΟΕΕ της ΕΕ που υποβάλει αίτηση για τη διαχείριση ενός ΕΜΕΚ που είναι εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος πρέπει να υποβάλει στην αρμόδια αρχή του ΕΜΕΚ.

Όσον αφορά την υποβολή αίτησης και τη λήψη άδειας, οι ίδιοι οι διαχειριστές επενδυτικών οργανισμών θα πρέπει να έχουν λάβει άδεια δυνάμει της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (βλ. σύνοψη).

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών τηρεί ένα κεντρικό δημόσιο μητρώο για κάθε αδειοδοτημένο ΕΜΕΚ, τον αντίστοιχο διαχειριστή του, την αρμόδια αρχή του, την ημερομηνία χορήγησης της άδειας, και πότε ξεκίνησε η εμπορική προώθηση του ΕΜΕΚ, κλπ.

Ευθύνη

Οι διαχειριστές είναι υπεύθυνοι για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης με τον κανονισμό και για οποιαδήποτε παραβίαση. Είναι, επίσης, υπεύθυνοι για απώλειες ή ζημίες που απορρέουν από τη μη συμμόρφωση.

Επενδυτική πολιτική

Τα ΕΜΕΚ υπόκεινται σε ειδικούς επενδυτικούς κανόνες.

• Πρέπει να επενδύουν το 55 % τουλάχιστον του κεφαλαίου τους σε επιλέξιμα περιουσιακά στοιχεία.
• Τα προαναφερθέντα επενδυτικά όρια δεν ισχύουν για ΕΜΕΚ που προωθούνται εμπορικά αποκλειστικά σε επαγγελματίες επενδυτές.
• Κατά κανόνα, ένα ΕΜΕΚ μπορεί να επενδύει το πολύ:
  • το 20 % του κεφαλαίου του σε τίτλους εκδιδόμενους από, ή δάνεια χορηγούμενα σε, οποιαδήποτε μεμονωμένη εταιρεία χαρτοφυλακίου που πληροί τις προϋποθέσεις·
  • το 20 % του κεφαλαίου του σε μεμονωμένα πραγματικά περιουσιακά στοιχεία·
  • το 20 % του κεφαλαίου του σε μετοχές ή μερίδια οποιωνδήποτε μεμονωμένων ΕΜΕΚ, ευρωπαϊκών εταιρειών επιχειρηματικού κεφαλαίου, ευρωπαϊκών ταμείων κοινωνικής επιχειρηματικότητας, οργανισμών συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες ή ΟΕΕ της ΕΕ που τελούν υπό τη διαχείριση ΔΟΕΕ της ΕΕ· και
  • το 10 % του κεφαλαίου του σε περιουσιακά στοιχεία, στην περίπτωση που τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία έχουν εκδοθεί από οποιονδήποτε μεμονωμένο φορέα, αλλά ένα ΕΜΕΚ μπορεί να αυξήσει το όριο του 10 % σε 25 %, στην περίπτωση ομολόγων που έχουν εκδοθεί από πιστωτικό ίδρυμα το οποίο έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος μέλος και υπόκειται εκ του νόμου σε ειδική δημόσια εποπτεία για την προστασία των ομολογιούχων.
• Η συνολική αξία σε απλές, διαφανείς και τυποποιημένες τιτλοποιήσεις στο χαρτοφυλάκιο ενός ΕΜΕΚ δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20 % της αξίας του κεφαλαίου του ΕΜΕΚ.
• Η συνολική έκθεση σε κίνδυνο σε αντισυμβαλλόμενο του ΕΜΕΚ που προκύπτει από συναλλαγές σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, συμφωνίες επαναγοράς ή συμφωνίες αγοράς και επαναπώλησης δεν υπερβαίνει το 10 % της αξίας του κεφαλαίου του ΕΜΕΚ.

Τα στοιχεία του ενεργητικού και η θέση δανεισμού σε ρευστά διαθέσιμα των ΕΜΕΚ θα πρέπει να συνδυάζονται με εκείνα των οργανισμών συλλογικών επενδύσεων στους οποίους έχουν επενδύσει τα ΕΜΕΚ, προκειμένου να αξιολογείται η συμμόρφωση των ΕΜΕΚ με τις απαιτήσεις σύνθεσης και διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου, καθώς και με τα όρια δανεισμού (βλ. παρακάτω).

Δανεισμός ρευστών διαθέσιμων

• Ένα ΕΜΕΚ μπορεί να δανείζεται ρευστά διαθέσιμα αρκεί ο εν λόγω δανεισμός να μην υπερβαίνει το 50 % της καθαρής αξίας ενεργητικού του ΕΜΕΚ στην περίπτωση ΕΜΕΚ που μπορούν να προωθούνται εμπορικά σε ιδιώτες επενδυτές, και να μην υπερβαίνει το 100 % της καθαρής αξίας ενεργητικού του ΕΜΕΚ στην περίπτωση ΕΜΕΚ που προωθούνται εμπορικά αποκλειστικά σε επαγγελματίες επενδυτές.
• Ο διαχειριστής του ΕΜΕΚ αναφέρει στο ενημερωτικό δελτίο του ΕΜΕΚ αν το ΕΜΕΚ προτίθεται ή όχι να δανειστεί ρευστά διαθέσιμα στο πλαίσιο της επενδυτικής στρατηγικής του ΕΜΕΚ και, εάν ναι, προσδιορίζει στο εν λόγω δελτίο τα όρια δανεισμού.

