32004R0870

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 870/2004 του Συμβουλίου

της 24ης Απριλίου 2004

σχετικά με τη θέσπιση κοινοτικού προγράμματος για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/94

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 37,

την πρόταση της Επιτροπής,

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Η βιολογική και γενετική ποικιλότητα στη γεωργία είναι ζωτικής σημασίας για την αειφόρο ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής και της υπαίθρου. Ως εκ τούτου, ενδείκνυται η λήψη των αναγκαίων μέτρων για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση του δυναμικού της εν λόγω ποικιλότητας κατά τρόπο αειφόρο, στο πλαίσιο της προαγωγής των στόχων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ).

(2) Η διατήρηση και αειφόρος χρήση των γενετικών πόρων στη γεωργία συμβάλλει επίσης στην προαγωγή των στόχων της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλομορφία, την οποία ενέκρινε η Κοινότητα με την απόφαση 93/626/ΕΟΚ του Συμβουλίου(1), καθώς και της συναφούς στρατηγικής της Κοινότητας για τη βιοποικιλότητα, η οποία περιλαμβάνει σχέδιο δράσης για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία των γενετικών πόρων στη γεωργία. Αποτελεί επίσης σημαντικό στόχο του συνολικού σχεδίου δράσης για τη διατήρηση και αειφόρο χρησιμοποίηση των φυτικών γενετικών πόρων στα τρόφιμα και στη γεωργία του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) καθώς και της διεθνούς συνθήκης για τους φυτικούς γενετικούς πόρους στα τρόφιμα και τη Γεωργία, που η Επιτροπή και τα κράτη μέλη υπέγραψαν στις 6 Ιουνίου 2002.

(3) Το ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που ασκούνται στα κράτη μέλη, από φορέα του δημοσίου ή από φυσικά ή νομικά πρόσωπα και από διάφορους διεθνείς οργανισμούς και προγράμματα, όπως, π.χ.: ο FAO, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα συνεργασίας για τα δίκτυα γενετικών πόρων καλλιεργούμενων φυτών (European Cooperative Programme for Crop Genetic Resources Networks - ECP/GR), η συμβουλευτική ομάδα για τη διεθνή γεωργική Έρευνα (Consultative Group on International Agricultural Research - CGIAR), το παγκόσμιο φόρουμ για τη γεωργική έρευνα (Global Forum on Agricultural Research - GFAR), η γεωργική έρευνα για την ανάπτυξη (Agricultural Research for Development - ARD), περιφερειακές και υποπεριφερειακές οργανώσεις που στηρίζονται από την Κοινότητα, το ευρωπαϊκό περιφερειακό εστιακό σημείο των εθνικών συντονιστών για τη διαχείριση των γενετικών πόρων των ζώων εκτροφείου, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δασικών γενετικών πόρων (European Forest Genetic Resources Programme - Euforgen) και οι συνδεόμενες υποχρεώσεις της διαρκούς Διυπουργικής συνδιάσκεψης για την προστασία των δασών στην Ευρώπη (Ministerial Conference on the protection of forests in Europe - MCPFE) όπου η Κοινότητα αποτελεί υπογεγραμμένο μέλος, απαιτούν αποδοτική ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και τη στενή συνεργασία μεταξύ των κοινοτικών κύριων συντελεστών και των οικείων ανά τον κόσμο οργανισμών όσον αφορά τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία, έτσι ώστε να ενισχυθεί η θετική τους συμβολή στη γεωργία.

(4) Οι προσπάθειες για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία μπορούν να συμβάλουν στη διαφύλαξη της βιολογικής ποικιλότητας, στη βελτίωση της ποιότητας των γεωργικών προϊόντων, στην αύξηση της διαφοροποίησης στην ύπαιθρο και στη μείωση των εισροών και του κόστους της γεωργικής παραγωγής, μέσω της προαγωγής της αειφόρου γεωργικής παραγωγής και της συνεισφοράς στην αειφόρο ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών.

(5) Η ex situ και in situ διατήρηση των γενετικών πόρων στη γεωργία (συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης και ανάπτυξης in situ/στη γεωργική εκμετάλλευση), θα πρέπει να προαχθεί. Θα πρέπει να καλύπτει όλους τους φυτικούς, μικροβιακούς και ζωικούς γενετικούς πόρους που είναι ή θα μπορούσαν να αποδειχθούν χρήσιμοι για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των δασικών γενετικών πόρων, και σύμφωνα με τις ανάγκες της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, αποβλέποντας στη διατήρηση των γενετικών πόρων και στην αύξηση της χρήσης υποχρησιμοποιούμενων φυλών και ποικιλιών στη γεωργική παραγωγή.

(6) Χρειάζεται να βελτιωθεί περαιτέρω η γνώση των γενετικών πόρων που υπάρχουν στην Κοινότητα, της προέλευσης και των χαρακτηριστικών τους. Θα πρέπει να συγκεντρωθούν πληροφορίες για τα διαθέσιμα μέσα και τις δραστηριότητες σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο σχετικά με τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία σε κάθε κράτος μέλος και να γνωστοποιηθούν στα άλλα κράτη μέλη και σε κοινοτικό, όπως και σε διεθνές επίπεδο, ιδιαίτερα δε στις αναπτυσσόμενες χώρες, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες.

(7) Είναι σκόπιμο να προαχθεί η ανάπτυξη αποκεντρωμένων μονίμων και ευρέως προσβάσιμων καταλόγων συνδεδεμένων με το διαδίκτυο, που θα συλλέγουν τις εν λόγω πληροφορίες και θα διασφαλίζουν ότι είναι διαθέσιμες σε κοινοτική και διεθνή κλίμακα, με ιδιαίτερη αναφορά στις τρέχουσες προσπάθειες για την κατάρτιση καταλόγου των συλλογών in situ που υπάρχουν στις ευρωπαϊκές τράπεζες γονιδίων (η EPGRIS - Ευρωπαϊκή Υποδομή Πληροφοριών για τους Φυτικούς Γενετικούς Πόρους "EURISCO", που χρηματοδοτείται από το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο).

(8) Η Κοινότητα θα πρέπει να συμπληρώσει και να προαγάγει τις προσπάθειες των κρατών μελών σχετικά με τη διατήρηση και την αειφόρο χρήση της βιολογικής ποικιλότητας στη γεωργία. Η σε κοινοτικό επίπεδο προστιθέμενη αξία πρέπει να προαχθεί, μέσω του συντονισμού των υφιστάμενων ενεργειών και της στήριξης της ανάπτυξης νέων διασυνοριακών πρωτοβουλιών που αφορούν τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία.

(9) Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για μέτρα που συμπληρώνουν ή που υπερβαίνουν το πεδίο εφαρμογής, (ως προς τους αποδέκτες και/ή τις επιλέξιμες για χρηματοδότηση δράσεις) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ)(2).

