ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΕΠΙΠ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 509/2006 του Συμβουλίου, της 20ης Μαρτίου 2006, για τα γεωργικά προϊόντα και τα τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ως εγγυημένα παραδοσιακά ιδιότυπα προϊόντα (1)

«HEUMILCH» / «HAYMILK» / «LATTE FIENO» / «LAIT DE FOIN» / «LECHE DE HENO»

Αριθ. ΕΚ: AT-TSG-0007-01035 — 27.8.2012

1.   Όνομα και διεύθυνση της αιτούμενης ομάδας

Όνομα	:	ARGE Heumilch Österreich
Διεύθυνση	:	Grabenweg 68, A-6020 Innsbruck
Τηλέφωνο	:	+43 512345245
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο	:	office@heumilch.at

2.   Κράτος μέλος ή τρίτη χώρα

Αυστρία

3.   Προδιαγραφές προϊόντος

3.1.   Ονομασίες προς κατάθεση

«Heumilch» (de)· «Haymilk» (en)· «Latte fieno» (it)· «Lait de foin» (fr)· «Leche de heno» (es)

3.2.   Να αναφερθεί εάν η ονομασία

☐	είναι ιδιότυπη καθ' εαυτή

☒	εκφράζει την ιδιοτυπία του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

Η παραγωγή του γάλακτος τύπου «Heumilch» (κατά λέξη: «γάλα από σανό») είναι η πατροπαράδοτη μέθοδος παραγωγής γάλακτος. Το γάλα προέρχεται από ζώα που εκτρέφονται βάσει των αρχών της παραδοσιακής αειφόρου γαλακτοκομίας. Η ουσιαστική διαφορά και ο παραδοσιακός χαρακτήρας συνίστανται στο γεγονός ότι κατά την παραγωγή γάλακτος τύπου «Heumilch», όπως και στην πατροπαράδοτη παραγωγή γάλακτος, δεν χορηγούνται στα ζώα ενσιρωμένες ζωοτροφές. Λόγω της μηχανοποίησης, η εκβιομηχάνιση της γεωργίας επικεντρώνεται από τη δεκαετία του 1960 όλο και περισσότερο στην παραγωγή ενσιρωμένων ζωοτροφών (ζωοτροφών που έχουν υποστεί ζύμωση) πράγμα που περιόρισε τη χρήση του σανού στη γεωργία. Επιπλέον, οι κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν την απαγόρευση ζώων και ζωοτροφών που πρέπει να επισημαίνονται ως «γενετικά τροποποιημένα» σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Η διαδικασία βόσκησης έχει προσαρμοστεί ώστε να συμφωνεί με τις εποχιακές μεταβολές: κατά την περίοδο της βόσκησης, τα ζώα τρέφονται με χλωρά χόρτα και βότανα, εν μέρει με σανό και με ζωοτροφές που επιτρέπονται σύμφωνα με το σημείο 3.6· κατά τη διαχείμαση τρέφονται με σανό και εν μέρει με ζωοτροφές που επιτρέπονται σύμφωνα με το σημείο 3.6.

3.3.   Να αναφερθεί εάν ζητείται η δέσμευση της ονομασίας σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 509/2006

☒	Καταχώριση, με δέσμευση της ονομασίας

☐	Καταχώριση χωρίς δέσμευση της ονομασίας

3.4.   Τύπος προϊόντος

Κλάση 1.4. Λοιπά βρώσιμα προϊόντα ζωικής προέλευσης

3.5.   Περιγραφή της μεθόδου παραγωγής του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου που φέρει την ονομασία του σημείου 3.1

Αγελαδινό γάλα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

3.6.   Περιγραφή της μεθόδου παραγωγής του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου που φέρει την ονομασία του σημείου 3.1

Το «Heumilch» παράγεται σύμφωνα με τις παραδοσιακές συνθήκες παραγωγής που είναι σύμφωνες με το «Heumilchregulativ» (κανόνες για την παραγωγή Heumilch). Χαρακτηρίζεται από την απαγόρευση, αφενός, της χρήσης ζωοτροφών που έχουν υποστεί ζύμωση όπως τα ενσιρώματα και, αφετέρου, των ζώων και των ζωοτροφών που πρέπει να επισημαίνονται ως γενετικά τροποποιημένα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

