Μητρώο ΕΕ του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (20132020)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕE) αριθ. 389/2013 για τη σύσταση ενωσιακού μητρώου

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Θεσπίζει ένα ενωσιακό μητρώο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μια επιγραμμική βάση δεδομένων που διατηρεί λογαριασμούς για σταθερές εγκαταστάσεις, φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών και για κάθε πρόσωπο που ενδιαφέρεται για εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής.
• Το μητρώο αποσκοπεί στη διασφάλιση της ορθής λογιστικής καταγραφής των δικαιωμάτων που εκχωρούνται με βάση το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), σύστημα σχεδιασμένο με σκοπό να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.
• Ο κανονισμός καταργήθηκε από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/1122 (βλέπε σύνοψη) από την 1η Ιανουαρίου 2021. Ωστόσο, εξακολουθεί να ισχύει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025, μεταξύ άλλων, σε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται αναφορικά με την περίοδο 2013 έως 2020, ιδίως για τη δεύτερη περίοδο δεσμεύσεων του Πρωτοκόλλου του Κιότο (ΠΚ) έως και την περίοδο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων (περίοδο προσαρμογής) το 2023.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ αποτελεί θεμέλιο λίθο της πολιτικής της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και βασικό εργαλείο της για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Αποτελεί την πρώτη σημαντική αγορά άνθρακα και παραμένει η μεγαλύτερη. Το ΣΕΔΕ της ΕΕ λειτουργεί βάσει της αρχής «ανωτάτων ορίων και εμπορίας». Τίθεται ανώτατο όριο επί της συνολικής ποσότητας ορισμένων αερίων θερμοκηπίου που μπορούν να εκπέμπονται από εγκαταστάσεις οι οποίες καλύπτονται από το σύστημα. Το ανώτατο όριο μειώνεται με την πάροδο του χρόνου ούτως ώστε να μειωθούν οι συνολικές εκπομπές.

Εντός του ανώτατου ορίου, οι εταιρείες λαμβάνουν ή αγοράζουν δικαιώματα εκπομπής τα οποία μπορούν να εμπορευθούν μεταξύ τους ανάλογα με τις ανάγκες. Στην τρίτη φάση του ΣΕΔΕ (20132020) οι εταιρείες θα μπορούσαν επίσης να αγοράζουν περιορισμένες ποσότητες διεθνών πιστωτικών μορίων προερχόμενα από έργα με χαμηλές εκπομπές σε όλο τον κόσμο. Το όριο στον συνολικό αριθμό των διαθέσιμων δικαιωμάτων διασφαλίζει την αξία τους.

Έως τα τέλη Απριλίου κάθε έτους, οι εγκαταστάσεις και οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών, που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ, θα πρέπει να παραδώσουν τόσα δικαιώματα εκπομπής ώστε να καλύπτουν το σύνολο των εκπομπών τους κατά το προηγούμενο έτος, διαφορετικά απειλούνται με υψηλά πρόστιμα. Εάν μια εταιρεία μειώσει τις εκπομπές της, μπορεί να διατηρήσει τα πρόσθετα δικαιώματά της για να καλύψει τις μελλοντικές της ανάγκες ή για να τα πουλήσει σε άλλη εταιρεία που δεν έχει δικαιώματα.

Ενωσιακό μητρώο

Ο κανονισμός θεσπίζει, από την 1η Ιανουαρίου 2013, ένα ενωσιακό μητρώο σε επίπεδο ΕΕ, μια επιγραμμική βάση δεδομένων που διατηρεί λογαριασμούς για σταθερές εγκαταστάσεις, φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών (περιλαμβάνονται στο ΣΕΔΕ της ΕΕ από τον Ιανουάριο του 2012) και για κάθε πρόσωπο που ενδιαφέρεται για εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής.

Για την κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής ακολουθείται εξ ορισμού η μέθοδος του πλειστηριασμού, αντί της δωρεάν κατανομής. Εναρμονισμένοι κανόνες κατανομής ισχύουν για τα δικαιώματα εκείνα που κατανέμονται ακόμη δωρεάν.