(10) Για την προαγωγή των στόχων αυτών, συνεστήθη κοινοτικό πρόγραμμα βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1467/94 του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 1994, για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία(3), για περίοδο πέντε ετών. Το πρόγραμμα αυτό ολοκληρώθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1999 και θα πρέπει να αντικατασταθεί από νέο κοινοτικό πρόγραμμα. Κατά συνέπεια, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1467/94 θα πρέπει να καταργηθεί.

(11) Η επιλογή και εφαρμογή των υπό το νέο κοινοτικό πρόγραμμα μέτρων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης που υποστηρίζονται είτε σε εθνικό επίπεδο είτε από τα προγράμματα-πλαίσιο της Κοινότητας για δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης. Η εμπορία των σπόρων προς σπορά και του πολλαπλασιαστικού υλικού που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί υπό το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να τελεί υπό την επιφύλαξη των διατάξεων των οδηγιών του Συμβουλίου 66/401/ΕΟΚ, της 14ης Ιουνίου 1966, περί εμπορίας σπόρων προς σπορά κτηνοτροφικών φυτών(4), 66/402/ΕΟΚ, της 14ης Ιουνίου 1966, περί εμπορίας σπόρων δημητριακών προς σπορά(5), 68/193/ΕΟΚ, της 9ης Απριλίου 1968, περί εμπορίας υλικών αγενούς πολλαπλασιασμού της αμπέλου(6), 92/33/ΕΟΚ, της 28ης Απριλίου 1992, για την εμπορία φυτωρίων και πολλαπλασιαστικού υλικού κηπευτικών εκτός των σπόρων προς σπορά(7), 92/34/ΕΟΚ, της 28ης Απριλίου 1992, για την εμπορία του πολλαπλασιαστικού υλικού οπωροφόρων φυτών και οπωροφόρων δένδρων που προορίζονται για την παραγωγή φρούτων(8), 98/56/ΕΚ, της 20ής Ιουλίου 1998, για την εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού καλλωπιστικών φυτών(9), 1999/105/ΕΚ, της 22ας Δεκεμβρίου 1999, σχετικά με την εμπορία του δασικού πολλαπλασιαστικού υλικού(10), 2002/53/ΕΚ, της 13ης Ιουνίου 2002, περί του κοινού καταλόγου ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών(11), 2002/54/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, περί εμπορίας σπόρων τεύτλων προς σπορά(12), 2002/55/ΕΚ, της 13ης Ιουνίου 2002, περί εμπορίας σπόρων προς σπορά κηπευτικών(13), 2002/56/ΕΚ, της 13ης Ιουνίου 2002, περί εμπορίας σπόρων γεωμήλων προς φύτευση(14) και 2002/57/ΕΚ, της 13ης Ιουνίου 2002, περί εμπορίας των σπόρων προς σπορά των ελαιούχων και κλωστικών φυτών(15).

(12) Η συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (συμφωνία για τον ΕΟΧ) ορίζει ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ) οφείλουν, μεταξύ άλλων, να ενισχύσουν και να διευρύνουν τη συνεργασία στο πλαίσιο των κοινοτικών δραστηριοτήτων στον τομέα της διατήρησης, του χαρακτηρισμού, της συλλογής και της χρησιμοποίησης των γενετικών πόρων στη γεωργία.

(13) Για την καλύτερη εκτέλεση του κοινοτικού προγράμματος, θα πρέπει να καταρτισθεί πρόγραμμα εργασίας για την περίοδο 2004-2006, καθορίζοντας τις σχετικές εφαρμοστέες δημοσιονομικές διατάξεις.

(14) Για τους σκοπούς της εφαρμογής και παρακολούθησης του κοινοτικού προγράμματος, η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να αξιοποιεί τη συνδρομή επιστημονικών και τεχνικών συμβούλων.

(15) Το σύνολο της κοινοτικής συνεισφοράς θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσω του τομέα 3 (Εσωτερικές Πολιτικές) των δημοσιονομικών προοπτικών.

(16) Τα αναγκαία για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού μέτρα θα πρέπει να θεσπιστούν σύμφωνα με την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή(16),

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Στόχοι

Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ΚΓΠ και να υλοποιηθούν οι αναληφθείσες σε διεθνές επίπεδο δεσμεύσεις, θεσπίζεται κοινοτικό πρόγραμμα για την περίοδο 2004-2006, ούτως ώστε να συμπληρωθούν και να προαχθούν, σε κοινοτικό επίπεδο, οι εργασίες που αναλαμβάνονται στα κράτη μέλη για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία.

Άρθρο 2

Πεδίο εφαρμογής

1. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στους φυτικούς, μικροβιακούς και ζωικούς γενετικούς πόρους που χρησιμοποιούνται, ή που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, στη γεωργία.

2. Βάσει του παρόντος κανονισμού, δεν είναι δυνατή η παροχή στήριξης για:

α) υποχρεώσεις επιλέξιμες από τον τίτλο ΙΙ κεφάλαιο VI του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999, όπως ορίζεται από το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 445/2002 της Επιτροπής, της 26ης Φεβρουαρίου 2002, περί λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ)(17)·

β) δραστηριότητες επιλέξιμες από το πρόγραμμα-πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης.

Άρθρο 3

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, νοούνται ως:

α) "φυτικοί γενετικοί πόροι", οι πόροι των γεωργικών φυτών, των κτηνοτροφικών φυτών, των φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών, των οπωροφόρων δένδρων, των δασικών δένδρων και της άγριας χλωρίδας που χρησιμοποιούνται ή που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον τομέα της γεωργίας·

β) "ζωικοί γενετικοί πόροι", οι πόροι που αφορούν τα εκτρεφόμενα ζώα (σπονδυλωτά και ασπόνδυλα) και την άγρια πανίδα που χρησιμοποιούνται ή που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον τομέα της γεωργίας·

γ) "γενετικό υλικό", κάθε υλικό φυτικής, μικροβιακής ή ζωικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένου του αναπαραγωγικού και αγενούς πολλαπλασιαστικού υλικού, που περιέχει λειτουργικές μονάδες κληρονομικότητας·

δ) "γενετικοί πόροι στη γεωργία", κάθε γενετικό υλικό φυτικής, μικροβιακής ή ζωικής προέλευσης, πραγματικής ή δυνητικής αξίας για τη γεωργία·

ε) "διατήρηση in situ", η διατήρηση γενετικού υλικού σε οικοσυστήματα και φυσικούς οικοτόπους, καθώς και η διατήρηση και ανάκτηση βιώσιμων πληθυσμών ειδών ή άγριων φυλών στο φυσικό τους περιβάλλον και, προκειμένου περί των οικόσιτων ζωικών φυλών ή καλλιεργούμενων φυτικών ειδών, στο γεωργικό περιβάλλον όπου ανέπτυξαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους·

στ) διατήρηση "in situ/στην εκμετάλλευση", η "διατήρηση και ανάπτυξη in situ" σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης·

ζ) "διατήρηση ex situ", η διατήρηση γενετικού υλικού για τη γεωργία εκτός του οικείου φυσικού οικοτόπου·

η) "συλλογή ex situ", η συλλογή γενετικού υλικού για τη γεωργία, που διατηρείται εκτός του οικείου φυσικού οικοτόπου·

θ) "βιογεωγραφική περιοχή", γεωγραφική περιοχή με τυπικά χαρακτηριστικά όσον αφορά τη σύνθεση και διάρθρωση της πανίδας και χλωρίδας.