«Heumilchregulativ»

Το γάλα τύπου «Heumilch» είναι αγελαδινό γάλα που λαμβάνεται από θηλάζουσες αγελάδες, το οποίο παράγεται από γαλακτοπαραγωγούς που έχουν δεσμευθεί να τηρούν τα ακόλουθα κριτήρια. Για να διατηρηθεί η παραδοσιακή βάση του γάλακτος τύπου «Heumilch» απαγορεύεται η χρήση ζώων και ζωοτροφών που πρέπει να επισημαίνονται ως γενετικά τροποποιημένα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Το σύνολο της διαχείρισης της γεωργικής εκμετάλλευσης πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες παραγωγής γάλακτος τύπου «Heumilch».

α)	Μια γεωργική εκμετάλλευση μπορεί ωστόσο να διαιρείται σε σαφώς διαχωρισμένες παραγωγικές μονάδες, που δεν αποτελούν όλες αντικείμενο διαχείρισης σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να πρόκειται για διακριτούς κλάδους παραγωγής·

β)

όταν, σύμφωνα με το στοιχείο α) δεν πραγματοποιείται η διαχείριση όλων των μονάδων της εκμετάλλευσης σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για την παραγωγή γάλακτος τύπου «Heumilch», ο επιχειρηματίας οφείλει να διατηρεί τα ζώα που χρησιμοποιούνται στις μονάδες της εκμετάλλευσης στις οποίες γίνεται η παραγωγή γάλακτος τύπου «Heumilch» χωριστά από τα ζώα που χρησιμοποιούνται στις άλλες μονάδες, και να τηρεί κατάλληλα μητρώα στα οποία εμφαίνεται ο διαχωρισμός.

Επιτρεπόμενες ζωοτροφές

—	Η διατροφή των ζώων γίνεται κυρίως με χλωρά χόρτα, ψυχανθή και βότανα κατά την περίοδο της βόσκησης, καθώς και με σανό κατά τη διαχείμαση.

—	Ως συμπληρωματική χορτονομή θεωρούνται επίσης και επιτρέπονται τα ακόλουθα: η κτηνοτροφική ελαιοκράμβη, ο χλωρός αραβόσιτος, η χλωρή σίκαλη και τα κτηνοτροφικά τεύτλα, καθώς και συσσωματώματα με μορφή σβόλων από σανό, τριφύλλι και καλαμπόκι και ανάλογες ζωοτροφές.

—	Το ποσοστό των χορτονομών στο ετήσιο σιτηρέσιο πρέπει να είναι τουλάχιστον 75 % επί της ξηράς ουσίας.

—	Επιτρέπονται τα παρακάτω σιτηρά, στη συνήθη μορφή με την οποία διατίθενται σε εμπορία, καθώς και αναμεμειγμένα με πίτουρα, συσσωματώματα με μορφή σβόλων κ.λπ.: σίτος, κριθή, βρώμη, σίκαλη, τριτικάλ και αραβόσιτος.

—	Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως ζωοτροφές: κουκιά, κτηνοτροφικά μπιζέλια, λούπινα, ελαιούχοι σπόροι και ελαιοπλακούντας ή άλευρο ελαιοπλακούντων.

Απαγορευμένες ζωοτροφές

—	Απαγορεύονται τα ακόλουθα είδη ζωοτροφών: ενσιρώματα (ζωοτροφές που έχουν υποστεί ζύμωση), υγρός σανός ή σανός που έχει υποστεί ζύμωση.

—

Απαγορεύεται η διατροφή των ζώων με υποπροϊόντα από ζυθοποιεία, αποστακτήρια, εργοστάσια παραγωγής μηλίτη οίνου και με άλλα υποπροϊόντα της βιομηχανίας τροφίμων, όπως π.χ. υγρά φυράματα ζυθοποιίας ή υγρά θρύμματα. Εξαίρεση: ξερά θρύμματα και μελάσα ως υποπροϊόν της παραγωγής ζάχαρης και πρωτεϊνούχες ζωοτροφές από την επεξεργασία σιτηρών σε ξηρή κατάσταση.