Στο μητρώο καταχωρίζονται:

• κατάλογοι εγκαταστάσεων και φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών που καλύπτονται από την οδηγία ΣΕΔΕ (οδηγία 2003/87/ΕΚ) σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ και τυχόν δωρεάν κατανομή σε καθεμία από αυτές·
• λογαριασμοί εταιρειών ή ατόμων που διατηρούν δικαιώματα εκπομπής·
• οι μεταφορές δικαιωμάτων εκπομπής («συναλλαγές») που πραγματοποιούνται από κατόχους λογαριασμών·
• οι ετήσιες επαληθευμένες εκπομπές CO₂ από εγκαταστάσεις και φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών·
• η ετήσια αντιπαραβολή δικαιωμάτων και επαληθευμένων εκπομπών, όπου η κάθε εταιρεία θα πρέπει να έχει παραδώσει τόσα δικαιώματα ώστε να καλύψει το σύνολο των επαληθευμένων εκπομπών της.

Άνοιγμα λογαριασμού

Για να συμμετέχουν στο ΣΕΔΕ της ΕΕ, οι εταιρείες ή τα άτομα θα πρέπει να ανοίξουν έναν λογαριασμό στο ενωσιακό μητρώο, υποβάλλοντας αίτηση στον κεντρικό διαχειριστή, ο οποίος συλλέγει και ελέγχει όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα.

Ημερολόγιο συναλλαγών της ΕΕ

Το ημερολόγιο συναλλαγών της ΕΕ (EUTL) ελέγχει, καταγράφει και εξουσιοδοτεί αυτόματα όλες τις συναλλαγές μεταξύ λογαριασμών στο ενωσιακό μητρώο, έτσι ώστε όλες οι μεταφορές να είναι σύμφωνες με τους κανόνες του ΣΕΔΕ της ΕΕ.

Το EUTL διαδέχεται το ανεξάρτητο κοινοτικό ημερολόγιο συναλλαγών, το οποίο είχε ανάλογο ρόλο πριν από τη θέσπιση του ενωσιακού μητρώου.

Μητρώα Κιότο

Το ενωσιακό μητρώο λειτουργεί και ως μητρώο του ΠΚ προκειμένου να συνδράμει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της ώστε να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους ως συμβαλλόμενο μέρος του ΠΚ.

Τροποποιήσεις

• Ο τροποποιητικός κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1844 αναφέρει τις επιπτώσεις και τις νέες διαδικασίες για το ενωσιακό μητρώο και για τα εθνικά μητρώα ΠΚ μετά την τροποποίηση της Ντόχα στο πρωτόκολλο του Κιότο, για συνεπή εφαρμογή των λογιστικών απαιτήσεων που συμφωνήθηκαν σε διεθνές επίπεδο.
• Οι κανονισμοί (ΕΕ) 2018/208 και 2019/401 εισήγαγαν τη δυνατότητα διασφάλισης της ακεραιότητας του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε περίπτωση Brexit.
• Ο κανονισμός (ΕE) 2019/1122, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον κανονισμό αυτό από την 1η Ιανουαρίου 2021, προβλέπει τη δυνατότητα σύνδεσης με μητρώα άλλων συστημάτων εμπορίας εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

Κατάργηση

Ο κανονισμός (ΕE) αριθ. 389/2013 έχει καταργηθεί από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2019/1122 από την 1η Ιανουαρίου 2021, ενώ εξακολουθεί να ισχύει έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, μεταξύ άλλων, σε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται αναφορικά με την περίοδο 2013 έως 2020, ιδίως για τη δεύτερη περίοδο δεσμεύσεων του ΠΚ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τις 4 Μαΐου 2013.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• 2η περίοδος δεσμεύσεων του πρωτοκόλλου του Κιότο (2013-2020) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Συμφωνία των Παρισίων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ (ΣΕΔΕ ΕΕ) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ενωσιακό μητρώο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 389/2013 της Επιτροπής, της 2ας Μαΐου 2013, για τη σύσταση ενωσιακού μητρώου δυνάμει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των αποφάσεων αριθ. 280/2004/ΕΚ και αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 920/2010 και αριθ. 1193/2011 της Επιτροπής (ΕΕ L 122 της 3.5.2013, σ. 159).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2013 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (EΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 177).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, περί των προσπαθειών των κρατών μελών να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Κοινότητας για μείωση των εκπομπών αυτών μέχρι το 2020 (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 136-148).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 3246).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 19.11.2021