Άρθρο 4

Επιλέξιμες δράσεις

1. Το κοινοτικό πρόγραμμα που αναφέρεται στο άρθρο 1 περιλαμβάνει στοχοθετημένες δράσεις, συντονισμένες δράσεις και συνοδευτικές δράσεις, όπως ορίζεται στα άρθρα 5, 6 και 7.

2. Όλες οι δράσεις που εκτελούνται στο πλαίσιο του προγράμματος συνάδουν με την κοινοτική νομοθεσία τη σχετική με τους φυτοϋγειονομικούς κανόνες, τους κανόνες υγείας των ζώων και τους ζωοτεχνικούς κανόνες, με την εμπορία σπόρων προς σπορά και πολλαπλασιαστικού υλικού, καθώς και με τη σχετική με τον κοινό κατάλογο, και να συνεκτιμά:

α) άλλες δραστηριότητες που αναλαμβάνονται σε κοινοτικό επίπεδο·

β) σχετικές διεθνείς διεργασίες, εξελίξεις και συμφωνίες, ιδίως όσον αφορά:

- τη σύμβαση για τη βιολογική ποικιλομορφία,

- τη διεθνή σύμβαση σχετικά με τους φυτικούς γενετικούς πόρους για τα τρόφιμα και τη γεωργία,

- το παγκόσμιο σχέδιο δράσης του FAO για τη διατήρηση και αειφόρο χρησιμοποίηση των φυτικών γενετικών πόρων για τα τρόφιμα και για τη γεωργία, καθώς και άλλες ενέργειες στο πλαίσιο του FAO,

- την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη διατήρηση των φυτών και τα σχετικά ψηφίσματα των υπουργικών συνδιασκέψεων για την προστασία των δασών στην Ευρώπη,

- την παγκόσμια στρατηγική για τη διαχείριση των γενετικών πόρων των εκτρεφόμενων ζώων και

- τα προγράμματα που εκτελούνται στο πλαίσιο διεθνών μηχανισμών όπως είναι οι ευρωπαϊκό πρόγραμμα συνεργασίας για τα δίκτυα γενετικών πόρων των καλλιεργειών (ECP/GR), Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Εστιακό Σημείο (ERFP) των εθνικών συντελεστών για τη διαχείριση των γενετικών πόρων των εκτρεφόμενων ζώων, ευρωπαϊκό πρόγραμμα δασικών γενετικών πόρων/European Forest Genetic Resources Programme (Euforgen) και η συμβουλευτική ομάδα για τη διεθνή γεωργική έρευνα (Consultative Group on International Agricultural Research) (CGIAR).

Άρθρο 5

Στοχοθετημένες δράσεις

Οι στοχοθετημένες δράσεις περιλαμβάνουν:

α) δράσεις που προάγουν τη διατήρηση ex situ και in situ, τον χαρακτηρισμό και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία·

β) τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού αποκεντρωμένου, μόνιμου, ευρέως προσπελάσιμου και συνδεδεμένου με το διαδίκτυο καταλόγου των γενετικών πόρων που διατηρούνται σήμερα in situ, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων διατήρησης των γενετικών πόρων in situ/στη γεωργική εκμετάλλευση·

γ) τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού αποκεντρωμένου, μόνιμου, ευρέως προσπελάσιμου και συνδεδεμένου με το διαδίκτυο καταλόγου των συλλογών ex situ (τράπεζες γονιδίων) και των μέσων in situ (πόροι), καθώς και των βάσεων δεδομένων που διατίθενται σήμερα ή που βρίσκονται στη φάση της ανάπτυξης, βάσει εθνικών καταλόγων·

δ) την προαγωγή της τακτικής ανταλλαγής τεχνικών και επιστημονικών πληροφοριών, ιδίως εις ό,τι αφορά την προέλευση και τα ατομικά χαρακτηριστικά των διαθέσιμων γενετικών πόρων, μεταξύ των αρμόδιων οργανισμών στα κράτη μέλη.

Οι δράσεις στις οποίες γίνεται αναφορά στο στοιχείο α) πρέπει να είναι διεθνείς, συνεκτιμώντας, κατά περίπτωσιν, τις ιδιαιτερότητες των βιογεωγραφικών περιοχών και να προάγουν ή να συμπληρώνουν, σε κοινοτικό επίπεδο, τις δραστηριότητες σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Οι δράσεις δεν μπορούν να περιλαμβάνουν ενισχύσεις για τη διατήρηση των ζωνών προστασίας της φύσεως.

Άρθρο 6

Συντονισμένες δράσεις

Οι συντονισμένες δράσεις προάγουν την ανταλλαγή πληροφοριών επί θεματικών ζητημάτων, με στόχο τη βελτίωση του συντονισμού των ενεργειών και προγραμμάτων για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία. Οι συντονισμένες ενέργειες πρέπει να είναι διεθνείς.

Άρθρο 7

Συνοδευτικές δράσεις

Οι συνοδευτικές δράσεις πρέπει να περιλαμβάνουν ενέργειες πληροφόρησης, ευρείας κυκλοφορίας και παροχής συμβουλών, σχετικά με την οργάνωση σεμιναρίων, τεχνικών συναντήσεων, συναντήσεων με μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, καθώς και τη σύνταξη τεχνικών εκθέσεων.

Άρθρο 8

Πρόγραμμα εργασίας

1. Η Επιτροπή εξασφαλίζει την εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος βάσει προγράμματος εργασίας που καλύπτει την περίοδο 2004-2006, καθοριζόμενου σύμφωνα με τη διαδικασία στην οποία αναφέρεται το άρθρο 15 παράγραφος 2 και ανάλογα με τις διαθέσιμες πιστώσεις του προϋπολογισμού.

2. Η μέγιστη διάρκεια των υπό το κοινοτικό πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενων ενεργειών είναι τετραετής.

Άρθρο 9

Επιλογή δράσεων

1. Η Επιτροπή, στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας του άρθρου 8 και βάσει προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για δράσεις, δημοσιευόμενων στη σειρά C της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιλέγει τις ενέργειες που θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος.

2. Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων πρέπει να καλύπτουν τις δράσεις και τους τομείς στους οποίους αναφέρονται τα άρθρα 5, 6 και 7, καθώς και το παράρτημα Ι. Το περιεχόμενο των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων πρέπει να καθορίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία στην οποία αναφέρεται το άρθρο 15 παράγραφος 2 και με τα σχετικά άρθρα του τίτλου VI του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(18).