—	Απαγορεύεται η διατροφή των μητέρων με ζωοτροφές που έχουν διαβραχεί.

—	Απαγορεύεται η διατροφή των ζώων με ζωοτροφές ζωικής προέλευσης (γάλα, ορό γάλακτος, ζωικά άλευρα, κλπ), με την εξαίρεση του γάλακτος και ορού γάλακτος στα νεαρά βοοειδή.

—	Απαγορεύεται η διατροφή των ζώων με υπολείμματα κηπευτικών και φρούτων, πατάτες ή ουρία.

Όροι σχετικά με τη λίπανση

—	Δεν επιτρέπεται η χρήση ιλύος καθαρισμού λυμάτων και των προϊόντων αυτής ούτε προϊόντων λιπασματοποίησης (κομπόστ) από μονάδες επεξεργασίας, εξαιρουμένων των κομπόστ από φυτικά απόβλητα σε όλες τις γεωργικές εκτάσεις των προμηθευτών γάλακτος.

—	Τήρηση ελάχιστου διαστήματος αναμονής 3 εβδομάδων από τη χρήση της κοπριάς έως τη βόσκηση των ζώων σε όλες τις κτηνοτροφικές εκτάσεις των προμηθευτών γάλακτος.

Χρήση χημικών βοηθητικών υλικών

—	Επιτρέπεται μόνο η επιλεκτική και επικεντρωμένη χρήση χημικών συνθετικών παρασιτοκτόνων υπό την τεχνική καθοδήγηση γεωπόνων σε όλες τις κτηνοτροφικές εκτάσεις των προμηθευτών γάλακτος.

—	Επιτρεπόμενα μέσα ψεκασμού για την καταπολέμηση των μυγών στους στάβλους των αγελάδων μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο κατά την απουσία των μητέρων.

Απαγορεύσεις παράδοσης

—	Απαγορεύεται η παράδοση του προϊόντος ως «Heumilch» νωρίτερα από την 10η ημέρα μετά τον τοκετό.

—	Όταν οι αγελάδες έχουν διατραφεί με ενσιρώματα (ζωοτροφές που έχουν υποστεί ζύμωση), πρέπει να τηρείται περίοδος αναμονής τουλάχιστον 14 ημερών.

—

Τα ζώα ορεινών/αλπικών βοσκότοπων τα οποία διατράφηκαν με ενσιρώματα (ζωοτροφές που έχουν υποστεί ζύμωση) ενόσω ήταν στη γεωργική εκμετάλλευση είτε 14 ημέρες προτού οδηγηθούν στους ορεινούς/αλπικούς βοσκοτόπους, πρέπει να αρχίσουν να διατρέφονται χωρίς ενσιρώματα είτε το γάλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως γάλα τύπου «Heumilch» μόνον αφού τα ζώα παραμείνουν 14 ημέρες στους ορεινούς/αλπικούς βοσκοτόπους. Στους ορεινούς/αλπικούς βοσκοτόπους δεν επιτρέπεται η παραγωγή ενσιρωμένων ζωοτροφών ή η χρήση του ως ζωοτροφής.

Απαγόρευση γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών:

—	Για να διατηρηθεί η παραδοσιακή βάση του γάλακτος τύπου «Heumilch», απαγορεύεται η χρήση ζώων και ζωοτροφών που πρέπει να επισημαίνονται ως γενετικά τροποποιημένα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Άλλες απαιτήσεις

—	Δεν επιτρέπεται η παραγωγή και αποθήκευση ενσιρωμένων ζωοτροφών (ζωοτροφών που έχουν υποστεί ζύμωση).

—	Δεν επιτρέπεται η παραγωγή και αποθήκευση μπαλών σανού κάθε είδους τυλιγμένων σε πλαστική μεμβράνη.

—	Δεν επιτρέπεται η παραγωγή υγρού σανού ή σανού που έχει υποστεί ζύμωση.

3.7.   Ιδιότυπος χαρακτήρας του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

Το γάλα τύπου «Heumilch» διαφέρει από το κανονικό αγελαδινό γάλα λόγω των ειδικών συνθηκών παραγωγής του σύμφωνα με το σημείο 3.6 του «Heumilchregulativ».