Εξαγορά των μεριδίων ή των μετοχών των ΕΜΕΚ

• Οι επενδυτές ενός ΕΜΕΚ δεν μπορούν να ζητήσουν την εξαγορά των μεριδίων ή των μετοχών τους πριν από τη λήξη του ΕΜΕΚ. Η εξαγορά για τους επενδυτές είναι δυνατή από την επομένη ημέρα από τη λήξη του ΕΜΕΚ.
• Ο κανονισμός ή τα καταστατικά έγγραφα του ΕΜΕΚ πρέπει να αναφέρουν σαφώς μια συγκεκριμένη ημερομηνία ως λήξη του ΕΜΕΚ, ενώ μπορούν να προβλέπουν δικαίωμα προσωρινής παράτασης της διάρκειας του ΕΜΕΚ προσδιορίζοντας τις προϋποθέσεις για την άσκηση του δικαιώματος αυτού.
• Κατά παρέκκλιση, στον κανονισμό ή τα καταστατικά έγγραφα ενός ΕΜΕΚ μπορεί να προβλέπεται δυνατότητα εξαγοράς κατά τη διάρκεια του ΕΜΕΚ, αν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
• Η διάρκεια του ΕΜΕΚ είναι συνεπής προς τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα του ΕΜΕΚ και συμβατή με τον κύκλο ζωής καθενός από τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία του ΕΜΕΚ, όπως μετράται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά έλλειψης ρευστότητας και τον οικονομικό κύκλο ζωής του περιουσιακού στοιχείου, καθώς και τον δεδηλωμένο επενδυτικό στόχο του ΕΜΕΚ.
• Οι επενδυτές έχουν πάντα τη δυνατότητα να ζητήσουν εξόφληση σε μετρητά. Η εξόφληση σε είδος από τα περιουσιακά στοιχεία του ΕΜΕΚ είναι δυνατή μόνο εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.

Προστασία των ιδιωτών επενδυτών

Προκειμένου να διασφαλιστεί υψηλό επίπεδο προστασίας των ιδιωτών επενδυτών, θα πρέπει να διενεργείται αξιολόγηση καταλληλότητας ανεξαρτήτως του αν ιδιώτες επενδυτές αγοράζουν τις μετοχές ή τα μερίδια των ΕΜΕΚ από διαχειριστές ή διανομείς ΕΜΕΚ, ή μέσω της δευτερογενούς αγοράς.

Ο διανομέας ή, σε περίπτωση απευθείας προσφοράς ή διάθεσης μεριδίων ή μετοχών ενός ΕΜΕΚ σε ιδιώτη επενδυτή, ο διαχειριστής του ΕΜΕΚ πρέπει να εκδίδει σαφή και γραπτή προειδοποίηση, με την οποία γνωστοποιεί στον ιδιώτη επενδυτή τα εξής:

• αν η διάρκεια του ΕΜΕΚ που προσφέρεται ή διατίθεται σε ιδιώτες επενδυτές υπερβαίνει τα 10 έτη, ότι το προϊόν του ΕΜΕΚ ενδέχεται να μην είναι κατάλληλο για ιδιώτες επενδυτές που δεν είναι σε θέση να διατηρήσουν μια τέτοια μακροπρόθεσμη και μη ρευστοποιήσιμη δέσμευση·
• αν ο κανονισμός ή τα καταστατικά έγγραφα ενός ΕΜΕΚ προβλέπουν τη δυνατότητα αντιστοίχισης μεριδίων ή μετοχών του ΕΜΕΚ, ότι η ύπαρξη αυτής της δυνατότητας ούτε εγγυάται ούτε δίνει το δικαίωμα στον ιδιώτη επενδυτή να αποχωρήσει ή να εξαγοράσει τα μερίδια ή τις μετοχές του εν λόγω ΕΜΕΚ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/760 εφαρμόζεται από τις 9 Δεκεμβρίου 2015.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2023/606 εφαρμόζεται από τις 10 Ιανουαρίου 2024.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι αξιολογήσεις, που διενεργήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών·κατέδειξε ότι η αγορά των ΕΜΕΚ δεν έχει εξελιχθεί όπως αναμενόταν, καθώς παρατηρήθηκε μικρός αριθμός κεφαλαίων, μικρό μέγεθος του καθαρού ενεργητικού, περιορισμένος αριθμός δικαιοδοσιών στις οποίες έχουν έδρα τα ΕΜΕΚ και ότι η σύνθεση του χαρτοφυλακίου είναι σε μεγάλο βαθμό προσανατολισμένη προς συγκεκριμένες επιλέξιμες κατηγορίες επενδύσεων. Η ανακοίνωση της Επιτροπής, το 2020, για την έναρξη ενός νέου σχεδίου δράσης για την ένωση κεφαλαιαγορών επεσήμανε την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι διοχετεύονται περισσότερες επενδύσεις σε επιχειρήσεις που χρειάζονται κεφάλαια και σε μακροπρόθεσμα επενδυτικά έργα, ιδίως κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης από την πανδημία του COVID-19.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Επενδυτικά κεφάλαια (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2015/760 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2015, σχετικά με τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια (ΕΕ L 123 της 19.5.2015, σ. 98-121).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2015/760 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ένωση Κεφαλαιαγορών για τα άτομα και τις επιχειρήσεις — νέο σχέδιο δράσης [COM(2020) 590 final της 24.9.2020].

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/1851 της Επιτροπής, της 28ης Μαΐου 2019, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2402 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για την ομοιογένεια των υποκείμενων ανοιγμάτων σε τιτλοποιήσεις (ΕΕ L 285 της 6.11.2019, σ. 1-5).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 2011/61/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, σχετικά με τους διαχειριστές οργανισμών εναλλακτικών επενδύσεων και για την τροποποίηση των οδηγιών 2003/41/ΕΚ και 2009/65/ΕΚ και των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 (ΕΕ L 174 της 1.7.2011, σ. 1-73).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 15.01.2024