3. Οι προτάσεις δράσεων στις οποίες αναφέρονται τα άρθρα 5, 6 και 7, δύνανται να υποβάλλονται από οργανισμό του δημοσίου ή από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι υπήκοοι κράτους μέλους εγκατεστημένοι στην Κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών γονιδίων, των ΜΚΟ, των εκτροφέων, των τεχνικών ιδρυμάτων, των πειραματικών εκμεταλλεύσεων, των κηπουρών και των ιδιοκτητών δασών. Οργανισμοί ή πρόσωπα εγκατεστημένα σε τρίτες χώρες δύνανται επίσης να υποβάλλουν προτάσεις, υπό τους όρους του άρθρου 10.

4. Κατά την αξιολόγηση των προτάσεων λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:

α) συνάφεια με τους στόχους του κοινοτικού προγράμματος, όπως αυτοί ορίζονται με το άρθρο 1·

β) τεχνική ποιότητα των προτεινόμενων εργασιών·

γ) ικανότητα επιτυχούς διεκπεραίωσης της ενέργειας και εξασφάλισης της αποδοτικής διαχείρισής της, αξιολογούμενη υπό το πρίσμα των πόρων και δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των οργανωτικών ρυθμίσεων στις οποίες έχουν καταλήξει οι συμμετέχοντες·

δ) ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και δυνητική συμμετοχή στις κοινοτικές πολιτικές.

5. Οι προτάσεις χρηματοδότησης δράσεων στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος επιλέγονται βάσει αξιολογήσεων από ανεξάρτητους ειδήμονες. Οι ανεξάρτητοι ειδήμονες καλούνται από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 57 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 και με το άρθρο 178 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2342/2002 της Επιτροπής, της 23ης Δεκεμβρίου 2002, για τη θέσπιση των κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(19).

6. Εάν είναι αναγκαίο, θεσπίζονται λεπτομερείς διατάξεις εφαρμογής του παρόντος άρθρου, σύμφωνα με τη διαδικασία στην οποία αναφέρεται το άρθρο 15 παράγραφος 2.

Άρθρο 10

Συμμετοχή τρίτων χωρών

Στο κοινοτικό πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν οι:

α) χώρες ΕΖΕΣ/ΕΟΧ σύμφωνα με τους όρους που έχουν θεσπιστεί στη συμφωνία για τον ΕΟΧ·

β) συνδεδεμένες χώρες, σύμφωνα με τους όρους των αντίστοιχων διμερών συμφωνιών που θεσπίζουν τις γενικές αρχές συμμετοχής τους στα κοινοτικά προγράμματα.

Άρθρο 11

Συμβάσεις επιχορήγησης

1. Μετά την έγκριση των επιλεγμένων δράσεων, η Επιτροπή συνάπτει συμβάσεις επιχορήγησης με τους συμμετέχοντες στις εν λόγω ενέργειες, σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα υπό τον τίτλο VI του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002. Στις συμβάσεις επιχορήγησης πρέπει να καθορίζονται λεπτομερή κριτήρια για την αναφορά, τη ευρεία κυκλοφορία, την προστασία και την εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων των ενεργειών.

2. Η Επιτροπή λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα, ιδίως μέσω τεχνικών, διοικητικών και λογιστικών ελέγχων στις εγκαταστάσεις των αποδεκτών, προκειμένου να ελέγχει την ακρίβεια των πληροφοριών και των συνοδευτικών εγγράφων, καθώς και την τήρηση όλων των υποχρεώσεων που προβλέπονται στη σύμβαση επιχορήγησης.

Άρθρο 12

Τεχνική αρωγή

1. Σύμφωνα με το άρθρο 57 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002, η Επιτροπή δύναται να προσφύγει στη συνδρομή επιστημονικών και τεχνικών ειδημόνων για την εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων τεχνικών συμβουλευτικών υπηρεσιών όσον αφορά την κατάρτιση των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, την αξιολόγηση των τεχνικών και χρηματοδοτικών εκθέσεων, καθώς και την παρακολούθηση την υποβολή εκθέσεων και την ενημέρωση.

2. Υπογράφεται σύμβαση παροχής υπηρεσιών ως αποτέλεσμα της διαδικασίας πρόσκλησης υποβολής προσφορών στον τομέα των δημόσιων προμηθειών, σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα υπό τον τίτλο V του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002.

Άρθρο 13

Κοινοτική συνεισφορά

1. Η κοινοτική συνεισφορά στις δράσεις στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 5 δεν υπερβαίνει το 50 % του συνολικού κόστους της.

2. Η κοινοτική συνεισφορά στις δράσεις στις οποίες αναφέρονται τα άρθρα 6 και 7 δεν υπερβαίνει το 80 % του συνολικού κόστους της δράσης.

3. Ορίζεται κοινοτική συνεισφορά μέχρι ποσοστού 100 % του συνολικού κόστους της ενίσχυσης των άρθρων 9 παράγραφος 5 (αξιολόγηση των προτάσεων), 12 (τεχνική συνδρομή) και 14 (αξιολόγηση του κοινοτικού προγράμματος).

4. Ο τομέας 3 "Εσωτερικές Πολιτικές" των δημοσιονομικών προοπτικών συμβάλλει στη χρηματοδότηση δράσεων και της συνδρομής που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος, κατ' εφαρμογήν του παρόντος κανονισμού.

5. Στο παράρτημα ΙΙ παρατίθεται ενδεικτική κατανομή των πόρων που διατίθενται στο κοινοτικό πρόγραμμα.

Άρθρο 14

Αξιολόγηση του κοινοτικού προγράμματος

Με το πέρας του κοινοτικού προγράμματος, η Επιτροπή ορίζει ομάδα ανεξάρτητων ειδημόνων επιφορτισμένων με τη σύνταξη έκθεσης για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, με την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και με τη διενέργεια των κατάλληλων συστάσεων. Η έκθεση της ομάδας, καθώς και τα σχόλια της Επιτροπής, υποβάλλονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.

Άρθρο 15

Διαδικασία επιτροπής

1. Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, τη συλλογή και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία (καλούμενη εν προκειμένω "η επιτροπή").

2. Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζονται τα άρθρα 4 και 7 της απόφασης 1999/468/ΕΚ.

Η περίοδος που ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της απόφασης 1999/468/ΕΚ είναι ένας μήνας.

3. Η επιτροπή θεσπίζει τον εσωτερικό της κανονισμό.

4. Η επιτροπή ενημερώνεται τακτικά για την εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος.

Άρθρο 16

Κατάργηση

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1467/94 καταργείται, υπό την επιφύλαξη των συμβατικών υποχρεώσεων των μερών που συνήψαν συμβάσεις βάσει του εν λόγω κανονισμού.

Άρθρο 17

Θέση σε ισχύ

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εβδόμη ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Λουξεμβούργο, 24 Απριλίου 2004.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J. Walsh

(1) ΕΕ L 309 της 13.12.1993, σ. 1.

(2) ΕΕ L 160 της 26.6.1999, σ. 80· κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 583/2004 (ΕΕ L 91 της 30.3.2004, σ. 1).