Σε μελέτες που διενήργησαν στο Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Αλπικής Γαλακτοκομίας Rotholz (Bundesanstalt für alpenländische Milchwirtschaft Rotholz) ο Ginzinger και οι συνεργάτες του, το 1995 και το 2001, εντόπισαν στο 65 % των δειγμάτων γάλακτος που είχε παραχθεί με χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών πάνω από 1 000 σπόρια κλωστριδίου ανά λίτρο. Σε μελέτη μη επεξεργασμένου γάλακτος μεγάλης τυροκομικής μονάδας, το 52 % των δειγμάτων υπερέβαινε τα 10 000 σπόρια κλωστριδίου ανά λίτρο. Αντιθέτως, το 85 % των δειγμάτων γάλακτος τύπου «Heumilch» που είχε παραχθεί χωρίς χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών περιείχε λιγότερα από 200 σπόρια κλωστριδίου, ενώ το 15 % περιείχε από 200 έως 300 σπόρια κλωστριδίου ανά λίτρο. Λόγω της ιδιαίτερης διατροφής των ζώων, το γάλα τύπου «Heumilch» εμφανίζει σημαντικά χαμηλότερη περιεκτικότητα σε σπόρια κλωστριδίου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κατά την παραγωγή σκληρών τυριών από νωπό γάλα τύπου «Heumilch» εμφανίζονται λιγότερα προβλήματα όσον αφορά τη γεύση και την εμφάνιση οπών.

Στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «Επίδραση των ενσιρωμένων ζωοτροφών στην ποιότητα του γάλακτος» εξετάστηκε η γεύση του γάλακτος που παράγεται με και χωρίς χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών (Ginzinger και Tschager, Bundesanstalt für alpenländische Milchwirtschaft, Rotholz 1993). Στο 77 % των εξετασθέντων δειγμάτων γάλακτος που είχε παραχθεί με χρήση σανού ως ζωοτροφής δεν εντοπίστηκαν προβλήματα όσον αφορά τη γεύση. Αντιθέτως, στα δείγματα γάλακτος που είχε παραχθεί με χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών (κανονικό γάλα), το ποσοστό χωρίς ελαττωματική γεύση ήταν μόλις 29 %. Ακόμη και στα δείγματα γάλακτος που λήφθηκαν από τις δεξαμενές των οχημάτων συλλογής γάλακτος προέκυψε σαφής διαφορά. Στο 94 % των δειγμάτων γάλακτος τύπου «Heumilch» που είχε παραχθεί χωρίς χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών δεν εντοπίστηκε ελαττωματική γεύση. Στο γάλα που είχε παραχθεί με χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών, ωστόσο, το ποσοστό που δεν εμφάνιζε ελαττώματα ήταν μόνο 45 %.

Σε διπλωματική εργασία που εκπονήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (Schreiner, Seiz και Ginzinger, 2011), αποδείχθηκε ότι το γάλα τύπου «Heumilch», λόγω της διατροφής των ζώων με ακατέργαστη χορτονομή και της βόσκησής τους σε χορτολιβαδικές εκτάσεις, εμφανίζει σχεδόν διπλάσια περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και συζευγμένο λινολεϊκό οξύ σε σχέση με το κανονικό γάλα.

