Συνθήκες διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο — κανόνες της ΕΕ

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Οδηγία 2013/33/ΕΕ σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• Θεσπίζει κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης (ή «υποδοχής») των αιτούντων διεθνή προστασία * (αιτούντες άσυλο ή πρόσωπα που αιτούνται επικουρική προστασία*) οι οποίοι βρίσκονται σε αναμονή για την εξέταση της αίτησής τους. Οι εν λόγω κανόνες θα πρέπει να συμβάλλουν στην αποτροπή της μετακίνησης των ατόμων σε διαφορετικές χώρες, λόγω των διακυμάνσεων των συνθηκών διαβίωσης.
• Αποσκοπεί στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο στην ΕΕ και στη διασφάλιση της τήρησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ποιον αφορά;

Η οδηγία εφαρμόζεται στους αιτούντες διεθνή προστασία και τις οικογένειές τους, συμπεριλαμβανομένων:

• των συζύγων και των εκτός γάμου συμβίων,
• των τέκνων τους κάτω των 18 ετών,
• λοιπών μελών της οικογένειας (π.χ. τη μητέρα ή τον πατέρα του αιτούντα, αν ο αιτών είναι κάτω των 18 ετών).

Τυπικές συνθήκες υποδοχής σε επίπεδο ΕΕ

Η οδηγία αποσκοπεί στην εναρμόνιση των συνθηκών υποδοχής σε όλη την ΕΕ. Οι εν λόγω συνθήκες περιλαμβάνουν:

• πρόσβαση στη στέγαση,
• τροφή και ρουχισμό,
• οικονομικά βοηθήματα,
• αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, και
• ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη.

Λοιπές εγγυήσεις

Εκτός από τις βασικές συνθήκες υποδοχής, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι αιτούντες μπορούν να έχουν πρόσβαση:

• σε απασχόληση εντός 9 μηνών,
• στην εκπαίδευση για τα παιδιά κάτω των 18 ετών.

Ευάλωτα άτομα

• Θα πρέπει να διενεργείται ατομική αξιολόγηση προκειμένου να αξιολογηθούν οι ανάγκες των ευάλωτων ατόμων (παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες ή θύματα κακοποίησης).
• Ειδικοί κανόνες ισχύουν για τα παιδιά, τα ασυνόδευτα παιδιά και τα θύματα βασανιστηρίων και βίας.
• Οι ευάλωτοι αιτούντες άσυλο πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ψυχολογική περίθαλψη.
• Σε περίπτωση που ασυνόδευτα παιδιά υποβάλουν αίτηση για ασυλία, θα πρέπει να τους παρέχεται ειδικευμένος αντιπρόσωπος προκειμένου να τα συνδράμει. Kυριότερη μέριμνα θα πρέπει πάντα να είναι το μείζον συμφέρον των παιδιών και η ενότητα της οικογένειας.

Κράτηση αιτούντων άσυλο

Οι αιτούντες δεν πρέπει να υποβάλλονται σε κράτηση μόνο και μόνο επειδή αναζητούν διεθνή προστασία. Η κράτηση θα πρέπει να αποτελεί μέτρο έσχατης ανάγκης, το οποίο θα αποφασίζεται ανάλογα με την περίπτωση.

Για την αποφυγή περιπτώσεων αυθαίρετης κράτησης, εγκρίθηκε εξαντλητικός κατάλογος των λόγων κράτησης.

Η παρούσα οδηγία επίσης:

• μειώνει τις χρονικές περιόδους κράτησης,
• περιορίζει την κράτηση των ευάλωτων ατόμων, ιδίως των παιδιών,
• παρέχει νομικές εγγυήσεις (π.χ. πρόσβαση σε δωρεάν νομική βοήθεια, έγγραφες πληροφορίες όσον αφορά την προσφυγή διαταγής κράτησης),
• θεσπίζει συγκεκριμένες συνθήκες υποδοχής για τις εγκαταστάσεις κράτησης, όπως η πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους και η επικοινωνία με δικηγόρους, μη κυβερνητικές οργανώσεις και τα μέλη της οικογένειας.

Η οδηγία 2013/33/ΕΕ κατάργησε την οδηγία 2003/9/ΕΚ με ισχύ από τις 21 Ιουλίου 2015.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 19 Ιουλίου 2013. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 21 Ιουλίου 2015.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΣΑ). Από το 2013, διάφορα νέα νομικά κείμενα έχουν εγκριθεί για τη βελτίωση των εργασιών στο πλαίσιο του ΚΕΣΑ.

Μετά την έκρηξη της επιδημίας του COVID-19 και τη θέσπιση μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε: Ανακοίνωση της Επιτροπής COVID-19: Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών διατάξεων στον τομέα του ασύλου και των διαδικασιών επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση

* ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 96-116)

Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2013/33/ΕE έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία 2003/9/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 2003, σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη (ΕΕ L 31 της 6.2.2003, σ. 18-25)

τελευταία ενημέρωση 25.05.2020