(3) ΕΕ L 159 της 28.6.1994, σ. 1· κανονισμός όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 806/2003 (ΕΕ L 122 της 16.5.2003, σ. 1).

(4) ΕΕ 125 της 11.7.1966, σ. 2298/66· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2003/61/ΕΚ (ΕΕ L 165 της 3.7.2003, σ. 23).

(5) ΕΕ 125 της 11.7.1966, σ. 2309/66· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2003/61/ΕΚ.

(6) ΕΕ L 93 της 17.4.1968, σ. 15· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1).

(7) ΕΕ L 157 της 10.6.1992, σ. 1· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 806/2003 (ΕΕ L 122 της 16.5.2003, σ. 1).

(8) ΕΕ L 157 της 10.6.1992, σ. 10· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 806/2003.

(9) ΕΕ L 226 της 13.8.1998, σ. 16· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 806/2003.

(10) ΕΕ L 11 της 15.11.2000, σ. 17.

(11) ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 1· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(12) ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 12· οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2003/61/ΕΚ.

(13) ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 33· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

(14) ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 60· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2003/61/ΕΚ.

(15) ΕΕ L 193 της 20.7.2002, σ. 74· οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία από την οδηγία 2003/61/ΕΚ.

(16) ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23.

(17) ΕΕ L 74 της 15.3.2002, σ. 2· κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 963/2003 (ΕΕ L 138 της 5.6.2003, σ. 32).

(18) ΕΕ L 248 της 10.9.2002, σ. 1.

(19) ΕΕ L 357 της 31.12.2002, σ. 1.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟΜΕΙΣ

1. Επιλέξιμες ενέργειες και τομείς

Το κοινοτικό πρόγραμμα αφορά τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, την αξιολόγηση, τη συλλογή, την τεκμηρίωση, την ανάπτυξη και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων που υπάρχουν σήμερα στην επικράτεια της Κοινότητας. Οι επιλέξιμοι οργανισμοί είναι φυτά (σπορόφυτα), ζώα (σπονδυλωτά και ορισμένα ασπόνδυλα) και μικροοργανισμοί.

Το πρόγραμμα καλύπτει υλικά που βρίσκονται στη φάση της ενεργού ανάπτυξης και υλικά εν υπνώσει (σπόροι, έμβρυα, σπέρμα και γύρις). Καλύπτει ταυτοχρόνως τις συλλογές ex situ, in situ και τη γεωργική εκμετάλλευση. Όλοι οι τύποι υλικών είναι επιλέξιμοι, συμπεριλαμβανομένων των ποικιλιών και οικόσιτων φυλών, των τοπικών φυλών, του υλικού των εκτροφέων, των συλλογών δειγμάτων γενετικών τύπων και των άγριων ειδών.

Αποδίδεται προτεραιότητα σε είδη τα οποία είναι ή αναμένεται ευλόγως ότι θα είναι, σημαντικά για τη γεωργία, την κηπευτική ή τη δασοκομία στην Κοινότητα.

Προτιμάται η χρησιμοποίηση γενετικών πόρων για τους ακόλουθους σκοπούς:

α) διαφοροποίηση της παραγωγής στη γεωργία·

β) βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων·

γ) αειφόρος διαχείριση και χρησιμοποίηση των φυσικών και γεωργικών πόρων·

δ) βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και του τοπίου·

ε) προσδιορισμός των προϊόντων που επιτρέπουν νέες χρήσεις και δημιουργούν νέες αγορές.

Κατά την απογραφή των συλλογών ή τη δημιουργία νέων συλλογών, λαμβάνονται μέτρα στο πλαίσιο του προγράμματος προκειμένου να εξασφαλιστεί επίσης η συνεκτίμηση της πείρας και των παραδοσιακών γνώσεων των χρηστών (γεωργών, ασχολούμενων με την κηπευτική) όσον αφορά τις καλλιεργητικές μεθόδους, τις συγκεκριμένες χρήσεις, τη μεταποίηση, τη γεύση κ.λπ. Τα τελευταία αυτά δεδομένα δεν πρέπει να καταγραφούν κατά τρόπο αφηγηματικό αλλά, στο μέτρο του δυνατού, υπό τυποποιημένη μορφή που επιτρέπει την τεκμηρίωση και την εύκολη ανάκτηση των δεδομένων σε ένα σχεσιακό σύστημα βάσεων δεδομένων.

Όλες οι ενέργειες που διεκπεραιώνονται στο πλαίσιο του προγράμματος πρέπει να είναι σύμμορφες με την κοινοτική νομοθεσία τη σχετική με την εμπορία σπόρων προς σπορά και πολλαπλασιαστικού υλικού, με τον κοινό κατάλογο, καθώς και με τους φυτοϋγειονομικούς κανόνες, τους κανόνες υγείας των ζώων και τους ζωοτεχνικούς κανόνες που ισχύουν στην Κοινότητα.

Σύμφωνα με τους στόχους της ΚΓΠ και με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Κοινότητας, πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα προαγωγής της διάδοσης και εκμετάλλευσης των τυχόν αποτελεσμάτων των εργασιών στους τομείς της διατήρησης, του χαρακτηρισμού, της αξιολόγησης, της συλλογής, της τεκμηρίωσης, της ανάπτυξης και της χρησιμοποίησης γενετικών πόρων στη γεωργία, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην επίτευξη των εν λόγω στόχων και στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων. Κύριος στόχος είναι η αποδοτική και πρακτική στήριξη των σημερινών και μελλοντικών τελικών χρηστών των γενετικών πόρων στην Κοινότητα.

2. Εξαιρούμενες δράσεις και τομείς

Οι παρακάτω συγκεκριμένες δράσεις δεν είναι επιλέξιμες για κοινοτική χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος: θεωρητικές μελέτες, μελέτες για την επαλήθευση υποθέσεων, μελέτες για την ανάπτυξη εργαλείων ή τεχνικών, εργασίες στις οποίες εμπλέκονται αδοκίμαστες τεχνικές ή συστήματα "μοντέλα" καθώς και όλες οι άλλες ερευνητικές δραστηριότητες. Τέτοιες δράσεις μπορούν να εξεταστούν υπό τα κοινοτικά προγράμματα-πλαίσια έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Η προσαρμογή υφιστάμενων μεθόδων για κάποια δραστηριότητα που εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού θα μπορούσε, ωστόσο, να θεωρηθεί επιλέξιμη για στήριξη στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος.

Δράσεις που είναι επιλέξιμες για στήριξη από το πρόγραμμα-πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης ενδέχεται να μην τύχουν στήριξης.

Στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος δεν επιτρέπεται η υποστήριξη για υποχρεώσεις οι οποίες ήδη βρίσκονται στη φάση της εκπλήρωσης στα κράτη μέλη ή/και που είναι επιλέξιμες για στήριξη από τον τίτλο ΙΙ κεφάλαιο VI του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999, όπως ορίζεται στο άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 445/2002. Ωστόσο, θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι δράσεις που οδηγούν σε συνέργεια μεταξύ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 και του παρόντος προγράμματος.