3.8.   Παραδοσιακός χαρακτήρας του γεωργικού προϊόντος ή του τροφίμου

Η παραγωγή και μεταποίηση του γάλακτος τύπου «Heumilch» είναι παλιά όσο και η εκτροφή βοοειδών γαλακτοπαραγωγής στη γεωργία (5ος αιώνα π.Χ. περίπου). Ήδη κατά τον Μεσαίωνα στους πρόποδες των Άλπεων και στα όρη του Τιρόλου παραγόταν τυρί από γάλα τύπου «Heumilch» στα λεγόμενα «Schwaighofen» (παραδοσιακά αγροκτήματα). Η λέξη «Schwaighof» προέρχεται από τα μέσα άνω γερμανικά και αναφέρεται σε ειδικό τύπο οικισμού και κυρίως παραγωγής στις περιοχές των Άλπεων. Τα «Schwaighof» δημιουργούνταν επανειλημμένα ως χώροι μόνιμης εγκατάστασης από τους ίδιους τους γαιοκτήμονες και λειτουργούσαν ως κτηνοτροφικές μονάδες, ιδίως για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως τυριού). Η ύπαρξή τους στο Tιρόλο και το Σάλτσμπουργκ μαρτυρείται από τον 12ο αιώνα. Το γάλα τύπου «Heumilch» συνδεόταν αρχικά στις ορεινές περιοχές με την παραγωγή σκληρών τυριών από νωπό γάλα. Ήδη γύρω στο 1900 εκδόθηκαν κανονισμοί («Milchregulative») για το γάλα που παράγεται χωρίς χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών και είναι κατάλληλο για την παραγωγή σκληρού τυριού. Στην Αυστρία, γύρω στο 1950 οι κανονισμοί αυτοί αποτέλεσαν τη βάση για τους «Milchregulative» (κανονισμοί για το γάλα) των ομόσπονδων κρατών (Ländern) Vorarlberg, Τιρόλο και Σάλτσμπουργκ. Το 1975 οι εν λόγω «Milchregulative» ενοποιήθηκαν και εκδόθηκαν από το Milchwirtschaftsfonds (Ταμείο Γαλακτοκομίας) ως διατάξεις για το γάλα που είναι κατάλληλο για την παραγωγή σκληρού τυριού από τον οργανισμό παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων της Αυστρίας (βλ.: «Bestimmungen über die Übernahme von hartkäsetauglicher Milch», Österreichische Milchwirtschaft Heft 14, Beilage 6 Nr. 23c, 21.7.1975). Έως το 1993, ο τότε οργανισμός σχεδιασμού της γαλακτοκομίας στην Αυστρία είχε ανακηρύξει ορισμένες περιοχές παραγωγής σε περιοχές απαγόρευσης ενσιρωμένων ζωοτροφών («Silosperrgebiete») ώστε να διατηρηθεί η παραγωγή του γάλακτος τύπου «Heumilch» ως πρώτης ύλης (γνωστού και ως «γάλα παραγόμενο χωρίς χρήση ενσιρωμένων ζωοτροφών» ή «γάλα κατάλληλο για την παραγωγή σκληρού τυριού») Το 1995, η περιοχή απαγόρευσης ενσιρωμένων ζωοτροφών για την παραγωγή γάλακτος τύπου «Heumilch» προστατεύτηκε περαιτέρω με την ειδική οδηγία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Γεωργίας, Δασών, Υδάτων και Περιβάλλοντος για την προώθηση μεθόδων γεωργικής παραγωγής σύμφωνων με τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος, την εκτατική καλλιέργεια και τη διατήρηση του φυσικού χώρου (Αυστριακό πρόγραμμα για την αειφόρο γεωργία, «ÖPUL»).

Κατά παράδοση, στις ορεινές/αλπικές περιοχές τα ζώα διατρέφονταν ανέκαθεν σύμφωνα με τα κριτήρια παραγωγής του γάλακτος τύπου «Heumilch». Έγγραφα και πιστοποιητικά για την παραγωγή τυριού στις ορεινές/αλπικές περιοχές υπάρχουν ήδη από το 1544 και προέρχονται από το Wildschönauer Holzalm του Τιρόλου.

Επιπλέον, από τις αρχές της δεκαετίας του '80, ορισμένοι παραγωγοί γάλακτος τύπου «Heumilch» διαχειρίζονται τις εκμεταλλεύσεις τους σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής/οικολογικής γεωργίας.

3.9.   Ελάχιστες απαιτήσεις και διαδικασίες ελέγχου της ιδιοτυπίας

—

4.   Αρχές ή φορείς εξακρίβωσης της συμμόρφωσης προς τις προδιαγραφές του προϊόντος

4.1.   Όνομα και διεύθυνση

—

4.2.   Ειδικά καθήκοντα της αρχής ή του οργανισμού

—

---

(1)  ΕΕ L 93 της 31.3.2006, σ. 1.Αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (EE) αριθ. 1151/2012.