Οι δράσεις στις οποίες εμπλέκονται κατώτερα ζώα, κατώτερα φυτά και μικροοργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων των μυκήτων, είναι επιλέξιμες μόνον εφόσον η εκτροφή ή η καλλιέργειά τους γίνεται στη γη ή εφόσον αποδεικνύονται ή θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στον γεωργικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών που είναι χρήσιμοι ως παράγοντες βιολογικού ελέγχου στη γεωργία υπό την ευρύτερη έννοια. Προβλέπεται εξαίρεση στη συγκεκριμένη περίπτωση καθορισμένων σχέσεων μεταξύ των γονιδίων παρασίτων ή συμβίωτων αφενός, και ξενιστών τους αφετέρου, όταν αμφότεροι οι οργανισμοί πρέπει να διατηρηθούν. Η συλλογή και απόκτηση του υλικού υπόκειται στις προαναφερθείσες προτεραιότητες.

3. Τύποι δράσεων

Η εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, την αξιολόγηση, τη συλλογή, την τεκμηρίωση, την ανάπτυξη και τη χρησιμοποίηση γενετικών πόρων στη γεωργία περιλαμβάνει στοχοθετημένες δράσεις, συντονισμένες δράσεις και συνοδευτικές δράσεις. Θα ενθαρρυνθούν οι ακόλουθες δράσεις:

3.1. Στοχοθετημένες δράσεις

Οι δράσεις για την -ex situ, in situ και στη γεωργική εκμετάλλευση- διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, την αξιολόγηση, τη συλλογή, την τεκμηρίωση, την ανάπτυξη και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία, αποβλέπουν στη στήριξη ή τη συμπλήρωση, σε κοινοτικό επίπεδο, εργασιών που αναλαμβάνονται σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Οι δράσεις αυτές πρέπει να είναι διεθνείς (λαμβανομένων επίσης υπόψη, κατά περίπτωσιν, των βιογεωγραφικών πτυχών της περιοχής). Οι δράσεις αυτές δεν πρέπει να εμπλέκουν ενισχύσεις για τη διατήρηση περιοχών προστασίας της φύσεως.

Οι δράσεις πρέπει να προσφέρουν προστιθέμενη αξία (διεύρυνση της γνώσης, αύξηση της χρήσης, βελτίωση των μεθοδολογιών, ανταλλαγή μεταξύ κρατών μελών) στα αγροπεριβαλλοντικά συστήματα για τα είδη, τις προελεύσεις, τις ποικιλίες ή φυλές που απειλούνται με εξαφάνιση και που χρηματοδοτούνται ήδη σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο (π.χ. ο χαρακτηρισμός της γενετικής ποικιλότητας και η απόσταση μεταξύ των αντίστοιχων φυλών, η χρήση τοπικών προϊόντων, ο συντονισμός και η αναζήτηση κοινών σημείων μεταξύ των διαχειριστών των συστημάτων)

Εν γένει, οι δράσεις αυτές πρέπει να διεκπεραιώνονται από εγκατεστημένους στην Κοινότητα συμμετέχοντες και να χρηματοδοτούνται από το παρόν πρόγραμμα σε συνεργασία, κατά περίπτωσιν, με οργανισμούς από άλλες περιοχές του κόσμου. Πρέπει να αποδίδεται προτεραιότητα στα έργα που προβλέπουν τη συμμετοχή τουλάχιστον δύο ανεξάρτητων -ο ένας από τον άλλο- εταίρων, εγκατεστημένων σε διαφορετικά κράτη μέλη. Πρέπει να ενθαρρύνεται η συμμετοχή ΜΚΟ και άλλων μερών τα οποία ενδιαφέρονται για την in situ/στη γεωργική εκμετάλλευση διατήρηση.

Πρέπει να ενθαρρύνεται η διάδοση και ανταλλαγή ευρωπαϊκών γενετικών πόρων, προκειμένου να αυξηθεί η χρησιμοποίηση υπο-χρησιμοποιούμενων ειδών, αλλά και η χρήση ευρέος φάσματος γενετικών πόρων στην αειφόρο γεωργική παραγωγή.

Όσον αφορά τους φυτικούς γενετικούς πόρους, υπάρχουν ήδη ή βρίσκονται στη φάση της ανάπτυξης, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας EPGRIS ένα συνδεδεμένο με το διαδίκτυο, αποκεντρωμένο, μόνιμο και ευρέως προσπελάσιμο ευρωπαϊκό δίκτυο των εθνικών καταλόγων συλλογών ex situ (τραπεζών γονιδίων), των μέσων in situ (πόρων), καθώς και οι βάσεις δεδομένων που στηρίζονται στους εθνικούς καταλόγους. Θα πρέπει να καταρτισθούν και να εμπλουτισθούν εθνικοί κατάλογοι συλλογών ex situ που υπάρχουν στις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και ευρωπαϊκό ευρετήριο (Eurisco), όπως επίσης και να καταρτισθούν κατάλογοι πόρων in situ (κέντρα γενετικών αποθεμάτων ή διατήρησης γονιδίων).

Θα πρέπει να καταρτισθεί ένας ευρωπαϊκός αποκεντρωμένος, μόνιμος, ευρέως προσπελάσιμος και συνδεδεμένος με το διαδίκτυο κατάλογος των δασικών γενετικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των πόρων in situ (κέντρα γενετικών αποθεμάτων ή κέντρα διατήρησης γονιδίων) και να δημιουργηθούν συλλογές ex situ βάσει των εθνικών καταλόγων, συνεκτιμώντας τις δραστηριότητες του προγράμματος δικτύωσης Euforgen.

Όσον αφορά τους ζωικούς γενετικούς πόρους στη γεωργική εκμετάλλευση, είναι σκόπιμο να επικεντρωθούν οι προσπάθειες στη σύσταση ευρωπαϊκού δικτύου εθνικών καταλόγων σχετικών με τις διοικητικές πτυχές (προέλευση και καθεστώς της χρηματοδότησης, κατάσταση των φυλών και απειλές εξαφάνισης, τόπος φύλαξης των γενεαλογικών μητρώων, κ.λπ.) του οποίου η διαχείριση πρέπει να συνάδει με το DAD-IS, το σύστημα πληροφοριών για την παγκόσμια στρατηγική για τη διαχείριση των γενετικών πόρων εκτρεφόμενων ζώων (AnGR - Global Strategy for the Management of Farm Animal Genetic Resources).

Όσον αφορά τη διατήρηση ex situ των ζωικών γενετικών πόρων (σπέρμα, έμβρυα), θα πρέπει να συσταθεί ηλεκτρονικό δίκτυο εθνικών καταλόγων, καθώς και ευρωπαϊκό ευρετήριο που θα περιέχει, τουλάχιστον, τα δεδομένα τύπου "διαβατηρίου". Ο κατάλογος συνίσταται κυρίως στον προσδιορισμό, την τακτική ενημέρωση και τακτική δημοσίευση των μέσων (αποθήκευση και διατήρηση) για τους συλλεγόμενους στην Κοινότητα γενετικούς πόρους στη γεωργία, καθώς και στην καταγραφή και απαρίθμηση των τρεχουσών εργασιών διατήρησης, χαρακτηρισμού, αξιολόγησης, συλλογής, τεκμηρίωσης, ανάπτυξης και χρησιμοποίησης των εν λόγω γενετικών πόρων. Είναι δυνατό επίσης να περιλαμβάνονται ελάχιστα δεδομένα τύπου "διαβατηρίου" μεμονωμένων εγγραφών.

Όσον αφορά τους μικροβιακούς γενετικούς πόρους, θα πρέπει να συσταθεί ένα συνδεδεμένο με το διαδίκτυο δίκτυο των εθνικών καταλόγων των ex situ και in situ πόρων, στο πλαίσιο του δικτύου των κέντρων βιολογικών πόρων στην Ευρώπη (EBRCN).

Ενθαρρύνονται οι περιοδικές ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων οργανισμών στα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά την προέλευση και τα χαρακτηριστικά των διαθέσιμων γενετικών πόρων. Οι ανταλλαγές αυτές θα συμβάλουν στη σύσταση δικτύου εθνικών καταλόγων, το οποίο θα αποτελεί οδηγό των συλλογών γενετικών πόρων που διατηρούνται στην Κοινότητα, καθώς και των σχετικών δραστηριοτήτων. Το αντικείμενο του δικτύου εθνικών καταλόγων είναι η στήριξη των κοινοτικών και εθνικών δραστηριοτήτων και η ενθάρρυνση της ευρύτερης γνώσης και καλύτερης δυνατής αξιοποίησης του διατηρούμενου υλικού.

Οι δαπάνες οι σχετικές με την ενίσχυση του δυναμικού των ΜΚΟ, την κατάρτιση και τον έλεγχο των καταλόγων, τις περιοδικές ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων οργανισμών στα κράτη μέλη, καθώς και με την προετοιμασία τακτικών δημοσιεύσεων και εκθέσεων, πρόκειται να καλυφθούν από τις συνολικές πιστώσεις εφαρμογής του προγράμματος.

3.2. Συντονισμένες δράσεις

Αναλαμβάνονται συντονισμένες δράσεις για τη βελτίωση του συντονισμού σε κοινοτικό επίπεδο, κυρίως μέσω της οργάνωσης σεμιναρίων και της σύνταξης εκθέσεων, της προπαρασκευής μεμονωμένων (εθνικών, περιφερειακών, τοπικών) ενεργειών για τη διατήρηση, τον χαρακτηρισμό, την αξιολόγηση, τη συλλογή, την τεκμηρίωση, την ανάπτυξη και τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων στη γεωργία, οι οποίες διεκπεραιώνονται ήδη στα κράτη μέλη. Ειδικότερα, οι δράσεις αυτές πρέπει να ενθαρρύνουν τις ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, επί των θεματικών ζητημάτων και επί ειδικών τοπικών (στη γεωργική εκμετάλλευση), περιφερειακών ή εθνικών (των οποίων ο σχεδιασμός ή η υλοποίηση τελεί υπό την αιγίδα των κρατών μελών ή διενεργείται από ανεξάρτητους οργανισμούς) προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων επίσης των ενεργειών που υλοποιούνται ή που μπορούν να υλοποιηθούν δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999, του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2081/1992 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 1992, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων(1), και του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2082/92 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουλίου 1992 για τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων(2)ή της οδηγίας 98/95/ΕΚ του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 1998 για την τροποποίηση, στα πλαίσια της ενοποίησης της εσωτερικής αγοράς, των γενετικώς τροποποιημένων φυτικών ποικιλιών και των φυτικών γενετικών πόρων, των οδηγιών 66/400/ΕΟΚ, 66/401/ΕΟΚ, 66/402/ΕΟΚ, 66/403/ΕΟΚ, 69/208/ΕΟΚ, 70/457/ΕΟΚ και 70/458/ΕΟΚ που αφορούν, αντίστοιχα την εμπορία σπόρων προς σπορά τεύτλων, κτηνοτροφικών φυτών, σιτηρών, γεωμήλων, ελαιούχων και κλωστικών φυτών, κηπευτικών και τον κοινό κατάλογο ποικιλιών των καλλιεργούμενων φυτικών ειδών(3), με στόχο την εξασφάλιση του συντονισμού των εν λόγω πρωτοβουλιών μεταξύ τους, με τα μέτρα που πρόκειται να αναληφθούν σε κοινοτικό επίπεδο, καθώς και με τις σχετιζόμενες διεθνείς συνεργασίες, εξελίξεις και συμφωνίες. Οι συντονισμένες δράσεις μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν δραστηριότητες συντονισμού σε θεματικά ζητήματα (ειδικοί γενετικοί πόροι καλλιεργούμενων φυτών ή ειδικοί ζωικοί γενετικοί πόροι) μέσω εξειδικευμένων τεχνικών ομάδων. Οι συντονισμένες δράσεις είναι διεθνείς.

3.3. Συνοδευτικές δράσεις

Οι ειδικές συνοδευτικές δράσεις περιλαμβάνουν δράσεις ενημέρωσης, διάδοσης και παροχής συμβουλών, μεταξύ άλλων δε, περιλαμβάνουν:

- την οργάνωση σεμιναρίων, τεχνικών διασκέψεων, συναντήσεων πρακτικής εργασίας (workshops), περιστασιακών συναντήσεων με ΜΚΟ και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς και ενδιαφερόμενα μέρη,

- εκπαιδευτικούς κύκλους μαθημάτων και συστήματα κινητικότητας για ειδήμονες,

- σύνταξη τεχνικών εκθέσεων,

- προαγωγή της χρήσης των αποτελεσμάτων από την αγορά (χρήστες).

4. Στοχοθετημένες δράσεις: περισσότερες λεπτομέρειες για τους επιλέξιμους τομείς

4.1. Γενετικοί πόροι καλλιεργούμενων φυτών

1) Ανάπτυξη ενός συνδεδεμένου με το διαδίκτυο, μόνιμου και ευρύτερα προσπελάσιμου δικτύου των εθνικών καταλόγων των γενετικών πόρων των καλλιεργούμενων φυτών (in situ και ex situ)· ενημέρωση και βελτίωση του ευρωπαϊκού ευρετηρίου (Eurisco).

2) Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις μεθόδους, τις τεχνικές και τις εμπειρίες όσον αφορά τις δραστηριότητες στη γεωργική εκμετάλλευση, συμπεριλαμβανομένων των αντιλήψεων χρήσης και εμπορίας που είναι ικανές να προαγάγουν τη χρησιμοποίηση υποχρησιμοποιούμενων καλλιεργειών και να συμβάλουν στη γεωργική διαφοροποίηση,

3) Απογραφή και τεκμηρίωση των in situ πόρων άγριων συγγενών φυτικών ειδών που χρησιμοποιούνται ή που θα μπορούσαν, ενδεχομένως, να χρησιμοποιηθούν στη διατροφή και στη γεωργία.

4) Σύσταση, επικαιροποίηση και βελτίωση των συνδεδεμένων με το διαδίκτυο Κεντρικών Ευρωπαϊκών Βάσεων Δεδομένων για τα Καλλιεργούμενα Φυτά (European Central Crop Databases - ECCDB) με δεδομένα σχετικά με τον χαρακτηρισμό και την αξιολόγηση, και συνδεδεμένων με το δίκτυο εθνικών καταλόγων και με το ευρετήριο EURISCO για τα σχετικά με τα τύπου "διαβατήριο" δεδομένα.

5) Σύσταση και συντονισμός μόνιμων ευρωπαϊκών συλλογών in situ, στηριζόμενων στις υφιστάμενες ex situ εθνικές ή θεσμικές συλλογές· εφαρμογή αντιλήψεων για την από κοινού ανάληψη ευθυνών από ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά τη διατήρηση των γενετικών πόρων των καλλιεργούμενων φυτών.

6) Σύσταση και συντονισμός ευρωπαϊκού δικτύου για τη διατήρηση και επίδειξη εκτάσεων/κήπων υποχρησιμοποιούμενων γενετικών πόρων καλλιεργητικών φυτών που απειλούνται με εξαφάνιση.

7) Χαρακτηρισμός και αξιολόγηση γενετικών πόρων καλλιεργούμενων φυτών, οι οποίοι θα μπορούσαν να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ευρωπαϊκή γεωργία.

8) Συλλογή, σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία και τις διεθνείς υποχρεώσεις, γενετικών πόρων καλλιεργούμενων φυτών που ενδέχεται να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ευρωπαϊκή γεωργία.

4.2. Δασικοί γενετικοί πόροι

1) Σύσταση ενός συνδεδεμένου με το διαδίκτυο μόνιμου και ευρέως προσπελάσιμου δικτύου εθνικών καταλόγων για τους βασικούς γενετικούς πόρους που χρησιμοποιούνται ή που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι στην αειφόρο διαχείριση των δασών στην Ευρώπη.

2) Ανταλλαγή πληροφοριών για τις μεθόδους, τις τεχνικές και τις εμπειρίες τις σχετικές με τη διατήρηση και τη διαχείριση των δασικών γενετικών πόρων.

3) Αξιολόγηση και ανάπτυξη βέλτιστων επιχειρησιακών διαχειριστικών πρακτικών για τους δασικούς γενετικούς πόρους και ενσωμάτωση συναφών δραστηριοτήτων στα εθνικά δασικά προγράμματα.

4) Σύσταση ευρωπαϊκών δικτύων αντιπροσωπευτικών γενετικών πόρων ή μονάδων διατήρησης γονιδίων των ειδών - στόχων, προκειμένου να βελτιωθεί η διατήρηση και ο χαρακτηρισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

5) Αξιολόγηση των δασικών γενετικών πόρων σε επίπεδο ειδών και προέλευσης (συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης δοκιμών προκειμένου περί πειραμάτων προέλευσης) που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι για την αειφόρο διαχείριση των δασών στην Ευρώπη.

6) Σύσταση και συντονισμός συλλογών για την προαγωγή της χρήσης γενετικών πόρων για σκοπούς δάσωσης, αναδάσωσης, αποκατάστασης και βελτίωσης δένδρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

7) Συλλογή δασικών γενετικών πόρων που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

4.3. Ζωικοί γενετικοί πόροι

1) Σύσταση ενός συνδεδεμένου με το διαδίκτυο, μόνιμου και ευρέως προσπελάσιμου ευρωπαϊκού δικτύου εθνικών καταλόγων ζωικών γενετικών πόρων ex situ και in situ/στη γεωργική εκμετάλλευση, λαμβανομένων υπόψη των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του σχήματος European National Coordinators for Animal Genetic Resources και σε σύνδεση με το σύστημα FAO/DAD-IS.

2) Ανάπτυξη ευρωπαϊκών, τυποποιημένων και συγκρίσιμων κριτηρίων για τον καθορισμό των εθνικών προτεραιοτήτων δράσης στον τομέα της αειφόρου διατήρησης και χρήσης των ζωικών γενετικών πόρων καθώς και των σχετιζόμενων απαιτήσεων διεθνούς συνεργασίας.

3) Δημιουργία ευρωπαϊκών κρυογονικών τραπεζών για ζωικούς γενετικούς πόρους, βάσει εθνικών ή οργανισμικών κρυογονικών τραπεζών.

4) Χαρακτηρισμός και αξιολόγηση ζωικών γενετικών πόρων (ειδών και φυλών) που χρησιμοποιούνται ή που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι στη διατροφή και στη γεωργία.

5) Δημιουργία τυποποιημένου ευρωπαϊκού συστήματος ελέγχου των αποτελεσμάτων όσον αφορά τους ζωικούς γενετικούς πόρους στη γεωργία και τεκμηρίωση των χαρακτηριστικών των φυλών και πληθυσμών ζώων εκτροφής που απειλούνται με εξαφάνιση.

6) Δημιουργία και συντονισμός ευρωπαϊκού δικτύου τύπου "Ark farms", διασωστικών κέντρων και πάρκων ζώων εκτροφής, για τις ευρωπαϊκές φυλές ζώων εκτροφής που απειλούνται με εξαφάνιση.

7) Ανάπτυξη κοινών διεθνών προγραμμάτων εκτροφής για τις φυλές και τους πληθυσμούς που απειλούνται με εξαφάνιση. Θέσπιση κανόνων για την ανταλλαγή πληροφοριών, γενετικού υλικού και ζώων αναπαραγωγής.

8) Ανάπτυξη στρατηγικών βελτίωσης της αποδοτικότητας τοπικών φυλών, προκειμένου να αναπτυχθούν δεσμοί μεταξύ τοπικών φυλών και των τυπικών προϊόντων τους, να προσδιοριστεί και να προαχθεί η αξία τοπικών φυλών σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που παρέχουν σε περιβαλλοντικό επίπεδο (π.χ. διατήρηση του τοπίου, διαχείριση γεωργικών οικοσυστημάτων) και τη συμμετοχή τους στον πολυλειτουργικό χαρακτήρα της γεωργίας (π.χ. διατήρηση της αγροτικής καλλιεργητικής ποικιλότητας, αγροτική ανάπτυξη και τουρισμός, κ.λπ.).

9) Ανάπτυξη στρατηγικών που προάγουν τη χρήση υποχρησιμοποιούμενων ζωικών γενετικών πόρων που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

(1) ΕΕ L 208 της 24.7.1992, σ. 1· κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 806/2003.

(2) ΕΕ L 208 της 24.7.1992, σ. 9· κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 806/2003.

(3) ΕΕ L 25 της 1.2.1999, σ. 1.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>